'Ik wou dat er eens iemand zei: Richel, je stinkt'
'Zo snel mogelijk
op de koning af
Pitahaya
Keramisch
aanzetstaal
Light, verwarrende term
WOENSDAG 10 JANUARI 1990
SPORT
PAGINA 19
DEN HAAG (ANP) - Bij het op
maken van de tussenbalans van
de eredivisie zien de cijfers van
PSV en Ajax er het fraaist uit. De
nummers één en twee van de
ranglijst staan beide in twee ne
ven-klassementen bovenaan.
Ajax is de club met het minste
aantal kaarten (9) en de sterkste
defensie (15 tegentreffers). PSV
maakte, in zeventien wedstrijden,
de meeste doelpunten (56), waar
van spits Romario er achttien
voor zijn rekening nam.
De landskampioen trok ook de
meeste toeschouwers. De tien
thuiswedstrijden werden in to
taal door 247.300 mensen bezocht,
een gemiddelde van 24.730. Dat
aantal steekt zeer gunstig af bij
het gemiddelde van de eredivisie:
7925.
De 161 wedstrijden trokken
1.275.993 toeschouwers. In verge
lijking met het vorige seizoen (ge
middelde 7358) is sprake van een
lichte stijging. Het duel tussen
Feyenoord en FC Den Haag, dat
op last van de tuchtcommissie
zonder publiek werd gespeeld,
drukte het gemiddelde.
De cijfers van Haarlem zien er
hetzelfde uit als de positie op de
ranglijst van de honderd jaar ou
de club: troosteloos. De meeste
gele kaarten (25), de meeste te
gentreffers (42). het laagste aantal
toeschouwers (20.285, gemiddeld
2536) en het minste aantal punten
(8).
De stijging in het aantal gele en
rode kaarten zet zich nog altijd
door. Twee jaar geleden bij de
winterstop waren er 211 gele en 8
rode kaarten uitgedeeld. Een jaar
later was het aantal gele kaarten
sterk gestegen: 299. Het aantal ro
de kaarten bleef gelijk. Dit sei
zoen trokken de scheidsrechters
zowel meer gele (316) als rode
kaarten (13).
Het gemiddeld aantal doelpun
ten daarentegen blijft dalen. Van
3,38 (1987-88) naar 3,18 in 1989. Dit
seizoen zakte het gemiddelde
zelfs onder de drie: 2,91. De suk
kelende frontlinie van BW Den
Bosch, met slechts dertien doel
punten de minst produktieve
aanval, was voor die ontwikke
ling mede-verantwoordeliik.
De publieke belangstelling voor
de eerste divisie is dit seizoen
groot. De metamorfose van SW
en de opbloei bij NAC hebben
voor een belangrijke impuls ge
zorgd. Ook het nieuwe perioden-
systeem, met zes in plaats van
vier titels, heeft de interesse voor
het voetbal in de eerste divisie
versterkt.
De 176 wedstrijden trokken
537.498 toeschouwers (gemid
deld: 3053). Het 'avondje' NAC is
in ere hersteld, getuige de ruim
zestigduizend toeschouwers die
de club uit Breda in tien wedstrij
den trok. Het gemiddelde van
SW (5498) is voor Schiedamse
begrippen hoog.
De cijfers onderstrepen de
comfortabele koppositie van het
'filiaal' van voorzitter/zakenman
John van Dijk. SW maakte de
meeste doelpunten (41) en heeft
in Peter van Velzen de topscorer
(21) van het betaalde voetbal. De
verdediging stond in negentien
wedstrijden slechts zestien tref
fers toe.
Het zieltogende DS'79 incas
seerde liefst 36 doelpunten. Het
duel tegen Eindhoven werd door
amper 400 getrouwen bekeken.
Op het toeschouwersgemiddelde
van 1172 zou zelfs een doorgewin
terde hoofdklasser niet trots zijn.
