Kolil: ook herenigd
Duitsland in NAVO
Polen wil in Duitse kwestie niet langs zijlijn staan
Massale betoging tegen De Klerk
Groeiende steun voor
militairen Roemenië
Eerste Sovjet-troepen verlaten
Tsjeehoslowakije volgende week
VRIJDAG 16 FEBRUARI 1990
PAGINA 5
Ruzie iii Westduits parlement
BONN (GPD/AFP/DPA/Rtr) Een verenigd Duitsland blijft lid van de NAVO totdat nieu
we veiligheidsstructuren het westerse bondgenootschap en het Warschaupact overbodig
maken. Dat verklaarde de Westduitse bondskanselier Helmut Kohl gisteren in zijn rege
ringsverklaring. "Nog nooit sinds Duitsland werd gedeeld,.is de eenheid in vrijheid zo
dichtbij geweest als nu", zei Kohl. Een woordvoerder van de Oostduitse regering heeft ver
klaard dat de DDR niet wenst mee te werken aan een "Anschluss", en dat Bonn "rekening
moet houden met de zelfbeschikking".
Kohl onderstreepte in zijn verkla-
ring dat zijn land geen eigen weg zal
gaan, maar uitsluitend de deling in
Duitsland en in Europa wil over
winnen. "Van Duitse grond mag al
leen nog maar vrede uitgaan. Wij
respecteren de veiligheidsbelangen
van alle Europese staten. Een vere
nigd Duitsland zal niet neutraal zijn
of gedemilitariseerd worden. Het
blijft vast verankerd in het westers
bondgenootschap, maar dit zal veel
meer een politieke rol moeten gaan
spelen".
Kohl sloot uitbreiding van het
NAVO-gebied tot de Poolse grens
uit. Ondanks een dringend appel
van oppositieleider Vogel om nu de
finitief de onaantastbaarheid van de
Oder-Neisse-grens te erkennen,
herhaalde de kanselier dat een vre-
arin .dit wordt gere-
alleen door de regering en het
parlement van een verenigd Duits
land kan worden afgesloten. Vogel
stelde daarop dat Kohl door zijn
weigering het hele eenwordings
proces in gevaar brengt.
De sociale en financiële gevolgen
van de eenwording speelden een
grote rol in het debat. Kohl verlang
de directe economische hervormin
gen in de DDR, die sociaal én ecolo
gisch moeten zijn. Vogel beschul
digde de regering ervan tot nu toe
slechts voorwaarden te hebben ge
steld èn niets te hebben bijgedragen
voor een stabilisering in de DDR.
Het kwam tot geweldig tumult in
het parlement toen een duidelijk
geïrriteerde Kohl de SPD beschul
digde zich in het verleden te hebben
verbroederd met de SED van
Honecker, en vroeger tegen de
Duitse eenheid te zijn geweest. Een
woedende Hans-Jochen Vogel riep
dat Kohl de laatste is om zo iets te
mogen zeggen. "Iemand die de
blokpartij CDU-DDR steunt, die
veertig jaar aan alles in de DDR
heeft meegewerkt, heeft niet het
recht de sociaal- democraten te be
ledigen".
In Oost-Berlijn gaf regerings
woordvoerder Meyer aan Bonn de
schuld dat het overleg tussen
Modrow en Kohl bijna niets heeft
opgeleverd. Volgens Meyer was de
Westduitse regering niet goed voor
bereid. Het verwijt dat de "ronde ta
fel" en de regering- Modrow geen
bestemming zouden hebben voor
de "solidariteitsbijdrage" van 15
miljard mark die de DDR wil heb
ben, wees hij van de hand.
Bonn heeft volgens h^m in ianua-
ri al een lijst gekregen waarop exact
is aangegeven waaraan het geld zou
worden besteed. De regerings
woordvoerder bekritiseerde dat Ko
hl het neutraliteitsvoorstel van
Modrow van tafel heeft geveegd en
verweet de Westduitse kanselier dat
deze nog steeds onduidelijkheid
laat bestaan over de Poolse west
grens.
