Eerste oud-leider
DDR aangeklaagd
a
Lenin is ook in Mongolië van zijn voetstuk gevallen
Minister Zuid-Afrika zou betrokken
zijn bij moord op twee activisten
Ruim 3000 leden van Securitate
Roemenië met pensioen gestuurd
Buitenlandse steun bij verldezingen toegestaan
OOST-BERLIJN (GPD/DPA/AFP/UPI/AP) - Voor het eerst is een aanklacht ingediend te
gen een lid van het oude communistische regime van de DDR. Komt het tot een proces te
gen Harry Tisch, dan kan de vroegere voorzitter van de eenheidsvakbeweging (FDGB)
tien jaar of meer celstraf krijgen. Intussen heeft het Oostduitse parlement gisteren aange
drongen op erkenning van de huidige westgrens met Polen.
Ex-spionagechef
DDR vlucht
naar Moskou
OOST-BERLIJN (UPI/ANP) -
De voormalige spionagechef
van de DDR Markus Wolf is naar
de Sovjet-Unie uitgeweken om
aan dreigende arrestatie te ont
komen. Dit heeft de de Oost
duitse televisie gisteren bekend
gemaakt.
Wolf was, totdat hij in 1987
ontslag nam, dertig jaar hoofd
van de geheime dienst binnen
het inmiddels opgeheven minis
terie van staatsveiligheid (Stasi).
Hij zou op het vliegtuig naar
Moskou zijn gestapt omdat het
openbaar ministerie overwoog
hem op te pakken vanwege con
necties met Alexander Schalck-
Golodkowski, die wordt ver
dacht van deviezensmokkel en
wapenhandel op grote schaal.
Wolfs vlucht komt temidden
van berichten dat Westduitse
uitgevers hem benaderd hebben
voor het schrijven van een boek
over de recente gebeurtenissen
in de DDR. Vorig jaar kwam al
een boek van hem uit, getiteld
'Troika', waarin hij de hervor
mingspolitiek van Moskou
prees en het stalinisme scherp
veroordeelde.
Wolf had in de Bondsrepu
bliek overal spionnen. De be
kendste was Günter Guillaume,
die in het begin van de jaren '70
wist op te klimmen tot secreta
ris van bondskanselier Willy
Brandt.
De 62-jarige Tisch, die om gezond
heidsredenen uit voorarrest is ont
slagen, wordt beschuldigd van mis
bruik van vertrouwen en bedrog.
Uit de vakbondskas zou 4,5 miljoen
mark besteed zijn voor een jachtter
rein met luxe behuizing, 84.000
mark ging op aan particuliere vaT
kanties van Tisch en hij gaf eigen
machtig 100 miljoen mark uit de
vakbondskas aan de'communisti
sche jeugdorganisatie (FDJ), die dit
gebruikte voor een wereldjeugdfes-
tival in 1984.
Ook ex-premier Willy Stoph, die
zich onder meer moet verantwoor
den voor ambtsmisbruik, is dinsdag
om gezondheidsredenen uit voorar
rest ontslagen. De aanklacht tegen
de 75-jarige Stoph, de vroegere pre
sident en partijleider Erich Honec-
ker en de voormalige "economiek-
eizer' in het Politburo, Günter Mit-
tag, is eind maart rond. Zes voorma
lige leden van het Politburo zitten
nog in voorarrest, onder wie de ge
vreesde laatste chef van de vroegere
Staatsveiligheidsdienst (Stasi)
Erich Mielke en ex-minister van de
fensie generaal Heinz Kessler.
Steun
De politieke partijen in de DDR mo
gen zich in de verkiezingsstrijd toch
laten ondersteunen door partijen
uit de Bondsrepubliek. Dat heeft
het Oostduitse parlement, de Volks-
kammer, gisteren na heftige discus
sies besloten. Tot nu toe was hulp
van anderen in de aanloop naar de
verkiezingen op 18 maart officieel
niet toegestaan, maar die bepaling
gaat nu pas op 1 januari 1991 in.
