Slovenië
dreigt met
weglopen
Roemenië laat nieuwe partijen toe
EG-lidmaatschap DDR verdeelt Twaalf
Singh bereidt nieuwe slag met Gandhi voor
'Zivkov spion
voor de nazi's
VS staken verzet tegen
terugsturen Vietnamezen
Leger schiet
op betogers
in Kashmir
Ruzie op partijcongres Joegoslavië
BELGRADO Tot een breuk is het nog niet gekomen,
maar het congres van de Joegoslavische communistische
partij werd afgelopen weekend beheersd door de dreiging
van de Slovenen om van de vergadering weg te lopen als er
geen verdergaande democratisering komt. De tegenstelling
tussen de Serviërs, die weinig voelen voor verandering, en
de Slovenen is de afgelopen dagen ondanks uitvoerige dis-,
cussies absoluut niet kleiner geworden.
door
Runa Hellinga
De mogelijkheden daarvoor waren
er aanvankelijk wel. Een van de be
langrijke onderdelen van het con
gres is een declaratie van de com
munistische partij, waarin tot ver
gaande hervormingen op politiek,
sociaal en economisch vlak wordt
opgeroepen. De verklaring, opge
steld door het Centraal Comité,
pleit onder meer voor vrije verkie
zingen, afschaffing van de monopo
liepositie van de communistische
partij, liberalisering van de econo
mie en een beter milieubeleid.
Maar al bij het begin van het con
gres bleek dat een aantal afgevaar
digden de discussie over deze tekst
zoveel mogelijk wilden vermijden.
Een voorstel tot een algemene dis
cussie haalde het niet en het con
gres sloot zich twee dagen lang in
werkgroepen op. Daar werd vol
gens de Slovenen over alles gepraat,
behalve over de belangrijkste pun
ten. Bij de Sloveense delegatie leeft
nu de angst dat de verklaring uitein
delijk helemaal wordt verworpen.
"In dat geval is het congres een tota
le mislukking", aldus Jose Smole,
president van de socialistische alli
antie van Slovenië.
De Slovenen zitten vooral twee
punten dwars. Dat is enerzijds het
idee van het democratisch centra
lisme, de verplichting die partijle
den hebben om ieder besluit van
het Centraal Comité op te volgen.
Ze vinden dat een achterhaalde ge
dachte in een land dat uit zes min of
meer zelfstandige republieken be
staat, die ieder op allerlei andere
vlakken hun eigen gang gaan. Ver
der maakten ze zich ernstig zorgen
over de overheersing door Servië
van de Albanese meerderheid in het menie eisten gisteren
vroeger autonome gebied Kosovo,
dat tussen Servië en Albanië ligt in
geklemd. Servië volgt volgens de
Slovenen een veel te harde lijn, en
brengt daarmee ook het door veel
Joegoslaven felbegeerde lidmaat
schap van de Europese Gemeen
schap in gevaar.
Studentenleiders maken vanaf een balkon op het Plein van de Universiteit in Bukarest het overwinningsteken. Ruim 2000 studenten uit heel Roe-
.enië eisten gisteren meer vrijheid, tijdens een manifestatie ter herdenking van bij de revolutie omgekomen studenten. (foto ad
BOEKAREST De rechtbank in
Boekarest heeft dertien nieuwe po-
!itiek.e efrt'jen toegelaten De Na-
zal mede afhangen van de opstel- Boerenpartij had al de offi-
ling van het congres vandaag. Voor ciele status en daarbij hebben zich
onder meer gevoegd de Nationa
le Liberale Partij, de Socialistische
cxvio^nc x-viii- Democratische Partij, de Democra-
h^a^knprTtP tisch-Christelijke Unie, de Demo-
Persoon- cratische Part'j- de Nationaal De
en als on niocratische Partij, de Sociaal-De-
punten"morgeVlvandaag, red.) socratische Partij, de Progressieve
- Partij en de Ecologische Partij. Hoe
de Sloveense delegatie staat
ding echter vast: "Dit is de laatste
kans voor de Joegoslavische
munistische partij
wijzigen", aldus Smole.
