'Menselijke
geest is een
afgrond van
lage dingen'
Bush bij drugstop in het hol van de leeuw
NABIJ
SoW-partners pal
tegenover elkaar
I REPORTAGE i
VN-rapporteur Pieter Kooijmans meldt marteling kinderen
DONDERDAG 15 FEBRUARI
Vorig jaar namen de Verenigde Naties een speciaal verdrag
aan over de rechten van het kind. Het verdrag over de
rechten van de mens uit 1948 bood in de ogen van de meeste
lidstaten onvoldoende bescherming aan een kwetsbare
groep als kinderen. Maar de massale steun voor dit nieuwe
verdrag staat volgens Pieter Kooijmans, speciaal
rapporteur voor de mensenrechten van de VN en
hoogleraar internationaal recht in Leiden, in schril contrast
met de praktijk. In zijn onlangs verschenen jaarlijkse
rapportage staat een groot aantal gevallen van martelingen
van kinderen: "Folteren is deerniswekkend in al zijn
vormen en gradaties, maar het idee dat kinderen worden
gemarteld in het stadium dat ze worden gevormd, is
werkelijk verbijsterend. Het toont aan hoever de mensheid
nog is verwijderd van de naleving van de normen die ze zelf
opstelt".
Kooijmans: Het zal
(foto Henk Bouwman)
Op de Palestijnse Westoever werd
de 15-jarige Ra'ad Adwan door
acht politiemensen zwaar mishan
deld, in de Indiase hoofdstad New
Delhi kregen van diefstal verdachte
kinderen tussen de 6 en 18 jaar elek
trische schokken toegediend. In de
Verenigde Arabische Emiraten
kreeg een 14-jarige jongen bij zijn
verhoor 200 stokslagen, een 16-jari-
ge Srilankaanse werd voor de ogen
van een van haar broers gemarteld
en moest toekijken hoe haar broer
werd gefolterd. In Zuid—Afrika
heeft de politie in de afgelopen vijf
jaar bijna alle gedetineerde minder
jarigen gemarteld, negen kinderen
tussen de 13 en 20 jaar overleden in
gevangenschap.
door
Sjaak Smakman
Het rapport van Pieter Kooij
mans dat de speciale mensenrech
tencommissie van de VN deze week
bespreekt, is geen opwekkende lite
ratuur. Maar zelfs de gruwelijke op
somming van Kooijmans is maar
een flauwe afspiegeling van de rea
liteit.
"Ik meld alleen die gevallen waar
in ik voldoende gedetailleerde in
formatie heb gekregen om regerin
gen een brief te sturen met de vraag
om een nader onderzoek in te stel
len. Het rapport is maar een klein
deel van de informatie die ik krijg
Ja, het topje van de ijsberg. In de
eerste plaats krijg ik maar informa
tie over een klein percentage van de
folteringen die plaatsvinden, omdat
ook de mensenrechtenorganisaties
van wie ik veel informatie krijg niet
alles weten. En in de tweede plaats
is die informatie in veel gevallen
niet uitgebreid genoeg om een rege
ring om opheldering te vragen".
In zijn rapport maakt hij voor de
eerste keer uitdrukkelijk melding
van de marteling van kinderen. Dat
betekent echter niet, stelt hij met
nadruk, dat dit een nieuw fenomeen
is "al viel me wel op dat ik er meer
meldingen over kreeg dan anderen
jaren".
Een verklaring zoekt hij vooral in
twee spanningsgebieden: het Mid
den-Oosten en Zuid-Afrika. Bij de
Intifadah, waaraan veel jeugdige
Palestijnen deelnemen, treden de
Israëlische veiligheidstroepen kei
hard op. Tot nu toe zijn er in ruim
twee jaar meer dan 550 doden geval
len. De Zuidafrikaanse veiligheids
troepen doen voor hun Israëlische
collega's niet onder. Ook daar wor
den veel jongeren opgepakt en, al
dus Kooijmans, "zeer slecht behan
deld".
