'Net als Descartes leef ik in een woestenij'
Beroepsworstelen goudmijn in VS
Amerikaanse professor verdiept zich in levensgeschiedenis van Franse filosoof
DINSDAG 17 MEI 1988
PAGINA 9
De Franse filosoof en
wiskundige René Descartes
(1596-1650) wordt nog altijd
beschouwd als de grondlegger
van de moderne wijsbegeerte.
Als tijdgenoot van Bacon en
Galileï en als voorloper van
Newton was hij een
wetenschappelijk georiënteerd
denker, wiens werk de moeite
van het bestuderen nog altijd
waard is. Dat vindt ook de
Amerikaanse professor
Watson die zich zo verdiept in
de handel en wandel van
Descartes, dat het nieuws
van vandaag volledig aan hem
voorbijgaat. De studie van
Watson moet een boek
opleveren waarin hij een
antwoord hoopt te geven op de
vraag wie Descartes eigenlijk
was en hoe hij leefde.
door Pieter Sijpersma
Hoog in het noorden van Friesland,
waar het vasteland overgaat in het
Wad, ligt de oude zeedijk. De dijk
biedt beschutting aan kleine huis
jes, die uitzicht bieden over het wij
de Friese landschap. Het enige ge
luid dat hier te horen valt is het nooit
ophoudend geruis van de wind en
het geschreeuw van meeuwen.
Al een paar maanden lang valt hier el
ke ochtend een man van geringe lengte
waar te nemen, die zich hollend over de
dijk voortbeweegt. Steevast getooid.met
rode muts op het hoofd. Richard Watson,
want zo heet hij, is professor aan de Was
hington universiteit in Saint Louis en
heeft zich voor enige tijd in het uiterste
puntje van Nederland gevestigd. Hij ge
bruikt de stilte en de eenzaamheid van
het Friese kleilandschap om te werken
aan een boek over de laatste levensjaren
van de Franse filosoof René Descartes.
Watsoris vrouw is bij hem. Zij is als ar
cheologe verbonden aan dezelfde uni
versiteit en heeft een jaar onbetaald ver
lof, dat ze gebruikt voor het werken aan
een manuscript. Er is weinig dat hen kan
afleiden bij hun werk. Er is geen radio,
geen televisietoestel, geen telefoon. Het
contact met de buitenwereld verloopt
uitsluitend via de post.
Het wereldnieuws zegt Watson weinig;
hij luistert zelfs nooit naar BBC world-
service. Zijn broer stuurt hem zo nu en
dan kranteknipsels vanuit Amerika op,
uitsluitend over onderwerpen die hem
interesseren. Hij reageert verrast op het
nieuws dat gouverneur Michael Dukakis
van Massachusetts het goed doet in de
voorverkiezingen: Dukakis is een 'libe
ral', op wie Watson zeker zou stemmen.
Een van zijn collega's aan de universiteit
wordt de nieuwe nationale veiligheids
adviseur, mocht Dukakis uiteindelijk
president worden, vertelt hij.
Er is dus maar weinig dat Watson kan af
leiden van zijn werk - of het zouden the
coots moeten zijn, de meerkoeten die de
hele dag rond het huis scharrelen. Wat
son is gefascineerd door de schuwe
vogels en is er inmiddels van over
tuigd geraakt dat de dieren geen pikorde
hebben. Voortdurend breken op elk wil
lekeurig moment nieuwe gevechten los.
Bij herhaling onderbreekt hij het ge
sprek om zich voor het raam te posteren
en de koeten gade te slaan.
Saaie stof
Elke dag neemt Watson na zijn och
tendlijke sukkeldrafje over de zeedijk
plaats bij het raam, 'gewoonlijk mét boe
ken en documenten om zich heen. "Be
hoorlijk saaie stof', zegt hij zelf. Hij
werkt aan een boek dat 'The Death of
Descartes' moet gaan heten en dat waar
schijnlijk bij de Nederlandse uitgever
Martinus Nijhoff zal verschijnen. Is hij
hier neergestreken, omdat Descartes eni
ge tijd vlakbij, in Franeker, heeft ge
woond?
