"Ze zeggen me heel veel"
Koken als
Roberto
'Je moet oud of ziek zijn om hulp te krijgen
'Hindoestanen in
Nederland moeten
cultuur verjongen'
Handige notenkraker
ari=ui=ui»]:im:<=i;
Honingzoet
'Bedorven eten oorzaak
van voedselvergiftiging'
SPRUITJES
WOENSDAG 7 FEBRUARI 1990
PAGINA 9
De filosofie van de kok
Eén van de aardigste serie kook
boekjes in de categorie duurdere
gerechten is de serie van uitgeverij
De Toorts in Haarlem. Kookboekjes
gebaseerd op de recepten van de
toprestaurants zoals Kaatje bij de
Sluis in Blokzijl (Koken als Kaatje),
De Bokkedoorns in Overveen (Ko
ken in een Duinpan) en Interscaldis
in Kruiningen (Koken tussen de
Scheldes). Niet goedkoop die serie,
maar wel voortreffelijk van recep
tuur en uitvoering. Met bij ieder re
cept ook een uitstekende kleurenfo
to.
Het nieuwste deeltje in de serie,
Koken als Roberto, is gewijd aan
Roberto de Luca, een Italiaan en
adept van de Scuola di Cucina Itali-
ana Moderna, zeg maar de moderne
Italiaanse kookschool. De Luca
heeft zijn befaamde restaurant Da
Roberto in Den Haag. In 1985 kreeg
hij als eerste restaurateur buiten
Italië het Diploma di Cucina Ecce-
lente.
Voor de fotografie van de verfris
sende Italiaanse recepten tekende
culinair fotograaf Kees Hageman,
terwijl Berthe Meijer de recepten
bewerkte om ze ook voor de gevor
derde amateur (met een fors budget
voor het koken) uitvoerbaar te ma
ken.
Het aardige van de serie is dat ze
naast de recepten ook veel vertelt
over de filosofie van de kok. Daar
naast bevat ieder deel ook de basis
recepten van bijvoorbeeld de bouil
lons. Die verschillen per kok en al
leen al daaruit kan men aflezen hoe
serieus en persoonlijk deze hun
kookkunst opvatten.
HUUB KLOMPENHOUWER
Had aanvankelijk gezond eten
voor velen de naam niet echt
leuk te zijn, daar is de laatste ja
ren verandering in gekomen.
Het is zelfs mogelijk een wat de
cadente maaltijd te maken, ge
baseerd op allemaal van die 'ge
zonde' produkten. Dat lijkt mis
schien wat overdreven maar
'voor veel mensen is het wel een
uitkomst omdat ze op die ma
nier ook eens, uit oogpunt van
de lijn, lekker kunnen zondigen
zonder dat zij dan ook maar al
lerlei kleurstoffen en conserve
ringsmiddelen op de koop toe
moeten nemen. Voor deze groep
heeft de firma De Rit in Zoelen
een hele reeks sauzen en mayo
naises die gegarandeerd puur
natuur zijn. De sauzen, waarbij
de bietsuiker is vervangen door
honing, kosten in de 'halve'jam
potjes 2,75 en de mayonaise is
voor 3,95 ook in een grote pot
leverbaar.
DEN HAAG - "Voormalig minister Brinkman kan tevreden
zijn. Hij pleitte voor een zorgzame samenleving. Nou, die is er
al lang. Mensen zorgen hartstikke goed voor elkaar. Ze vertil-
len zich er aan. De zorg voor een kind, man of vrouw met een li
chamelijke handicap vormt vaak een veel te grote belasting".
r hulp in aanmerking te
door
Anje Romein
Wim van Minnen heeft een meer
voudig gehandicapt kind en maakte
deel uit van de werkgroep die het
onderzoek 'Thuishulp gewogen' be
geleidde. Het onderzoek, uitge
voerd door het Nederlands Insti
tuut voor Maatschappelijk Werk
Onderzoek (Nimawo) in opdracht
van de Gehandicaptenraad, toont
aan dat er nog heel wat schort aan
de thuishulp aan lichamelijk gehan
dicapten en de hulp voor hun fami
lie of partner.
