TAD LEIDEN
'Mensen hebben soms rare ideeën over de school'
Besturen kinderopvangcentra
teleurgesteld in gemeenteraad
LEIDSCH DAGBLAD
Zuster Edith verlaat na bijna 25 jaar Praktijkschool
Na besluit tot oprichting centraal instituut
SYMPOSIUM OVER ORGEL
aciiel in trlje liiflj
Postkantoren
Rechtbank
veroordeelt
Leidse tot
halfjaar cel
Joppensz
weer open
Negen maanden geëist tegen verslaafde
s
ZATERDAG 19 DECEMBER 1987
LEIDEN - "Onze kinderen zijn niet zielig". Ze zegt het
met een stelligheid die geen tegenspraak duldt en het is
ook de enige keer in het gesprek dat mevrouw Heems
kerk, beter bekend als zuster Edith, haar stem verheft.
"Mensen hebben vaak zo'n raar idee over een school als
de onze". Zijzelfheeft daarentegen een sterke band met
de leerlingen van de Praktijkschool voor voortgezet
speciaal onderwijs aan moeilijk lerende kinderen, ge
vestigd aan de Lammenschansweg. Die band wordt
binnenkort evenwel verbroken: na een dienstverband
van bijna 25 jaar zegt de zuster de school vaarwel om in
Heemstede een bestuursfunctie te gaan bekleden bin
nen de congregatie van de Zusters van de Voorzienig
heid.
De nu 56-jarige zuster, in 1931 in
Noord wij kerhout geboren,
kwam in 1951 terecht bij de Prak
tijkschool. Die heette toen nog
Lidwinaschool, was alleen voor
meisjes toegankelijk en geves
tigd in een oud houten gebouw
aan de Lammenschansweg op de
plaats waar nu de speelplaats is.
Edith Heemskerk had in datzelf
de jaar haar diploma aan de
kweekschool gehaald. "Er waren
toen in het onderwijs nog banen
genoeg, ik kon er uit drie kiezen.
door
Simone van Driel
Ik heb voor deze school gekozen
omdat de individuele aanpak
van de leerlingen me aansprak.
En als je jong bent, zoek je toch
naar een uitdaging, naar iets wat
meer moeite kost".
Drie jaar na haar aanstelling
besloot Edith Heemskerk toe te
treden tot de zusters van de
Voorzienigheid. Dat had niet zo
veel te maken met het feit dat op
de school destijds bijna louter
zusters rondliepen, zegt ze. "Ik
denk dat ik al eerder wilde intre
den, dat ik wilde horen bij zo'n
hechte groep. En die keus is heel
goed geweest".
Dat ze eerst één van de weinige
juffrouwen tussen de zusters
was, betekende overigens wel
een andere benadering door de
kinderen. "Juffrouw Heems
kerk, mag ik helpen dan?", de
clameert ze in perfect plat Leids.
"Zo stonden ze dan voor de ra
men, die Leidse glibbertjes. En
ik nam ook wel eens kinderen
mee naar huis. Voor hen was het
wel even wennen toen ik zuster
werd. Zusters droegen toen nog
een habijt en het was voor de
leerlingen een verandering mij
dóar ook plotseling in te zien".
Samengevoegd
Gevolg van haar toetreding
was wel dat ze werd overge
plaatst naar Amsterdam, waar ze
school en een afdeling voor
voortgezet onderwijs met twee
klassen.
"Het was logischer dat de twee
scholen bij elkaar zouden wor
den gevoegd. De Lidwinaschool
werd opgeheven, de leerlingen
van onze lagere school gingen
naar Pancras en de leerlingen
van het voortgezet onderwijs van
die school werden samenge
voegd met die van ons. Zo ont
stond de Praktijkschool. Die telt
nu 110 leerlingen tussen de
twaalf en twintig jaar"
Een verandering in het onder
wijs op de school in vergelijking
met vroeger is volgens de zuster
dat er veel meer materiaal voor
handen is en de lessen veel geva
rieerder zijn. "Omdat de school
eerst alleen voor meisjes was, be
perkten de lessen zich vroeger
tot koken en textiele werkvor
men. Nu wordt er van alles, door
zowel jongens als meisjes, ge
daan: ze leren behangen, fietsen
maken, tegels zetten, koken, las
sen, noem maar op. En: schoon
maken. De leerlingen maakten
en maken nog steeds de school
schoon. Ze moeten tenslotte alle
maal leren ramen zemen. De
school is zoveel mogelijk op de
praktijk gericht, met voor elke
leerlingen individuele begelei
ding".