De meeste andere gevallen die
hem ter ore kwamen, waren meer
incidenteel. Maar juist omdat de VN
vorig jaar een speciaal verdrag over
de rechten van kind hebben aange
nomen, wilde hij laten zien hoe ver
de praktijk van de theorie af staat.
- Als je ervan uitgaat dat marte
lingen vooral plaatsvinden om in
formatie los te krijgen, waarom
worden dan ook kinderen gemar
teld?
"In sommige gevallen gaat het
niet om informatie, maar om een be
kentenis af te dwingen, zoals dat ge
val in India. Als die kinderen dan
niet bekennen, kan ik me voorstel
len dat je ze wat steviger aanpakt.
En vaak gaat het ook wel om infor
matie. Kinderen kunnen vaak ver
tellen welke politieke activiteiten
hun ouders willen ondernemen.
Daarnaast komt het ook wel voor
dat kinderen worden gefolterd om
hun ouders tot het verstrekken van
informatie te bewegen. Wat dat be
treft is de menselijke geest een af
schuwelijke afgrond van lage din
gen".
Macht
Dat er zoveel gemarteld wordt in de
ze wereld, verbaast Kooijmans al
lang niet meer, zegt hij. De interna
tionale mensenrechtenorganisatie
Een jonge Palestijn wordt geblind
doekt afgevoerd. De Israëlische vei
ligheidstroepen treden keihard op
tegen de Intifadah, volgens Kooij
mans één van de oorzaken van de
toegenomen kindermarteling.
(foto AP)
Amnesty International he§ft in de
afgelopen tientallen jaren wel dui
delijk gemaakt hoe wijd verbreid
folteren is. En Kooijmans benoe
ming is een uitvloeisel van de zorg
van de internationale gemeenschap
over martelingen.
Martelingen, benadrukt Kooij
mans, kunnen overal gebeuren. Een
geweldscultuur in een bepaald ge
bied (berucht zijn Centraal- en La
tijns-Amerika) maakt de kans op
martelingen wel aanzienlijk groter,
maar dat betekent niet dat martelin
gen in beschaafd geachte landen
niet voorkomen. Vorig jaar werd
Europa opgeschrikt door berichten
dat er op politiebureaus in Oosten
rijk werd gemarteld.
Het verbaast Kooijmans niet:
"Zodra iemand absolute macht
krijgt over een andere persoon, kan
het gebeuren. De morele remmin
gen kunnen dan onvoldoende zijn
om mensen daarvan af te houden.
Dat zie je in Oostenrijk: er is geen
geweldscultuur, maar het gebeurt
toch. Het onderzoek werd verricht
in een politiebureau door mensen
van dat zelfde politiebureau. Er was
geen derde instantie die toezicht
hield op de manier waarop het on
derzoek werd verricht. Dan wordt
de verleiding wel groot".
"Ik ben drie weken geleden in
Zaïre geweest, een land dat berucht
is. De veiligheidspolitie heeft daar
zijn eigen onderzoekscentra. Men
sen die worden opgepakt, worden
in eerste instantie vastgehouden in
die centra. Ik heb daar de aanbeve
ling gedaan om die mensen onder te
brengen in een huis van bewaring,
dat niet wordt gerund door de in
stantie die het onderzoek doet.
Maar zoiets is niet zo eenvoudig te
verwezenlijken als het lijkt, omdat
het veel geld kost, zeker in landen
waar de afstanden groot zijn".
Op de band
Zo heeft Kooijmans nog wel meer
aanbevelingen: verhoren moeten al
tijd op de band worden opgenomen,
waarna de band wordt verzegeld in
het bijzijn van de verdachte, inter
nationale instanties moeten onver
wacht inspectiebezoeken kunnen
brengen aan gevangenissen en poli
tiebureaus, rechtbanken moeten al
leen bekentenissen accepteren die
uit officiële onderzoekscentra ko
men, en bekentenissen op zichzelf
mogen nooit als voldoende bewijs
worden geaccepteerd.
