Bond eist garantie
van directie NOS
Rechtbank: vissers moeten
bijvangsten teruggooien
'Bedrijven dwingen buitenlanders aan te nemen'
Acties op radio en tv tijdens Kerstdagen?
Werkschuwe en luie
werkloze bestaat niet
Premie ziektekostenverzekering
met 3 tot 5 procent verhoogd
Vijf miljard gevonden
in armlastig EG-fonds
VRIJDAG 18 DECEMBER 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
HILVERSUM (GPD) - Medewerkers van het Facilitair Bedrijf (FB) van de NOS hebben
de directie gisteravond een ultimatum gesteld. Als niet binnen 48 uur de toezegging er ligt
dat bij dit bedrijf geen ontslagen vallen, worden op de Kerstdagen acties gehouden tijdens
radio- en televisieuitzendingen. De Raad van Beheer van de NOS liet gisteravond weten
een kort geding aan te spannen tegen de omroepbonden, als zij zich aan hun voornemen
tot acties houden.
Gisteravond tijdens een bijeen
komst in het NOS-gebouw, waar
een paar honderd omroepmede
werkers zich hadden verzameld,
machtigden de leden hun bonden
om acties voor te bereiden. De vak
bonden willen, omdat het een ver
rassing moet blijven, niet zeggen
wat voor acties op til zijn. Prikac-
ties maar ook 'een algehele werk
staking waarbij het beeld op zwart
komt en de radio zal zwijgen' zijn
de mogelijkheden.
De bonden eisen van de directie
van het FB, dat vanaf 1 januari
wordt afgesplitst van de NOS en
als Nederlandse Omroepproduktie
Bedrijf (NOB) verdergaat, de toe
zegging dat er de eerstkomende
drie jaar geen ontslagen vallen. De
ontslagen dreigen, nu minister
Brinkman (cultuur) niet van plan is
meer geld beschikbaar te stellen
aan het NOB. Hij vindt dat het
nieuwe bedrijf de schuldenlast van
FB moet overnemen. De Tweede
Kamer heeft gisteravond in een
motie van de VVD en PvdA de mi
nister opgedragen het bedrijf meer
geld te geven om zo ontslagen te
voorkomen.
Het standpunt van de minister
was enkele dagen geleden aanlei
ding voor de directie van het FB in
een brief aan de bonden te stellen
dat 'collectief ontslag in de loop
van 1988 onvermijdelijk is'. Die
brief heeft de directie van het FB
onder druk van de raad van beheer
van de NOS (waaronder de directie
officieel ressorteert) gisteren moe
ten intrekken.
Vakbondsbestuurder Klaas
Koornstra van de Dienstenbond
FNV wil echter voorkomen dat op
2 januari een brief met dezelfde in
houd, maar dan van de zelfstandige
NOB-directie opnieuw in de bus
ligt. De vakbonden vinden dat de
directie haar consequenties moet
trekken. Koornstra gisteravond
daarover: "Als de directie en de
raad van commissarissen van het
NOB een beetje karakter hebben,
zeggen ze niet verantwoordelijk te
willen zijn voor de massaontslagen
die zullen volgen en stappen ze op.
Doen ze dat niet dan volgt er een
complete chaos. Dan zullen zij za
ken met ons moeten doen".
Het dagelijks bestuur van de
NOS is verbolgen over de opstel
ling van de omroepbonden en zal
eventueel in kort geding een ver
bod op de acties vragen en schade
vergoeding eisen voor mogelijke
schade. Volgens het dagelijks be
stuur treft de NOS geen blaam om
dat zij zich aan de afspraken met de
bonden wil houden. Voorts blijft
de raad van mening dat acties die
in eerste instantie tegen de minis
ter zijn gericht niet ten nadele moe
ten zijn van de zendgemachtigden.
ROTTERDAM (ANP) - Het vin
den van een vaste baan van een ze
ker niveau is voor werkloze jonge
ren een belangrijk, zo niet het be
langrijkste doel in hun leven. Zij
zijn bereid om daar zeer veel voor
te doen, zoals het volgen van cur
sussen en het opdoen van ervaring.
Maar de meeste langdurig werklo
ze jongeren zien weinig heil in het
deelnemen aan één van de vele
werkgelegenheidsprojecten, om
dat de ervaring hun heeft geleerd
dat die niet het uitzicht bieden op
het krijgen van een fel begeerde
baan.
Dit blijkt uit een onderzoek dat
de universiteit van Leiden in op
dracht van de gemeente Rotterdam
heeft uitgevoerd naar de ervarin
gen van langdurig werkloze jonge
ren en hun toekomstverwachtin
gen. Het is volgens één van de on
derzoekers, F. Meijers, voor het
eerst dat aan werkloze jongeren
zelf is gevraagd hoe zij hun toe
komst zien en wat er naar hun me
ning moet worden gedaan om het
probleem van de jeugdwerkloos
heid op te lossen. Volgens Meijers
voldoen werkloze jongeren in geen
enkel opzicht aan het beeld dat bij
voorbeeld in de media over hen
naar voren komt. Zij zijn niet lui of
werkschuw.
