VS: in Europa acht militaire bases weg Steun voor Front 'Kleine Napoleon' Lafontaine gevaarlijk voor Kohl Begrotingstekort van 63 miljard Artsen Marseille doden elkaar om privé-klinieken VS ontstemd over steun EG voor topoverleg CVSE Kwasniewski vooorzitter nieuwe partij van Poolse communisten HULP DINSDAG 30 JANUARI 1990 BUITENLAND PAGINA 5 WASHINGTON Minder geld naar defensie, meer geld voor het milieu, de ruimtevaart en de drugsbestrijding. Dat zijn de voornaamste elementen in de begroting over 1991 die president Bush van de Verenigde Staten gisteren bij het congres indiende. Onderdeel van de defensiebezuinigingen is de sluiting van acht bases in Europa. De begroting voorziet in een totaal bedrag van 1230 miljard dollar aan overheidsuitgaven. Als de daar tegenover staande inkomsten zich houden aan de prognoses, betekent dat een tekort van 63,1 miljard dollar. Bush stelt de sluiting voor van de luchtmachtbases Zweibrucken in West-Duitsland. Fairford, Green ham Common en Wethersfield in Engeland, Comiso in Italië, Erhac in Turkije en Hellenikon in Grieken land. Ook de marinebasis Nea Ma- kri in Griekenland zou dicht moe ten. Behalve de Europese bases zul len drie bases in Zuid-Korea dicht gaan. Anders dan bij binnenlandse bases is voor de sluiting van de bui tenlandse bases niet de toestem ming van het Congres nodig en die kunnen dan ook uiterlijk 1995 een feit zijn. door Henk Dam In Europa is rustig gereageerd op het voornemen de bases op te doe ken. Premier Margaret Thatcher van Groot-Brittanië, een fel tegen standster van ontwapening, liet we ten "geen bezwaren" tegen het plan te hebben. "We hebben de voorstel len eerder met de Verenigde Staten besproken", aldus een woordvoer der van de premier. De Sovjetunie toonde zich tevreden met de algehe le bezuinigingen op de Amerikaan se defensiebegroting. Een woord voerder van minister Sjevardnadze van buitenlandse zaken verklaarde dat beide landen het erover eens zijn "dat de koude oorlog over is. Elk spoor daarvan verwijst naar het verleden". Het tekort van 63,1 miljard op de Amerikaanse begroting is net bin nen de grens van de de Gramm- Rudman wet die een gefaseerde verdwijning van het begrotingste kort verplicht stelt. Belastingverho ging is volgens Bush dan ook niet nodig. De meeste aandacht ging gis teren in het congres uit naar het de fensie-hoofdstuk. Minister Cheney (defensie) zei dat bij het opstellen van de begroting voor het Pentagon rekening is gehouden met de veran deringen in Oost-Europa en de Sov jetunie. In dollars vertaald betekent dat, dat het Pentagon in 1991 292 miljard dollar mag uitgeven. Dat is welis waar een hoger bedrag dan dit jaar, maar ruim twee procent minder in dien rekening wordt gehouden met de inflatie. Die bezuinigingen moe ten komen uit het beëindigen van verschillende wapenprogramma's, de sluiting van ongeveer 100 bases in eigen land en in het buitenland. en vermindering van de troepen sterkte. De .voorstellen gaan Bush en Che ney zeker grote problemen opleve ren met het Congres. Dat wil om in tern-politieke redenen een aantal van de bases en wapenprogram ma's die zouden moeten verdwij nen, behouden. Critici zeiden giste ren dat de totale begroting uitgaat van veel te rooskleurige economi sche verwachtingen. Daar komt bij dat Bush bezuinigingen heeft voor gesteld op programma's die altijd grote steun in het Congres hebben gehad, zoals steun aan de Ameri kaanse spoorwegen en bepaalde landbouwsubsidies. PARIJS In Marseille schiet de ene dokter de andere dood met als inzet de verwerving van dure privé- klinieken. De meest recente moord is die op dokter Jean-Jacques Pe- schard. Hij had op 15 januari gedi neerd met zijn collega Armand Gal- lo. Na h.et