Hecht
Anders is ook dat veel leerlin
gen nu op stage gaan. Dat kan in
een bejaardentehuis, een crèche
of op een school zijn, maar ook
bij de gemeentelijke directie
groen of de universiteit. En on
danks dat scholen voor moeilijk
lerende kinderen een bepaald
stigma hebben, wijst de praktijk
volgens zuster Edith het volgen
de uit: "Onze kinderen vinden
net zo gemakkelijk of moeilijk
een baan als andere jongeren.
Wel is het zo dat we soms ons
best moeten doen om hen ergens
geplaatst te krijgen. Maar is dat
eenmaal gelukt, dan zijn de
werkgevers zeer tevreden. De
leerlingen blijken vaak trouw,
correct, en heel sociaal. Dat
laatste proberen we ze hier goed
mee te geven. Als ik zo in Leiden
rondkijk, komen ze toch bijna al
lemaal goed terecht, krijgen net
als anderen gewoon een gezin".
Toch is de school anders dan
andere omdat het nu eenmaal
een ander soort onderwijs is. Dat
brengt volgens de zuster met
zich mee dat er een zeer gemoti
veerd leerkrachtenkorps moet
rondlopen, wat volgens haar op
de Praktijkschool ook het geval
is, en dat het contact met de leer
lingen tamelijk intens is. "Onze
school is niet te vergelijken met
scholengemeenschappen waar
acht-, negenhonderd kinderen
op zitten. Alle leerkrachten hier
kennen alle leerlingen, ik ken al
le ouders en al het personeel is
steeds met de kinderen bezig. De
concierge bijvoorbeeld gaat elke
week met een groep naar een
"Ook het contact met oud-leer
lingen is bij ons denk ik veel ster
ker dan op andere scholen. Ze
komen hier vaak binnen, bij
voorbeeld om hun kinderen te la
ten zien. Zo zaten we pas in ver
gadering, de deur zwaaide plot
seling open, er werd een reiswieg
in de kamer gezet: 'Dit is Ed
ward!'. Ik heb hier een gouden
tijd gehad".
in het hartje van de Jordaan een
klas van bijna vijftig leerlingen
voor zich vond. In 1957 kwam ze
weer op de Lidwinaschool terug,
maar lang bleef ze er niet. In 1961
werd ze wederom naar Amster
dam geroepen, nu om les te ge
ven op een school voor zeer
moeilijk lerende kinderen. Twee
jaar daarna maakte ze opnieuw
en nu 'voorgoed' de gang naar
Leiden. De zuster die vanaf de
oprichting van de Lidwina
school in 1930 de scepter had ge
zwaaid, ging met pensioen. Zus
ter Edith werd het nieuwe hoofd.
De school, vertelt ze, onder
ging in 1980 de nodige verande
ringen. De Lidwinaschool kende
een lagere school en een afdeling
voor voortgezet onderwijs die uit
vier klassen bestond. De Pan-
crasschool, die alleen voor jon
gens was, had ook een lagere
Het orgel van de Pieterskerk. (archieffoto Jan Holvast
LEIDEN - Een flink aantal mede
werkers en bestuursleden van de
Leidse kinderopvangcentra is zeer
teleurgesteld dat de gemeenteraad
heeft besloten tot een centraal in
stituut voor kinderopvang. Ze vin
den dat de gemeente te veel wil ver
wezenlijken in een te korte tijd.
Bovendien zijn nog veel te veel
zaken onduidelijk. Doordat de raad
nu toch al een besluit heeft geno
men, heeft hij over de gevoelens
heengewalst van de medewerkers,
aldus Doky Verhagen, portefeuille
houder kinderopvang van de
Stichting Welzijn Leiden, en
Martha Besemer, voorzitter van de
Werkgemeenschap Kindercentra
Leiden (WKL).
