Bestand Iran en Syrië over strijd Bayrut Situatie in Polen blijft precair na arbeidersstaking 'Gijzelaars in gevaar' Hongersnood bedreigt miljoenen Vietnamezen Robertson stapt uit de race om het Witte Huis VN-gezant wil brede basis voor regering in Afghanistan Meese ontslaat woordvoerder Ambassadeur opgepakt na 'spelletje' in zandbak Sikhs richten ondanks bestand bloedbad aan Sport voor scholieren Israël: gevangenen slaan DINSDAG 17 MEI 1988 BUITENLAND PAGINA 5 BAYRUT (AFP/DPA/Rtr/AP) - Syrië en Iran hebben in de afgelopen nacht een bestand uitgewerkt voor de twee shi- 'itische groeperingen die om de macht strijden in de zuide lijke wijken van de Libanese hoofdstad Bayrut. Volgens de bevelhebber van de Syrische troepen, die zich inmiddels al op het binnentrekken van de wijken hadden voorbereid, zullen alle bij het conflict betrokken partijen zelf controle ren of het bestand wordt gerespecteerd. HANOI Zeven miljoen Vietnamezen worden met de hon gerdood bedreigd als gevolg van een ernstig voedselgebrek. De re gering in Hanoi heeft de Verenigde Naties (VN) en andere internatio nale hulporganisaties om onmid dellijke voedselhulp gevraagd. Er is een dringende behoefte aan rijst, kookolie en melkpoeder voor kin deren. Volgens de Vietnamese re gering worden twaalf provincies in Noord-Vietnam geconfronteerd met een ernstige hongersnood. VN-functionarissen komen deze week bijeen om over het Vietna mese verzoek te praten. De bevolking van 60 miljoen Vietnamezen is intussen door de overheid geadviseerd om snel groeiende groenten te planten. Het partijblad Nhan Dan meldde begin deze week dat de rijstproduktie in de vruchbare Mekong Delta, in Zuid-Vietnam, ver beneden de peil ligt. waardoor de ernstige tekorten niet op korte termijn kunnen wor den aangevuld. De regering heeft geen geld om kunstmest te kopen om de rijstpro duktie te bevorderen. De zaden voor de volgende oogst zijn inmid dels ook gebruikt. De rijstrantsoe- nering voor ambtenaren en militai ren zou drastisch zijn ingekrom pen. De Vietnamese buitenlandse kasreserves zijn niet voldoende om grote hoeveelheden rijst in het buurland Thailand te kopen. Volgens VN-functionarissen in Bangkok kan de hulporganisatie slechts in de helft voorzien van wat Vietnam onmiddellijk nodig heeft. Aan particuliere hulporganisaties is gevraagd om voor de andere helft zorg te dragen, maar deze or ganisaties kunnen weinig doen omdat zij ook over onvoldoende geld beschikken, aldus VN- func tionarissen. De vooruitzichten voor hulp zien er somber uit, mede als gevolg van door de VS ingestel de handels- en hulpboycot tegen Hanoi, vanwege de bezetting Cambodja. Honderden mensen uit de getrof fen gebieden zijn naar de grote ste den getrokken in de hoop daar voedsel te krijgen. De hongers nood, de gigantische economische problemen en hoge inflatie zouden ook de oorzaak zijn van een drama tische stijging van het aantal boot vluchtelingen, vooral in het noor den. Sinds april zijn er meer dan 2500 vluchtelingen uit Noord-Viet nam in Hongkong aangekomen, tien maal zoveel als vorig jaar. De Vietnamese pers en radio ge ven de langdurige droogte, uitge putte landbouwgronden en poli tiek en economisch wanbestuur, de schuld van de voedselschaarste. Vorige week werden drie waarne mend premiers, die verantwoorde lijk waren voor de voedselproduk- tie, ontslagen. Pat Robertson (foto api VIRGINIA BEACH (AP) - De Ame rikaanse televisiedominee Pat Ro bertson heeft gisteren officieel meegedeeld dat hij zijn campagne in de voorverkiezingen van de Amerikaanse presidentsverkiezin gen heeft opgeschort. Hij zei dat hij zich nu weer geheel zal wijden aan het beheer van zijn in financiële moeilijkheden verkerende electro- nische kerk. Robertson zei dat hij weliswaar zijn campagne opschortte, maar dat hij nooit zijn steun aan de con servatieve en