'Cao's te schraal voor kansarmen' Azië vreest verlies in slag met Oost-Europa aCHTERGRnjl) 'Duitsland voert monetaire oorlog De Vries stelt maatregelen in het vooruitzicht Ter Veld: geen heksenjacht op uitkeringsfraudeurs ANC-Mercedes Overnamebod Begemann op Russisch metaalbedrijf Autoconcerns VS zien winsten hard teruglopen Japanse orde plaatst orders in Nederland Andriessen wil dat rijk slechte betaler blijft VRIJDAG 16 FEBRUARI 1 DEN HAAG (GPD) Indien werkgevers en vakbonden in cao's niet meer doen voor 'kansarmen' zoals langdurig werklozen, jongeren, vrouwen en mensen uit ethnische min derheden, zijn maatregelen nodig. In de tot nu toe afgesloten cao's is de oogst te schraal. Minister De Vries (sociale zaken) Op basis van de tot nu toe afgeslo- De Vries liet de Kamer weten da heeft dit gisteravond in de Kamer ten gezegd bij de behandeling begroting voor 1990. Hij is van plan de sociale partners te houden aan de afspraken met de overheid die zijn gemaakt in het Gemeenschappelijk Beleidskader (GBK). Een balans van de cao-afspraken halverwege 2,5 procent) dit jaar worden opgemaakt als de lopende cao-ronde is afgesloten. zijn er geen problemen de overheid alsnog het hele jaar zelf met de koppeling tussen lonen, mi- verantwoordelijk blijft nimumloon en uitkeringen, aldus beidsvoorzieningsbeleid (het beleid De Vries. De vastgelegde loonstij- om werklozen aan een baan te hei- ging in de cao's is weliswaar gemid- pen). Een eerder voornemen om het deld 3 procent (0,5 procent hoger beleid vanaf 1 juli samen met werk- dan de door het kabinet gewenste gevers en vakbonden te gaan uit- daarvan is 0,4 pro cent eenmalig en niet van belang de koppeling. Op 1 juli zal de minister vinden. D66 en Groen ling tussen oktober 1989 en april Links niet. De minister wilde niet 1990 zodat een deel aangeven welke maatregelen hij wil ging zoals die treffen om de afspraken alsnog af te legd, dwingen. De Vries wilde zijn stel- ingrijpen lingname ook niet per cao uitwer- perken, ken. hand. de loonstij- vastge- buiten valt. Een overheids- de loonstijging te be de minister van de DEN HAAG (ANP) Staatssecretaris Ter Veld van sociale zaken en werk gelegenheid wil geen heksenjacht openen op uitkeringsfraudeurs. Wel deelt zij de zorg van de Tweede Kamer over uitkeringsfraude. Ter Veld vindt dat strafmaatregelen 'maatwerk' moeten zijn die individueel moeten worden toegepast. Ter Veld heeft dit gisteren gezegd tijdens het debat over de begroting van sociale zaken. Met de WD'er Linschoten zei zij het eens te zijn dat op mensen die zich niet voor werk beschikbaar stellen, sancties moeten wor den toegepast. Uit berekeningen die de staatssecretaris de Kamer voorhield blijkt dat met minder dan tien procent van alle uitkeringen fraude voorkomt. De staatssecretaris beklemtoonde dat fraude aan twee kanten voorkomt, bij uitkeringsgerechtigden en werkgevers. Uitkeringsfraudeurs zijn welis waar veel groter in aantal en de werkgevers die zich aan premiefraude schuldig maken veel geringer, maar de laatste groep kan op veel grotere schaal premiefraudes plegen, aldus Ter Veld. "In geld ontlopen beide vor men van fraude elkaar nauwelijks", zo zei zij. Ter Veld stond gisteren sympathiek tegenover de gedachte van een bo- nus-malus-systeem om werkgevers die gedeeltelijk gehandicapten in dienst nemen, subsidie te geven. Werkgevers die deze mensen ontslaan wordt in dit systeem een geldelijke boete opgelegd. Ter Veld kwam zelf ook uit op een 'bonus-malus-systeem' en verschillende ziektewetpremies per bedrijf. Het kabinet heeft nog geen standpunt over deze kwesties inge- Economie kort Samenwerken banken De Belgische spaarbank CERA heeft bekendgemaakt samenwer kingsovereenkomsten te hebben besloten met de Rabobank