'JSB&g*
ÓPHiFFINGS
UITVERKOOP
15
99%
39%
249,
Q^]wij i> N hbui
Overheid aansprakelijk bij
ongelukken op openbare weg
aaa®
Milieuvriendelijke aanpak kalkaanslag door hard water
GANGETJE 6
Leger VS omsingelt ambassade Peru
Groen Links worstelt met beeldvorming
Alcohol vaak oorzaak van dodelijk letsel
Japonnen en pakjes
Blazers
Rokken
Blouses
Mantels
LEIDEN
DINSDAG 9 JANUARI 1990
PAGINA 9
Voor schade
als gevolg van on
gelukken door
gladheid kan men
de overheid
slechts in uitzon
derlijke gevallen
aansprakelijk
stellen. Hoe groot
het slipgevaar is
moet de automo-
bilst zelf inschat
ten. (foto ANP)
TZJ
~T S V
2
.r-A.
3Si£S<
ski
ses?
-- m imm»
De overheid moet ervoor zor
gen dat de burger in alle re
delijkheid niets op de open
bare weg kan overkomen.
Daarvoor moet zij binnen de
financiële mogelijkheden de
weg controleren, onderhou
den, gevaarlijke situaties op
heffen en waarschuwen voor
gevaren.
Zo kan men schadevergoe
ding verlangen van de over
heid indien een spelend kind
uit een toren in een speeltuin
op betonnen tegels valt, de
hak van een schoen in een
rooster blijft hangen of een
automobilist die een aanrij
ding krijgt door verkeerd af
gestelde stoplichten. Slacht
offers kunnen in dergelijke si
tuaties proberen de schade te
verhalen op de overheid. De
Consumentenbond wijst hier
op in het januarinummer van
de Consumentengids.
samenstelling
Raymond Peil
Volgens de wet moet de overheid
zorgen dat burgers op de openbare
weg redelijkerwijs niets kan over
komen. Dit is onder meer vastge
legd in het Reglement Verkeersre
gels en Verkeerstekens. Hierin staat
dat de overheid soms verplicht is tij
delijke verkeerstekens te plaatsen.
Zo moeten er extra borden komen
bij werk in uitvoering en opdooi.
Daarnaast staat in de gemeentewet
dat burgemeester en wethouders
verantwoordelijk zijn voor de in
standhouding, bruikbaarheid, vrij
heid en veiligheid van de openbare
ruimte.
Blijft de overheid in gebreke dan
is er sprake van een onrechtmatige
daad en kan het slachtoffer schade
vergoeding vragen. Voorwaarde is
wel dat de eiser zich 'normaal voor
zichtig' heeft gedragen en gelet
heeft op eventuele waarschuwings
borden. Overigens kan de rechter
besluiten dat de overheid het ge
brek niet heeft kunnen voorzien. Zo
kreeg een autobezitter na een aan
rijding door verkeerd afgestelde
stoplichten te horen dat de gemeen
te niets te verwijten viel. De lichten
werden immers maandelijks gecon
troleerd.
In andere gevallen besliste de
rechter echter dat de overheid een
onnodig gevaarlijke situatie had ge
creëerd. Zo stelde de rechtbank in 's
Hertogenbosch de ouders van het
jongetje dat uit een klimrek op de
betonnen tegels viel in het gelijk.
Ook de vrouw die met haar schoen
bleef haken in het rooster van een
noodwegdek kreeg een schadever
goeding. De rechtbank in Amster
dam oordeelde dat de gemeente een
gevaarlijke situatie had laten be
staan, die met staalplaten gemakke
lijk te verhelpen was geweest.
Omgewaaid
De automobilist die tegen een om
gewaaide boom rijdt heeft niet zon
der meer recht op schadevergoe
ding. Volgens de kantonrechter in
Den Haag zijn bomen op zichzelf
niet gevaarlijk en vereisen zij geen
bijzondere voorzorgen. Zodra be
kend is of bekende behoort te zijn
dat er iets mis is, dan is dit de ge
meente eerder toe te rekenén. Een
factor van belang daarbij is het feit
dat de boom langs de rijweg staat.