morele beginselen zal opschorten. „George Bush heeft de nominatie veroverd," zei hij, „ik juich zijn fantastische inspanning toe en ondersteun van harte zijn kandidatuur." Zuidafrika Het jaarlijkse congres van de groot ste Zuidafrikaanse vakbondsfede ratie, Cosatu, dat afgelopen week end in Johannesburg werd gehou den, heeft geen nieuw licht gewor pen op het netelige' onderwerp van internationale sancties. In zijn ope ningstoespraak beschuldigde Cosatu-president Barayi de Ameri kaanse president Reagan en diens Britse collega premier Thatcher er van de belangrijkste ondersteu ners van het apartheidssysteem te zijn. Sri Lanka De Indische regering zal binnen 45 dagen een gedeelte van haar troe pen uit Sri Lanka terugtrekken. Volgens Indische militaire autori teiten zullen er, na de terugtrek king, nog 25.000 soldaten in het buurland zijn. Angola De Zuidafrikaanse minister van defensie, generaal Malan, heeft gis teren in het parlement gewaar schuwd voor een verschrikkelijke veldslag wanneer de Cubanen en SWAPO-guerilla's hun opmars in Zuid-Angola blijven voortzetten. De waarschuwing volgt na recente gesprekken tussen Zuidafrika, An gola, de Verenigde Staten en Cuba over de beëindiging van de burger oorlog in dat land. Solidariteit Poolse autoriteiten hebben giste ren de nationale woordvoerder van Solidariteit, Onyszkiewicz, en elf andere personen vrijgelaten. De elf waren gearresteerd tijdens de sta kingsactie in de staalfabriek Nowa Huta. Het nieuws van de vrijlating is bekendgemaakt door woord voerders van de oppositie. Cyprus Op Cyprus woedt al twee dagen een felle bosbrand, die tot nu toe 10 vierkante kilometer naaldbossen in de as heeft gelegd. Bij de blus werkzaamheden wordt geholpen door twee helikopters van de Vere nigde Naties. De brand is nog maar een paar kilometer verwijderd van het negen eeuwenoude Kykko- klooster, dat in het Grieks-Cypri sche deel van het eiland ligt. de gewapende arm van de Hezbollah (partij van god) en de Amal-milities zouden boven dien naar de stellingen moeten te rugkeren die zij voor het uitbreken van de gevechten op 6 mei hadden. De Verenigde Staten hebben gis teren verklaard dat de gevechten tussen de Amal en de Hezbollah in zuid-Bayrut de levens van Ameri kaanse gijzelaars in gevaar kunnen brengen. Washington gaf te ken nen dat het bereid is om met de pro-Iraanse gijzelnemers contact op te nemen. De woordvoerder van het minis terie van buitenlandse zaken, Red man, zei geen enkele informatie te hebben over de huidige verblijf plaats van de gijzelaars. Redman reageerde op vragen van verslagge vers die melding maakten van be richten dat de gijzelaars uit de slop penwijken van zuid-Bayrut zouden zijn gehaald. Aangenomen wordt dat radicale elementen van de Hez bollah de 18 resterende buitenland se gijzelaars vasthouden. Onder hen bevinden zich negen Amerika nen. De Iraanse ambassade in Bayrut ontkende gisteren berichten dat de meeste gijzelaars naar het ambas sadeterrein, buiten het omstreden gebied, zijn overgebracht. Redman zei dat de Verenigde Staten ver heugd zijn over een oproep van de geestelijk leider van de 3.000 man sterke Hezbollah, sjeik Fadlallah, om onderhandelingen over de gij zelaars te beginnen. Redman herhaalde het Ameri kaanse standpunt dat de VS bereid zijn met iedereen, met iedere orga nisatie, met iedere regering over het welzijn en de vrijlating van de gegijzelde Amerikanen te spreken. Hij ontkende berichten die dit weekeinde in Arabische media ver schenen, dat onderminister van buitenlandse zaken Whitehead ver leden week in Algerije met Iraanse functionarissen heeft gesproken. Whitehead zei voor zijn vertrek naar Algerije dat hij in zijn bespre kingen met Algerijnse functiona rissen ook de kwestie van de gijze laars ter sprake zou brengen. Een militair tribunaal in Israël heeft twee leden van