9 Iedere verklede man kan
kinderen panisch maken'
'Engel des doods' nachtmerrie voor Alfonsin
Reportage
Oude Pekela vergeet de kinderlokkers liever
Bisschop Bar erg bezorgd over dreigende ontslagen
Sinterklaas Is voorbij. En ook de kerstman zal zich voor
lopig niet meer laten zien. In Oude Pekela gaat daarom
een zucht van verlichting op. Want het trauma van de
kinderporno zit er goed in bij de voormalige veenkolo
nie. Verklede mensen roepen er nog steeds herinnerin
gen op aan een kinderlokkers. Runa Hellinga keerde te
rug naar het dorp dat een half jaar geleden wereld
nieuws werd en stuitte op een zwijgende gemeenschap.
Oude Pekela vergeet maar liever wat er is gebeurd.
door
Runa Hellinga
OUDE PEKELA - Onder de lood
grijze hemel stroomt het Pekelder
Hoofddiep als een vuilgeel lint
door Oude Pekela. Het is koud en
vochtig. Onaangenaam weer, maar
toch spelen er in de invallende
schemering tal van kleine kinderen
op straat. Dat is wel eens anders ge
weest, herinnert een voorbijgang
ster zich: "In de zomer zag je wei
nig kinderen buiten. De ouders
hielden hen goed in de gaten. Maar
dat begint te slijten. Er wordt ook
niet veel meer over gepraat in het
dorp".
De publiciteitsstorm die destijds
over het dorp raasde is weer een
beetje geluwd. De dorpsbewoners
zijn vriendelijke mensen en ook
voor een vreemdeling kan er een
groet af. Maar als de ontuchtaffaire
ter sprake komt, slaan de betrokke
nen dicht: "Het dorp heeft geen be
hoefte aan een nieuwe stroom pers
mensen. Ik wil er best over praten
als alles achter de rug is, maar nu is
het beter van niet. Dat schaadt de
mensen en het onderzoek", aldus
huisarts P. Jonker-Bakker.
Zij en haar man hebben een
groot deel van de kinderen uit Ou
de Pekela in hun patiëntenbe
stand. Op basis van wat zij in hun
praktijk hoorden en zagen, kwa
men zij destijds tot de schatting dat
er zo'n zeventig kinderen door kin
derlokkers zijn meegenomen en de
meest gruwelijke zaken hebben
ondergaan. Ze zouden zijn ge
schopt en geslagen, ze kregen stok
jes in hun anus of vagina en werden
op andere wijze seksueel mis
bruikt. De kinderen hadden verder
te horen gekregen dat ze doodge
maakt zouden worden als ze het
aan hun ouders vertelden.
Nog steeds, vertelt ze, krijgt ze
kinderen in haar praktijk die de
psychische gevolgen van de ge
beurtenissen niet hebben ver
werkt. In de loop der tijden zijn
verschillende kinderen voor hulp
naar de RIAGG in Winschoten ge
stuurd. Sommigen zijn inmiddels
uit de behandeling ontslagen, maar
aan de andere kant komen er nog
steeds nieuwe gevallen bij, kinde
ren waar zich de geestelijke gevol
gen van de gebeurtenissen zich pas
nu uiten.
Verhuisd
Sommige kinderen hebben nog
nooit over de gebeurtenissen ge
praat uit angst dat hen dan wat zou
overkomen. Gemeentevoorlichter
Melle Wachtmeester: "Er zijn ge
zinnen die verhuisd zijn, waar de
kinderen nu pas vertellen dat zij
ook meegenomen zijn. Die kinde
ren durven nu pas te praten omdat
ze denken dat de kinderlokkers
hen in hun nieuwe woonplaats niet
meer zullen vinden".
Maar wat is er nu eigenlijk ge
beurd tijdens die paasweek? Dat is
de grote vraag waar de deskundi
gen en de politie ook nog steeds
mee zitten. Want niemand in het
dorp heeft iets gezien en de verha
len die de kinderen vertellen zijn
heel verschillend. Er is sprake van
seksuele mishandeling en er zijn
een aantal verhalen over camera's
die erop zouden wijzen dat een pro
fessionele bende de kinderen heeft
misbruikt voor het maken van kin
derporno. De kinderen hebben
huizen aangewezen waar ze mee
naar toe zijn genomen, maar dat
waren wel allemaal verschillende
huizen.