Vooral over de gezinsverzorging
heerst ontevredenheid. Een kwart
van de ondervraagden (gehandicap
ten zelf of een familielid of partner)
had daar een klacht over. Van Min
nen: "De gezinsverzorging ziet de
problemen onvoldoende. Als ou
ders van een gehandicapt kind dat
thuis verzorgd wordt, vragen om
extra hulp, wordt er gezegd 'U bent
toch niet ziek?'. Je moet ziek of oud
Meer geld nodig
voor thuishulp
gehandicapten
DEN HAAG (GPD) - Er is 100 mil
joen gulden per jaar nodig om de
thuishulp aan lichamelijk gehandi
capten te verbeteren. Dat zegt de
Gehandicaptenraad naar aanlei
ding van het onderzoeksrapport
'Thuishulp gewogen', dat vanmor
gen werd aangeboden aan staatsse
cretaris Simons (volksgezondheid).
Het Nederlands Instituut voor
Maatschappelijk Werk Onderzoek
(Nimawo) heeft daarin knelpunten
aangewezen en aanbevelingen ge
daan om ze op te lossen. De proble
men richten zich op twee groepen:
de lichamelijk gehandicapte die
zelfstandig woont en de ouders,
partners of verzorgers van een
thuiswonende lichamelijk gehandi
capte.
De thuishulp zoals die nu gege
ven wordt, is onvoldoende. Een
kwart van de cliënten die om reden
van een handicap aanklopt bij de
gezinsverzorging, is ontevreden
over deze hulp. Het gaat daarbij om
huishoudelijk werk en ondersteu
ning bij emotionele problemen en
de vrije-tijdsbesteding.
zijn om
komen'
Het gaat er juist om, aldus de Ge
handicaptenraad. partners en ou
ders af en toe te ontlasten van de
zorg. Daarvoor moeten ze ook een
beroep kunnen doen op een profes
sionele instelling, zoals de gezins
verzorging.
WAS-uren
Thuiswonende oudjes krijgen wel
dergelijke hulp. Zo kent het oude-
renjargon de term WAS-uren: er is
hulp in Weekend. Avond- en
Spitsuren. En als meneer een mid
dagje wil vissen, zorgt een gezins
hulp even voor de verzorging van
mevrouw. Bij een jonge, gezonde
ouder, die al jaren een lichamelijk
gehandicapte partner of kind ver
zorgt. ligt dat minder voor de hand.
"Langzamerhand verandert dat
idee wel de goede richting op, maar
het moet nog veel vanzelfspreken
der worden", zegt Van Minnen.
Naar aanleiding van het-onder
zoek 'Thuishulp gewogen' doet de
Gehandicaptenraad dan ook enkele
aanbevelingen om de situatie te ver
beteren. De samenleving moet de
extra belasting erkennen en maat
regelen nemen. Zo moet de vaste
verzorger van een gehandicapte zijn
taak als de nood aan de man komt,
over kunnen dragen aan een ander.
De gezinsverzorging moet af en toe
kunnen bijspringen voor hulp bij
Algemene en Huishoudelijke Dage
lijkse Levensverrichtingen (ADL
en HDL).
Van Minnen weet uit de praktijk
hoe lastig het is als die mogelijkhe
den niet worden geboden. Zijn
dochter heeft af en toe een maag
bloeding. "Omdat mijn vrouw en ik
allebei werken, hebben we voor die
momenten een noodoplossing be
dacht. We schakelen dan een hele
goede kennis in. die precies weet
wat ze moet doen. Die mevrouw
moeten we wel uit onze eigen porte
monnee betalen. Wij hebben daar
voor gelukkig geld. maar er zijn ge
noeg mensen in dezelfde situatie
die dat niet hebben".