Hij maakte ook duidelijk dat de
Oostduitse regering niet zonder
slag of stoot akkoord zal gaan met
de invoering van de D-mark en de
vorming van en economische ge
meenschap. "Wie suggereert dat wij
de ondertekening van dergelijke
verdragen in Bonn hebben verhin
derd, misleidt de publieke, opinie",
aldus Meyer.
Meyer zei over de herenigings
kwestie dat Bonn rekening moet
houden met "de zelfbeschikking, er
kan geen sprake zijn van een An
schluss". Op de vraag of hij met dit
woordgebruik, dat herinneringen
oproept aan de annexatie van Oos
tenrijk door het Derde Rijk onder
Adolf Hitler in 1938, doelde op de
procedure die de Westduitse grond
wet biedt voor het opslokken van de
DDR of de deelstaten die Oost-Ber
lijn wil heroprichten, zei hij: "Pre-
TMAR PUOK - Twee meisjes in de Cambodjaanse stad Tmar Puok, waar niet-communistische guerrilla-strij
ders de macht overnamen na hevige gevechten tegen regeringstroepen. De strijdende partijen komen eind van de
maand in Jakarta bijeen voor een zoveelste poging een bestand te bereiken. (foto ap>
BUKAREST (GPD) - De eisen van
ontevreden Roemeense militairen
vinden steun bij steeds meer krijgs
machtonderdelen in het land. Hon
derden burgers betoogden gister
avond in het centrum van Bukarest
uit solidariteit met de militairen.
door
Ronald Frisart
Aanvankelijk steunden 26 eenhe
den van leger en luchtmacht de ei
sen. Gisteren hebben zich nog eens
13 leger- en luchtmachteenheden
achter de verlangens geschaard. In
de eerste plaats willen de ontevre
den militairen dat een diepgaand
onderzoek wordt ingesteld naar de
Meer buitenlands
nieuws op pagina 11
Vargas Llosa
De autostoet van de Peruaanse pre
sidentskandidaat Mario Vargas Llo
sa is tijdens een bezoek aan Trujillo
door een woedende menigte aange
vallen. Volgens de politie raakte
niemand gewond. Het Democra
tisch Front, de coalitie die Llosa in
de verkiezingen steunt, verklaarde
echter later dat alle auto's, behalve
die waarin de kandidaat zat, waren
vernield en dat een buitenlandse
correspondent gewond was ge
raakt.
Verhoor Reagan
Journalisten mogen de videoban
den waarop ex-president Ronald
Reagan vandaag getuigt over zijn
rol in het Iran-Contra-wapenschan-
daal, alleen in gecensureerde versie
zien. Rechter Harold Greene heeft
dit gisteren in Washington bepaald.
Greene kwam slechts gedeeltelijk
tegemoet aan de eisen van dertien
nieuwsagentschappen die de recht
bank om openbaarmaking van
Reagans verklaring hadden ge-
vraagd.
Falklands
Groot-Brittannië en Argentinië
hebben gisteren besloten de diplo
matieke betrekkingen volledig te
herstellen. De diplomatieke banden
tussen beide landen waren verbro
ken sinds de Falkland-oorlog in
1982. Argentinië en Groot-Brittan
nië besloten dat beide landen in het
vervolg elkaar zullen waarschuwen
als zij van plan zijn militaire ma
noeuvres te houden in het gebied
rond de Falkland-eilanden.
Mijn-explosie
In een kolenmijn in de Oekraine
heeft zich een explosie van mijngas
voorgedaan. Daarbij zijn volgens
het persbureau TASS 13 mensen
om het leven gekomen en 10 ge
wond geraakt.
