"Kabel-tv duurder door
commerciële omroepen'
Drinkwater duurder door fusie
DE T
VAN TOEN
Paal en perk stellen aan
inlaat vervuild Rijnwater
in Zuidhollandse polders
Brede steun van scholen en bedrijven voor adoptieplan
DE LEGENDARISCHE
PEDEL P. SOMERWIL
MAANDAG 4 DECEMBER 1989
REGIO
PAGINA 9
Kabelexploitanten waarschuwen rijksoverheid
LEIDEN - Kabeltelevisie
wordt een stuk duurder
wanneer commerciële tele-
Nederlandstalige pakket dat een
groot aantal kabelexploitanten ook
de Leidse regio hun abonnees
aanbieden. Het pakket is onderge- televisie,
Eenhoorn verwacht dat de af
dracht van 15 procent van de adver
tentie-inkomsten van commerciële
visie wordt toegestaan. Dat bracht op de VHS-band en telt
momenteel spra-
verwacht voorzitter Een
hoorn van de Vecai, de vere
niging van kabelexploitan
ten in Nederland. Eenhoorn
zenders (Ned. 1, 2 en 3, BRT 1
en de Kabelkrant). Dat is de maxi
male capaciteit van deze VHS-
band.
Wanneer de overheid de kabelex-
verwijt de overheid niet ploitanten verplicht Nederlandsta-
goed te hebben nagedacht ,dn°°rJ®
over de financiële gevolgen
voor het kabelnet bij de
komst van commerciële tele-
niet voldoende zal zijn om de
kosten van extra technische voor
zieningen te dekken. Hij vindt dat
regionale kabelexploitanten zelf
moeten uitmaken wat zij doorgeven
en wat niet.
Volgens secretaris Noordermeer
van de gemeenschappelijke kabel-
technische ingreep regeling in de regio Leiden, loopt
Eenhoorn vooruit op een wijziging
van de mediawet die in ieder geval
niet eerder dan 1 oktober volgend
geven,
noodzakelijk om deze bij het
kope pakket te voegen. Het komt er
extra filters moeten
Het probleem zit in het goedkope, goedkope pakket duurder wordt.
worden ingebouwd en dat gaat geld jaar van kracht zal worden. Volgens
kosten. Dit kan ertoe leiden dat het Noordermeer zijn er nog te veel
Omwonenden bang
voor overlast van
expositieruimte
ruimtevaartmuseum
NOORDWIJK - Bewoners van d(
Zwarteweg in Noord wijk zien niets
'Vandaag een museum, morgen
een casino, eroscentrum of een bin
go-centrum", aldus de bezwaarma
kers. Volgens de klagers zou de ten
toonstellingsruimte eerst in Noord-
wijk aan Zee worden gebouwd.
"Maar daar waren schijnbaar te veel
bezwaren", zo vragen zij zich af.
De bewoners van de Zwarteweg
zijn bang dat zij veel overlast gaan
ondervinden van verkeer. Ook zijn
de bouw van een expositieruimte zij bang voor perkeeroverlast in hun
de directe omgeving van hun wo- woonomgeving.
De bezwaren van de bewoners
komen vanavond aan de orde tij
dens een vergadering van de raads-
ruimtelijke orde
ningen. Het is de bedoeling dat op
de hoek van de Zwarteweg/Kepler-
laan op het terrein van de Estec een
ruimtevaartmuseum komt.
De bewoners vragen zich af of op ning. Behalve dit bezwaar worden
Gekker
"Het kan nog veel gekker worden",
verwacht Noordermeer om aan te
geven met welke stormachtige ont
wikkelingen de kabelexploitanten
de komende jaren worden gecon
fronteerd. Hij wijst er op dat de PTT
plannen heeft om over circa ander
half jaar vier frequenties op de
UHF-band die nu voor televisie in
gebruik zijn, aan te wenden voor di
gitale radio. Dat betekent dat voor
de vier tv-zenders een andere plaats
op de band moet worden gevonden
en die is er nu nog niet.
