Sovjet-Iraanse grens wordt spanningsKjn NABIJ 'Het gezeur moest maar een keer over zijn nu' Meer bijbels voor kerken Roemenië DINSDAG 9 JANUARI 1990 GEESTELIJK LEVEN Genootschappen geven extra geld UTRECHT (GPD) - Nee, het aftre den afgelopen zaterdag van het be stuur van de Vervoersbond FNV moet zeker niet worden uitgelegd als het accepteren van een neder laag. "Er is geen sprake van dat we het hoofd in de schoot hebben ge legd", zegt demissionair voorzitter Ruud Vreeman. "Maar het gezeur moest nu een keer over zijn, we moesten een streep trekken". door Harry van Dam Met 'het gezeur' doelt Vreeman op het eindeloze gemekker in zijn bond over het bestuursconflict, dat de organisatie nu al vele maanden beheerst. Wat begon als een vrij simpel verschil van mening over de samenwerking tussen algemeen se cretaris Martin van Rossum en de rest van het bestuur, is verworden tot een nog nauwelijks uit te leggen gekrakeel. Terwijl de bond zich, ge zien de moeilijke financiële situatie, met veel eendracht zou moeten be zighouden met het uitvoeren van een reorganisatie (die onder meer het afslanken van het eigen perso neelsbestand moet inhouden), wordt aan de Utrechtse Goeman Borgesiuslaan een serie intriges af gewerkt, die niet zou misstaan in Dallas of Dynasty. "Er is al lang geen sprake meer van een zakelijk conflict", zegt Vreeman. "In grote lijnen is ieder een het eens over het te voeren be leid en met name over de noodzaak de komende jaren tot een sterkere integratie te komen tussen de vijf betrokken bedrijfsgroepen. Een rapport daarover is in november in de bondsraad aangenomen. Natuur lijk zijn er verschillen van inzicht over het tempo waarin die integra tie moet plaatsvinden, maar die zijn echt nihil. Nee, het gaat over perso nen, achterdocht, er is een groeien de sfeer van polarisatie en wantrou- Starre standpunten Waar de ruzie nu nog wel over gaat, kan Vreeman eigenlijk niet eens meer uitleggen. Er was een langdu rig samenwerkingsconflict, dat zijn oorsprong vond in een verstoorde relatie tussen algemeen secretaris Van Rossum en de overige leden van het bestuur. Het oplossen van dat conflict was vooral problema tisch, omdat de Vervoersbond in te genstelling met de andere bij de FNV aangesloten bonden een sterk federaal karakter heeft. In de historie gegroeid vormen de HAARLEM (ANP) De bijbelgenootschappen hebben de ker ken van Roemenië op korte termijn meer dan 300.000 bijbels toegezegd. Dit heeft het Nederlands Bijbelgenootschap in Haarlem bekend gemaakt. Met de aflevering ervan is al op 28 december een begin gemaakt. Deze bijbels waren de eerste Hon- gaarstalige die sedert 1980 gele verd konden worden. De bijbel genootschappen konden de afge lopen tien jaar wel de Roemeens- Orthodoxe Kerk en de andere Roemeens sprekende kerken op bescheiden schaal helpen, maar voor de Hongaars sprekende en Duits sprekende kerken was dit onmogelijk. De Hongaars sprekende Her vormde Kerk zal dit jaar 100.000 bijbels ontvangen, de Roemeens sprekende protestantse kerken 125.000 bijbels en de Duits spre kende Lutherse Kerk 5.000 bij bels. De Roemeens-Orthodoxe Kerk krijgt papier en bindmateri- aal om op de eigen drukkerij in Boekarest dit jaar 100.000 bijbels, 50.000 psalmboeken, 20.000 litur gische boeken en 5.000 geïllu streerde bijbels te drukken. EN VER sprekende kerk. In de komende weken ontvangen de Baptisten 50.000 bijbels, de Zevendedags Adventisten 30.000 bijbels, ter wijl ook andere protestantse ker ken op bijbels kunnen rekenen. Een en ander is mogelijk ge worden doordat bijbelgenoot