Sovjetunie:
troepen uit
Hongarije
Iron Lady vertoont na tien jaar nog geen roest
Leger nu mikpunt
van woede Azeri's
Front Roemenië doet mee aan
verkiezingen, oppositie kwaad
mmn
Sihanouk leider af van verzet Cambodja
Bulgaarse partij biedt
oppositie coalitie aan
WOENSDAG 24 JANUARI 1990
Redenen aanwezigheid achterhaald'
BUDAPEST (AP/Rtr) De Sovjetunie heeft ingestemd
met een volledige terugtrekking van haar troepenmacht uit
Hongarije. De Hongaarse premier Miklós Nemeth en diens
Sovjet-ambtgenoot Nikolai Ryzjkov zijn het er in principe
over eens dat de aanwezigheid van de ruim 50.000 Russi
sche soldaten in Hongarije geen zin meer heeft. Vertegen
woordigers van beide landen voeren over enkele dagen in
Budapest voorbereidend overleg over het tijdschema voor
de terugtrekking.
"Ik heb de laatste paar weken twee
maal met premier Ryzjkov gespro
ken en we waren het erover eens dal
de reden voor de aanwezigheid van
Sovjet-troepen op Hongaars grond
gebied achterhaald is. Er zijn noch
militaire noch politieke redenen om
ze hier te houden", aldus Nemeth
gisteren in het Hongaarse parle
ment. "De Hongaarse strijdkrach
ten zijn heel goed in staat om de ter
ritoriale integriteit en de soevereini
teit van het land te verdedigen.
Hongarije's strategische en geo-po-
litieke positie maakt het mogelijk
dat de Sovjetunie haar troepen zo
snel mogelijk terugtrekt".
De Hongaarse regering had de
Sovjetunie vorige week officieel ge
vraagd de soldaten naar huis te stu
ren, en stelde als termijn daarvoor
eind volgend jaar. Dat zou moeten
gebeuren in het kader van de confe
rentie voor vermindering van de
conventionele strijdkrachten in We
nen. Momenteel zijn nog rond de
52.000 Sovjet-manschappen in
Hongarije gestationeerd. In april
1989 maakte Moskou een beschei
den begin met het terugtrekken van
troepen. In de loop van 1989 keer
den in totaal 10.000 Sovjet-militai
ren huiswaarts.
Ook Tsjechoslowakije wil dat de
daar gestationeerde Sovjet-troepen
worden teruggetrokken. De bespre
kingen daarover vorige week in
Praag liepen vast, waarna werd be
sloten het gesprek over enkele we
ken in Moskou voort te zetten. De
Sovjetunie is volgens diplomaten
niet al te toeschietelijk omdat de on
derhandelingen in Wenen nog niet
zijn afgerond. Door nu al massaal
troepen uit de Oostbloklanden te
rug te trekken, zou de druk op de
NAVO verminderen om in een ak
koord ook de conventionele bewa
pening in West-Europa vergaand te
verminderen.
Naast Hongarije Solidariteit-
voorman Lech Walesa liet vorige
week de Sovjet-ambassadeur in Po
len weten dat ook Polen niet langer
Russische troepen binnen haar
grenzen wil, maar werd teruggeflo
ten door de Poolse regering. Die
vond het niet het juiste tijdstop om
"deze kwestie aan te zwengelen",
met met het oog op de discussie
over de Duitse hereniging. In Polen
woont in het gebied bij de Oostduit-
se grens een aanzienlijke Duitse
minderheid. Bondskanselier Kohl
heeft nog steeds niet officieel ver
klaard dat hij de Oder-Neisse grens,
de Duits-Poolse grens die na de
Tweede Wereldoorlog werd vastge
steld, erkend als definitief.
Overleg coalitie DDR uitgesteld
OOST-BERLIJN (AP) - De Oost-
duitse oppositie heeft de gesprek
ken met premier Hans Modrow
over deelname aan zijn regering uit
gesteld tot op zijn vroegst begin vol
gende week. Modrow had de be
sprekingen vandaag willen laten
beginnen, maar de leiders van de
verschillende, onderling vaak sterk
verdeelde oppositiegroepen zeiden
gisteren meer tijd nodig te hebben
om hun positie te bepalen.