In ieder geval is er sprake van
een vrouw en een man in clowns
pak die de kinderen zouden heb
ben meegelokt. Een clown die ove
rigens door geen enkele volwasse
ne gezien is. Wie door de rustige
straten van het dorp loopt, kan zich
bijna hiet indenken dat een verkle
de man daar ongemerkt zeventig
kinderen aangesproken heeft. In
de vriendelijke laagbouwwijk met
tuintjes rondom de huizen valt een
vreemdeling onmiddellijk op.
Massahysterie
Het blijft merkwaardig dat nie
mand ook maar iets gemerkt heeft.
Dat niemand is opgevallen dat zijn
kind nat thuiskwam (ze zouden
ook onder water gedompeld zijn)
of onder de blauwe plekken zat.
Hoogleraar massapsychologie dr.
M. Brouwer verklaarde dat er in
Oude Pekela wel eens sprake kon
zijn van massahysterie. Dat zoveel
kinderen met dergelijke verklarin
gen aankwamen, zou te wijten zijn
aan het feit dat ze elkaar verhalen
vertelden.
Hoofdofficier van justitie mr.
J.A. Blok heeft destijds ook meer
maals gezegd niet zeker te zijn over
de omvang van het schandaal. Dat
er wat gebeurd is, staat wel vast. Er
waren twee kinderen met brand
wonden van sigarettenpeuken op
hun arm en een met wondjes in de
anus. Maar op welke schaal er kin
deren zijn meegenomen, was Blok
bepaald niet duidelijk. Zijn aarze
lende houding is hem destijds in
het dorp niet in dank afgenomen.
Nu wil hij liever geen commentaar
meer geven op de zaak: het onder
zoek loopt nog en de resultaten
moeten maar worden afgewacht.
Huisarts Jonker-Bakker kan
zich over een term als massahyste
rie nog steeds boos maken. Dat
slechts bij drie kinderen lichaam-
lijk letsel is aangetroffen, is vol
gens haar nauwelijks van belang.
Psychische schade is er op veel
grotere schaal en de verhalen die
zij in haar praktijk gehoord heeft,
zijn niet te verklaren uit dingen die
kinderen elkaar vertellen: "Wat
hier gebeurd is, is heel eng. Mensen
willen niet dat zulke dingen moge
lijk zijn. Ik denk dat dat verklaart
waarom de term massapsychose
valt. Niemand wil dat zulke dingen
kunnen gebeuren".
Waarom Oude Pekela? Waarom
zou een professionele bende (als
daar sprake van is) juist dit dorp
met 8.000 inwoners in oost-Gronin-
gen uitkiezen? Die vraag is de afge
lopen maanden herhaaldelijk ge
steld. Jonker-Bakker: "Wie zegt
dat het alleen in Oude Pekela ge
beurt? Ik denk dat we hier geluk
hebben gehad dat het naar boven is
gekomen. Dat een kind is gaan pra
ten en de bal zo aan het rollen is ge
raakt. Maar dit zijn dingen waar
kinderen niet gauw over spreken,
misschien gebeurt het elders ook
wel".
Geen tijd
Bij kleuterschool De Paddestoel
is het druk. Het is drie uur en de ou
ders komen net hun grut afhalen.
Een klein meisje kijkt omhoog
naar de voorbijkomende vreemde
ling en zegt vrolijk 'hallo'. Een
kwartier later is de stoep verlaten.
Alleen twee kleine jochies met een
fiets staan nog in de kou te wach
ten. Ook zij tonen geen vrees een
vreemde aan te spreken. "Mijn
mamma is er nog niet", zegt een
van hen een beetje zielig.
Veel van de betrokken kinderen
zaten op De Paddestoel. De kleu
terleidsters hebben dan ook al er
varing met de pers. Nog voor ze we
ten waar het precies over gaat, ver
wijzen ze naar gemeentevoorlich
ter Melle Wachtmeester. Zonder
zijn toestemming mogen ze niets
zeggen. Of willen ze niets zeggen?
