Vrachtauto's de stad uit
NABIJ
Nederland op jacht naar
een instituut van aanzien
'Keus: zendeling
of zendingsveld'
I REPORTAGE i
Universiteit Delft stuit op onveiligheid, lawaai en stank
DINSDAG 13 FEBRUARI 19911
DELFT - Vrachtwagens
ken de meeste dodelijke ver
keersongelukken per afgelegde ki
lometer. Volgens de Stichting We
tenschappelijk Onderzoek Ver
keersveiligheid vallen er in Neder
land 110 doden op de miljard kilo
meter bij ongelukken met vrachtau
to's, tegenover 50 bij ongelukken
met personenauto's.
"Alléén uit het oogpunt van de
emissie van koolmonoxide is deze
vorm van transport het veiligst. Het
rijden met twee opleggers is dus een
hele goede zaak, maar dan alleen op
de grote weg", zo zeggen universi
tair docent Th. J.H. Schoemakers en
wetenschappelijk onderzoeker P.
Bouman van de TU in Delft. "In de
stad en in woongebieden horen ze
niet thuis."
door
Onno Buiter
De onderzoekers zien het vracht
verkeer in steden echter alleen
maar toenemen. De grote kolossen
moeten steeds vaker voor enkele
dozen een stad of dorp in, als gevolg
van de efficientere toelevering aan
de detailhandel vanuit centrale ma
gazijnen. Daarmee hoeven winkels
in dure stadscentra zo min mogelijk
magazijnruimte aan te houden en
kunnen ze zoveel mogelijk ver
koopoppervlakte creëren.
De aanpak van het verkeer richt
zich momenteel in eerste instantie
tegen het gebruik van de personen
auto bij het woon-werkverkeer. Het
goederenvervoer blijft nog even
buiten beschouwing. In Nederland
geldt vrijheid van vervoer. En dat
heeft geleid tot een explosieve groei
van het wegvervoer. Het spoor en
de binnenvaart bieden alternatie
ven voor het vrachtverkeer op de
grote weg, maar niet voor het ver
keer in de steden.
"Om ervoor te zorgen dat het
vrachtverkeer uit de binnenstad
verdwijnt, zou je ervoor moeten zor
gen dat de vracht-aantrekkende ac
tiviteiten daaruit verdwijnen", zeg
gen Schoemaker en Bouman. "Dat
gebeurt al, maar de meeste winkels
zullen in de binnenstad en in woon
gebieden blijven. Steden blijven
een belangrijke kantoor- en han
delsfunctie houden".
DELFT De Technische Universiteit in
Delft onderzoekt nieuwe
verkeerssystemen om het vrachtverkeer
uit binnensteden en woongebieden te
kunnen weren. Zij doet dat in opdracht
van de ministeries van verkeer en
waterstaat en volkshuisvesting,
ruimtelijke ordening en milieu (VROM).
Een oplossing is de bouw van
gemeenschappelijke distributiecentra
aan de rand van de steden. De goederen
moeten daar vandaan met elektrisch
aangedreven voertuigen of
ondergrondse tunnels stadinwaarts
worden vervoerd.
"Uit onze onderzoekingen blijkt dat de
grote vrachtwagen in de binnenstad de
grote ellende is", zo zeggen universitair
docent Th.J.H. Schoemakers en
wetenschappelijk onderzoeker P.
Bouman van de TU in Delft. "Deze
verzorgt de meeste verstoring, geluid,
onveiligheid, fysieke hinder en stank".
Volgens de onderzoekers is het
onderzoek op de TU Delft uniek in
Europa en is de aandacht ervoor
bijzonder groot.
Vrachtwagens
bevoorraden de
detailhandel in
de binnenstad.
"Vroeger was
dat slechts een
klein gedeelte
van het totaal,
nu is het de
grootste groep".