Een strafrechtsysteem waarbij
dat wel het geval is, is volgens
Kooijmans "een uitnodiging tot
martelen". "Met een bekentenis in
zijn hand is een politieman van de
hele zaak af. Als de verdachte dan
niet bekent, geef je hem een duwtje
in de rug".
Daarnaast is training van politie
mensen in geweldloze ondervra
ging nodig. "Martelingen zijn vaak
een uiting van machteloosheid.
Waarom wordt een politieke tegen
stander gemarteld? Vaak omdat de
ondervrager niet voldoende infor
matie uit de ondervraagde kan krij
gen omdat diens intellectuele peil
veel hoger is. De ondervrager gaat
dan over tot het gebruik van geweld
om zijn superioriteit te bewijzen.
Als je de ondervragers een goede
training zou geven in ondervra
gingstechnieken, zouden ze waar
schijnlijk veel minder hun toe
vlucht nemen tot geweld omdat ze
dan wel kans zien informatie los te
krijgen".
Geld
Maar, vervolgt hij, al dit soort din
gen kost geld. Geld dat, geeft Kooij
mans grif toe, met name ontwikke
lingslanden vaak niet hebben. "Ik
krijg vaak te horen: we willen wel,
maar kunt u er ons dan het geld
voor geven, want zelf hebben we het
niet". Kooijmans zou graag meer
ontwikkelingsgelden naar het ver
beteren van het justitiële apparaat
in de arme landen zien vloeien.
"Maar dat is nog altijd een taboe.
Wat er nu aan wordt besteed, is een
druppel op een gloeiende plaat".
Geldt dat ook voor zijn rappor
teurschap, waar hij ongeveer drie
maanden per jaar voor op pad is?
Nee, zegt hij met stelligheid. Geen
regime wil als schender van men
senrechten te boek staan, en zijn
brieven en bezoeken hebben gezien
de vaak giftige reacties "een zekere
effectiviteit", zo schat hij zelf in. Het
Guatemalteekse parlement is blij
met de bemoeienis van Kooijmans,
omdat ze daardoor meer druk op de
de doodseskaders en het leger ku-
nen uitoefenen. En in Zaïre is het
aantal ernstige schendingen van
mensenrechten de afgelopen jaren
na herhaalde bezoeken van Kooij
mans afgenomen. "Ik zeg niet dat ze
weg zijn, maar er is zijn indicaties
dat het in elk geval minder is gewor-
'den Of dat nu komt omdat' de
geesten daar werkelijk bekeerd
zijn, of dat er iets gebeurt omdat de
melding van martelingen slecht
voor de naam van de regering is...
Het zal met een rotzorg zijn waarom
het ophoudt. Als het maar op
houdt".
Even later: "Weet u, een van de
moeilijkste dingen vind ik gesprek
ken met de slachtoffers. Ik kan u
zeggen: als ik zo'n gesprek heb ge
had, heb ik echt een rotdag. Dan
moet ik 's avonds naar de bio
scoop".
CARTAGENA De Amerikaan
se president Bush is vandaag
hooguit zes uur lang in de oude ha
venstad Cartagena in Colombia de VS, in te dammen.
me, miljarden opbrengende cocaï- noorden
nestroom van Zuid-Amerika naar vindt zich
verzadigde markten
r met zijn collega's uit Peru,
Bolivia en Colombia over de co
caïnehandel te praten. Maar zel
den hebben zoveel mensen zich
over zo'n kort tijdsbestek zo ze
nuwachtig gemaakt.
Volgens berichten in Amerikaan-
Cartagena. Daar be-
vliegveld dat voor 100
procent kan worden beveiligd.
