Oppositie
wil coalitie
tegen Front
Invasie zuideuropeanen na 1992 is
Baker tempert hoop
op snel CFE-verdrag
Mensenrechten Turkije met arrestatie
Muzaffer Erdost opnieuw in het geding
EG verdeeld over toekomst sancties Zuid- Afrika
DINSDAU 13 i'EBRUAlU 1WU
BUITENLAND
Crisisdreiging regering Roemenië
BUKAREST (AP/Rtr/AFP/ANP) - De Roemeense opposi
tie dreigt zich terug te trekken uit de vrijdag gevormde
Raad van Nationale Eenheid als het Front van Nationale
Redding doorgaat met zijn "sabotage van de vrije discus
sie", zo heeft voorzitter Radu Campeanu van de Nationale
Liberale Partij gisteren gezegd. Hij is bezig met een coalitie
tegen het Front.
De Raad van Nationale Eenheid, die
het land zal regeren tot de verkiezin
gen van 20 mei, komt vandaag voor
de tweede maal bijeen. De Raad
werd gevormd na herhaalde be
schuldigingen dat het Front uit is
op de alleenheerschappij. Het Front
besloot uiteindelijk een nieuwe in
terim-regering te vormen, de Raad
van Nationale Eenheid, met daarin
opgenomen de oppositie.
De oppositie voert evenwel thans
aan dat zij tijdens de oprichtings
vergadering is gemanipuleerd. Het
Front heeft volgens hen op het
laatste ogenblik het aantal zetels
uitgebreid van 180 tot 250. De zetels
gingen voor de helft naar onafhan
kelijke leden, die volgens de oppo
sitie voor het grootste deel het Front
steunen. Zodoende heeft het Front
nu een meerderheid in de Raad.
Campeanu kondigde aan dat zijn
partij met een andere grote opposi
tiegroep, de Nationale Boerenpartij,
een bondgenootschap zal aangaan
tegen het Front. Hij zei dat ook de
Sociaal Democratische Partij was
gevraagd zich aan te sluiten. Vol
gens hem zal een verenigd opposi-
tieblok duidelijk maken dat het
Front in wezen de oude communis
tische partij vertegenwoordigt, ter
wijl de oppositie de anti-communis
tische optie vormt.
Timisoara
Zes legerofficieren uit Timisoara
hebben gisteren voor de televisie
een onderzoek geëist naar de rol van
het leger bij het bloedbad in Ti
misoara. Ze eisten ook het aftreden
van de minister van binnenlandse
zaken Mihai Chitac, die als militair
"direct betrokken" zou zijn geweest
bij het doden van enkele tientallen
burgers in Timisoara.
In Timisoara zelf zijn studenten
een huis-aan-huis onderzoek be
gonnen om het exacte aantal doden
van de gebeurtenissen tussen 16 en
20 december vast te stellen. De afge
lopen weken hebben twee artsen uit
Timisoara verklaard dat de gruwe
lijke foto's van lijken uit massagra
ven die in december de hele wereld
overgingen, nep waren. De lijken
waren afkomstig uit plaatselijke
ziekenhuizen, zeiden de artsen, en
het betrof mensen die arm waren en
daarom in een gemeenschappelijk
graf waren bijgezet. Op de lijken
waren duidelijk de naden van het
dichtnaaien na de lijkschouwing te
zien. Op video-opnames over de ge
beurtenissen in Timisoara zijn
slechts enkele tientallen doden en
gebonden te zien, hoewel er mel
ding was gemaakt van enige duizen
den.
De doden zouden gevallen zijn bij
het eerste protest in Timisoara, dat
zich richtte tegen verwijdering van
dominee Laszlo Tokes uit de stad.
Verhalen dat het Securitate-agen-
ten gekleed in legeruniformen wa
ren die de demonstranten dood
schoten, hebben geen einde ge
maakt aan de verhalen dat het wel
degelijk het leger was dat schoot.