Kleuterleidster Detmers verklaart
Daags voor kerst besloot de Argen
tijnse president Alfonsin de om
streden luitenant Alfredo Astiz te
bevorderen tot kapitein. Tegelij
kertijd echter besloot hij de minis
ter van defensie opdracht te geven
de beruchte Astiz, bijgenaamd 'De
Engel des doods' te ontslaan. Ar
gentinië wordt al weken geobse
deerd door de zaak 'Astiz' die voor
Alfonsin op een nachtmerrie dreig
de uit te lopen. Maar zijn besluit
lijkt eerder op uitstel van executie
dan op een daadwerkelijke oplos
sing van het conflict.
door
Margreet Vermeulen
Toen de Argentijnse luitenant
Alfredo Ignacio Astiz halverwege
de jaren zeventig zijn uniform uit
trok en de 'moeders van de Plaza
de Mayo' zijn medewerking aan
bood, noemden ze hem liefkozend
'De Engel' vanwege zijn zoete en
kinderlijke trekken. Met open ar
men werd de knappe blonde jonge
man, die zich voordeed als de broer
van een verdwenene, ontvangen.
Hoe konden de moeders, die met
hun dagelijkse protestmarsen op
heldering eisten over het lot van
hun verdwenen kinderen, weten
dat 'De Engel' een infiltrant was?
Een verrader.
Op 12 december 1977 toonde Alf
redo Asti2 zijn ware gezicht. Op die
dag wees hij, na afloop van een mis
in Santa Cruz, de veiligheidspolitie
nieuwe slachtoffers aan door veer
tien van de moeders en hun mede
werkers ten afscheid te kussen op
de wang. Alle gekusten werden op
gepakt en ondergebracht in gevan
genissen en martelkampen. Drie
van hen, waaronder twee Franse
n, zijn nooit meer terugge-
Vanaf die dag heet Alfredo Astiz
niet langer 'De Engel' maar 'De En
gel des doods'. Hij is het symbool
geworden van de bloedige militaire
dictatuur die Argentinië van 1976
tot 1983 in zijn greep hield. Maar
meer nog is Astiz het symbool ge
worden van Argentiniès onvermo
gen definitief af te rekenen met de
pijnlijke en onsmakelijke erfenis
van de vuile oorlog.
Kofferbak
Driemaal werd Astiz door men-
senrechtenaktivisten voor het ge
recht gesleept. Driemaal tever
geefs. Tijdens de eerste rechtszaak
werd Astiz de verdwijning van de
17-jarige Zweeds-Argentijnse stu
dente Dagmar Hagelin ten laste ge
legd. Getuigen verklaarden te heb
ben gezien hoe Astiz op 26 januari
1977 de achtervolging inzette op
Dagmar, haar in het achterhoofd
schoot en - nog levend - afvoerde in
de kofferbak van een auto.
Slechts eén persoon heeft de stu
dente nog teruggezien; de ontgoo
chelde kapitein Raul Vilarino - die
in 1983 ontslag nam uit het leger -
zag haar in het clandestiene zieken
huis van Mar del Plata. Daar gen
azen gewonden van al te zware
marteling. Dagmar zat in een rol
stoel; onbewegelijk in haar eigen
uitwerpselen. Of Astiz schuldig
was of niet is onbekend. Hij werd
in november '86 ontslagen van
rechtsvervolging omdat de mis
daad was verjaard.
Op diezelfde grond werd Astiz
drie maanden later opnieuw ont
slagen van rechtsvervolging, nadat
een voormalig gevangene verklaar
de door Astiz te zijn gemarteld in
het marine-opleidingsinstituut dat
tijdens de vuile oorlog werd her
schapen in een detentie- en martel-
centrum.