verlaten van het restau rant werd Pëschard meteen nadat hij in zijn auto was gestapt, door twee kogels dodelijk getroffen. door Rudolph Bakker De opwinding rond de dood van Peschard was groot. In het povere industriedistrict waar Peschard met veel overtuiging zijn beroep van arts uitoefende, was hij boven dien burgemeester. De chauffeur van de auto waarin de moordenaar van Peschard zich uit de voeten had gemaakt, bleek Marcel Long te heten. Long meldde zichzelf bij de politie aan omdat hij dacht een waterdicht alibi te heb ben. Van dit alibi bleek al snel niets te kloppen, Long werd tot zijn schrik ingerekend en sloeg door. Hij wees dokter Armand Gallo aan als de opdrachtgever voor de moord op dokter Peschard. Armand Gallo was jarenlang een luidruchtige exponent van de Gaul listische partij in Marseille geweest met ultra-rechtse neigingen, maar was vervolgens overgelopen naar het kamp van de nieuwe socialisti sche burgemeester Vigouroux toen die de ene linkse stembusoverwin ning na de andere behaalde. Ook Vi gouroux is arts, een chirurg van gro te reputatie. De praatgrage Long - vroeger een kleine drugshandelaar ont hulde ook de identiteit van de moor denaar van dokter Peschard. Dat bleek een zekere Roger Memoli te zijn. Omdat Memoli het zonder een dagelijkse fles whisky niet uit houdt, gaven de politiemannen hem te drinken en beloofde hij in ruil daarvoor alles te zeggen. Zodra Memoli zijn mond open deed doemde de naam op van dok ter Leonce Mout, de 72-jarige direc teur van een privé-kliniek die op 18 mei van het vorig jaar ook al op ge heimzinnige manier was vermoord. Memoli gaf ook de naam van een meubelhandelaar die, als twijfel achtig bedrijfsdirecteur van een zij ner instellingen; nauwe relaties had met de 37-jarige playboy en eige naar van drie privé-klinieken, Jean Chouraqui. Na de moord op de 72-jarige dok ter Mout was de uitbundige veel vraat en drinkebroer Chouraqui door de politie lang verhoord. Men wist dat Chouraqui de kliniek van dokter Mout wilde kopen en dat dokter Mout geweigerd had op Chouraquis voorstellen in te gaan. Nadat zijn naam was gevallen meldde Chouraqui zich bij de poli tie, en werd tegen zijn verwachting in achter slot en grendel gezet. Alge meen wordt nu aangenomen dat hij niet alleen opdracht gaf tot het do den van dokter Mout, maar ook voor de moord op dokter Peschard. De fout van Peschard was kenne lijk geweest dat hij als burgemees ter van Marseille's 7e arrondisse ment van Chouraqui zo'n 400.000 francs (120.000 gulden) had aange nomen. In ruil daarvoor zou Chou raqui een oud klooster in zijn ge meente kunnen opkopen om daar een privé-kliniek van te maken. En hoewel Peschard deze belofte niet gestand had kunnen doen, had hij ook het geld aan Chouraqui niet te rug gegeven. Op dit punt is het onderzoek in Marseille gekomen, alhoewel de verantwoordelijkheid voor de dood van Peschard uit de verhoren met Chouraqui nog niet gebleken is. BRUSSEL (GPD) - De Verenig de Staten zijn ontstemd over de steun van de twaalf EG-landen voor het voorstel van Sovjet president Mikhail Gorbatsjov om komend najaar een speciale topconferentie te houden van de staatshoofden en regeringslei ders van alle Europese landen, de VS en Canada. Die zou ge wijd moeten zijn aan de veran derde situatie in Europa. De ministers van buitenland se zaken van de EG spraken zich tien dagen geleden in Dublin voor dat idee uit. Maar volgens Washington hadden de twaalf (waarvan alleen Ierland geen lid van de NAVO is) daarover eerst moeten overleggen met de Ame rikaanse en Canadese regerin gen en de andere NAVO-bond- genoten die geen lid van de EG zijn. Gorbatsjov heeft in december voorgesteld om de onderteke ning van een eventueel akkoord