lijk denk ik dat we weglopen als
De bijeenkomst was oorspronke- over het plein. Het zijn regels van
lijk bedoeld ter nagedachtenis van een - onder Ceausescu verboden -
de studenten die omkwamen tij- 19de eeuws patriottisch lied met
dens de revolutie van december, een prachtige en tegelijk droevige
"Roemenië ontwaak uit de nacht- melodie.
merrie, die barbaarse tirannen je Haaks op de opvatting van de stu-
hebben aangedaan', schalde het denten staat de uitslag van een klei-
vervolgens uit duizenden kelen ne peiling waarvan het dagblad Ro-
SOFIA (GPD/AP) - Een Bulgaarse
krant heeft de voormalige president
en partijleider Todor Zivkov er vrij
dag van beschuldigd dat hij tijdens
de Tweede Wereldoorlog spioneer
de voor de nazi's. Volgens Otetsjest-
ven Front werkte Zivkov vanuit een
villa in Sofia. De krant gaf geen na
dere details.
De Bulgaarse Communistische
Partij wil breken met haar Stalinis
tische verleden en streeft naar een
meer-partijenstelsel en parlemen
taire democratie. Dat blijkt uit het
'Manifest over democratisch socia
lisme in Bulgarije'. Het manifest
dient ter voorbereiding van het
veertiende buitengewone partijcon
gres, dat volgende week dinsdag be
gint.
In het stuk staat onder meer dat
de Bulgaarse Communistische Par
tij moet worden gedestaliniseerd en
omgevormd tot een moderne
marxistische partij. Het socialisme
is nodig en slechts mogelijk als stap
voorwaarts op weg naar .een recht
vaardige, democratische maat
schappij, die bovendien menselij
ker is dan het kapitalisme, aldus het
document.
Het bevestigt dat het machtsmo
nopolie van de communistische
partij wordt afgeschaft en het
noemt als belangrijkste partijtaken
het streven naar democratie, een
parlementair stelsel en pluralisme.
Daarover zal worden onderhandeld
met de oppositie. Tevens zal wor
den gesproken over de eis van de
oppositie te worden toegelaten tot
radio en televisie en eigen kranten
uit te geven. In de buitenlandse po
litiek wil de partij voortzetting van
de goede relatie met de Sovjetunie
en andere Oosteuropese landen.
Bulgarije blijft lid van het War
schaupact, aldus het manifest.
Volgens het persbureau BTA
hebben de nieuwe onafhankelijke
vakbonden tussen 25 december en
10 januari meer dan honderd ar-
mania Libera gisteren de uitkomst beidsconflicten geregistreerd. In de
publiceerde, van de ondervraagden meeste gevallen ging het om stakin-
heeft 94 procent vertrouwen in het gen. De arbeiders eisten onder meer
Front voor Nationale Redding; 6 bekendmaking van de winst of de
procent heeft dat niet. Van de men- stand van de technologische ont-
die hun vertrouwen uitspraken, wikkeling van hun bedrijf, minder
bureaucratie en het ontslag van on
deskundige directeuren.
de orde komen"
Slovenië was de eerste republiek de onderlinge krachtsverhoudin-
die oppositiepartijen toestond. Sa- ®en ''®®en zal Pas blJ de verkiezin-
men met de aangrenzende repu- gen blijken,
bliek Kroatië willen de leiders dit
voorjaar verkiezingen met meer
partijen houden.
door
Ronald Frisart
Meer buitenlands
nieuws op pagina 10
Naar het zich laat aanzien zullen
de processen tegen hoge functiona
rissen van het voormalige Ceauses-
cu-bewind vandaag of morgen be
ginnen. Het was de bedoeling dat
dat vorige week al zou gebeuren,
maar de hoogste openbare aankla
ger, procureur-generaal Gheorghe
Robu, onderstreepte in het dagblad
Adevarul nog eens dat de voorberei
dingen zorgvuldig zijn geweest en
daardoor tijdrovender dan ver
wacht. Volgens Robu werkte het
ook nogal vertragend dat tal van be
klaagden nauwelijks blijken te kun
nen schrijven, hoewel velen van
hen zich tooien met universitaire ti
tels. Volgens Robu zijn alle oud-
Ceausescu-medewerkers opgepakt.
Dat lijkt echter twijfelachtig, aange
zien oud-premier Ilie Verdet nog op
vrije voeten is.