De degradatie van PEC Zwolle
heeft de club geen goed gedaan.
Het aantal toeschouwers (20.000
in 9 wedstrijden) en de positie op
de ranglijst (18) zijn ver beneden
de verwachting. Het aantal ge
maakte doelpunten in 18 wed
strijden is veelbetekenend: 12. De
'trots' van Zwolle heeft tevens de
twijfelachtige eer als enige betaal
de club geen competitie-overwin
ning op zak te hebben. Voor PEC
resteren nog 18 wedstrijden om
die hatelijke nul weg te werken.
Net als in de eredivisie wordt er
kwistig met kaarten
Eredivisie
Aantal toeschouwers: 1.275.993 -
161 wedstrijden gemiddeld: 7925
aantal doelpunten: 470 gemid
deld: 2,91 produktiefste club:
PSV 56. minst produktieve club:
BW Den Bosch 13. sterkste de
fensie: Ajax 15. zwakste defensie:
Haarlem 42. doelpuntrijkste duel:
PSV - Sparta 9-1 duel met meeste
toeschouwers: PSV - Roda JC en
PSV - Ajax 27.000 duel met min
ste toeschouwers: Haarlem -
MW 500 hoogste gemiddelde
toeschouwers: PSV 24.730 laag
ste gemiddelde toeschouwers:
Haarlem 2536 gele kaarten: 316.
rode kaarten: 13. duel met meeste
kaarten: Feyenoord - FC Twente 9
(8 1) club met meeste kaarten:
Haarlem 25, 24 1 club met min
ste kaarten: Ajax 9, 8 1 speler
met meeste kaarten: Gösgens
(Den Bosch), Barendse (Den
Bosch), Trost (Roda JC) 5. top
schutter: Romario (PSV) 18 top
schutter in een duel: Romario 4
(FC Utrecht - PSV)
Schaker Nijboer kiest voor profcarrière
AMSTERDAM (GPD) Vier maanden geleden haalde Friso Nij
boer zijn bul. Afgestudeerd in de informatica, de banen liggen dan
vaak voor het opscheppen. Maar de in Amsterdam wonende scha
ker besloot zich niet op de arbeidsmarkt te begeven. Hij koos voor
het onzekere bestaan als schaakprofessional. De wereldtop kan
daar een smakelijke boterham van eten, de rest knoopt de eindjes
aan elkaar. „Ik vind dat niet erg. Het is een bewuste keuze".
Nijboer staat vlak voor een kracht- riode voorbij is, speel ik zeker nog
proef. Een jaar geleden won hij
men met de Sovjetrus Dokhoian de
grootmeestergroep B van het Hoog-
ovenstoernooi in Wijk aan Zee. Dat
resultaat staat altijd borg voor een
uitnodiging voor het hoofdtoernooi
het jaar erop. Wanneer het evene
ment aan de Noordzeekust vrijdag
zestien toernooien. Dan zal het wel
een keer zijn gebeurd. Misschien zit
het er niet in. Ik heb er echt vertrou
wen in dat het gaat lukken. Anderen
geloven dat ik het zeker ga halen. Ik
spendeer nu dagelijks een uur of
vier aan het schaken. Openingen
bestuderen vooral. Haal ik mijn
start, zit de geboren Nijmegenaar tweede grootmeesterresultaat uit-
tussen de echte kanonnen. éindelijk toch niet, dan stop ik ge-
„Het is de eerste keer dat ik een woon en zoek ik een baan. Ik blijf
dergelijk sterk bezet toernooi speel, dan natuurlijk wel schaken, maar
Ik weet in feite niet wat me te wach- niet meer als prof'.