en de Franse Caisse Nationale de Credit Agricole. Met de Rabo wil de CERA bankprodukten en -systemen ont wikkelen. Verder zullen CERA en Credit Agricole eikaars produkten gaan verkopen en de klantendien sten verbeteren. Metselaars In de nabije toekomst is een toene mend tekort aan metselaars te ver wachten. Nu al treedt 14 procent per jaar uit. Dit blijkt uit een gisteren gepubliceerd onderzoek van de Ne derlandse Herstructureringsmaat schappij (Nehem). Metselaars doen het grootste beroep op de Ziekte wet, in driekwart van de gevallen vanwege rugklachten. In het lager beroepsonderwijs kiezen steeds minder jongeren voor het metsel vak. Philips loost Belgen Bij het Philipsbedrijf in het Belgi sche Hasselt moeten op korte ter mijn 260 werknemers afvloeien. Er werken ongeveer 3000 mensen. De vakbonden overleggen met de di rectie over hoe de ontslagen gere geld zullen worden. Het bedrijf in Hasselt vervaardigt lasergestuurde consumentenprodukten zoals cd- spelers. Het bedrijf zou per jaar een verlies lijden van ongeveer 54 mil joen gulden. Goed 1989 horeca De geldomzet van de horeca is in 1989 ten opzichte van 1988 met 6,4 procent gestegen. Een groei van de ze omvang heeft zich in de afgelo pen vijf jaar niet meer voorgedaan. Gecorrigeerd voor een prijsstijging van 1,8 procent, namen de omzetten in hoeveelheden toe met 4,6 pro cent, zo meldt het centraal bureau voor de Statistiek. Topman Holec weg Drs. R. G. Jonkman treedt terug als algemeen directeur van Holec Sys temen en Componenten BV (HSC) in Hengelo. Hij heeft zijn besluit gis teren aan de 1400 medewerkers van het bedrijf meegedeeld. De onder nemingsraad van HSC had bij de concern van Holec op het vertrek van Jonkman aangedrongen we gens zijn autoritaire gedrag. Cao Hoogovens Hoogovens IJmuiden zou bereid moeten zijn voor de duur van de cao (achttien maanden) een werkgaran- tie af te geven. Dit hebben de indus triebonden de directie laten weten tijdens een informele bijeenkomst. Daarmee stappen zij af van de eis dat deze garantie voor vier jaar zou moeten gelden. Ook op enkele an dere punten (onder meer looptijd vut en het aannemen van kort-ver- banders) lijkt een toenadering te zijn gekomen. Daarmee zou een principe-akkoord tussen vakbon den en de Directie Staal dichter bin nen bereik zijn gekomen. stippelen (de tri-partisering) schoven naar 1 januari 1991. Met het uitstel van de tripartise- ring zijn er ook problemen ontstaan rond de oprichting van arbeids pools voor langdurig werklozen, al dus De Vries. De pools zóuden door een samenwerking van overheid en sociale partners geregeld worden. Nu dat vooralsnog niet kan, zullen de pools op de rails worden gezet door gewestelijke arbeidsbureaus en gemeenten samen. Als alles in het overleg tussen overheid en soci ale partners goed loopt kunnen de eerste pools medio van dit jaar star ten. In 1994 moeten de pools plaats bieden aan 34.000 mensen. De Vries gaf aan binnen enkele maanden te willen komen met defi nitieve beleidvoornemens voor werkloze jongeren. Nu wordt alleen nog met werkgevers en vakbonden bekeken hoeveel plaatsen er bij het bedrijfsleven moeten komen via het leerlingwezen en werkervarings plaatsen, en hoeveel bij de overheid via het Jeugd werkgarantieplan. De jongeren vormen met langdu rig werklozen, vrouwen en ethni sche minderheden het speerpunt van het beleid op Sociale Zaken, zo gaf De Vries aan. Met name bij de minderheden is de situatie erg zor gelijk, zei de minister, terwijl ook bij de andere groepen nog actie no dig is. ARGENTINIË - Aerolineas Ar- gentinas, de Argentijnse luchtvaart maatschappij, moet straks 625 mil joen dollar (ruim 1,2 miljard gulden) opbrengen. De luchtvaartmaat schappij die tot op heden in over heidshanden