OTTAWA (AP/ANP) - De Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken James Baker heeft gisteren
de hoop op een snel CFE-verdrag
getemperd. Volgens hem bestaat er
tussen Washington en Moskou wel
degelijk verschil van mening over
de troepensterkte en de aantallen
gevechtsvliegtuigen in Europa. Hij
zei evenwel te hopen dat er dit jaar
nog een verdrag kbmt over vermin
dering van de conventionele strijd
krachten in Europa.
Baker bekritiseerde gisteren in
Ottawa bij de Open Skies-Conferen-
tie Michail Gorbatsjov, omdat die
een voorstel van president George
Bush heeft afgewezen waarbij de
Verenigde Staten 30.000 man troe
pen meer in Europa zouden behou
den dan de Sovjetunie. Gorbatsjov
wil dat beide zijden evenveel troe
pen houden, maar volgens Baker
houdt de Sovjetpresident daarbij
geen rekening met het feit dat de
Sovjetunie in een crisissituatie veel
sneller haar troepensterkte kan op
voeren dan de VS.
Amerikaanse functionarissen
merkten op dat Baker, die vorige
week in Moskou positief was over
Gorbatsjovs benadering, thans ken
nelijk een "neutraal" standpunt in
nam. De bondgenoten lieten zich
nog niet over de kwestie uit.
De Nederlandse minister Van
den Broek (buitenlandse zaken)
heeft gisteren in Ottawa gezegd dat
ook de ongebonden landen zich
moeten kunnen aansluiten bij de af
spraken tussen de NAVO en het
Warschaupact over openstelling
van de luchtruimen voor het maken
van wederzijdse inspectievluchten.
Hij drong er bij zijn collega's van
buitenlandse zaken op aan nu reeds
vrijwillig informatie te geven over
de wapens waarover in Wenen
wordt onderhandeld. Hij wil ook
aan het eind van de conferentie met
een gezamenlijke intentieverkla
ring komen waarin de noodzaak
van een CFE-akkoord wordt be
klemtoond. Ondertekening kan ver
volgens plaatsvinden op een specia
le Conferentie over Veiligheid en
Samenwerking in Europa (CVSE)
in het najaar. Bij de CVSE zijn alle
Europese landen minus Albanië
plus de VS en Canada aangesloten.
Cambodja
Secretaris-generaal van de Verenig
de Naties Javier Perez de Cuellar
heeft een werkgroep over de kwes
tie Cambodja gevormd die wegen
moet zoeken om de strijd in Cam
bodja tot een snel einde te brengen
en moet kijken welk rol de Verenig
de Naties in een interim-regering
kunnen spelen. Perez de Cuellar zal
een persoonlijke vertegenwoordi
ger zenden naar een Cambodjaanse
vredesconferentie eind deze maand
in Indonesië.
Kerncentrale
Een van de kerncentrales in het Bel
gische Doel (bij Antwerpen) is giste
ren stilgelegd na de ontdekking van
een lek in een van de stoomgenera
toren. Met de reparatie zal ongeveer
een week gemoeid zijn. Een van de
turbines van deze kerncentrale
moest onlangs al gerepareerd wor
den. Na die reparatie, die vrij veel
tijd vergde, werd 'Doel II' in de loop
van vorige week weer opgestart.
Polen
Slechts ongeveer 5000 van de 2 mil
joen leden van de ontbonden com
munistische partij van Polen zijn
overgestapt naar de sociaal-demo
cratische partij die twee weken ge
leden als opvolger daarvan is opge
richt. Bij een congres eind januari
vielen de communisten uiteen in de
Sociaal-Democratie van de Poolse
Republiek en de Sociaal-Democra
tische Unie van de hervormer
Tadeusz Fiszbach. Van de 173 com
munistische parlemëntariers zijn er
ongeveer 30 overgestapt naar de So
ciaal-Democratie en ongeveer 40
naar Fiszbach.