Speciaal blad
om Noordwijk
te promoten
NOORDWIJK - De Stichting
Promotie Noordwijk (SPN) en
de plaatselijke VW hebben ge
zamenlijk het 'Noordwijk Maga
zine' uitgebracht. De kleuren-
uitgave over de badplaats telt 60
pagina's en heeft een oplage van
200.000 exemplaren. Het maga
zine is gratis verkrijgbaar en
wordt in binnen- en buitenland
verspreid.
Het 'Noordwijk Magazine'
geeft informatie over alle facet
ten van de Noord wij kse samen
leving. waaronder het toerisme,
de uitgaansmogelijkheden en
het winkelgebied. Ook de histo
rie van de gemeente wordt be
licht. De teksten in het magazi
ne zijn in vier talen weergege
ven en de uitgave is geïllu
streerd met tal van (kleuren-)fo-
to's.
SCHIPHOL Nauwkeurig manoeuvrerend werd die wordt gebouwd voor de vliegmaatschappij
zaterdagmorgen een enorm overspanningsdeel de Transavia. De hangar is nodig omdat Transavia de
poort van Schiphol-oost binnengeloodst. De con- luchtvloot uitbreidt met Boeings 757. De hangar
structie is een onderdeel van een nieuwe hangar. wordt 90 meter breed en 19 meter hoog. (fotoANP)
KETTINGBOTSING - Bij een ket
tingbotsing in de Van de Mortel-
straat in Noordwijk zijn in de nacht
van zaterdag op zondag drie perso
nenauto's aanzienlijk beschadigd
De botsing deed zich voor toen de
chauffeur van de laatste auto niet in
de gaten had, dat er voor hem werd
geremd. Volgens een woordvoerder
van de politie hadden de chauffeurs
niet te veel gedronken.
het Estec-terrein alles
kan
r ook nog over vij andere bezwaar-
worden gebouwd, wat niets met het schriften hoorzittingen gehouden,
eigenlijke doel van het programma De bijeenkomst begint om 19.30 uur
van Éstec/Esa te maken heeft, in het gemeentehuis.
Opgescheept met miljarden liters 'vreemd water'
GOUDA - De Watermaatschappij Elf Gemeenten is een gevolg van de
Zuid-Holland Oost (WZO) gaat per 1 plannen van de provincie. Die wil in
De meeste gemeenten hebben de januari 1990 samen met het Drink- Zuid-Holland alle kleine drinkwa-
capaciteit van de UHF-band al vrij- waterbedrijf De Elf Gemeenten, terbedrijven samenvoegen tot drie
wel opgebruikt. Noordermeer: "Dat Het nieuwe bedrijf fuseert een half grote. Op die manier kan volgens de
betekent dat we enkele tv-zenders jaar later met waterleidingmaat- provincie de kwaliteit van het
kwijtraken of moeten gaan verzet- schappijen in de Alblasserwaard, drinkwater beter worden gewaar-
ten. Dat kan echter alleen wanneer Vijfheerenlanden, Oost-IJsselmon- borgd.
de capaciteit wordt uitgebreid i
dat kost weer geld.".
"De huidige capaciteit bedraagt de waterprijs van 'Zuid-Holland verzet gestuit. WZÖ
Oost' waarschijnlijk met zes tot ze
ven procent per jaar stijgen tot on
geveer 1,40 of 1,50 gulden per kubie-
De Elf Ge
meenten onderschrijven de ideeën
van de provincie echter. "Om de
voortschrijdende vervuiling van het
grondwater en het oppervlaktewa
ter goed te kunnen aanpakken, is
het noodzakelijk dat bedrijv
DEN HAAG - De Zuidhollandse
i rivierwaters i
in de meeste gemeenten
ders. Uitbreiding is mogelijk. De
kabels in de grond kunnen het alle
maal wel hebben maar de verdeel- ke meter,
kastjes in de straten moeten worden
aangepakt. Gaat het om bescheiden De tariefsverhogingen zijn nood-
bedragen dan kan dat uit de begro- zakelijk om de kwaliteit van het bredere basis krijgen", stelt direc
ting van de kabelregeling, anders is drinkwater te handhaven en te ver- teur H.E.J. Boon van WZO.
het toch de abonnee die extra moet beteren. De bedrijven willen hier-
betalen".