Van Minnen ziet in dit geval ook
mogelijkheden voor puur financiële
hulp aan ouders of partner zelf. in
plaats van hulp in natura van een
gezinsverzorger. Zo kan iedereen
zelf bepalen van wie hij de hulp wil
hebben en op welke tijd. "Iemand
met een lichamelijke handicap bij
voorbeeld die afhankelijk is van een
professionele hulpverlener, kan
vaak niet voor 10.00 uur op z'n werk
zijn. Pas vanaf 09.00 uur kan hij uit
bed gehaald en gewassen worden.
Ouders van
een gehandi
capt kind die
een beroep doen
op gezinsverzor
ging. vangen
vaak bot. "Je
moet ziek of oud
zijn om voor
hulp in aanmer
king te komen",
zo luidt de
klacht van de
Gehandicapten
raad.
(toto GPU)
Daarom moet er ook op onregelma
tige tijden hulp mogelijk zijn",
meent Van Minnen.
Dit laatste ongemak treft de licha
melijk gehandicapte die zelfstandig
woont en leeft, maar bij het dage
lijkse werk in huis hulp nodig heeft.
Voor de medische verzorging zorgt
de wijkverpleging. Uit het onder
zoeksrapport van het Nimawo
blijkt dat slechts tien procent over
het kruiswerk (de wijkverpleging)
ontevreden is.
Problemen zijn er meer - alweer -
met de gezinsverzorging. Ton in 't
Veld, beleidsmedewerkster bij de
Gehandicaptenraad: "Het gaat al
leen maar om hand- en spandien
sten in het huishouden, het in en uit
bed helpen of op geregelde tijden
helpen bij het in de auto stappen".
Voor mensen met een handicap
zijn de mogelijkheden om thuis te
wonen steeds groter geworden.
Hun huizen worden aangepast en
het beleid is er steeds minder op ge
richt deze mensen te concentreren
in een of andere woongroep of ver
pleeghuis. De maatschappij heeft
die zelfstandigheid ook geaccep
teerd.
Toch hebben veel mensen die
door het leven in een rolstoel aan'
huis gekluisterd zijn. emotionele
problemen. "Al is je huis nog zo
mooi aangepast, door je fysieke be
perking zit je vaak alleen thuis. Je
werkkring is weggevallen, een
eventuele partner is de hele dag weg
en je kunt geen kant op. Dan voel je
je eenzaam en geïsoleerd", ver
klaart In 't Veld.
Een mogelijkheid is een Fokus-
woning, die in een gewone wijk
staat met een centrum voor dage
lijkse hulp in de buurt. Maar deze
staan lang niet overal en dus moetje
verhuizen. "Iemand die op z'n der
tigste gehandicapt wordt, laat niet
zo snel familie en vrienden achter
om vijftig kilometer verderop in een
Fokus-woning te gaan wonen", zegt
Wim van Minnen.
Samenwerken
Om de huidige situatie te verbete
ren is het volgens de Gehandicap
tenraad het beste als kruiswerk en
gezinsverzorging gaan samenwer
ken. Wat dat betreft kan de organi
satie tevreden zijn. Op 1 april wordt
de landelijke Vereniging voor
Thuiszorg opgericht. Ook in de mi
nisterraad is gesproken over een
"thuiszorgfusie' naar aanleiding van
het rapport 'Van samenwerking
naar samengaan'.
De twee instellingen zelf hebben
een discussienota thuiszorg opge
steld waarin mogelijkheden voor
samenwerking serieus op een rijtje
worden gezet. Ze hebben positief
gereageerd op het rapport dat het
opgaan in een grote organisatie
voorstelt, waarbinnen ruimte blijft
voor een eigen levensbeschouwing.
In hoeverre dit merkbaar zal zijn
voor lichamelijk gehandicapten en
hun gezin, is in deze beginfase nog
niet duidelijk. Feit blijft dat er, één
grote organisatie of niet. meer geld
naar de gezinsverzorging moet om
het groeiend aantal lichamelijk ge
handicapten te helpen. "Dan hoeft
een gezinsverzorger niet bij ieder
gesprek te denken 'heb ik wel men
sen genoeg
Wat betreft de financiële kant van
thuishulp is er meer in beweging.
