FC Groningen en het eigenbelang
Pas een jaar na de inval
orde op zaken bij
nooddruftige voetbalclub
'Die FIOD-claim
is een lachertje'
De afgelopen week is spontaan een wij-gevoel ontstaan in
Stad en Ommelanden van Groningen. De nooddruftige
plaatselijke FC moet van de ondergang worden gered zo
vindt bijna iedereen, en morgen loopt het Oosterparkstadion
bij FC Groningen-RKC vol. Er wordt niet meer gekankerd
over het wanbeleid van ex-voorzitter Renze de Vries, want
er moet vooruit worden gekeken, ledereen lijkt even
vergeten dat de club dagelijks 4300 gulden moet toeleggen
op het bedrijven van betaald voetbal. Dinsdag 23 januari is
het echter weer tijd voor de nuchtere waarheid, want dan
onthult de door FC Groningen ingehuurde reddingsbrigade
van vijf wijze mannen de saneringsplannen. Op de dag af
één jaar na de FIOD-inval stelt FC Groningen dus orde op
zaken. Waarom niet eerder? Persoonlijke belangen. De
administratie, die zelfs in oude schoenendozen was
opgeslagen, was natuurlijk tot begin oktober in handen van
de FIOD, maar daarna waren eigenbelangen en allerlei
tegenstellingen binnen het bestuur van grote invloed op de
doortastendheid.
door Bouke Nielsen
ZATERDAG 20 JANUARI 1
Renze de Vries: "We hebben het met z'n allen verkeerd gedaan".
Voormalig voorzitter Renze de Vries van FC Gronin
gen, die bijna een jaar geleden bij de club opstapte na
een inval van de FIOD (Fiscale Inlichtingen Opspo-
rings Dienst), heeft gisteravond gereageerd op de gro
te Financiële crisis bij de club. De Vries zei erg ge
schrokken te zijn van de schuldenlast, die bijna negen
miljoen gulden bedraagt. "Tijdens mijn laatste be
stuursvergadering in december 1988 was de schuld
slechts vier miljoen gulden", zo probeerde hij zich
min of meer vrij te pleiten.
De Vries verklaarde dat hij nooit inzage heeft gehad
in de cijfers over de seizoenen 1987/1988 en 1988/1989.
"Van penningmeester Van der Pruik kreeg ik telkens
te horen dat we 'bij' waren. Ook de accountant greep
niet in. Pas achteraf vernam ik dat de tekorten over
die seizoenen 1,9 en 1,1 miljoen gulden bedroegen.
Het bedrag van 1,9 miljoen is voor mij nog steeds on
begrijpelijk. Dat bestaat gewoon niet. Het tekort van
1,1 miljoen is nu wel verklaarbaar".
Volgens De Vries heeft FC Groningen in het seizoen
'88/89 bewust financiële risico's genomen. "Er was
een nieuwe hoofdtribune gebouwd en we dachten dat
we mede daardoor veel nieuwe sponsors konden aan
trekken. Helaas is de gok mislukt. Ik neem het me zelf
kwalijk, dat ik geen greep op de financiële situatie van
de laatste twee seizoenen heb gehad. Maar het voltalli
ge bestuur was verantwoordelijk. Ik heb niets op ei
gen houtje ondernomen. Wij hebben het met zijn allen
verkeerd gedaan".
De Vries gaf ook zijn mening over de claim van 1,3
miljoen gulden, die de belastingdienst over 1984 aan
FC Groningen heeft opgelegd wegens het ontduiken
van loonbelasting. "Dat bedrag is een slag in de lucht
en zelfs hoger dan in de voorgaande vijf jaren als te-
kengeld is uitgekeerd aan spelers. Wij hebben iets
meer dan een miljoen gulden betaald. Dat heb ik de
FIOD ook verteld. De claim is een lachertje".
Het is opmerkelijk triest om te zien
dat zelfs gerespecteerde zakenlui de
vaste bodem onder de voeten verlie
zen, zo gauw ze met betaald voetbal
in aanraking komen. De druk van
de publiciteit, de glitter en glamour,
maar ook clubliefde tussen aanha
lingstekens hebben hun invloed. In
het profvoetbal worden ze vaak
voor het eerst geconfronteerd met
zoiets als emotionele druk, want
steeds moet er afgewogen worden
in hoeverre bepaalde beslissingen
tegen hen werken. Ze nemen zelfs
beslissingen die zakelijk onverant
woord zijn, zoals FC Groningen-
voorzitter Everards die in december
doodleuk een bestelling voor 250
kerstpakketten van FC Groningen
in ontvangst neemt, terwijl hij op
datzelfde moment weet dat hij het
geld op zijn buik kan schrijven.
