Roemenen
gijzelen
vice-premier
Japan wacht ook mét LDP onzekere toekomst
mi
Sharon: vredesplan
loopt uit op oorlog
'Bonn betaalt Moskou voor hereniging'
Bestand Libanon na zege Geagea
'Vietnam moet exodus van
bootvluchtelingen stoppen'
Ga nooit op reis
zonder de ANWB!
MAANDAG 19 FEBRUARI 1990
BUITENLAND
Opnieuw protesten tegen Front
BUKAREST (GPD/AFP) Het Roemeense leger heeft gis
teravond laat een einde gemaakt aan de bezetting van het
hoofdkwartier van het regerende Front voor Nationale Red
ding in Bukarest. Enige honderden betogers waren het ge
bouw binnengedrongen en hielden vice-premier Voican en
kele uren in gijzeling. Hij verklaarde na zijn bevrijding er
niet over te denken om af te treden. "Het gaat om begrijpe
lijke zaken in een periode van voorlopige regering", aldus
Voican.
Ongeveer drieduizend i
zamelden zich gistermiddag voor
het gebouw van het regerende front
voor Nationale Redding. Ze eisten
onder meer het aftreden van presi
dent en Front-leider Ion Iliescu.
Vroeg in de avond bestormden eni
ge honderden demonstranten het
gebouw. Tal van ruiten sneuvelden
daarbij. Vice-premier Voican, die
zich in het gebouw bevond, pro
beerde volgens een ooggetuige te
ontsnappen, maar werd door beto
gers overmeesterd.
Op de trappen van het Front-
noofdkwartier hielden na de bestor
ming een paar honderd gewapende
militairen de wacht, terwijl de de
monstranten buiten leuzen
schreeuwden als 'Weg met Iliescu'
en 'Weg met de Securisten'. Naast
het Front-gebouw stonden negen
pantserwagens. Het duurde uren
voordat de soldaten tot actie over
gingen.
Van een gespannen situatie was
echter geen sprake. Tal van militai
ren stonden rustig een sigaret te ro
tten of maakten een praatje met bur
gers, terwijl aan de gevel van het
Front-gebouw een spandoek wap
perde met de tekst: 'Wat het leger
wil, wil het volk'. Een ander span
doek Vergeleek het Front voor Na
tionale Redding met de voormalige
Roemeense Communistische Par
tij.
PAGINA 5
plan is "onder druk van de massa af
te treden". Volgens Voican "was de
menigte opgehitst door onverant
woordelijke personen die het be
lang van bepaalde groepen boven
het nationale belang stellen". Ver
der meende hij dat "het niet deze
betogers waren die de revolutie
hebben ontketend".
De demonstratie had een spon
taan karakter en was niet door
van de politieke partijen of studen
tenorganisaties op touw gezet. Des
gevraagd verklaarden demonstran
ten dat ze het aftreden van presi
dent Iliescu en de Front-regering
wensen, omdat ze meer en meer het BAYRUT (AP) De wapenstil-
gevoel hebben dat de nieuwe auto- stand die de christelijke leiders Mi-
riteiten op de een of andere manier chel Aoun en Samir Geagea zater-
iets te maken hebben met het oude dagavond overeenkwamen, heeft
Ceausescu-bewind. het hele weekeinde standgehouden.
De laatste dagen stellen steed? Gisteren benutte het Rode'Kruis de
meer intellectuelen en anderen in pauze in de gevechten om doden te
het openbaar de vraag hoeveel le- bergen en 500 soldaten te evacueren
den van Ceausescu's gehate veilig- van de door Aoun gecontroleerde
heidsdienst Securitate nog vrij helikopterbasis. Adma. Zaterdag
rondlopen en waar zij zich nu bevin- hadden de rivaliserende Libanese
den. De deze week aangetreden Strijdkrachten van Samir Geagea
nieuwe minister van defensie gene- een succesvolle aanval op de basis
raai Stanculescu - zijn voorganger gelanceerd.