Troep
"De binnenstad trekt volgens de
CBS-statistieken vooral 'overige
goederen' aan, waardoor je zou den
ken dat het met de vrachtaanvoer
wel zou loslopen", aldus de twee on
derzoekers. "Maar 'overige goede
ren' behelst alle consumentengoe
deren, van lucifers tot televisietoe
stellen. Vroeger was dat slechts een
klein gedeelte van het totaal, nu is
het de grootste groep. Volgens de
CBS-statistieken leven we nog in
een land als Polen!"
Volgens hen zijn op drie niveaus
maatregelen nodig. "De voertuigen
moeten schoner en zuiniger, de or
ganisatie van het vrachtverkeer
moet efficiënter en de infrastruc
tuur moet worden aangepast".
"Het proces van een schonere
motor is gaande, maar daarvan kun
je niet alles laten afhangen. De groei
van het vrachtverkeer is zo groot,
dat het in het jaar 2010 alle maxi
maal toegestane emissies heeft op
gesoupeerd. De industrie en de per
sonenauto's zouden daarvoor moe
ten inleveren".
Een vervanging door bestelauto's
zien zij niet al een een oplossing,
omdat bestelauto's nu al verant
woordelijk zijn voor 71 procent van
de totale koolmonoxide-uitstoot en
31 procent van de stikstofoxide in
de binnensteden. En 88 procent van
de totale emissie van bestelwagens
vindt in de binnenstad plaats.
Inefficiënt
De organisatie van het wegtrans
port is daarbij hoogst inefficient.
"Veel detailhandelsbedrijven en
warenhuizen hebben hun distribu
tie met computerprogramma's ge
stroomlijnd. De opslagkosten zijn
duur, waardoor steeds minder in
voorraad wordt gehouden. Winkel
ruimte is ook duur, waardoor in de
warenhuizen zelf met steeds min
der magazijnruimte wordt volstaan.
Daardoor moeten zowel de distribu
tiemagazijnen als de warenhuizen
steeds frequenter worden bevoor-
raad. Maar daarmee maken ze al
leen hun eigen ritten efficiënter.
Het levert in totaal veel meer ritten
op. Het gaat tot nog toe louter om de
eigen toko. Het Centraal Boekhuis
in Culemborg moet soms voor drie
boeken met vrachtwagen de stad in.
Vrachtwagenchauffeurs zetten hun
wagen bovendien gemiddeld niet
verder dan tien meter van de winkel
neer, opstopping of niet. En dan
blijkt ook nog eens 80 procent van
de goederen met de hand te worden
gelost".
"Je zou veel onder één noemer
moeten doen, in het belang van de
steden. Nu rijdt een vrachtwagen
gemiddeld negen adressen af met
onevenredig veel voertuigbewegin
gen. Je zou de vrachtwagens elders
moeten vullen met meerdere goede
ren voor één stad. Dan krijg je een
ongelooflijke reductie van kilome
ters in kwetsbare gebieden. Wij rea
liseren ons dat dat niet in één klap
zal lukken. Zoiets moet groeien. De
overheid zou de partijen aan tafel
moeten krijgen".
"De infrastructuur moet zodanig
worden aangepast dat er snelle in
terlokale verbindingen tot stand ko
men tot aan de rand van de stad,
waar de distributiecentra moeten
verrijzen, vanwaar het laatste stuk
naar de binnenstad met elektrische
tractie moet plaatsvinden", zo zien
Schoemaker en Bouman de toe
komst voor zich.
Elektromotor
Technisch is dat al mogelijk. In
West-Duitsland reden in 1974 al 100
Mercedes-bestelwagens met elek
tromotoren die met accu's werden
aangedreven. Twee wagens rijden
nu nog als vuilniswagens in Düs-
seldorf. Deze eerste wagens wogen
1000 kilo en kostten 100.000 gulden
per stuk kostten. De elektromotor
kostte alleen al 60.000 gulden. In
Groot-Brittannie rijden enkele dui
zenden Bedford-bestelwagens met
elektrische tractie. Het bergplaatsje
Zermatt heeft een systeem met een
soort 'SRV-elektrowagens', die ech
ter niet sneller kunnen dan 20 kilo
meter per uur.