Vriendschappelijk
Benfica - PSV 3-1 (1-1). 11 L.ma 1-0. 26 Roma
rio 1-1, 55. Sousa2-1, 73. Lima 3-1. Scheidsrech
ter Coroado. Toeschouwers- 3500 Gele kaait Ro
mario, Van Breukelen, Povlsen (PSV) en Paulinho
(Benfica),
ENGELAND, FA Cup, derde ronde, replays:
Darlington - Cambridge United 1-3, Liverpool -
man 0-
RaHy Parijs-Dakar Niamey (Nig). Elfde etappe
Tahoua-Niamey 431 km waarvan 222 km spe
ciale proeven, motoren: 1 Mas-Samora (Spa)
Yamaha 2 21 46, 2 De Petri (Ita) Cagiva op 0.39,
3 Onoli (Ita) Cagiva 0 46
Stand: 1 Onoli 52.45.17. 2. Mas-Samora op
1 12.11,3. Picco 2.27.19. 4. Magnaldi 2 41 34,5
Picard 1.46.36
Auto's: 1. Vatanen/Berglund (Fin/Zwe) Peugeot
1 19.31, 2. Cowan/Delferrier (GBr/Bel) Mitsubishi
1.57, 3. Ambrosmo/Baumgartner (Fra) Peugeot
2.07
4.25.44, 5. Cowan 4.49.51
Bussum. Grand Prix driebanden, tweede ri
de: Velthuis - De Wit 50 - 47 (53), Nieuwenburg -
Piil 50 - 28 (41).
igrootmeesterresultaat uiteindelijk toch niet, dan stop ik gewoon en zoek ik
ten staat", aldus de 24-jarige Nij
boer, die in de vaderlandse compe
titie uitkomt voor hoofdklasser.
HSG. „Van Rudy Douven (clubge
noot van Nijboer, red.) heb ik begre
pen dat het zowel fysiek als mentaal
heel
ik m
Na het delen van de hoofdprijs bij
de vorige editie van het Hoogovens-
toernooi (hij scoorde tevens zijn eer
ste grootmeesterresultaat) stelde
Nijboer staat bekend om zijn aan
vallende speelstijl en zijn voorliefde
voor scherpe partijen. Hij hakt er
graag op los. stellingen van tegen
standers worden vaak met kracht
opgeblazen. „Agressief spelen, zo
Over drie weken weet snel mogelijk op de koning af en
mat zetten. Daarom bewonder ik
een schaker als Jonathan Nunn zo.
Het is niet zo dat hij mijn grote voor
beeld is. Die heb ik eigenlijk niet.
Nunn doet ook mee in Wijk aan Zee.
Nijboer dat hij binnen drie jaar Leuk. Ik mag zijn partijen altijd
grootmeester wilde zijn. Inmiddels graag naspelen",
is een jaar verstreken. „Voor die pe- Met een Elo-rating van 2475 lijkt
een plaatsje aan de staart van het
veertienkoppige peloton het meest
waarschijnlijke. De gevestigde orde
zal vermoedelijk vooral tegen Nij
boer en Rini Kuijf, die als Neder
lands kampioen ook automatisch
een invitatie ontving, proberen op
winst te spelen. Nijboer ziet dat niet
per se als een nadeel.
„Het zit er inderdaad dik in dat de
grootmeesters hun vizier richten op
mij. Nemen ze risico's, dan kan dat
natuurlijk ook averechts werken. Ik
heb me niet speciaal voorbereid op
Hoogovens. De laatste maanden be
steed ik pakweg vier uur aan het uit
breiden van mijn openingsrepertoi-
re. En af en toe analy seer ik een par
tij. Ik ben in het bezit van een com
puter en bekijk wat tegenstanders
van mij het liefst spelen. Tijdens
een toernooi analyseer ik niet veel.
Dan heb je na de partijen je rust
hard nodig. Zou ik 's avonds ook
nog eens studeren, dan werd ik ong-
twijfeld suffig. Ik hoop in Wijk aan
Zee op mijn tweede grootmeester
resultaat, maar betwijfel of die reeel
is. Ik zou dan waarschijnlijk 7,5
punt moeten halen uit dertien par
tijen".