Het bestuur van de gemeen
schappelijke regeling besloot enige
maanden geleden een onderzoek te
starten naar de uitbreidingsmoge
lijkheden van het kabelnet om dit
soort problemen in de toekomst
De Waterleidingmaatschappij drijven ongedaan wil maken.
Zuid-Holland Oost. waarbij onder f)vpr<;rhnt
meer de gemeenten Leiderdorp, ^vciöliiui
Zoeterwoude, Alkemade. Leimui-
den. Rijnsaterwoude, Koudekerk,
Hazerswoude en Boskoop zijn aan
gesloten, telt op dit moment nog
105.000 aansluitingen. De Elf Ge
meenten, die onder meer Nieuw
koop, Nieuwveen en Ter Aar van
water voorziet, heeft 20.000 aanslui
tingen. Als per 1 juli ook de vier an
dere bedrijven aan de fusie deelne
men, ontstaat een waterleiding
maatschappij met 270.000 klanten.
Daarmee zou het tot een van de gro
tere in Nederland gaan behoren.
ueteien. ut: ueunjveii wuien mei- -rr
toe onder meer twee nieuwe pomp- TiamGTStUK
stations bouwen langs de rivier de Hoewel de definitieve besluiten nog moeten nog worden afgerond. Op
Of ook die tweede fusie doorgaat,
is volgens Boon nog niet volledig daan'
zeker. "De gesprekken daarover
De verhoging van de tarieven van
de WZO heeft op zichzelf niets met
de fusie te maken, stelt Boon, maar
met de verbetering van de water
kwaliteit. Om de verschillende
maatregelen te. bekostigen wil het
bedrijf zijn prijs in een paar stappen
verhogen van 1,10 naar 1,40 tot 1,50
gulden. "We denken daarbij aan een
jaarlijkse prijsstijging van zes tot ze
ven procent. Definitieve besluiten
zijn hierover nog niet genomen. Een
en ander is ook afhankelijk van de
opstelling van de overige fusiepart
ners en de snelheid waarmee de in
vesteringen moeten worden ge-
Lek. De pompstations in Alphen en moeten worden genomen, is de fu-
Hazerswoude, waar de kwaliteit sie tussen WZO en De Elf Gemeen-
van het water steeds moeilijker is te ten volledig rond, verklaart Boon.
waarborgen, zullen vervolgens tus- Het bestuur van De Elf Gemeenten
sen 1995 en 2000 worden gesloten, buigt zich 11 december over de sa-
te zijn. Noordermeer verwacht Met de bouw en de sloop van de sta- menvoeging. De Raad van commis-
dat het huidige kabelnet in ieder ge- tions is een bedrag van ettelijke mil- sarissen van WZO neemt vier dagen
val tot 36 zenders en mogelijk zelfs joenen guldens gemoeid.
i de inlaat van Rijnwater in de wordt verlaagd: Dit wordt gedaan tot circa 50 zenders kan worden uit-
om de anders te drassige bodem ge
schikt te maken voor het berijden
geveer tweehonderd miljard liter met grote landbouwmachines. De
vervuild Rijnwater de polders inge- ZHM wijst nu op mogelijkheden
laten. Deze inlaat van 'gebieds- om het water dat in het vooijaar
vreemd' water draagt volgens de wordt weggepompt te bewaren
ZHM bij aan de vervuiling van het voor de zomers, wanneer nieuw wa-
polderwater en leidt tot verarming ter moet worden ingelaten.