In Leiden wordt al lange tijd ge
discussieerd over de toekomst van
de kinderopvang in deze gemeen
te. De gemeente acht een nieuwe
opzet noodzakelijk nu is gebleken
dat een aantal instellingen - voor
namelijk peuterspeelzalen - pro
blemen heeft met het beheer van
de administratie, de gebouwen en
personeelszaken.
DEN HAAG/LEIDEN - Tegen een
35-jarige heroïneverslaafde uit Lei
den is gisteren voor de Haagse
rechtbank negen maanden gevan
genisstraf geéist. Hij heeft bekend
de afgelopen drie jaar vijftig straf
bare feiten te hebben gepleegd, va
riërend van winkeldiefstallen tot
inbraken.
De man is zo'n dertien jaar ver
slaafd. Om in zijn dagelijkse be
hoefte aan heroïne en rohypnol te
kunnen voorzien ging hij de afgelo
pen jaren geregeld op het dieve-
pad. Winkels werden door hem
veelvuldig bezocht, maar hij pleeg
de ook inbraken en stal uit vracht
wagens en boten. Bovendien werd
hij een keer betrapt bij een zender
van een radiopiraat en stal hij het
receptenboekje van zijn huisarts.
Pogingen om op vervalste recepten
rohypnol te krijgen mislukten.
Sinds april is de man niet meer
aangehouden. Volgens zijn zeggen
gebruikt hij sindsdien vooral me
thadon en nog maar heel af en toe
heroïne en rohypnol. Hij erkende
nog steeds verslaafd te zijn en ook
nog niet te hebben besloten een po
ging te doen van de drugs af te ge
raken.
Officier van justitie mr. Van den
Broek vond in het nog steeds
voortdurende drugsgebruik aan
leiding om een lange onvoorwaar
delijke gevangenisstraf te eisen. De
officier beaamde dat de man zich
De reden hiervoor is dat hun be
sturen dermate vaak van samen
stelling wisselen dat de afzonderlij
ke leden niet genoeg tijd hebben
om voldoende kennis van deze za
ken op te doen. Bestuursleden zijn
namelijk doorgaans ouders van
kinderen die op de peuterspeelza
len geplaatst zijn. Als de kinderen
na een paar jaar vertrekken, ver
trekken ook de ouders.
Motivatie
Om aan deze moeilijkheden een
einde te maken, wil de gemeente
per 1 januari 1989 een centraal in
stituut in het leven roepen. Dat zou
de beheerstaken van de instellin
gen moeten overnemen. Ook de
vier kinderdagverblijven zouden
onder de hoede moeten komen van
het instituut. En dat gaat veel be
trokken nu te ver.
Martha Besemer: "De proble
men bij peuterspeelzalen spelen
niet of nauwelijks bij de kinder
dagverblijven. Daar wisselen be
sturen veel minder van samenstel
de laatste tijd niet schuldig heeft
gemaakt aan strafbare feiten, maar
wees de rechtbank op het feit dat
hij nog steeds verslaafd is en de si
tuatie van de ene op de andere dag
weer kan veranderen. Bovendien
benadrukte Van den Broek dat de
man met zijn optreden veel schade
en ergenis heeft veroorzaakt bij de
slachtoffers.
Mr. Sprenger, de advocaat van
de verdachte, vond de geëiste straf
van vijftien maanden veel te hoog.
Hij meende dat die op z'n minst
moest worden gehalveerd, omdat
zijn cliënt niet alleen schuldig is,
maar eveneens slachtoffer. Door
Mannenkoor
Het Rijnlands Christelijk Man
nenkoor Vox Humana treedt zon
dag 20 december op in het Acade
misch Ziekenhuis op het Leidse
Plein, gebouw 1, tweede etage
nieuwbouw. Aanvang 15.00 uur.
ling. Bovendien hebben kinder
dagverblijven doorgaans een gro
ter team. Zij kunnen hun taken
goed aan en ze vragen wat voor nut
het heeft om die over te dragen aan
dat centrale instituut. Besturen
hebben dan nauwelijks meer iets te
besturen en dat bevordert de moti
vatie van al deze hardwerkende
vrijwilligers niet".