Op het vliegveld stapt Bush over
helikopter, die hem,
se kranten, die ontleend zouden zijn vliegend, naar Cartagena gaat bren-
bronnen in de Amerikaanse i
lichtingendienst, heeft het Medel-
lin-kartel een losprijs van 30 mil-
gen. Zowel het presidentiële vlieg
tuig, de Air Force One, als de heli
kopter zijn met anti-raketsystemen
joen dollar op het hoofd van de pre- uitgerust. Bovendien zullen Ameri-
door Henk Dam
Cartagena is van oudsher een ves
tingstad. De zware stadswallen, for
ten en versterkingen in en rond de
stad, waarvan sommige delen meer
dan 400 jaar oud zijn, laten dat dui
delijk zien. Cartagena zoals het er
vandaag bij ligt, is méér dan
vestingstad
wapende bunker. Zo bang zijn Co-
lombianen en Amerikanen voor een
aanslag op Bush door het machtige
Medellin-drugskartel, dat zij letter
lijk niets aan het toeval hebben wil
len overlaten.
Overal staan met machinegewe
ren bewapende militairen te pa-
trouilleren. Anti-raketinstallaties komen
zijn neergezet op het schiereiland moorden, aanslagen
kaanse straaljagers de hele tocht be-
desnoods als bliksem-
raketten te kunnen
dienen.
Dit deel van de trip wordt door de
heeft de Colom- Amerikanen als potentieel het ge-
binnenlandse vaarlijkste stuk gezien. In Cartage-
zelf, of liever het schiereiland
dat buiten de stad dat dienst doet als
marinebasis en waar de top wordt
sident gezet. Er zouden zelfs SA-7
luchtdoelraketten Colombia zijn geleiden,
binnengesmokkeld, zodat de presi- afleider
dent bij aankomst uit de lucht)
kunnen worden geschoten
"Sprookjes!", z
biaanse minister
zaken, Lemos, die berichten
kernachtig genoemd. En feit
het Medellin-kartel ernstig i
i - ii uau een zwa^t als gevolg van de oorlog die gehouden, wordt de kans op
1aÜ de Colombiaanse president Barco aanslag nihil geacht. De basis kan
ioi ue Idiiuen ue- 14>
sinds een half jaar met aanzienlijk geheel worden afgesloten.
tegen het kartel vecht. Vori
ge maand riep het Medellin-kartel
De dreiging van aanslagen heeft
ieder geval de Witte Huis-pers, dé
zelfs de Colombiaanse regering tot Amerikaanse journalisten die de
tota- president overal naartoe begelei-
le stop op alle misdadige activitei- den, zo bang gemaakt dat zij niet
naar Cartagena zijn gegaan. Ze
wachten in Barranquilla, op het mo
ment waarop de president, terug uit
ten te willen praten.
Sindsdien is vrijwel een eind ge-
de onafzienbare rü J|£"AoI w
- Bush heft zijn vuist
nehandelaren. Zijn bezoek aar
lumbia is omgeven door
strengste veiligheidsmaatregelen.
de presidenten praten. Een gen die het kartel tot dan toe op zijn
had gebracht. Maar nogal wat
naam naa georacni. maar nogai wai nnf/ptw;;fpid
Colombianen zeggen, dat het alle- lichtin. uit hee;
de leeuw, verslag uit- riode van 15 jaar,
brengt.
Op het momertt dat hij dat doet,
lombia willendan ook dat het cocaï-
neprobleem vooral als een econo
misch probleem wordt gezien. Zij
willen dat het rijke Amerika over de
brug komt en grootscheepse hulp
aanbiedt, zodat bijvoorbeeld de
boeren een redelijk bestaan kunnen
opbouwen in een andere teelt, bij
voorbeeld koffie.
De drie presidenten de zeer
strijdbare Garcia voorop vinden
bovendien dat de Amerikanen meer
moeten doen om in eigen huis de
consumptie te doen verminderen.
De regering-Bush zou veel meer
geld moeten besteden aan drugsbe
strijding in eigen land. De Ameri
kaanse regering ziet omgekeerd het
meest in een effectief opsporings-
en vervolgingsbeleid in Zuid-Ame
rika.