de Libanese Hezbollah-militie tot 13 jaar cel ver oordeeld, wegens hun betrokken heid bij guerrilla-operaties tegen de door Israël gesteunde SLA-mili- tie in het zuiden van Libanon. Het was voor het eerst dat Liba- guerrillastrijders in Israël werden veroordeeld voor operaties die zij op Libanees grondgebied te gen Libanese doelen uitvoerden. De twee mannen werden een jaar geleden gevangen genomen. In april 1987 werd een lid van He zbollah tot 25 jaar veroordeeld we gens het afschieten van raketten op doelen in het noorden van Israël. BEZOEK PAUS - Paus Johannes Paulus II heeft van zijn aankomst in Paraguay gebruik gemaakt om op te roepen tot een nationale ver zoening en gesprekken tussen de dictatoriale regeerders en de oppo sitie. Paraguay is niet alleen de laatste halte van de roomse kerklei der tijdens zijn huidige trip door Zuid-Amerika, maar ook de meest omstreden. Het eerste konvooi Russische soldaten die gezwaaid' door president Najibullah helst door een bejaarde Afghaan. enkele duizenden Afghanen. Op de foto wordt e NEW YORK (AP/Rtr/DPA) - De be middelaar van de Verenigde Naties in het Afghaanse conflict, Dieg Cordovez, probeert de Afghanen z ver te krijgen een regering te voi men die kan steunen op een brede basis. Cordovez zei gisteren tijdens een persconferentie dat, toen op 14 april het akkoord over de terug trekking werd ondertekend „ieder een het er over eens was dat de Af ghanen zelf zouden moeten beslis sen wat voor soort regering zij krij gen." De Sovjetunie is inmiddels be- strijd tegen het onwettige bewind •>ul voor te zetten." eren is een groep van 1.300 hebben de terugtrekking toege- Sovjetsoldaten uit Kabul vertrok- juicht maar tevens opnieuw hun ken. De Sovjetunie heeft'te kennen steun uitgesproken voor de islami- gegeven dat zij bij een aanval van tische rebellen die strijden tegen de rebellen terug zal slaan. De kolonne zal de eerste zijn die i de Sovjetunie terugkeert na het terie van buitenlandse zaken weten besluit van het Kremlin om zijn dat „het verzet zijn bedoelingen troepen uit Afghanistan terug te duidelijk heeft gemaakt om de trekken. Op een plechtigheid aan de rand van de stad bedankte presi dent Najibullah de Sovjetsoldaten voor hun hulp in de acht jaar sinds het Kremlin in december 1979 troe pen naar Afghanistan stuurde. Uit Peshawar in Pakistan is ver nomen dat meer dan 15.000 verzets strijders klaarstaan om "zo gauw mogelijk" Jalalabad te omsingelen en daarna aan te vallen. Jalalabad, de laatste versterkte stad voor de hoofdstad met 60.000 inwoners, be schermt de elektrische centrales van Sarobi, die Kabul voeden. Majoor Mahmood, de belangrijk ste verzetsleider in het gebied, zegt dat zijn mannen Jalalabad nu nog niet kunnen innemen, omdat de stad krachtig wordt verdedigd en ligt op een grote vlakte. De garni zoenscommandant is generaal Ba- rakzi, familielid van president Naji bullah. Hij heeft ook een belangrij ke luchtmachtbasis met helikop ters en straaljagers tot zijn beschik king. WASHINGTON (AP) - De woord voerder van het Amerikaanse mi nisterie van justitie, Terry East land, heeft gisteren verklaard dat hij is ontslagen, omdat hij minister Meese onvoldoende in bescher ming zou hebben genomen in ver band met het strafrechtelijk onder zoek dat een jaar geleden naar de handel en wandel van de minister werd ingesteld. Nog geen drie uur nadat East land de brief had vrijgegeven die hij Meese had geschreven, diende William Schambra, het hoofd van het team dat de teksten van Meese voorbereidt, zijn ontslag in. Hoe wel hij van Meese 30 dagen de tijd had gekregen om zijn lopende za ken af te wikkelen en naar een an dere baan om te zien, schreef East land het, gezien de omstandighe den, juister te achten om zijn ver antwoordelijkheden onmiddellijk neer te leggen. Eastland maakte zich volgens bronnen op het