De- meeste partijen in de Volks-
kammer drongen er gisteren op aan
dat de parlementen van de DDR en
de Bondsrepubliek zich in formele
verklaringen garant stellen voor de
Oder-Neisse als westgrens van Po
len. In een debat naar aanleiding
van een regeringsverklaring van
premier Hans Modrow, waarin deze
maandag verslag had gedaan van
zijn bezoek vorige week aan Bonn,
zeiden diverse sprekers teleurge
steld te zijn over de houding van
kanselier Helmut Kohl, die tot dus
ver een duidelijke uitspraak over de
westgrens van Polen heeft verme
den.
BELGRADO - Leden van speciale politietroepen ruimen puin in de straten van Vucitm in de Joegolslavische
republieke Kosovowaar gisteren ondanks de aanwezigheid van legereenheden Albanezen demonstreerden tegen
de Servische overheersing. De autoriteiten van Kosovo hebben gisteren voor de provincie een demonstratieverbod
en een avondklok ingesteld in een poging de rust te herstellen. Dinsdag besloot de federale regering het leger in te
zetten om de orde te handhaven. Gisteren was het leger met tanks en pantserwagens paraat in de meeste steden
van Kosovo, en werd de situatie vanuit de lucht met MiG-gevechtsvliegtuigen in de gaten gehouden. Het instellen
van een avondklok was een van de eisen die waren gesteld door de Servische minderheid in de provincie. De afge-
olopen drie dagen betoogden Serviërs in een buitenwijk van de hoofdstad Pristina om te eisen dat de autoriteiten
beide Duitslanden te laten fuseren harde maatregelen zouden nemen tegen de opstandige Albanezen. (fotoEPA)
De Oostduitse onderminister van
defensie en stafchef van het leger,
Manfred Gratz, freeft gisteren voor
gesteld om de strijdkrachten
deze gemeenschappelijke troe
pen vervolgens over geheel vere
nigd Duitsland te legeren. 'Tedere
soevereine staat heeft het recht zijn
soevereiniteit te verdedigen", zei
Gratz in een interview met de krant
Junge Welt.
De Westduitse minister van bui
tenlandse zaken Hans-Dietrich Ge-
nscher gaf de vier voormalige Geal
lieerden gisteren nogmaals de ver
zekering dat bij het eenwordings
proces niets achter hun rug zal wor
den gedaan.
Genscher zei dat de eenheid die betrokken
JOHANNESBURG (GPD/IPS/AP)
De Zuidafrikaanse minister van
defensie Magnus Malan is in ver
band gebracht met een speciale
zijn ge-
Duitsers de Europese grenzen defi- weest bij de moord op twee anti-
nitief en bindend moeten erkennen apartheidsactivisten. Het in Johan-
wil de eenwording voor alle partijen nesburg verschijnende dagblad The
acceptabel zijn. Hij reageerde op de Star meldde gisteren dat "verschei-
uitspraken van Sovjet-president dene generaals die rechtstreeks toe-
Michail Gorbatsjov, die in een inter- gang hebben tot de minister, ver
met het Sovjet-partijdagblad antwoordelijk zijn voor de activitei-
i deze speciale eenheid", de
uiteindelijke status van Duitsland De opperbevelhebber
het
te bepalen. "Wij zullen nooit aan dat Zuidafrikaanse leger generaal Gel-
recht tornen", aldus Genscher.
BUKAREST (GPD/AFP/Rtr) - Meer zenden medewerkers en inform
dan 3000 leden van de Securitate ten.
zijn met pensioen gestuurd, heeft Stanculescu verklaarde dat
denhuys en het hoofd van de mili
taire inlichtingendienst generaal
Badenhorst, zouden tot deze groep
generaals behoren. Het bestaan van
de CCB is door het ministerie van
defensie bevestigd. De opdracht
van de eenheid zou hebben bestaan
uit het "verzamelen van informatie
over en het infiltreren" van organi
saties als de vereniging van dienst
weigeraars en de communistische
partij. Volgens The Star zou de CCB
echter betrokken zijn bij de r
iemand te vermoorden, dus ook niet
Webster en Lubovski". Wel heeft hij
in januari al een een intern onder
zoek gelast naar de activiteiten van
de CCB. Dat onderzoek is nog niet
afgerond, aldus Malan.
In het Zuidafrikaanse parlement
heeft de extreem-rechtse Konserva-
tieve Partij het aftreden van de rege
ring geëist, omdat ze op de hoogte
moet zijn geweest van de activitei
ten van de CCB. De liberale Demo
cratische Partij wil van Malan een
ondubbelzinnige verklaring horen,
dat hij niets van de moorden heeft
geweten.