Spijkstaal in Spijkenisse is gespe
cialiseerd in de bouw van elektro-
voertuigen en fabrieks- en maga
zijnwagens. Het bedrijf heeft 10-
tonners gebouwd, die volgens wet
telijke voorschriften niet sneller
kunnen rijden dan 20 kilometer per
uur. Maar volgens hoofd verkoop de
heer J.J. van der Knijff is het tech
nisch mogelijk om elektro-bestel-
wagens te bouwen die snelheden
tot 150 kilometer per uur halen.
"Maar ze zullen altijd duurder zijn
dan wagens met benzine-motoren.
Vrijwillig zal niemend met elektro-
wagens gaan rijden en het gaat daar
om om een politieke keus. Als er
wetgeving komt, ontstaat er een
markt en zal het mogelijk zijn om de
wagens in serie te bouwen", zegt hij.
DAF-woordvoerder V. Meijer
zegt dat zijn bedrijf momenteel veel
onderzoek doet, maar dat het nog
geen elektrowagens heeft gebouwd.
Elektrowagens zijn volgens hem
voor lokaal distributieverkeer uit
stekend geschikt.
Buizenpost
De onderzoekers van de TU Delft
wijzen ook op de ontwikkeling van
de waterstofmotor, een project
waarmee Holec in Ridderkerk en
een bedrijf in Belgie bezig zijn. Eer
ste doel is het ontwerp van een auto
bus. Ook ECN in Petten heeft een
brandstofcel ontwikkeld.
Maar zij ook andere mogelijkhe
den om de binnensteden te ontlas
ten. "Je kunt aan gerobotiseerde
systemen denken, zoals een buizen
post of goederentunnels, die geza
menlijk door de detailhandel in
winkelcentra worden geëxploi
teerd. Chicago bezit tunnels uit het
begin van de eeuw, maar deze zijn
in onbruik geraakt na de komst van
de vracht- en bestelwagen".
Voor de bevoorrading zou in een
stad als Rotterdam met speciale
aanpassingen zelfs de metro kun
nen rijden. In een Westduitse stad is
die mogelijkheid al eens onder
zocht. Maar dat idee strandde vol
gens Schoemaker op het feit dat de
metrolijnen daarvoor overdag niet
beschikbaar zijn en dat veel mensen
in de vervoersketen dan 's nachts
moeten werken. Bovendien wordt
's nachts het onderhoud uitgevoerd.
De distributiecentra zouden vol
gens de onderzoekers moeten wor
den bevoorraad door extra lange
vrachtwagens, met twee of meer
aanhangers, zoals ze al in Australië
en de Verenigde Staten rijden. Maar
nog beter zou een goed vertakt
spoornet zijn, waarover goederen
treinen op vaste tijden en in vaste
diensten rijden, net zoals bij hetper-
De spoorwegen hebben volgens
hen ook een taak in het bereiken
van oplossingen. "Van oudsher wa
ren de spoorwegen een uitstekend
vervoermiddel, waardoor het mas
sale vervoer over de weg afnam.
Maar het nadeel is het vele dure en
tijdrovende rangeren. Kwetsbare
goederen kunnen bovendien klap
pen oplopen.
Vaste routes
Dus: kom tot een vervoersnetwerk
van frequent rijdende goederentrei
nen, die op vaste routes naar de dis
tributiecentra aan de rand van de
stad rijden, zonder te rangeren. Net
zoals bij het passagiersvervoer.
Door het bestaan van de container
hoefje geen wagons af te koppelen,
maar kunnen de containers er sim
pelweg af worden getakeld. Dan zul
je vaak met een aantal lege wagons
rijden, maar in het passagiersver
voer rijden de spoorwegen op stille
uren ook met lege stoelen. Onze
conclusie is dat dat al bij een af
stand van 150 kilometer lonend is.
De spoorwegen zouden de organi
satie moeten uitbesteden aan ver
voerders, die verstand hebben van
logistiek. Zelf hoeven zij alleen de
trein te laten rijden".