Hongersnood dreigt
In het zuiden en midden van Angola
worden in totaal zo'n 2,6 miljoen
mensen door hongersnood be
dreigd, zo heeft de Angolese rege
ring verklaard. De oorzaken van de
dreigende hongersnood zijn de aan
houdende droogte en de effecten
van de nu al 15 jaar durende burger
oorlog in het land. Volgens de rege-
rings heeft het land dringend be
hoefte aan 300.000 ton voedselhulp
om de ergste nood te lenigen.
betrokkenheid van delen van het le
ger bij de moordpartijen in Timisoa-
ra tussen 17 en 20 december 1989. Er
is een onderzoekscommissie inge
steld.
Een tweede eis is het ontslag van
de ministers van defensie en van
binnenlandse zaken. De regering
heeft toegezegd dat een commissie
over twee weken met een oordeel
komt over het functioneren van de
twee bewindslieden.
Gisteravond kwamen honderden
burgers bijeen om hun steun aan de
militairen te betuigen. Vervblgens
trokken ze op tot binnen de hekken
van de tv-studio's om uitzending
van de complete discussie tussen
militairen en autoriteiten te eisen.
"Jos Iliescu", weg met (president)
Iliescu, was ee,n van de leuzen. Voor
het gebouw van het Front voor Na
tionale Redding aan het Victorie
plein in Bukarest betoogden gister
middag ruim duizend arbeiders uit
de Roemeense vliegtuigindustrie.
Ze hebben het werk neergelegd,
voornamelijk vanwege looneisen.
Een zware economische delegatie
uit de Sovjet-Unie onderstreepte
gisteren dat voortgang van het de
mocratiseringsproces in Roemenië
en de rest van Oost-Europa van het
grootste belang is voor bloeiende
handels. De Sovjet-delegatie werd
geleid door vice-premier Mostovoi.
Het Europese Parlement heeft
gisteren aangedrongen op speciale
hulp aan Roemenië. Het land zou
vooral medische expertise geboden
moeten worden om de AIDS-epide-
mie onder kinderen het hoofd te
bieden. Voorts vroeg het parlement
aan het dagelijks bestuur van de Eu
ropese Gemeenschap en aan de mi
nisterraad om de Raad voor Natio
nale Eenheid in Roemenië ",op het>
hart te drukken dat de bevredigen
de ontwikkeling van de betrekkin
gen met de EG afhangt van het
houden van werkelijk vrije verkie
zingen".
Honecker erkent
verkiezingsfraude
OOST-BERLIJN
(AFP/DPA/Rtr) - Oud-president
en -partijleider Erich Honecker
voelt zich verantwoordelijk
voor de crisis waarin de DDR
verkeert, en erkent dat hij ver
antwoordelijk is voor de fraude
die vorig jaar gepleegd is bij de
gemeenteraadsverkiezingen.
Honecker, die 18 jaar partijlei
der en president van de DDR
was, zei dit in een verklaring die
minister zonder portefeuille
Rainer Eppelman van
Demokratischer Aufbruch gis
teren voor de Oostduitse televi
sie heeft voorgelezen. HJonec-
ker stelt daarin verder dat hij
nooit om egoïstische redenen
politieke besluiten genomen
heeft en dat hij zich in termen
van criminaliteit onschuldig
acht.
Voor de televisie verklaarde
Egon Krenz, die eind vorig jaar
korte tijd president en partijlei
der was als opvolger van Honec
ker, dat de fraude bij de verkie
zingen verklaard moet worden
uit de politieke cultuur die in 40
jaar DDR ontstaan was.
Het collectieve president
schap van de DDR heeft eerder
deze week vastgesteld dat er on
toelaatbaar geknoeid is met de
uitslag van de verkiezingen,
maar men deinsde er voor terug
de'uitslag ervan ongeldig te ver
klaren.
