TRIJFEL
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1990
NICO SCHEEPMAKER
Even leek het mis te gaan. tijdens
de Literaire Lunch in het Barbi-
zon Hotel aan het Leidseplein in
Amsterdam, waar dr. L. de Jong
met het zojuist uitgekomen eerste
deel van 'De Bezetting' de hoofd
persoon was. Ischa is immers een
jongen van de harde aanpak, en
het feit dat hij de feestrede mocht
houden hoefde voor hem geen re
den te zijn om het mooi te houden.
Hij begon hoopgevend, toen hij
zich eerst tot Loe de Jong en diens
echtgenote richtte:
'Lieve Riel en Loe. dames en he
in een ver verleden, had hij ons
tevoren verteld, waren zijn ou
ders buren geweest van de De
Jongs, Loe de Jong had hem al als
klein jongetje gekend. Ook na die
openingsbegroeting ging het nog
allemaal goed. maar toen begon
Ischa Loe de Jong met andere his
torici te vergelijken:
'Wat voor geschiedkundige is
De Jong nu eigenlijkGeen pam
flettistische geest als Tacitus, die
dan wel voorgaf sine ira et studio
zijn mening te geven, maar bui
tengewoon woedend en uiterst
vooringenomen te werk ging;
geen patriot a la Thucydides.
geen anecdoticus naar het model
van Herodotusgeen universele
geest als Huizinga; geen poeticus
volgens Hooft; geen polemicus in
de geest van Pieter Geyl; geen ro
manticus naar Jacques Presser.
Ah, dachten de zestig a zeventig
aanwezigen die de hors d'oeuvre
al achter de kiezen hadden, nu zal
Ischa wel zeggen dat Loe de Jong
AL deze eigenschappen van zijn
illustere collegae in zich verenigt,
maar toen kwamen we toch op de
koffie:
'In deze willekeurige galerij
van illustere collegae maakt De
Jong misschien zelfs wel - althans
op het eerste gezicht - een tamelijk
kleurloze indruk; sine ira et stu
dio als hij zich wel over zijn taak
gebogen heeft,' vervolgde Ischa,
en ik begon mij het hoofd te breken
over de vraag wat dat 'sine ira et
studio' wel kon betekenen. Ik heb
het thuis opgezocht, ik had het wel
mogen weten, vind ik, het betekent
zonder toorn en zonder partijdig
heid of voorliefde', want het latijn
was een bondige taal. Maar paste
dat nu wel in een feestrede: 'een
tamelijk kleurloze indruk'? Ischa
ging onverdroten door:
'Als schrijver kan De Jong on
mogelijk een opmerkelijk stilist
genoemd worden: als bronnenon-
derzoeker is hij dan wel gedegen
en betrouwbaar, maar deze kwa
liteiten vormen op zichzelf ook een
geduchte barricade tegen opris
pingen van al te grote fantasie.
Kortom, ogenschijnlijk is Loe de
Jong een nogal beperkte histori
cus die op mysterieuze wijze grote
faam en een nog grotere status be
reikt heeft in het Koninkrijk der
Nederlanden.'
We klampten ons maar vast
aan tussenwerpsels als 'althans
op het eerste gezicht' en 'ogen
schijnlijk', in de hoop dat Loe de
Jong allengs toch nog op zijn poot
jes terecht zou komen. En daar
werden we godzijdank niet in te
leurgesteld. De Jongs werk zou
uiteindelijk 'in zijn totaliteit
oprijzen als een monument van
onverzettelijke memorie in een pe
riode dat zeer vele getraumati-
seerden ten langen leste uit hun-
verdoving ontwaakten en voor
het eerst de volle pijn moesten on
dergaan uit een tijd die iedereen
toch had willen wegdrukken.
Toen vormden de- vele koele for
muleringen van De Jong een ware
steun en toeverlaat: het was in
derdaad zo gebeurd, en niet an
ders.'
'En ik wil hier stellen,' ging
Ischa verder, 'dat zonder die ge
schiedschrijving van Loe de Jong
de deportatie van de joden in Ne
derland tussen '40 en '45 reeds om
streeks 1950 vergeten zou zijn ge
weest. Natuurlijk niet echt hele
maal vergeten, maar wel door de
genen die dat goed zou zijn uitge
komen; de meeste Nederlanders,
dus; vanuit verschillende motiva
ties - maar vergeten, weggedrukt,
voor altijd uitgewist.'