schappen, confessionele wereld organisaties en andere organisa ties extra geld voor de bijbelvoor ziening in Roemenië ter beschik king stelden. De Roemeens-Orthodoxe Kerk leeft laten weten in de komende paar jaar ongeveer een miljoen bijbels nodig te hebben. De be hoefte van de protestantse ker ken is nog niet bekend. Gisteren vertrok een vrachtwa gen met 10.000 Hongaarse bijbels en 2.000 kinderbijbels uit Boeda pest, bestemd voor de Hongaars 'Schuldbesef bij jonge christen niet te vinden' Voorzitter Vreeman over conflict bij vervoersbond: bedrijfsgroepen, oorspronkelijk af zonderlijke bonden, echte fracties met harde, starre standpunten en met een voorkeur voor eigen schor singen tijdens vergaderingen van het bondsraad, het parlement van de bond. Nog steeds telt het eigen belang voor de bedrijfsgroepen zwaarder dan het collectieve belang van de Vervoersbond, blijkt steeds Maar juist in die in 'bloedgroe pen' opgedeelde structuur (die de komende jaren dus via een proces van integratie moet verdwijnen) dachten Vreeman en de zijnen in de laatste maanden van het afgelopen jaar de oplossing van het conflict te hebben gevonden. De belangrijke bedrijfsgroep Water- en Wegver voer, op de hand van Van Rossum, stelde begin december zich op het standpunt geen vertegenwoordiger meer in het bestuur te willen afvaar digen, als cao-coördinator Ger Ros daar ook deel van zou blijven uitma ken. Hoewel Ros in feite maar zijde lings bij het conflict was betrokken (in ieder geval bepaald niet als de aanstichter ervan mocht worden bestempeld) en het vertrouwen ge noot van zowel het bestuur als van de bedrijfsgroepen minus Water en Weg, besloot Vreeman hem toch te offeren. "Met pijn in het hart", zei de voorzitter destijds en dat vindt hij nog steeds. "Wij achten Ros zeer hoog, maar om de bond te redden hebben we naast Van Rossum ook aan Ros gevraagd af te treden. Daar mee dachten we dat probleem te hebben opgelost". Bedrogen Maar dat bleek al snel niet het geval te zijn. De vergadering van de bondsraad waarop die constructie uiteindelijk werd geëffectueerd, vond plaats op een zaterdag. Ros toonde zich loyaal en liet vrijwel di rect weten te zullen opstappen. Hij krijgt (op termijn) de functie van eerste cao-onderhandelaar in het beroepsgoederenvervoer. Maar Van Rossum verscheen na het weekend gewoon op kantoor om zijn werk zaamheden voort te zetten. Het be stuur schorste hem daarop en dreig de met ontslag. Vreeman: "We zijn de afgelopen maand met Van Rossums advocaat in de slag geweest en eind vorige week waren we eruit. Van Rossum zou een zware post krijgen, name lijk die van secretaris van de be drijfsgroep burgerluchtvaart. Bo vendien kreeg hij de leiding van het Schiphol-project, onderdeel van het vernieuwingsproject FNV-2000. Die functie van secretaris is welis waar een gekozen functie, maar we Ruud Vree- 'Ook wij zelf worden on derzocht door de FNV". (foto archief) hebben Van Rossum toegezegd te bevorderen dat hij die baan zou krij gen. Mocht dat niet lukken, dan zor gen we wel voor een andere passen de functie, was de afspraak". Vreeman was er zich van bewust dat hiermee niet het hele probleem was opgelost. "Want de hele kwes tie heeft wel kloven geslagen, maar met de verkiezingen voor een nieuw bestuur in maart voor de deur, dachten we er voorlopig uit te zijn". Maar opnieuw kwam de voorzitter bedrogen uit. Want tijdens een ver gadering van de bondsraad afgelo pen zaterdag, waarvan de verwach ting niet was dat die spannend zou worden, zorgde Water en Weg weer voor een onaangename verrassing. Terwijl