generaal Militaru werd onder druk Volgens een politiewoordvoerder
van de strijdkrachten ontslagen - zijn daarbij 30 militairen gedood en
kampt -eveneens met negatieve ge- 42 gewond geraakt, waardoor het
ruchten. Zo wordt beweerd dat hij dodental in de onderlinge christelij-
zich in het begin van de revolutie ke machtsstrijd is gestegen tot bo-
van 22 en 23 december achter dicta
tor Ceausescu zou hebben ge- wordt geschat op 1,5
schaard. Onomstotelijke bewijzen den.
zijn daarvoor tot op heden echter De aanval van de Libanese Strijd-
Een reddings
werker van het
Rode Kruis rolt
met een spade
het met plastic
overdekte li
chaam van een
FL-soldaat op
een draagbaar
in de wijk Ein
Rummaneh, die
na felle gevech
ten door Aoun
werd veroverd.
Op de achter
grond een uitge
brande
de strijd
krachten van
Geagea. Geagea
behaalde ook
delijk was geworden dat de Libane- derde van de christelijke enclave
se Strijdkrachten aan de winnende met alle daarin gelegen havens.
hand waren, maakte Aoun bekend Aoun heeft nu nog de zeggenschap voorzitter
met een wapenstilstand in te stem- over de provincie Meth en een deel missie voc*
als eerst zijn troepen konden van het^Berg-Libanondistnct^Hij defensie. Als^m^ste?wordt
gharon diens plaats kunnen ir
TEL AVIV - Israels minister van
handel en industrie Ariel Sharon
heeft gisteren tijdens de wekelijkse
kabinetsbijeenkomst formeel zijn
ontslag ingediend. Na afloop van de
vergadering vertelde hij temidden
van juichende aanhangers dat het
ontslag nog pas het begin is van een
harde strijd tegen het vredesinitia
tiefvan de Israëlische regering. Vol
gens Sharon zal het initiatief steeds
grotere spanningen oproepen en
uiteindelijk uitlopen op oorlog. Zijn
belangrijkste eis op dit moment is
'een slagvaardiger beleid tegen ter
rorisme, voor het te laat is'.
door
Ad Bloemendaal
Sharon verklaarde verder dat hij
gaat proberen het premierschap
over te nemen van Jitschak Shamir.
Daartoe zal hij proberen in binnen-
en buitenland steun te werven voor
zijn ideeen. Die zijn dat Israël de be
zette gebieden voor altijd in handen
moet houden, dat er niet onderhan-
tank deld kan worden over de status van
Jeruzalem en dat gedeporteerde Pa-
lestijnen dienen te worden geweerd
van onderhandelingen.
Premier Jitschak Shamir heeft
gisteren opnieuw een gesprek ge
had met minister David Levy, een
van de medestanders van Sharon in
het kabinet. De premier probeert
Levy uit het Sharon-kamp weg te
lokken om zijn eigen kamp binnen
de partij een overheersende positie
te garanderen. Maar volgens inge
wijden in de Likud zijn de eisen die
Levy stelt Shamir te hoog. Tot Le
vy's voorwaarden zou behoren dat
een van zijn medestanders, het par
lementslid Eliahu Ben-Elissar,
Sharon opvolgt. Ben-Elissar 'is
de parlementscom-
buitenlandse zaken en
Daartoe zou het noodzakelijk zijn
dat Knessetlid Ovadia Eli minister-
zonder-portefeuille wordt (als op
volger van Nissim) en dat minister
van transport Moshe Katzav (een
vertrouweling van Shamir) Sharon
opvolgt in het kernkabinet.
worden geëvacueerd. heeft echter geen beschikking
De evacuatie van gisteren bete- over een haven en zal waarschijnlijk
kent dat de Libanese Strijdkrach- de terugtrekking van de Libanese
ten de hele provincie Kesrouan en Strijdkrachten uit de haven van
de aangrenzende provincie Batroun Bayrut eisen als voorwaarde voor
in handen hebben. Dit is bijna twee- een duurzame vrede.
Shamirs kandidaat voor de opvol
ging van Sharon als minister van
handel en industrie is minister-zon
der-portefeuille Moshe Nissim.