Ischa's toespraak was vijf ge
tikte velletjes lang, ik kan mij
voorstèllen dat het schrijven er
van hem. veel moeite en tranen
heeft gekost zoals hij na afloop
vertelde, zoals het ook te zien was
dat nogal wat joodse aanwezigen
hun tranen wegpinkten. Ik weet
dagkranten het niet prettig vin
den als een concurrerende krant
genoemd wordt, maar ik meld
toch maar even dat Het Parool
Ischa's indrukwekkende voor
dracht (bijna had ik magistraal
getikt) zaterdag in haar geheel
zal afdrukken. Ik heb, helaas, al
leen nog wat ruimte voor het slot:
'Hij geniet aanzien bij de insti
tuties van de overheid, zonder
daar werkelijk toe te behoren, en
hij behoort bij ons, Nederlandse
joden, als primus inter pares. Loe
de Jong heeft het Nederlandse jo
dendom voor een groot deel zijn
gevoel voor eigenwaarde terugge
geven - daar ben ik heilig van
overtuigd. Als zodanig zou ik
hem, de overleveraar par excel
lence. willen aanduiden als een
middelaar tussen het hoogste -
wat dat ook wezen moge - en de
mens; hij is wat de chassidische
traditie noemt: een tsaddik, een
rechtvaardige.'
HARTIGE SELDERIJTAART
4-6 personen
Deze selderijtaart is bedoeld als hoofdgerecht met alleen een frisse salade
als begeleiding. Zie er bij aankoop van de knol op toe dat u een exemplaar
koopt;met een gelijkmatige ronde vorm zodat u min of meer gelijkmatige
plakjes krijgt
225 g bloem; 100-125 g koude boter: zout; enkele eetlepels koud water; 1 sel
derijknol; 250 g belegen kaas in plakken; gesmolten boter.
Zeef de bloem en verdeel de boter in blokjes. Strooi de blokjes boter en
zout over de bloem en snijd alles met behulp van twee messen dooreen tot
een kruimelige massa. Voeg dan enkele lepels koud water toe en kneed
met koele hand snel een glad en soepel deeg. Wikkel het deeg in folie en leg
het ongeveer 3 kwartier in de koelkast. Schil ondertussen de knolselderij
dik af en snijd deze met een lang mes in niet te dikke plakken. Kook de
plakken in licht gezouten water een minuut of acht. Laat de plakken uit
lekken. Verwijder de korstjes van de kaas. Rol het deeg op een met bloem
bestrooid werkvlak uit en bekleed hiermee een ingevette springvorm. Prik
het deeg met een vork in. Leg de helft van de hoeveelheid kaas in de vorm
en schik hierop in een cirkel dakpansgewijs de plakken selderij. Snijd de
resterende plakken kaas in tweeën of drieën en steek op regelmatige af
stand tussen de plakken selderij een plak kaas. Bestrijk het oppervlak van
de plakken selderij met gesmolten boter en kruid met peper en zout.
Schuif de taart in een voorverwarmde oven van ongeveer 180 graden Celsi
us en bak de taart in ongeveer 40 minuten gaar. Schakel de oven na de bak
tijd uit maar laat de taart er nog even in staan. Neem de taart uit de oven en
hem na een minuut of tien.
JANNY VAN DER LEE
Horizontaal: 1 somber en stil, 6
rampzalige toestand, 7 hinderlijk, 8
gymnastiektoestel.
Verticaal: 2 staat in de V.S., 3 finan
cieel begunstiger v.e. vereniging, 4
verzoekschrift, 5 goedertierenheid.
OPLOSSING 22/2
Horizontaal: 1 klap, 4 wesp, 8 les,
10 boa, 11 ui. 12 vlo, 14 p.a., 15 ani
mo. 17 sok, 19 vos, 21 dek, 22 aar, 23
fel, 25 aks, 27 asiel. 30 al, 32 Ier, 33
be, 34 non, 36 lui, 37 stuw, 38 valk.