In dezelfde categorie valt de han
del en wandel van bestuurslid Ger-
riet Koolma, die allerlei belangen in
FC Groningen heeft, maar als voor
naamste drijfveer de gezelligheid
en specifieke sfeer op het stadion
heeft. Waar nodig trekt hij zijn ruim
gevulde portemonnee, hetgeen hij
zelf als 'dommigheid' kwalificeert,
en raakt op die manier verstrikt in
allerlei zaken. Koolma is echter
koopman genoeg om op het juiste
moment het hem toekomende geld
binnen te halen. De bestuursleden
Guus Spier en Peter Eimers spelen
het minder zakelijk en die 'goeiig
heid' kost geld.
Incident
De gezondmaking van FC Gronin
gen wil na de FIOD-inval maar niet
van de grond komen door al die in
terne belangen. En ook nadat
Everards op 12 december is aange
treden als voorzitter, lukt dat niet.
Pas vorige week vrijdag kwam het
bestuur op één lijn, maar niet nadat
FC Groningen gedurende enkele
uren zonder voorzitter had gezeten.
Everards had de buik meer dan vol
van de persoonlijke belangen, waar
door de bestuursleden een gezond
making in de weg stonden. Hij gaf
de pijp aan Maarten en liet het be
stuur en de Raad van Advies in op
perste verwarring achter.
Woedend verliet hij het stadion,
even later gevolgd door penning
meester Klaas Keestra die hem in
zijn bedrijf op andere gedachten
bracht. De Raad van Advies liet
voor het eerst blijken macht te be
zitten: Koolma, Spier en Eimers
moesten inbinden, en Everards
keerde later op de avond terug als
voorzitter van een bestuur dat door
dit incident geen werkzaam klimaat
meer heeft.
Ommekeer
Die avond betekent de ommekeer.
Maar wat is er zoal gebeurd de afge
lopen maanden? Een jaar geleden
wordt na de FIOD-inval een trieste
•balans opgemaakt. Om de puin
hoop, financieel en organisatorisch,
weer op orde te brengen trekken de
bestuursleden Guus Spier en Ger-
riet Koolma die achter zijn geble
ven na het vertrek van Renze de
Vries, Wubbo de Boer en Siebe van
der Pruik een crisismanager aan
in de persoon van Theo Groene-
wold. Hij heeft zijn sporen verdiend
als saneerder van vele bedrijven
waarvan de kartonnagefabriek Ok-
to in Winschoten het meest spre
kende voorbeeld is.
Groenewold komt snel met het
plan 'En nu verder' en gaat aan het
werk. Zijn eerste daad is het forme
ren van een nieuw bestuur waarin
tot ieders' verrassing de burgemees
ter van Haren, Klaas Weide, de voor
zittershamer accepteert. Penning
meester wordt Klaas Keestra, ad
junct-directeur van de Noordelijke
Ontwikkelingsmaatschappij en
oud-directeur van de ABN Bank in
Winschoten. Guus Spier en Gerriet
Koolma zijn demissionair, maar
worden door Groenewold toch ge
vraagd in het bestuur terug te ke-
Daarmee begaat Groenewold een
blunder, want hij haalt schuldeisers
binnen het bestuur. Ook oud-speler
Peter Eimers, die het gezelschap
completeert, heeft nog een vorde
ring uitstaan bij FC Groningen. Het
drietal krijgt door de benoeming de
kans zijn eigen vorderingen in de
gaten te. houden. Misschien is het
onwetendheid van Groenewold en
heeft hij geen inzicht in de werkelij
ke financiële positie van de club,
maar achteraf is het een grote taxa
tiefout van hem geweest om be
stuurders te kiezen die nog een vor
dering op de club hebben.
Maar heeft zijn rapport van 28 fe
bruari 1989 niet als ondertitel 'Dat
gij niet kunt wordt u vergeven, dat
gij niet wilt nooit'. Verdacht is dat
hij zakelijke banden heeft met zo
wel Koolma als Spier. Koolma is
zelfs een persoonlijke vriend, met
wie hij vandaag afreist naar Aruba
voor een vakantie. De twee echtge
notes vertrokken al eerder.
Grimmig
Nu blijkt dat vanaf het moment
dat het nieuwe bestuur in functie
treedt spanningen meer regelmaat
dan uitzondering zijn. Weide en
Keestra staan onafhankelijk mid
den in de misère en brengen een ge
heel nieuwe stijl van leiding geven
mee. Koolma, Spier en Eimers heb
ben daar de grootste moeite mee.
De positie van Eimers is overigens
niet zo interessant. Hij volgt in alles
blindelings Guus Spier.
De belangentegenstellingen ko
men pas goed aan de orde als de
nieuwe accountant van FC Gronin
gen met een concept-rapport komt.