Het uitstel maakt duidelijk dat de
oppositie nog altijd twijfelt over het
aanvaarden van verantwoordelijk
heid in de voorlopige regering, die
blijft zitten tot 6 mei, wanneer voor
het eerst vrije verkiezingen in de
DDR worden gehouden.
Lothar de Maiziere, de voorzitter
van de eens nauw met de commu
nisten verbonden Christen-Demo
cratische Partij, zei te verwachten
dat de communisten bij de verkie
zingen op zijn hoogst tien procent
van de stemmen zullen halen. Hij
zei dat in een interview met de
Westduitse krant Bild. Zijn eigen
partij, die deel uitmaakt van de
voorlopige regering, achtte hij, sa
men met andere christelijke groe
peringen, goed voor 30 procent van
de stemmen. Ook de aan invloed
winnende Sociaal Democratische
Partij zal naar verwachting van De
Maiziere 30 procent van de stem
men halen.
Meer dan 10.000 bouwvakkers,
schoonheidsspecialisten en onder
houdsmonteurs zijn gisteren in
Oost-Berlijn de straat opgegegaan
om hun onvrede te tonen over het
communisme, dat hun beroep in de
verdrukking zou hebben gebracht.
De demonstranten eisten een her
eniging met de Bondsrepubliek en
veroordeelden de poging van de re
gering van premier Modrow om een
Buitenland kort
Moslims
De Egyptische politie heeft gister
avond het vuur geopend op demon
strerende islamitische fundamenta
listen. Daarbij is een van hen om het
leven gekomen. De schoten vielen
toen de moslims weigerden gehoor
te geven 'aan het bevel een protest
actie in de universiteit van Assiut te
beëindigen. De betogers bekogel
den de politie met stenen.
Republikaner
Het Westduitse bureau voor be
scherming van de grondwet heeft
de uiterst rechtse Republikaner
voorlopig ingedeeld in het hokje
'bedreigend voor de grondwet'. Het
is nog geen definitief oordeel, want
het op 13 juni in Beieren gepubli
ceerde partijprogramma moet nog
nader bestudeerd worden. Pas
daarna wordt besloten of de Repu
blikaner door de autoriteiten in de
gaten gehouden moeten worden.
Computer-inbreker
Een Amerikaanse rechtbankjury
heeft de 24-jarige student Robert
Morris, die door in te breken in een
computerprogramma duizenden
computers op hol deed slaan, schul
dig bevonden. Morris kan worden
veroordeeld tot maximaal vijf jaar
gevangenisstraf en 250.000 dollar
boete.
compromis te vinden tussen een ge
leide economie en een kapitalis
tisch systeem. Volgens hen biedt al
leen het kapitalisme nog perspec
tief voor hun beroep.
De protestmars was niet van te
voren aangekondigd en werd niet
goedgekeurd door de vakbondslei
ders, die nog steeds trouw zijn aan
het communistische systeem, waar
in zij in het verleden een comforta
bele positie bereikten.
Amerikaan na
negen jaar
dodencel vrij
HOUSTON (Rtr) - Een zwarte
Amerikaan, die negen jaar in af
wachting van zijn executie in de
dodencel van een Texaanse ge
vangenis heeft gezeten, is giste
ren op borgtocht vrijgelaten na
dat een rechtbank in hoger be
roep bepaalde dat zijn veroorde
ling was ingegeven door racis
me.
Clarence Brandley (38) verliet
onder gejuich van zijn mede-ge
detineerden de gevangenis in
Huntsville. Hij werd vrijgelaten
nadat hij een borg van 75.000
dollar (rond 150.000 gulden) had
betaald. De openbare aanklager,
die erbij blijft dat Brandley
schuldig is, gaat bij de Hoge
Raad in beroep tegen de beslis
sing van het hof.
Brandley was conciërge op de
Conroe High School toen daar
in 1980 de 16-jarige (blanke)
Cheryl Dee Ferguson tijdens
een volleybal-toernooi werd ver
kracht en gewurgd. Een rechter
in Texas, die twee jaar geleden
de veroordeling van Brandley
onrechtmatig verklaarde, zei
destijds dat het waarschijnlijker
was dat de twee blanke conciër
ges van de school het meisje
hadden vermoord.