Duizenden Roemeense studen
ten hebben gisteren tijdens
WASHINGTON - Marion Barry,
de burgemeester van Washington
die donderdag werd gepakt nadat
hij crack-cocaïne had gebruikt,
heeft gisteren aangekondigd dat hij
hulp zal zoeken om "mijn lichaam,
geest en ziel te genezen". De burge
meester zei niet dat hij zich zal laten
opnemen in een van de speciale kli-
door
Henk Dam
Barry zoekt 'reiniging van ziel'
gaf gisteren een korte ver
klaring waarin hij erkende grote
problemen te hebben. Die verkla
ring werd live door de omroepen in
Washington uitgezonden. Barry zei
onder meer dat zijn arrestatie in een
hotel in Washington en de daarop
volgende voorgeleiding voor de
rechter het moeilijkste was dat hij
ooit had meegemaakt. "Want deze
nieken waar verslaafden aan drugs
en alcohol worden behandeld,
die mogelijkheid heeft hij
weekeinde tegenover vrienden na
drukkelijk opengelaten.
Barry, met naast zich zijn vrouw
Effi en omgeven door een aantal do-
mijn diepste menselijke fouten".
De burgemeester wilde na afloop
van zijn verklaring geen vragen van
verslaggevers beantwoorden. Hij
gaf de microfoon aan zijn v
man nu erkent problemen te heb
ben, "een grote last wegneemt". Ze
verzekerde Barry daarnaast van
haar loyaliteit. De verklaring van
Effi viel op, omdat Barry donderdag
werd gearresteerd in het gezelschap
van een vrouw van wie nu bekend is
dat zij lang een van zijn vele vrien
dinnen is geweest. De vrouw, het
voormalige fotomodel Rasheeda
Moore, lokte Barry op verzoek van
de politie in de val.
Noch Barry, noch zijn vrouw zei
den ook maar iets over Barry's ver
dere toekomstplannen. Als Barry
zijn gearresteerd,
dat het feit alleen al, dat haar gisteren hebben aangekondigd zich
voor herverkiezing beschikbaar te
stellen. Die aankondiging, aldus
medewerkers van Barry vrijdag, is
voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Het is nog niet zeker of Barry niet
alsnog gaat proberen herkozen te
worden, maar de kans daarop lijkt
klein. Barry, die altijd heeft gezegd
nooit drugs te gebruiken en jonge
ren aanspoorde dat voorbeeld te
volgen, heeft door de arrestatie zijn
geloofwaardigheid zodanig ver
speeld, dat een comeback eenvou
digweg niet denkbaar is.
Voorlopig blijft Barry nog wel
aan als burgemeester. Vrijdag gaf
hij de meeste van zijn bevoegdhe
den in handen van gemeentesecre
taris Carol Thompson. Maar als ge
kozen functionaris blijft Barry bur
gemeester tot hij zelf zou besluiten
op te stappen.
DUBLIN De EG-landen zijn ver
deeld over de vraag of Oost-Duits-
land als een 'geval apart' met voor
rang lid moet kunnen worden van
de EG. Tijdens de extra-bijeen
komst van de EG-ministers van bui
tenlandse zaken zaterdagavond
J I WtÊ^ Dublin
vreedzame manifestatie op het Nederlandse minister Hans van den
door
Hans de Bruijn
Zo'71 honderd Vietnamese vluchtelingen in Hongkong demonstreerden za
terdag tegen hun overplaatsing naar een ander vluchtelingenkamp in het
land. Zij behoren tot de ongeveer 44.000 Vietnamezen voor wie gedwongen
t&rugkeer naar hun vaderland dreigt. (foto ap>
WASHINGTON ((AP) - De Verenig
de S.taten zullen zich niet langer ver
zetten tegen het Britse besluit om
Vietnamese bootvluchtelingen in
Hong Kong onder dwang te repatri
ëren. Groot-Brittannië moet de
maatregel om Vietnamzen terug te
sturen, dan wel een jaar opschorten
om hulpverleners de tijd te geven
de Vietnamezen ervan te overtui
gen dat zij bij terugkeer in Vietnam
niets te vrezen hebben.