met Van Rossum een ak koord was gesloten, bereikte de ver gadering in de loop van de dag het bericht dat het district zuid-west (Rotterdam) van de invloedrijke be drijfsgroep tijdens een op hetzelfde moment elders gehouden vergade ring had besloten Van Rossum voor te dragen als secretaris van Water en Weg. Ook Van Rossum zelf was door die manoeuvre verrast, maar hij nam er geen afstand van. "Hij hield die mogelijkheid in beraad", zegt Vreeman. "Wij hebben toen ge steld dat we hem zouden ontslaan, als hij zich bereid zou verklaren die kandidatuur te aanvaarden. Want het moet een keer afgelopen zijn, we kunnen niet aan de gang blijven. Als je na lang praten afspraken hebt gemaakt, kun je daar niet op terug blijven komen. Van Rossum had te gen Water en Weg moeten zeggen: 'sorry, maar ik heb een afspraak met het bestuur'. Dan was het conflict van de baan geweest", aldus de voorzitter van de Vervoersbond. Maar Van Rossum vindt dat hij het recht heeft te solliciteren op alle va catures binnen de bond. Het werd uiteindelijk een mara thonzitting van dertien uur, waarin de bedrijfsgroepen Water en Weg en de (kleine) Burgerluchtvaart na een schorsing van twee uur een motie indienden, waarin het bestuur werd gevraagd zijn standpunt te herzien. "Maar we hadden er genoeg van", zegt Vreeman. "Volgende keer zou het weer wat anders zijn geweest. We hadden Ros al geofferd en dat daar dat we als bestuur in zijn ge heel zijn afgetreden". De oplossing van het conflict moet nu in ieder geval van anderen komen en met name van de FNV. De centrale intervenieerde al eerder in een conflict bij de Vervoersbond. In 1981 staken Wim Kok en Herman Bode de helpende hand toe, toen de bond er niet in slaagde een langdu rig conflict (de nasleep van de ha venstaking van '77) zelf op te lossen. "Ja, het is natuurlijk een beetje lullig dat we er nu zelf weer niet zijn uitgekomen en dat we nu aan de centrale moeten vragen ons te hel pen. Maar aan de andere kant, we zijn altijd een van de bonden ge weest die voor een sterke centrale zijn geweest". De FNV zal een on derzoek instellen, waarbij de positie van alle betrokkenen onder de lou pe wordt genomen. Vreeman c.s. zal aan dat onderzoek geen sturing po gen te geven. "Nee, wij blijven daar buiten. De enige bemoeienis die we ermee hebben, is dat ook wijzelf moeten worden onderzocht". Lezingencyclus van Ouweneel over 'Prediker' LEIDEN Dr. Willem Ouweneel zal vanaf vrijdagavond in Leiden vier lezingen verzorgen over het bijbelboek Prediker, onder het thema 'De zin van het leven'. Or ganisator E. B. de Jong verwacht zo'n driehonderd belangstellen den. De lezingen, ieder voor- en na jaar in een serie van vier, trekken al jaren volle zalen. De Jong denkt dat de naam van Ouweneèl die ruime bekendheid geniet door zijn vele publikaties en het thema goed zijn voor een ex tra grote opkomst. Zestien jaar geleden werden de lezingen in de studentenstad ge start door evangelist D. Jan Bruijn en De Jong. Hun twee drijfveren waren: 'Zoekende zie len confronteren met de Here Je zus als verlosser en zaligmaker', en: 'Gelovigen, ongeacht hun denominaties, op hun levensweg te dienen met het onfeilbare Woord van God'. De Jong, die de lez'-ngen op per soonlijke titel organiseert, be- hoort tot de Vergadering van Ge lovigen. Een van de opvallendste kenmerken van de Vergadering is de opvatting, dat iedereen die Je- zus aanvaardt als verlosser, tot de ene echte gemeente behoort. De kerkelijke achtergrond is daarom niet van belang, zo vindt men. Ook Ouweneel behoort tot de Vergadering. De eerste