"Je kunt de goederentrein in de
steden natuurlijk ook tot in het cen
trum laten rijden, om daar een over
slagstation aan te leggen", opperen
Schoemakers en Bouman. "Je kunt
overwegen een extra spoor aan te
leggen, waar de trein kan stilstaan
om de containers eraf te lichten.
Maar de beschikbare ruimte in de
stad zal het probleem zijn".
Volgens de onderzoekers is het
onderzoek op de TU Delft uniek in
Europa. "Er zijn overal wel deelstu
dies geweest, maar die haakten te
veel aan op bestaande vervoerspa
tronen. Wij proberen echt een basis
studie te maken. En de aandacht is
groot, terwijl er kort geleden nog
geen aandacht voor deze problema
tiek bestond. Het vrachtvervoer
leeft in Nederland in 'vrijheid en
blijheid' en iedereen werd geacht de
vrachtwagen ruim baan te geven.
Nu worden de onderzoekgegevens
als het ware onder onze vingers van
daan getrokken".
BRUSSEL - Wie het onderste uit de
kan wil, krijgt het lid op de neus. Als
dat gezegde ook in de internationale
politiek geldt, dan loopt Nederland
het risico binnenkort met lege han
den te blijven staan, als de interna
tionale gemeenschap een paar leu
ke standplaatsen heeft weg te ge
ven. De concurrentie is scherp, het
gaat immers om miljoenen-belan
gen. En de Nederlandse papieren
liggen niet zo gunstig als Den Haag
wel denkt.
door
Hans de Bruijn
Of het nu gaat om het internatio
nale Europese octrooibureau, het
internationale Europese milieua
gentschap, de Europese Bank voor
Herstel en Ontwikkeling (van Oost-
Europa), de Europese Centrale
Bank (van de EG) of het VN-insti-
tuut voor de bestrijding van chemi
sche en biologische wapens; Neder
land is in de markt.
De oudste kandidatuur is die voor
het internationale octrooibureau
van de Europese Gemeenschap.
Daarvoor is Den Haag kandidaat,
maar ook Londen, München en Ma
drid. Over die vestiging wordt al
zo'n drie jaar onderhandeld, maar
de EG-ministers van buitenlandse
zaken zijn het nog steeds niet eens
geworden.
Voor de vestiging van het interna
tionaal milieuagentschap, dat bin
nenkort als een EG-instelling van
start moet gaan maar waartoe later
ook andere landen zullen kunnen
toetreden, zijn Den Haag en Lely
stad naar voren geschoven. Maar zij
moeten de concurrentie van zeker
tien andere (hoofd)steden in Euro
pa dulden.
De kans lijkt andermaal niet
groot. Volgens de laatste berichten
zou Madrid nu de meeste kans ma
ken. Omdat dat milieuagentschap
behalve een hoofdkwartier ook een
aantal regionale kantoren krijgt, zit
er voor Nederland, het meest ver
vuilde land van de EG, misschien
wel een troostprijsje in.
Ruding
De meest begeerde kandidatuur is
die voor de vestiging van de nieuwe
Europese Bank voor Herstel en
Ontwikkeling, die de financiële
hulp aan de landen in Oost-Europa
moet gaan uitvoeren. In die bank
zullen in elk geval de 24 rijkste wes
terse landen, maar wellicht ook de
Sovjetunie deelnemen. Vrijwel elk
Westeuropees land heeft dan ook
zijn hoofdstad voorgedragen.
Nederland stelt Amsterdam voor,
maar heeft twee ijzers in het vuur
door ook oud-minister van financi
ën Onno Ruding kandidaat te stel
len voor het directeurschap van die
bank. Lukt het ene niet, dan wel
licht het andere, dacht het kabinet.
Andere serieuze kandidaten voor
de vestiging zijn Berlijn, Parijs (de
bank was immers een idee van pre
sident Mitterrand), Londen en zelfs
Praag.
Amsterdam zou inmiddels geen
kans meer maken (Parijs wordt het
meest genoemd), maar Ruding des
te meer. Weliswaar heeft president
Ex-minister Ruding: kandidaat
directeur voor de (Oosteuropese)
Herstelbank
Mitterrand zijn naaste adviseur Jaé-
ques Attali als tegenkandidaat voor
Ruding naar voren geschoven,
maar dat zou eerder zijn om dan in
elk geval de kandidatuur van Parijs
er door te krijgen.