De VS zullen hun herziene stand
punt deze week inbrengen in een
vergadering van 18 landen in Genè-
ve over de problematiek van de
Vietnamese vluchtelingen met wie
Hongkong, Thailand en andere lan
den van Zuidoost-Azië in de maag
zitten.
ningsperiode te verkorten tot een
half jaar.
De Amerikaanse ommezwaai, die
volgde na maanden van moeizame
discussie, zal ongetwijfeld slecht
vallen bij de vele Amerikanen van
Aziatische afkomst en Congresle
den die gedwongen repatriëring fel
afwijzen. "Hiervoor bestaat geen
goede oplossing", zei één van de
functionarissen. "Het is gewoon het
minste van twee kwaden".
Plein van de Universiteit in Buka
rest geëist dat iedereen die in de
Ceausescu-jaren hoge staats- en
partij functies had, wordt berecht.
De studenten wantrouwen mensen
als Iliescu en Mazilu, leiders van het
Front voor de Nationale Redding
die onder Ceausescu ook al hoge
posten bekleedden. De studenten
koesteren groot wantrouwen tegen
de voorlopige regering, het Front
voor Nationale Redding. Officieel
zitten er in de leiding van dat Front
ook zes studentenafgevaardigden,
maar gisteren bleek niemand hen
als student te kennen.
AANVAL IN SUDAN - Rebellen
hebben in het zuiden van Sudan de
provinciehoofdstad Juba onder
vuur genomen, maar het leger wist
de aanval af te slaan, zo heeft een re
geringsfunctionaris gisteren ge
zegd. Juba is bijna volledig door re
bellen van het Sudanese Bevrij
dingsleger (SPLA) omsingeld. Er
dreigt een voedseltekort omdat
hulpverlening door de lucht, de eni
ge weg, is verboden.
Van den Broek botste zo met zijn
Westduitse collega Genscher en de
Oost-Europa sprak de voorzitter van de Europese Com-
Delors, die vorige week zei
Broek zich onomwonden uit tegen dat de DDR een geval apart is en
Voedselhulp Polen en Roemenië
DUBLIN (GPD) Roemenië krijgt op korte termijn voor 93 miljoen
gulden voedsel van de Europese Gemeenschap en voor 12 miljoen gul
den aan medicijnen. Daarnaast krijgt Polen voor nog eens 67 miljoen
aan voedselhulp, zo hebben de EG-ministers van buitenlandse zaken
zaterdag besloten. Als het nodig is, zal de EG later dit jaar nog meer
hulp sturen.
Roemenië krijgt 20.000 ton rundvlees, 250.000 ton graan, 5000 ton bo
ter en 5000 ton olijfolie. De Roemenen hadden 300.000 ton graan,
250.000 ton vlees, 15.000 ton boter, 10.000 ton rijst en 18.000 ton koffie
gevraagd aan de EG. Het voedsel zal in Roemenië tegen de normale
prijs moeten worden verkocht. De opbrengst moet in een speciaal
fonds worden gestort. Over het gebruik daarvan zal later worden be
slist. Ook in Polen is voor die werkwijze gekozen.
De EG heeft eind december al noodhulp aan Roemenië gegeven,
kort nadat aan de Ceausescu-dictatuur een einde was gekomen. Zo
werd toen 8,4 miljoen gulden uitgetrokken voor medische hulp en 5,6
miljoen gulden voor voerdselhulp. Polen krijgt op korte termijn
300.000 ton broodgraan van de EG voor 67 miljoen gulden. Die komen
dus bovenop de 303 miljoen gulden aan noodvoedselhulp die de EG vo
rig jaar al aan Polen heeft geschonken in de vorm van graan, vlees, fruit
en olijfolie.
