Cao-akkoord Dales
en ambtenaren
'mi W«M
alle
In Noorwegen zingen niet alle bossen meer
Kok:
EMU niet overhaasten
Ambtenaren krijgen er 2,6 procent bij
licht herstel
Noorse vissers zien verlies van walvisvangst als een 'schotwond'
Shell maakt forse winst
en investeert in Pernis
beurs Tokyo
Bouwstaldng
breidt uit
g
5
Economie kort
Prins wil humaan kapitalisme
CHARLESTON (AP) De Britse prins Charles heeft het bedrijfsleven
opgeroepen tot een aanpak waarin kapitalisme een humaner aanzien
krijgt. Deze aanpak noemde hij New Deal net zoals het pakket maatre
gelen waarmee de Amerikaanse president Roosevelt in de jaren dertig
de depressie te lijf ging.
"Beslissende factor is of zo'n aanpak commercieel kan zijn", zei de
prins, die evenwel veronderstelde dat kapitalisme met een menselijker
gezicht op den duur zeker lonend zou blijken. De prins sprak op een in
ternationale conferentie van zakenlieden in Charleston, die is georga
niseerd door de door hem opgerichte groep 'Zaken in de Gemeen
schap'. De groep organiseert debatten over de rol en verantwoordelijk
heden van het bedrijfsleven.
Charles betoogde dat het bedrijfsleven zich niet kan permitteren de
problemen van milieu en onderwijs aan de regering over te laten. Hij
zei dat dit werd geillustreerd door de groeiende bezorgdheid bij consu
menten over de invloed van produktieprocessen en produkten op het
milieu.
Eigentijds of klassiek. Speels of
strak. ALNO zorgt voor
perfektie in kwaliteit en
betrouwbare service. Biedt de
sfeer die u past Van een klasse
die u herkent aan de details.
Wereldklasse die u toekomt
DEN HAAG/ROTTERDAM (GPD)
- Het olieconcern Shell gaat weer
miljarden investeren in zijn raffina-
ge-complex in Pernis. President-di
recteur H. Hooykaas van Shell Ne
derland zei dit gisteren bij de pre
sentatie van de resultaten van de
Koninklijke/Shell Groep die zeer
goed waren.
Met een winstgroei van maar
liefst 34 procent naar een bedrag,
omgerekend naar Nederlandse gul
dens, van 13,8 miljard, laat de Ko
ninklijke/Shell groep de concurren
tie in 1989 ver achter zich.
President L. van Wachem wond
er bij de presentatie van de jaarcij
fers. gisteren in Den Haag. geen
doekjes om: de cijfers zijn enigzins
geflatteerd door enerzijds de hogere
prijzen van ruwe olie die de winst
op voorraden beïnvloedt en de rela
tief lage koers van dollar en pond
sterling. In 1988 waren het juist deze
Gesprek mislukt
tussen Braks
en boze boeren
vervolg van pagina 1
LEIDERDORP/DEN HAAG (GPD)
Het gesprek dat een delegatie van
de protesterende boeren gister
avond met minister Braks (land
bouw) heeft gehad, heeft niets opge
leverd. Braks vond de de acties die
de akkerbouwers nu voeren met
hun gigantische tractoren niet te to
lereren.
De boeren voerden gisteren de
gehele dag acties, waarbij onder
meer de Afsluitdijk en enige grens
overgangen werden geblokkeerd.
Zij proteseerden hiermee tegen de
verlaging van de graanprijzen die
Nederland volegens een EG-richt-
lijn doorvoert.
Volgens Braks moeten de boeren
de realiteit onder ogen zien. "Ze
spraken duidelijk uit een eiland-
mentaliteit. Ik kan binnen mijn ver
antwoordelijkheid niet iets extra's
doen Vbor ongeveer 300 selectieve
graanbedrijven die nu in de grote
problemen zitten".