PRETORIA (GPD/IPS/AP) - Zo'n
15.000 aanhangers van de Zuidafri-
kaanse Konservatieve Partij heb
ben gisteren in Pretoria geprotes
teerd tegen het hervormingsbeleid
van president Frederik de Klerk. De
Konservatieven, bijna uitsluitend
Afrikaners, waren uit alle delen van
het land samengestroomd. Plaats
van samenkomst was het Kerk
plein, dat gedomineerd wordt door
een monument ter ere van Paul
Kruger, de vader des vaderlands
van de Afrikaners.
De manifestatie was een ere
dienst aan het Afrikanerdom dat be
dreigd zou worden door het "uitver-
koopbeleid" van "Kameraad De
Klerk". Sprekers verklaarden trots
te zijn op hun afstamming: "Blank
en boer zijn is geweldig". Er werden
traditionele liederen als 'Sari Ma
rijs' en 'Ken je het land waar de Boe
ren wonen' gezongen.
Betogers droegen spandoeken
mee waarop werd meegedeeld dat
"het Boerenvolk zal overwinnen"
en "Een levend volk vecht voor zijn
toekomst". Anderen zagen het ken
nelijk minder optimistisch en vroe
gen zich af of "het Boerenvolk ging
vechten of liggen?". "Apartheid en
een eigen staat" zijn volgens weer
een andere leus, "waard om voor te 1
sterven".
De organisatie moest verschillen
de keren aanhangers van de neo-
fascistische Afrikaner Weerstand
Beweging (AWB) tot de orde roe
pen. De door hen meegevoerde Na
zi-vlaggen waren niet toegestaan en
ook spandoeken waarop ANC-lei-
der Nelson Mandela de dood door
ophanging werd toegewenst, kon
den geen genade vinden in de ogen
van de organisatie. Het publiek had
daar minder moeite mee en kon ook
waardering opbrengen voor een
AWB-er die een zwart hoofd van pa-
pier-maché op een speer gespietst
had. Ook zou er weer een vlag met
David-ster verbrand zijn.
De manifestatie in Pretoria was
het startsein van een grootscheepse
campagne die uiteindelijk de rege
ring van De Klerk tot aftreden en tot
het uitschrijven van nieuwe verkie
zingen moet dwingen.
Sancties
Het ANC beraadt zich op het al dan
niet intrekken van de oproep tot
sancties tegen het apartheidsbe
wind van Zuid-Afrika. President
Kenneth Kaunda van Zambia heeft
bovendien voorgesteld de gewa
pende strijd tijdelijk te staken, om
De Klerk een kans te geven het
apartheidssyteem te ontmantelen.
Sinds gisteren vergadert het hoog
ste orgaan van het ANC, het uitvoe
rend comité, in de Zambiaanse
hoofdstad Lusaka over de te nemen
stappen na de vrijlating van Mande-
la. Mandela wordt begin volgende
week in Lusaka verwacht. Het ANC
buigt zich tevens over de preciese
rol die Mandela, en andere door
Zuid-Afrika vrijgelaten ANC-lei-
ders, binnen het ANC moeten gaan
spelen.
De Zuidafrikaanse regering heeft
gisteren duizend militairen naar de
provincie Natal gestuurd, die moe
ten proberen een eind te maken aan
de gevechten tussen groepen con
servatieve en radicale zwarten. Vol
gens de politie was het woensdag
avond opnieuw onrustig in Natal en
schoten demonstranten op politie
voertuigen. In Stutterheim in de
Kaapprovincie zou de politie zijn
bestookt met brandbommen en ste
nen. Sinds zondag zijn volgens de
politie in verschillende provincies
bij onderling geweld tussen zwar
ten zeker 100 doden gevallen.
Als het Europees Parlement zijn
zin krijgt, worden de sancties van
de Europese Gemeenschap tegen
Zuid-Afrika voorlopig niet opgehe
ven. Een resolutie in die zin viel gis
teren in Straatsburg ten nadele uit
van de christen-democraten en de
liberalen. Beide partijen willen een
versoepeling van de maatregelen,
die door Brussel tegen Pretoria zijn
genomen in verband met de apart
heidspolitiek.