MOSKOU (AFP/Rtr/DPA/AP) De jettroepen zouden vertrekken en de
Azerbajdzjaanse partijleiding heeft
vanmorgen de bevolking opgeroe
pen een einde te maken
noodtoestand zou worden ingetrok
ken. Activisten van het front
Azerbajdzjan dreigden gisteren met
bloedvergieten. Radio Moskou oorlog. "Wij wachten tot woensdag-
Manschappen
van de Rode Kh
mer met artille-
riegeschut bij
Phnom Malai
aan de grens
met Thailand.
Sinds Vietnam
zijn troepen uit
Cambodja te
rugtrok, heeft de
Khmer gebied
langs de Thaise
grens bezet, (foto
AFP)
PEKING (AP) - Prins Norodom scoalitie.
Sihanouk heeft vanmorgen bekend
ook de Rode Kh- overgebracht van het door de guer-
gemaakt dat hij is afgetreden als lei- tr°^^^n; y,°or,^e^ deed hij dat
de Cambodjaanse verzet-
deel uitmaakt, heeft terugge- -rillabeweging beheerste kamp Bo-
r kamp K van de VN, v
1987, toen hij zijn coalitie- omstandigheden beter zijn
der andere medische hulp beschik
baar is. Toen de tien vrachtauto's
digingen uit het buitenland dat hij dat zij erop uit waren zijn inspan- van de VN echter bij Borai arriveer-
scoalitie. Aanleiding hiervoor is vol- partners beschuldigde van pogin-
gens Sihanouk een aantal beschul- Êen hen* in diskrediet te brengen e
de communistische Rode Khmers ningen te ondermijnen c
i ak- den vielen er schoten
noemde de toestand in Bakoe a
morgen nog altijd "ernstig". Even
als gisteren verschenen er geen
kranten en is de televisie uit de
lucht. De evacuatie van Armeniërs
gaat intussen onverminderd door.
De woede van de Azerbajdzjanen
richt zich inmiddels in toenemende
mate op Moskou in plaats van de
Armeniërs.
Vandaag moet Moskou antwoor
den op het ultimatum van het Azer
bajdzjaanse parlement, waarin Mos
kou werd gedreigd met een referen
dum over afscheiding tenzij de Sov-
VS geven toe:
drugsvangst bij
Noriega vals
WASHINGTON (IPS) - Een woord
voerder van het Amerikaanse mi
nisterie van defensie heeft gisteren
toegegeven dat er geen drugs zijn
gevonden in het hoofdkwartier van
de afgezette Panamese machtheb
ber, generaal Manuel Noriega. Er-
der hadden Amerikaanse autoritei
ten gemeld dat in het hoofdkwartier
25 kilo cocaïne was aangetroffen.
De vondst werd opgevoerd als be
wijs dat Noriega nauw betrokken
was bij de drugshandel.
Gisteren werd de vermeende
drugsvondst in twijfel getrokken in
een artikel in de Washington Post.
De Washington Post, die zich beriep
op bronnen in het leger, schreef dat
de bananenbladeren die in de ijs
kast van Noriega lagen geen cocaï
ne, maar tamales, een gerecht van
maïsmeel, bevatten.
Bob Hall, woordvoerder van het
Pentagon, zei Vanmorgen dat nog
niet duidelijk was wat in plaats van
cocaïne dan wel gevonden is. "Maar
een ding is duidelijk, het was geen
cocaine", aldus Hall.
Twee dagen na de invasie vertel-
i opnieuw koord te bereiken met de door Viet- geen van de 4.000 tot 4.500 vluchte-
Sihanouk zei niet meer te zullen
deelnemen aan internationale con
ferenties die een eind moeten ma
ken aan de oorlog in Cambodja,
geïnstalleerde regering
Hun Sen. In februari van 1988 na
hij het leiderschap weer op zich.
De Rode Khmer heeft de ov<
plaatsing verhinderd van Cam-
lingen het kamp, aldus de plaatsver
vangend directeur van de Grens-
hulporganisatie van de VN, Patrick
van de Velde.