De ziekenfondsraad heeft 100 mil
joen gulden beschikbaar gesteld
voor thuiszorg en er komt 4 miljoen
gulden vrij voor het opkrikken'van
vrijwilligerscentrales. "Men vraagt
zich dan af 'waarom zeuren jullie
nou zo?', maar die hulp is bedoeld
voor het verzorgen van mensen die
na een ziekenhuisopname thuis ver
zorgd worden. Dat is slechts voor
een korte tijd. Maar iemand in een
rolstoel heeft z'n hele leven hulp no
dig. Dat maakt het moeilijker geld
los te krijgen".
Door het negatieve imago van de
gezinsverzorging kloppen lichame
lijk gehandicapten ook maar niet
meer bij een hulp-instelling aan.
Daar valt toch geen hulp van te ver
wachten en voor iemand met een
modaal inkomen kost het, vanwege
het eigen-bijdragesysteem, honder
den guldens per week. zo luidt de
overweging.
Aan de andere kant zegt drie
kwart wel tevreden te zijn. Voor een
gezin met een laag inkomen is ge
zinshulp ook betaalbaar: het is niet
duurder dan drie gulden per week.
Ton in 't Veld: "Natuurlijk, niet heel
gehandicapt Nederland is ontevre
den, maar wel zoveel dat er iets
moet verbeteren. Het onderzoek
moet ook een boodschap zijn naar
de gezinsverzorging zelf: er blijken
problemen te zijn, doe er iets aan.
En dan kom je er niet vanaf met te
zeggen 'wij hebben geen geld ge
noeg'. Het is ook een kwestie van
mentaliteit".
LEIDEN De Hindoestanen in
Nederland moeten hun tradities
aanpassen aan de wensen van de
jeugd. Wanneer dit niet gebeurt,
is de Hindoestaanse cultuur in
Nederland ten dode opgeschre
ven. Dit zegt drs. G. Mungra uit
Amsterdam. Hij promoveert van
daag aan de Rijksuniversiteit Lei
den op zijn proefschrift 'Hindoe
staanse gezinnen in Nederland'.
door
Eric Lorier
In Nederland wonen ongeveer
70.000 Hindoestanen. Het groot
ste deel woont in Den Haag en
Amsterdam. De meeste kwamen
samen met de Creolen, de andere
grote Surinaamse bevolkings
groep, naar Nederland toen Suri
name halverwege de zeventiger
jaren onafhankelijk werd. Mun
gra zelf kwam al in 1964 uit Suri
name naar Nederland. De Hin
doestanen komen oorspronkelijk
uit India, de voormalige Britse
kolonie. Bij een ruilhandel tussen
Groot-Brittannië en Nederland is
een grote groep Hindoestaanse
contract-arbeiders aan Nederland
toegewezen en naar Suriname ge
stuurd.
Mungra is verbaasd over het
grote aantal gezinnen van de oude
Hindoestaanse stempel. Bij zijn
onderzoek bleken zestien van de
ondervraagde vijftig gezinnen in
deze categorie te passen. Slechts
vier gezinnen waren modern te
noemen. In de Hindoestaanse
cultuur is de rol van de ouders, en
dan vooral die van de vader, zeer
belangrijk. Deze traditionele ge
zagsverhoudingen leven vooral
nog erg sterk bij de ouderen.
De Hindoestaanse jongeren
hebben zich veel meer aangepast
aan de westerse leefwijze dan hun
ouders. Ze willen niet meer naar
de tempel, kleden zich in spijker
broek. luisteren naar westerse
muziek en spreken vaak alleen
nog maar Nederlands. Als de ou
deren hun van oudsher grote ou
derlijke gezag lateh gelden, pik
ken de jongeren dat lang niet al
tijd meer. Hierdoor ontstaan vaak
grote conflicten binnen het Hin
doestaanse gezin. Zo lopen er bij
voorbeeld meer Hindoestaanse
meisjes van huis weg dan gemid
deld.