Hoe groot het slipgevaar op de
weg is moet de weggebruiker zelf
inschatten. De gemeenten zijn niet
verplicht de wegen zo te onderhou
den dat men overal met de toegesta
ne maximumsnelheid kan rijden, zo
heeft het gerechtshof in Amster
dam uitgesproken. Schade uit slip
partijen is zelden te verhalen op de
overheid, ook wanneer men vindt
dat zij beter had moeten strooien.
Wel kunnen aan de overheid ei
sen worden gesteld met betrekking
tot de markering van gevaarlijke si
tuaties. Een automobilist die op een
polderweg een gevaarlijke en slecht
zichtbare bocht miste en in de sloot
terecht kwam, werd schadevergoe
ding toegewezen door het gerechts
hof in Den Haag. De rechter vond
dat de bocht beter had moeten wor
den aangegeven.
Overigens is niet op voorhand te
bepalen of men in recht heeft op
schadvergoeding, zelfs niet als dat
in vergelijkbare gevallen wel is ge
beurd. De rechter beoordeelt elke
situatie individueel en kan daarbij
specifieke bijzonderheden te laten
meetellen.
Kalkaanslag door zogenaamd 'hard
water' is een probleem dat in veel
bedrijven en huishoudens voor
komt. Aangekoekte fluitketels,
dichtgeslibte douchekoppen, boi
lers en waterleidingen en een witte
nevel op de vaat uit de afwasmachi
ne zijn de zichtbare gevolgen van
kalk en magnesium in water. En
hoe harder het water, hoe meer aan
slag.
Tegen kalkaanslag of kalksteen is
een aantal maatregelen te nemen
variërend van chemische toevoe
gingen om de kalk uit het water te
halen, tot waterbehandeling met
krachtvelden die de kalk zodanig
bewerken dat deze niet meer neer
slaat. Deze laatste groep oplossin
gen is milieuvriendelijk. De Provin
ciale Waterleidingmaatschappij
Noord-Holland onderzoekt mo
menteel het waterbehandelingsap
paraat Maitron dat zegt ën mileu-
vriendelijk én energiezuinig te zijn,
terwijl het de kwaliteit van het
(drink)water niet aantast.
Dit probleem kan met ontharding
door ionenwisselaars worden opge
lost, waarbij kalk uitgewisseld
wordt tegen zout. Daarmee ver
dwijnt de bouwstof echter geheel
uit het water en wordt het zoute wa
ter onbruikbaar als drinkwater. Bo
vendien komt het zout in het milieu
terecht.
Moderne methoden om kalkaan
slag tegen te gaan, gaan uit van be
handeling van water met behulp
van krachtvelden. Door een magne
tisch of elektrostatisch krachtveld
kristalliseren de kalk- en magnesi
umdeeltjes een beetje, maar te wei
nig om als harde aanslag neer te
slaan. De bouwstof kalk blijft dus in
het water aanwezig zonder prakti
sche problemen te veroorzaken.
Het Provinciaal Waterleidingbe
drijf Noord-Holland (PWN) onder
zoekt momenteel een veelbeloven
de uitvinding op dit gebied, de
Maitron. De Maitron is een van oor
sprong Oostenrijks apparaat, dat
het water 'behandelt' als het nog
koud is. Het water stroomt in het
apparaat langs twee positief gela
den platen, waardoor kalk- en mag
nesiumdeeltjes tot heel kleine kris
tallen worden omgevormd. Bij ver
warming van het water treedt geen
verdere kristalisering meer op.