(minder planten- en diersoorten)
van het Zuidhollands polderland
schap.
Deze week wordt door de milei-
ufederatie een rapport a
ale staten aangeboden,
later een besluit. Boon verwacht dat Watervoorziening Rijnland. De pro-
De tarieven van De Elf Gemeen
ten, die op dit moment iets hoger
dit moment ziet de zaak er echter zijn dan die van WZO, zullen na 1 ja-
gunstig uit". Hij heeft de hoop dat te
zijner tijd ook het Alphense water
leidingbedrijf in het nieuwe nutsbe
drijf opgaat. Alphen heeft zich vorig
jaar, tegen de zin van de provincie
i, aangesloten bij de Energie-
worden verlaagd en vervol
gens twee jaar lang worden 'bevro
ren'. Dat kan omdat De Elf Gemeen
ten een 'overschot' heeft aan vermo
gen. Met hoeveel de waterprijs om
laag gaat, is nog niet bekend. Daar
over neemt het bestuur van dit wa
terbedrijf op 11 december een be
sluit.
Een van de peilers van het Inte
graal Waterhuishoudingsplan van
de provincie vormt het zogenoemde
provinci- kwantiteitsplan. De ZHM heeft kri-
rin ver- tiek op het ontwerp-kwantiteits-
slag wordt gedaan van een studie plan dat de provincie gereed heeft.
deze problematiek. Ook
den technische mogelijkheden ge
noemd om gebiedsvreemd water te
rug te dringen. Het is de bedoeling tuur-
dat het rapport door de provii
wordt gebruikt bij het opstellen
het Integraal Waterhuishoudings- belangenafweging n<
plan. voor het milieu kijkt.
De milieufederatie vindt dat bij wa-
terhuishoudkundige ingrepen na-
milieuorganisaties advies
daarover moeten kunnen geven, zo-
ook een adviseur is die bij de
het belang
DEN HAAG De oproep van 21
ondernemers om scholen te adopte
ren lijkt op brede steun te kunnen
rekenen. Tenminste veertig andere
bedrijven - verenigd in de Tafelron
de van de Stichting Maatschappij
en Onderneming - hebben laten we
ten scholen stageplaatsen en gast
docenten te willen leveren. Op die
manier moeten bedrijfsleven en on
derwijs beter op elkaar worden af
gestemd. De scholen zelf hebben
het initiatief massaal met instem
ming begroet.
Een woordvoerder liet vanmor
gen namens de stichting weten dat
de aandacht in eerste aanzet op het avonduren de deuren wel eens ge- voor hun eindexamen zitten de ge- Minister Ritzen (onderwijs) heeft
beroepsonderwijs wordt gericht: la- opend moeten zijn voor het bijscho-
op de voorgrond. Want juist hier ligt docenten zo eens in de tien jaar sta-
achterstand. Leermid- ge lopen bij de onderneming waar
mee een samenwerking is aange
gaan. Zodoende blijven zij op de
de laatste ontwikkelin-
delen en faciliteiten worden ronduit
als 'zorgelijk' omschreven.
De 21 ondernemers, waar onder hoogte
meer enkele banken, verzekerings- gen.
maatschappijen, een keten
Hoewel het niet geheel te vergelij-
gen die een beroepsopleiding vol
gen, maar ook scholieren die een
mavo, havo of vwo voltooien zijn er
welkom. Het Ashram, bij
beeld, i;
bestuur
lang geleden is er, met medewer-
de
mers. De bewindsman zei voo
AVRO-radio het op zich goed te vin
den dat het bedrijfsleven zich meer
gaat bezighouden met het onder-
ertegenwoordigd in het wijs. "Scholieren moeten in aanra-
SONAR. Nog niet zo king komen met de produktie- en
de arbeidsmarkt. Daarom
middelen. Bedrijf en school zullen derwijs tot stand gebracht. De
nauw samenwerken. Voor de Stichting SONAR (onderijs en be-
school betekent dat. dat ook in de drijsleven) biedt alle scholieren die
king van het Gewestelijk Arbeids- goede zaak als scholen kunnen ken
bureau, een
drijfsleven
komen die
schikbaar is
krijgen.
wat daar allemaal
plaatsheeft". In de toekomst wil de
elke school be- minister dergelijke adoptieplannen
bruikleen te ver- uitbreiden naar ziekenhuizen en an
dere instellingen.
/LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
Een van de meest legendarische
figuren uit de geschiedenis van
de Leidse universiteit in de ne
gentiende eeuw is niet een profes
sor of een student maar een een
voudige boekhandelaar, Pieter
Somerwil, die van 1828 tot 1895
leefde. Naast boekhandelaar en
boekdrukker was Somerwil na
melijk ook, sedert 1869, pedel van
het studentencorps als opvolger
van de al even vermaarde Robert.
Voortaan zou Somerwil het
corpswapen boven zijn winkel
voeren en zijn diensten voor het
corps namen al snel mythische
Onder de bescheiden titel van pe
del stond Somerwil in feite naast
het Corps. "Hij was dienaar in de
hoogere beteekenis van het
woord", zo luidt zijn necrologie.
Hij kende als geen ander de tradi
ties van het studentenleven, hij
was de grote raadsman van de el
kaar afwisselende besturen, de
vaste draad in een wisselend regi
me. Zijn necroloog in de Studen
tenalmanak van 1896 omschrijft
het aldus:
Somerwil was geniaal; wie bi-
biotheken moet plunderen om
wijsheid te zoeken voor een Co-
lumbus-ei zal dit het best kunnen
beoordeelenwaar een middel
matige dagen lang zijn hersens
pijnigde, had Somerwil slechts
den bril op het voorhoofd te zet
ten en de oplossing kwam voor
den dag als de bonbon uit een
automaat. Voelt men geen eer
bied voor den man, die 's mor
gens in Amsterdam plaatsen be
spreekt voor Sarah Bernard, 's
middags een verhuizing voltooit
in den Zeeuwschen archipel en 's
avonds een fakkeloptocht be
stuurt van Wijtenberg naar Mi
nerva? Hij had alle draden in
handener kon geen nieuwe mu
zikant of koetsier aan het firma
ment verschijnen of Somerwil
deed er wonderen mee en een le
gioen van Leidenaars stond en
viel naar de wenken van zijn
hand'.
De necroloog wilde, zo schreef
hij, zijn verhaal niet ontwijden
met anekdoten. Toch zijn er ge
lukkig een paar tot ons gekomen.
In zijn boek Academisch Dissol-
ving Views uit 1875 geeft de Leid
se student en later zo vermaarde
journalist P. Brooshooft zijn in
druk van Somerwil als volgt
'Somerwil gaat niet zitten, hij
wil niet gaan zitten. Indien er
een beweging bestond die nog
meer werkzaamheden verraade
dan loopen, dan zou Somerwil er
in worden aangetroffen. Zoodra
er vliegmachines worden uitge
vonden zal hij er zich een aan
schaffen. Indien gij morgen een
baleen optocht, een illuminatie
met chassinet, of wat ook wilt
hebben, ga dan op uw gemak
naar Somerwil, drink, eet en
slaap op uwe gewone wijze, en
neem eenvoudig de moeite mor
gen uw feestkleed aan te trek
ken: de muziek de decoraties, de
ververschingen. de gasten, de
fakkels, de huzaren, de lam-
pioens. het chassinet, kortom al
wat er noodig is zult gij gereed
vinden. Wat er gedurende een
maskerade door dien wonder
man al niet wordt uitgevoerd is
slechts de hoogere machten be
kend. Het is met zekerheid uitge
maakt, dat Somerwil op hetzelf
de oogenblik bij een student pla
ten heeft opgehangen, in zijn
boekwinkel klanten heeft be
diend en op den trein gezeten om
in den Haag een muziekcorps te
engageren'.