tussen NAVO en Warschaupakt over een vermindering van de conventionele bewapening in Europa 'op te tuigen' tot een top conferentie van de leiders van alle 35 landen die deelnemen aan de Conferentie over Veilig heid en Samenwerking in Euro pa (CVSE). Washington wil de onderteke ning van een ontwapeningsak koord echter los zien van een brede discussie over de toe komst van Europa. De Amerika nen vrezen in die discussie, die door de Europese landen en de Sovjetunie gedomineerd zal worden; buitenspel te komen staan. De EG-landen voelen er niets voor om zich over de toe komst van Europa door Was hington de les te laten lezen. Meer buitenlands nieuws op pagina 9 Terwijl interim-president Ion Iliet spreekt die zijn steun aan het Front i een vrouw voor hem en het Front. BUKAREST (Rtr/DPA/AFP/AP) - Tienduizenden Roemenen zijn gis teren in Bukarest de straat opge gaan om hun steun te betuigen aan het regerende Front voor Nationale Redding (FNR). Daarbij werden de hoofdkantoren van de oppositiepar tijen door betogers geblokkeerd. De betogers verzamelden zich buiten het hoofdkantoor van het Front, waar de oppositie de avond tevoren nog een demonstratie tegen het Front had georganiseerd. "Het Front is niet in gevaar", zo riep pre- j sident Ion Iliescu de menigte toe. "Gisteren hadden we een moeilijk momènt doorgemaakt, die het Front echter niet heeft onder mijnd", zei hij in een verwijzing naar de protestdemonstratie van zondag. Toen hadden tienduizen den betogers Iliescu uitgefloten en het aftreden van het Front geëist, omdat zijn leden lange tijd aanhan gers waren van ex-dictator Nicolae Ceausescu. Later blokkeerden aanhangers van het Front de toegang tot de kan toren van de twee grootste opposi tiepartijen, de Nationale Boeren- partij (NBP) en de Nationale Libe rale Partij (NLP). De minister van binnenlandse zaken, generaal M'ihai Chitac, begaf zich met twee gepant serde wagens en tientallen politie agenten naar het NBP-bureau, waar hij de circa 2000 betogers overhaal de zich terug te trekken. Proces Tijdens het proces tegen vier naaste medewerkers van wijlen dictator Nicolae Ceausescu heeft de derde man in de partijhiërarchie, Emil Bo- bu, onthuld dat Ceausescu zelf de >en menigte demonstranten toe- executie heeft verordend van mi- Nationale Redding betuigt, bidt nister van defensie Vasile Milea. De (foto AFP), reden was dat Milea had geweigerd gehoor te geven aan Ceausescu's uitdrukkelijke bevel soldaten het vuur te laten openen op betogers. Ceausescu verklaarde op 22 de cember tijdens een spoedzitting van het politburo dat minister van defensie Vasile Milea een verrader was en zelfmoord had gepleegd. Bo- bu zei over de ontmoeting van het politburo op 22 december dat hij persoonlijk de indruk had gekregen dat "de moord op generaal Milea was verordend door de verrader Ceausescu". Bobu zei dat op een eerdere ontmoeting van het polit buro op 17 december Ceausescu al had gedreigd Milea "voor het vuur peloton te zetten" omdat de gene raal had geprobeeïd te verhinderen dat soldaten orders kregen om in Ti- I op betogers te schieten. Russen Moldavië roepen enclave uit MOSKOU (RtR/UPI) - De overwe gend Russische bewoners van de stad Tiraspol in de Sovjet-republiek Moldavië hebben hun stad uitge roepen tot een onafhankelijke en clave als reactie op het nationalisme in Moldavië. Bij een referendum stemde ruim tweederde van de in woners voor een zelfstandige, Rus sisch sprekende enclave in Molda- Russen in Tiraspol staakten vorig jaar herhaaldelijk om te protesteren tegen een besluit van het parlement om de Moldavische taal tot officiële taal van de republiek te bestempel en. Het grootste deel van Moldavië behoorde in het verleden tot Roe menië, maar