De Hindoestaanse cultuur is
volgens Mungra niet interessant
genoeg voor de jongeren. De tra
dities staan te ver bij-ze vandaan.
Zo worden de erediensten in de
tempel gehouden in het Hindi,
terwijl de jeugd dit bijna niet
meer beheerst.
Mungra pleit er dan ook voor
deze diensten allemaal in het Ne
derlands te gaan houden, zodat al
le Hindoestanen ze kunnen vol
gen. Mungra pleit ook voor de
komst van Hindoestaanse pro
gramma's op de televisie. Deze
zouden dan gemaakt moeten wor
den door jongeren en in het Ne
derlands. Hij wijst daarbij op de
ervaringen in Engeland met het
programma 'Asian Magazine', dat
werd gemaakt door ouderen en in.
het Hindi. Toen dit programma
werd vervangen door 'Network
East', dat door jongeren en in het
Engels wordt gemaakt, verzes
voudigden de kijkcijfers.
Mungra verwacht niet dat de
jongeren massaal nog naar de
tempel zullen komen. "De jeugd
heeft meer belangstelling voor
dans en muziek", aldus de promo
vendus. Maar de 'verwesterlij-
king' hoeft niet het einde van de
Hindoestaanse cultuur te beteke
nen. De cultuur moet wel iets in
leveren, maar wanneer dit niet ge
beurt, gaat waarschijnlijk alles
verloren. "Aanpassen is nodig om
te overleven, of, zoals een van de
ondervraagden het verwoordde:
je kunt niet in de oceaan leven en
ruzie maken met de vissen".
EXOTISCH FRUIT
De sharon is de laatste jaren
een bekende vrucht geworden
in het assortiment van de
groentewinkel. De vrucht ziet
eruit als een grote tomaat, wat
'geler van kleur. De rijpe
vrucht voelt zacht aan en heeft
gelei-achtig vruchtvlees. Ook
als de schil wat harder aan
voelt is de vrucht eetbaar. De
smaak is fris-zoet.
De sharon is een variëteit
van de kaki. Genoemd naar de
rivier de Sharon in Israël. Dat
is het land waar de vrucht ook
het jaarrond geteeld wordt. De
kaki komt van oorsprong uit
Oost-Azië. Nadeel van de kaki
is dat ze alleen gegeten kan
worden als de vrucht overrijp
is. Vóór die tijd houdt ze een
bittere nasmaak. Dat euvel is
bij de sharon niet aanwezig.
Met de sharon heeft Israël dan
ook een belangrijke variant op
de markt gebracht.
Het hoge gehalte aan vita-
minie A maakt de vrucht ge
schikt als babyvoeding. En er
wordt ook wel gezegd dat die
zelfde vitamine gunstig werkt
om een kater te verdrijven.
Tegelijk is ook het ijzergehal
te in de vrucht relatief hoog.
De sharon kan met schil en al
uit de hand gegeten worden of,
bij de nog harde sharon, uitge
lepeld worden. In blokjes in
een vruchtensalade of als
mousse bij bijvoorbeeld kip
gerechten komt de sharon ook
goed tot haar recht.
Bewaarboekje Voorlichtingsbureau voor de voeding:
te koelen in een bak met koud wa
ter. "Zo krijgen bacteriën weinig
kans om zich verder te ontwikke
len. Daarna kun je de pan in de koel
kast zetten".
In haar boekje zet Holt 'veroorza
kers' van voedselbederf op een rij
tje. Zo tre.edt er in bijna alle produk
ten een chemische omzetting op.
Dat betekent dat groente en fruit na
oogst een andere geur, kleur of
smaak krijgen. Zo gaat een banaan
na een te lange tijd in de fruitschaal
vanzelf bruin zien.