Het twee uur durend gesprek met
de vijf akkerbouwers was tot stand
gekomen na interventie van de
voorzitters van de drie centrale
landbouworganisaties. Braks "Her
haalde malen hebben ze tegen me
gezegd niet te zijn gekomen om te
onderhandelen, maar steeds legden
zij eisen op tafel, die ik onmogelijk
kon inwilligen omdat ik gebonden
ben aan Europese regelingen".
twee factoren die de winst negatief
hadden beïnvloed.
De resultaten bij Shell Nederland
Chemie lagen lager dan in het re
cordjaar 1988 maar zijn volgens
Hooykaas nog alleszins bevredi
gend. De winst is wat teruggelopen
na de geleidelijk toenemende druk
op de prijzen door verruimd aanbod
van enkele kunststoffen. Gezien de
overcapaciteit op de markt is de ge
plande investering in nieuwe ethy-
leencapaciteit in Moerdijk in de ijs
kast gezet.
In de verkoop van olieprodukten
heeft Shell in Nederland (maar ook
elders in de wereld) haar sterke
marktpositie behouden en voor di
verse produkten zelfs verbeterd.
Ook de andere olieconcerns zagen
immers de prijzen van de grondstof
stijgen en op basis van een bereke
ning van de nettowinsten wanneer
bij het opmaken van de balans de
ruwe olie alsnog ingekocht zou
moeten worden, is de winstgroei
nog altijd 13 procent.
Bij de investeringen van onge
veer 10,7 miljard dollar die voor het
lopende jaar gepland zijn, zitten
(nog) geen noemenswaardige be
dragen voor Oost-Europa. "De situ
atie is daar nogal verwarrend", al
dus De Ruiter, maar met een jaar
lijkse handel van 2,5 a 3 miljard dol
lar met Oosteuropese landen is
Shell ook vrij goed op de hoogte van
de ontwikkelingen. Alleen in Roe
menie en Albanië heeft de multina
tional geen eigen vestiging.
DEN HAAG (ANP/GPD) Minister Dales (binnenlandse zaken) en de ambtenarenbon
den zijn het eens geworden over een nieuwe cao. Met ingang van 1 april krijgen de ambte
naren een salarisverhoging van 2,6 procent. Met alle maatregelen voor verbetering van ar
beidsvoorwaarden kost het pakket de minister 4,25 procent van de loonsom.
Benzine goedkoper
De prijzen van alle benzinesoorten
gaan morgen twee cent per liter om
laag. De nieuwe adv'ies-literprijzen
(zelftank) komen daardoor op 163
cent voor loodvrije super, 159 cent
voor euro loodvrij en 167 cent voor
loodhoudende superbenzine. Dat is
gisteren in Rotterdam bekendge
maakt.
Eurotunnel
Eurotunnel SA heeft gisteren de be
noeming bekendgemaakt van de
vice-presidentdirecteur van de
Bechtel-groep, John Neerhout, als
algemeen directeur voor het Engel
se Kanaaltunnelproject. De maat
schappij zei tevens dat Alastair
Morton de functie behoudt van di
recteur-generaal van Eurotunnel.
Een van de problemen vormde het
functioneren van Morton op de post
die thans door Neerhout wordt be
kleed.
Beiersdorf
De vakbonden eisen van de directie
van het cosmeticaconcern Beiers
dorf de garantie dat er bij de op sta
pel staande reorganisatie geen ge
dwongen ontslagen vallen. Die ga
rantie moet er voor een volgend ge
sprek met de bonden - op 28 maart -
zijn. Dat heeft bestuurder H. Wij-
ninga van de Industriebond FNV,
ook namens de CNV-bond en de
Unie BLHP, gisteren meegedeeld.
Eerder deze week werd bekend dat
Beiersdorf de produktie van cosme
tica in Almere wil overhevelen naar
andere vestigingen in Europa.
Daardoor zouden een kleine hon
derd van de 425 banen in Almere
verdwijnen.
Vittel weg
De Franse mineraalwaterproducent
Vittel heeft besloten alle flessen
bronwater van zijn merk Hépar uit
de winkels terug te halen. Gisteren
maakte Vittel-directeur Alain Dorf-
ner bekend dat het besluit is geno
men vanwege de verwarring die er
bij sommige consumenten is ont
staan nadat er in januari sporen van
koolwaterstoffen in het water van
Hépar zijn aangetroffen.
