Herenakkoord
is
niet langer nodig'
mm¥
Arbeidsbureau stopt steun Surinamers
Alleen de eerste verdient aan chips
Andriessen vreest strijd met EG-regels
'Zijn er mensen die nu
al aan het werk willen'
VERVOER PER
Windturbines doorstaan
eerste maand 'uitstekend'
In Europa recordaantal
bedrijven overgenomen
Voor de laatste stand
van zaken op He
BeHrijfsavito RAI gaat u
naar Peugeot stand 317
WOENSDAG 7 FEBRUARI 1990
DEN HAAG (GPD) Minister Andriessen (economische zaken) vindt het niet nodig om
een nieuw Herenakkoord te sluiten met Esso en Shell. Afspraken over over behoud van de
gaswinsten in ruil voor een verplichting tot investeringen kunnen volgens hem vrij ge
makkelijk in strijd komen met EG-regels.
De bewindsman liet dit gisteren in
de Kamer weten in antwoorden op
vragen van kamerlid Paul Rosen-
möller van Groen Links. De be
windsman stelde dat hij grote moei
te heeft met afspraken die onderne
mingen ertoe verplichten winsten
in het eigen land te investeren. "Dat
staat haaks op het EG-beleid. Mis
schien wel niet met het EG-verdrag
maar dan toch met het Witboek over
de EG zonder grenzen", aldus An
driessen. "De regels staan wel zo on
geveer vast".
In het regeerakkoord staat letter-
lemaal hebben kunnen uitzoeken.
Ik heb nu het EG-probleem".
Andriessen stelde dat over de pe
riode 1980-1988 Shell en Esso 26
miljard gulden in ons land hebben
geïnvesteerd in ruil voor aardgas
winsten van 22 miljard gulden. "De
cijfers fluiten", aldus de bewinds
man, die stelde dat 'deze gunstige
ontwikkeling in 1989 verder is ge
gaan.
Op Economische Zaken komen
de definitieve cijfers in maart of
april beschikbaar. In mei wordt dan
accountantsverklaring
IJMUIDEN (GPD) - Het is nog
pikdonker als de eerste mobiele
vaklieden rond in de kantine aan
tafel schuiven. Ze ondersteunen
de eisen van de bonden en weige
ren aan het werk te gaan. Bij en
kele tafels worden de kaarten al
weer geschud. Klaverjassen is po
pulair bij Hoogovens, zeker tij
dens de 'spontane werkonderbre
kingen', waarvan het concern de
afgelopen dagen voortdurend het
toneel is.
Of het allemaal zo spontaan is,
kan men zich afvragen. De Indus
triebond FNV mag nog geen ac
ties organiseren omdat de partij
en nog aan het onderhandelen
zijn over een nieuwe cao. Maar in
de diverse kantines van dagdien
sten, zoals mobiele vaklieden en
hoogovens 6 en 7, lopen opval
lend veel kaderleden rond
soms met mobilofoons waar
mee ze contact onderhouden met
het steunpunt van de FNV-be-
drijfsledengroep, net buiten de
poort. De Directie Staal heeft de
bond er inmiddels van beschul
digd afspraken over kantine
praatjes te schenden.
Dit doet echter niets af aan de
actie van de mensen in dagdien
sten. Zij zijn speciaal in het ge
weer gekomen voor een 36-urige
werkweek, afgezien van de loon
eis van 3,75 procent en een verbe
terde winstdelingsregeling. "Ik
maak me grote zorgen over de
werkgelegenheid", zo zegt een
werknemer in een inmiddels
bomvolle kantine. "Ik vind dat
Hoogovens met een cao-bod moet
komen dat minimaal overeen
komt met wat in de metaal is afge
sloten. Als het moet, dan ben ik
bereid daarvoor te gaan staken".