"Ja en nee", zegt Watson. "Ik heb eerst
geprobeerd iets geschikts te vinden bij
Egmond, waar Descartes ook heeft ge
woond. Maar in Egmond is alles volge
bouwd en stikt het van de toeristen. Het
ging mij erom een plek te vinden waar ik
iets terug kan vinden van de omstandig
heden waarin Descartes zich toentertijd
heeft bevonden. Ik wil mij proberen in te
leven in zijn toestand. Nou, hij schreef
aan zijn vrienden in Frankrijk dat hij zich
'in de woestenij' bevond, ver van de be
woonde wereld. Vandaar dat ik nu hier
zit".
"De problemen waarmee ik worstel
zijn dus niet strikt wetenschappelijk. Ik
ben voor dit boek niet zozeer geïnteres
seerd in zijn filosofisch werk, waarover
bovendien genoeg is geschreven. Wat ik
mij in mijn boek afvraag is wat voor
mens Descartes was. In de voorhanden
zijnde biografieën is er nauwelijks aan
dacht voor de man achter het werk, wat
trouwens helemaal in de geest van de
Cartesiaanse filosofie is. Ik hou me dus
bezig met de man Descartes, en vooral
met zijn laatste levensjaren. Ik wil weten
wie en hoe hij was, hoe hij leefde".
Descartes wordt door een van zijn bio
grafen beschreven als een 'hooghartige'
man. Watson is het daarmee niet eens:
"Hij was geen hooghartig mens, zoals
Bernard Williams suggereert. Laat ik het
zo zeggen: hij was een man die zich be
wust was van zijn eigen genialiteit. Wan
neer mensen dom waren, aarzelde hij als
filosoof ook niet om hun dat te laten mer
ken. Maar hij was geen nare kerel. Hij
Watson:"Descartes was niet gemakkelijk in de omgang".
had wel uitgesproken opvattingen, waar
hij altijd rond voor uitkwam".
Niet verdraagzaam
"Descartes legde geen verdraagzaam
heid ten opzichte van dwazen aan de dag.
Hij was dus niet zo gemakkelijk in de
omgang, hoewel hij veel vrienden had.
Toen hij naar Franeker kwam, maakte
hij ook kennis met Anna Maria van
Schuurman. Met haar studie van de talen
en haar handwerk had hij maar weinig
op. Hijzelf was in de eerste plaats geïnte
resseerd in wiskunde en natuurweten
schap en vond dat zij maar een hoop la
riekoek verkocht. Zij heeft hem haar he
le leven lang gehaat. Wanneer je in haar
dagboeken leest, dan zie je dat ze het
heeft over "die verschrikkelijke man",
"deze profane man". Zij heeft volgens
sommigen Voetius ook geholpen met
diens aanval op Descartes".
Hoewel Descartes praktisch vegeta
riër was en maar weinig dronk, was hij
volgens Watson wel een man die van het
leven hield.. Hij had een goede wijnkel
der, onderhield graag gasten en deed dat
ook veel. Hij was een groot verhuizer: al
leen al in Nederland heeft hij in 22 huizen
in 14 verschillende steden gewoond. Na
zijn eerste verblijf in Holland vertrok de
filosoof al snel in 1618 en trok vervolgens
door heel Europa. Tien jaar later kwam
hij terug, om pas in 1644 terug te gaan
naar Frankrijk.