TROMSOE De taaie bewoners
van het noorden van Noorwegen
zijn in staat stormen, het isolement
en de winterse dagen waarin het
voortdurend donker is te doorstaan.
Alleen tegen een ingestorte econo
mie zijn ze niet bestand.
door
Doug Mellgren/AP
"De meeste mensen willen hier
dolgraag blijven. Dat is moeilijk te
begrijpen voor de Noren in het zui
den en al helemaal voor buitenlan
ders," zo zei Vigor Rossvaer, een on
derzoeker aan de universiteit van
Tromsoe. Voor de werkloze visser
Vidar Esbensen is het antwoord
heel simpel: "Dit is ons thuis".
Het noorden van Noorwegen is
uitgestrekt, dunbevolkt en prach
tig. Aan de voet van de met sneeuw
bedekte bergen liggen de fjorden en
het noorderlicht zorgt voor specta
culaire effecten in de nacht. Maar
met een prachtige omgeving kun je
de hypotheekrente niet betalen.
Werkloosheid, alcoholisme en het
sterftecijfer zijn al geruime tijd veel
hoger dan in de rest van het land en
toen in januari de quota voor de vis
vangst omlaag werden geschroefd
van 350.000 ton naar 130.000 ton per
jaar, bracht dat een grote slag toe
aan de voornaamste bron van in
komsten in het gebied.
Eerder deze maand bood de
Noorse regering de vissers 146 mil
joen gulden aan ter overbrugging
van de periode waarin naar vervan
gende inkomsten kan worden ge
zocht. De vissers noemden dit ech
ter een "pleister op een schotwond"
en dreigden met stakingen.
In de noordelijkste provincie van
het land, Finnmark, is het werkloos
heidscijfer 7,7 procent ten opzichte
van 3,9 procent in de hoofdstad Os
lo. Het bevolkingsaantal in het ge-
geld opleveren, z
wonen er graag. Ma
bied daalt al 40 jaar en nam in het af
gelopen decennium met 6,8 procent
af tot 75.000 inwoners. De druk van«
de moderne buitenwereld op de
ooit zo geisoleerde gemeenschap
heeft waarschijnlijk in hoge mate
bijgedragen aan een stijging van het
aantal zelfmoorden met 73 procent
en het toenemende gebruik van al
cohol tussen 1975 en 1985, aldus
Rossvaer.
Uit een onderzoek onder mensen
die uit het gebied zijn vertrokken,
bleek dat 51,6 procent op zoek was
gegaan naar een betere baan en be
tere scholen, terwijl 22,7 procent zei
het slechte weer en de depressieve
donkere dagen tijdens de lange win
ter niet langer te kunnen verdragen.
Rossvaer zei dat het noorden het
slachtoffer is geworden van de eco
logie, economie en zelfs de wereld
politiek. De internationale druk
leidde namelijk tot een verbod op
de walvisvangst, een belangrijke in
dustrie in het gebied. Lokale bewo
ners die naar inkomsten zoeken
zien de walvisvangst onder meer als
een goede trekpleister voor toeris
ten. Walvisjacht met behulp van ca
mera's, ritjes met rendieren en toch
ten met sleehonden zouden veel
De verbeterde relatie met de Sov
jetunie geeft reden tot zowel opti
misme als bezorgdheid over de toe
komst, vooral in Finnmark. Sommi
ge bewoners vrezen voor een ver
mindering van NAVO-oefeningen
in de omgeving, die zowel vliegvel
den, busvervoer, wegen als werkge
legenheid naar het gebied hebben
gebracht. Anderen denken dat han
del en industrie meer kans krijgen
als de grens met de Sovjetunie open
zou gaan.
Zakendeskundige Sven Oppe-
gaard verwacht dat het gebied een
gedaanteverwisseling zal onder
gaan op zowel economisch als soci
aal gebied. De gehuchten, waar be
woners vis vangen en hun eigen vis
kweken, zullen plaats maken voor
grotere, efficiëntere plaatsen. "We
kunnen niet op ieder stukje grond
een klein dorp met een kerk, school
en visfabriek hebben," zo zei Oppe-
gaard.
