'Groei in de
VS houdt in
1989 aan'
Economie Israël is doodziek
2_o werkM w<i!
Paradepaardje van economie
China maakt pas op de plaats
Groot tekort aan
procestechnologen
V
Order van 30 miljoen
gulden voor scheepswerf
Einde beurshausse Taiwan
door belastingmaatregel
"N
Volgens veel van onze
klanten, geven wij de beste
ondersteuning...
ZATERDAG 31 DECEMBER 1988
ECONOMIE
PAGINA 7
WASHINGTON (Rtr) - De economie van de Verenigde Sta
ten zal volgend jaar wederom een evenwichtige groei laten
zien. Die groei wordt gedragen door de export en de inves
teringen van het bedrijfsleven, zo staat in de jaarlijkse
vooruitzichten van het Amerikaanse ministerie van han
del. Als het ministerie gelijk krijgt wordt 1989 het achtste
achtereenvolgende jaar van groei.
GUANGZHOU (IPS) - In de pro-
vincie Guangdong in het zuiden
van China produceren bedrijven
nog maar drie dagen per week. Re
den: op de andere vier dagen wordt
de stroom afgesneden. In de pro
vinciehoofdstad Guangzhou lig
gen bouwterreinen, bestemd voor
kantoorkolossen en hotels, er ver
laten bij. Sommige worden in arren
moede geasfalteerd om tenminste
nog als parkeerplaats dienst te
kunnen doen. En dat in een land
waar de fiets het belangrijkste ver
voermiddel iS. CcïtiUS icgcu
De stad ligt vol met de stille ge- bedotrt^datde maat
De centrale regering i
tuigen van de pas op de plaats die
dit paradepaardje van China's e
nomische liberalisering moet r
ken. De Chinese economie lijdt e
oververhitting als gevolg van
begin jaren tachtig ingezette e
nomische hervormingen. De groei
Peking
dan vol
De overgekookte economie
was toe aan een rustperiode, vond
het Centraal Comité. In september
kondigde de leiding een aantal
maatregelen af die de gedeeltelijk
vrijgelaten geest van het particulie-
'nitiatief weer terug in de fles
is uit de hand gelopen. Investerin- moesten dwingen
De bouwindustrie zal volgend jaar
weliswaar 1,5 procent inkrimpen,
maar van de verwerkende bedrij
ven zal zeventig procent een groei
doormaken van gemiddeld 2,3 pro
cent. De export, gestimuleerd door
een lagere dollarkoers, was dit jaar
goed voor 48 procent van het bruto
nationaal produkt van de VS. De
groei van de uitvoer zal volgend
jaar weer groot zijn, hoewel niet zo
groot als vorig jaar.
Bij het opstellen van zijn vooruit
zichten is het ministerie uitgegaan
van een economische groei van 3,3
procent, van een bescheiden groei
van de consumptieve vraag en van
weinig veranderingen in de olie
prijs en de dollarkoers. Volgens
Robert Ortner, topeconoom aan
het ministerie van handel, is de
huidige koers van de dollar uiter
mate bevredigend.
In de verwerkende industrie zijn
het vooral de producenten van
halfgeleiders die het goed zullen
doen. De afzet van computerchips
zal in 1989 met dertien procent toe
nemen. Ook telecommunicatie-ap-
paratuur, computers en weten
schappelijke en medische appara
tuur zullen beter worden verkocht.
De sector gereedschapswerktui
gen groeit met tien procent en in de
papierindustrie is een groei van
dertien procent voorzien.
De bedrijven die gebonden zijn
aan de bouwnijverheid zullen in
1989 een zwak jaar beleven. De
vraag naar staalprodukten zal vol
gens het ministerie van handel af
nemen met 6,9 procent. De ver
koop van personenwagens in de
VS vermindert volgend jaar met
een procent tot 10,6 miljoen stuks,
waarbij het aandeel van de Ameri
kaanse autoproducenten op de 72
procent blijft.
De omzét van de dienstensector
kan in het komende jaar groeien
met tussen de dertien en de twintig
procent. In de sector telecommuni
catie is een groei voorzien van acht
procent, in het bankwezen van ze
ven procenten in de luchtvaart van
meer dan veertien procent. De sec
tor ruimtevaart, die relatief nog
klein is, zal een omzetgroei laten
zien van vijftig procent, aldus het
ministerie van handel in Washing
ton.
gen stijgen met 30 procent,
salarissen gaan net zo hard
hoog, evenals de prijzen, er
tuurlijk de inflatie.