Watson: "Toen hij naar Franeker
kwam, was hij met een aantal dingen te
gelijk bezig. Ik geloof dat hij toen al
werkte aan een vroege versie van zijn
'Meditationes', die uiteindelijk pas in
1641 zouden verschijnen. Hij werkte ook
aan de 'Discours de la méthode'; zelf zegt
hij ergens dat hij schrijft aan 'een verhan
deling over de metafysica'. Descartes
was iemand die een lange tijd uittrok
voor het nadenken over hoe je dingen
moest uitdrukken. Beide werken zouden
ook pas veel later in druk verschijnen".
"Hij was niet rijk, hoewel hij er wel
twee bedienden op na kon houden. Hij
had wat grond in Frankrijk, die hij later
heeft verkocht. Hij heeft er, geloof ik,
zo'n 2000 pond voor gekregen, in 1642.
Daar trok hij rente van, bij een bank in
Amsterdam. Dat was, denk ik, behoor
lijk wat geld, maar ik ben er niet zeker
van. Dat is een van de dingen die ik pro
beer uit te zoeken. In die dagen droegen
de mensen hun geld over aan een ban
kier, hoewel, het kan best zijn dat dat
geld niet op Descartes' naam heeft ge
staan, maar op de naam van de bankier
zelf. Dat was heel gewoon in die tijd. Ik
hoop dat ik de gegevens vind; gelukkig
heeft Nederland enorm goede archie-
Gokker
"Er zijn nogal wat verhalen over Des
cartes dat hij een gokker was. Hij zelf
schepte er ook over op dat hij zo goed
kon gokken. Misschien heeft hij dat in
het leger geleerd. Descartes was op een
bepaald ogenblik in dienst van prins
Maurits. Toen hij in Breda gelegerd was,
zag Descartes een wiskundig probleem
op een plakkaat staan en stuurde een op
lossing in. Op de goede oplossingen van
dat soort problemen werden trouwens
ook vaak weddenschappen gesloten. Zo
leerde hij de Nederlandse natuurkundi
ge Isaac Beekman kennen. De ontmoe
ting met Beekman gaf een beslissende
wending aan Descartes' leven. Voortaan
wijdde hij zich helemaal aan de weten
schap".
Volgens Watson was Descartes, die
twee godsbewijzen heeft gewrocht, geen
atheïst, maar ook geen religieus man.
Descartes bleef wel zijn hele leven
rooms-katholiek, waarschijnlijk uit
praktische overwegingen. "Hij was een
verdraagzaam man, die tussen de pro
testanten moest leven. Dat hij godsbe
wijzen heeft gemaakt zegt op zichzelf
ook niet zoveel. Hij wilde dat men zijn fi
losofie en zijn natuurwetenschap serieus
zounemen. Dus moest hij een antwoord
geven op de toen geldende theorieën van
Aristoteles en Thomas van Aquino. Hij
moest, met andere woorden, aantonen
dat zijn ideeën verenigbaar waren met de
christelijke leerstellingen".
"Descartes was ervan overtuigd dat
uiteindelijk zijn gelijk zou blijken. Daar
om vond hij een rechtstreekse aanval op
de Aristotelische filosofie ook niet nodig.
Dat zal trouwens ook wel voorzichtig
heid van hem zijn geweest; hij wist wat
Galileï was overkomen. Hij heeft zijn be
langrijkste werk, 'Le Monde', zijn hele le
ven achtergehouden. Daarin zou te lezen
zijn geweest dat de aarde om zijn as
draait en rond de zon draait. Hij nam er
delen van uit, en publiceerde die. Het
meeste ervan heeft het daglicht dus ten
slotte wel gezien".
Watson is ervan overtuigd dat Descar
tes een vergissing heeft gemaakt door op
zeker ogenblik naar Zweden te vertrek
ken, op uitnodiging van koningin Chris
tina. Watson: "Wat Descartes deed was:
naar het hof van de hottest nation van
Europa gaan. Daarmee heeft hij in strijd
met zijn eigen principes gehandeld. Het
staat diametraal tegenover wat hij altijd
had gezegd. Een verklaring voor zijn ge
drag zou kunnen zijn dat hij het deed om
zijn eigen filosofie een steuntje in de rug
te geven, om de thomistische filosofie uit
de scholen verwijderd te krijgen. Maar
hij heeft altijd beweerd dat zijn filosofie
die extra steun niet nodig had; die zou
zich op den duur zelf wel bewijzen. Daar
was hij van overtuigd".