was, zal binnenkort geprivatiseerd worden. NAARDEN (GPD/DPA) - "Wat er op dit moment in West-Duits- land gebeurt is ongehoord. De Bundesbank is al een paar maan den bezig om het monetaire be leid te gebruiken voor politieke doeleinden. Door de rente op te jagen probeert Bonn de andere Europese landen, in de strijd om de economische kansen in Oost- Europa, op achterstand te zetten. Ik druk het heel scherp uit: men is in West-Duitsland de Derde Wereldoorlog begonnen, maar nu niet met militaire maar met mo netaire middelen". blijft a De vooraanstaande prof. A. Heertje en met prof. dr. F. van der Ploeg, verbonden is aan het Center for Economie Re search van de Katholieke Univer siteit Brabant, schrijven deze week in het economenvakblad Economisch Statistische Berich ten (ESB) dat de Bondsrepubliek de verdenking op zich laadt oude nationalistische oogmerken nu niet met militaire maar met eco nomische middelen na te streven. Vooral de'andere Europese lan den krijgen de rekening van dit beleid gepresenteerd. De auteurs schrijven dat door het opdrijven van de Westduitse mark via het verhogen van de rente andere 'partijen' worden uitgeschakeld dan wel op een forse achterstand worden gezet. De benadeelde lan den zijn door de uitgelokte hoge (reële) rente gedwongen tot een lage economische groei die ten koste van de werkgelegenheid gaat en kleinere hoeveelheden spaargelden. Dat betekent dat er minder kan worden geïnvesteerd in Oost-Eu ropa en de deelneming aan inter nationale handel met dat gebied beperkter is dan zonder de agres sieve Westduitse monetaire poli tiek het geval is. Op die manier zou de Bundesbank met behulp van het rentewapen investerin gen in het oosten in Westduitse handen spelen. Volgens Heertje zal de positie van de Duitse mark de komende maanden zeker verzwakken. "Door de aangekondigde hulp aan Oost-Duitsland, de loonont wikkeling in de Bondsrepubliek zelf en de belastingverlaging al daar, worden er wel erge hoge ei sen aan de Duitse kapitaalmarkt gesteld. Een hogere Duitse infla tie is onvermijdelijk. Veel beleg gers zullen daarom weer over stappen op de Amerikaanse dol lar, die in waarde zal stijgen. Wel nu, als onze gulden gekoppeld an de Duitse mark, dan kan 3 de rente omlaag. Het gaat 5 goed met onze economie. De inflatie is laag, de bedrijven renderen goed en er wordt door Kok een verstandig financieel be leid gevoerd. Daardoor blijft de gulden sterk". Heertje verwacht dan ook, dat er binnenkort een periode van be zinning zal aanbreken. "De rente zal dan weer zakken. Als ik naar de economie kijk, kan die in ons land rustig terug naar zes procent. We hebben hier maar een procent inflatie. Dan blijft er nog een reële rente van vijf procent over. En dat is al hoog. Ik ben blij met de waar schuwing die Duisenberg een paar weken geleden in de richting van Bonn deed. Hij verklaarde toen dat ons land niet onder alle omstandigheden het Duitse ren- tebeleid zal volgen. Dat hoeft ook niet". Stormloop in DDR In de DDR is de afgelopen dagen een stormloop op de spaarbanken op gang gekomen. Burgers halen massaal geld van hun rekeningen omdat zij vrezen dat hun tegoe den bij de vorming van een mone taire unie met de Bondsrepubliek flink aan waarde zullen verliezen. Regeringswoordvoerder Wolfgang Meyer probeerde de be volking gisteren gerust te stellen en vroeg om vertrouwen in de re gering. Met het geld van de spaarreke ningen worden op grote schaal duurzame verbruiksgoederen ge kocht, zoals koelkasten, wasma chines, tv-toestellen en stereo-in stallaties. Deze produkten zijn in middels vrijwel uitverkocht. Ook zijn er veel mensen die naar de m hun spaargeld te meerdere rekenin- ïrvan uit dat er bij /an de Westduitse per rekening .wisseling van Ost-marken