Broek daarop kritiek uitte, staat Ne- het proces geleidelijk en vreedzaam
derland zeker niet alleen. Als het tot gaan. Maar op dat moment is er ook
hereniging van de Duitslanden niets meer tegen hereniging en is
komt, spreekt een EG-lidmaat- een versneld EG-lidmaatschap niet
schap van dat nieuwe, grote Duits- meer aan de orde. Van den Broek
land vanzelf, aldus de minister. zei daarom geen behoefte te hebben
Maar hij ziet niet in waarom de aan "wollige taal, geheimzinnige
DDR tot het zover is een speciale woorden en dubbele bodems", die
behandeling moet krijgen. "Van de kennelijk ergens anders op gericht
DDR, waar het democratiserings- Zijn.
proces maar net op gang is geko- De Westduitse minister Genscher
men en nog geen sprake is van een wil echter dat een aanvraag tot toe-
marktgeoriënteerde economie, kan treding al vóór 1993 in behandeling
toch moeilijk gezegd worden dat genomen moet worden, hoewel vol-
j 1 J ~1~~ gens Van den Broek de EG-landen
juist herhaaldelijk hebben gezegd
niet voor 1993 over uitbreiding van
de EG te willen spreken. Volgens
Delors geldt dat echter niet voor de
DDR. Hij wil de andere Oosteurope
se landen kennelijk voorlopig bui
ten de deur houden, en maakt alleen
voor de DDR een uitzondering.
Volgens minister Genscher heeft
de DDR drie keuzen: lidmaatschap,
associatie met de EG of hereniging.
"Het is een soevereine beslissing
van de regering van de DDR voor
welke mogelijkheid zij kiest", zei
hij. Kiest Berlijn voor het EG-lid-
maatschap, dan moet de EG daar
aan voldoen.
Bijval
Van den Broek kreeg zaterdag wei
nig openlijke bijval van zijn colle
ga's. "Nadat ik gesproken had, heer
ste er een lang stilzwijgen", zei hij.
Maar uit verklaringen achteraf
bleek dat zijn opvattingen door
meerdere collega's worden gedeeld.
De Franse minister Roland Dumas
zei,dat de DDR 'economisch en poli
tiek niet in staat is om lid van de EG
het voldoet aan de voorwaarden die
we ook aan elk ander land stellen
dat EG-lid wil worden", zei Van den
Broek.
Volgens Delors kan de DDR lid
worden, zodra is voldaan aan de
voorwaarden die de EG-regerings-
leiders eind vorig jaar al stelden aan
de hereniging. Zo moet rekening
gehouden worden met de bestaan
de verdragën en akkoorden en moet
SRINAGAR (Rtr) Indiase troe
pen hebben gisteren zeker 30 men
sen gedood toen ze het vuur open
den op betogers in Kashmir die het
uitgaansverbod overtraden. Dui
zenden islamieten gingen in Srina-
gar, de zomer-hoofdstad
NEW DELHI Nauwelijks 45 da
gen na haar aantreden is de minder-
Groot-Britt.annië heeft laten door- heidsregering van premier
schemeren geen opschorting
Vishwanath Pratap Singh volop be-
jaar te zullen accepteren. Maar zig zich voor te bereiden op tussen-
verwacht wordt dat tijdens de twee- tijdse verkiezingen. Aan het echte
daagse vergadering als compromis regeringswerk zijn de coalitiepartij-
wordt voorgesteld om de bezin-
het Nationale Front sinds het
verslaan van Rajiv Gandhi's Con
grespartij nog niet toegekomen.
land, net als in november, weer voor
Gandhi kiest. De Congrespartij
heeft onlangs het bestuur in Karna-
taka weer veroverd, nadat de Jana-
ta-partij die staat lange tijd bestuur
de. In Kerala zwaaien linkse partij
en de scepter.
door
Venugopala Rao/IPS
Mijnstaking
Arbeiders van de twee laatste mij
nen in Polen waar nog werd ge
staakt uit protest tegen de radicale
economische hervormingsmaatre
gelen van de regering, zijn zaterdag
weer aan het werk gegaan. Aan de
stakingen in de Czerwone Zaglebie-
en de Niwka Modrzejow-mijn, waar
40 werknemers het werk hadden
neergelegd, kwam een einde door
onderhandelingen.
In acht noordelijke deelstaten,
waaronder belangrijke als Maha
rashtra, Madhya Pradesh en Rajast-
han, staan regionale parlementsver
kiezingen op stapel. De Front-par
tijen hopen op die manier hun posi-
tie in de landelijke politiek fors te
verstevigen, aangezien de parle-
Noodgedwongen gokt het Natio- menten in de deelstaten in april hun
nale Front nu nog op parlementaire stem uitbrengen voor de Rajya Sa-
steun van de communistische par- bha, het Hogerhuis in New Delhi,
tijen, aan de linkerkant, en van de
Hindu Bharatiya Partij, aan de rech
terkant van het politieke spectrum.