"Toen hij naar het hof van Zweden
ging, kreeg hij als het ware 'een zegel van
(foto
goedkeuring'. Hij w;
gevallen door Voetius in Utrecht. Men
had hem een pensioen beloofd, dat hij
overigens nooit heeft gekregen. Hij had
twee slechte ervaringen in Holland en
Parijs. Hij kan het gevoel hebben gehad
dat zijn vertrek en ontvangst in Zweden
dat weer goed hadden kunnen maken,
maar ik weet het niet. Het is moeilijk te
zeggen; om glorie en geld maalde hij in
ieder geval niet. Maar hij ging, misschien
wel in het besef een verkeerde beslissing
te hebben genomen. Je zou kunnen zeg
gen dat hij zich er zelf toe heeft gebracht
om te besluiten naar Zweden te gaan".
"Ik ben niet in mijn element", schreef
Descartes meteen na aankomst in het gu
re Zweden. Watson: "De interesses van
Christina lagen op het gebied van de taal
kunde en allerlei esoterische theorieën.
Descartes was te tam, te vervelend voor
haar. Ze beschouwde hem als een slome,
denkende ploeteraar, die aan ontleding
van dieren en foetussen deed. Wanneer
je de verhalen leest, word je totaal cy
nisch over haar".
De grillige koningin liet Descartes drie
keer in de week bij haar in de bibliotheek
opdraven om met hem te delibereren.
Mogelijk heeft ze de filosoof ook niet va
ker dan die drie keer ontmoet. Om hem
te sarren liet ze hem 's ochtends in alle
vroegte uit zijn bed trommelen, wat een
straf was voor de notoire langslaper Des
cartes, die er gewoonlijk niet voor elven
uitkwam. Veel stelden de wijsgerige ge
sprekken met de koningin niet voor, zegt
Watson; de bibliothecaris las eerst voor
uit een tractaat van Descartes, waarna
Christina vragen stelde.
"Verder liet ze hem dingen doen die hij
verachtte, zoals het schrijven van verzen
voor een ballet. Waarschijnlijk ook om
hem te pesten, want ze wist dat Descar
tes eigenlijk alleen wis- en natuurkunde
de moeite waard vond. Zij hield er van de
Het Amerikaans beroepswor
stelen, een soort ballet voor
zwaargewichten, mag zich ver
heugen in een toenemende,
maar twijfelachtige populariteit
aan beide zijden van de Atlanti
sche oceaan. Maar waar het
spektakel van de spierbundels
op poten in Europa alleen nog
via satellietzenders wordt ge
volgd, betalen steeds meer
Amerikanen grif 150 dollar
voor een kaartje om de „wed
strijden" bij te wonen.
door Joyce Venezia (AP)
„Kunst" noemen sommigen de ver
richtingen van de hotsende en bot
sende hopen vlees tussen de tou
wen. Anderen vergelijken het 'pro
fessional wrestling' met de vroegere
gevechten van Romeinse gladiato
ren, die alom werden beschouwd als
een van de symptomen van een ster
vende cultuur.
Zelfs de trouwste fans geven toe dat er
een zekere mate van perversie zit in de
manier waarop de geoliede dikbuiken
zich op elkaar laten klotsen en elkaar de
ring uit werken. En over de meer dan pri
mitieve politieke sentimenten die gere
geld door de worstelaars worden opge
zweept kan maar het best worden gezwe
gen.