De top van Cartagena zal een
compromis moeten opleveren,
waarbij beide benaderingen tot hun
recht komen. Het staat vast dat de
Amerikanen hulp gaan aanbieden,
icaï- want dat hebben zij bij een eerdere
Co- drugstop, in Bolivia, al beloofd,
de Maar volgens Amerikaanse diplo
matieke kringen zal het om aanzien-
epa) lijk minder geld gaan dan de
Zuidamerikaanse presidenten wil
de cocaïne- jen
miljardenbedrijf uit-
handel tot
groeide. ihj
Waar het, eenvoudig gezegd, om den'Maar'datïs
Bush zal verder vermoedelijk ook
Amerikaanse militaire hulp aanbie-
de Zuidameri-
ligt in de haven op wacht. En de „aal een truc is? en 'dat het kartel 7n daTSf mort GSJ? in de hon^nS"^" "p'"6 kanen onaanvaardbaar, zoals vorige
Ampriifaancp Hipn^t i«s ,n„»n Keien opKiinKen. u,n aaaroij moei boeren in de hooglanden van Peru maand al bleek toen Bush Ameri-
Amerikaanse geheime dienst
maandenlang in Cartagena aan
werk geweest.
Alle voorzichtigheid is goed te be- taculaire
grijpen. De Colombiaanse drugsba- operatie
zen hebben in het verleden keer op
keer bewezen zeer effectief, uiter
mate gewelddadig, en letterlijk zon
der aanzien des persoons te kunnen
optreden. Ze hebben bovendien
een goede reden juist president
Bush te willen aanpakken. Hij im
mers is de man die meer dan wie
dan ook heeft geprobeerd de enor-
zich alleen maar rustig heeft gehou-
den in de hoop dat de waakzaam- de veiligheidsmensen, maar
herd verslapt, en er alsnog een spec- yee, gewone Amerikanen. Want
ongetwijfeld bloedige m b,jjkt d 80 t
Cartagena kan worden A^erikanJen denkt dPt hun
uitgevoerd.
De Amerikaanse militaire top e
veiligheidsdiensten hebben zich i
ieder geval niet in slaap laten sus- De fixatie op de veiligheid
hooglanden van Peru
en Bolivia cocaïne verboi
wordt vervolgens door het drugs- u v w a
kartel in Colombia tot gebruikskla- £óuïlïérên? Dat'zórgde
drug verwerkt en naar Amerika opwinding in Colombia
verscheept.
verbouwen. Die kaanse oorlogsschepen
kust van Colombia wilde laten pa-
or zoveel
elders in
Zuid-Amerika, dat hij het plan
Naar schatting anderhalf miljoen ijlings moest laten vallen. Het is on-
i de drie Zuidamerikaanse geveer zoals president Garcia
landen leve
i Bush is tot op de Bush heeft inmiddels de aandacht verdient i
minuut en de meter gepland. Hij afgeleid v<
vloog vanochtend vanuit de VS Cartagena
naar de Colombiaanse kustplaats de
Barranquilla, 100 kilometer ten om
r het bij de top in jaar mee, Bolivia 700 miljoen
i gaat: de poging van lombia meer dan twee miljard. De
deelnemende presidenten presidenten Garcia van Peru, Za-
eind te maken aan een pe- mora van Bolivia en Barco van Co-
Peru langs zei: "Ik stuur toch ook geen
miljard dollar per Peruaanse soldaten naar de armen-
wijken van Washington om daar
drugsdealers op te pakken? Precies
dat willen de Amerikanen omge
keerd wèl doen".
GEESTELIJK LEVEN
Commissie ad hoe moet hulp bieden
LUNTEREN Valentijnsdag of geen Valentijnsdag, de relatie
tussen de hervormde en gereformeerde partners in het Samen
op Weg-proces dreigde tijdens de 'combi-synode' in Lunteren
muurvast te lopen. Het bestuur kon net een patstelling voorko
men met een voorstel om een commissie ad hoc in te stellen,
die binnen drie maanden de SoW-trein weer in beweging moet
krijgen.