Het Afrikaans Nationaal Congres
heeft de Britse regering gisteren be
schuldigd van woordbreuk aan
gaande de economische sancties te
gen Zuid-Afrika.Met de opheffing
van het verbod op investeringen in
Zuid-Afrika, schendt de Britse re
gering sanctie-overeenkomsten van
de Verenigde Naties, het Gemene
best en de Europese Gemeenschap
die zij had beloofd te zullen nako-
Arbeiderspartij
dreigt Likud met
coalitiebreuk
JERUZALEM (AP) - Als de rechtse
Likud-partij niet binnen drie weken
akkoord gaat met een compromis
voorstel dat voorbereidende vre
desbesprekingen mogelijk maakt,
zal de Israëlische Arbeiderspartij de
coalitie met Likud opzeggen.
Minister van defensie Yitzhak Ra
bin van de Arbeiderspartij, die de
coalitie met de behoudende Likud-
partij altijd fel heeft verdedigd, zei
van mening te zijn veranderd nu
Egypte het compromis-voorstel
over de samenstelling van een Pa
lestijnse delegatie naar het vredes
overleg heeft aanvaard. Egypte
treedt in het door de VS in gang ge
zette overleg op namens de Palestij-
nen, omdat Israël zelf niet met de
PLO wil onderhandelen.
Rabin zei in een vraaggesprek
met de legerradio dat de Egyptena-
ren de VS "redelijke antwoorden"
hebben gegeven op alle kwesties
rond de Palestijnse afvaardiging
naar vredesbesprekingen met Is
raël. "Als duidelijk wordt dat de
antwoorden van de andere (Arabi
sche) kant positief zijn en de vertra
ging hiervandaan komt, dan is de
vraag of het zin heeft de regering
voort te zetten", zei Rabin.
Bronnen bij de Arbeiderspartij
zeiden dat de ministers van de partij
gisteravond hadden besloten van
hun Likud-collega's te eisen dat het
compromis binnen drie weken
wordt aanvaard. Volgens de voor
stellen moet een Palestijnse delega
tie worden samengesteld uit zes be
woners van de bezette gebieden,
twee van de door Israël gedepor
teerde Palestijnen en twee bewo
ners van het door Israël gean
nexeerde oost-Jeruzalem die ook
beschikken over een woning op de
Westoever of in de Gazastrook.
Sjrimon Peres, de leider van de
Arbeiderspartij, heeft gisteren ge
zegd dat zijn partij met hulp van de
kleine religieuze partijen een rege
ring zou kunnen vormen. "We heb
ben nu in het parlement een duide
lijke meerderheid voor voortzetting
van het vredesproces", verklaarde
hij.
Joegoslavië eist geld van herenigd Duitsland
BELGRADO (Rtr) - Joegoslavië zal bij hereniging van de beide Duitslan
den compensatie voor nazi-oorlogsmisdaden eisen van deze "erfgenaam
van het Derde Rijk", zo heeft het Joegoslavische ministerie van buiten
landse zaken gisteren verklaard. Joegoslavië zal zijn aanspraak indienen
na het ondertekenen van een vredesverdrag. Een claim van dit land in 1962
wees de Bondsrepubliek af omdat Bonn zei niet de volledige verantwoor
delijkheid te kunnen nemen voor de oorlogsmisdaden begaan in naam van
het Derde Rijk. In de verklaring van ministerie in Belgrado werd niets ge
zegd over de hoogte van de compensatie. In 1946 eiste Joegoslavië 36 mil
jard dollar (70 miljard gulden) aan herstelbetalingen, maar ontving hiervan
nog niet eens 0,1 procent.