ministerie de laatste maanden steeds meer zor gen over de gevolgen die het onder zoek van onafhankelijk aanklager McKay naar Meese's activiteiten had op de gang van zaken op het ministerie. Eind mei legden onder minister Arnold Burns en de direc teur voor strafrechtelijke zaken William Weld al hun functie neer uit protest tegen Meese's aanblij ven. Zij vonden net als Eastland dat de juridische problemen van Meese schade berokkenden aan het werk, het moreel en het imago van het ministerie. STOCKHOLM (AP) - Op het Zweedse ministerie van buiten landse zaken is gisteren druk overleg gevoerd over de manier waarop een diplomatiek incident moet woren opgelost waarbij de Joegoslavische ambassadeur, Zlatan Kikic, is betrokken. De di plomaat werd zondag betrapt toen hij een geladen geweer op voorbijgangers richtte. De identiteit van de ambassa deur was onthuld door de krant Aftonbladet, maar het ministerie van buitenlandse zaken en de po litie wilden dit niet bevestigen. De ambassadeur werd door vier politiemannen in kogelvrije ves ten overmeesterd, terwijl hij in de buurt van een speeltuin, gele gen onder een deken zijn pistool op voorbijgangers richtte. Volgens Aftonbladet kan Ki kic, die pas twee maanden in Zweden is, worden uitgewezen. Volgens een politiewoordvoer der was de ambassadeur niet dronken, en is er nog geen ver klaring voor het zonderlinge ge drag van de diplomaat. Kikic kan op grond van zijn diplomatieke onschendbaarheid niet worden gearresteerd. Diplomatieke band tussen Marokko en Algerije hersteld RABAT/ALGIERS (Rtr/ANPI - Volkomen onverwacht hebben Marokko en Algerije gisteren hun diplomatieke betrekkingen her steld. In een gezamenlijk commu niqué verklaarden de regeringen van beide landen te hopen dat dit besluit zal bijdragen aan beëindi ging van het conflict rond de Wes telijke Sahara, dat door Marokko al vanaf 1976 bezet wordt gehouden. Een deel van de bewoners van dat gebied leeft in vluchtelingenkam pen in het zuiden van Algerije en hun nationale bevrijdingsbewe ging, het Polisario, voert al jaren een uitputtingsoorlog tegen het Marokkaanse leger. AMRITSAR (AP/DPA) - Extremis tische sikhs hebben gisteren en vandaag in totaal 44 mensen dood geschoten terwijl rond de beleger de Gouden Tempel van Amritsar een wapenstilstand van kracht JERUZALEM (Rtr/AP) - Israëli sche scholieren hebben, op "uitno diging" van Israëlische soldaten, Palestijnse gevangenen mishan deld, zo heeft een links parlements lid gisteren verklaard. De scholie ren volgden op de Westelijke Jor- daanoever een verplichte paramili taire opleiding. Yair Tzaban van de Mapam-par- kele jongens gingen er op in telden hun vrienden later ervaring". Een woordvoerder van het leger ontkende dit. Er was een onder zoek ingesteld en daaruit was ge bleken dat er geen sprake van mis handeling was geweest. Wel was een sergeant voor de krijgsraad ge bracht omdat hij de scholieren had tij zei berichten te hebben ontvan- toegelaten tot het cellenblok. De gen dat twee of drie scholieren mee woordvoerder voegde hadden gedaan aan het mishande- Palestijnen. Soldaten bases die tevens dienen als gevangenkamp voorlopig geen een legerbasis op de Westelijke jongerenactiviteiten meer worden Jordaanoever hadden een groep georganiseerd. Tzaban hield on scholieren gevraagd of zij geen 5 hadden mee te doen aan "een nieu we Sport: Arabische gevangenen slaan", zo verklaarde Tzaban. "En- danks de erkenning voet bij stuk. Het onderzoek van het leger was volgens hem niet erg grondig ge weest. Hij wil dat de minister van Het dagblad Hadashot bracht gisteren een interview met een 16- jarige scholier, Yuval Aflalo, die vertelde dat hij had meegedaan aan het slaan van gevangenen. "Wij werden bij drie Arabieren gebracht die blinddoeken voor hadden en aan handen en voeten waren ge boeid. Wij vroegen een soldaat