Het ministerie van defensie is het
hier niet mee eens. De bewoners
van de vele dorpjes langs de uitge
strekte kust rapporteren regelmatig
activiteiten van de Sovjet-marine,
aldus Gunnar Angeltvelt van het
ministerie.
Ofschoon velen proberen een
nieuwe bron van inkomsten te vin
den om in hun geboorteplaatsen te
kunnen blijven, zoeken steeds meer
mensen hun heil toch elders. Twee
jaar nadat in het dorp Bugoeynes de
visfabriek was gesloten, plaatsten
de 300 bewoners een advertentie in
een zuidelijke Noorse krant waarin
ze met zijn allen om werk en een wo
ning vroegen. "We willen niet echt
weg, het is een noodkreet," zo zei
een van de dorpsbewoners.
"Zij zijn een symbool voor de
mensen die hun gemeenschap in
stand willen houden, zelfs als dat
betekent dat ze met zijn allen naar
het zuiden moeten trekken," aldus
Rossvaer.
TOKYO De handelaren raakten
gisteren op de Japanse beursvloer
behoorlijk in paniek, toen de koer
sen daalden. Vanochtend was de
rust weer enigszins teruggekeerd.
"Koersen dalen en stijgen, zo zijn
aandelen" zei een belegger.
(foto AP)
TOKYO (Rtr/DPA) - De koersen op
de effectenbeurs van Tokyo zijn
vanochtend licht gestegen. Ér heer
ste opluchting over het feit dat de
koersval op Wall Street meeviel, na
dat Nikei-index in Tokyo met 1161
punten was gekelderd.
Dat was de op twee na grootste
daling in de geschiedenis van de
beurs, vanochtend ging de nikkei
index van 225 aandelen ging 92,51
punten omhoog tot 35.826,84. Han
delaren toonden zich niet bezorgd
over de koersdaling. "Zo zijn aande
len. Zij dalen en stijgen", sprak een
belegger.
Voor het Engelse dagblad The
Guardian was de koersval aan de
anders zo solide Japanse beurs een
teken dat het vertrouwen van de in
ternationale financiële wereld min
der is geworden. Ook vanochtend
overheersten op beurs later weer de
zorgen over de rentestijgingen. Bo
vendien veroorzaakten ook de beri-
chetn over de prijsstijgingen in de
Verenigde Staten weer veel onrust.
Gisteren daalden de aandelen
koersen op de effectenbeurzen in
West-Europa zijn na de sterke da
ling op de beurs van Tokyo. De Lon-
dense beurs zag zijn Financial Ti-
mes-index van de honderd aande
len zakken tot een voorlopig diepte
punt van dertig punten. Op een ner
veuze Frankfurter beurs moest de
DAX-index 16,62 punten afgeven
op 1.807,19. De koersen op de beurs
van Parijs gingen sterker naar bene
den. De algemene CAC-index
moest 11,13 punten inleveren.
DEN HAAG (ANP) - Minister Kok
(financiën) voelt er niets voor om
conferentie over de Europese Mo
netaire Unie te vervroegen. In
Frankrijk, Italië en Denemarken
zijn in regeringskringen inmiddels
wel stemmen opgegaan om de con
ferentie die in december plaats
moet vinden eerder te houden in
verband met de op handen zijn de
Duitse monetaire unie.
Een volledige en adequate voor
bereiding van de conferentie heeft
zijn tijd nodig en is van groot belang
voor het welslagen van de conferen
tie, aldus Kok gisteren in een over
leg met vaste Kamercommissie
voor financiën. Kok sloot echter
niet uit dat de ontwikkelingen hem
over enige tijd wel overtuigende ar
gumenten geven om ook voor een
eerder tijdstip van het overleg te
pleiten.