lezing over Prediker heeft als thema 'Waar beul je je voor af?' en vindt vrijdagavond vanaf acht uur plaats in de Streekschool (Lammen- schanspark 1) in Leiden. Het pro gramma bestaat uit samenzang (een kwartiertje vooraf), toe spraak, pauze en bespreking. De avonden vinden maandelijks plaats. Roemenië streeft naar herstel van relatie met Rome VATICAANSTAD (CIC-AFP) - Roemenië wil op korte termijn de diplomatieke betrekkingen mei het Vaticaan herstellen. Dit is uit kringen binnen het Vaticaan ver nomen na afloop van het bezoek van de speciale afgezant van de paus aan Bukarest. De tweede man van het Front van nationale redding, Dumitru Mazilu, had mgr. Francesco Co- lasuonno, apostolisch nuntius voor Oost-Europa, verder toege zegd dat Roemenie de gods dienstvrijheid voor alle godsdien sten volledig zal herstellen. De vergadering die Colasuonno bezocht was de eerste vergade ring van de Roemeense bisschop pen in veertig jaar. DALFSEN (ANP) - Zelfs veel jonge christenen hebben geen persoonlijk schuldbesef meer. De gereformeerde hoogleraar dr. K. Runia constateerde dit gister avond op de jaarlijkse conferentie van de Evangelische Alliantie in Dalfsen. De Kamper hoogleraar hoort jonge kerkleden steeds vaker zeg gen: waarom zou ik bidden om vergeving als ik niet kan beden ken waarin ik fout ben geweest. Runia signaleert nog wel "een vaag gemeenschappelijk schuld gevoel" in de trant van: we zijn al lemaal schuldig aan de honger in Etiopië. Omdat mensen nauwelijks meer weten wat persoonlijke schuld is, is het volgens Runia niet verstandig om in de evangeli-i satie te beginnen met vragen over, schuld en vergeving. De belijde-j nis 'Jezus is Heiland' (Zaligma ker) is door en door bijbels, maar vergt in deze tijd wel erg veel uit leg. De gereformeerde theoloog zei voor ruim honderd evangelische voorgangers en ouderlingen dat christenen in deze tijd het beste de belijdenis 'Jezus is Heer' op hun nagel schrijven. "Onze we reld zit vol heren aan wie mensen horig zijn geworden, veelal zon der dat ze dat zelf weten", aldus Runia, wijzend op politieke ideo logieën en zaken als materialis me, hedonisme en occultisme. Rk opleidingen. Onderwijsmi nister Ritzen staat zeer positief te genover het voorstel van de Ne derlandse-bisschoppen het aantal rk theologieopleidingen van vijf tot drie terug te brengen. De bis schoppen pakken de koe bij de .horens en geven duidelijk aan, hoe de sanering moet plaatsvin den, aldus Ritzen. De bisschop pen hebben de minister in een re actie op het rapport van de ver kenningscommissie godgeleerd heid laten weten dat de theologie- beoefening moet worden gecon centreerd aan de theologische fa culteit van de Katholieke Univer siteit in Nijmegen, de Katholieke Theologische Universiteit in Utrecht en de theologische facul teit in Tilburg. New Age. Dr. C. Vermeulen uit Valkenburg spreekt donderdag avond voor de hervormde Con fessionele Vereniging in het 'Kerkhaventje' in Katwijk over de New Age-beweging. Aanvang acht uur. Zoeklicht Toogdag. Als in de dagen van Noach' is het thema van een regionale Zoeklicht Toogdag, zaterdag in de Triomfa torkapel (Molenwerfstraat) in Al phen aan den Rijn. Sprekers zijn ds. A. H. Agtereek uit Leiden, ds. H. G. Koekkoek uit Alphen, en Feike ter Velde. Medewerking verlenen verder o.a. Gert en Her- mien, Peter Kits en het hervormd Sionskoor. De eerste samen komst begint om half elf en de tweede om twee uur. De vereni ging het Zoeklicht herdenkt dit jaar het 70-jarig bestaan. De vere niging werd indertijd opgericht door Johannes de Heer en stelt zich