werd in 1940 bij de Sovjetunie gevoegd. PEC - Een vrolijk tafereel in Pee, een stad in de door onlusten geteisterde provincie Kosovo in Joegoslavië. Gisteren zijn bij botsingen tussen demon stranten en politie opnieuw twee mensen gedood, en twintig anderen ge wond geraakt. Albanezen in de provincie eisen vrije verkiezingen en ophef fing van de staat van beleg. De regering heeft de Albanezen gisteren via de televisie opgeroepen een eind te maken aan de betogingen en stakingen. WARSCHAU/BRUSSEL (GPD/AP) - De 35-jarige Aleksander Kwasniewski wordt voorzitter van de Sociaal Democratie van de Pool se Republiek, de opvolger van de communistische partij. Leszek Mil ler, de voormalige secretaris van de communistische partij, werd giste ren op het elfde partijcongres tot se cretaris-generaal gekozen. Met de keuze van het duo Kwas- niewski-Miller heeft de SDRP vol gens politieke waarnemers de kool en de geit willen sparen. Kwas niewski staat te boek als een hervor mingsgezinde, ruimdenkende en welbespraakte jonge manager. Mil ler heeft zijn hele politieke leven doorgebracht in de schaduw van voormalig communisten-leider Mieczyslaw Rakowski en heeft al- tijd belangrijke functies gehad in de oude partij-organen. Solidaritéits-leider Lech Walesa beschuldigde de opvolger van de communistische partij gisteren van "politieke arrogantie" omdat deze de bezittingen van de oude partij overneemt en 140 miljoen gulden uit de kas van de voormalige com munistische partij wil overhevelen. De illegaal verkregen bezittingen behoren volgens Walesa toe aan het hele Poolse volk en heeft geen van de nieuwe partijen er recht op. Woordvoerder Marek Siwiec van de SDRP verklaarde dat zijn partij zich zal. houden aan de verordenin gen die een regeringscommissie zal uitvaardigen met betrekking tot partij-eigendom en bezittingen die "illegaal" verkregen waren zal te ruggeven. bleek duidelijk op het congres. De zondag opgerichtte Sociaal-Demo cratische Unie van de radicale her vormer Tadeusz Fissbach kreeg tot dusver 25 afgevaardigden achter zich, de SDRP 20. De resterende 125 leden hebben zich bij geen van bei de aangesloten. De Poolse premier Tadeusz Ma- zowiecki pleit voor de oprichting van een Raad voor Europese Sa menwerking. Daarin zouden alle landen van West- en Oost-Europa moeten samenwerken op terreinen als het milieu, wetenschap, techno logie en cultuur. "We moeten einde lijk beginnen Europees te denken en de nog vage ideeën te concretise ren", zegt Mazowiecki in een giste ren gepubliceerd interview in de Belgische krant Le Soir, aan de vooravond van een vierdaags be zoek aan de Europese instellingen. De Poolse premier sluit zich aan bij de ideeën van voorzitter Delors van de Europese Commissie en de Fran se president Mitterrand over het in stellen van een Europese 'confede ratie', waarin de landen van Oost- en West-Europa samenwerken. ADVERTENTIE R ECHTS Contra's In Nicaragua worden binnenkort ruim 1000 contra's vrijgelaten, zo heeft president Daniel Ortega giste ren aangekondigd. De gevangenen komen volgens hem nog voor de verkiezingen van 25 februari vrij. Vorige week zei de president nog dat de aanhangers van het Natio naal Verzet en 39 oud-leden van de vroegere Nationale Garde tot na de verkiezingen in de gevangenis zou den blijven. Ontwikkelingshulp Canada zal dit jaar weer ontwikke lingshulp geven aan Cambodja, Laos en Vietnam. De drie Indochi- nese landen kregen sinds 1978 geen steun van Canada. De meeste wes terse landen onthouden de drie communistische landen hulp. Cam bodja, Vietnam en Laos krijgen voor 2,5 miljoen dollar (bijna vijf miljoen gulden) voedselhulp. Mi nister van buitenlandse zaken Joe Clark heft benadrukt dat hij zal voorkomen