Een complicatie is dat de Ameri
kanen nu ineens wel wat voor Praag
lijken te voelen. Eind deze week ko
men hoge ambtenaren van de 24
westerse landen in Brussel bijeen
om de hulp aan Oost-Europa verder
te bespreken. In de marge daarvan
zal natuurlijk flink gelobbied wor
den, al zijn het uiteindelijk de mi
nisters van buitenlandse zaken die
in maart de knoop moeten doorhak
ken.
Europese bank
Nederland lijkt een betere kans te
maken om over een aantal jaren de
Europese Centrale Bank te mogen
huisvesten..Die is er nog niet, en het
is nog de vraag of die bank - een cen
traal onderdeel van de omvorming
van de EG tot een economische en
monetaire unie - er ooit komt, maar
zo ja, dan heeft Nederland een be
langrijke bondgenoot.
De president van de Westduitse
Bundesbank, Pöhl, stelde Amster
dam al als vestigingsplaats voor.
Nederland is volgens hem een goe
de keus omdat het een niet onbe
langrijk financieel centrum is, maar
tegelijk klein genoeg om door de
grote jongens in de EG niet als een
concurrent te worden beschouwd.
Tenslotte is er dan nog de kandi
datuur voor de huisvesting van het
nog op te richten VN-instituut dat
de naleving van de verdragen over
het verbod op chemische en biolo
gische wapens moet gaan controle
ren. Minister Van den Broek heeft
Den Haag kandidaat gesteld. De
concurrenten voor deze post zijn
Brussel en Wenen; steden die elk al
een groot aantal internationale or
ganisaties herbergen.
En daar zit hem nu net de kneep.
Behalve het Internationaal Hof van
Justitie van de Verenigde Naties
zijn in ons land geen grote interna
tionale organisaties gevestigd. Dat
lijkt enerzijds een reden om Neder
land nu eens aan de beurt te laten
komen, maar aan de andere kant be
staan daardoor aarzelingen. Bij het
beoordelen of een land of stad zo'n
instelling krijgt gaat het niet alleen
om politiek gelobby, maar ook om
gewone praktische kwesties.
Is Nederland wel in staat zulke in
stellingen een adequate huisvesting
te bieden? De regering en de burge
meesters van de grote steden me
nen van wel. We hebben uiteraard
goede verbindingen, maar het is de
vraag of steden als Den Haag, Lely
stad of zelfs Amsterdam in staat zijn
de honderden gezinnen van het per
soneel van die internationale orga
nisaties voldoende huisvesting te
bieden.
Hoge eisen
Het gaat vaak om hoogopgeleide,
zeer goed betaalde functionarissen
die hoge eisen stellen aan hun huis
vesting. Zij zijn in veel gevallen niet
bereid in rijtjeshuizen te gaan wo
nen, als zij als diplomaat of bankdi
recteur gewend zijn in villa's of su
perluxe appartementen te wonen.
Andere landen hebben dan meer te
bieden dan Nederland. In en bij ste
den als Brussel, Wenen of Parijs zijn-
volop woningen beschikbaar of in
aanbouw, die voor de gewone Ne
derlander volstrekt onbetaalbaar
zijn, maar de doorsnee diplomaat
een aangepast wooncomfort bie
den. En dat heeft zeker invloed op
de uiteindelijke keuze.
Ds. Bouw in Alphen aan den Rijn:
ALPHEN AAN DEN RIJN Wanneer je geen zendeling bent,
dan ben je zendingsveld. Deze gevleugelde uitdrukking uit het
Bijbels Medisch Zendingsgenootschap, hield BMZG-directeur
dominee Wim J. Bouw gisteren zijn gehoor in Alphen aan den
Rijn voor. Zending, zo zei hij, is een taak voor elke gelovige.