tegen de gunstige koers banken gaan spreiden ovei gen. Zij gaan de invoering mark zal gelden op JOHANNESBURG (Rtr/UPI) - De Zuidafrikaanse dochteron derneming van het Westduitse concern Daimler-Benz gaat een luxe Mercedes bouwen voor de zondag vrijgelaten zwarte leider Nelson Mandela. De auto is be doeld als eerbewijs aan Mande- la. Hoe de wagen er precies uit gaat zien staat nog niet va^t, maar de arbeiders hebben al wel besloten dat de kleur rood moet worden. BRASSCHAAT (GPD) - De voort varende opkoper van noodlijdende bedrijven in de metaalsector, Joep van den Nieuwenhuyzen van Bege mann, heeft een bod gedaan op een Russisch metaalbedrijf. Na een le zing aan de universiteit van Moskou over het produktief aanwenden van de honderden miljarden roebels aan spaartegoeden bij de Russische staatsbanken, bleken de autoritei ten in Moskou bereid verder te pra ten over een volledige overname van het staatsbedrijf Cemash. Tot nu toe wilden de Russische autoriteiten alleen praten over een (minderheids-)deelneming in hun bedrijven, aldus een enigszins ver raste Van den Nieuwenhuyzen in zijn Belgische hoofdkantoor in Brasschaat. Concrete afpraken over een volledige overname zijn nog niet gemaakt, waarschuwt Van den Nieuwenhuyzen. Wel wordt er be gin maart serieus"' verder gepraat over zijn bod (een bedrag wil hij niet noemen), dat voor de helft weer Het bedrijf Cemash, dat even bui ten Moskou ligt en werk biedt aan ongeveer 2.000 mensen, sluit vol gens de Begemann-directeur wel precies aan bij het soort produkten waarin de Begemann-groep actief is: grootgieterijen, mechanica en fijnmechanica tot complete appara tuur als transportbanden toe. Op dit moment werkt Cemash uitsluitend voor de lokale Russi sche markt, maar Van den Nieu wenhuyzen ziet ook mogelijkheden voor toelevering aan zijn Neder landse en Westeuropese Bege- mann-vestigingen. Binnenkort wordt ook het Holec-concern on derdeel van de Begemann-groep, die daarmee een jaaromzet van on geveer 1,2 miljard gulden realiseert over 1989. De cijfers over het lopen de jaar zullen dichter bij de 1,5 mil jard komen te liggen aldus Van den Nieuwenhuyzen. *Vcm den Nieuwenhuyzen VOLENDAM Staatssecretaris H. Simons van Volksgezondheid heeft gistermiddag twee lijnen van elk twaalf pelmachines van gamalengroothandel Cre- vettes bv in Volendam m, werking gesteld. Daarmee maakte hij officieel een eind aan het thuispellen van de Hollandse garnalen. Het handmatig pellen heeft uit oogpunt van hygiëne en zorg voor 'veilig' voedsel vele jaren ter discussie gestaan. Mechaniseren van het peuterige pelwerk heeft de 86- jarige Haarlemse uitvinder P. van Woensel zowat een kwart eeuw gekost en nog steeds zijn alle problemen niet overwonnen. Onder meer stellen de machines ho gere eisen aan de aanvoer van de gamalenvissers. Eer ste voorwaarde voor succes is volgens Simons dat de machines onder hygiënische omstandigheden werken. Thuispellen werd in Volendam vooral rond de 'dure' feestdagen door bijna de helft van de bevolking ge daan. De tweeverdienerswet en aangescherpte kwali teitseisen voor voeding hebben die traditie de das om gedaan. De omslachtige distributie onder particulie ren die op de eigen keukentafel gemiddeld niet meer dan een paar pondjes per dag pelden, wordt per 1 juli definitief verboden. Ondanks lange periode van ontwikkeling, is de ma chine overigens altijd niet volmaakt. In navolging van het Bacteriologisch Controle Station in Katwijk waar schuwde de staatssecretaris ervoor dat het reinigen van moeilijk bereikbare onderdelen nog verbeterd moet worden. (foto gpdi NEW YORK (KRF/ANP) - De gro te autoconcerns in de VS zien de winsten scherp teruglopen. General Motors (GM) heeft de resultaten in het vierde kwartaal van 