Nijboer is een nuchtere jongen,
die zijn hoofd niet zo snel op hol laat
brengen. Nederlagen, voor ambi
tieuze schakers vrijwel altijd een af
schuwelijke ervaring, raken hem
wel, maar hebben geen kettingreac
tie tot gevolg. „Verliezen is erg ver
velend. Ik kan echt nijdig worden.
Dat gevoel raak ik echter vrij snel
weer kwijt. Met mijn mentale weer
baarheid zit het wel goed. Soms
stap ik de kroeg in. Dat kan zonder
meer van nut zijn om een nederlaag
te verwerken. Je hoeft niet dronken
te worden, maar het helpt je om te
ontspannen. Ik houd overigens wel
van de spanning die het spelen van
partijen oproept. Dat werkt gewoon
verslavend voor mij".
Transfer Plomp
is nog onzeker
ROTTERDAM (GPD) - Feyenoord
hoopt vandaag met het bestuur van
Vfl Bochum contact te krijgen om
de transfer van Gerrit Plomp af te
ronden. De overgang van de
Utrechtenaar is in tegenstelling tot
andere berichten nog altijd niet in
kannen en kruiken. Ger Lagendijk,
die vanmorgen niet met een 23 man
tellend gezelschap van Feyenoord
naar Saoedi-Arabie is gevlogen en
speciaal voor de afwikkeling van de
transfer in Nederland is achterge
bleven: „Het eerste contact met Vfl
Bochum moet nog worden gelegd.
Persoonlijk is Gerrit rond met Feye
noord. Wjj moeten het nog eens
worden met de Duitsers, al weten
we dat ze ongeveer zes ton voor hem
willen hebben".
Schneider verrast
HINTERSTODER (DPA) - Vreni
Schneider blijft verbazen. Amper
drie weken na een operatie aan haar
knie is de 25-jarige Zwisterse terug
op topniveau. Dinsdag won de
tweevoudig Olympisch kampioene
in het Oostenrijkse Hinterstoder de
vierde slalom tellend voor het klas
sement om de wereldbeker.
Vatanen kansrijk
NIAMEY (AFP/ANP) - Ari Vatanen
en Edi Orioli kunnen zich opmaken
voor de huldiging als winnaar van
de Rally Parijs - Dakar bij respectie
velijk de auto's en motoren. In de
elfde etappe, een rit over 431 kilo
meter van Tahoua naar Niamey met
222 kilometer als klassementsproe
ven, kwamen hun posities in het al
gemeen klassement geen moment
in gevaar.
Spin, 3. Express Hazelaar. Toto winnend 5,20.
plaats 1,50 1,60 1,60, koppel 14,50, trio 180.70
Tweede koers, 2000 m: 1Eno B (J. van Kootwi|k)
2.42,9 -1 21.5.2. Dave Shoeing. 3 Disco Dancer
Toto: winnend 3.00, plaats 1,80 2.10 4.90. koppel
10,80, trio 54,50 Derde koers. 1609 m 1. Your
Wildest Dream (T Smeding) 2.04,8 - 1 17.6. 2
Dwight Marshall, 3. Park Kosmos Toto winnend
2,20, plaats 1.301.301.30. koppel 7.00. trio 29.30
Vierde koers. 2440 m 1 Cornelisnora (C Hette-
ling) 3.19.2 - 1.21.6. 2 Dokie Zuydhoeve. 3 Cya
van de Lente Toto winnend 3.20. plaats 1.80 1.20
2.60. koppel 7.00. trio 88.30. Vijfde koers. 2000 m
1 Cokkes (C Roodennjs) 2.44.6 -1.22.3.2 Count
Worry. 3 Coble David Toto winnend 2,20. plaats
1,40 2.00 3.70, koppel 6.50. tno 90.80 Zesde
koers. 2000 m. 1 Calypso (P van Klaveren)
2.41.3 -1.20,7, 2. Zorro Blancum, 3. Angel First, 4
Alexis Loo. Niet qestart: Cronic Way, Cetted
Jacky, Annette. Toto' winnend 2,80, plaats 1,90
4,60. koppel 31,80, trio 303,60, kwartet 1 873,40
Zevende koers, 2900 m: 1. Bajonaire Veha (K.