Amerikaanse kolonel
journalisten dat in het hoofdkwar
tier van Noriega ongeveer 25 kilo
cocaïne was gevonden. Een dag la
ter zei een generaal dat het om 50 ki
lo ging.
ochtend en als zij dan niet vertrok
ken zijn, beginnen wij een werkelij
ke guerrilla-oorlog", zo zei een man
in Bakoe, die lid verklaarde te zijn
van het Volksfront.
Een woordvoerder van het Azer
bajdzjaanse Volksfront in Moskou
zei gisteren dat bereid te zijn om
met het Kremlin te praten. Sovjet-
generaal Jevgeni Nechajev ver
klaarde van zijn kant ook bereid te
zijn tot onderhandelingen. "Naar
mijn oordeel behoort het front niet
tot de individuele terroristen die ik
verantwoordelijk acht voor een
groot deel van het geweld tegen de
Sovjettroepen in de republiek", al
dus Nechajev.
In Bakoe verschenen gisteren
pamfletten die Sovjetleider Michail
Gorbatsjov schuldig verklaren aan
de "tragedie van Bakoe". Op span
doeken werd het legeringrijpen ver
geleken met de inval in Afghanis
tan. Sluipschutters beschoten 's
ochtends een miltair konvooi, waar
bij twee soldaten om het leven kwa-
Er werd massaal gestaakt, alle
winkels waren dicht, kranten ver
schenen niet en de regionale televi
sie was niet in de lucht. Bij de Sal-
janskije Kazerne in Bakoe, waar 263
militaire kadetten uit Azerbajdzjan
en meer dan 130 met hun sympathi
serende klasgenoten uit andere
streken in de Sovjetunie zich tegen
het Sovjetleger verzetten, werd
hard gevochten.
Protestbijeenkomsten en stakin
gen tegen het optreden van Sovjet
troepen waren er gisteren niet al
leen in Bakoe, maar door heel Azer
bajdzjan, zo meldde het Azerbajd
zjaanse persbureau Azerinform.
Aan de grens met Armenië leidden
onderhandelingen tussen vertegen
woordigers van nationalistische Ar
meniërs en Azerbajdzjanen welis
waar tot een principe-akkoord over
een bestand, maar noch de volks
fronten aan beide zijden noch de
Sovjettroepen hebben de gewapen
de groepen geheel onder controle.
De volksfronten van de drie Oost-
zeerepublieken Estland, Letland en
Litouwen, die zijn verenigd in de
Oostzeeraad, hebben de volksfron
ten in Armenië en Azerbajdzjan
aangeboden te bemiddelen.
r dat hij zich wel kandidaat zal bodjaanse vluchtelingen uit
r het presidentschap als
de buitenwereld afgesloten
politieke oplossing voor het vluchtelingenkamp bij de grens
conflict is. Hij beschouwt zichzelf met Thailand naar een nabijgelegen
nog wel als staatshoofd
bodja, een positie die hij
hij in 1970 werd verdreven door de medewerker
door de Verenigde Staten gesteun- teren gezegd,
de Lon Nol.
Cam- kamp dat onder toezicht staat
voor de Verenigde Naties. Dat heeft een
het VN-kamp gis-
De vluchtelingen zouden
SOFIA (AFP/AP/Rtr) - De Bul
gaarse communistische hebben gis
teren bij de hervatting van de ron
detafelconferentie aangeboden een
coalitieregering te vormen met de
Unie van Democratische Krachten
en dan gezamenlijk vrije verkiezin
gen voor te bereiden. De oppositio
nele Unie heeft het voorstal afgewe
zen, omdat de communisten daar
van zouden profiteren.
Unieleider Zhelyu Zhelev pleitte
gisteren voor democratisering vol
gens het Oostduitse en Tsjechoslo-
waakse model. De oppositie stelde
als tijdstip voor vrije verkiezingen
november voor in plaats van mei,
zoals door de communistische par
tij en de Agrarische Unie (een partij
die zich onlangs heeft losgemaakt
van de communisten) is voorge
steld. Volgens de oppositie moeten
BOEKAREST (GPD/AP/ANP) - De
Roemeense oppositie heeft woe
dend gereageerd op de aankondi
ging dat het Front voor Nationale
Redding eigen kandidaten zal stel
len bij de verkiezingen. Waarne
mend president Ion Iliescu heeft de
datum vastgesteld op 20 mei en zal
de Verenigde Naties vragen waar
nemers te sturen.