"We hadden ook liever gezien",
vult Doky Verhagen aan, "dat de
gemeente eerst zou beginnen met
de oprichting van een centraal in
stituut voor alleen de peuterspeel
zalen. Als dat eenmaal een tijdje
draait, zou altijd later nog kunnen
worden bekeken of ook de kinder
dagverblijven zich zouden moeten
aansluiten". Uiteindelijk hebben
drie van de vier kinderdagverblij
ven zich tegen het gemeentelijke
plan uitgesproken.
Medewerkers en bestuursleden
van kinderopvangcentra zijn ook
bang dat de gemeente veel te hard
van stapel loopt. Het is de bedoe
ling dat het centrale instituut per 1
september 1988 wordt opgericht
het falende overheidsbeleid bij de
drugsbestrijding floreert de illega
le handel. "Wij falen met zijn allen
door de illegale handel niet de kop
in te drukken", aldus Sprenger.
"Als de maatschappij faalt, kun je
het individu, de junk, dan wel straf
fen?"
Sprenger benadrukte dat een
lange gevangenisstraf ook weinig
zin heeft. De Leidenaar zal zelf de
beslissing moeten nemen om van
de drugs af te blijven. Een langdu
rige gevangenisstraf zal aan zo'n
beslissing niet bijdragen, meende
Sprenger.
Op Oudejaarsdag doet de recht
bank uitspraak.
El'jakim
De bijbelkring El'jakim houdt
zondag 20 december in verband
met kerstmis een feestelijke
avond voor jong en oud aan de
Olmenrode 4 in de Leidse Meren-
wijk. Er is samenzang, een kin
derverhaal en een korte overden
king, muziek en koffie. De bijeen
komst begint om 18.00 uur en ein
digt omstreeks 20.00 uur. Voor in
formatie: tel. 070-279949, Theo en
Anneke Beerenfenger.
waarna het per 1 januari 1989 offi
cieel met zijn werk begint. De da
mes Verhagen en Besemer stellen
nu dat er nog zoveel onduidelijkhe
den zijn en dat de zaak zo ingewik
keld is, dat het zeer waarschijnlijk
niet zal lukken om de kwestie op
tijd af te ronden".
"Het instituut moet voor 1 sep
tember zijn opgericht. Dat bete
kent dat er in feite, gezien alle va
kanties, maar zes maanden be
schikbaar zijn om zaken te regelen.
Dat lijkt ons veel te weinig. Vooral
ook omdat er zoveel verschillende
instellingen zijn die bovendien ook
nog vaak verschillend werken. We
zijn nu bang dat door de grote tijds
druk er een slecht plan op tafel
komt, waardoor mensen nog jaren
later worden gefrusteerd. Wij heb
ben liever een zorgvuldiger opge
zet instituut dat dan maar des
noods later begint", aldus me
vrouw Verhagen.
Het zit beiden overigens behoor
lijk dwars dat wethouder Van Don
gen een eerder gedane toezegging
dat betrokken inspraak zou wor
den gegeven, heeft ingetrokken.
"De wethouder heeft verklaard dat
het om de uitwerking gaat van een
al eerder ingediend plan. Heel for
meel bekeken, is dat misschien wel
waar. Maar ze gaat hiermee wel
voorbij aan de gevoelens van de be
trokkenen".
Verhagen en Besemer verwach
ten niet dat de verschillende in
stanties nu nog veel aan de plannen
kunnen veranderen. "Van hen
wordt verwacht dat ze binnenkort
een intentieverklaring onderteke
nen waarin ze instemmen met de
oprichting van het centraal insti
tuut. De instellingen kunnen dat
niet weigeren, want de gemeente
zet dan na 1 januari 1989 de subsi
die stop. Dat is een ijzersterk
breekijzer".
De verschillende organisaties
hebben Leidse politici al eerder
duidelijk gemaakt dat ze bezorgd
zijn over de ontwikkelingen. "Dat
is gebeurd tijdens een informatie
avond. We hadden het idee dat de
raadsleden onze argumenten had
den opgepikt. Maar later, tijdens
een vergadering van de raadscom
missie, bleek daar niets van. De
raadsleden discussieerden nauwe
lijks over het voorstel en er werden
ook vrijwel geen vragen gesteld".
"Hoekema van D66 was eigenlijk
de enige uitzondering. Al met al
vonden we de opstelling van de
raadscommissie zeer teleurstel
lend", aldus Verhagen en Besemer,
die inmiddels een brief naar de
commissieleden hebben gestuurd,
waarin ze van hun teleurstelling
blijk geven.