Vooral dat laatste leidde ii
gustus en september dit jaar tot prijsbeleid weer
chaotische taferelen in de grote ste
den Shanghai, Guangzhou en Har
bin. Ongeruste Chinezen bestorm
den de banken om hun snel in
waarde dalende tegoeden op te ne
men. Op grote schaal Werd geham-
Voor de komende twee jaar wer
den staatsinvesteringen drastisch
teruggeschroefd. En in een poging
de inflatie onder controle te krijgen
werd het nieuwe, gedeeltelijk vrije,
banden ge-
Deze maatregelen kwamen het
hardst aan in de zuidelijke provin
cie Guangdong, die als voorbeeld
moest dienen voor China's hervor
mingspolitiek. In het kader daar
van werd provinciehoofdstad Gu
angzhou (het voormalige Kanton)
zelfs de status toegekend van 'Spe
ciale Economische Zone' (SEZ) die
de stad meer economische vrijheid
gaf dan de rest van het land. Gu
angzhou werd zo in de gelegenheid
gesteld te profiteren van haar rela
ties met het nabijgelegen, superka-
pitalistische Hongkong.
En dat deed de provincie. In sa
menwerking met buitenlandse be
drijven, meestal afkomstig uit
Hongkong, groeide Guangdong uit
tot een centrum van economische
bedrijvigheid dat zijn weerga niet
kende in China. In de eerste helft
van 1988 werden 1.170 nieuwe za
kelijke contracten afgesloten, ter
waarde van 3,5 miljard dollar (ze
ven miljard gulden). Een stijging
van dertig procent vergeleken bij
1987.
Ruim 60 procent van de samen
werkingscontracten tussen China
UTRECHT Filevorming beperkt zich tegenwoordig niet alleen meer tot de Nederlandse wegen. Regelmatig
vallen ook langè rijen te signaleren voor de diverse gelduitgifteautomaten, zoals gistermiddag in de Utrechtse
Potterstraat. (foto anp)
HARDINXVELD-GIESSENDAM
(GPD/ANP) - Scheepswerf De Mer-
wede in Hardinxveld-Giessendam
heeft een order ter waarde van 30
miljoen gulden binnengesleept. De
Merwede gaat drie hopperzuigers
(zandzuigers) bouwen voor de
South Shipping Company Ltd in
Southampton in het Verenigd Ko
ninkrijk. De contracten zijn giste
ren getekend, zo maakte De Mer
wede bekend.
De orderportefeuille van De Mer
wede is met deze order gestegen.tot
een waarde van ruim 160 miljoen
Economie k
Olieprijzen
De olieprijzen lagen gisteren bij
het sluiten van de markt voor dit
jaar ruim een dollar hoger dan het
niveau van eind vorig jaar. De slot-
prijs de Britse oliesoort Brent uit
het gelijknamige Noordzeeveld
stond zelfs vijf dollar boven het
laagste niveau van dit jaar - 11,20
dollar per vat (159 liter) - dat in be
gin oktober werd bereikt.
Rubber
De internationale overeenkomst
voor de handel in natuurlijke rub
ber kan van start zo heeft de de af
deling juridische zaken van de Ver
enigde Naties bekendgemaakt. De
overeenkomst is in maart 1987 ge
sloten, maar kon pas van start gaan
als landen die goed zijn voor 75 pro
cent van de export en 75 procent
van de import van rubber haar heb
ben geaccepteerd. Thailand heeft
donderdag bekend gemaakt mee te
zullen doen en daarmee het ak
koord over de streep getrokken.
Portugal
Portugal heeft het minimumloon
voor arbeiders in de industrie met
tien procent verhoogd tot 30.000 es
cudo (ruim 400 gulden) per maand.
Het minimumloon voor werkne
mers in de landbouw is met 14,5
procent verhoogd tot 28.400 escudo
(390 gulden) per maand. De Por
tugese regering wil het belonings-
verschil tussen de landbouw en de
industrie verkleinen.
gulden. Dat geeft voor de komende
tijd de mogelijkheid om de slechte
resultaten van de afgelopen jaren
te compenseren, aldus De Merwe
de. De werf gaat 'met opgewekt
heid' het nieuwe jaar tegemoet.
Volgens directeur H. Schlumann
heeft zijn werf bij het binnenhalen
van deze order veel internationale
concurrentie moeten weerstaan.