Districtsbestuurder Jan Schalkx
draait voor de zoveelste keer het
verhaal van de industriebond af,
dat het bod van Hoogovens veel
te mager is. Deze keer wijst
Schalkx de mensen er op. dat zij
hier voor eigen risico zitten. "U zit
hier voor eigen rekening en ver
antwoording." Het personeel
blijft zitten. Dat zullen ze, net
zoals in de andere dagdienstafde
lingen, tot negen uur blijven
doen. "U accepteert hiermee de
consequenties van mijn aanwe
zigheid hier", voegt Schalkx hier
aan toe.
In de kantine van Hoogovens 6
en 7 speelt zich eenzelfde tafereel
af. Gezamenlijk wordt een verkla
ring aangenomen, waarin de be
zorgdheid rond de cao-onderhan
delingen tot uitdrukking wordt
gebracht. Eén onthoudt zich van
stemming, dat is produktgroep-
manager ir. R. Vogel.
"Uw signaal is duidelijk, ik zal
het overbrengen aan de directie.
Laten we weer aan het werk
gaan", zegt hij rond half negen te
gen het personeel. Op voorstel
van één van de leden, gaan de
werknemers van 6 en 7 officieel
na negen uur weer aan het werk.
"Zijn er nog mensen die nu al wil
len beginnen?", vraagt Vogel.
Niemand reageert.
lijk: "Voor wat betreft investerin- wacht. In de maanden daarna wil
gen is ook aan de orde het feit dat Andriessen met Shell en Esso gaan
het zogenoemde Herenakkoord af- onderhandelen over wat er nu te
loopt. Onderzocht zal worden hoe doen staat. "Er zijn andere dingen
een redelijke verdeling van de aard- denkbaar", aldus Andriessen in re-
gas winsten verzekerd kan bij ven
met het oog op verdere investerin-
dat de onderhandelaars dat niet al- gang van zaken.
ARNHEM (ANP) De proefwind- turbines ruim twintig jaar meekun-
centrale van de SEP (Samenwer- nen. Dat is langer dan bij enige an-
kende elektriciteits-produktiebe- dere windturbine, die op dit mo-
drijven) in het Friese Oosterbierum ment in Nederland functioneert,
heeft in de eerste maand van 1990 De leverancier van de windturbi-
uitstekende resultaten opgeleverd, nes heeft inmiddels, aldus de SEP,
De centrale heeft geen enkele scha- ook enige kinderziektes zoals de
de ondervonden van de zware stor- olielekkages in de tandwielkasten
men in januari. Dat heeft de SEP onder de knie gekregen. Alle tand-
gisteren bekendgemaakt. wielkasten zullen in de komende
De proefwindcentrale heeft in de maanden hersteld worden, waarna
eerste maand ruim 1 miljoen kilo- de proefwindcentrale volop in be-
Wattuur (kWh) opgeleverd. SEP drijf zal zijn. De SEP onderzoekt in
noemt dat resultaat uitstekend, aan- de proefwindcentrale de mogelijk-
gezien van tevoren is geschat dat de heden van windenergie voor de
centrale in een jaar tijd 7,5 miljoen elektriciteitsopwekking in Neder-
kWh moet opbrengen. Daarbij moet land.
nog in aanmerking worden geno-
men dat de centrale tijdens de stor
men is stilgelegd en dus geen elek
triciteit kon opleveren.
Inmiddels zijn in de proefwind
centrale verschillende onderzoeken
door onder andere de Technische
Universiteit Delft uitgevoerd. Zo is
gebleken dat de achttien werkende
turbines (die elk een vermogen van
300 kW hebben) de stilste in hun
soort zijn en dat de wieken
NEW YORK (UPI) - In Europa is
vorig jaar een recordaantal bedrij
ven overgenomen. De totale waarde
de overgenomen ondernemin-
het vooral de Fransen die veel be
drijven opkochten voor in totaal
4,53 miljard dollar. In de tweede
helft veranderde het beeld en ston-
gen verdubbelde in de tweede helft den de Verenigde Staten aan de top
hernemingen van in totaal
ailjard dollar. Frankrijk was
r twee met 10,69 miljard dol-
de Bondsrepubliek Duitsland
1989 tegenover de eerste
maanden. Er verwisselden 2175 on
dernemingen van eigenaar, waar-
door Amerikaanse, Japanse
lar e
Europese managers 50,1 miljard haalde plaats drie met 7,35 miljard
dollar op tafel werd gelegd. De
wachting is dat de expansie in de ja
ren negentig alleen nog maar zal
toenemen. Dit heeft het Amerikaan
se onderzoeksbureau Translink gis
teren bekendgemaakt.