Rage
De kijk- en bezoekerscijfers wijzen uit
dat het geweld van de superstars van de
World Wrestling Federation in Amerika
een nationale rage geworden is. In febru
ari zond de omroep NBC het worstelen
zelfs live uit in „prime time", de meest
bekeken uurtjes televisie met de hoogste
advertentietarieven. In de Silverdome in
Pontiac (Michigan) kwamen vorig jaar
93.173 toeschouwers kijken. Het was de
grootste indoor-menigte die ooit bij el
kaar was geweest.
Professional Wrestling is „big money"
en „serious dollars" geworden en dus
werd Wrestlemania IV georganiseerd in
de Convention Hall van gokstad Atlantic
City. Meer dan 19.000 krijsende fans
wachtten op de titanenstrijd tussen Hulk
Hogan en Andre the Giant, terwijl nog
eens duizenden genoegen moesten ne
men met een plaatsje bij het gesloten te
levisiecircuit.
De twee superstars werden echter ge
diskwalificeerd omdat er op de een of an
dere manier een klapstoeltje in de ring
terechtkwam. Uiteindelijk versloeg Ran
dy 'Macho Man' Savage zijn tegenstan
der Ted 'Million Dollar Man' DiBiase om
naar huis te gaan met de reusachtige
kampioenengordel.
Ondanks het feit dat de twee grootsten
werden gediskwalificeerd, was er voor
de fans nog genoeg te genieten. Zo was
daar 'Ravishin' Rick Rude, die een strak
broekje draagt met een vrouwengezicht
op zijn billen. En 'One Man Gang' ('Een-
mans-bende'), een twee meter lange reus
die het leuk vindt scheidsrechters in het
gevecht te betrekken.
Een 17-jarige meisje, Michelle Jen
nings, vertelde dat zij speciaal'voor Ma
cho Man naar Atlantic City was geko
men, omdat „ik helemaal weg ben van
zijn lijf'.
,Ik woon op een boerderij aan een
landweggetje en daar is op zaterdag niks
anders te doen dan van 10 uur 's morgens
tot drie uur 's middags naar worstelen
kijken", aldus Michelle.
Erotiek
Gebleken is intussen dat gewone tie
ners uit het midden van de Verenigde
Staten, de landbouwgebieden, de groot
ste fans zijn van de mastodonten.
Psychiater Lee Salk van de Cornell
Universiteit over het verschijnsel: „De
opwinding richt zich op mensen die ge
vaar trotseren. Er zit ook wat erotiek in;
geoliede lichamen, strakke broekjes. Dat
prikkelt de verbeelding."
„Mensen die een spannend bestaan lei
den. die veel dingen doen en reizen, zijn
minder geïnteresseerd in zoiets als wor
stelen dan mensen met een rustig, routi
nematig bestaan. Wie een baantje van ne
gen tot vijf heeft zal aan het eind van de
dag eerder met een pilsje voor de televi
sie zakken", zegt hij.
Niet iedereen past in dat beeld. Ook de
neurochirurg Peter Massari amuseerde
zich prima op de tribunes bij Wrestlema
nia. Hij noemde het „ontsnapping op z'n
best".
Vooral op kinderen schijnt het worste
len veel indruk te maken. De 8-jarige
Jason Kozak opgewonden: „Iedereen
dreunt iedereen in elkaar en ze knallen
hun koppen open en ze gooien ze uit de
ring en ze doen hun rug pijn. Ik vind het
leuk omdat het slecht is en gevaarlijk".
Die motivatie is precies datgene waar
Gerald Morton zich ernstig zorgen over
maakt. Morton is hoogleraar aan de uni
versiteit van Auburn. „Ik maak me zor
gen om veel van de boodschappen die
worden doorgegeven. Er worden gevaar
lijke signalen verzonden die een 10-jari-
ge niet in perspectief kan zien; de notie
dat alle buitenlanders slecht zijn, het ge
lijkstellen van geweld met sexualiteit,
zelfs de rol waarin vrouwen worden ge
drongen".