Twee van de drie hopperzuigers
hebben een lengte van 99 meter en
de hoofdmotor heeft een vermogen
van 5200 PK's. Het derde schip
heeft een lengte van 82,5 meter en
de hoofdmotor heeft een vermogen
van 4380 PK's.
De rederij South Coast Shipping
uit het Engelse Southampton wil
de schepen inzetten voor de Britse
zuidkust en rondom het eiland
Wight. Het zand en grind, dat zal
worden opgezogen van een. diepte
van 33 meter, is bestemd voor de
betonproduktie.
PARIJS (DPA) - De Franse rege
ring heeft op basis van eerdere
plannen het staatsautomobielcon-
cern Renault een hulpbedrag van
twaalf miljard frank (vier miljard
gulden) toegezegd ter aflossing van
de schulden van de onderneming
(eind 1987 46,4 miljard frank). Dit
heeft een regeringswoordvoerder
gisteren bekendgemaakt. De subr
sidie maakt deel uit van een alge
heel reorganisatieplan, dat in
maart is opgesteld.
In dit plan van de toenmalige
centrum-rechtse regering Chirac
was oorspronkelijk ook opgeno
men dat Renault zijn status van 're
gie' - publiekrechtelijke organisa
tie - zou opgeven en voortaan door
het leven zou gaan als een 'societé
anonyme' (naamloze vennoot
schap). Dit is een eis van de Eu
ropese Commissie.
Alleen als de status van Renault
zou veranderen zou
Franse regering
helpt Renault bij
aflossen schuld
toestaan dat Renault financiële
steun van de Franse regering ont
vangt. Het voor concurrentiezaken
verantwoordelijke lid van de Eu
ropese Commissie, Peter Suther-
land, is van mening dat Renault net TELEF00NS Maandag ten
bepaald dat ook op Renault
voortaan onderdelen van' de wetge
ving voor het bedrijfsleven van toe
passing zijn, zodat de autofabriek
in de toekomst ook efficiënter
moet gaan werken. In de bewoor
dingen van de regeringswoord
voerder wordt Renault 'bijna een
normale onderneming'. Zo zal Ren
ault in de toekomst - ook bij verlies
- voor voldoende eigen vermogen
moeten zorgen.
als andere autoconcerns volledig
aan de vrije concurrentie moet
meedoen. Als 'regie' kan Renault
bijvoorbeeld niet failliet gaan.
De in mei nieuw aangetreden so
cialistische regering heeft echter
van meet af aan geweigerd aan de
ze voorwaarde te voldoen. Zij heeft
nu dan ook anders beslist. Renault
blijft een 'regie'. Wel heeft Parijs
alle door het ministerie van Ver
keer en Waterstaat afgekeurde tele
foons, antwoordapparaten en rand
apparatuur uit de winkels zijn ver
dwenen. Mensen die al een 'illegaal
toestel' hebben gekocht, hoeven
niet bang te zijn voor een bezoek
van het inspectieteam van Verkeer
en Waterstaat. De opsporing be
perkt zich tot de handel.
Singapore
De
i Singapore zal dit.
TEL AVIV (GPD) - Enorme finan
ciële obstakels in de Israëlische
economie staan het kersverse kabi-
net-Shamir te wachten. Het groot
ste bedrijf van het land, het Koor-
concern, staat twee miljard gulden
in het rood bij de banken. Ernstiger
nog is het geval van de kiboetsbe-
weging, die een schuld van maar
liefst acht miljard gulden heeft. De
schulden zijn Koor en de kiboets-
onderneming dusdanig boven het
hoofd gegroeid dat zij de regering
om hulp hebben gevraagd.
Het gigantische Koor-concern is
verbonden met het verbond van
vakverenigingen, de Histadroet.
De Israëlische Arbeidersbeweging
bestuurt via de organisatie Chevrat
Ovdim alle Histadroet-bedrijven.
Van deze bedrijven is het indus
triële Koor-concern (met 27.000
werknemers) het meest aan hulp
toe. Koor zorgt met een enorme
verscheidenheid aan bedrijven
voor ongeveer tien procent van de
totale industriële produktie in Is
raël. Maar de vraag 'hoe lang nog?'
dient zich steeds dringender aan.