In de eerste helft van 1989 waren
Schatkistpapier
VS geveild tegen
rente van 8,43
dollar.
In Europa lag het Verenigd Ko
ninkrijk goed in de markt bij de in
kopers. Het zag 238 bedrijven met
een waarde van 23 miljard dollar on
der buitenlandse leiding komen. De
Bondsrepubliek is in tegenstelling
tot vroeger in populariteit gestegen
en kon 216 ondernemingen verko
pen voor een bedrag van 6,3 miljard
dollar.
Bij de investeringen stond de le
vensmiddelenindustrie bovenaan,
gevolg door de auto-industrie en de
luchtvaartbedrijven. Translink te
kent daarbij aan dat de bedragen
WASHINGTON (KRF) De Ame- nog veel hoger kunnen liggen daar
Kern neemt over
Kern Groep Holding, met het
hoofdkantoor in Leiden, heeft DT
Commputer Products in Houte n
overgenomen. DT is distributeur
van het merk Zenith en ook actief in
software. De jaaromzet bedraagt
ongeveer 15 miljoen gulden. Kern
heeft nu vestigingen in Amstelveen,
Zaandam, Valkenswaard, Houten
en Zaventem.
AMSTERDAM (ANP) Surinaam- proberen om werkloze Turken en
se en Antilliaanse werklozen krij- Marokkanen mepr hulp te geven bij
gen niet langer extra aandacht van het vinden van een baan. Deze stap
het Gewestelijk Arbeidsbureau heeft binnen de Surinaamse en An-
de (GAB) in Amsterdam, omdat er vol- tilliaanse gemeenschap voor een
gens het GAB geen sprake meer is schokreactie gezorgd, omdat het
van "een alarmsituatie". Het ar- grote aantal werklozen onder deze
beidsbureau gaat in plaats daarvan bevolkingsgroep zelfs nog verder
stijgt.
Adjunct-directeur J. Vlaar van
het GAB: "De afgelopen jaren bleek
dat de deelname van Surinamers en
Antillianen aan speciale scholings
projecten voor etnische minderhe
den zeer goed was. Turken en
Marokkanen zag je nauwelijks. De
taalbeheersing van Surinamers en
Antillianen en hun natuurlijke as
sertiviteit is veel groter dan die van
Turken of Marokkanen. Wij ver
wachten dat ze hun weg wel vinden
de normale, vakgerichte projec-
dacht nodig hebben. "Maar ik heb wel wezen, wat er gebeurde bij het zorgen
rikaanse overheid heeft gisteren
geveild tegen een gemiddeld rente
percentage van 8,43. Er werd voor
een bedrag van ruim 34 miljard dol
lar ingeschreven, zo heeft het Ame
rikaanse ministerie van financien
laten weten.
De veiling is de eerste in een
reeks van drie. De veiling van schat
kistpapier met een looptijd van tien
jaar vindt woensdag plaats, die van
dertig jaar lopend schatkistpapier
morgen. Het gisteren bedongen
rentetarief ligt ruim boven dat van
de vorige kwartaalveiling op 9 no
vember toen een gemiddeld percen
tage van 7,77 uit de bus kwam. In
mei 1989 werd dit schatkistpapier
tegen gemiddeld 9,12 procent rente
geveild. De veiling is van belang
voor de rentestand. Financiële
markten maken zich al enige tijd
r bij v
i de tien
ik moet keu-
De gemeente Amsterdam voert banen"
Roemenië hervormt
Roemenië heeft een aantal maatre
gelen genomen om zijn economie te
hervormen. Zo heeft de Roemeense
centrale bank gisteren besloten
voor de nationale munteenheid, de
lei, nog maar één wisselkoers te
hanteren, in tegenstelling tot de
twee koersen die onder het oude re
gime golden. Voor een dollar krij
gen toeristen nu 21 lei. tegen 8,74 lei
bij de oude wisselkoers.