Voor zijn aandeel in de verdwij
ning van de twee Franse nonnen
tot slot, wist Astiz eveneens aan be
rechting en bestraffing te ontko
men. In juni werd hij uit voorlopige
hechtenis ontslagen toen de wet op
de gehoorzaamheid in werking
trad; een wet die alle militairen die
in opdracht van hogerhand ont
voerden, folterden en doodden,
amnesty verleent. Een uiterst om
streden wet waarmee president
Alfonsin zich gedwongen zag ak
koord te gaan na een opstand van
de militairen.
Model-militair
Astiz is echter niet alleen een
symbool voor de mensenrechten
organisaties voor wie het onver
teerbaar is dat de luitenant zich
vrijelijker door Argentiniës straten
kan bewegen dan degenen die des
tijds tegen hem getuigd hebben.
Wrang genoeg is Astiz ook door de
legertop verheven tot symbool, en
wel dat van de model-militair die
zijn steentje heeft bijgedragen in
de oorlog tegen de subversieve ele
menten van Argentinië.
Een voorbeeldig militair en ge
heim agent die zich met geestdrift
van zijn taak heeft gekweten. Een
militair die op grond van zijn
dienstjaren al sinds 1985 recht
heeft op promotie, zeker nu hij zich
met de wet in de hand een onschul
dig man mag noemen. En wiens
promotie bovendien een prachtige
kans biedt op rehabilitatie van de
rol van het leger - en in het bijzon
der van de marine - tijdens de vuile
oorlog.
President Alfonsin stond, als op
perbevelhebber van het leger, voor
een onmogelijke keuze. Akkoord
gaan met de promotie zou neerko
men op het belonen van een folte
raar. Iets wat zijn democratisch
imago - toch al danig aangetast
door de wet op de gehoorzaamheid
- nog verder zou schaden. Maar met
het botweg weigeren van de pro
motie zou hij opnieuw een militaire
opstand riskeren.
Alfonsin heeft besloten de ernsti
ge crisis - waar de krachtmeting
tussen hem en de militairen op uit
dreigde te lopen - voor zich uit te
schuiven door Astiz te bevorderen
tot kapitein maar tegelijkertijd de
minister van defensie de opdracht
te geven Astiz uit actieve dienst te
ontslaan. Een compromis waarvan
de stafchef van de marine Ramon
Arosa al begin december zei liever
ontslag te nemen dan dit te accep
teren.
Gehoorzaamheid
Dreigend voegde hij er aan toe
dat ook het lagere kader klaar staat
zich te verzetten tegen welke 'dis
criminerende' maatregel tegen As
tiz dan ook. Geen wonder trou
wens. Want de behandeling van
Astiz zal maatgevend zijn voor de
carrière van tientallen militairen,
die profiteren van de wet op de ge
hoorzaamheid, en die op de nomi
natie staan volgend jaar bevorderd
te worden. Wat koop je voor een
promotie als je bevordering ge
paard gaat met een ontslagbrief, zo
zal de redenering zijn.
Het wachten is nu op het mo
ment dat Astiz daadwerkelijk de
wacht krijgt aangezegd, want over
dat tijdstip heeft Alfonsin wijselijk
gezwegen.
school. Inmiddels gaat het leven i
desgevraagd geen tijd te hebben, 's
Avonds ook niet, want dan heeft ze
een vergadering. Ze weet ook nie
mand die wel tijd heeft: "U zult iets
anders moeten verzinnen", voegt
ze er vriendelijk maar gedecideerd
aan toe.
Oude Pekela wil de gebeurtenis
sen het liefst vergeten. "Mijn doch
tertje is gelukkig niets overkomen,
zij was nog te klein om buiten te
spelen", vertelt een vrouw bij het
winkelcentrum. "Maar het maakt
wel indruk. Ik weet van veel men
sen die er heel erg mee zaten en
niet wisten wat ze moesten doen,
die hun kinderen niet buiten durf
den laten spelen. Maar dat slijt ge
lukkig. Tegenwoordig praten men
sen er bijna niet meer over. Je ver
geet het maar liever".
Herinnering
Ze kijkt niet buitengewoon be
zorgd als haar dochter even uit het
zicht is verdwenen: Oude Pekela is
een dorp waar een kind niet mak
kelijk kwijtraakt. Om de hoek bij
de drogist zit de kleine op een be
wegingsloze mechanische grijze
hobbelezel te wachten of haar moe
der er nog een kwartje ingooit.