Woudstra) 3.56,3 1.21,5, 2. Armanda K, 3. Bink
Uithuizen. Toto: winnend 4,60, plaats 1,90 5,30
1,40, koppel 27,30, trio 146,60. Achtste koers,
1609 m 1 Birmana B (H. Schoonhoven) 2.06,5 -
1.18,6, 2. Apollo. 3. Zarina del Sol. Toto. winnend
1.40, plaats 1,00 1,20 1,20. koppel 4,80, trio 17,70.
Negende koers. 2000 nv 1 Ambar (J van der Pijl)
2.38.4 -1.19,2, 2 Angeliqu Grolloo, 3. Woodsong,
4 Adnenne. Toto winnend 22,20, plaats 3,30 3,00
2.70, koppel 215.80. tr.o 4 350.80. kwartet
3.281.80. Tiende koers. 2000 m 1Zora Volomon
(J. Pool) 2 37.8 - 1.18,9. 2. Zonnestraaltje. 3 Wat-
teau d'Aster Niet gestart: Blitz Uithuizen Toto:
winnend 1.90. plaats 1,20 1.50. koppel 3.10. tno
18,20. Elfde koers. 1609 m: 1. Codo Lucswolle (C.
Wortel) 2 07.4 -1.19,2.2. Bianatranss R. 3 Yuong
Victory Toto winnend 3.90. plaats 2,00 3.30 3.30.
koppel 9.90. tno 166,00. Uitbetaling W5-spel (volg
orde 9-2-9-6-7) 1.059,70. Omzet totalisator
278.293,00
Hinterstoder. Vrpuwen, vierde wereldbeker
wedstrijd slalom 1 Schneider (Zwi) 1.35,27
(48,19 47,08), 2. Wachter (Oos) 1.36,08 (48.25
47,83), 3. Van Gruningen (Zwi) 1.38,88 (48,95
47,93).
Stand wereldbeker slalom: 1 Schneider 75 pun
ten, 2. Strobl 58, 3. Wachter 55, 4 Buder 42, 5.
Maierhofer (Oos) 40, 6. Andersson 32.
Stand wereldbeker algemeen: 1 Wachter 155,
2. Gerg (BrD) 148, 3. Kronberger 133, 4. Schnei
der 105, 5. Walliser (Zwi) 74, 6. Mósenlechner
Knoflookminnaars stichten genootschap
Knoflook, Theo Richel lust er wel pap
EXOTISCH FRUIT
De Pitahaya is een van Colombi
a's exporttroeven. Daar gold de
ze vrucht overigens jarenlang
als een onkruid. Hij groeit als
een bloem op een bepaald soort
platte cactus. Vijf jaar geleden
zijn de Colombianen in navol
ging van hun Mexicaanse buren
die vruchten gaan cultiveren.
Vers geplukt is het een 7 tot 12
cm grote ovale vrucht die zowel
geel als rood kan zijn. Op de
schil zitten venijnige stekels.
Maar die worden na het plukken
verwijderd. Doorgesneden be
vat de vrucht veel sap met talrij
ke pitten. Die pitjes kunnen ge
woon gegeten worden. Echt er
op kauwen kun je beter niet, de
pitten krijgen dan laxerende
werking. De smaak van de pi
tahaya is typisch tropisch. Fris-
zoet, maar veel sterker dan bij
voorbeeld een meloen.
De export van Colombiaans
fruit naar Europa en zeker ook
naar Nederland is sterk geste
gen. Colombia kan het verse
fruit het hele jaar door leveren
en dat maakt het voor de impor
teurs extra aantrekkelijk. Zo is
het nu geen probleem om overal
in Nederland die pitahaya te-ko
pen.