Het PvdA-Kamerlid Melkert
merkte op dat een conferentie in de
cember wellicht wordt geconfron
teerd met voldongen feiten op het
gebied van de Duitse monetaire sa
menwerking. "Is het tempo van het
EG overleg afhankelijk van de
agenda van Kohl?", zo vroeg hij zich
"Dat betekent, dat we geen 5 pro
cent hebben gekregen", bromde
Abva/Kabo-voorzitter Jaap van de
'Proefproces
discriminatie
AOW-belasting'
DEN HAAG (ANP) - Er moet met
spoed een proefproces worden aan
gespannen om te bepalen of er spra
ke is van indirecte discriminatie
van vrouwen bij de belastinghef
fing over de AOW. Mr. C. van Balle-
gooijen, raadsheer van het gerechts
hof te Amsterdam, dringt daarop
aan in het Weekblad voor Fiscaal
Recht van deze week.
Het probleem doet zich als gevolg
van de nieuwe belastingheffing vol
gens Oort voor wannneer de man
ouder is dan zijn echtgenote die
geen eigen inkomen heeft of minder
verdient dan de belastingvrije som
van 4.568 gulden per jaar.
Indien de man een flink aanvul
lend pensioen geniet, wordt de
AOW van de vrouw in het jaar waar
in zij 65 wordt, belast volgens het
hoogste tarief waarin de man met
zijn inkomen zit (50 of 60 procent).
Veel voordeliger zijn beiden uit
indien van te voren indeling in ta
riefgroep 2 wordt aangevraagd. De
AOW van de vrouw wordt dan im
mers belast tegen het laagste belas
tingtarief (ruim 35 procent), aldus
Van Ballegooijen.
Het zou indirect discriminerend
kunnen worden genoemd dat de
vrouw in dit geval de tariefgroepin
deling niet kan wijzigen, maar.dat
het initiatief vön de man moet uit
gaan, vindt de raadsheer. Op het mi
nisterie van financiën wordt inmid
dels overwogen de fiscale toeken
ning van de AOW aan de oudste
echtgenoot in het splitsingsjaar van
de AOW niet van toepassing te ver
klaren als de jongste echtgenoot al
in januari veijaart.
Scheur. Maar ook hij vond, net als
de onderhandelaars van de christe
lijke bond voor ambtenaren en het
Ambtenaren Centrum, dat er niet
meer uit te wringen was en dat spra
ke was van een principe-akkoord.
Boven de loonsverhoging krijgen
de ambtenareneen eenmalige uitke
ring van 250 gulden bruto. Voor het
wegwerken van achterstanden is
0,25 procent beschikbaar; voor de
invoering van een weduwnaarspen
sioen 0,05 procent en voor het de
centraal overleg (iets extra's voor de
diverse groeperingen van ambtena
ren, onderwijzers, politiemensen en
militairen) 0,3 procent.
Halverwege het overleg verliet de
Centrale voor Middelbaar en Hoge
re Funktionarissen de onderhande
lingstafel. Het minimale wat deze
bond wilde, was een half procent
voor het enigszins wegwerken van
achterstanden in het inkomens van
middelbare- en hogere ambtenaren.
"Dit had de vorige minister van Bin
nenlandse Zaken Van Dijk in een
brief aangeboden. Minister Dales,
zo bleek ons, tijdens het overleg niet
bereid zich daaraan te houden.
Toen had het voor ons geen zin
meer verder te onderhandelen", zei
CMHF-onderhandelaar Gerard van
Dalen. Hij kondigde aan, dat zijn
bond een beroep zal doen op de ar
bitragecommissie van prof. dr.
W.Albeda.
Bonden en minister hebben de
'cao-looptijd' verschoven van 1 ja
nuari naar 1 april van dit jaar tot 1
april 1990. Volgens de onderhande
laars is dat gedaan om de tijd te krij
gen om te bezien hoe de cao-onder
handelingsresultaten in het be
drijfsleven zijn. ',Dan pas is het voor
ons mogelijk om ons daarbij aan te
sluiten, zei Abva/Kabo-onderhan-
delaar Cees Vrins.
BEDRIJVEN ZUID—AFRIKA -
-Het ANC zal als het in Zuid-Afrika
aan de macht komt, niet zonder
meer besluiten tot vergaande eco
nomische hervormingen. ANC-lei-
der Nelson Mandela zei gisteren dat
het ANC geen beslissingen zal ne
men zonder overleg met het be
drijfsleven.