De Maitron werkt in Oostenrijk al
vier jaar en heeft daar aangetoond
zelfs enigszins dichtgeslibte en aan
gekoekte leidingen weer schoon te
krijgen. Het apparaat wordt gevoed
met 220 volt en verbruikt 5 watt per
uur. Het succes in het buitenland
heeft tot veel vragen geleid bij het
PWN, dat inmiddels bezig is aan een
onderzoek van de Maitron. Bij vijf
tien bedrijven en particulieren in
Noord-Holland neemt onderzoeker
J. van Schaik van het PWN mon
sters van het water voor en na be
handeling met de Maitron. En "de
reacties zijn tot nu allemaal nog po
sitief', stelt de onderzoeker.
Verwarmingsketel
Eén van de instellingen die de
Maitron gebruikt en bij het onder
zoek van het PWN betrokken is, is
het Diaconessenhuis in Naarden.
Ruim een jaar gelden besloot J.
Kolb, hoofd algemene technische
dienst van streekziekenhuis Gooi-
Noord (waaronder het Diacones
senhuis valt), het apparaat te instal
leren op de verwarmingsketel voor
de centrale verwarming.
"We kregen last van aanslag in de
ketel en zochten voor dit laatste jaar
in Naarden een goede, goedkope en
makkelijk te installeren oplossing.
Dat werd de Maitron", aldus Kolb.
Afgelopen zomer werd de ketel
voor onderhoud opengemaakt en
bleek de Maitron ook de oude kalk
aanslag te hebben verwijderd. "Ver
bluffend", meent Kolb.
Het waterleidingbedrijf van
Noord-Holland wil met het onder
zoek voornamelijk achterhalen of
het water na behandeling met de
Maitron nog als goed drinkwater
aangemerkt kan en mag worden.
"In onze leveringsvoorwaarden
staat dat de consument de samen
stelling van het door ons geleverde
water niet in negatieve zin mag be-
invloeden", aldus Van Schaik.
Op voorhand durft hij te zeggen
dat de Maitron waarschijnlijk wei
nig problemen oplevert. "De hoe
veelheid kalk en magnesium in het
water blijft hetzelfde, waarmee in
elk geval voldaan wordt aan die
wettelijke eis", meent Van Schaik.
Ook eventuele bacterievorming is
volgens hem vrijwel uitgesloten,
omdat de Maitron geen filter nodig
heeft om te functioneren.
Bekend is inmiddels dat wasma
chines die met de Maitron behan
deld water gebruiken minder was
middel nodig hebben. Wasmidde
len bevatten vaak fosfaten en poly-
fosfaten om de kalk- en magensi-
umzouten te binden en in oplossing
te houden, waarna de zeep het vuil
uit het wasgoed kan losmaken. De
Maitron verzorgt een deel van dit
bindingsproces.
Bij ruim een kwart van de dodelijke
ongevallen van volwassenen tussen
de 20 en 60 jaar speelt alcohol een
belangrijke rol. Dat betekent dat
jaarlijks zo'n honderd mensen in de
privésfeer (afgezien van verkeers
ongevallen) als gevolg van drankge
bruik het leven laten.
Deze gegevens heeft de stichting
Consument en Veiligheid bekend
gemaakt. Zij komen voort uit het
project 'registratie van dodelijke
privéongevallen' dat de stichting
sinds 1987 uitvoert in samenwer
king met de basisgezondheidsdien
sten.
Jaarlijks worden ongeveer
750.000 privéongevallen in zieken
huizen behandeld. Als gevolg van
een ongeval in of om het huis over
lijden jaarlijks 2000 mensen, meer
nog dan de 1600 doden die het ver
keer eist. Daarbij komen ongeveer
100 mensen om het het leven als ge
volg van bedrijfsongevallen.
Van de dodelijke privé-ongeval-
len komt 6 procent voor bij kinde
ren van 0 tot 19 jaar. Verdrinking is
de belangrijkste oorzaak. Van de
kinderen van 0 tot 4 jaar die dode
lijk verongelukken (31 gemelde ge
vallen) verdrinkt bijna de helft.
Het grootste aantal dodelijke pri
véongevallen (77 procent) doet zich
voor onder mensen van 60 jaar en
ouder. Vallen is de meest voorko
mende oorzaak en veroorzaakt in
combinatie met de al bestaande ge
zondheidsproblemen de dodelijke
afloop.