ten doel het Evangelie te ver kondigen en te wijzen op de we derkomst van Christus. Gebedsdag. In de St. Joriskerk in Amersfoort vindt zaterdag de Nationale Gebedsdag van het In stituut voor Evangelisatie plaats. Het thema is 'God is trouw on danks...' en sprekers zijn ds. Arie van der Veer en Henk finnen- dijk. Aanvang half elf. Beroepingswerk Hervormde Kerk: beroepen te Lei derdorp B. A. M. Luttikhuis Kloetin- ge; aangenomen naar Enschede (part time) H. F. Venema aldaar, naar 's-Gra- venhage C. van der Sluis Rozenburg. Het gebied van de huidige Sovjetre publiek Azerbajdzjan is ontstaan uit twee oude Iraanse provincies, Aran en Sjirvan, die Iran in respec tievelijk 1818 en 1830 aan het tsaris tische Rusland afstond. Maar pas meer dan honderd jaar later, in 1957, sloten de toenmalige Sovjetpartij leider Nikita Chroesjtsjov en de sjah van Perzië een verdrag waarin een duidelijke grensregeling werd vastgelegd. Ten tijde van de Russi sche revolutie hebben de Turken Azerbajdzjan twee jaar bezet gehou den, totdat de Bolsjewieken daar een einde aan maakten. In 1941 heb ben de Sovjetlegers het noorden van Iran bezet en daar een "Zui- dazerbajdzjaanse regering" inge steld. In 1945 en 1946 heeft Stalin nog gepleit voor een zelfstandige re publiek in Aran en Sjirvan. maar hij liet het idee vallen toen Teheran Moskou wat olieconcessies beloof de. De sjahs hebben rigoreus alle ui tingen van culturele en economi sche zelfstandigheid van de Azeri's in Iran onderdrukt. Op scholen en in overheidsinstellingen werd het gebruik van het Azerbajdzjaanse Turks verboden. Pas na de islami tische revolutie van 1979 kregen de Azeri's weer eigen kranten en in één stad zelfs een eigen theater. Onder Khomeiny waren deze vrijheden echter ook een kort leven bescho ren. Sinds 1983 bestaan de kranten en het theater niet meer. In plaats daarvan werd men in speciale radio uitzendingen vergast op religieuze propaganda uit Teheran. In het Azeri, dat wel. Teheran Het lijkt erop dat de sunnitische Azeri's weinig te verwachten heb ben, voor zover zij dat al doen, van hun shi'itische moslim-broeders in Teheran, die sinds de dood van Khomeiny voor "pragmatisme" in de buitenlandse politiek hebben ge kozen. Al een halfjaar lang roept de Iraanse radio de Azeri's in Sovjet- Azerbajdzjan op om Gorbatsjovs politiek onvoorwaardelijk te onder steunen. Rafsanjani is zelfs in juli vorig jaar speciaal naar Bakoe, de hoofdstad van Azerbajdzjan, gevlo gen om dat persoonlijk toe te lich ten. Mina Panahi, een Azerbajdzjaan se vrouw die in Parijs in balling schap leeft, wijst er fijntjes op dat "Teheran sinds september vorig jaar meer dan 50 verdragen met het Russische Armenië heeft gesloten". Maar zoals met minderheden overal in Europa, vindt ook de cen trale regering in Moskou vooral die minderheden bedreigend die histo rische, religieuze of culturele ach terlanden hebben. Toen Spanje lid werd van de EG, vroeg Frankrijk, dat al jaren problemen heeft met zijn regionale minderheden, ook in het zuiden, via de EG-commissie meteen om... afschaffing van de stieregevechten. En de Sovjetunie is heel wat minder unie dan Frank rijk één ondeelbare republiek is. Anders Rahmat Qanbarov van het Volksfront in Azerbajdzjan zegt het zo: "Het gaat ons niet om een hereniging met de Azeri's in Iran. Alles wat wij willen is dat wij dezelf de behandeling krijgen als bij voor beeld de mensen in Letland. Die kunnen vrij reizen en hun broeders uit de noordelijke landen ontvan gen. Waarom zouden wij dat niet mogen?". En de woordvoerster van het Sociaal-democratisch