Onderzoek leukemie
LONDEN (AP) - Het vaker voorko
men van leukemie bij kinderen in
de buurt van kerncentrales is moge
lijk een gevolg van radio-actieve be
smetting van het sperma van hun
vaders. Dit is de conclusie van een
nieuwe Britse studie. Mannen die in
kerncentrales werken, vooral diege
nen die zes maanden voor het begin
van de zwangerschap van hun
vrouw bloot stonden aan hoge stra-
lingsdoses, hebben een aanzienlijk
grotere kans op kinderen met
bloedkankei
PRAAG/BUDAPEST/WAR-
SCHAU (AP) - Met de aftocht van
de 73.500 Sovjet-troepen uit
Tsjeehoslowakije wordt volgende
week een begin gemaakt. Over de
termijn waarbinnen de Russische
militairen uit Hongarije moeten
vertrekken kan binnen een maand
overeenstemming komen, terwijl
ook in Polen steeds meer stemmen
opgaan voor een spoedig vertrek
van de Russen.
Generaal Slimak, stafchef van de
Tsjechoslowaakse landmacht,
maakte gisteren bekend dat volgen
de week de eerste Russen zullen
vertrekken van een legerbasis, 200
kilometer ten oosten van Praag. Het
is naar zijn zeggen echter niet haal
baar dat alle Sovjet-troepen eind dit
jaar zijn vertrokken. Het Kremlin
mikt op eind 1991 en volgens zegs
lieden in Praag zal bij de nog lopen
de onderhandelingen daarover
waarschijnlijk een uiteréte vertrek
datum uit de bus komen die medio
volgend jaar valt.
De Hongaarse staatssecretaris
van buitenlandse zaken, Ferenc So-
mogyi, zei gisteren dat binnen een
maand een akkoord te verwachten
is over de aftocht van de Russische
troepenmacht uit zijn land: Zijn re
gering wil dat de laatste Rus in 1991
Hongarije verlaat.
De Poolse vakbondsleider Lech
Walesa verklaarde gisteren geen ge
vaar meer te zien in een verenigd
Duitsland. Hij wil de daardoor over
bodige Sovjet-troepen' "zo snel mo
gelijk" weg hebben. Binnen de re-
gering-Mazowiecki bestaan echter
aarzelingen en van' de premier en
veel ministers hoeven de Russen
niet op stel en sprong weg.
De opstelling van Tsjeehoslowa
kije inzake vertrek van de Russen
verschilt in zoverre van die van
Hongarije, dat Praag daarop staat,
ongeacht de resultaten van de be
sprekingen over troepenverminde
ring die momenteel tussen VS en
Sovjetunie worden gevoerd.
Hongarije is bereid om het tempo
van vertrek te koppelen aan de
voortgang bij het Weense wapen-
overleg en wil de Russen net als de
Poolse regering meer respijt geven.
Maar het ziet ernaar uit dat het
wapenoverleg nog dit jaar een ak
koord oplevert, nu de Russen heb
ben ingestemd met het Amerikaan
se voorstel om hun wederzijdse
troepensterkte in midden-Europa
terug te brengen tot 195.000 militai
ren. De VS mogen van Moskou in
de rest van Europa nog eens 30.000
NAVO-strijdkrachten handhaven.
Letland wil
onafhankelijke
staat worden
MOSKOU (Rtr) - Het parlement van
de Baltische Sovjetrepubliek Let
land heeft gisteren een verreikende
stap gezet op weg naar onafhanke
lijkheid. Na felle debatten nam de
Letse Opperste Sovjet, met 177
stemmen voor en 48 tegen, een ver
klaring aan waarin op de vorming
van een onafhankelijke Letse staat
wordt aangedrongen.
Hoewel de Baltische volksfron
ten al tijden om volledige onafhan
kelijkheid roepen, is de identieke
eis van het Letse parlement een
mijlpaal. Eerdere verklaringen van
de parlementen van Estland en Li
touwen, die een grotere autonomie
maar geen volledige onafhankelijk
heid eisten, reikten minder ver.