Een van de leiders van het Front
voor Nationale Redding, Silviu
Brucan, maakte gistermiddag be
de onlangs opgerichte partijen de kend dat het Front meedoet, al kon
kans krijgen zich goed voor te berei- hij niet zeggen wie de kandidaten
den op de verkiezingen. zijn. Het zullen in elk geval geen ho-
Politburolid Andrei Lukanov ge militairen zijn, zo zei hij. Volgens
hield echter vast aan mei als datum,
omdat "ieder uitstel het democrati-
seringsproces zou vertragen". Op TOP IN PRAAG - De Tsjechoslo-
de vraag of er na de verkiezingen waakse president Vaclav Havel
een coalitieregering tot stand kan heeft gisteren voorgesteld om de
komen, zei hij dat "we niet tegen el- top-ontmoeting tussen Michail Gor-
ke prijs willen vasthouden aan de batsjov en George Bush in juni in
macht". Praag te laten plaatsvinden. Havel
In meer dan 250 plaatsen in Bul- beargumenteerde zijn voorstel door
garije werd gisteren gestaakt door te wijzen op de internationale span-
onder meer onderwijzers, mijnwer- ning die was ontstaan na de Sovjet-
kers en drukkers. De staking had inval in Tsjechoslowakije in 1968.
overigens niets met politieke her- Volgens hem kan de ontspanning
vormingen te maken. De meeste niet beter tot uitdrukking worden
stakers willen dat de overheid hun gebracht dan door in Praag bijeen te
baan anders indeelt zodat zij in aan- komen. Geen van beide landen
merking komen voor een groter heeft nog op het voorstel van Havel
pensioen.
Brucan zou er een politiek vacuüm van de Nationale Liberale Partij,
ontstaan dat de nieuwe politieke "Dit is een zeer cruciaal moment
partijen niet kunnen opvullen als zo verklaarde hij. "Als Europa nu
het Front niet aan de stembusstrijd niet ingrijpt, krijgen we de recon-
zou deelnemen. structie van de Berlijnse Muur en
Iliescu zelf verklaarde gisteren zal het totalitarisme weer over ons
dat hij een tegenstander is van een heen rollen".
meer-partijensysteem, dat hij een Ook woordvoerder Suian van de
"verouderd democratiemodel" Nationale Boerenpartij verwierp
noemde. Hij waarschuwde dat de het besluit. "Het Front heeft zich-
bestuurlijke chaos van de jaren der- zelf op de eerste dag van de revolu-
tig, toen Roemenië democratisch tie een mandaat gegeven en dat
was maar zich van regeringsorisis stukje bij beetje veranderd. Dat is
naar regeringscrisis sleepte, onder niet goed voor het Front en niet
geen beding mag terugkeren. Hij goed voor het volk", aldus Suian.
gaf echter niet duidelijk aan wat „De andere partijen hebben niet de-
hem precies voor ogen staat. zelfde kansen als de Front-kandida-
Volgens Brucan is het Front on- ten. Zij hebben de politieke macht
danks deelname aan de verkiezin- en de massamedia, de anderen niet.
gen geen partij. "Partijen zijn insti- We hebben onze kritiek op het
tuties met een strikte discipline Front tot nu toe heel voorzichtig ge
waar iedereen zich aan houdt", zei formuleerd, maar we zullen dat van
hij. De bekende voormalige dissi- af dit moment veel openlijker
dente Doina Cornea is vanmorgen doen".
uit het Front gestapt. Ze gaf als re- Volgens de laatste stand van za
den op dat ze niet langer zitting wil ken zal zaterdag het proces begin-
hebben in het Front omdat het zich nen tegen vier vooraanstaande me-
gaat omvormen tot een politieke dewerkers van de geëxecuteerde
partij. partijleider Nicolae Ceausescu. Alle
Leiders van de twee belangrijkste vier waren lid van het politburo. Het
oppositiepartijen, de Nationale gaat om Emil Bobu, Ion Dinca, Ma-
Boerenpartij en de Nationale Libe- nea Manescu en Tudor Postelnicu.
rale Partij, reageerden woedend op Ze moeten terechtstaan voor het
de bekendmaking van Brucan. Het buitengewone müitaire tribunaal
verst ging woordvoerder Lasarescu van Boekarest.