Minister Dales had van het kabi
net iets meer financiële armslag ge
kregen dan de aanvankelijke 2,5
procent om tot een akkoord te ko
men. Die ruimte werd daadwerke
lijk met een kwart procent opge
trokken. "Dat was het matje", zoals
ze zei. De extra ruimte die minister
Dales van het kabinet heeft gekre
gen om de ambtenarencentrales
over de streep te trekken wordt
voor een deel door de bewinds
vrouw zelf betaald. Er zit namelijk
een meevaller in de vut voor het
overheidspersoneel die wordt ge
bruikt voor de ruimtevergroting
met een kwart procent tot 2,75. De
rest komt voor rekening van minis
ter Kok (financiën).
Haal gratis het dikke ALNO KeukenKijkBoek bij:
Leiden: Houtwerf Keukens tel. 769345. Lisse: Mieloo Bm tel. 19119.
af, herinnerend aan het feit dat de
Duitse Bondskanselier de conferen
tie pas na de Duitse Bondsdagver
kiezingen van december wilde hou
den.
Kok pleitte daarop voor een gron
dige voorbereiding op de zeer com
plexe vraagstukken die een rol spe
len bij de vorming de Europese Mo
netaire Unie van het grootste be
lang te vinden. Van groot belang
wordt volgens Kok de informele
Europese Raad van de ministers
van financiën samen met de presi
denten van de centrale banken eind
maart in Dublin.
De verkiezingen in de DDR van
18 maart zijn dan al een kleine twee
weken achter de rug. Op die infor
mele raad zal daarom zowel over de
stand van zaken bij de voorberei
ding gesproken worden als over de
meest actuele stand van zaken in de
Duitse monetaire samenwerking,
aldus Kok. Kort daarna kan op de
Cao bij Unilever
speciale Europese top van april de
totale stand van zaken worden op
gemaakt.
Tussen de Kamer en de minister
van financiën bleek er geen enkel
verschil van mening te bestaan over
het feit dat de wisselkoers van de
gulden stevig aan die van de Duitse
mark gekoppeld moet blijven on
danks rente-stijgingen. Alleen voor
de langere termijn hield Kok een
slag om de arm. "Niemand kan
voorzien hoe de verhouding tussen
de gulden en de mark zich op de lan
gere termijn ontwikkelt", aldus
Kok.
ROTTERDAM (GPD) - Voor de
5.000 werknemers bij de Nederland
se Unilever-bedrijven is vannacht
een nieuwe cao tot stand gekomen.
Na drie moeizame onderhande
lingsronden hebben de bonden er
in alle vroegte in totaal 5 a 6 percent
aan inkomensverbetering uit ge
sleept.
Tot toezeggingen op het gebied
van werkgelegenheid onder meer
door verdere arbeidstijdverkorting
(36 uur in de dagdienst) en VUT bij
veertig dienstjaren was de Unile-
ver-directie niet bereid. Voor de In
dustrie- en Voedingsbond CNV is
het akkoord daarom onvoldoende.
"Nogal wrang als je bedenkt dat
Unilever geld als water heeft," al
dus een woordvoerder. De CNV-
bond zal het akkoord met een nega
tief advies voorleggen aan zijn le
den. De Industriebond FNV en de
Unie BHLP zijn wel positief.
De Nederlandse Spoorwegen
hebben zich bereid verklaard alle
bonds voorstellen bij het definitief
formuleren van een bod voor de
nieuwe cao opnieuw te bekijken.
UTRECHT Het aantal stakers in
de bouw blijft maar toenemen. Gis
teren hadden zich 12.500 stakers op
ruim 1.000 bouwplaatsen bij de bon
den gemeld.
In Leiden ligt het werk stil bij de
villabouw en aan de Lingestraat. In
Alphen aan den Rijn wordt gestaakt
bij Stellingmolen en aquaplan. Het
zelfde gebeurt in Sassenheim, Was
senaar en Lisse bij de woningbouw.