De vrucht kan bij een toetje of
tussendoor gepresenteerd wor
den. Halveren en uitlepelen is
het meest simpel. Verwerkt in
een vruchtensalade is de smaak
van het sap met de pitjes sterk
genoeg om zich niet makkelijk
te laten verdringen.
"Wij, knoflookminnaars,
worden op een
verschrikkelijke manier
gediscrimineerd. Veertig jaar
Rechten van de Mens; maar
als je op een avond knoflook
hebt gegeten, vragen ze je de
volgende dag of je naar de
Chinees bent geweest."
door
Willem van Dam
Theo Richel stinkt. En voelt zich
daar zeer wel bij.
Want gaat er van knoflook geen
heilzame werking uit? En: houdt
een teentje knoflook geen vampiers
van de deur?
"Vroeger dacht men dat vampiers
ziekten overbrachten. En één ding
is zeker: knoflook bevat allerlei an
tibiotische bestanddelen. Dat zou
een logische verklaring kunnen zijn
voor de redenering dat knoflook
vampiers uit de buurt houdt. Je
kunt het ook in een andere richting
zoeken. Engeland is het land met de
allerlaagste knoflookconsumptie.
Het is tevens het land waar ze nog in
spoken geloven. Dat kan geen toe
val zijn".
Theo Richel uit het Zeeuwse Ka-
pelle is initiatiefnemer van de Stich
ting Vrienden van de Stinkende
Roos. Twintig leden telt dit genoot
schap nu. Maar het zullen er veel
meer worden, voorspelt Theo. Een
stuk of vijfhonderd moet haalbaar
zijn.
Stevig gebruiker
Richel, zelf een stevig gebruiker en
immer op zoek naar iets nieuws,
stuitte enige tijd geleden op een fe
nomeen dat hem bijzonder aan
sprak. "Ik ontdekte dat ieder jaar in
Californië een knoflookfestival
wordt gehouden. Daar werd van ge-
Mexicaanse koken
De Mexicanen veroveren langzaam
maar zeker Europa, tenminste op
culinair gebied. Steeds meer men
sen ontdekken de Mexicaanse keu
ken. Zelf Mexicaans koken, wordt
steeds gemakkelijker doordat het
aanbod gemaksvoeding groeit. Wie
eens zelf guacamole kan nu terecht
bij de Casa Fiesta-produkten, geïm
porteerd door Boas in Zoetermeer
tel 079- 442600) waar u in afgepaste
hoeveelheid de benodigde kruiden
mix kunt kopen. Er zijn ook mixen
voor Gazpacho, Picadillo en Mexi
can Rice.
zegd, dat er in één weekeinde
drie ton aan knoflook doorheen
ging. En het verhaal gaat, dat over
vliegende straaljagers constateer
den dat er iets loos was met de wol
ken. Vervolgens hoorde ik, dat in de
VS ook een club van knoflooklief-
hebbers bestaat: de Lovers of the
Stinking Rose. Ze geven een eigen
blaadje uit, The Garlic Times, ze
wisselen recepten uit, ze houden
bijeenkomsten waar je knoflook
kunt eten en ze proberen zoveel mo
gelijk literatuur over knoflook te
verzamelen. Dat taaltje van die jon
gens sprak me wel aan, want zo gek
ben ik ook".
En daarmee was de geboorte van
de Stichting van Vrienden van de
Stinkende Roos een feit. Heel mis
schien - als de benodigde hinder
wetvergunningen binnengehaald
kunnen worden - houdt de stichting
ooit nog wel 's in Nederland een ei
gen knoflookfestival. Analoog aan
The Garlic Times wordt ook ge
werkt aan een eigen tijdschrift. Een
blad, met verhalen over de stand
van zaken van wetenschappelijk
onderzoek naar de heilzame wer
king van knoflook; recepten voor
knoflookijs, knoflookappelmoes en
gefrituurde knoflook; veel klets
koek en - dat mag vooral niet onver
meld blijven - ruime aandacht voor
de emancipatiestrijd van de Knok-
flookminnaars.