Japan in februari
naar de stembus
TOKYO (AP) - Het lagerhuis van het
Japanse parlement is gisteren ont
bonden. Het wordt niet uitgesloten
dat bij de verkiezingen, die op 18 fe
bruari zullen worden gehouden, de
Liberaal Democratische Partij haar
meerderheid verliest. De liberaal-
democraten maken al 34 jaar onaf
gebroken deel uit van de regering.
In juli zou de termijn van vier jaar
van de leden van het lagerhuis aflo
pen, maar de druk om vervroegde
verkiezingen uit te schrijven is het
afgelopen jaar toegenomen als ge
volg van een aantal omkoop- en
seksschandalen, waarbij de libe
raal-democraten waren betrokken.
Vorig jaar juli verloor de Liberaal
Democratische Partij haar meerder
heid in het minder invloedrijke ho-
gerhuis. De oppositie onder aanvoe
ring van de leider van de socialisten,
Takako Doi, heeft nu de meerder
heid in het hogerhuis. In Japan is
het traditie dat de leider van de
grootste partij'uit het lagerhuis pre
mier wordt.
LEIDEN Margaret Thatcher.
Tien jaar is ze nu aan de macht, en
het einde is nog niet in zicht. Als ze
kans ziet de oververhitte Britse eco
nomie wat af te koelen, stevent ze
bij de komende verkiezingen voor
de vierde keer bijna onbedreigd op
de overwinning af, zo stelden giste
ren de Britse ambassadeur Michael
Jenkins, Volkskrant-correspon
dent in Londen Wio Joustra en
NRC-redacteur Mark Chavannes
gisteravond tijdens een forumdis
cussie over tien jaar Thatcher op de
Leidse universiteit.
door
Sjaak Smakman
Jenkins schetste kort het succes
verhaal van de Iron Lady. In 1979
nam ze de macht over toen de Brit
ten na een half jaar van langdurige
stakingen, de beruchte 'winter of
discontent'. Labour voor gezien
hielden. Ze bond de strijd aan met
de oppermachtige vakbonden, die
in de tijd van Labour vaste gasten
waren in Downing Street en bijna
een tweede regering vormden. De
grote krachtmeting tijdens de mijn
stakingen onder het dynamic
leadership' van Arthur Scargill,
zoals Jenkins ironisch opmerkte,
besliste ze in haar voordeel.
Rond het midden van de jaren
tachtig begon Groot-Brittannië de
vruchten te plukken: het is koplo
per in de EG voor wat betreft econo
mische groei en investeringen, het
inkomen van de gemiddelde Brit is
reeël 30 procent hoger dan in 1979,
de werkloosheid ligt onder het EG-
gemiddelde en de staatsschuld is af
in plaats van toegenomen. Maar be
langrijker nog, aldus Jenkins, is dat
Thatcher een nieuwe filosofie heeft
gebracht: die van een terugtreden
de overheid, wier ingrijpen zich tot
een absoluut minimum beperkt en
die zich in elk geval niet bemoeit
met de economie of het bedrijfsle
ven. Anno 1989, accepteert zelfs La
bour dat 'some things have cotne to
stay', aldus Jenkins.
Smoezelig
De keerzijde van de medaille is een
sterke tweedeling in de samenle
ving, benadrukte Joustra. De tradi
tionele tegenstelling tussen het ar
me noorden en het rijke zuiden is
verscherpt. Tweederde van de Brit
ten, zo stelde hij, behoort tot de 'ha
ves' en éénderde tot de 'have-nóts'.
Het verweer van Jenkins: "Als u
zou moeten kiezen", zo sprak hij tot
de goed gevulde zaal, "tussen een
land waarin iedereen het wat beter
heeft, maar waar een grote kloof is
tussen de armsten en de rijksten, en
een land waarin iedereen veel armer
is maar waarin die kloof veel kleiner
is, waarvoor zou u dan kiezen. Voor
opgesteld dat u tot de armen be
hoorde?".