Holt: "Hiervan word je niet
meteen ziek maar je kan zo'n 'che
mische omzetting' wel een beetje af
remmen. Bij voorbeeld door de pro
dukten koel of droog en donker te
bewaren".
Gedeukte blikken
Groente in blik kan beschadigd
worden door het blik zelf. Ook dat is
een 'chemische omzetting'. Holt
waarschuwt om nooit gedeukte
blikjes te kopen. "Het kan zijn dat
er dan zware metalen in het levens
middel terecht zijn gekomen. Dat
gebeurt ook als produkten in ge
opende blikken in de koelkast
staan. En zware metalen zijn echt
niet gezond".
Vlees
In het bewaarboekje wordt duide
lijk gemaakt dat vooral rauw vlees
een perfecte voedingsbodem voor
bacteriën is. Die zitten hier aan de
oppervlakte. Het vlees moet door en
door gaar worden gemaakt om bac
teriën te verwijderen. "Je kunt bac
teriën niet zo maar van het vlees af
wassen", vertelt Holt.
Ook is het heel riskant om vlees
uit de diepvries even onder de war
me kraan te ontdooien. Dit is name
lijk een buitenkans voor bacteriën:
ze vermeerderen zich dan super
snel. Holt: "Vlees kan je beter onder
koud stromend water ontdooien.
Het duurt wat langer, maar bacte-
riegroei blijft beperkt
Hygiëne
De consument heeft vaak niet door
dat hij een 'bedorven maaltijd' eet.
Holt: "Al zit een pan soep vol met
bacteriën, ze zijn niet te zien. Ook is
de smaak hetzelfde. Zo kan een con
sument ongemerkt voedselvergifti
ging oplopen".
Om dit zoveel mogelijk te voorko
men moet voedsel op een goede ma
nier bewaard worden. Ook advi
seert Holt de consument om heel
hygiënisch in de keuken te werken.
"In sommige huishoudens wordt de
theedoek voor alles en nog wat ge
bruikt. Daar moetje voor oppassen.
Ook die kan bacteriën versprei
den".
"Bedorven eten is de oorzaak
van voedselvergiftiging.
Mensen bewaren hun eten
niet goed. Ze stoppen groentes
niet in de koelkast, maar laten
die in de keuken staan. De
temperatuur is daar te hoog en
bacteriën vermeerderen zich.
Het voedsel wordt vergiftigd
en daar kunnen mensen goed
ziek van worden", zegt Helen
Holt, van het
Voorlichtingsbureau voor de
Voeding en schrijfster van het
'Bewaarboekje'.
door
Carine Neefjes
Op de een of andere manier wordt het pas echt gezellig wanneer je met z'n
allen aan tafel wat zit te rommelen. Waarschijnlijk is dat ook het succes van
fondue en gourmet. Tot de categorie gezellig rommelen behoort ook het
noten eten en dan bedoelen we niet de plastic zak met de al dan niet in deeg
verpakte nootjes. Nee, dan denken we aan een grote schaal doppinda's,
walnoten, amandelen of hazelnoten. Het enige nadeel aan dit notenkraken
is dat bij de meeste notenkrakers de stukken dop nog wel eens ver weg wil
len springen, zodat je na afloop haast verplicht bent te gaan stofzuigen.
Een model notenkraker waar je van dit euvel niet zoveel last hebt is de
nieuwe tang van het Duitse merk Westmark, geïmporteerd door Wouters-
Intag in Laren. De noot ligt dan in een kommetje zodat de stukken niet de
ruimte hebben weg te spatten. De notenkraker kost 19,95.
Martin Vreugdenhil oogst zijn
spruiten 's ochtends in alle vroegte.
Zijn de oogst van begin september
smult hij zei het meest. 9foto gpd)
Martin Vreugdenhil is 27 jaar en
heeft zojuist het akkerbouwbedrijf
van zijn vader overgenomen.
Behalve aardappelen, bieten en
granen teelt hij spruitjes en vooral
dat laatste doet hij met overgave.