Verticaal: 1 kluis, 2 lei, 3 as, 5 eb, 6
sop, 7 paars, 9 blik, 12 V.N., 13 om, Frans, 24 bier, 26 sjeik, 28 si, 29 e
15 akela, 16 ovaal, 18 ode, 20 ork, 23 lot, 33 bul, 35 nu, 36 la.
Bioscopen
HHHHn
t/m do. ook 14.30
uur, al.
LIDO 1, 2, 3, 4, en STUDIO
(124130/133210): 'Harlem nights', dag.
14.30, 19,00 en 21.15 uur, al.
'Black rain'.dag. 14.30,18.45en21.15-uur,
al. jr.
'Tonner Hooch', dag. 14.30, 19.00 en
21.15 uur. al.
'Dead poets society', dag. 18.45 en 21.15
do. ook 14.30
uur, al.
'Ghostbusters II' al.
'Oliver Co.', za. t/m do. 14.30 uur, al.
TRIANON (123875): '9'/2 weeks', dag.
REX (125414). 'Seks in de vakantie', dag.
14.30, 19.00 en 21.15 uur.
'Drowning by numbers', do. 20.00 en
22.15 uur.
LAK-Cinema
'Jeder für sich und Gott gegen alle', di.
20.00 uur, 'Aguirre, der Zorn Gottes',
22.00 uur.
Alphcn
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1, 2. 3.4: 'Koko Flanel', dag. 13.45,
18.45 en 21.15 uur, zo. ook 16.15 uur, al.
'Dream team', dag. 13.45, 18.45 en 21.30
al.
'Een scherzo furioso', v
22.15 uur.
'Rain man', di. 20.00 en 22.15 uur.
'High Hopes', woe. 20.00 en 22.15
do. 19.30 e
ma. 20.00 e
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY 'De avonden', vr. en z;
21.15 uur, ma. t/m woe. 20.15 uur, al.
'Ghostbusters II', dag. 19.00 en 21.15 uu
al.
'Back to the future II', dag. 15.45,19.00 e
21.15 uur, al.
"Cookie', vr. en za. 19.00 uur, zo. t/m d(
20 15 uur. al.
Kindervoorstellingen: 'Platvoet en zij
Regen en wind
Morgen is voorlopig de laatste
lentedag. In heel wat landen kon
dankzij een Middeleuropees ho-
gedrukgebied de zon ongehin
derd schijnen. Vanaf morgen gaat
er veel veranderen. Het hoge-
drukgebied komt van zijn plaats,
verdwijnt naar het oosten en ver
liest snel aan kracht. Oceaande
pressies kunnen dan weer ge
makkelijk Europa binnenlopen.
Morgenavond gaat het waar
schijnlijk regenen in ons land.
Zondag kan het weer even opkla
ren, maar daarna komt er meer re
gen. Bovendien kan het op dins
dag en woensdag Hink v
oceaandepressies gaan begin vol
gende week sneeuw brengen in
de Alpen, vooral aan de noord
kant van het massief.
Engeland en Schotland: een
oceaanfront op vrijdag met regen
boven Schotland breidt zich za
terdag zuidwaarts over hepl
Groot-Brittanié uit. Op vrijdag in
zuidoost-Engeland eerst vrij zon
nig en in de middag 11 tot 14 gra
den, overigens tussen 7 en 10 gra
den. In Schotland op zaterdag tij
delijk opklaringen.
Weer in Europa
Engeland: Buien over het gehele land
en iets lagere temperaturen.
Wcst-Duitsland: In het westen op
komende bewolking, in de avond ge
volgd door wat regen. Middagtempe-
ratuur tussen 11 graden in het noorden
en 15 graden in het zuidwesten.
Oostenrijk: bijna overal zonnig In
de nacht en vroege ochtend in het laag
land plaatselijk mist en lichte vorst. In
de middaguren in het laagland en in de
dalen 7 tot 11 graden.