of wij hen konden slaan en die zei: na tuurlijk, waarom niet "Na het eten zag ik één van de ge vangenen weer. Ik nam zijn blind doek af en stompte hem in het ge zicht. Hij begon ons te smeken hem niet te slaan en toen kreeg ik een knuppel en sloeg hem in zijn ge zicht. Een andere gevangene begon te schreeuwen. Ik werd woest. Ik pakte een stuk ijzer en sloeg hem in elkaar". "Ik had een geweldige drang hem te slaan. Echt, als ik op dat mo ment een automatisch wapen had gehad, dan had ik hem doodge schoten. Niet dat hij me iets had ge daan, of iets slechts zei, maar om wat die Arabieren in dit land doen", aldus Aflafo. Parlementslid Tzaban zei dat het verslag in het interview hem wat overdreven voorkwam. "De jongen heeft waarschijnlijk zitten op scheppen, wat op zich al reden tot bezorgdheid geeft. Maar het lijkt wel duidelijk dat hij heeft meege daan aan wat er is gebeurd". was. Op een markt in het dorp Sa- mana openden sikhs het vuur waarbij 18 doden vielen. De andere slachtoffers vielen bij aanvallen in Jalandhar, Ludhiana, Hoshiarpur, Kaprathala en Amritsar. Het is het hoogste aantal slacht offers in 24 uur tijd die zijn gevallen sinds de sikhs 6 jaar geleden met geweld hun streven kracht bij zet ten voor een onafhankelijk thuis land in de Indiase deelstaat Pun jab. In Amritsar omsingelden 2.800 Indische agenten en paramilitaire eenheden de Gouden Tempel waar vanaf vanochtend een wapenstil stand van kracht is. De 40 tot 50 Sikhs die zich hebben verschanst in de tempel zijn opgeroepen zich over te geven. Maar de sikhs heb ben het aanbod afgewezen en in plaats daarvan van de wapenstil stand gebruik gemaakt hun voed sel- en munitievoorraad aan te vul len. Intussen kwamen India en Pakistan gisteren overeen politie patrouilles aab de grens van de noordwestelijke Indische deelstaat Punjab in te zetten om zo wapen smokkel voor sikhs tegen te gaan. DEN HAAG - De stakingen in Po len zijn met een sisser afgelopen. Terwijl in vroeger jaren de haven stad Gdansk meermalen het toneel was voor heftige botsingen tussen stakers en de oproerpolitie, kwam vorige week in alle rust een einde aan de stakingen. Aan alle kanten is in Polen opgelucht adem ge haald. Lech Walesa, de leider van de verboden vakbond Solidariteit, nam daags na de beëindiging van de staking vakantie. De stakers zijn weer aan de arbeid. door Aad Luymes/ANP Afgezien van enige loonsverho gingen, die vervolgens weer in de prijzen zullen worden doorbere kend, hebben de stakers niets ge wonnen. De regering hield voet bij stuk en weigerde de belangrijkste stakingseis (erkenning van de in 1981 verboden vakverbond Solida riteit) in te willigen. De rust is weer gekeerd, maar de vraag rijst voor hoe lang? Lech Walesa heeft al la ten weten dat het einde van de sta king slechts een staakt-het-vuren is. De economische hervormingen, die de regering nog in petto heeft, kunnen alleen worden uitgevoerd als het volk meewerkt. De hamvraag is nu: hoe moet het verder met Polen Het land zit met een buitenlandse schuld van bijna 38 miljard dollar op zwart zaad, ter wijl de regering van generaal Jaru- zelski haar krediet bij de bevolking totaal heeft verspeeld. Om het land economisch weer op de been te hel pen zijn rigoureuze hervormingen noodzakelijk, die voorzien in prijs stijgingen en loonmatiging. Waar toe dergelijke maatregelen kunnen leiden, heeft de stakingsgolf van af gelopen weken laten zien. De rege ring zal in de toekomst dan ook zeer voorzichtig moeten manoeu vreren om onrust te voorkomen. Eén voorwaarde is dat de kloof van wantrouwen tussen het volk en de regering moet worden hersteld. De dreigementen van de regering om elke nieuwe staking te zullen smoren met gevangenisstraf, heb ben hier in ieder geval niet aan bij gedragen. Tijdens de recente sta kingsgolf viel de overheid terug op een propagandastijl