"Het is noodzakelijk alles te doen
om de staatkundige onafhankelijk
heid van Letland te herstellen en
het land te transformeren in een
vrije en onafhankelijke Letse
staat", zo heet het in de Letse ver
klaring.
De uitspraak staat haaks op een
wet van het Letse parlement uit
1940, waarmee de aansluiting bij de
Sovjetunie bezegeld werd. Letse
nationalisten hebben altijd be
weerd dat de Sovjetunie Letland
destijds heeft gedwongen voor aan
sluiting te kiezen. Het parlement
drong ook aan op radicale hervor
mingen, zo meldde het Sovjetpers
bureau TASS.
Burgemeester van
Washington van
meineed verdacht
WASHINGTON (GPD) - Burge
meester Marion Barry van Washing
ton wordt niet alleen beschuldigd
van het gebruik van cocaïne, maar
ook van meineed. Gisteren is de
burgemeester in staat van beschul
diging gesteld. Hij zou meerdere
malen cocaïne in zijn bezit hebben
gehad en daarover onder, ede heb
ben gelogen. De dagvaarding tegen
Barry telt 13 punten, waarop een
maximum straf van 20 jaar en 1,25
miljoen gulden boete staat.
Burgemeester Barry werd vier
weken geleden betrapt op het ge
bruik van cocaïne. Hij liep in een val
die de FBI voor hem had opengezet.
De FBI filmde Barry in een hotel in
Washington, waar hij cocaïne kocht
van een vriendin. In december 1988
bezocht Barry een oude vriend, die
later veroordeeld werd wegens co
caïnehandel. Barry ontkende onder
ede dat hij iets met cocaïne te ma
ken had gehad, hoewel zijn vriend
onder ede verklaarde dat hij samen
met de burgemeester cocaïne had
gebruikt. Een aantal andere gelijk
soortige getuigenissen ontkende de
burgemeester ook onder ede.
De burgemeester ondergaat sinds
vorige maand een ontwennings
kuur in Florida. Hij heeft tijdelijk
zijn functie overgedragen aan zijn
plaatsvervangster, maar nog geen
besluit genomen of hij als burge
meester zal aftreden. Er zijn geruch
ten geweest dat Barry van plan was
na de kuur terug te komen naar
Washington en zijn taak te hervat
ten. Het is mogelijk dat de officier
van justitie in ruil voor het aftreden
van Barry een aantal punten van de
aanklacht zal laten vallen.
WARSCHAU (AP) - Polen, dat deze
eeuw tweemaal door Duitsland on
der de voet is gelopen, zegt niet te
kunnen riskeren om te worden uit
gesloten van besprekingen die de
beide Duitslanden en de vier 'bezet
tingsmachten' gaan voeren over de
toekomst van Duitsland. De onge
rustheid die in Polen is ontstaan
door het vooruitzicht van een Duit
se eenwording is zo groot, dat er al is
geopperd - niet alleen door. presi
dent Wojciech Jaruzelski, maar ook
door de Solidariteit-krant Gazeta
Wyborcza - het Sovjetleger in Polen
te handhaven om het land te be
schermen tegen een verenigd
Duitsland.
door
John Daniszewski/AP
"Onze opvatting is dat onze vei-
ligheidsbelangén niet door anderen
kunnen worden behartigd. We moe
ten erbij zijn", verklaarde premier
Tadeusz Mazowiecki woensdag tij
dens een persconferentie in Lon
den. De Bondsrepubliek, de DDR
en de vier mogendheden die Duits
land aan het eind van de Tweede
Wereldoorlog hebben bezet - de
Verenigde Staten, de Sovjetunie,
Groot-Brittannie en Frankrijk -
hebben dinsdag afgesproken over
leg te beginnen om de twee Duitse
staten weer samen te voegen. Deze
formule is in oost en west op niet al
te veel tegenstand gestuit, waar
door Polen met zijn bezwaren zo
goed als alleen staat.