Meer bevoegdheden
president Sovjetunie
MOSKOU (AFP/DPA/Rtr) - De Sov-
jetunie krijgt snel een president met
uitvoerende bevoegheden. Het pre
sidium van de Opperste Sovjet
heeft zich daar gisteren eenstem
mig voor uitgesproken, en een bui
tengewone zitting van het Congres
van Volksafgevaardigden uitge
schreven om zich hierover uit te
spreken.
Alleen dit Congres kan de grond
wet amenderen, wat nodig is om de
nieuwe post mogelijk te maken. De
uitspraak van het presidium spoort
met het besluit van het Centraal Co
mité van de partij van vorige week
dat de partij haar in de grondwet
verankerde monopoliepositie opge
eft en meer bevoegdheden toekent
aan de president van de Sovjetunie.
Ook zou de president het kabinet
moeten benoemen.
Algemeen wordt aangenomen
Michail Gorbatsjov, die partijleider
en voorzitter van de Opperste Sov
jet is, de eerste 'president-nieuwe-
stijl' van de Sovjetunie wil worden.
De cp van de Sovjetunie heeft gis
teren in een verwerping van een van
de fundamenten van het marxisme
het principe van particulier eigen
dom erkend. "De Communistische
Partij van de Sovjetunie gelooft dat
het bestaan van persoonlijk,bezit,
waaronder het in eigendom hebben
van produktiemiddelen, niet in te
genspraak is met de huidige fase
van 's lands economische ontwik
keling", aldus het nieuwe partijpro
gramma. De Opperste Sovjet van
Litouwen heeft gisteren ook het pri-
vé-bezit in deze Baltische republiek
gelegaliseerd.
ISTANBUL - De Turkse schrijver,
schilder en uitgever Muzaffer Er-
dost is zondagmorgen om vijf uur
van zijn bed gelicht en opgesloten.
Hij is de voorzitter van de afdeling
Ankara van de Turkse Vereniging
voor Mensenrechten en van de Boe
kenclub van het dagblad Cumhu-
riyet. Dat blad was ook het enige dat
melding maakt van het gebeurde.
door
Frans van Hasselt
Kort na de staatsgreep van 12 sep
tember 1980 werd Erdost samen
met zijn broer Ilhan door de militai
ren opgepakt en op de legerplaats
Mamak in elkaar geslagen, waarbij
zijn broer bezweek. De boekhandel
die Muzaffer in Ankara drijft heet
sindsdien Ilhan Ilhan. De juridische
afhandeling van deze moord sleept
zich nog steeds voort.
Zijn advocaat heeft nog geen con
tact met hem mogen hebben, maar
deze keer heeft de aanhouding
waarschijnlijk te maken met het
voorwoord dat Erdost heeft ge
schreven voor het boek "De toe
komst van Diyarbakir" van Edip
Polat. Diyarbakir is het centrum
van de Koerden in Zuidoost-Tur-
kije. Men zou op zoek zijn naar deze
auteur en Erdost zou in deze fase
een soort gijzelaarsrol spelen.
Het dagblad Cumhuriyet meldt
dat in heel Turkije al driehonderd
mensen in hechtenis zijn genomen
in het kader van de jacht op de Vere
nigde Communistische Partij van
Turkije; tegen slechts achttien was
een aanklacht ingediend. De VCPT
is, ondanks haar "gematigde" op
stelling, nog steeds verboden in
Turkije maar zij heeft al eens onge
moeid een persconferentie kunnen
houden.
De pogingen deze in het buiten
land gefuseerde partij gelegiti
meerd te krijgeh, begonnen met de
terugkeer naar Ankara, in oktober
1987, van twee van haar leiders,
Haydar Kutlu en Nihat Sargin. Zij
werden op het vliegveld van Ankara
meteen gevangen genomen en hun
proces voor het staatsveiligheidsge-
rechtshof duurt reeds twee jaar zon
der dat het eind in zicht is.
De twee gedetineerden hebben'
zich tot de Europese commissie van
de mensenrechten in Straatsburg
gewend, nadat Turkije in 1988 het
artikel van het Europese mensen
rechtenverdrag had ondertekend
waarin staatsburgers de mogelijk
heid krijgen, afgehandelde rechts
zaken voor hernieuwde behande
ling in Straatsburg voor te leggen.