In een aantal kiesdistricten in de
zuidelijke deelstaten Kerala en Kar-
nataka worden op 27 februari tus- Vm-rWlrlhpiH
sentijdse verkiezingen gehouden, vciucciuuciu
Dan zal moeten blijken of de stem- De campagne van de partijen in het
ming ten gunste van zijn regering Nationale Front wordt geholpen
verandert, of dat hef zuiden van het door de nauwelijks verhulde ver-
Dan worden 70 nieuwe vertegen
woordigers in deze Indiase versie
van de Eerste Kamer gekozen. De
Congres-partij heeft daar nu nog de
meerderheid.
deeldheid binnen de Congres-par
tij. Het Front richt de aandacht
vooral op de plannen die de rege
ring tot nu toe presenteerde, zoals
die voor plattelandsontwikkeling
en werkgelegenheid.
De regering-Singh heeft de kie
zers beloofd voor een bedrag van
tien miljard gulden per jaar een
werkgelegenheidsprogramma te
lanceren. Voor kredieten aan boe
ren is de komende vijfjaar nog eens
twee miljard gulden per jaar uitge
trokken. Volgens economen leidt
uitvoering van deze beloften tot ho
gere inflatie en begrotingstekorten.
Dat staat op gespannen voet met
de plannen van minister van finan
ciën Madhu Dandavate. Hij kampt
met een begrotingstekort van 18
miljard gulden, hoger dan ver
wacht. Bij de presentatie van zijn
eerste begroting, eind maart, zal
Dandavate naar verwachting onder
meer een krapper geldbeleid, be
perking van de 12 procent inflatie
en verbetering van de betalingsba
lans als belangrijkste punten noe-
meerderheid islamitische deelstaat te worden'. Hij noemde een eventu-
Kgshmir de straat op om voor onaf- ele aanvrage 'prematuur' en zei dat
hankelijkheid te betogen. De India- eigenlijk alle landen in Oost-Europa
momenteel een 'geval apart' zijn.
De Belgische minister Mark
Eyskens noemde de Oostduitse
puinhoop'. Hij vond
troepen hadden het bevel gekre
gen te schieten op overtreders van
het uitgaansverbod, dat van kracht
is sinds december. In sommige wij-
ken van_de stad werden de veilig- heie discussie niet interessant
'omdat het toch niet gebeurt'.
Eyskens pleitte voor nauwe contac
ten tussen de grote Westeuropese
politieke 'families' en hun Oost
europese tegenhangers.
De ministers zaken spraken zich
uit voor uitbreiding van de bestaan
de handelsakkoorden met
Tsjechoslowakije, Bulgarije en Roe
menie. Maar men wil geen verplich-
De onlusten begonnen al zater
dag nadat Indiase troepen invallen
hadden gedaan in woningen en ze
ker 300 mensen hadden gearres
teerd. Via luidsprekers in moskee
ën werden de bewoners van de stad
opgeroepen het uitgaansverbod te
negeren
actie va
ooggetuigen gaven veel
gehoor aan die oproep,
men. De regering-Singh voelt zich
daarbij gesterkt door de gestegen
uitvoer en de verminderde invoer
van het laatste half jaar, waardoor
het handelstekort met 17 procent is
afgenomen.
te protesteren tegen de tingen voor de lange termijn „«u,-
de militairen. Volgens gaan voordat duidelijk is of de her-
vormingen doorzetten. De minis
ters spraken zich ook uit voor het
houden van een top van de staats
hoofden en regeringsleiders van al
le 35 Europese landen (behalve Al
banië) die aan de Europese Veilig
heidsconferentie (CVSE) deelne
men. Daarnaast is gepleit voor een
geregelder politiek contact op mi
nisterieel niveau tussen die landen.
Kashmir is een strategische vlak
te die ligt tussen Pakistan, India en
China. Pakistan en India hebben er
twee oorlogen om gevoerd. Van
daag voeren deze landen besprekin
gen en de situatie in Kashmir zal ze
ker ter sprake komen.