Reorganisatie GEM
De vakbonden en de directie van de
Graan Elevator Maatschappij
(GEM) hervatten vandaag het over
leg over de reorganisatie van het be
drijf. Bij het graanoverslagbedrijf
moeten 265 van de 800 banen weg,
de directie garandeerde tot nu toe
niet dat daarbij geen ontslagen zou
den vallen. De vervoersbonden van
CNV en FNV braken medio decem
ber het overleg af.
Kinderbijslag
Staatssecretaris Ter Veld van socia
le zaken en werkgelegenheid heeft
bepaald dat voor het jaar 1990 in
komsten uit vakantiewerk tot een
netto bedrag van 1500 gulden niet
van invloed zijn op het recht op kin
derbijslag. Indien de inkomsten uit
vakantiewerk meer bedragen dan
1.500 gulden wordt alleen met het
meerdere rekening gehouden bij de
beoordeling van het recht op kin
derbijslag. Vorig jaar was de grens
voor de vrijstelling nog 1.450 gul
den.
Lening Mexico
De Wereldbank heeft gisteren- een
krediet van 2,01 miljard dollar ver
strekt aan Mexico om de buiten
landse schulden van dat land te ver
lichten. Het krediet is een onder
deel van een overeenkomst om
Mexico's afspraken met particulie
re buitenlandse kreditverschaffers
te ondersteunen. Het miljardenkre
diet is het grootste dat de Wereld
bank ooit aan Mexico heeft ver
schaft.
Zuidafrikaanse
munt in trek
na hervorming
LONDEN (RTR) - De handel in
de gouden Zuidafrikaanse
Krugerrand is weer opgebloeid
na jaren te zijn gemeden als de
pest. Beleggers verwachten dat
de internationale economische
sancties tegen Zuid-Afrika, die
het vertrouwen in de Zuidafri
kaanse economie en dus ook de
Krugerrand schaadden, spoedig
worden opgeheven.
Vóór de bekendmaking van
de radicale hervormingen in
Zuid-Afrika door president De
Klerk op vrijdag stond de prijs
van de Krugerrand lager of ge
lijk aan de notering van een oun
ce goud. Volgens handelaren
heeft het publiek meer interesse
gekregen voor de Zuidafrikaan
se munt nu de politieke hervor
mingen zijn aangekondigd.
De Krugerrand bereikte zijn
hoogste punt in het begin van de
jaren tachtig. De prijs van de
rand steeg t<?en tot drie procent
boven de toenmalige goudprijs.
In het midden van de jaren tach
tig werd de munt getroffen door
een verkoopboycot in verschil
lende westerse landen en door
het aanbod van alternatieve
gouden munten zoals de Cana
dese Maple Leaf.
zelf nog steeds een voorkeursbeleid
voor alle etnische minderheden,
Surinamers en Antillianen niet uit
gezonderd. Die inspanningen heb
ben binnen de gemeentelijke orga
nisatie al evenmin geleid tot een
spectaculaire groei van het aantal
de oplopende rente.
de Verenigde
Staten zal een aanhoudende groei
blijven vertonen tot ver in de jaren
de steun- negentig. In zijn economisch be
richt dat president Bush gisteren
heeft
mers SSA vindt het verkeerd dat de het Amerikaans Congres
Surinamers en Antillianen als voorgelegd, raamt hij
groep worden afgezet tegen Turken sche groei van 2,6 procent
en Marokkanen met wie het nog gen 2,4 procent
slechter zou gaan. "Dat
te-
riode 1991
1989. Voor de pe-
1995 ziet Bush een
ambtenaren uit deze groepen. Des- keerde vergelijking waardoor het al groei van 3,0 en 3,3 procent. Maar
ondanks kan wethouder P. Jonker snel lijkt alsof het bij ons uitstekend veel deskundigen hebben die cij-
sociale zaken en minderheden- gaat"
fers al te optimistisch genoemd.