1989, even als de concurrenten Ford en Chry sler, sterk zien verslechteren door het inzakken van de automarkt in de VS. De winst van GM werd gehal veerd van 1,39 miljard dollar tot 700 miljoen dollar. Over het gehele jaar was er een winstdaling met dertien procent van 4,85 miljard dollar tot 4,22 miljard dollar. De omzet verminderde in het vierde kwartaal van 32,4 miljard dollar tot 31,3 miljard dollar. Over het gehele jaar was er een omzet groei met 2,7 procent van 123,6 mil jard dollar tot 126,9 miljard dollar. De verkoop van personenauto's en bedrijfswagens verminderde vorig jaar twee procent tot 7.946.000 stuks. Dat was vooral toe te schrij ven aan de slechte verkoop in de VS. De dochteronderneming Electro nic Data Systems boekte in 1989 voor het vijfde achtereenvolgende jaar een recordwinst en de activitei ten van GM buiten de VS leverden voor het derde achtereenvolgende jaar een recordresultaat op. De winst van de financieringsdochter GMAC daalde van 1,2 miljard dollar tot 1,1 miljard dollar. Het Amerikaanse autoconcern Ford heeft in het laatste kwartaal van vorig jaar een winst behaald van 314 miljoen dollar. In de laatste drie maanden van 1988 was er nog een winst van 844 miljoen dollar. De kwartaalomzet nam toe van 23,9 miljard tot 24,1 miljard dollar: Over het hele jaar moest Ford genoegen nemen met een daling van de winst met 28,3 procent van 5,3 miljard tot 3,8 miljard dollar. De omzet groeide met vier procent van 92,44 miljard tot 96,14 miljard dollar. Eerder deze week liet Fords con current Chrysler weten een kwar- taalverlies te hebben geleden van 664 miljoen dollar. Het is voor het eerst in acht jaar dat er bij deze on derneming sprake is van een kwar- taalverlies. DELFT (ANP) - De sieraarde- werkfabriek De Porceleyne Fles in Delft en de klokkengieterij Eijsbouts in het Brabantse As ten herbben grote orders gekre gen van een religieuze gemeen schap in Japan. Porceleyne Fles gaat voor ruim 1 miljoen gulden 15.000 gedenkklokjes leveren. Eijsbouts levert een carillon van vijftig klokken, waarmee 550.000 gulden is gemoeid. Het klokkenspel van Eijsbouts is de eerste met een stokkenklavier uitgeruste beiaard van concer- tomvang in Japan. De vijftig klokken wegen samen 12.500 kg. De twee Nederlandse, am bachtelijke bedrijven hebben de opdracht gekregen van de reli gieuze orde Shinji Shumeikai. NEW DELHI (IPS) Op de top die vandaag begint tussen de zoheten Asean-landen Brunei, Indonesië, Thailand, Malaysia, Singapore en de Filipijnen ligt nu al een schaduw. De Aziatische landen hebben aan de vooravond van het overleg tus sen de ministers van buitenlandse zaken in de Malaysische stad Kuching de vrees uitgesproken eco nomisch achterop te raken door de ontwikkelingen in Oost-Europa. al dat de meeste landen zich meer Europa gaan rich ten, waardoor de handelscontacten met de Aziatische landen in op komst minder worden. India bij voorbeeld ziet de voordelen van haar wijd vertakte netwerk van han delscontacten in de Sovjet-Unie en Oost-Europa, gebaseerd op voorde lige betalingen in 'zachte' valuta, verdwijnen. Mede door deze con tacten groeide de economie in 1988 met 8 procent en geldt India als een kredietwaardige handelspartner. De toekomstige economische verhouding tussen de EG en de Asean-landen is om die reden één van de belangrijkste gesprekson derwerpen op de agenda. Ongeveer 60 procent van de produktie van de de Asean-landen gaat naar de EG. In 1989 had de totale export naar de EG een waarde van 15 miljard gul den, terwijl de EG voor 13 miljard gulden naar Asean-landen expor teerde. Dat is al veel minder dan in 1988, toen de ASEAN-landen voor 28 miljard gulden naar de EG expor- teerden en de totale import vanuit de EG 25 miljard gulden bedroeg. Het