Italië: Op de meeste plaatsen fraai
en zonnig. Middagtemperaturen van
15 graden in het noorden tot 20 graden
in het zuiden en op Sicilië
Joegoslavië: droog en bijna overal
zonnig. Middagtemperatuur langs de
Adriatische kust 16 tot 19 graden in het
binnenland tussen 10 graden in het
noorden en 15 graden in het zuiden.
Griekenland: Overwegend zonnig.
Middagtemperatuur tussen 12 en 19
graden.
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis be- j
halve van dinsdag 13.00 tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 tot zaterdag 13.00 uur
(Eüsabeth Ziekenhuis) EHBO zieken-
huis Rijnoord elke dag geopend. Sportblessures maandag 19.30-20.30
Bezoekuren Uur
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur. Afdeling intensieve
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en na
Jongerenafdeling: 14.30-15.30 uur en
18.30-19.30 uur.
St. Elisabeth Ziekenhuis (tel.
071-454545): volwassenen
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Klasse afd 11.15-12.00 uur.
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling gynaecologie:
15.00-15.45 uur en 18.30-19.30 uur, al
leen voor vaders bovendien van
19.30-21.00 uur.
Afdeling CCU (hartbewaking):.
14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur.
Intensieve verpleging: 14.00-14.30
uur en 19.00-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskun
de 19.30-21.00 uur. (Uitsluitend voor
Partners/echtgenoten.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag
van 10.00 tot 11.00 uur. uitsluitend
voor partners/echtgenoten en eigen
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met de
hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de vol
gende tijden: keel-, neus- en oorheel
kunde en neurologie: 14 15-15.00 uur
en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde en
heelkunde 14.15-15.00 uur en
18.30-19.00 uur
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen
15.15 17.00 uur; babyzaal en boxenaf
deling: volgens afspraak met de hoofd
verpleegkundige.
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur.
Extra bezoek hartbewaking:
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.15 en van
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver
strekt.
Kinderafdeling: bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur.
gjjBff
shv$/4787p97
shv 7a 88195
shv 14 81-06
vmt 6 87-97
,yiv
iri^SS Ei
aegon 7V0 89 87.40
SS S3
siar si
abn 12f/8 8Bp93 93 50
abn io'/2 87p92 94 25
abn 9 /8 89p94 99 35
Ikb 6 88p93 9030
amr 16'/2 89 101 30
armoausi33/4 97 50
amroau 13'5 88 9700
SSJK S3
rSH"
amro lO3» 87 95 20
ban 8 89p96 91 00
bmh 73;8 87p92 94 50
tg 7':b 69099 67 50
thy (r 89094 100 00
bi 61-2 eeP93 92 50
dsm e3/e B8p91 99 75
eib 7*/8 89p99 88 00
eib 61/4 88p98 e310
eib 5 /4 88p94 - 88 25
§si
ibrJ 7,/B 89p99 83 00
lans ]2~/4 88 95 00
nib 73/8 89p96 91.75
nib 6 88p93 90.75
SmSSm iSS
hn1p'0 89p9i lor»
nn 7 B9p94 92 60
ngu 9 La 89p94 95 50
96 60
SEE si-
phi 6 88|)93 90.60
rabo6j'4 88 87 70
rtc 147/8 89p92 93 00
WX. £5
^,5«395 SS
M90
or.hand geb
homburgc
niet off. toegelaten
obl.index/eff.rend.(c.b.s.)
3-5 jaar 923
5 langst). 8 96
Goud en zilver
Financieel kort
Buitenlands geld
2574,77. De
vergeleken rr
donderdag.
Berendaal verlaat beurs
De beleggingsmaatschappij Berendaal. doch
ter van de verzekeringsmaatschap!) Nationale
Nederlanden, beëindigt haar beursnotering in
verband met het wetsvoorstel om winsten op
beleggingen van verzekeringsmaatschappijen
te belasten. De effectenbeurs zal de notering
per 19 maart laten vervallen. Het fonds wordt
omgezet in een besloten vennootschap.
Miljard in satelliet-tv
Vier concerns steken een miljard dollar in de
oprichting van een satelliet-tv-onderneming
die in de Verenigde Staten 108 tv-stations gaat
doorgeven. Het tv-station NBC, News Corpo
ration van Rupert Murdoch, Cablevision Sys
tems en Hughes Communications hebben hun
handtekeningen gezet voor de oprichting van
'Sky Cable', dat alleen met een schotelantenne
is te ontvangen. Sommige stations zijn gratis,
maar voor de ontvangst van alle 108 kanalen
moet een abonnement worden genomen.