De snel oplopende verliezen bij
de meeste Koor-bedrijven hebben
.het licht op rood doen springen bij
buitenlandse geldschieters. Die
zijn er bovendien niet meer van
overtuigd dat de Israëlische rege
ring automatisch de gaten in het
jaar naar verwachting 10,9 procent Koor-budget zal vullen,
groeien. Alle sectoren groeiden °P 9 oktober diende
sterker dan vorig jaar, met uitzon
dering van de financiële en zakelij
ke dienstverlening. Een van de mo
toren van de groei is de elektroni-
ca-industrie. Die is echter in het
laatste kwartaal van 1988 opmerke
lijk minder gegroeid dan
i de
grootste Amerikaanse banken,
Bankers Trust, bij de rechtbank in
Tel Aviv een eis in tot liquidatie
van Koor. Het Histadroet-concern
was op 3 oktober niet in staat geble
ken een bedrag van 40 miljoen gul-
IIH HMEcien aan leningen terug te betalen.
ste negen maanden, vooral als ge- schuld van Koor aan Bankers
De kiboetsim, die het sinds het uitroepen v
zitten nu met een gigantische schuld.
Het herstelprogramma is onder voor de Koor-crisis moeten worden
gebaseerd op de veronder- w gevonden. Liquidatie
Trust en andere buitenlandse ban
ken bedraagt in totaal 310 miljoen
gulden.
Toen onderhandelingen tussen
Koor-directeur Benny Gaon en de
directie van Bankers Trust misluk-
Ierland heeft zijn export dit jaar ten, besloot de Histadroet-onder-
volg van een overcapaciteit
computeronderdelen op de
reldmarkt.
Export Ierland
met veertien procent zien groeien
tot meer dan tien miljard Ierse
pond (30,16 miljard gulden). De ex
porterende industrie verwacht een
handelsoverschot vah circa twee
miljard pond (ruim zes miljard gul
den). De exporthausse komst gro
tendeels voor rekening van dè bui
tenlandse ondernemingen in Ier
land.
neming tot de versnelde uitvoering
van een eerder ontworpen herstel
plan, met een belangrijke rol voor
de Israëlische banken, die nog 1,8
miljard gulden van Koor te goed
hebben. Als gevolg van dat plan
zijn al 3200 mensen ontslagen. Vol
gend jaar volgen er nog 2800, maar
het is de vraag of dat voldoende is
als er niet snel redding komt.
stelling dat de Israëlische banken
zich bereid zullen tonen 200 mil
joen gulden van Koors schulden
last af te schrijven, dat de Israëli
sche overheid genegen is 100 mil
joen in het bedrijf te stoppen en dat
de buitenlandse schuldeisers er
geen bezwaar tegen zullen maken
de afbetaling van leningen met vier
jaar uit te stellen.
Maar volgens Bankers Trust gaat
het om niet meer dan een slag in de
lucht. Er zou tot nu toe geen enkele
garantie zijn gegeven dat het plan
kan worden uitgevoerd. Binnen de
leiding van Koor houdt men het er
op dat de harde taal van Bankers
Trust alleen maar bedoeld is om de
andere buitenlandse schuldeisers
ertoe over te halen de Amerikaanse
kant te kiezen.
Afhankelijk
Er zal hoe dan ook een oplossing
economische cata
strofe van ongekende omvang met
zich meebrengen. Een groot aantal
andere bedrijven is geheel of ge
deeltelijk van Koor afhankelijk.
De Israëlische kiboetsbeweging
heeft aanzienlijke belangen in
Koor. Ongeveer twintig procent
van haar export laat zij op de markt
laat brengen door Koor. De bewe
ging is bang dat met de liquidatie
van Koor een deel van haar geld
verloren zal gaan en juridische ad
viseurs proberen nu een scheiding
aan te brengen tussen het kiboets-
kapitaal en dat van Koor.
De twee grote kiboetsorganisa-
ties vormen daarbij een econo
misch probleem op zichzelf. Hun
schuldenlast is in de afgelopen
paar jaar opgelopen tot het astro
nomische bedrag van acht miljard
en buitenlandse zakenpartners (zo
genaamde joint-ventUres) werd in
Guangdong afgesloten. Investerin
gen in bouwprojecten stegen het
afgelopen jaar met 35 procent, 10
procent meer dan het landelijk ge
middelde. De exportinkomsten
van Guangdong verveelvoudig
den, van een miljard dollar (twee
miljard gulden) in 1977 tot 5,5 mil
jard dollar (11 miljard gulden) vo
rig jaar. De provinciehoofdstad
streefde al snel Shanghai voorbij,
China's traditionele zakencen
trum.