dat de hulp ten goede komt aan de communistische ver zetsbeweging Rode Khmer. Explosie In een dorp op het Filipijnse eiland Cebu zijn acht mensen omgekomen toen een granaat, verborgen in de kleding van een zwakzinnige dorps bewoner, ontplofte. Het voorval speelde zich af in het dorp Balam- ban, waar een zwakzinnige man een groepje kinderen vermaakte met zang en dans. Terwijl hij aan het dansen was viel een granaat uit zijn broekzak. Bij de explosie kwamen de danser, vier kinderen en drie an dere omstanders om het leven. BONN - "Gaat u nu naar Bonn?", zo luidde zondagavond na de sensa tionele verkiezingswinst van de SPD-politicus Oskar Lafontaine, in het Saarland de meest gestelde vraag. Het antwoord: "Ik rijd maan dag naar Bonn, want er is een verga dering van het partijbestuur". Een ironische glimach. De minister-pre sident Lafontanine genoot nog na van zijn triomf, de gedoodverfde kanselierskandidaat Lafontaine zweeg nog even. De partij wil hem tegen Helmut Kohl in de race stu ren, maar zelf zei hij eerst drie we ken vakantie te nemen om na te denken. "Het lijsttrekkerschap heeft .ook zijn negatieve kanten". door Hans Hoogendijk Oskar Lafontaine, 46 jaar, twee maal getrouwd en gescheiden, soci aal-democraat, chemicus, lev. nsge- nieter, middenvelder in het parle mentaire seniorenelftal en origineel denker, wil zich in alle rust voorbe reiden op zijn volgende stunt: de greep naar het kanselierschap. In 1943 werd hij geboren als zoon van een Saarlandse bakker. Hij be zocht een elite-college van de jezu ïeten, studeerde scheikunde, werd met absolute meerderheid kleinste Westduitse deelstaat. De regeringszaken regelt hij met links. Minder intelligente gespreks partners werken hem op zijn zenu wen en de "kleine Napoleon van de Saar" kan dan behoorlijk grof wor den. Zijn ministers accepteren het ("Oskar weet nu eenmaal vaak alles beter") en zijn tegenstanders erken nen dat Lafontaine regelmatig eer- Oskaer Lafontaine: snelle denker die stemmingen goed aanvoelt, (foto der dan anderen de stemmingen on der het volk signaleert en er op in haakt. Kernenergie Binnen de SPD kunnen ze er een lied van zingen. Lafontaine streed tegen het NAVO-dubbelbesluit, hetgeen de SPD de macht kostte en Helmut Schmidt zijn kanselier-, schap, hij pleitte tegen de kernener gie toen zijn partij daar nog wonde ren van verwachtte en wilde uit de militaire structuur van de NAVO, omdat de Amerikanen van Duits land een nucleair slagveld zouden willen maken. Van de Amerikanen moet Lafon taine, net als zijn voorbeeld Fran cois Mitterrand, niet al te veel heb ben. Maar dat is wederzijds. In Bonn circuleert nog steeds het ver haal van zijn Amerika-bezoek in 1987. Beledigd dat de toenmalige vice-president Bush en minister van buitenlandse zaken Shultz geen tijd voor hem hadden, verscheen hij zwaar aangeschoten bij de vroegere veiligheidsadviseur en latere minis ter van defensie Carlucci. "Die man is gek", zei Carlucci later. Maar dat is Lafontaine beslist niet, hij was al leen gekrenkt in zijn'niet geringe eergevoel. Ingewijden voorspellen nu al een Amerikaanse goodwill- reis op korte termijn en ze zijn heilig overtuigd van het succes. Lafontaine provoceert graag. Twee jaar geleden joeg hij de hele vakbeweging tegen zich in het har nas met zijn pleidooi tegen arbeids tijdverkorting met behoud van loon en voor werk in het weekeinde. Een SPD-kanselier mag nooit meer de gevangene worden van de dogma tisch denkende vakbeweging, was en is zijn motto. De partij had het nauwelijks ver werkt, of Lafontaine zorgde voor nieuwe onrust. Hij flirtte met de li berale minister van buitenlandse zaken Genscher. Het gevolg: specu laties over een overstap van de FDP naar de SPD. Hereniging