Gezond
Knoflook is behalve lekker, ook ge
zond voor een mens. Weet Richel ze
ker. "In Canada stoppen boeren
knoflooktenen op strategische
plekken in de grond en beweren - of
het waar is weet ik niet - dat ze daar
mee hun grond vrijhouden van al
lerlei ongewenste micro-organis
men. Er is het verhaal, dat de mug
gen je niet meer aanpakken als je
veel knoflook gebruikt. Bewijzen
heb ik niet in m'n zak, maar ik heb
zelf geen last meer van muggen. In
Marseille, het was als ik het goed
heb in 1744, heerste een pestepide
mie; ze hebben een paar lieden uit
de gevangenis losgelaten om de lij
ken op te ruimen. Die gasten had
den nergens last van, omdat ze elke
dag wijn dronken en knoflook aten.
In Frankrijk wordt nu nog Vinaigre
des Quatres Voleurs verkocht. Dat
slaat op dat verhaal. Het zijn vaak
van die verhalen die allemaal uit de
volksgeneeskunst voortkomen.
Maar er zijn ook bloedserieuze insti
tuten die beweren dat knoflook ge
zond is".
- Een teentje knoflook hoort thuis
in elke dokterskoffer?
"Nou nae, hier zeker nog niet. Dit
is een land waar het eten van knof
look beperkt wordt tot het weekein
de. dan hebben ze er de volgende
dag op het werk geen last van. En
het mag maar één teentje zijn, dan
voelen ze zich al heel exotisch. Moet
je in zo'n land aankomen met een
huisarts die knoflook voorschrijft?
Kom nou, die krijgt een ram voor
z'n kanis. Dus wij gaan daar flink
stampei van maken; de emancipatie
van het stinkdier."
-Enig idee hoe het komt, dat Ne
derlanders de neus ophalen voor een
portie knoflook, terwijl men er een
paar honderd kilometer verderop
wel pap van lust?
"Ik denk dat het komt, doordat
wij de neiging hebben ons voedsel
zo smakeloos mogelijk te maken.
De smaakexperts zeggen: 'de Ne
derlander heeft een bloedhekel aan
geprononceerde smaken. Zodra je
iets maakt dat smaakt, raken we het
niet meer kwijt'. Het is altijd vlak.
In België is het al meteen een stuk
pittiger. Zout, dat is het enige kruid
dat wij ons in royale mate permitte-
-Nooit 's klachten uit je eigen om
geving vernomen over stankover
last?
"Weet je wat het probleem is in
dit land? We worden allemaal een
beetje erg beleefd en een beetje ach
terbaks. D'r wordt nooit meer 's
hardop ruzie gemaakt of geschol
den. Ik wou dat er eindelijk 's ie
mand was, die hardop tegen me
durfde te zeggen: Richel, je stinkt
uitje bek."
Er is maar-weinig zo vervelend als
een mes dat te bot is om het vlees te
snijden of een ui te snipperen. Een
nadeel van het werken met een bot
mes is bovendien dat als jé vlees
snijdt het taai kan worden doordat
de structuur te veel geweld wordt
aangedaan. Vandaar ook dat u de
slager met grote regelmaat zijn mes
sen ziet wetten met een aanzetstaal.
Ook voor de hobbykok is dit een on
misbaar stuk gereedschap omdat
het uw goede messen in conditie
houdt. Het summum is op dit mo
ment een aanzetstaal van kera
misch materiaal. Het enig nadeel is
de prijs. Zo'n keramisch aanzetstaal
kostte tot nu toe tussen de 75 en 120
gulden. Henckels Zwilhngswerk in
Vroomshoop (tel 05498-41815)
brengt daar nu verandering in en
komt met een serie die in prijs op
loopt van 49 gulden voor een 18 cm
slijpstaaf tot 69 gulden voor een 28
cm uitvoering.