Hieraan kwam een abrupt eind
met de orders van Peking om pas
op de plaats te maken. Niet in de
laatste plaats omdat de centrale re
gering zich nu voortaan direct gaat
bemoeien met de contracten die in
Guangdong worden afgesloten. De
kracht van Guangdong tot nu toe
was juist haar onafhankelijkheid
van Peking.
China's ommezwaai heeft bui
tenlandse investeerders flink de
schrik in de benen gejaagd, talloze
al getekende contracten zijn onze
ker geworden. Die vrees wordt
nauwelijks weggenomen door de
verzekering van premier Li Peng
dat buitenlandse bedrijven nog
steeds zeer welkom zijn en de toe
stemming aan Guangdong om tot
een bedrag van 1,8 miljoen dollar
(3,6 miljard gulden) aan joint-ven-
tures aan te gaan.
Maar Guangdong kreeg ook in
tern de rekening gepresenteerd
van haar onstuimige groei. Vorige
maand kondigden de provinciale
autoriteiten de driedaagse werk
week af. Niet als gevolg van ar
beidstijdverkorting, maar omdat
de stroom domweg op is. Het elek
triciteitsaanbod heeft geen gelijke
tred kunnen houden met de vraag
naar stroom.
Tekenend voor de houding van
de Chinese overheid is dat buiten
landse bedrijven van dit alles ge
vrijwaard blijven. Blijkbaar wil Pe
king, na de aangekondigde mati
ging, de buitenlandse investeer
ders niet nog meer afschrikken. De
vraag is of dat wel zal lukken. In
vesteerders uit Hongkong wijzen
erop dat de inflatie, twee maanden
na de aangekondigde matiging,
nog steeds stijgt. Het ergste moet
misschien nog komen, denken zij.
DEN HAAG (ANP) - Er is een groot
tekort aan procestechnologen.
Veel bedrijven moeten mensen uit
het buitenland aantrekken. Het te
kort zal voorlopig aanhouden. Pro
cestechnologen houden zich bezig
met de ontwikkeling van natuur
kundige en chemische, industriële
produktiemethoden.
De Raad van Advies voor het We
tenschapsbeleid (RAWB) consta
teert dit op grond van een onder
zoek naar de kwaliteit van het pro-
cestechnologisch onderzoek aan
de zes betrokken universiteiten.
Een goed onderzoek en de oplei
ding van procestechnologen is vol
gens de raad van buitengewoon be
lang voor de vele chemische indus
trieën die Nederland rijk is.
Naar internationale maatstaven
gemeten is het peil van de proces
technologie in Nederland goed tot
zeer goed, maar er zijn te weinig
studenten in deze richting en de va
catures voor hoogleraren zijn moei
lijk te vervullen.
De bewindsman zou, aldus de
raad, de groei van het aantal stu
denten procestechnologie moeten
stimuleren door gerichte voorlich
ting over de ruime toekomstmoge
lijkheden.
De adviesraad maakt zich zorgen
om de lege hoogleraarsstoelen pro
cestechnologie. De oorzaak daar
van moet worden gezocht in de
veel hogere inkomens die de indus
trie voor dit soort mensen uittrekt.
De raad adviseert minister Deet-
man de arbeidsvoorwaarden van
de betrokken onderzoekers te ver
beteren. Dit kan onder meer door
de instellingen van wetenschappe
lijk onderwijs en onderzoek de
vrije hand te geven bij het voeren
van hun personeelsbeleid. Daar
naast zouden zij zelf een bestem
ming moeten kunnen geven aan
een deel van de ipkomsten uit con
tractonderzoek.
In de jaren twintig en dertig
speelden Nederlanders een zeer
prominente rol in het procestech-
nologisch onderzoek. Behalve hier
werd alleen nog in de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië om
vangrijk en kwalitatief hoogstaand
onderzoek verrricht.
De betekenis van het onderzoek
in Nederland is relatief verminderd
door de opkomst van de proces
technologie in landen als de
Bondsrepubliek, Beglië, Frank
rijk, Japan en India, die voordien
geen rol van betekenis speelden.
gulden. Het grootste deel van dat
bedrag is een 'familieschuld': Bank
Hapoalim (eigendom van de arbei
dersbeweging Histadroet) bijvoor
beeld is met vier miljard de groot
ste schuldeiser. Maar dat neemt
niet weg dat de gezamenlijke ki
boetsim tot hun nek in de schulden
zitten.