LEOLUX
zijn alle afluistersystemen gede- dienst. Roemenië dient "als alle
monteerd, zodat niets en niemand dere landen ter wereld" te beschik-
nog in de gaten wordt gehouden, al- ken over structuren waarin de "soe-
dus generaal Victor Stanculescu. vereiniteit, de onafhankelijkheid en
De meeste leidende functionaris- de territoritale onschendbaarheid
wacht straf "naar de mate van de Bepaalde onderdelen van de Se-
ernst van hun daden". De Securita- curitate zijn volgens Stanculescu
te, die ten tijde van Ceausescu
der binnenlandse zaken viel,
sinds eind december onder defen- Orde" heette
sie. De militaire afdeling ervan telde bescherming
ongeveer 50.000 man, terwijl de bur
gerafdeling beschikte over tiendui-
Kerncentrale
De Verenigde Staten hebben giste
ren kritisch gereageeerd op de be-
slissing van de Franse president 1'gieren"'meegedeeld'
ontbonden. Dat geldt bij voorbeeld
Directie 5, die "Bewaking en
en belast was met de
van de hoge functio-
het oude bewind. De
437 leden ervan zijn met pensioen
gestuurd. Directie 4, die belast was
met de militaire contraspionage, is
ook opgeheven. Van de 1073 mede
werkers van deze directie zijn 611
met pensioen gestuurd.
Twee medewerkers van de oppo
sitionele Roemeense Boerenpartij
zijn op 29 januari tijdens een dag
van steunbetuigingen aan de rege
ring doodgeslagen. Eén van hen is
ook de tong afgesneden, zo hebben
de partijleider en een officier
partijen. Hij zei dat medewerkers vski, een leider
van de Boerenpartij iedere dag met Swapo-partij, ii
de dood werden bedreigd.
Iets meer dan de helft van de Roe
meense bevolking geeft aan het
Front voor Nationale Redding de
voorkeur boven andere partijen.
Dat blijkt althans uit cijfers die het
dagblad Adevarul gisteren publi
ceerde. Ruim 10.000 lezers stuurden
de afgelopen tijd antwoorden in op
door het dagblad gestelde vragen.
Uit de peiling blijkt dat 57,2 procent
van deze mensen het Front steunt.
Dat komt overeen met de 57 procent
in een steekproef die het Franse
blad Paris Match eind januari orga
niseerde. Op de vraag of men voor
Roemenië een democratische toe
komst verwacht, amtwoordde 50
procent ja, terwijl maar liefst 35 pro
cent de vraag niet wilde beantwoor
den. Een kwart van de ondervraag
den is niet optimistisch over de poli
tieke toekomst, terwijl ruim 52 pro
cent dat wel is.
m de Namibische
september verle
den jaar.
Malan heeft inmiddels verklaard
"nooit opdracht gegeven te hebben
Akkoord Cambodja
SUBTIEL KOMFORT
Met weglating van al het
overbodige, ontstond een bank die
een superieur komfort biedt.
Ergonomisch gevormde zit- en
rugdelen bepalen het karakter van
dit ontwerp. Het resultaat is een
subtiel maar boeiend
lijnenspel.
BANGKOK/DEN HAAG (Rtr/AF-
P/UPI/ANP) - De twee leiders die el
kaar de macht in Cambodja betwis
ten hebben gisteren een principe
akkoord bereikt over een rol van de
Verenigde Naties in het land en de
instelling van een Opperste Natio
nale Raad die symbool moet zijn
van de "nationale soevereiniteit en
nationale eenheid". "De aanwezig
heid van de VN op de juiste niveaus
in Cambodja is essentieel evenals
de instelling van een nationaal op-
perorgaan", aldus Hun Sen en prins
Norodom Sihanouk in een commu
niqué na afloop van hun besprekin
gen in Bangkok.
Frangois Mitterrand om een kern
centrale aan Pakistan te leveren.
Door kennelijk niet te
Pakistan zich houdt aan de bepalin
gen Vi
De
twee slachtoffers, Toader Vataselu UTRECHT - De oprichting
en Vasile Vergesu, werden met bij- -t-t-•-
len doodgeslagen toen zij in de Mol- dagen in de Mongolische hoofdstad
lir}" davische stad Bacau affiches van de Ulaanbaatar hebben aangetoond
het Internationale Agent- Nationale Boerenpartij ophingen, dat niet alleen in Oost-Europa, maar
v i i°°" At°omenergl®.\ heeft aidus beide zegslieden. Volgens het ook in de in Centraal-Azië gelegen
Frankrijk de kans voorbij aten openbaar mini5stene in Bacau wordt Volksrepubliek Mongolië het com-
«.n„nt»i».„,i,.k„a™»te ie. de zaak onderzocht. De dader zou munisme als staatsideologie zijn
>ogin- inmiddels bekend zijn. De Boeren- langste tijd heeft gehad. Dat is op-
Kem" partij heeft president Ion Iliescu op- merkelijk, want Mongolië heeft op
c oor' de Sovjetunie na het oudste
gaan
belangrijke bijdrage te le
veren aan de internationale pogin
gen om de verspreiding
wapens tegen te gaan", aldus
woordvoerder van buitenlandse za
ken.