België in last
De Wall Street Journal is erop uit Belgie
ven zuur te maken en wil potentiele invi
Forse daling Damrak
AMSTERDAM (TD) - De aan de Amsterdam
se effectenbeurs genoteerde fondsen moes
ten vrijdagochtend over de hele linie rake
klappen incasseren. Met name de hoofdfond
sen zagen de waarde substantieel teruglopen.
Aan het internationale front was de stevige da
ling van de Nikkei-index, die 2,6 procent lager
noteerde, het meest opmerkelijke nieuws.
Wall Street wist het verlies beperkt te houden.
8.79 kwam de Dow uit op
herstelde licht tot 1,89.
slotkoers van 1,8865 op
niet officieel genoteerd
De internationals moesten alle vijf fors inleve
ren met verlies percentages van tussen de 1,0
en 3,0 procent. Koninklijke Olie verloor een
rijksdaalder op 141.60 en was daarmee van
de internationals de grootste daler. Unilever
moest twee gulden en een dubbeltje inleve
ren. Het voedingsmiddelenconcern kwam
daarmee uit op 139,90. KLM en Philips ver
loren beiden zes dubbeltjes. De twee noteer
den respectievelijk 33 en 41Akzo leverde
1.70 m op 115,50.
Gist-Brocades nam de dalende trend die het
eerder deze week te zien gaf weer op. De ma
laise kwam vandaag lot uiting in een val van
acht dubbeltjes. De koers zakte hiermee tot
24.70, waarmee het lichte herstel van don
derdag teniet werd gedaan.
De op een na grootste verliezer van de och
tend was Internatio- Muller, dat 2,33 procent
/85.70°,eerde' Waard°°r 06 k06rS daalde ,0t
Ook Fokker moest weer fors inleveren Met
een koersverlies van acht dubbeltjes noteerde
het beursfonds 33,50.
DAF leverde zeven dubbeltjes in, een terug
gang van 2,19 procent die de koers tot 31,20
deed dalen.
(11.00 uur)
/erklaard in een interview met RTL-TV1
Claes reageerde op artikelen m het Ameri
kaanse financiële dagblad van 9 februari. De
Wall Street Journal schreef toen in een kolom
op de voorpagina plus bijna een halve achter
pagina zeer kritisch over de Belgische econo
mie. Volgens de krant is de staatsschuld te
hoog. zijn er teveel ambtenaren, is het bedrijfs
leven niet slagvaardig en is de Belgische PTT
hard toe aan een drastische reorganisatie.
Claes gaf toe dal de Belgische economie
zwakke punten heeft. Maar de intellectuele
eerlijkheid gebiedt ook de sterke punten te
Papierfabrikant uit Israël
De Israëlische firma Pargod gaat in Kerkrade
een fabriek bouwen voor hygiënische papieren
wegwerpartikelen, zoals inlegkruisjes en baby
slabbetjes. Nog dit jaar heeft men 30 perso
neelsleden nodig, terwijl dat aantal begin 1992
verdubbeld moet zijn. De investering van tien
mihoen gulden wordt (grotendeels) opgebracht
door het LIOF. dat het gebouw en de grond
vervolgens gaat leasen aan Pargod. Pargod
start overigens binnen een maand met de pro-
duktie. Er is een gebouw van 1000 vierkante
meter gehuurd in Landgraaf. De firma heeft
grote haast omdat er al een meerjarig contract
is afgesloten met een Duitse afnemer. De eer
ste tase van de nieuwe vestiging op het Kerk-
raadse industrieterrein Dentgenbach moet in
oktober klaar zijn. Het moederbedrijf in Israël
telt 160 personeelsleden en kende vorig jaar
een omzet van ruim 25 miljoen gulden. Pargod
verwacht in het eerste produktiejaar in Neder
land een omzet van ruim zeven miljoen gulden
te maken. In het vierde jaar moet dat verdub
beld zijn.