Veel Duitsers vinden nog altijd
dat Duitsland theoretisch (volgens
de grenzen van 1837) tot aan de
Weichsel reikt, dat wil zeggen tot
diep in het huidige Polen. De ver
schillende geluiden die hierover
binnen de Westduitse regering klin
ken kunnen de Polen ook weinig
geruststelling bieden.
De Westduitse minister van fi
nanciën Theo Waigel, afkomstig
van de Beierse CSU, ondersteunt in
elk geval de theoretische benade
ring van het Duitsland van voor
1937. Bondskanselier Kohl vermijdt
tot op heden om de garantie te ge
ven dat een verenigd Duitsland zou
ophouden bij de na-oorlogse gren
zen. Hij meent dat die beslissing ge
nomen moet worden door de toe
komstige Duitse regering. Alleen
minister van buitenlandse zaken
Hans-Diétrich Genscher heeft dins
dag opnieuw beklemtoond dat een
wording "niets meer en niets min
der" behelst dan Westduitsland,
Oostduitsland en Berlijn.
Verzet
De Poolse regeringswoordvoerder
Henryk Wozniakowski benadrukt
dat Polen niet streeft naar volle:! ige
deelname aan de besprekingen. Hij
zei dat Groot-Brittannië, de Vere
nigde Staten en de Sovjetunie wel
willend stonden tegenover he t
Poolse verzoek, en dat Mazowieck
zeker ook de steun zou vragen vai
de Oostduitse premier Han;
Modrow, wanneer deze vandaag in
Polen op bezoek komt.
Verzet tegen het Poolse verlan
gen komt van de Bondsrepubliek.
Een Westduitse regeringsfünctio-
naris, die niet bij name genoemd
wilde worden, zei dat er geen reden
was om Polen of andere buurlanden TrOGlkaart
te betrekken bij het overleg. "De be
sprekingen betreffen alleen het ge
bied van Westduitsland, Oostduits
land en Berlijn", zei hij. "Er is geen
reden tot vrees in Polen".
derde van het huidige Polen, en om
vat drie van zijn grootste steden:
Wroclaw, Gdansk en Szczecin,
voorheen Breslau, Danzig, en Stet
tin. De Duitse bevolking vluchtte
na de oorlog naar Duitsland of werd
uitgewezen. Miljoenen Polen, de
meesten afkomstig uit de door de
Sovjetunie geannexeerde gebieden,
namen hun plaats in. Tegenwoordig
wonen 10,4 van de 38 miljoen Polen
op voormalig Duits gebied.
Polen heeft zich op het standpunt
gesteld dat eenwording van de
Duitslanden moet gebeuren in het
kader van een nieuw veiligheids
concept voor heel Europa, dat de
onschendbaarheid van alle huidige
grenzen garandeert.
Voor Polen ligt de kwestie van de
hereniging gevoelig vanwege het
door Duitsland aangedane oorlogs
leed en de niet-aflatende aanspra
ken van rechtse Duitsers op een
100.000 vierkante kilometer groot
gebied, Dat werd na de oorlog aan
Polen werd toegewezen in ruil voor
een nog groter gebied in het oosten
dat Polen aan de Sovjetunie moest
afstaan.
Dit gebied beslaat ongeveer een
In de loop van de geschiedenis heb
ben de Polen herhaalde malen Duit
se invasies te verduren gehad. Tij
dens de zes jaar durende Duitse be
zetting in de Tweede Wereldoorlog
zijn zes miljoen Polen - bijna een
vijfde van de bevolking - omgeko
men. Onder de slachtoffers waren
drie miljoen Poolse joden, op
500.000 na de totale joodse bevol
king.