die herinne ringen opriep aan de jaren zeven tig. De binnenlandse berichtge ving was uiterst summier. Hiermee werd het vereiste vertrouwen van de bevolking niet gewonnen. Zbigniew Messner De eerste-minister Messner heeft in het debat over de bijzondere vol machten voor de regering toegege ven dat de levensstandaard van de meerderheid van het Poolse volk is gedaald. Weliswaar zijn volgens re geringswoordvoerder Urban de lo nen met minstens 60 procent geste gen. Daar staat tegenover dat de in flatie omhoogschoot en de prijzen van de schaarse levensmiddelen met sprongen van 45 a 200 procent stegen. De meeste Polen hebben na tientallen jaren van beloftes door de regering geen enkel vertrouwen meer in de hervormingen. Steeds meer Polen trachten een uitreisvi sum naar het Westen te bemachti gen. Economen zeggen dat de her vormingen een 'valse start' hebben gemaakt. Op 11 mei aanvaarde het Poolse parlement, de Sejm, de noodwet die de regering de nodige volmach ten gaf de economie te saneren. De regering kreeg hiermee de be voegdheid om zonder tussenkomst van het parlement niet-rendabele bedrijven te sluiten, directies te ontslaan en de lonen en prijzen te bepalen. Tijdens de parlementsde- batten over de wet werd de rege ring verweten 'ongecontroleerd' te kunnen regeren. Er werd gewezen op de noodzaak van een dialoog tussen de overheid en de bevol king. Hoewel de noodwet de regering veel bevoegdheden geeft, lijkt de soep niet zo heet te worden gegeten als ze wordt opgediend. Om de be volking niet tegen zich in het har nas te jagen maakte premier Mes sner vorige week woensdag al be kend dat 'voorlopig' geen gebruik wordt gemaakt van de mogelijk heid om de prijzen en lonen te be vriezen. Dit laat haarscherp het di lemma zien, waarin de Poolse rege ring zich bevindt. Bezuinigingen op de staatssubsidies op levens middelen en maatregelen om de in flatie terug te dringen vormen de kern van het economische hervor mingsprogramma. Juist omdat dit in het eerste kwartaal van dit jaar niet lukte, besloot de regering deze omstreden noodwet aan te nemen. Nu deze wet er is, durft te regering haar uit vrees voor nieuwe onlus ten niet toe te passen. De regering staat tussen twee vu ren. Aan de ene kant staat de van de overheid vervreemde bevolking die tegen prijsverhogingen is. Aan de andere kant staan de westerse schuldeisers. Veel Polen geven het Westen dan ook de schuld van hun misère. Zonder nieuwe kredieten voor een financiële injectie kan de zieke economie niet gezond wor den. De westerse schuldeisers ver langen dat Polen een overeen komst sluit met het Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarvan het in 1986 opnieuw lid werd. De af gelopen weken heeft het Poolse volk laten zien dat het niet is ge diend van de IMF-voorwaarden (rationaüsering van de prijzen- structuur). Ook de oppositie heeft overigens oog voor de noodzaak om hervor mingen door te voeren. Lech Wale sa wees er al op dat de hervormin gen van de regering niet cosme tisch maar structureel moeten zijn. In zijn ogen zijn behalve eco nomische ook politieke hervor mingen geboden. Volgens premier Messner zal de regering niet terug keren naar het systeem van centra le leiding van de economie. In 1986 tijdens de besprekingen met het IMF zei minister van financien, Sa- mojlik. nog dat geen ruimte zou worden geboden voor particulier initiatief. De grootste hindernis voor wer kelijke hervormingen bevindt zich echter in het partijapparaat zelf. Volgens het Poolse weekblad Poli- tyka zijn er van de 1,2 miljoen lei dinggevende functies 900.000 in handen van partijleden. De Poolse communistische partij telt zo'n 2 miljoen leden, hetgeen betekent dat één op de twee partijleden bang is zijn privileges te verliezen als het tot echte hervormingen komt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5