EN VER
De gecombineerde synode hield
zich in Lunteren een dag lang be
zig met een meerderheids- en een
minderheidsvoorstel over de
voortgang van het SoW-proces.
Uit de woorden van de kleine der
tig sprekers bleek reeds hoe de
kaarten geschud waren, een in
druk die 's avonds bevestigd
werd door een 'peiling van gevoe
len' (een officieuze stemming):
verreweg de meeste hervormden
steunden het ene, en het leeuwen
deel van de gereformeerden het
andere voorstel.
De hervormde afgevaardigden
voelden het meeste voor de sug
gestie van de Raad van Deputaten
(deskundigen) voor Samen op
Weg. In zijn rapport had de raad
een lans gebroken voor een nieu
we commissie, die in een jaar tijd
een helder beeld moet krijgen
over de kerkordelijke uitgangs
punten van een gecombineerde
kerk.
De vice-voorzitter van deze
raad, mr. P. Ingwersen, was het
daarmee volstrekt oneens. Hij
diende het voorstel in om de tot
nu toe gevolgde lijn te volgen: het
maken van schetsen die steeds
een stukje van de combi-kerk in
kaart moeten brengen en dan ook
een officieel karakter krijgen. Hij
kreeg vrijwel alle gereformeer
den achter zich.
De problemen begonnen, zo
klonk diverse malen uit gerefor
meerde monden, toen het her
vormd synodebestuur een klein
jaar geleden 'neen' zei tegen het
ontwerp-statuut, dat de basis
moet vormen van de toekomstige
kerk. Terwijl de Raad van Depu
taten van een de combi-synode
van 1988 de opdracht had gekre
gen om daarmee verder te gaan,
kozen ook de deskundigen, op In
gwersen na, samen met de twee
synodebesturen voor deze voor
zichtiger koers.
Dit ontlokte diaken mevrouw
H. H. Goudswaard (Son en Breu-
kel) de opmerking dat het "demo
cratisch gehalte" van de combi
synode ver te zoeken is. "We kun
nen net zo goed in het bos gaan
zitten", vond ze, want de beide sy
nodebesturen en de Raad van de
putaten besluiten wel.
In reactie op de vele kritische
noten die waren gekraakt, gaf de
voorzitter van de raad, dr. J.
Weernekers, toe dat de raad door
het hervormd synodebestuur in
een "dwangpositie" was geko
men. Ook had de zorg meege
speeld dat er een conflict binnen
de Hervormde Kerk zou ontstaan.
Het is beslist geen geheim dat de
behoudende Gereformeerde
Bond weinig enthousiasme toont
voor een samengaan van beide
kerken.
Het in hun ogen trainerende
hervormde synodebestuur was
vorig jaar reden voor zes promi
nente adviseurs voor Samen op
Weg om teleurgesteld hun op
dracht terug te geven. Ingwersen
gaf de zes groot gelijk.
Hij en anderen waarschuwden
ervoor dat de idee van de raad, dat
over een jaar al een ontwerp van
de kerkorde klaar kan zijn, een
"vrome wens" doch een "illusie"
is. Uit eigen ervaring wist Inge-
wersen dat er "achter elke boom
weer een probleem" zal schuilen.
Toen er in de loop van de dag
een motie werd rondgedeeld met
als strekking om de besluitvor
ming uit te stellen, deed Inge-
wersen de dringende oproep om
dat niet te doen. Wat u ook be
sluit, alles is beter dan de ver
moeide deputaten nog langer met
deze situatie te confronteren,
vond hij. Ook gemeenten raken
gefrustreerd door de bureaucrati
sche regels, aldus de waarschu
wing van diaken mevrouw J. M.
de Boer (Amsterdam).