Tot zo iemand zei men inderdaad
niet: 'ga zitten en wilt ulwat ge
bruiken'. Het mooiste voorbeeld
over 's mans alomtegenwoordig
heid geeft Mr. Willem Coops in
zijn Leidsch Studentenleven, dat
het studentenleven van zo'n twin
tig jaar later beschrijft.
Hij vertelt:
'Somerwil had den naam van al
om tegenwoordig te zijn, zoodat
hij altijd op het moment dat je
hem 't meest noodig had, voor je
neus stond. Zoo werd verteld,
dat eens een baron Van Pal-
landt, student te Leiden, zich
met zijn familie op een zomer
reis bevindende, wonderbaar
lijk door dezen handigen pedel
op onverwachte wijze uit een
moeilijkheid werd geholpen. De
zaak was deze: op een goeden
morgen had de student met zijn
familieleden van uit een klein
plaatsje ergens in Zwitserland
een tocht ondernomen, maar be
merkten zij na eenigen tijd tot
hun schrik dat ze hopeloos ver
dwaald waren. Daar zij al ge-
ruimen tijd onderweg waren,
begon het gezelschap flink hon
ger te krijgen en de mondvoor
raad, die ze bij zich hadden was
absoluut onvoldoende. De ver
moeide wandelaars besloten op
een klein rotsplateau te gaan
rusten en het was op dit moment,
dat een van het gezelschap pla
gend tegen den Leidsche student
dat een troepje Hollansche toe
risten een bergtocht had onder-
domen. Hij was hen toen van uit
de verte gevolgd, daarbij goed
acht gevend op den weg, zodat
hij ze nog tot gids kon dienen ten
slotte ook. Dat zulke diensten in
den regel goed beloond werden,
spreekt van zelf en dat mocht
dan ook wel'.
Val
Inderdaad was Somerwil onmis
baar en hij liet zich daar goed voor
belonen. Dat leidde tot zijn val. In
het lustrumjaar 1890 was de kas-
commissie van het studenten
corps tot de ontdekking gekomen
dat corps en sociëteit al jaren het
slachtoffer waren van ruimhartig
rekenen van Leidse leveranciers.
De administratie werd doorge
vlooid en er werd afgerekend met
het passieve stelsel van de voor
gaande jaren, wat inhield dat een
groot deel van de werkzaamhe
den van de pedel vervielen. So
merwil voelde zich daardoor diep
gegriefd. Voor het oog werd hij zo
met de onbetrouwbare leveran
ciers gelijkgesteld, en hij wist wel
dat hij goed betaald werd maar hij
wist ook dat hij elke cent waard
was. Het verbitterde dejaatste ja
ren van zijn leven. De door hem
opgevatte argwaan, zo schrijft
zei: 'wasje nu maar in Leiden,
dan riep je maar om Somerwil
en stond er een goede lunch voor
je'. Onmiddelijk daarop klonk
het plotseling, met de vroolijke
en eenigszins sarcastische stem
van Somerwil zelf: 'Och heeren,
dat gaat zoo ook wel; ik heb een
flinken Rucksack en daar zitten
allerlei uitstekende zaken in'.
Men begrijpt hoe verbaasd het
gezelschap opkeek. Het was na
tuurlijk bij toeval dar Somerwil
ook juist in dit dorpje was aan
geland, en daar vernomen had
zijn necroloog, 'deed hem bij elke
daad van bestuur omzichtig
rondzien of op zijn bemoeiing nog
dezelfde prijs gesteld werd als in
den goeden tijd'.
Daf was jammer, want onmisbaar
was Somerwil misschien niet
maar nuttig en trouw wel. Bij zijn
alomvattende inzet nam hij het
bestuur en vele studenten van het
Corps veel werk uit handen en
veel zorg uit de kop. En dat ie
mand weet wat hij waard is kan
men hem niet kwalijk nemen.
WILLEM OTTERSPEER