Penningmeester Keestra ontvangt
het rapport vlak voor het vertrek
naar Ikast waar voor de eerste ronde
Europa Cup moet worden gespeeld.
Keestra wordt bij de verkeerslich
ten in zijn woonplaats Scheemda
opgepikt door de bus en deelt ter
hoogte van Nieuweschans het con
cept-accountantsrapport uit aan
een deel van het bestuur met de me
dedeling: "Dan hebben jullie wat te
lezen en schrik maar niet".
De echte schrik komt een maand la
ter als Keestra op zaterdag 21 okto
ber het definitieve accountants-rap
port ontvangt. Vanaf dat moment
wordt de sfeer in het bestuur grim
miger. Weide en Keestra hebben el
kaar al snel gevonden bij het zoeken
naar een oplossing voor de financië
le problemen, Koolma en Spier (en
dus ook Eimers) zijn minder in
schikkelijk.
Het belang van Koolma om een
sanering tegen te houden is duide
lijk. Hij heeft wel vaker geld voorge
schoten aan FC Groningen, wan
neer een transfersom niet op tafel
kan worden gelegd, en in augustus
betaalt hij uit eigen zak de komst
van Ulrich Wilson. De vrijdag voor
dat de competitie begint eist Go
Ahead Eagles de vier en een halve
ton transfergeld op. Dat geld is op
dat moment niet voorhanden. Kool
ma wordt gebeld op zijn buitenver
blijf met jacht in Friesland ("Ik zat
net in mijn kanootje") en hoest
ogenblikkelijk het geld op. In ruil
voor deze gulle opstelling legt het
bestuur schriftelijk vast dat Kool
ma recht heeft op de tranfersom van
De Wolf.
Guus Spier en Peter Eimers heb
ben eveneens geld van FC Gronin
gen te goed. Spier moet namens
Ballast nog drie ton incasseren voor
de bouw van het stadion, terwijl het
schildersbedrijf van Eimers nog
een vordering van 20.000 gulden
heeft staan. Verder staat Spier mo
reel garant voor de schuld van twee
ton aan GTI, dat in februari '89 een
videocircuit in het Oosterparksta
dion installeert. FC Groningen is
verplicht die installatie aan te bren
gen, omdat anders het stadion niet
aan de KNVB-veiligheidsvoor-
schriften voldoet en gesloten moet
worden. GTI is niet helemaal gerust
omdat een maand eerder de FIOD
in het Oosterparkstadion is ge
weest. Spier verzekert het installa
tiebedrijf dat veel zaken met Ballast
Nedam doet, dat alles op zijn poot
jes terecht zal komen.
Bestuursvergaderingen volgen
elkaar snel op maar resultaat wordt
niet geboekt. Keestra slaat in die pe
riode geregeld met de vuist op tafel
en dreigt zelfs enkele keren met af
treden. Dat hij toch blijft zitten
heeft ook een duidelijke reden. Hij
zit in het bestuur met maximale
rugdekking van zijn baas, NOM-di-
recteur Arie van der Hek. Deze
vindt het van het allergrootste be
lang dat FC Groningen zo onge
schonden mogelijk uit de proble
men komt om het imago van Gro
ningen niet te schaden.
Dubieus
In deze periode begint het plezier
van Klaas Weide bij FC Groningen
met rasse schreden af te nemen.
Zelf wenst hij niet meer over FC
Groningen te praten, maar het staat
vast dat de voetbalcultuur in het al
gemeen en die bij FC Groningen in
het bijzonder hem als burgemeester
van Haren steeds meer tegen de
borst stuit. Vooral omdat er bijna
wekelijks een bijeenkomst is ge
pland tussen de heren Koolma,
Spier (en dus Eimers) waarin de
Groningen-problematiek vanuit
hun eigen optiek oftewel belang
wordt behandeld. Daar komt nog
bij daf de belangen die Koolma,
Spier (en dus Eimers) hebben in de
ogen van Weide een bijna dubieus
karakter hebben.
Dit gevoel wordt sterker als de
transfersom voor John de Wolf door
Feyenoord op de rekening van club
advocaat Wout Schuurmans gestort
wordt. Schuurmans betaalt van de
binnengekomen 788.000 gulden (in-
cl. btw) de spelerssalarissen, Eijkel-
kamp beurt de helft van zijn teken-
geld, Gerriet Koolma beurt de door
hem voorgeschoten 4,5 ton en
Schuurmans vereffent conform af
spraak een deel van zijn vordering
op de club. Weide is weinig ingeno
men met die financiële manoeuvre,
omdat hij het niet netjes vindt dat
het geld niet naar de NMB is ge
gaan.