Al lopen ouders niet meer achter
iedere stap van hun kind aan, de
gebeurtenissen leven wel degelijk
voort in de herinnering. Dat is
vooral tijdens de Sinterklaastijd
gebleken. Voor veel kinderen is die
door de gebeurtenissen in de paas
vakantie voorgoed bedorven. "Er
zijn kinderen die panische reacties
vertonen als ze een verklede man
zien", aldus Wachtmeester.
Veel ouders en kinderen hebben
duidelijk nog begeleiding nodig.
Er wordt dan ook al een tijd tge-
werkt aan een nazorgprogramma,
maar dat is er nog steeds niet.
Wachtmeester: "Het is nog steeds
niet duidelijk wie dat programma
gaat verzorgen. Er is een compe
tentiestrijd tussen het RIAGG en
Inspectie Volksgezondheid. Maar
naar mijn smaak djuurt het alle
maal te lang. Er zijn mensen die
dringend hulp nodig hebben".
De nazorg zal waarschijnlijk ja
ren in beslag gaan nemen. "Het is
een bekend gegeven dat kinderen
die zoiets overkomen is op jonge
leeftijd, daar in hun puberteit com
plicaties mee krijgen. Dan komen
de frustraties en problemen vaak
pas naar boven", aldus Wacht
meester.
De rijkspolitie in Groningen is
nog steeds bezig met het recher
cheonderzoek. Ze heeft de hulp
van kinderpsychiater prof.dr. G.
Mik ingeroepen om na te gaan wat
er klopt van de verklaringen van de
kinderen. Miks onderzoek heeft in
ieder geval tot resultaat gehad dat
in oktober besloten werd met het
rechercheonderzoek door te gaan.
De politie is uiterst zwijgzaam
over de affaire en beperkt zich tot
het af en toe uitgeven van een pers
bericht: "De hele zaak ligt toch 4
zo gevoelig". Echt veel heeft hag 1
onderzoek tot nu toe niet opgele
verd en na zoveel maanden lijkt dj
kans op resultaat vrij gering gewoi
den. Toch heeft officier van justitii 2
Blok nog hoop dat er op den duu|
iets uitkomt: "Als je echt denkt dg
het geen zin meer heeft, stop je eii J
Bij de ouders van de kinderei
leeft weinig vertrouwen meer dg 1
het justitiële onderzoek nog wat o|
zal leveren. Begin december gavei
ze te kennen dat het openbaar mi
nisterie de zaak volgens hen baga
telliseert. De dorpelingen vindei) 1
dat ze te weinig informatie over d| 1
voortgang van het onderzoek krij
gen. Bovendien is de nazorg voo:
ouders en kinderen volgens he|
onvoldoende.
Voor de bevolking van Oude Pe
kela zou het een hele geruststellinj
zijn te weten dat de daders achtei
slot en grendel zitten. Vooral om
dat wel eens is gesuggereerd da|
mensen uit de buurt betrokken zijn
geweest bij de ontucht. Een aantal 1
ouders heeft destijds met zijn kind
rondgereden in de hoop zo te ach
terhalen in welk huis zich allei
heeft afgespeeld. Daarbij wezen d<
kinderen verschillende, vaak leeg
staande panden aan. Als de kinde
ren gelijk hebben, zijn de dader)
goed op de hoogte geweest. En he
is niet leuk te leven met het ide<
dat de kinderlokkers misschien
nog in de buurt zijn.
Raul Alfonsin. De Argentijnse president is enerzijds bang voor een
krachtmeting met de militairen en anderzijds voor verlies aan geloof
waardigheid. «foto API
Bisschop Bar van Rotterdam is
'met grote zorg vervuld' over de
dreigende ontslagen bij Wilton
Fijenoord. Hij schrijft dat in een
brief aan de pastores van de de
kenaten Rotterdam en Schie
dam, waarin hij vraagt om tij
dens de kerkdiensten een voor
bede te bestemmen voor mensen
wier baan gevaar loopt.