De commissie ad hoe, waarin
leden van beide synodes en be
sturen zitting moeten krijgen,
moet proberen van beide bespro
ken voorstellen, één nieuw geheel
te smeden.
De hervormde synode koos gis
terochtend twee nieuwe be
stuursleden: mevrouw J. M. de
Boer (Amsterdam) en de gerefor
meerde bonder dr. J. Hoek (Veen-
endaal).
'Start bouw van
gebedscentrum
nabij Auschwitz'
KRAKOW (KIPA) - Uiterlijk
maandag wordt de eerste steen
gelegd van het gebedscentrum,
dat het omstreden Karmelietes
senklooster in Auschwitz moet
vervangen. De bouw zal binnen
een jaar worden voltooid.
Dit heeft Stefan Wilkanowicz,
namens de Poolse regering ver
antwoordelijk voor de
Auschwitz-affaire, gezegd. De
aanwezigheid van de Karmelie
tessen in het gebouw waar inder
tijd het beruchte gas lag opgesla
gen, leidde tot een dieptepunt in
de naoorlogse verhoudingen tus
sen de internationale joodse ge
meenschap en de RK Kerk.
Het nieuwe gebedscentrum is
vorig jaar door de RK Kerk toege
zegd, in reactie op de felle kritiek
uit de internationale joodse we
reld. Het centrum zal drie gebou
wen omvatten: in het eerste ko
men congresruimte, bilbiotheek,
leeszaal, boekhandel en een
koosjer keuken, het tweede
wordt gastenverblijf en in het der
de komen de Karmelietessen te
Een internationale raad van jo
den, rooms-katholieken en verte
genwoordigers van andere kerk
genootschappen zal de activitei
ten van het centrum coördineren.
Het centrum is gedacht als een
ontmoetingsoord voor internatio
nale en interreligieuze ontmoe
tingen over de Shoa, de uitroeiing
van de joden door de nazi's.
Tsjechische bisschoppen. Met
de benoeming van vijf bisschop
pen zijn de dertien diocesen in
Tsjechoslowakije voor het eerst
sinds de communistische
machtsovername alle bezet. Vier
van de vijf nieuwe bisschoppen
mochten tijdens de communisti
sche dictatuur hun priesterambt
niet vervullen. Zij werkten in die
tijd onder meer als glazenwasser,
trambestuurder, magazijnbe
diende of taxichauffeur.
Leerstoel islam. Het Amster
dams Centrum Buitenlanders wil
in 1991 een bijzondere leerstoel
voor de islam instellen aan de
Universiteit van Amsterdam.
Voor de financiering hiervan
richt het centrum de stichting Bij
zondere leerstoel islam op. De Al
gerijnse islamoloog Mohammed
Arkoun is volgens de woordvoer
der de geschiktste kandidaat. Ar
koun is hoogleraar Arabische
taal- en letterkunde aan de Sor-
bonne te Parijs.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te
Zwammcrdam B. A. Dubbeldam La
ge Zvvaluwe, te Gorssel-Epse dr. C. H.
Ponstein-Troelstra kand. Groningen,
te Nieuw Weerdinge (toezegging) J. A.
Schilt Leimuidcn; aangenomen naar
Wageningen R. M. Wahl Oostzaan,
naar Alblasserdam A. Schaap Hasselt;
bedankt voor Rekken C. E. Lavooij
Kantens-Stitswerd.
Gereformeerde Kerken: beroepen te
Kollum drs. C. W. Neef Vriezenveen;
aangenomen het beroep als geestelijk
verzorger van verpleeghuis Sonne-
vanck te Harderwijk D. Land Dok-
Christelijke Geref. Kerken: beroe
pen te Aarlandervecn R. van Beek
Veenendaal (Pniëlkerk).
Gereformeerde Gemeenten: beroe
pen Te Wageningen G. J. van Aalst
Benthuizen, te Urk E. Venema El-
speet.