Front van Azerbajdzjan zegt dat de grens naar twee kanten open moet "zodat onze mensen ongehinderd kunnen sa men leven en werken". Ook zij ont kent dat de Azeri's uit zijn op een ei gen staat, bestaande uit een deel van Iran en de Sovjetunie. Hoewel de godsdienstvrijheid voor de moslims in de Sovjetunie ook te wensen over liet en laat, zijn de moslims toch altijd beter af geweest dan bijvoorbeeld de christenen in de Sovjetunie. Honderden moskee- en werden na de Oktoberrevolutie gesloten, maar honderden anderen bleven staan. Met name sinds de Zesdaagse oorlog van Israël in 1967 mocht de islamitische elite - vrij rei zend - jarenlang een vooraanstaan de rol spelen bij het verbeteren van de relaties van de Sovjetunie met de Arabische landen. Er werd na de oorlog zelfs een staatsvertaling van de Koran in het Eergisteren was het dan zoverna het slopen van de grensposten aan de een eigen staat, maar willen ze alleen dat de kunstmatige scheiding tussen rivier de Araks stonden Russische en Iraanse Azerbajdzj'anen oog in oog het tot Iran en tot de Sovjetunie behorende deel van hun volk wordt opgehe- met elkaar. Volgens de Azerbajdzjanen streven ze niet naar afscheiding in ven. (foto tass) PARIJS/BAKOE (DPA/ANP) De voormalige Sovjet partijleider Leonid Brezjnev heeft de grens tussen de Sovjetunie en Iran ooit een vredesgrens genoemd. Sinds kort zien sommige Iraanse media dat anders. Daar heet de grens na de jongste voorvallen waarbij jonge Azerba jdzjanen grensversperringen verwoestten, een span- ningslijn. Eergisteren demonstreerden aan beide zijden van de grensrivier de Araks islamieten voor het open stellen van de grens tussen Iran en de Sovjetunie. De incidenten gelden in Teheran of ficieel als "belangrijke waarschu wing". Iran heeft de troepensterkte aan de grens met Azerbajdzjan fors opgevoerd. Blijkbaar is men be ducht voor de mogelijkheid dat de nationalistische gevoelens van som mige Azerbajdzjanen in de Sovjetu nie wel eens zouden kunnen over springen op Azerbajdzjanen in Iran. Samen tellen de Azerbajdzjanen in de Sovjetunie en Iran ongeveer 15 miljoen zielen, iets meer dan Neder land dus. Het grootste deel, negen miljoen, woont in Iran. Alle organisaties van de Azerba jdzjanen of, zoals de Armeniërs zeg gen. "de Turken", doen hun best de modieuze interpretatie van Moskou te weerleggen dat de incidenten iets met islamitisch fundamentalisme te maken hebben. Ook het verhaal dat Azerbajdzjan droomt van staatkun dige hereniging met het gebied van de "Azeri's" in Iran wordt fel tegen gesproken. De beschuldigingen van funda mentalisme en separatisme worden soms als méér gezien dan ongevaar lijke prietpraat van journalisten die er niets van snappen. Dergelijke be schuldigingen in de Moskouse me dia worden door sommige Azerba jdzjanen pessimistisch uitgelegd als excuus voor een toekomstige mili taire interventie, waarbij de Azeri's zich in tegenstelling tot bewegin gen in de Baltische Republieken geen illusies maken over eventuele westerse druk om dat te voorko- Russisch uitgegeven, die altijd trots aan Arabische buitenlandse delega ties werd getoond, al of niet bij be zoeken aan enkele goed onderhou den islamitsche heilige plaatsen in de Sovjetunie. Hoe dan ook, de on derdrukking van de islam was nooit zo intens en totaal als in Iran in de tijd van de sjah onder het mom van maatschappelijke modernisering. Er is niets dat er op wijst dat de ex treme reactie op de repressie die Iran heeft gekend, zich in Azerbajd zjan zal herhalen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 2