Vanden Boeynants
De Belgische oud-premier Paul
Vanden Boeynants heeft niets te
maken met alle onfrisse zaken die
hem in de loop van de jaren
schoenen geschov
zijn verhoor gister
oppositiepartijen de afgelopen
Doden bij nieuwe
onlusten in Nepal
muriistische regime ter wereld.
door
Kees van Dam
zijn. Tijdens Nepal zijn gisteren vi
j gekomen. Daarmee i;
door
ciale Belgische parlementscommis- dodental
straties opgelopen tot 23. De Nepa- het eeuwenlang onderdeel i
i hij dat alle verhalen die c
hem de ronde doen op roddel en
achterklap berusten. Vanden Boey-
nants ontkende ooit betrokken ge- tot besprekingen met de oppositie dhistische monniken het land, r
weest te zijn bij zaken als de aanval- - -
len van de "Bende van Nijvel", con
tacten met uiterst rechts, het smok
kelen van in vlees verborgen heroi-
Mongolië, met twee miljoen
woners op een oppervlakte die bij- omgevormd tot
na veertig maal die van Nederland
11912 onafhankelijk nadat mocratische Partii (MDP).
noeg hebben van de bemoeienissen
van hun noordelijke buren met hun
communisme.
Te snelle overgang
Sinds half december vorig jaar trot
seren bijna elke zondag in Ulaan
baatar duizenden mensen de bittere
kou om democratiseringen te eisen.
De betogingen waren georgani
seerd door de Democratische Unie
van Mongolië. Deze begin decem
ber door intellectuelen en jongeren
opgerichte organisatie pleitte
beëindiging van het machtsmonop
olie van de communisten, vrije ver
kiezingen en bescherming van de
rechten van de mens. De oppositie
groep heeft zich afgelopen zondag
politieke partij
heet voortaan Mongolische De-
De protesten zijn georganiseerd Moskou een staatsgreep,
door een coalitie van verboden poli- In 1924 werd de volksrepubliek
gen in de tijd dat hij minister
defensie was
staatsgreep.
steekpennin- tieke partijen, de Beweging
minister van Herstel van Democratie (MRD). Ze
poging tot willen afschaffing van het zoge
naamde Panchayat-systeem, een
partijloos radensysteem dat door de
koning wordt geleid. Demonstra
ties zijn in Nepal verboden.
De Verenigde Staten, die een be
langrijke hulpverstrekker zijn aan
De MDP eist de berechting van de
in 1984 afgezette partijleider Yum-
jaagiyn Tsedenbal, die het land
ruim 32 jaar heeft geleid. De opposi
tiebeweging stelt hem verantwoor
delijk voor de zorgwekkende situa
tie van het land. Massale werkloos
heid, een tekort aan primaire le-
litieke leiders. Ook over de tot dan
toe volkomen genegeerde rege
ringsperiode van de stalinistische
dictator Choybalsan werd een
boekje opengedaan. Voor het eerst
Mongolië te lezen dat deze ti
ran in de jaren 1930-1952 verant
woordelijk was geweest voor de
vernietiging van vele oude boed
dhistische tempels en de dood van
honderden monniken.