Hun aanvraag gold niet het eigenlij
ke proces, omdat dit nog lang niet is
afgesloten, maar de afhandeling
van hun klacht over folteringen die
ze tijdens het vooronderzoek had
den ondergaan. Volgens het wel be
ëindigde Turkse onderzoek waren
deze klachten ongegrond.
Reeds tweemaal is een hoge de
putatie van drie Europese rechters
in verband met deze zaak naar Ank
ara gekomen, maar beide malen
weigerde de officier van justitie bij
het staatsveiligheidsgerechtshof,
Nusret Demiral. hen te ontvangen.
Ook de drie politiemannen die de
folteringen zouden hebben verricht
waren niet bereid, aan het onder
zoek deel te nemen.
BRUSSEL/JOHANNESBURG
(GPD/IPS) - De Europese Commis-
éie heeft gisteren verklaard dat de
sancties tegen het apartheidsbe
wind in Zuid-Afrika moeten blijven
gehandhaafd, ondanks de vrijlating
van Nelson Mandela. De Europese
Gemeenschap lijkt op weg naar een
stevig confrontatie over de toe
komst van de sancties. De Britse
premier Margaret Thatcher kondig
de zondag al aan dat ze voorstander
is van intrekking van de sancties.
Andere Europese regeringen willen
een versoepeling.
De Europees commissaris voor
Ontwikkelingssamenwerking, de
Spanjaard Manuel Marin, verklaar
de gisteren echter dat de EG pas
versoepeling vap de strafmaatrege
len zal overwegen als de hervormin
gen in Zuid-Afrika "onomkeer
baar" zijn. Marin noemde met name
volledige opheffing van de noodtoe
stand en intrekking van de wet op
gescheiden woongebieden.
De EG stelde in september 1986
een aantal sancties in, waaronder
een verbod op nieuwe investering
in Zuid-Afrika en het opschorten
van Zuidafrikaanse importen van
staal, ijzer en gouden munten.
Uit een gisteren gepubliceerd
rapport van het VN-Onderzoeks-
centrum voor Multinationale On
dernemingen blijkt dat zonder de
sancties tegen het apartheidsbe
wind het inkomen van blanken in
Zuid-Afrika vijftien procent hoger
was geweest. De strafmaatregelen
dwongen de regering tot import en
minder investeringen, wat de eco
nomische groei afremde en "het
moreel van de Zuidafrikaanse za-
kengemeenschap is aangetast", al
dus het rapport.
Honderdduizenden mensen in de
zwarte miljoenenstad Soweto heb
ben gisteren vergeefs gewacht op
de 'thuiskomst' van ANC-leider
Nelson Mandela naar zijn oude
woonplaats. In een voetbalstadion
in Soweto hadden zich tienduizen
den mensen verzameld om naar de
grote toespraak te kunnen luisteren
die de 71-jarige leider daar zou hou
den. Maar Nelson Mandela ver
scheen niet.
De feestelijkheden rond zijn vrij
lating dreigen volledig overscha
duwd te worden door het grote do
dental van de laatste dagen. Exacte
cijfers zijn nog niet bekend, maar in
heel Zuid-Afrika zouden al meer
dan zestig mensen om het leven zijn
gekomen. Mandela heeft een klem
mend beroep op de bevolking ge
daan zich te onthouden van geweld
dadigheden.
In het volgepakte voetbalstadion
in Soweto voltrok zich gistermid
dag een kleine ramp. Een tribune
stortte in onder het gewicht van en
kele tientallen dansende mensen.
In de paniek die vervolgens uitbrak
raakte slechts een jongen min of
meer ernstig gewond. Ooggetuigen
noemden het een wonder dat in de
chaos en verwarring geen doden
waren gevallen.