Chavannes verpakte een andere
schaduwzijde in een anecdote. Af
gelopen weekeinde, zo vertelde hij,
was hij weer in Londen en bezocht
zijn favoriete Pakistaanse nacht
winkel. "Die had een nieuwe gevel
en een nieuw interieur, maar het
was binnen nog steeds smoezelig en
een rommeltje in de schappen
En altijd als ik de trein neem, denk
ik: wat is er veranderd? Het hele
verkeerssysteem is zo mogelijk een
nog grotere rotzooi dan in Neder
land. Een lagere staatsschuld, pri
ma. Maar waarvoor? Het probleem
van individuele welvaart en collec
tieve armoede is nog steeds niet op
gelost. De vrijheids-ideologie van
Thatcher doet in dat opzicht kunst
matig aan".
De diepe armoede in sommige ge
bieden, het slechte onderwijs, de
snel verouderende infrastructuur:
Jenkins kon er niet omheen. De
"grote sommen geld" die daar naar
toe gaan, zijn, zo gaf hij toe, bij lange
na niet genoeg. "Ik ontken niet dat
er nog heel veel gedaan moet wor
den".
Middle-class
De veronderstelde anti-EG-hou-
ding van Thatcher noemde Jenkins
een fabeltje. De vaak gemaakte ver
gelijking van Thatcher met De
Gaulle vond hij onzin: de voormali
ge Franse president liep in 1965
boos weg uit de EG toen er beslui
ten tegen zijn zin werden genomen,
en hij kwam pas twee jaar later te
rug toen zijn land een veto-recht
kreeg. Thatcher daarentegen onder
tekende drie jaar geleden een over
eenkomst die een einde maakt aan
het veto-recht van individuele EG-
landen, stelde hij. Ook het verwijt
dat Groot-Brittannië zo vaak dwars
ligt, zoals bij het sociaal handvest,
wierp hij ver van zich. "Mijn land
heeft het recht er over sommige as
pecten van de EG een eigen mening
op na te houden". Hij kreeg bijval
van Chavannes, al stelde Joustra
dat de geschiedenis hard zal oorde
len over Thachter's houding ten
aanzien van de EG.
En dan de toekomst. Die ziet er
voor de Iron Lady niet slecht uit. Ze
mag zelf een verkiezingsdatum
vaststellen tussen nu en medio
1992. Ze heeft dus nog even de tijd
om de oplopende rente (rond de 15
procent) en inflatie (tegen de 8 pro
cent) als gevolg van oververhitting
van de economie af te remmen. On
langs moest haar minister van fi
nanciën Nigel Lawson al het veld
ruimen omdat die weigerde in te
grijpen. Slaagt ze erin de economie
wat op te krikken, dan lijkt haar
herverkiezing bijna een formaliteit,
zo taxeerden Jenkins, Chavannes
en Joustra.
Politiek is ze in eigen kring niet
onomstreden, maar voor een paleis
revolutie hoeft ze niet bang te zijn.
En al heeft Labour zich onder Neil
Kinnock losgemaakt van de vak
bonden en is de Britse PvdA lang
zaam maar zeker salonfahig gewor
den, het is nog de vraag of Kinnock
Thatcher van haar troon kan stoten.
"Kinnock heeft van Labour een ge
loofwaardige partij gemaakt, maar
hij is vanuit een te grote achterstand
begonnen", oordeelde Jenkins on
der bijval van de overige panelle
den.
Daarnaast kent Groot-Brittannië
een bijna presidentieel systeem:
een districtenstelsel in plaats van
evenredige vertegenwoordiging,
geen coalities, en mensen stemmen
op een persoon in plaats van een
partij. "Persoonlijkheid is een bepa
lende factor", zei Jenkins. En That
cher, ook al sprak een vragensteller
met duidelijk misnoegen over haar
'burgerlijkheid', hééft die. Zoals
Jenkins zei: "Ze is wat ze is: een
middle-class lady, omhooggescho-
ten door met heilig vuur haar ideeën
aan de man te brengen. En als de
Britse kiezers dat niet meer willen,
stemmen ze haar wel weg".