Verspilling nekt
economie China
BEIJING (AP) Inefficiëntie, ver
spilling en inkomstenverlies be
dreigen het beleid dat eind 1988
door de Chinese regering in gang
werd gezet met het doel weer een
merendeels centraal geleide econo
mie te krijgen, zo blijkt uit een giste
ren gepubliceerd rapport van de re
gering. Het was voor het eerst dat
van officiële zijde werd erkend dat
het economische driejarenplan
geen volledig succes is.
De produktiviteit per hoofd van
de bevolking steeg in 1989 met
slechts 1,6 procent; het jaar daar
voor was dat nog 9,3 procent. De lo
nen stegen daarentegen met 14 pro
cent en de extra loonuitkeringen
zelfs met 23 procent.
Volgens een econoom van de Chi
nese Academie van Sociale Weten
schappen, die in de China Daily
werd geciteerd, is de doelmatigheid
in de Chinese industriesector al
sinds 1985 dalende. Dit is volgens
deze econoom onder meer te wijten
aan een te trage aanpassing aan
nieuwe marktsituaties en een te
laag technologisch peil.
ten."
Uit de meest recente cijfers blijkt
echter niet dat de Surinaamse en
Antillaanse werklozen "hun weg
wel weten te vinden". Misschien
wel binnen het aanbod van scho
lingsprojecten, maar dan toch zeker
niet op de arbeidsmarkt.
De situatie onder Turken en
Marokkanen is slecht: respectieve
lijk 3.313 en 3.882 werklozen per 27
januari 1990. Onder Surinamers en
Antillianen is die echter geenszins
beter: 1.805 Antillianen zonder
werk, 705 Surinamers met een Suri
naams paspoort werkloos en maar
liefst 7.211 Surinamers met de Ne
derlandse nationaliteit.
Vreemd genoeg erkent het ar
beidsbureau die beroerde situatie
in de eigen beleidsnotitie over de ja
ren 1990-1994. Letterlijk citaat: "On
der etnische minderheden is de
werkloosheid gedaald van 36 naar
32 procent. Ex-rijksgenoten maken
hierop een uitzondering. Onder de
ze groep is zelfs sprake van zowel
een absolute als een relatieve stij
ging." Adjunct-directeur Vlaar ont
kent niet dat Surinamers en Antilli-
Siemens steekt veel geld in 64-megabit-project
DEN HAAG (GPD) - Waar Philips
aarzelt wegens de enorme investe
ringen, wil het Westduitse Siemens
tot de absolute top behoren waar
het nieuwe generatie 'chips' betreft.
Tijdens de presentatie van de jaar
cijfers van Siemens Nederland valt
uit de woorden van hoofddirecteur
Von Witzleben op te maken dat er
volgens hem maar één bedrijf in Eu
ropa is, dat de eerste kan zijn met de
produktie van 64 megabit-chips (64
miljoen schakelingen). Vorige
maand maakten Siemens en de
Amerikaanse computérgigant IBM
bekend daarin samen te gaan wer
ken.
Voorlopig werken Siemens, Phi
lips en het Franse Thomson nog in
het programma 'Jessi' samen aan de
ontwikkeling van 16 megabit-tech
nologie, daarin ondersteund door Strato nog 70 tot
de EG en de overheden van de deel- op.
nemende landen (waaronder Ne
derland). De verantwoordelijke
man voor chips in de Nederlandse
Siemens-dochter, ir. R.C. Strato,
verwacht die generatie in 1992 of
1993 klaar te hebben voor compu
ters en andere elektronische toepas
singen.
De eerste zijn met nieuwe genera
ties chips is volgens Strato van het
grootste belang om er nog iets aan
te kunnen verdienen. De prijzen
zakken enorm snel als er meerder
aanbieders in de markt komen.