Sanering
Achteraf blijkt dat de bank geen
rechten op een drietal spelers, on
der wie De Wolf, heeft. De burgerva
der voelt zich toch onbehaaglijk,
want nog meer van deze manoeu
vres kunnen betekenen dat aan de
staat toebehorend geld (de fiscus)
aan het circuit wordt onttrokken.
Het is de druppel die de emmer doet
overlopen en van de ene op de ande
re dag stapt hij uit het bestuur. Tot
grote schrik van Keestra.
Gerriet Koolma heeft inmiddels
zijn geld en is meer genegen aan een
sanering mee te werken. Met de als
opvolger van Weide binnengehaal
de Everards is er nu een meerder
heid binnen het bestuur voor de
reddingsplannen van Keestra. Er
wordt tegenstemmer Spier echter
nog enige tijd gegund, omdat zijn
werkgever Ballast Nedam bijzon
der coulant is geweest ten opzichte
van FC Groningen. Ballast heeft al
eens een half miljoen gulden laten
vallen. Spier is ook niet onduidelijk
over zijn positie en zijn belangen
binnen het bestuur. Hij laat gere
geld weten alles, maar dan ook alles,
te zullen proberen om zijn vorde
ring van drie ton binnen te krijgen
nog voordat een sanering van de
schulden van FC Groningen gaat
beginnen.
Deze dreiging is zelfs zo groot dat
medio december nog een forse bot
sing ontstaat tussen het bestuur van
FC Groningen en de Club van 1 mil
joen. De nood is hoog gestegen en
het bestuur vraagt de Club om bij te
springen. In de Club van 1 miljoen
(bestaande uit tien ondernemers die
goed zijn voor 100.000 gulden elk)
lopen de meningen sterk uiteen.
Er gaan stemmen op om te hel
pen. Geen wonder, want ook in de
Club zitten lieden met belangen. De
namen spreken voor zich; Gerriet
Koolma, Theo Groenewold, Peter
Eimers, een goede vriend van Kool
ma Ronnie Schoonveld, en Paul de
Haan die met zijn verzekeringsbe
drijf veel voor en met FC Groningen
doet.
Het zijn opnieuw de andere za
kenlieden, zonder belangen, die
niet willen helpen. Zij hebben geen
vertrouwen in het bestuur en zijn
bang dat hun geld, bestemd om FC
Groningen te redden, rechtstreeks
wordt doorgesluisd naar de bankre
kening van Balast Nedam enof an
dere crediteuren. Het bestuur krijgt
nul op het rekest met de medede
ling dat ae Club van 1 miljoen pas
na een sanering wil helpen.
Het is de tweede keer dat de Club
een noodkreet negeert. De tien
geldschieters zijn medio november
ook al gevraagd om de transfer van
Wilson voor hun rekening te_ne
men, nadat Koolma de 4,5 ton heeft
voorgeschoten. Het verzoek wordt
afgewezen.
Slag
Wanneer Spier en (dus) Eimers met
FC Groningen naar Israel vertrek
ken, slaan Everards en Keestra hun
slag. Een hele week lang overlegt
het duo met de adviseurs van de
meest uiteenlopende slag. Daarbij
komt de sterfhuisconstructie niet
op tafel, omdat de reglementen van
de KNVB dit onmogelijk maken;
FC Groningen of een nieuwe be
taald voetbalclub zou geen licentie
krijgen. Enkele adviezen van G. Sla
ger, directeur van de FBO (Federa
tie Betaald voetbal Organisaties)
worden ter harte genomen. In feite
komt het er op neer dat alleen een
vergaande sanering overblijft.
Koud uit Israel terug, worden
Spier en (dus) Eimers voor voldon
gen feiten gesteld. Na het opstap
pen en het terugkeren van Ever-
hards worden eindelijk spijkers
met koppen geslagen. Everards
krijgt een vrijbrief om verregaande
besluiten te nemen in overleg met
de reddingsbrigade van vijf wijze
mannen. Spier en (dus) Eimers blij
ven voorlopig aan tot het einde van
het seizoen, maar de verwachting is
dat zij straks het veld ruimen.
De reddingsbrigade van wijze
mannen is inmiddels aan de slag,
maar wat vooral Everards minstens
zo belangrijk vindt is het opvijzelen
van het imago. FC Groningen is in
de loop der tijd een wat elitaire club
geworden die nogal arrogant of he
lemaal niet reageert op raadgevin
gen van buitenaf. De adviezen van
de vijf wijze mannen zal de club
echter wel serieus moeten nemen.
Nu al staat voor Everards vast dat er
een bezuinigingsronde van 20 tot 25
procent komt. Maar nog belangrij
ker is misschien wel het credo dat
de voorzitter overal ventileert:
Openheid, eerlijkheid en betrouw
baarheid.