LEIDEN - In het kader van de aan
staande restauratie van het orgel in
de Pieterskerk wordt op 9 januari
volgend jaar een symposium ge
houden in de Pieterskerk over dat
orgel. De voorbereidingen voor het
opknappen van het 16e eeuwse or
gel zijn al enige tijd gaande en wel
licht kan in 1990 met de restauratie
worden begonnen.
Deze restauratie, de zoveelste in
de lange geschiedenis van het mu-
LEIDEN - De avondopenstelling
van de postkantoren aan de Leidse
Breestraat en aan de Leiderdorpse
Heinsiuslaan is in verband met de
kerstdagen gewijzigd. De postkan
toren zijn nu woensdavond 23 de
cember open.
ziekinstrument, is zo omvangrijk
en ingewikkeld dat er een grondige
studie aan voorafgaat. Daarom ook
wordt dit symposium gehouden.
Onder voorzitterschap van Han
Lammers, organist en commissaris
van de koningin in Flevoland, zul
len vier deskundigen er hun licht
over laten schijnen. Bovendien zul
len de forumleden (de heren Van
Biezen, Van Nieuwkoop, Gronds-
ma en De Raad) ook enkele impro
visaties op het orgel laten horen.
Om 12.00 uur gaan de deuren van
de Pieterskerk open voor enkele
rondleidingen. Het symposium be
gint twee uur later. Belangstellen
den kunnen zich melden bij de or
ganiserende instanties, de Stich
ting Pieterskerk Leiden en de
Stichting Vrienden van de Pieters
kerk.
DEN HAAG/LEIDEN - Een 22-ja-
rige Leidse is 'uit armoede' door de
Haagse rechtbank tot zes maanden
onvoorwaardelijke gevangenis
straf veroordeeld. Rechtbankpresi
dent mr. R.A.C. van Rossum zei dat
hij veel liever een andere veroorde
ling had uitgesproken waarbij de
vrouw een psychiatrische behan
deling zou ondergaan, maar daar
toe ontbrak het de rechtbank aan
mogelijkheden.
De vrouw stond terecht voor het
tweemaal bedreigen van een con
ducteur en een inbraak. Ze heeft
een lang strafblad en daarom eiste
officier van justitie mr. I. Klopper-
Gerretsen twee weken geleden ne
gen maanden onvoorwaardelijke
gevangenisstraf.
Op verzoek van de verdediging
werd echter besloten te bekijken of
psychiatrische behandeling op
vrijwillige basis mogelijk was. De
reclassering heeft de afgelopen
twee weken daarvoor een onder
zoek ingesteld. Geen enkele inrich
ting was echter bereid de vrouw op
vrijwillige basis op te nemen, om
dat dan de kans veel te groot was
dat ze de behandeling tussentijds
zou staken. Ook een geconsulteer
de psychiater achtte die kans erg
groot.
De inrichtingen wilden de vrouw
wel opnemen als de rechtbank dat
zou bevelen, maar daarvoor zijn de
feiten niet ernstig genoeg, zo meen
de rechtbankpresident Van Ros
sum. Zo ontstond de situatie dat de
rechtbank veel liever een psychia
trische behandeling wilde opleg
gen, maar daarvoor geen strafrech
telijke mogelijkheden heeft.
"We kunnen je op basis van deze
feiten niet gedwongen laten opne
men. Dan blijft uit armoede alleen
gevangenisstraf over met de hoop
dat je na het uitzitten daarvan zelf
op zoek gaat voor een behande
ling", aldus Van Rossum. De recht
bank veroordeelde haar daarom tot
zes maanden onvoorwaardelijke
celstraf.
LEIDEN - Het buurthuis Cornelis
Joppensz heeft een nieuw onder
komen. Wethouder Van Dongen
opent op zaterdag 9 januari het
nieuwe gebouw aan de Oppen-
heimstraat 6a, de voormalige kleu
terschool Duimelijn. Het buurt
huis is enkele maanden dakloos ge
weest door het afbranden van het
oude gebouw aan de Lorentzkade.
De feestelijke opening heeft op
9 januari plaats. Er vinden vanaf
12.00 tot 23.30 uur tal van activitei
ten plaats.