Doden bij rellen in Tadzjikistan
MOSKOU (Rtr/AP) - Bij onlusten in
Doezjanbe, de hoofdstad van de
Sovjetrepubliek Tadzjikistan, zijn
gisteren zes doden en zeker zeven
tig gewonden gevallen. Dat heeft
het Sovjetpersbureau TASS ge
meld. In Doezjanbe werd gisteren
de noodtoestand afgekondigd na
rellen en betogingen uit protest te
gen de mogelijke vestiging van Ar
meniërs die zijn gevlucht voor het
etnisch geweld in de Azerbégdjzaan-
se hoofdstad Bakoe.
Een plaatselijke journalist in
Doezjanbe heeft gemeld dat van
morgen is geschoten in de hoofd
stad opnieuw is geschoten met on
der meer automatische wapens.
Grote aantallen mensen zijn de
straat op gegaan, ondanks de tanks
die naar de stad waren gestuurd om
een eind aan de onlusten te maken.
De rellen gingen gepaard met
brandstichting en plunderingen. De
moeilijkheden begonnen zondag na
geruchten dat de Armeense vluch
telingen voorrang kregen bij huis
vesting.
Strijd Bayrut,
Hrawi overweegt
hulp van Syrië
BAYRUT (AP/Rtr/ANP) - Het
nieuwe offensief van de christelijke
generaal Michel Aoun tegen de Li
banese Strijdkrachten (FL) van Sa-
mir Geagea lijkt vastgelopen. In de
wijken van Oost-Bayrut en het ber
gland ten noorden en oosten van de
hoofdstad zijn beide partijen ver
wikkeld in felle gevechten.
De tanks van Aoun richten hun
vuur nu vooral op het bergland Kes-
rouan, een gebied van maronitische
christenen 25 kiometer ten noord
oosten van Bayrut. Volgens de poli
tie willen de strijders van Aoun met
hun gevechtsacties in het be
sneeuwde bergland een door de FL
belegerde helikopterbasis in Adma
ontzetten. Daarna zou Jounieh
moeten worden veroverd, de groot
ste, christelijke havenstad ten noor
den van Bayrut die in handen is van
de FL. Onduidelijk is of Aoun het
offensief heeft ingezet omdat bij ge
brek aan havens zijn aanvoer van
wapens stil is komen te liggen.
Het Rode Kruis en christelijke lei
ders deden opnieuw vergeefs een
oproep om de gevechten tijdelijk te
staken om mensen de gelegenheid
te geven her en der nog in de straten
liggende doden weg te halen. De Li
banese president Elias Hrawi heeft
Frankrijk en het Vaticaan opnieuw
om steun verzocht voor een inter
ventie van de Syrische troepen
macht. Zowel Frankrijk als het Va
ticaan wees een eerdere oproep in
die richting van de hand, omdat zij
bang zijn dat een Syrische interven
tie de macht zal breken van de Liba
nese christenen, die de politiek
sinds de Libanese onafhankelijk
heid in 1943 hebben bepaald.
Aouns televisiestation zei giste
ren dat Geagea overleg voerde met
Hrawi om Syrische troepen naar het
gebied te sturen. Hrawi, Aoun en
Geagea zijn allen maronieten, de ka
tholieke geloofsgroep die de dienst
uitmaakt in regering, parlement, le
ger en politie in Libanon.
GRIEKS KABINET GEVALLEN -
Het Griekse coalitiekabinet van
conservatieven, socialisten en com
munisten is gisteren ten val geko
men omdat er te veel meningsver
schillen zijn. Op 8 april worden
nieuwe parlementsverkiezingen ge
houden. Tot die tijd blijft een zaken
kabinet onder leiding van aftredend
premier Zolotas aan. De Grieken
moeten nu voor de derde keer bin
nen een jaar naar de stembus.
Meer buitenlands
nieuws op pagina 8
LEIDEN - Toen Groot-Brittannië
in 1973 toetrad tot de EG, deden
daar de meest wilde speculaties de
ronde. De Italianen zouden en mas
se naar het Verenigd Koninkrijk
trekken om daar te profiteren van
de sociale zekerheid. En aan de an
dere kant van het Kanaal vreesden
de Fransen een invasie van de Sik-
•hs. Het gebeurde allebei niet.