"Achter de werkloosheidscij
fers staat een groot aantal men
sen en gezinnen, die nu in de
grootste onzekerheid verkeren
over hun naaste toekomst. Juist
in deze feestdagen zien zij de pro
blemen van werkloosheid op
zich afkomen: stille armoede en
arbeidsongeschiktheidsverkla
ringen.
De Rotterdamse bisschop
vraagt de pastores te bidden voor
een sociaal klimaat waarin arbei
der en ondernemer kunnen zoe
ken naar samen-werken en sa
men-delen. Ook moet de gelovi
ge gemeenschap worden betrok
ken bij het leed van velen in en
om Rotterdam. De dreigende
ontslagen vragen van de gelovi
gen "een uiterste inspanning om
dit leed te verzachten en zo mo
gelijk te helen".
Avonddienst in
Oegstgeest
Oegstgeest heeft men zich be
zonnen op de vraag of het niet
goed zou zijn, de avonddiensten,
gezien de geringe belangstelling,
maar af te schaffen. Na rijp be
raad is besloten dat niet te doen,
zo deelt ds. H. R. Plomp in het
kerkblad mee. Geprobeerd
wordt nu, deze diensten een ei
gen plaats te geven in het leven
van de gemeente.
Avonddiensten hadden van
ouds het karakter van een leer-
dienst of avondgebed, schrijft de
predikant. "De klad is er vooral
ingekomen toen dat eigen karak
ter verloren ging en ze een dupli
caat van de morgend ienst wer
den. Het is dus zaak, dat eigen
karakter goed te bewaken. Als
dat gebeurt, bieden juist de
avonddiensten de gemeente de
mogelijkheid thema's en activi
teiten aan de orde te stellen die
anders niet goed tot hun recht
kunnen komen".
"Dat dit gebeurt in het kader
van een viering, verscherpt het
besef dat ons leven (in voelen,
denken en handelen) ten diepste
een liturgisch gebeuren is: dienst
aan God. Een viering is niet in
eerste instantie afhankelijk van
het aantal aanwezigen, maar van
de inhoud en de betrokkenheid
van de deelnemers. Zo kan zo'n
dienst, evenals e
groep bijvoorbeeld, een
lijk onderdeel zijn van het ge-
meentegebeuren"
Een commissie is nu gekomen
met een voorstel. Op de eerste
zondag van de maand wordt een
leerdienst gehouden, waarin ds.
Plomp de oude Heidelberger Ca
techismus behandelt. Hij zal la
ten zien welke weg de catechis
mus heeft gekozen om het geloof
in die tijd tot uitdrukking te
brengen, maar ook aangeven
waar gelovigen in onze tijd het
anders doen. Zo mogelijk zal
steeds een samenvatting op sten
cil worden uitgereikt.
Voor de tweede zondag is aan
een themadienst gedacht. Werk
en gespreksgroepen die in de ge
meente actief zijn en de dienst
mee voorbereiden kunnen the
ma's aandragen. Plaatselijke pre
dikanten werken hieraan mee,
maar het is ook denkbaar dat
gastvoorgangers ('specialisten')
worden uitgenodigd. Er kan ge
legenheid worden geboden tot
gesprek met de voorganger.
De vierde zondag is gereser
veerd voor een vesper, een
avondgebed dat voor een aantal
mensen van grote waarde is. Het
is niet per se noodzakelijk dat
hier predikanten in meewerken.
De andere diensten zijn leer-
diensten, waarin bepaalde on
derwerpen aan de orde komen.
Een aantal mensen heeft toege
zegd hierin regelmatig te willen
voorgaan.
In de zomermaanden (vakan-
tietijd) krijgen de diensten het
karakter van een avondgebed,
een korte meditatie over een lied.
Dit schema is als richtlijn be
doeld. Er kunnen omstandighe
den zijn die het nodig maken dat
ervan wordt afgeweken. Aan het
avond van het kalendeijaar zal
worden beoordeeld in hoeverre
de avonddienst op deze wijze een
zinvolle plaats heeft in het leven
van de gemeente.
Op zondag 3 januari begint ds.