"In 1982 ben ik met spruiten
begonnen. Eerst deed ik dat samen
met m'n vader, deels op zijn land
deels op gehuurd land. Dat ging zo
goed dat ik besloot om me volledig
aan spruiten te gaan wijden. Nu teel
ik ze op een derde deel van mijn
eigen grond".
door
Pieter Harcksen
"Tja, wat zeggen spruitjes
me...eigenlijk heel veel. We leven er
echt van. Dit seizoen zijn de prijzen
goed en kunnen we er behoorlijk
van rondkomen. Natuurlijk zie ik er
wel eens tegen op om 's morgens
om zeven uur het land op te gaan
om te plukken. Dat doe ik in m'n
eentje met de machine. Vooral met
koude, natte dagen valt dat niet
altijd mee".
"Ik ben eigenlijk het gehele jaar
door bezig met spruitjes. Ik begin ze
in februari al te zaaien bij een
tuinder in de kas. Wanneer dat
pootbare plantjes zijn geworden,
zet ik ze half-machinaal uit in het
veld, meestal in de laatste week van
april. De eerste spruiten oogst ik
dan begin september. Omdat ik de
spruitplanten in fases heb gepoot,
kan ik dooroogsten tot half
februari".
"Ik rijd met een m&chine over het
veld, die met een soort cirkelzaag de
stronken afsnijdt. Ik pak de stronk
vervolgens op en steek deze in zijn
geheel in de plukkop. Vroeger
werden de spruiten met de hand
van de stronk geplukt als ze groot
genoeg waren. Je ging net zo lang
door met plukken, tot ze er allemaal
af waren. Tegenwoordig gaat de
stronk in een keer in zo'n roterend
mes waarna alle spruiten, groot en
klein, er in een keer vanaf worden
gesneden".
Export
"Daarna worden ze in een bunker
op de machine opgeslagen. Met de
loswagen haal ik de spruiten op,
waarna ik naar de veiling rijd. Daar
worden ze centraal voor de tuinders
gesorteerd. Het is niet zo, dat kleine
spruitjes lekkerder zijn dan grote.
Wel zie je dat bepaalde landen
voorkeur hebben voor een bepaalde
sortering. Duitsers willen bij
voorbeeld graag grote spruiten
hebben. Bijna alle spruiten die ik
oogst zijn van exportkwaliteit. Heb
je spruiten in een wat lagere klasse,
dan daalt de prijs schrikbarend.
Iedere spruitenteler zorgt er wel
voor dat hij in de exportklasse zit,
anders loont het de moeite niet".
Fabeltje
"Vandaar ook dat we ons gewas
angstvallig in de gaten houden. Er is
toch geen enkele consument, die
aangevreten spruiten wil kopen of
er luizen in wil aantreffen. Als we
moeten spuiten, dan doen we dat
heel gericht en voorzichtig. Niet
alleen uit milieuoverwegingen,
maar ook op economische gronden.
Met spruitjes kan je van alles
overkomen. Niet alleen kun je
bijvoorbeeld in een natte zomer
last hebben van schimmelziekten of
vraat, maar ook de vorst is een
boosdoener. Dat de vorst eerst over
spruitjes moet zijn geweest, is een
fabeltje. Sterker nog, als het een
keer goed hard vriest, dan ben ik
weg. Onder de min tien graden heb
je al flinke schade. Ik vind ze
eigenlijk begin september het
lekkerst".
In dit 'Bewaarboekje' staan tips hoe
de consument het beste zijn eten
kan bewaren. Volgens Helen Holt
komt voedselvergiftiging vooral
voor bij mensen die restjes te lang
of op een verkeerde plaats laten
staan. "Zo wordt soep door bijna
niemand goed bewaard. De meeste
mensen zetten een hete pan gewoon
in de koelkast. Dat kan niet. Dan
stijgt de temperatuur in de koelkast
en andere produkten bederven.
Weer een ander laat de soep op het
gasfornuis staan".
Holt adviseert om de soep eerst af