Oekraïners
eisen sluiting
van Tsjernobyl
MOSKOU (AP) - Parlementari
ërs uit de Sovjet-republiek Oek
raïne hebben zaterdag opgeroe
pen tot ontmanteling van alle
kernreactoren in Tsjernobyl en
hebben hun verontwaardiging
geuit over het feit dat deze kwes
tie niet op de agenda staat tij
dens de zitting van de Opperste
Sovjet.
Volgens het Sovjetpersbu
reau TASS wil een meerderheid
van de Oekraïnse afgevaardig
den die in Moskou de zitting van
de Opperste Sovjet bijwonen
het gehele Tsjernobyl-complex
sluiten om nog meer schade aan
het milieu te voorkomen.
Na een explosie in een van de
kernreactoren in Tsjernobyl. in
april 1986, kwamen 31 mensen
om, raakten honderden gewond
en werden grote delen van de
Sovjetunie en de rest van Euro
pa radioactief besmet. De afge
lopen jaren zijn met grote regel
maat berichten gekomen over
vreemde groeiafwijkingen bij
planten en dieren.
In de Oekraïne wordt al jaren
geklaagd over het uitblijven van
effectieve maatregelen om de
schade van de kernramp te her
stellen, wat vele miljarden gul
dens zou kosten. Tot een slui
ting van het Tsjernobyl-com
plex kan alleen de centrale over
heid van de Sovjetunie beslui
ten.
niet.
BONN/FRANKFURT/WASINGH-
de 650. De materiële schade TON (GPD/UPI/AFP) De West
ward gul- duitse regering heeft gisteren het
bericht in het weekblad 'Der Spie
gel' tegengesproken dat kanselier
Kohl in Moskou heeft beloofd de
exportverplichtingen van dë DDR
aan de Sovjetunie over te nemen.
Ook 'Welt am Sonntag' schrijft dat
Michail Gorbatsjov dat als voor
waarde heeft gesteld voor zijn toe
krachten op de basis Adma begon
enkele uren nadat de militie van
Aoun erin was geslaagd de Libane
se Strijdkrachten met tanks te ver
drijven uit de wijk Ein Rummaneh
Oost-Bayrut. Geagea deed daar-
nakoming van aangegane (export- lijkheden zijn uitgeput. In veel
)verplichtingen. kampen wordt de stemming steeds
agressiever. Deskundigen noemen
als een van de oorzaken de komst
veel ex-gevangenen en sociale
President Richard von Weiszac-
:er zei gisteren dat er geen sprake
DDR. "De Oostduitsers hebben
i absoluut drankverbod af-
op een oproep aan "de hele wereld stemming.
KUCHING (Rtr) - De ASEAN
de EG hebben zaterdag na een bij
eenkomst in de Oostmalaysische kere toekomst.
alle Libanese functionarissen,
het bijzonder de legitieme autoritei
ten" om Libanon uit "deze vernieti
gende catastrofe" te redden en daar-
zen met krakkemikkige bootjes de toe gebruik te maken van "alle be-
overtocht te maken naar een onze- schikbare middelen". Geagea
Tijdens het bezoek van Kohl en
minister van buitenlandse zaken
Genscher verlangde Gorbatsjov
verder de erkenning van de Oder-
Neissegrens tussen Polen en de
DDR. Volgens die Welt am Sonntag
vochten. Ze komen niet als
milieleden met lege handen", aldus
de president. Hij noemde het ge
rechtvaardigd dat over de materiële
het gevaar de eenheid uitsluitend te
baseren óp de hardheid van de D-
mark
Van de inwoners van de Sovjetu
nie is een meerderheid van 51 pro
cent voorstander van de Duitse een
heid, zo blijkt uit een opiniepeiling
in acht Europese landen die van-
de probleemgevallen. In diverse tehui- daag in de Frankfurter Rundschau
is gepubliceerd. De peiling is in ja
nuari gedaan in de Bondsrepubliek,
Groot-Brittannië, Frankrijk, Span
je, Italië, Hongarije, Polen en de
Sovjetunie. Van de Polen is maar 26
procent voor de Duitse eenwording,
38 procent
buitenlandse zaken James Ba- sterk tegen. Daarmee is Polen ver-
"uitstekende kans" dat uit het felst tegen de Duitse hereni-
eind dit ging gekante land.