De leiding van de kiboetsbewe-
gingen zegt dat de extreem hoge
rentestand de oorzaak is van de
helft van de tekorten. Dertig pro
cent zou het gevolg zijn van andere
factoren waarop de beweging geen
invloed heeft, en de rest zou zijn te
wijten aan beleidsfouten, waaron
der onverantwoorde speculatie op
de aandelenbeurs.
Een paar weken geleden presen
teerden de kiboetsorganisaties een
herstelplan aan het ministerie van
financiën. Eén van de onderdelen
van dat plan klinkt tamelijk revolu
tionair voor een organisatie van
collectieve nederzetingen, name
lijk het ontwikkelen van nieuwe
projecten, samen met onderne
mers van buiten de kiboets. Als be
perkende maatregel geldt dat de
zeggenschap over de bedrijven ook
in de toekomst bij de kiboetsleden
moet liggen. Want wat er ook ge
beurt: de kiboetsprincipes maken
het onmogelijk mensen te ont
slaan.
Werkloosheid
De problemen in de Histadroet-
bedrijven en binnen de kiboetsbe
weging zouden niet onoverkome
lijk zijn als de Israëlische economie
als geheel goed draaide. Maar daar
van is geen sprake. De industriële
produktie en de investeringen ne
men af, terwijl de werkloosheid
snel toeneemt. Op 1 januari van dit
jaar was 6 procent van de beroeps
bevolking zonder werk, nu is dat al
7,2 procent en Israëlische econo
men verwachten dat de dubbele
cijfers misschien al volgend jaar
worden bereikt. Hoge werkloos
heid brengt voor Israël het gevaar
met zich mee dat de stroom jonge
mensen die het land om economi
sche redenen de rug toekeren, zal
aanzwellen.
De regering heeft tot nu toe niet
veel meer gedaan dan het obligate
instellen van de commissie. Of het
nieuwe kabinet tot meer in staat is
moet worden afgewacht.
TAIPEI (Rtr) - Het jaar begon zo
mooi voor de effectenbeurs in Tai
pei, de hoofdstad van Taiwan. In
nog geen negen maanden steeg de
beursindex explosief. Begin janua
ri stond hij op 2.341,06 punten en
op 24 september bedroeg hij
8.789,78 punten. Daarna verdween
de euforie, want de index zakte in
korte tijd met ruim 35 procent. De
beurs sloot op 29 december, de
laatste dag van de handel in 1988,
op 5.119,11 punten.
De oorzaak van de daling in sep
tember was de aankondiging van
de regering dat ze per 1 januari 1989
een belasting van 35 procent zal in
voeren op de winst uit de verkoop
van aandelen wanneer die de tien
miljoen Taiwanese dollar (700.000
gulden) te boven gaat. Dat had een
paniekgolf van te koop aangebo
den aandelen tot gevolg.
Door de maatregel zijn veel grote
beleggers uit de markt getreden.
Sommigen zullen de maatregel ge
deeltelijk ontwijken door beleg-
gingsbedrijven op te richten. Maar
het feest op de beurs is duidelijk
voorbij.
De nieuwe winstbelasting is ech
ter niet de enige reden voor een kal
mere beurs. Ook het vaste voorne
men van de regering om de groei
van de geldhoeveelheid in te dam
men draagt daaraan bij. Die groei
bedroeg de afgelopen twee jaar
veertig tot vijftig procent per jaar.
Dat percentage is de laatste maan
den verminderd doordat de centra
le bank geld uit de markt nam via
de uitgifte van obligaties en andere
waardepapieren. Bovendien zijn
de verplichte reserves van banken
bij de centrale bank verhoogd.
Toch zijn de Taiwanese effecten
handelaren optimistisch over de
vooruitzichten voor 1989. Zij zeg
gen dat er nog stëeds een groot
geldoverschot bestaat op het ei
land en dat de beurs het belangrijk
ste investeringskanaal is.
ADVERTENTIE
Demmenie Computers
dé personal computer specialist voor:
IBM Personal System/2 computers,
NETWERKEN, printers, administratieve
systemen, desktoppublishing en
computeropleidingen.
Demmenie
Computers
Reaal 2
2353 TL Leiderdorp
Tel. 071 - 41 11 81