vooruitzicht dat Westeurope se landen de geldstroom deels wil len verleggen naar Oost-Europa baart hun daarom zorgen. Eind vo rige maand bezocht Juan Abel Ma- tutes, lid van de Europese Commis sie belast met de Noord-Zuidrela ties, Thailand en de Filippijnen om de vrees voor het opdrogen van de geldstroom weg te nemen. De Somber Deepak Nayyar, hoogleraar econo mie aan de Jawaharlal Nehru uni versiteit van New Delhi is somber. De Indiase econoom vreest dat de Westeuropese regeringen geneigd zullen zijn weinig kredietwaardige Oosteuropese landen als Polen en Hongarije eerder financiële injec ties te geven onder het motto "het hemd is nader dan de rok". Niet alleen op het gebied van hulp, ook op financieel en econo- misth gebied zal Oost-Europa een geduchte concurrent worden, denkt Nayyar. Volgens economi sche deskundigen in Malaysia, Indonesië, Thailand en India liggen de kansen voor Oosteuropese pro ducenten vooral op de markt van electronische apparatuur, textiel, kantoormachines en kleine compu ters. En dat zijn precies de funda menten waarop de Aziatische eco nomische tijgers hun economische groei hebben gebouwd. Ook andere investeerders verleg gen hun voorkeur van de Aziatische landen naar Europa. Niet alleen Ja pan, de belangrijkste investeerder in Zuidoost-Azie, maar ook de Vere nigde Staten, Zuid-Korea en Tai wan. "Er komt een run op produk- tiefaciliteiten in de EG-landen, om de voordelen van de gemeenschap pelijke markt kunnen te incasse ren", verwacht Nayyar. "De Japan ners kunnen West-Europa wel eens als een betere opening naar Oost- Europa en de Sovjet-Unie gaan be schouwen dan Zuidoost-Azie." Afhankelijk "We verwachtten dat de verhoogde economische activiteit in de EG na 1992 zou leiden tot een aanzienlijke vergroting van de import in de EG vanuit de ontwikkelingslanden", zegt de Indiase econoom V.R. Panchmukhi, directeur van het On- derzoeks- en Informatiesysteem van de niet-gebonden landen in New Delhi. "Maar door schaalver groting en verbetering van efficien cy in de EG lijken voor ons de nade len de voordelen te overtreffen." De geïndustrialiseerde landen van Zuidoost-Azie zullen hun tot nu toe op groei gebaseerde economieën moeten aanpassen aan de verande rende omstandigheden. "Bij die veranderingen zal meer nadruk moeten worden gelegd op het ge bruik van ter plaatste beschikbare middelen, waardoor de afhankelijk heid van geimporteerd kapitaal kleiner wordt", hoopt Nayyar. DEN HAAG (ANP) - Minister An driessen (economische zaken) vindt het een goede zaak dat de rijksover heid haar rekeningen even laat lig gen en betalingen uitstelt. Volgens hem getuigt het van goed kasbeleid om vorderingen zo snel mogelijk binnen te krijgen en rekeningen zo laat mogelijk te betalen. Dat levert rente op. Gisteren zei Andriessen in de Tweede Kamer dat het algemeen bekend is dat de overheid een slech te betaler is. "Ik kom er eerlijk voor uit", aldus de minister. Hij wilde de Kamer niet toezeggen dat het rijk zijn betalingsgedrag gaat verbete ren. "We doen er niets aan zolang de betalingstermijnen maar niet wor den overschreden. De WD'er Van Erp wond zich nogal op over de openhartige uit spraak van de CDA-minister. Van Erp zei ontzettend teleurgesteld te zijn in de minister. Volgens hem kunnen ondernemers er door in fi nanciële problemen raken. Hij hield Andriessen voor dat wie zijn belas ting niet op tijd betaalt een deur waarder op bezoek krijgt. Smits van het CDA vond de ophef van zijn liberale collega sterk over dreven. Uit rapporten van de Alge mene Rekenkamer over de inkom sten en uitgaven van het rijk heeft hij een 'tegenovergestelde conclu sie' getrokken over het betalingsge drag van de staat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7