noeilijke tijd hun vrijheid be- gekondigd en moet de politie i
Peiling
prijs van de eenwording wordt ge- Volgens de Amerikaanse minister 26 procent is licht
sproken, maar waarschuwde
de twee Duitslanden 1
jaar zullen worden verenigd. Hij z
stad Kuching op het eiland Kali-
mantan Vietnam opgeroepen een
einde te maken aan de exodus van
bootvluchtelingen. De ministers
van buitenlandse zaken van de As
sociatie van Zuidoostaziatische
Landen (ASEAN). Indonesië,Thai
land, Malaysia, de Filipijnen,
Singapore en Brunei zeiden dat de
bootvluchtelingen serieuze aan
dacht van de internationale ge
meenschap blijven genieten.
De ASEAN-leden ontvangen al
jarenlang grote aantallen Vietna
mese bootvluchtelingen die in kam
pen worden ondergebracht. Alleen
Malaysia telt al zo'n 20.000 vluchte
lingen. In een slotverklaring zeiden
de leden van de EG en ASEAN dat op vrede
Vietnam "effectieve maatregelen
moet nemen tegen clandestien ver
trek" Diplomaten zeiden te vrezen
dat de vluchtelingenstroom volgen
de maand weer op gang komt als
het weer verbetert
kent in tegenstelling tot Aoun de hebben beide Westduitsers toege- land verlaten, blijft ongebroken.
De stroom Oostduitsers, die hun te verwachten dat Moskou tege-
De Britse onderminister Francis nieuwe Libanese regering van Elias
Maude, die de bijeenkomst in Hrawi.
Kuching bijwoonde, reisde gisteren Naast de oproep aan Hrawi open- Duitsland zal aandringen op
door naar Hongkong, waar een cri- de Geagea de aanval op Adma. De snelle erkening van de Poolse west-
sis dreigt in de vluchtelingenkam- helikopterbasis, die 21 kilometer grens. Ze beloofden volgens de
pen. In de Britse kroonkolonie, ten noorden van Bayrut ligt, is de krant ook dat de Bondsrepubliek
waar 56.000 bootvluchtelingen op- enige belangrijke basis van Aoun in
eengepakt zitten, kwam het afgelo- de provincie Kesrouan. Nadat dui-
pen week tot ernstige gewelddadig-
zegd dat de Bondsrepubliek bin
de toekomstige regering van heel
bij het totstandkomen'van e
nigd Duitsland garant zal staan v
Sinds 1 januari zijn er meer dan Westen dat
90.000 geregistreerd. In Bonn gaat lid wordt
moet zal komen
verenigd Duitsland
de NAVO,
i uit dat tot de algemene kende dat daarmee de problemen
rug toe zullen keren. Veel Westduit- ke de Duitse kwestie de angst
steden hebben een opnamestop
afgekondigd, omdat opvangmoge-
dominerend Duitsland
kop opsteekt.
Van de ondervraagde Hongaren
zei 68 procent voor de Duitse een
wording te zijn. In Italië is dat 73
procent, in Spanje eveneens 73 pro
cent, in Frankrijk 68 en in Groot-
Brittannië 61 procent. Vier op de
vijf Westduitsers zijn voor een fusie
met de DDR. Vijftien procent zegt
daar niet erg voor te zijn en twee
procent is er zelfs fel tegen.
heden. Voor velen dreigt gedwon
gen terugkeer naar Vietnam. Wel
zijnswerkers zeiden nieuwe ge
weldsuitbarstingen te vrezen, door
dat de levensomstandigheden zeer
primitief zijn en er geen uitzicht is
0PDem ASEAN "én®' EG-ministers TOKYO (Rtr/AFP) - De Japanse natie ter wereld zich
noemden verder de vooruitzichten kiezers hebben ondanks de vele plaatst.