"Een half jaar terug leverde een 1
megabit (dynamische) geheugen
chip bij verkoop nog dertig dollar
op. Dat is nu nog maar 15 gulden en
ik denk dat de prijs zal landen bij 10
gulden", aldus Strato. De 4 mega
bit-chip, die samen met Philips
werd ontwikkeld in het zogenaam
de 'Mega-project', levert volgens
dollar per stuk
in de Amstelhal.
Concurrentie
Op een heel ander terrein levert Sie
mens een harde concurrentieslag
met onder meer PTT Telecom. Be
gin vorig jaar, toen de markt voor
bedrijfstelecommunicatie net was
vrijegelaten, voorspelde Von
Witzleben in 1989 een omzet te ha-
30 'miljoen gulden. Dat be- windmolen'
drag werd in de eerste negen
den van het jaar al gehaald. Vooral
de grotere telefoonsystemen voor
bedrijfsleven en overheid vergen
vele maanden levertijd, dus zit er
nog het een en ander aan te komen.
Von Witzleben zegt dit jaar een
omzet van 50 miljoen op dit terrein
te willen verwezenlijken. Dat het
Siemens stapt in de ontwikeling van een 64-megabit-chip en doet dat sa
men met IBM. dat deze week deze nieuwe, kleine hard-disk presenteerde
met een capaciteit van 320 megabyte. (foto ap)
aldus Carrière. Hoe- Ook de consumentenprodukten
wel Siemens geen windmoléns (vooral keukenapparatuur
relatief klein jaar i
nog altijd
marktaandeel gaat vindt Von
Witzleben geen bezwaar. "Een jaar
eerder verkochten we in Nederland
bijvoorbeeld geen enkel telefoon
toestel omdat de PTT daar het mo
nopolie voor had, in 1989 waren dat
er 200.000".
Kritiek op de Nederlandse wetge
ving, onder meer op milieugebied,
heeft Siemens-directeur ir. P. Carri
ère. "Als er een beleid is om wind
energie te stimuleren, dan mag het
geen vier jaar duren voordat de pro
cedure om de windmolen te plaat
sen eindelijk rond is. De kosten van
de procedure worden op die r
een veelvoud van de kosten a
bouwt, alleen het elektrische deel
ervan, pleit hij voor een duidelijker
wetgeving op het gebied van instal
laties met hoge milieu-eisen.
Centrales
Niet ontevreden met een stijging
omzet en winst in het afgelopen
dio/video), medische techniek en
'overige electronica' melden een
groeiende omzet. Daling toont al
leen de omzet op het terrein ener
gie- en automatiseringstechniek.
Bij de geplande bouw van nieuwe
energiecentrales, gestookt door
poederkool, aardgas en kolengas
i nieuw bedrijfscomplex hoopt Siemens op energiegebied
de partij te zijn. De totale omzet
van het bedrijf steeg van 1066 naar
1133 miljoen gulden.
Op de balans per 30 september
van het vorige jaar vallen vooral de
stijgend schulden in het oog. Be-
aanbouw in Zoetermeer gaat Sie
mens de jaren negentig in. Na de re
servering voor vennootschapsbe
lasting van 21,6 miljoen gulden res
teert voor de volledige dochter van
het Westduitse Siemens in Neder
land een nettowinst van 40 miljoen langrijkste oorzaak
gulden, een forse stijging afgezet te- bouw zijnde bedrijfscentrum in
gen de 26,2 miljoen van vorig jaar. Zoetermeer van 13 hectare. Het
Van de diverse sectoren van elek- grootste deel van het personeel (af-
tronica en electrotechniek waarin gelopen jaar eveneens gegroeid van
het concern in Nederland werk- 2414 naar 2529) wordt daar vanaf het
zaam is, springen de stijgende om- komende najaar 1990 gehuisvest,
zetten in communicatietechniek en Op dit moment vinden produktie en
informatieverwerking er uit met serviceverlening plaats in negen
een stijging van 460 miljoen naar vestigingen in en om Den Haag en
522 miljoen gulden. in Woerden.