Wie echt 'light' wil eten zal de verpakking
Iedere dag weer moeten we een
keuze maken uit de duizenden voe
dingsmiddelen die te koop zijn. Is
dat op zichzelf al niet eenvoudig,
van een aantal artikelen zijn tegen
woordig ook nog eens light-varian-
ten te krijgen. Niet zelden zijn deze
duurder dan de traditionele pro-
dukten.
Wie wil weten wat behalve de
prijs het overige verschil is tussen
light-produkten en andere produk-
ten, kan dat sinds kort achterhalen
door jgoed te lezen wat er op de ver
pakking staat. In Nederland geldt
namelijk voor alle verpakte levens
middelen: wat op het etiket staat, zit
erin. De fabrikant is verplicht de in
grediënten op de verpakking te ver
melden, zodat de consument weet
waarvan het produkt is gemaakt.
Per 1 november is bovendien wet
telijk geregeld dat fabrikanten de
voedingswaarde op de verpakking
mogen vermelden: de waarde dus
die het produkt voor het menselijk
lichaam heeft. Wanneer de fabri
kant een bepaalde waarde voor zijn
artikel claimt, is hij verplicht de
voedingswaarde van dat artikel te
vermelden. Bovendien moet de
claim gerechtvaardigd zijn. Dat be
tekent dat het produkt heel duide
lijk moet verschillen van vergelijk
bare produkten.
Hoe groot die verschillen zijn, is
vastgelegd in de Warenwet. Staat op
de verpakking bijvoorbeeld vetarm,
dan moet het produkt een derde
minder vet bevatten dan een verge
lijkbaar produkt dat niet als vetarm
te boek staat. Deze bepaling is in de
wet opgenomen om misleiding te
voorkomen.
Light
Voor de aanduiding light geldt het
zelfde. Wanneer een fabrikant op de
markt komt met een 'light-rook-
worst met minder vet', moet uit de
op de verpakking vermelde voe
dingswaarde blijken dat de worst
inderdaad een derde minder vet be
vat dan de doorsnee rookworst.
Maar hier zit een addertje onder
het gras. Veel fabrikanten zijn de
wetgever te slim afgeweest door
zich de term light als merknaam toe
te eigenen. Neem bijvoorbeeld de
halvarine Becel Light en Sense
Light. Op de verpakking staat dat
het om halvarine gaat, een produkt
dus dat half zo veel vet bevat als
margarine. Het is echter geen light-
halvarine, want het bevat niet een
derde minder vet dan andere halva-
rines. Toch staat de term light op de
verpakking. Met een hoofdletter na
melijk, als onderdeel van de naam.
Het verwarrende voor de gebrui
ker is dat hij wellicht denkt met een
produkt van doen te hebben dat zo
min mogelijk vet of suiker bevat,
terwijl er in werkelijkheid produk
ten op de markt zijn die nog een
stuk minder vet of suiker bevatten.
Van diverse produkten is naast een
light-produkt immers ook een ma
gere variant verkrijgbaar. Zo bevat
magere chocolademelk minder
energie dan light-chocomel, dat
halfvol is.
Het Voorlichtingsbureau voor de
Voeding is van mening dat je met
het bestaande aanbod aan voe
dingsmiddelen gezond kunt eten.
Wel is er een aantal produkten waar
van de light- of halve-variant een
wezenlijke bijdrage kan leveren aan
een gezondere voeding. Halvarine,
30+ kaas, halfvolle melk en sommi
ge light-vleeswaren steken wat vet
gehalte betreft gunstig af tegen de
traditionele produkten. Light-fris-
dranken bevatten geen suikers, een
uitkomst voor de consument die op
zijn gewicht wil letten.
PATRICIA SCHUTTE, diëtist
Voorlichtingsbureau voor de Voe
ding