Cambodja "bemoedi- schandalen de Liberaal Democrati- Omdat de partij door haar absolu-
ziet ge-
gend" nu in VN-verband
stemming is bereikt over een inte
rimregering in Phnom Penh. De mi
nisters zeiden de komende confe
rentie c
Meer buitenlands
nieuws op pagina 10
Libië-Egypte
De Egyptische president Hosni Mu
barak heeft gisteren in Aswan ge
zegd om de twee maanden de Libi
sche leider Al-Gaddafi te willen ont
moeten om de nieuwe samenwer
king tussen beide landen gestalte te
geven. Egypte en Libië willen vol
gens de president vooral de samen
werking op het gebied van de land
bouw en de industrie uitbreiden,
waarbij de nadruk ligt op de textiel
en elektriciteit'.
Sjtsjerbitski
De voormalige Oekraïnse partijlei
der en Politburolid Vladimir Sjt
sjerbitski is op 71-jarige leeftijd
overleden na een langdurige ziekte.
Sjtsjerbitski verloor op 20 septem
ber vorig jaar zijn zetel in het Polit
buro die hij vanaf 1971 had bezet.
Een week later moest hij ook ont
slag nemen als partijleider van de
Oekraïne, een functie die hij 17 jaar
lang bekleedde. Sjtsjerbitski stond
bekend als een trouw aanhanger
van Leonid Brezjnev.
Tsjechoslowakije
Ex-president Gustav Husak, ex-
premier Lubomir Strougal en enke
le andere voormalige Tsjechoslo-
waakse leiders zijn zaterdag uit de
communistische partij gezet. Met
het royement werd het advies opge
volgd van een commissie die-onder-
zocht in welke mate hoge functiona
rissen tijdens het oude bewind ver
antwoordelijk waren voor het on-
staan van de crisis in het land.
sche Partij opnieuw de macht in te meerderheid opnieuw alle parie
handen gegeven. De Japanners mentscommissies kan controleren,
durfden ook gisteren niet de nieuwe zijn de verwachtingen vanuit de VS
koers in te slaan die de oppositione- en de EG hoog. De partij zal, zo
Cambodia in Jakarta OD le Socialistische partij voorstaat, meenden analisten, er niet aan ont-
deVietname- 26 februari volledig te steunen. De- Maar desonda"ks gaan de Japan- komen om in te gaan op eisen van
ze vergadering wordt bijgewoond ners een onzekere toekomst tege- de Verenigde Staten en de Europe-
door de drie Cambodjaanse verzets- moet. De LDP heeft nog geen oplos- se Gemeenschap om de Japanse
groepen, de Cambodjaanse rege- sinSe,n aangedragen voor de diep.
ring, Vietnam, Laos, Frankrijk en S^nde politieke en economische
de ASEAN-landen.
problemen waar de op
a rijkste
ADVERTENTIE
Lekker op vakantie.Maar ga dan ook écht zonder
zorgen van huis. Met uw ANWB-Hdmaatschap, de
Internationale Beis- en Kredietbrief en zo'n goede
ANWB-reisverzekering. De perfecte combinatie voor
complete zekerheid. En als er iets misgaat, staat de
ANWB-alarmcentrale voor u klaar. Beget die zeker
heid en kom voor u weggaat eerst even langs bij uw
ANWB-kantoor of bel gratis 06 05 03.
Zeker op reis met
de ANWB
markten meer open te stellen.
"De Amerikaanse verwachtingen
over Japanse stappen zullen na de
ze verkiezingen heel hoog zijn", al
dus Shuji Nishijima, hoogleraar aan
de universiteit van Niigata. Maar hij
betwijfelde of de conservatieve
LDP Washington volledig tevreden
zal kunnen stellen en uitte teleur
stelling over het falen van de rege
ringspartij om een duidelijk beeld
van de toekomst van Japan op te
stellen.
Beloftes
Volgens analisten heeft de LDP
zich in> de hoek laten dringen door
te beloven het verbod op de import
van rijst te handhaven - hoewel zelfs
veel boeren menen dat dit onmoge
lijk is. Het districten-kiesstelsel
waarbij één stem op het platteland
de zelfde waarde heeft als drie stemr
men in de steden, dwingt alle Ja
panse partijen goed te luisteren
naar de boeren en maakt hen soms
hardhorend voor eisen van de arbei
ders in de steden voor verbetering
van de levensomstandigheden.