Plomp met Zondag 1 van de Hei-
delbergse Catechismus ('De
vraag van je leven'), op 10 januari
zal ds. K. Vegter het bijbelse
kernwoord 'genezing' behande
len.
Agenda
Gevangenispastoraat. Het
Toerustingscentrum van de Ge
reformeerde Kerken houdt op
zaterdag 16 januari een thema
dag over het onderwerp 'gevan
genispastoraat - gemeentepas
toraat'. De dag is in de eerste
plaats bedoeld voor kerkeraads-
leden uit die gemeenten waar
een huis van bewaring is.
Doel is het bevorderen van
contacten tussen het gevange
nispastoraat en het pastoraat in
'gewone' kerkelijke gemeenten.
Het blijkt dat gevangenispasto
res zich in hun werk nogal geïso
leerd voelen, terwijl 'gewone' ge
meenten vaak geen weet hebben
van wat zich in gevangenissen af
speelt.
Belangstellenden kunnen ver
dere inlichtingen krijgen of zich
melden bij het Toerustingscen
trum in Leusden, postbus 202,
3830 AE, 033-943244.
Nieuwe religie. De werk
groep 'Nieuwe religieuze bewe
gingen' van de afdeling 'Interre
ligieuze ontmoeting' van de
Raad van Kerken in Nederland
houdt op 9 maart een studiedag
over 'Nieuwe alternatieve reli
giositeit bij jongeren'. De dag is
speciaal voor catecheten, gods
dienstleraren, pedagogen en vor
mingswerkers die vooral met
jongeren bezig zijn.
Hij geeft recente informatie
over dit thema en biedt ook een
pastoraal-theologische bezin
ning. Er zal gebruik worden ge
maakt van audiovisuele midde
len. Plaats is het kerkelijk cen
trum 'De Brug' aan de Schuilen-
burgerweg 2 in Amersfoort. Men
kan zich opgeven bij de genoem
de werkgroep, postbus 203, 3830
AE Leusden, 033-943244, toestel
221.
Hervormde Kerk: benoemd
tot hoofdpredikant bij de inrich
tingen van het ministerie van
justitie dr. M. M. W. Blom, pastor
bij het Riagg Zuid- en Nieuw-
West-Amsterdam en het Berk-
sencentrum Amsterdam, wo
nend te Oegstgeest; aangenomen
naar Sassenheim G. T. Volleb-
regt Zwolle, naar Biggekerke-
Meliskerke (Z.) kandidaat me
vrouw M. J. Köther-Middelhoek.
beroepen te Avezaath (Geld.) vi
caris J. Kool aldaar.
Onderscheiding
Ds. C F. Beyers Naudë, tot
vorig jaar secretaris-generaal van
de Zuidafrikaanse Raad van Ker
ken, zal op 14 januari in het West-
duitse Tübingen de 'Herbert
Haag-prijs voor vrijheid in de
kerk' ontvangen. De onderschei
ding, die werd ingesteld door de
rooms-katholieke hoogleraar
Herbergt Haag en waaraan een
bedrag van 10.000 mark is ver
bonden, is hem verleend voor
zijn strijd voor de afschaffing
van de apartheid.
De Braziliaanse bevrijdings
theoloog Leonardo Boff kreeg
indertijd als eerste de prijs.
Palestijn. De paus heeft
voor het eerst in de geschiedenis
een Palestijnse geestelijke be
noemd tot patriarch van Jeruza
lem voor de gelovigen van de La
tijnse rite. Het is de 54-jarige Mi
chel Sabbah, opvolger van de 77-
jarige Italiaan Giacomo Beltritti.
De in Nazareth geboren Sabbah
was sinds vier jaar president van
de Katholieke Universiteit in Be
thlehem.
Het Vaticaan ontkende, dat de
benoeming van de Palestijn ge
zien moet worden als een keuze
van de paus in de huidige con
frontatie tussen Israël en de Pa
lestijnse bevolking van de Ga-
zastrook en de Westelijke Jor-
daanoever. "Benoemingen zijn
veel langer onderweg", zei een
Vaticaanse prelaat, die onbe
kend wenste te blijven.