Als voorbeeld noemt hij Lovely Eliza
beth, de als een Barbie-pop opgedirkte
vrouwelijke manager van Randy Savage.
„Zij verschrompelt helemaal in de aan
wezigheid van Macho Man. Als je dat ziet
lijken we weinig te hebben opgestoken
van wat vrouwen ons geprobeerd heb-
ben duidelijk te maken".
Doorgestoken kaart
Bij de World Wrestling Federation
wordt niet met zoveel woorden toegege
ven dat de „vechtpartijen" doorgestoken
kaart zijn. Daar wordt benadrukt dat de
worstelaars echte atleten zijn die „spor
tief entertainment" brengen.
„Die kerels vermaken mensen met at
letische bewegingen," aldus woordvoer
der Michael Weber. „Is het acteren? Nee.
Maar die kerels zjjn heel charismatisch".
Een ding is zeker: in Wrestlemania kan
veel meer dan in de meeste andere Ame
rikaanse televisieprogramma's. Zo ver
scheen de razend populaire Vanna Whi
te, assistente in een dagelijks spelletjes-
programma, in tijgervelletje in de ring
om de rondes aan te geven. Het is ook
zonder twijfel het enige programma
waarin de presentator teksten kan spui
en als: „Moet dat in vorm heten? Voor
mij lijkt-ie nog het meest op een groot,
dik, vet zwijn."
waardigheid van de mannen die haar
omringden te beledigen. Zij schiep er
behagen in de mensen te vernederen
en seksueel in verlegenheid te brengen
door schuine liedjes te zingen". Christi
na zou later aftreden, rooms-katholiek
worden en in Rome gaan wonen, waar zij
zich verder wijdde aan het verzamelen
van kunstschatten en een kostbare bi
bliotheek.
"Ja, het zou best eens kunnen dat hij
aan dat vroege opstaan is gestorven.
Daar zit wel wat in. Misschien heeft dat
hem de das omgedaan. Na een feest is hij
op een avond verhit thuisgekomen. Acht
dagen later stierf hij. Tot twee dagen
voor zijn dood verkeerde hij in een ijltoe
stand. Hij heeft toen ook nog een aderla
ting toegestaan, wat hij tot dan toe altijd
had geweigerd. Descartes was voldoen
de op de hoogte van de werking van de
bloedsomloop om te weten dat dat alle
maal bullshit was, maar hij stond het
toch toe. Niet erg verstandig van hem,
"Nee, hij schijnt niets meer te hebben
gezegd. Hij kreeg wel het laatste oliesel
toegediend; op de vraag of hij geloofde,
schijnt hij de ogen even te hebben opge
slagen... Wat hij nog wel deed was een
brief dicteren aan zijn broer, waarin hij
hem vroeg te zorgen voor zijn oude dien
ster. Hij had zijn hele leven voor haar
borg gestaan".
Moeilijk
Watson vertelt hoe moeilijk hy het
vindt Frans te spreken. Hij kan het wel
lezen, maar de taal spreken wordt in
Amerika onder academici veel minder
belangrijk gevonden. Bovendien is toch
bijna alles wel vertaald. In Parijs volgde
Watson drie maanden lang een cursus
Frans. Hij heeft zijn ervaringen vastge
legd in een boekje. Hoe behandelen de
Fransen een Amerikaan die hun taal niet
perfect beheerst en toch studie maakt
van hun belangrijkste filosoof?
"Like shit. Als je geen Frans spreekt,
tja, wat wil je dan eigenlijk? Dat is de
houding die je ontmoet. Het Franse on-
derwijssysteeem is wel volstrekt ouder
wets, zeer strikt aan regels gebonden. Ze
werken nog met een systeem van straf
fen en beloningen. De bedoeling is datje
met je kennis pronkt. Maar wat is ken
nis? Dat is in Frankrijk datje precies dat
kunt doen wat je wordt opgedragen. In
Amerika gaat het er niet zozeer om datje
de stof kunt reproduceren, maar dat je
haar kunt gebruiken om mee verder te
komen. Voor-de briljante student is op
gedane kennis een springplank om ver
der mee te komen en wie creatief met het
geleerde omgaat, kan rekenen op lof. In
Frankrijk moet je precies doen wat men
van je verwacht, niets meer en niets min
der. Ze geven je als Amerikaan het ge
voel datje een idioot bent".