"Geen van de partijen kwam met
ideeën voor na de verkiezingen",
meende Nishijima, "ze wilden al
leen praten over de zaken die goed
gaan, en niet de problemen".
Onder die problemen zijn de to
renhoge prijzen van grond, die ver
hinderen dat veel Japanners een ei
gen huis kunnen kopen, zijn een
snel vergrijzende samenleving en
toenemende jaloezie buiten de
grenzen
succes. "Japan zal zich moeten her
vormen... welke pijn dat ook zal
kosten", schreef het grootste dag
blad Yomiuri Shimbun zaterdag in
een commentaar. "Maar wij hoeven
geen hervormingen te verwachten
zo lang politici met elkander wedij
veren in het doen van beloftes
kiezers emotioneel trachten te beïn
vloeden om stemmen te vergaren'
schreef het blad.
Op zijn tenen staand kon dit Japannertje in de hoofdstad Tokyo net het
Japans economische stembiljet van zijn vader in de bus gooien bij de verkiezingen, die gisteren
opnieuw een overwinning opleverden voor de regerende LDP. (foto ap>
Geld
Politieke analisten zeiden dat ie
der van de 338 LDP-kandidaten
waarschijnlijk meer dan vier mil
joen gulden stopte in de campagne.
De partij speelde in op de vrees dat
een verkiezingsoverwinning van de
socialisten het Japanse economi
sche succes van de na de oorlog zou
doen ontsporen, om van het be
drijfsleven het fabelachtige bedrag
van 420 miljoen gulden los te krij
gen om de verkiezingsrpachine ver
der te smeren. De hervormingen in
Oost-Europa en het recente geweld
in China en de Sovjetunie speelden
de LDP eveneens in de kaart om de
kiezers te overtuigen dat dit niet het
moment was voor een verandering
van regering. "Japan stemde mas
saal voor kracht en stabiliteit", al
dus Courtis.
Interne meningsverschillen ver
hinderden dat de oppositie munt
wist te slaan uit de steun van de
LDP voor een impopulaire belas
tingmaatregel, en een reeks seks- en
financiële schandalen rond LDP-
politici, zaken waarmee de opposi
tie in juli vorig jaar een eind kon ma
ken aan de LDP-meerderheid in het
Japanse Hogerhuis. Alle pogingen
van de acht miljoen leden tellende
vakcentrale Rengo, om eenheid te
smeden onder de oppositie liepen
op niets uit.
De Japanse Socialistische partij
(JSP), de voornaamste oppositie
partij, heeft duidelijk gewonnen,
terwijl de oppositiepartijen in het
centrum en de communistische
partij grote verliezen leden. De So
ciaaldemocratische partij in het
centrum verschilt op het gebied van
defensie en energie sterk van me
ning met het beleid van de socialis
ten, die herziening van het veilig-
heidsverdrag met de Verenigde Sta
ten en stopzetting van de bouw van
kerncentrales nastreven.
Ondanks haar overwinning dient
de LDP rekening te houden met het
door de oppositie beheerste Hoger
huis, dat theoretisch bijna alle wet
geving kan blokkeren. "Het tijd
perk van absolute overheersing van
partij is voorbü", zei Rei Shira-
afgevaardigden, onder
twaalf van de LDP, slaagden er
Uiteindelijk speelde geld een grote dag in hun vaders of schoonvaders tori, hoogleraar politicologie
rol bij de stembusstrijd, alsmede op te volgen in de banken van het universiteit v; - - -
de het dichte web van persoonlijke re- Lagerhuis. "Het wi
laties dat LDP-politici tijdens de ja- LDP heeft er veel van
ren aan de macht met de kiezers Kenneth Courtis, adviseur
hebben opgebouwd. Rond twintig van de Deutsche Bank.
de
Tokai. Maar
geld, en de mand weet wat het nieuwe tijdperk
meende zal bieden - voor Japan of voor zijn
n Tokyo toenemend nerveuze handelspart
ners.