President Panama vraagt noodhulp
Profiteer nu t nog
Enkele voorbeelden:
198? 298^nu
v., os
V de bekende merken
398? 398? 498? nu v.a
veelzijdige kollektie
198? 249? 298nu v.a
98:- t
\f geklede en vlotte modellen
\Wr V&r Wr 298r nu
o.a. zuiver scheerwol
598.- 698.- 298? nu v.a.
Dagelijks van 9.30 tot 17.30 uur
('s maandags v.a. 13.00 uur)
PANAMA-STAD (AFP/Rtr/D-
PA/AP) - Amerikaanse troepen heb
ben gisteren de ambassade van
Peru in Panama-stad omsingeld
omdat enkele vroegere medewer
kers van generaal Noriega daar hun
toevlucht hebben gezocht. Onge
veer 30 soldaten arriveerden in
pantserwagen en zetten prikkel
draadversperringen neer.
Onder de vluchtelingen in de am
bassade bevindt zich luitenant-ko
lonel Luis Antonio Cordoba, die
wordt beschuldigd van martelingen
op tegenstanders van Noriega en
betrokkenheid bij de moord in 1985
op Noriega's opponent Hugo
Spadafora. Kapitein Gonzalo Gon
zalez, hoofd van de "wilde zwijnen-
compagnie" die Noriega's hoofd
kwartier beschermde, zit eveneens
in het gebouw, zo heeft de Pana
mese minister van buitenlandse za
ken Julio Linares bekend gemaakt.
Ook de voormalige secretaresse van
de dictator heeft haar toevlucht in
de ambassade gezocht. Peru heeft
nog niet op de actie gereageerd.
De Panamese regering overweegt
of Noriega's vrouw Felicidad, drie
van haar dochters en een schoon
zoon, die in de Cubaanse ambassa
de zitten, een vrije aftocht naar de
Dominicaanse Republiek kunnen
krijgen. De schoonzoon is onder
daan van dat land.
De Organisatie van Amerikaanse
Staten (OAS) heeft maandagavond
met 19 tegen 0 stemmen de Ameri
kaanse inval in de Cubaanse ambas
sade, die op 29 december plaats
vond, veroordeeld. Zes landen en
de VS onthielden zich van stem
ming.
In een brief aan de Amerikaanse
president Bush heeft de nieuwe Pa
namese president Guillermo En
dara noodhulp voor Panama ge
vraagd ter waarde van twee miljard
dollar. Endara wil ook een akkoord
met het Amerikaanse ministerie
van financiën, de Wereldbank en
het IMF om het Panamese banksys
teem nieuw leven in te blazen.
De Oostenrijkse autoriteiten heb
ben op verzoek van de VS tegoeden
van Noriega bevroren die op naam
van diens echtgenote op een reke
ning bij een Oostenrijkse bank wa
ren gestort. Het zou gaan om een be
drag van ongeveer 1,6 miljoen dol
lar. Ook Luxemburg heeft op ver
zoek van de VS een bankrekening
met een saldo van 3,5 miljoen dollar
geblokkeerd, die op naam stond
van een verwant van Noriega.
De nieuwe politiediensten van
Panama worden aangevuld met een
door Amerikaanse militairen ge
trainde leger-eenheid, maar die is
beperkt om militaire staatsgrepen
te voorkomen.
AMSTERDAM (ANP) - Creatief
onderhandelen, kleurig politiek op
treden, vernieuwen, werven, aan
spreken en verfrissen. Zo luidde
gisteren de conclusie na een forum
discussie over wat Groen Links in
de komende jaren te doen staat. De
discussie ging vooral over het beeld
dat de kiezer van de jeugdige poli
tieke combinatie heeft. De discus
sie werd georganiseerd door de
krant De Waarheid. Binnen Groen
Links wordt wel gepraat over een
dubbel lidmaatschap, opheffen van
de partijen en het opbouwen van
Groen Links, maar van een onder
linge openbare discussie is nauwe
lijks sprake, aldus de krant.