'Zending en evangelisatie: hobby
of opdracht?' Het was vooraf
reeds duidelijk welk antwoord
Bouw op het thema van de avond
van de hervormde Confessionele
Vereniging zou geven. Niet alleen
speciaal opgeleide zendelingen of
toegewijde ambtsdragers, maar
ieder gemeentelid heeft die op
dracht.
"Wij zijn te lang een priester- en
domineeskerk geweest", aldus de
hervormde predikant. "Maar de
bijbel zegt: wij staan allen in het
priesterschap van de gelovige".
Volgens Bouw worden vier van
de vijf nieuwe gelovigen aan een
gemeente toegevoegd, "niet door
grote evangelisatie campagnes,
radio of tv of publikaties", maar
door de uitstraling van een indivi
duele gelovige.
Evangelisatie en zending bete
kent slechts ten dele actief op pad
gaan om de Blijde Boodschap te
vertellen, hoewel dat volgens
Bouw, die zelf tien jaar lang in
Oost-Afrika werkzaam was, zeer
belangrijk is. "Diepere vreugde is
er niet, dan om te ervaren dat je
mensen tot God hebt mogen lei
den. Dat is mogelijk voor ieder
kind van God, hoe eenvoudig
ook".
Zending is ook, aldus Bouw, als
gemeente 'aanstekelijk' zijn, aan-
Dorenbos bindt
strijd aan met
Club Verotique
HILVERSUM - Veronique moet
met haar 'pornografische pro
gramma's' voor 1 april stoppen.
Doet de omroep dat niet vrijwil
lig, dan zal de Rainbow-organisa-
tie van drs. Bert Dorenbos zich
beraden op eventuele juridische
maatregelen. Dit blijkt uit een
brief die Dorenbos aan Veroni
que heeft gestuurd.
"De wijze waarop Veronique in
de programma's met seksualiteit
denkt om te kunnen gaan, is zo
liederlijk en laag bij de gronds,
dat het de hoogste tijd is, dat er
een einde aan komt", licht Doren
bos toe. Hij heeft daarom ook de
adverteerders bij Veronique op
geroepen om maatregelen te ne-
Volgens Dorenbos
'Club Verotique' en de erotische
speelfilms "een bedreiging voor
de geestelijke volksgezondheid".
'Rainbow Ethisch Instituut voor
normen en waarden' krijgt vol
gens hem brieven van vrouwen,
die grote moeilijkheden in hun
huwelijk ondervinden door deze
programma's.
Rainbow zal met het oog op de
dreigende komst van nog meer
commerciële zenders "en de per-
ie bij de bestaande omroe
pen", ook bij het Europese Parle
ment aandringen op aandacht
deze materie.
Mandela w elkom
bij Wereldraad
GENÈVE (ANP) - De Wereld-
raad van Kerken heeft Nelson
Mandela uitgenodigd voor een
jbezoek aan het hoofdkantoor in
Genève. Secretaris-generaal Emi-
lio Castro heeft de ANC-leider
gisteren een brief gestuurd.
Castro hoopt dat Mandela de
onderhandelingen over het einde
van apartheid ("de taak waarvoor
God u heeft geroepen") tot een
goed einde kan brengen. "Wees
overtuigd van ons voortdurend
gebed en onze steun als u die weg
naar het beloofde land gaat", zo
schrijft hij.
Castro heeft ook president De
Klerk gefeliciteerd met zijn moe
dige besluit Mandela vrij te laten.
Overigens blijft de Wereldraad
oproepen tot economische sanc
ties tegen Zuid-Afrika, totdat het
proces van onderhandelingen
tussen ANC en de regering onom
keerbaar is geworden.
EN VER
trekkingskracht hebben. Het bij
belboek Handelingen leert dat
liefde tot God en tot de naaste
daarbij van levensbelang is. "Wij
moeten één zijn in de gemeente.
Is dat soms de oorzaak van de af
brokkeling van de kerken en de
grote secularisatie, dat de liefde
tot elkaar is gedoofd?"