Vechtjas
De roep om democratisering ver
mengde zich het afgelopen jaar met
een plotseling opkomend nationa
lisme, dat blijkbaar alle jaren van
communisme had overleefd. Het
Mongools, als taal en schrift sinds
jaar en dag door het Russische Cy
rillisch uit het openbare leven ver
drongen, werd in 1989 op scholen
weer ingevoerd. Opvallend was ook
dat de vroegmiddeleeuwse Mongo
lische heerser Djenghis Khan offi-
tijdperk. Aanhangers van de oppositionele Mongo- cieel werd gerehabiliteerd. De door
i de hoofstad Ulaanbaatar de i
uitgeroepen en het land ingericht vensbehoeften als vlees en het vol-
r Sovjet-model. En al heeft Mon- ledig ontbreken van consumptie-
Havel
De Tsjechoslowaakse president Va
clav Havel heeft de Verenigde Sta
ten gisteren met klem gevraagd de de verarmde* Nepalese
Sovjetunie te helpen op haar weg hebben opgeroepen tot bésprekin-
r democratie. Hij verklaarde te-
genov«
ring vi
dat hij
golië een eigen zetel in de VN
ook een eigen vlag, als stilzwijgend
lid van het Warschaupact kon Mon- overgang
golië lange tijd worden beschouwd
als de zestiende republiek van de
Sovjetunie. Maar daarin lijkt nu ver
andering te komen.
Niet alleen heeft Sovjet-leider
Gorbatsjov besloten om in verband
goederen vormen volgens de oppo
sitie de prijs voor de veel te snelle
agrarische staat
naar een op de zware industrie ge
stoelde economie.
De MDP heeft gisteren op het po
litieke toneel gezelschap gekregen
van de Sociaaldemocratische Be-
eging, die streeft naar, zoals
gen tussen de regering van de abso- met zijn ontwapeningspolitiek het woordvoerder het omschreef, 'de
gezamelijke vergade- lute heerser koning Birendra
het Amerikaans Congres litici die opheffing eisen v£
/an overtuigd is dat Euro- panchayats-systeem. De Nepalese rug te trekken, ook is Moskou druk
a onomkeerbeaar proces minister van communicatie Kamal bezig zijn dure ingenieurs en tech-
doormaakt waardoor Amerikaanse Thapa liet echter weten onder geen nici naar huis te halen. De ontwik-
de beding met de 'extremisten' te wil- kelingen in Mongolië zelf geven bo-
len praten. vendien aan, dat de Mongoliërs ge-
afschaffing van het huidige politie
ke systeem, dat de democratische
vernieuwing belemmert'.
Dat de betogingen bijna vanaf het
begin werden toegelaten, dat de re
gering de oppositie al snel een dia
loog aanbood en dat nu-ook de op
richting van politieke partijen is
toegestaan, maken duidelijk dat de
positie van huidig partijleider en
president Jambyn Batmönh sterk
is. Hij was het die in 1984 de oude
Tsedenbal wipte en een periode van
economische vernieuwing shine-
chiel) in gang zette.
Eigen glasnost
Bij de leider van de Mongolische
Revolutionaire Volkspartij (MPRP)
groeide al snel na de machtsgreep
van Batmönh het besef, dat de in
voering van Gorbatsjov's perestroj
ka alleen te kort schoot. Vandaar
dat hij op het partijcocngres in de
cember 1988 opriep tot het streven
naar meer openheid in de samenle-
de communisten altijd als 'imperia
list' verketterde vechtjas heette
plotseling de stichter van de Mon
golische staat te zijn geweest.
Het opkomend Mongolisch natio
nalisme en verdergaande democra
tisering kan in de nabije toekomst
in de regio nog voor grote spannin-
zich kandidaat konden stel- gen zorgen, vooral als Mongolië zich
n- onafhankelijker gaat opstellen te-
De politieke openheid zorgde genover de Sovjetunie en toenade
ring tot het Westen zoekt. In de Chi
nese provincie Binnen-Mongolië
namelijk naar schatting zo'n
ving: il tod, de Mongolische variant
van glasnost. Batmönh voerde on
der meer de maatregel in dat voor
openbare functies verscheidene
aantal opvallende
deringen in Mongolië. Zo verdween
de altijd zeer nadrukkelijk
ge geheime politie, de dotodim acht miljoen Mongoliërs, die nu nog
yam, plotseling geheel uit het zuchten onder een Chinees juk.
straatbeeld en werden hier en daar Het streven naar één Mongoli-
weer westerse toeristen gesigna- sche staat is nooit een serieuze zaak
leerd. Belangrijker was. nog dat de geweest. Maar als Mongolië een c
de ge-
afhankelijke koers gaat volgen, zal
dat ongetwijfeld een grote aantrek-
In de kranten werd dan ook gere- kingskracht uitoefenen op de Mon
geld flink uitgehaald naar oude po- goliërs in China.