"Vier Plus Twee-con
ferentie" die op stapel staat roept
voor de Polen ongetwijfeld ook bit
tere herinneringen op aan de confe
rentie van Jalta in 1945, waar de Po
len ook niet aanwezig waren om
hun stem te laten horen. Daar wer
den door Groot-Brittannië, de Vere
nigde Staten en de Sovjetunie de
Poolse grenzen veranderd en een
door de Sovjetunie gesteunde com
missie erkend als de rechtmatige
Poolse regering. Daarmee werd de
communisten een machtsmonopo
lie in handen gegeven dat hen pas
vorig jaar is afgenomen.
Hoewel de regering-Mazowiecki
een Duitse hereniging binnen de
huidige grenzen niet a priori afwijst,
blijkt uit opinie-onderzoeken dat de
Poolse burgers zich ernstige zorgen
maken. Pleidooien van onverdach
te zijde om het Sovjetleger voorlo
pig maar in het land te houden als
waarborg tegen een machtig her
enigd Duitsland vormen een ironi
sche tegenstelling met de gevoelens
van de andere nieuwe democratie
ën in Oosteuropa, die de Sovjet-mi
litairen liever vandaag dan morgen
zien vertrekken.
De Sovjettroepen "zijn een ele
ment in het machtsevenwicht in
Europa", schreef Janusz Reiter, een
vooraanstaande Poolse buitenland-
deskundige, woensdag in de Solida
riteit-krant Gazeta Wyborcza. "De
Duitse hereniging verstoort dit
evenwicht, dat opnieuw zal moeten
worden gevestigd.... Het is een para
dox, maar de Sovjettroepen kunnen
wel eens onze troefkaart blijken",
schreef Reiter. De Poolse president
Jaruzelski verklaarde in een vraag
gesprekmet een krant dat Polen, al
vorens in te stemmen met een te
rugtrekking van het Sovjet-leger,
eerst de ontwikkelingen in Duits
land "nauwlettend in de gaten moet
houden". En zijn woordvoerder
Wlodzimierz Lozinski noemde on
langs de Sovjet-troepen "een be
langrijke factor ter garantie van de
veiligheid van de Poolse west
grens".
MOSKOU (DPA/RtrlAFP) - Sov
jet-veiligheidstroepen zijn er giste
ren niet in geslaagd de onrust in
Doesjanbe, de hoofdstad van Tad
zjikistan, te herstellen. Volgens Ra
dio Moskou hielden de plunderin
gen en de gevechten tussen Sovjet
troepen en jonge Tadzjiéken aan.
Het officiële persbureau Tass noem
de de situatie "onverminderd explo
sief'.
De chef van het plaatselijke No-
vosti-persagentschap, Joeri Sem-
mei, bevestigde dit vanuit
Doesjanbe. "Er zijn hier overal ge
vechten gaande", aldus Semmel.
Over het dodental liepen de cijfers
donderdag uiteen van elf tot 37.
Sovjet-troepen, die sinds woens
dag ook van parachutisten gebruik
maken, trokken zich woensdag
avond tijdelijk terug, maar giste
reochtend namen zij hun posities
weer in. Zij verdedigden onder an
dere het parlementsgebouw.
Gisternacht boden partijleider
Karoch Machkamov, premier Gaid-
nazar Pallajev en premier Izatoello
Chajejev op de televisie hun ontslag
aan. Ze gaven hiermee toe aan de
druk van het Tadzjiehse verzet, ver
enigd in het volksfront "Renaissan
ce". Maar in een spoedbijeenkomst
van de leiders van de partij, de
staat, de regering, het leger en de
staatsveiligheidsdienst (KGB) werd
hun verzoek afgewezen.
Het Tadzjiekse volksfront zei gis
terochtend ten overstaan van ruim
8000 demonstranten voor het ge
bouw van het Centraal Comité, aan
zijn eisen vast te houden. "Renais
sance" eist onverminderd het ver
trek van het Centraal Comité en de
regering, de opheffing van de nood
toestand. en de ontmanteling van het
bestuursapparaat. (foto anp>