Anno 1990 gaat er een nieuw ver
haal, deze keer in Nederland: op 1
januari 1993 zullen de Italianen,
Grieken, Spanjaarden en Portuge
zen in drommen naar Nederland ko
men om zich te verzekeren van een
riante sociale uitkering.
door
Sjaak Smakman
Een spookverhaal, aldus gisteren
Philip Muus van het centrum voor
migratie-onderzoek van de Univer
siteit van Amsterdam tijdens een le
zing over de veranderingen in de
migratiestromen na '1992'. Muus
verwacht, zo zei hij, helemaal geen
veranderingen. De reden daarvoor
is heel eenvoudig: het is niet de re
gelgeving, maar vooral de arbeids
markt die de migratie bepaalt.
Het naoorlogse Europa toont dat
duidelijk aan. In de eerste jaren was
er nog grote behoefte aan reorgani
satie na de chaos die de jaren
'40-'45 hadden aangericht en voor
elke buitenlandse reis was een vi
sum nodig. Toen echter de westerse
economie weer op gang was geko
men, ontstond een enorme vraag
naar arbeidskrachten en werd het
vreemdelingenverkeer snel gelibe
raliseerd. Migranten waren meer
dan welkom en in niet-Europese
landen werden in de jaren '60 zelfs
op grote schaal arbeidskrachten ge
ronseld.
De oliecrisis, gevolgd door een
economische crisis, bracht de om
mekeer. Door de opkomende werk
loosheid veranderden de buitenlan
ders van brandstof voor de econo
mische groei in een blok aan het
been. Dat resulteerde in een steeds
terughoudender beleid ten aanzien
2 migranten, in de Bonds-
De meeste migranten hebben over het algemeen geen hoge opleidingen,
waardoor ze steeds minder aantrekkelijk worden voor de werkgevers in de
rijke EG-landen. Die hebben steeds meer behoefte aan goed geschoolde ar
beiders. (foto GPD)
republiek deed de 'oprotpremie'
zijn intrede.
Toch kende (en kent) de EG maar
een relatief klein aantal migranten.
Op een totale bevolking van 320 mil
joen mensen wonen in de hele EG
acht miljoen mensen die daar niet
zijn geboren. De Nederlandse be
volking bestaat voor drie procent
uit migranten van buiten de EG en
voor een procent uit migranten van
binnen de EG. De Bondsrepubliek,
Frankrijk en Groot-Brittannie zit
ten daar ruim boven. De eerste van
wege zijn economische macht, de
andere twee vooral als gevolg van
hun koloniale verleden.
Schengen
Daar zullen er na 1992 ma<
bij komen, want de buitel
gaan over twee jaar dicht. Het Ak
koord van Schengen is, hoewel nog
niet vastgesteld, een teken aan de
wand: een verscherpt visumbeleid,
verscherpte bewaking van de bui
tengrenzen en beperking van de
mogelijkheden voor asielzoekers.
Voor de niet-Europeanen wordt
het Fort Europa vrijwel zeker een
onneembare vesting. Zoals de Nij
meegse hoogleraar rechtssociologie
Groenendijk het stelt: "Eeuwen ge
leden bouwden de Chinezen een gi
gantische muur om hun rijk om in
dringers af te weren, het grootste
bouwwerk ooit door mensen ge
maakt. Het gevaar bestaat dat West-
Europa een soortgelijke muur gaat
bouwen. Nu niet van steen, maar
van computertechniek, bureaucra
tie en mobiele grenspolitie".
Maar binnen die muren zullen de
grote welvaartsverschillen menig
arme zuiderling er toe brengen zijn
geluk te beproeven in het rijke
noorden, zo luidt het nieuwe ver
haal. Grenscontroles zijn er na 1992
niet meer, zodat een kaartje Lissa-
bon-Amsterdam genoeg is.