Met onder anderen het kamerlid
Van Es (PSP), PPR-voorzitter Van
Ojik en CPN-vice-voorzitter Ern-
sting werd met de zaal van ongeveer
60 mensen van gedachten gewis
seld over het beeld en de toekomst
van Groen Links. Er is met de
beeldvorming van de jonge politie
ke combinatie "iets mis", aldus Ern-
sting. Een ander forumlid stelde het
nog scherper: "Er is een crisis in de
beeldvorming".
Van Es vond dat" kwalificaties als
creatief, vernieuwend en wervend
erg sterk naar reclameteksten hel
len. Groen Links moet het daar niet
van hebben, maar de armoede in
Nederland aanpakken. Het woord
armoede hoort weliswaar niet bij de
nieuwe politieke slogans, maar
Groen Links zal toch een krachtige,
radicale en scherpe politiek daar
over moeten
Toch kwam een krachtig en hel
der beeld van Groen Links ook gis
teravond niet echt uit de verf. Spre
kers uit de zaal bleven vinden dat
het groene beeld bij de kiezer niet
goed is overgekomen. Anderen
vonden dat de partij meer aan bui-
ten-parlementaire acties moet doen
of vonden dat de politieke partijen
in Groen Links (PPR, PSP, CPN,
EVP) maar niet moeten worden op
geheven en dat Groen Links beter
een federatieve structuur kan hou
den.
Dat het beeld van Groen Links
nogal vaag is, werd door de forumle
den niet ontkend. Van Ojik vond
zelfs dat Groen Links inhoudelijke
verdieping nodig heeft. Maar de
partijen binnen deze organisatie
moeten op termijn worden opgehe
ven. Daarover waren de vertegen
woordigers van de drie (EVP deed
niet mee) het eens.
Van Es noemde het "uitermate
urgent" dat er snel een interne de
mocratische structuur bij Groen
Links komt. Zij vond dat "buiten
parlementaire bewegingen toegang
moet worden verschaft tot de poli
tieke organisatie". Forumlid Gree-
tje Lubbi, voorzitter van de Voe
dingsbond FNV, vond dat Groen
Links in het parlement veel aan
dacht moet schenken aan de armoe
debestrijding. Ook Lubbi vond dat
voor Groen Links een belangrijke
rol is weggelegd voor buiten-parle
mentaire acties.
Een ander forumlid vond dat
Groen Links meer voor de vrouwen
moet doen. Binnen de eigen organi
satie schort daar ook het één en an
der aan, zo meende forumlid Kuijs.
Wijzend op het Groen Links-be
stuur. rekende zij voor dat van de
tien mensen die daar in zitten er
maar twee vrouw zijn.
Nederland herstelt relatie China
DEN HAAG (ANP) Nederland zoekt weer toenadering tot China. Voor
het eerst sinds de gebeurtenissen op het Plein van de Hemelse Vrede in Pe
king hebben naaste medewerkers van premier Lubbers en vertegenwoor
digers van marine, luchtmacht en landmacht (inclusief de marechaussee)
gisteren in Den Haag een Chinese receptie bezocht.
Het beleid werd sinds het bloedbad in juni gekenmerkt door het op
schorten van contacten op het niveau van ministers en hoge ambtenaren,
geen nieuwe leningen, geen militaire samenwerking en geen hulp voor
"beleidsbevestigende" ontwikkelingsprojecten. Hoge ambtenaren waren
niet aanwezig bij de ontvangsten op de nationale feestdag, in oktober, en
ter gelegenheid van de oprichting van het Volks Bevrijdings Leger (PLA)
in augustus. Gisteren kwamen ze wel afscheid nemen van de scheidende
Chinese ambassadeur, mevrouw Wang Guixin. Mevrouw Wang keert me
dio deze maand, na een verblijf van bijna vier jaar in Nederland, naar Pe
king terug.