Zijn laatste, meest succesvolle en voor kanselier Kohl tamelijk be dreigende, stunt was het omvormen van de Saarland-campagne tot een verkiezingsstrijd over de Duitsland- politiek. Lafontaine begreep, weer als eerste, dat de Wiedervereini- gung met angst verbonden is. De Duits-Duitse euforie is al lang weer voorbij en de kleine man begint aan de kosten te denken. De populist Lafontaine zag dat het beter is als eerste onpopulaire dingen te zeggen om daarna te wor den gevierd als de man die gelijk had. Hij eiste al kortingen van de ro yale opvangregelingen voor ex- Oostduitsers, toen Kohl en de rest van de Bondsrepubliek nog met tra nen van ontroering in de ogen naar de gaten in de Muur stonden te kij ken. "De Schonhüber van de SPD", schold Volker Rühe, secretaris-ge neraal van de CDU, "De tweeling broer van de communistenleider Gysi", riep Kohls minister van soci ale zaken Norbert Blum. Maar in tussen scharen zich ook minister presidenten van door de CDU gere geerde deelstaten zich aan zijn zij de. Zij bespeurden eerder dan de Lafontaine voor SPD lijsttrekker BONN (DPA) - SPD-voorzitter Hans Jochen Vogel heeft giste ren Oskar Lafontaine gisteren, een dag na zijn' opzienbarende overwinning bij de deelstaatver kiezingen in Saarland, officieel voorgedragen als kanseliers kandidaat voor de sociaal-de mocraten. Volker Rühe, secretaris-gene raal van de CDU, zei gisteren dat Lafontaine, die zich tot nu toe nogal aarzelend heeft uitgelaten over een eventuele Duitse her eniging, bij de komende verkie zingen als tegenstander van de Duitse eenheid zal worden afge schilderd. Daarnaast wil de CDU inspelen op het in diskre diet geraakte begrip socialisme, dat nadrukkelijk met de SPD zal worden verbonden, aldus Rühe. partijcentrale in Bonn de verander de stemming onder het volk. "Waar hij gelijk heeft, moet hij het ook krijgen", zei Lothar Spath. Zoals zo vaak had Lafontaine op het juiste moment een thema opgepakt en in de grote politiek geworpen en op- niew staat hij als de man met visie op het toneel. Lafontaine begint de strijd tegen Kohl met een flinke wind in de rug, die ook de sociaal-democraten in de DDR zal bevleugelen. Hij zal zeker vanuit de DDR Helmut Kohl aan vallen. Hij wil de kanselier ontmas keren als de man die met zijn kreten "Wiedervereinigung", "Eenheid" en "Brandenburger Poort" welis waar de emoties van zijn aanhan gers raakt, maar geën antwoord weet op de daardoor ontstane pro blemen als woningnood en werk loosheid. Juist doordat Lafontaine als eer ste op deze aspecten wees, is hij de enige, die min of meer geloofwaar dig de Westduitsers duidelijk kan maken dat financiële offers noodza kelijk zijn om de stroom Oostduit sers te remmen. En ook zijn wens, dat "mijn vrienden in Leipzig, Dres den en overal net zo goed gaat als mijn vrienden in Wenen of Parijs", zullen het wel doen in beide Duitse staten. Zijn belangrijkste helper wordt Willy Brandt, die sinds de revolutie in de DDR populairder is dan ook. Brandt zal met plezier zijn "lieve lingskleinzoon" met raad en daad bijstaan. Nog is het niet zo ver. Os kar Lafontaine wil eerst nadenken. Hij neemt er de tijd voor en na zijn zege in het Saarland, is er niemand meer die hem een strobreed in de weg kan leggen. Lafontaine, de "kleine Napoleon", tegen Helmut Kohl, "de reus uit de Palts", het zal een interessante, maar keiharde strijd worden. PERSOONLIJK ADVIES 06- 340 340 51 06- 340 340 52 06- 340 340 53 06- 340 340 54 06- 340 340 61 06- 340 340 62 06- 340 340 63 06- 340 340 64 ■Esssnscm 06-340 340 71 06- 340 340 72 06- 340 340 73 06- 340 340 74 06- 340 340 81 06- 340 340 82 06- 340 340 83 06- 340 340 84 50 CENT PER MINUUT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5