Maar dat, stelde Muus, is nogal
onwaarschijnlijk. Opheffen van de
reisbeperking betekent namelijk
geen opheffing van de vestigingsbe
perkingen. Al sinds 1968 geldt bin
nen de EG dat iemand zich alleen
mag vestigen ip een andere lidstaat
als hij/zij daar werk heeft. Wie bin
nen drie maanden na aankomst
geen baan heeft, moet vertrekken.
En alleen wie kan aantonen een
baan voor minstens een jaar te heb
ben, kan een verblijfsvergunning
voor langere tijd krijgen. Het recht
op een uitkering komt pas aan de
orde wanneer iemand langere tijd
gewerkt heeft.
Arbeidsmarkt
Dat zal, zo verwacht Muus, de mi
gratiestroom wel remmen. De Zuid
europeanen kunnen wel massaal
naar het noorden trekken, maar de
kans op werk (en dus een verblijfs
vergunning) is klein. "Het gaat in de
zuidelijke EG-landen over het alge
meen om mensen met lage opleidin
gen. Maar ook hier zit de werkloos
heid juist bij de laag geschoolden,
omdat de economie steeds minder
behoefte heeft aan die categorie. Er
zal geen migratiestroom op gang
komen van mensen waar de econo
mie helemaal niet om vraagt. Als er
geen werk is, heeft het geen zin om
te komen, wantje moet dan toch na
een paar maanden weer weg".
De kans op een toevloed van ille
galen uit het zuiden, acht hij al
evenmin reëel aanwezig. Want de
economiëen in de noordelijke EG
zijn vrij strak gereglementeerd. Het
grijze en zwarte circuit, bij uitstek
de plaats waar illegalen werk kun
nen vinden, is daardoor tamelijk be
perkt. Het domein van de illegalen
blijft Zuid-Europa, waar de zogehe
ten informele economie veel groter.
In Italië bijvoorbeeld werken naar
schatting een mihoen illegalen.
Een eigen recent onderzoek on
der uitzendbureaus leerde Muus
dat daar streng wordt gelet op de le
galiteit van de werknemers. Vooral
uit vrees voor de hoge boetes overi
gens. "Als er niets verandert op de
arbeidsmarkt of de regelgeving in
de afzonderlijke landen, en ik denk
dat daar op korte termijn weinig
zicht op is, dan geloof ik niet dat er
Oost-Europa
Eén factor blijft echter onzeker: de
politiek. Hoe zal het gaan met Oost-
- Europa? Welke gevolgen zal een
integratie hebben op de migratie
stromen? De politiek van de Bonds
republiek, van oudsher het meest
op het Oostblok gerichte West-
europese land, is wellicht een aan
wijzing. De Oostduitsers krijgen als
'landgenoten' uiteraard een voor
keursbehandeling, al zijn de gren
zen in zicht. De regering-Kohl pro
beert niet voor niets uit alle macht
om de invasie van 2000 Oostduitsers
per dag te stoppen.
Voor de overige Oostbloklanden
is het beleid heel wat harder. Vorig
jaar nog scherpte de Bondsrepu
bliek zijn beleid flink aan met de
weigering om de visumplicht voor
Hongaren op te heffen, door de vi
sum-aanvragen uit Polen te be
moeilijken en door een visumplicht
aan te kondigen voor Joegoslaven
(op de Turken na de grootste groep
gastarbeiders in West-Duitsland).
Zoals Groenendijk vorig jaar con
cludeerde: "Het Westen heeft er
stelselmatig bij de Oosteuropese re
gering op aangedrongen dat ze hun
burgers vrijer zouden laten reizen.
Maar nu het eindelijk zo ver is, sluit
West-Europa zich af. Midden in het
Huis Europa blijken dubbele deu
ren te zijn".
ADVERTENTIE
Vanavond, Ned. 1,23.10 u (NCRV)
Voices Festival op TV
Kijk hoe het was. Een voor:
proefje van hoe het wordt.