Watson stoort zich ook aan het ronken
de proza van de hedendaagse Franse filo
sofen, een vorm van woorddronkenheid
die iets te maken moet hebben met het
onderwijssysteem daar. "Ze laten zich el
ke keer vangen door boeken met klin
kende titels, die bij lezing geesteloos en
leeghoofdig blijken te zijn. De Fransen
zijn gewend en erop gesteld om aan de
oppervlakte te lezen bij intellectuele on
derwerpen. Dat heeft ervoor gezorgd dat
hun filosofisch onderzoek er eigenijk
nauwelijks meer toe doet. De heden
daagse Franse filosofen worstelen met
Franse problemen, niet met de grote
vraagstukken".
Maar hoe zit het dan met het Ameri
kaanse onderwijs? Wat te denken van
universiteiten die, zoals Woody Allen
voorhoudt, ook graden in het het macra-
meeën verlenen? En wat denkt Watson
eigenlijk over de kritiek van Allan
Bloom, die in zijn boek 'The Closing of
the American Mind' vernietigend naar
de Amerikaanse universiteiten heeft uit
gehaald. Volgens Bloom lijdt de Ameri
kaanse student aan verregaande stupidi-
teit.
De vraag werkt als, een rode lap op een
stier. "Wie is Bloom dan", vraagt Watson,
en hij staat op en begint driftig te romme
len in een doos met knipsels. Hij haalt
een oude kleurenbijlage van de New
York Times tevoorschijn. Voorop een fo
to van Bloom: een keurige joodse heer in
een duur handgemaakt pak. Watson her
kent slechts ijdelheïd en wijst vooral op
de brandende sigaret die Bloom tussen
zijn vingers heeft. Druk gebarend: "Dat
is tegenwoordig een statement, wanneer
een Amerikaanse professor zich laat fo
tograferen met een sigaret. De intellectu
eel rookt tegenwoordig niet meer in
Amerika. De sigaret van Bloom is een te
ken. een signaal van een bepaalde le
venshouding, een uiterst rechtse levens
houding".
Kritiek
Hij laat nog een foto zien: Bloom te
midden van zijn geestverwante compa-
nen, die samen een vakgroep vormen
aan de universiteit van Chicago. Een
conservatieve denktank, waaronder ook
Nobelprijswinnaar Saul Bellow valt te
herkennen. Maar Bellow is toch een
groot schrijver, die zijn kritiek op .de
Amerikaanse universiteiten en de Ame
rikaanse samenleving toch schitterend
heeft verwoord in zijn romans? "Hij is
een groot schrijver, maar praat me er ver
der niet van", aldus Watson.
Daarna is het gesprek afgelopen. Het is
tijd voor Watsons enige wekelijkse ver
zetje: het bezoek aan de SRV-wagen, die
elke maandagmiddag komt voorrijden.
Samen met zijn vrouw en gewapend met
een paar woordjes Nederlands zoekt hij
mondvoorraad voor een week uit. Naast
vertrouwde dingen probeert hij elke
week nieuwe dingen. Een fles karne-
melkse gortepap, naar hij had vernomen
een oud Fries gerecht, is hem maar slecht
bevallen. De mededeling dat de pap niet
koud, maar gloeiendheet moet worden
gegeten, hoort hij net een sceptische blik
in de ogen aan. Deze keer koopt hij een
blik snert. "Ik ben benieuwd', zegt hij
glimlachend.