En, zo vroeg hij zich af, "we
kunnen soms zo druk zijn in de
kerk of in de zending, dat we wel
vóór God bezig zijn. maar zónder
God". Wil een gemeente een zen
dende kerk zijn, dan heeft dat ook
grote consequenties voor de leb
ders en de kerkdiensten. De zon
dagse erediensten moeten eén
krachtbron voor de rest van de
week zijn, aldus Bouw.
'Diakonie moet
spoedactie beter
op poten zetten'
LEIDSCHENDAM - Het her
vormd werelddiakonaat wil
voortaan nauwkeurig adviezen
geven aan plaatselijke diakonie-
ën over acties in verband met
noodsituaties. Dat blijkt uit een
brief, die verzonden is aan plaat
selijke gemeenten. Velen deden
met de actie voor Roemenië te
leurstellende ervaringen op.
De commssie werelddiakonaat
van de Generale Diakonale Raad
(GDR) vroeg de diakonieën dé
kerkdeuren te openen voor inza
meling van vooral geld en
goederen op zaterdag 30 en zon
dag 31 december. De publiciteit
hierover liet volgens de commis
sie te wensen over en in een aan
tal plaatsen wachtten diakenen
en anderen vergeefs bij de kerk.
Turkse president
sprak voor eerste
maal met kerken
ANKARA (IDEA) - De Turkse
president Turgut Ozal heeft voor
het eerst gesproken met kerkelij
ke vertegenwoordigers. Onder
werp van het gesprek met. onder
andere de oecumenische patri
arch Dimitrios I van Constantino-
pel was de benarde positie van de
christelijke minderheid.
Christenen in Turkije worden
ernstig in hun voortbestaan be
dreigd, zo is Ozal meegedeeld.
Hun aantal is sinds het begin van
deze eeuw'afgenomen van onge
veer acht miljoen tot minder dan
honderdduizend. Nagenoeg alle
Turken behoren tot de islam.
Patriarch Dimitrios I hield Ozal
voor dat Turkij'e het zich niet lan
ger kan veroorloven christenen te
haten en te discrimineren als het
toenadering wil zoeken tot West-
Europa. De president zei ernaar te
streven alle problemen van de
christelijke minderheid op te wil
len lossen.
In het recente verleden hebben
mensenrechtenorganisaties her
haaldelijk kritiek geleverd op de
christenvervolgingen in Turkije.
Voornaamste slachtoffers van ac
ties van extremistische moslims
zijn de Syrisch-orthodoxe chris
tenen in het oosten van het land.
Gospel in Leiden
LEIDEN - Het nieuwste mu
ziekevenement van de EO-Rond-
uitclub, Gospel Holland, start za
terdag in de Stadsgehoorzaal in
Leiden. Artiesten zijn: First Call
(VS), Bruce Carol (VS), Albino
Montisci (Italië) en uit Nederland
Marcel McArthur en Ralph van
Manen en het Leidse Petra
Gospelkoor. Het concert begint
om zeven uur (zaal om zes uur
open). Kaarten kosten twintig
gulden. Reserveren via tel. 08380-
23334.
Mens en aarde. 'Samenwerking
tussen mens en aarde' is het the
ma vanavond vam een bijeen
komst van het Theosofisch Ge
nootschap in de Pieterskerk (in
gang Kloksteeg 16) in Leiden.
Aanvang acht uur.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Ter
Aar A. N. Rietveld Amerongen, te Ba-
byloniënbroek W. van Vreeswijk Aal
burg.
Gereformeerde Kerken: beroepen te
Valkenburg (Z-H) drs. I. A. Padmons
kand. Amsterdam, te Voorthuizen drs.
J. van Opstal Beetsterzwaag; aangeno
men naar Kamerik drs. G. Polderman
kand. Amsterdam, naar Meppel drs.
W. J. Molenaar Lemmer, naar Delfzijl:
A. Landman kand. Amsterdam.
Christelijke Gercf. Kerken: beroe
pen te Katwijk aan Zee J. Veenen-
daal Barendrecht.
Gereformeerde Gemeenten in Ne
derland: bedankt voor Vriezenveen F.
Mallan Alblasserdam.