Alle 41 werkloze jongeren (tus
sen 17 en 26 jaar) die zijn onder-
Onderzoek rekent af met verkeerd beeld
vraagd willen zonder uitzondering
ontzettend graag een baan. Ook
meisjes willen via vast werk econo
mische zelfstandigheid verkrijgen.
Het is volgens Meijers niet waar dat
meisjes het huwelijk of het moe
derschap als ontsnappingsmoge
lijkheid verkiezen.
De onderzoekers zijn tot de con
clusie gekomen dat de bestaande
werkgelegenheidsprojecten en het
jeugdwerkgarantieplan de arbeids
marktpositie van jongeren niet ver
beteren, omdat de scholingspro
gramma's niet aansluiten op de be
hoeften van het bedrijfsleven. De
ondervraagde jongeren die deelna
men aan een werkgelegenheids
project werden niet voor vol aange
zien, kregen vaak onbenullige
klusjes te doen en hebben de erva
ring dat zij later bij het solliciteren
toch nog als kneusjes worden be
schouwd.
Daarom is het volgens Meijers
lijk inzien, er weinig animo is voor
het deelnemen aan arbeidsleer-
plaatsenprojecten. "Waarom zou
een werkloze jongere tijd en ener
gie gaan investeren als van te voren
al vast staat dat het geen rende
ment oplevert", aldus Meijers. Het
geringe animo onder werkloze jon
geren om aan een leerplaatsenpro
ject deel te nemen was voor de ge
meente Rotterdam aanleiding op
dracht te geven voor het onder
zoek.
Uit het onderzoek is ook geble
ken dat veel langdurig werkloze
jongeren zich realiseren dat zij bij
het solliciteren toch uit de boot val
len omdat zij in een nadelige posi
tie staan ten opzichte van jongere
schoolverlaters. Bovendien
schroeven werkgevers hun oplei
dingseisen steeds verder op. Daar
om moet de begeleiding en bemid
deling van werkloze jongeren door
het gewestelijk arbeidsbureau vol
gens Meijers veel intensiever
plaatsvinden dan nu gebeurt. "De
meeste jongeren realiseren zich dat
zij het op eigen kracht niet meer
redden".
De onderzoekers zijn van me
ning dat arbeidservaringsplaatsen
alleen zin hebben als die ook een
garantie bieden voor het krijgen
van een vaste baan. De plaatselijke
overheden zouden hierin een be
langrijke rol kunnen spelen door
met het bedrijfsleven contracten af
te sluiten. Hierin moet de inhoud
van de scholingsprogramma's wor
den vastgelegd, afgestemd op de
behoefte van het bedrijfsleven. De
aard en omvang van de te creéren
werkgelegenheid moeten worden
vastgelegd en er moeten concrete
afspraken worden gemaakt over de
financiering.
Volgens Meijers komen de pessi
mistische verwachtingen van de
werkloze jongeren om via een
werkgelegenheidsproject een baan
te vinden aardig overeen met de
objectieve feiten. Investeren in een
leer-ervaringsplaats met het doel
een vaste baan te krijgen is volgens
hem onder de huidige omstandig
heden 'een uiterst dubieuze inves
tering'.
AMSTERDAM - Het PTT-sorteercentrum aan de Amsterdamse Oosterdokskade gonst i
Tien poststukken worden dezer dagen door de posterijen behandeld.
DEN HAAG (ANP) - Het gerechts
hof in Den Haag heeft vanochtend
een aantal tong- en scholvissers
veroordeeld omdat zij per ongeluk
gevangen kabeljauw niet over
boord hebben gezet. De vissers, die
door de rechtbank in Middelburg
waren ontslagen van rechtsvervol
ging omdat ze de kabeljauw niet
met opzet hadden opgevist en om
dat deze illegale vangst bij terug-
Economie kort
Sleepbootoorlog
Het Rotterdamse bedrijf Ton
Kooren heeft een kort geding aan
gespannen om te voorkomen dat
het opnieuw wordt geconfronteerd
met blokkades. Woensdag verhin
derden slepers van Smit Interna
tionale enige tijd dat vier
van Kooren konden afmeren.
Granaria
De particuliere schippers heb
ben besloten de boycot op de beur
zen van het Rotterdamse graanver-
ladersbedrijf Granaria op te schor
ten. Zij wachten of het bedrijf een
nieuwe vergunning krijgt om met
eigen duwbakken buiten de schip-
persbeurs om lading te vervoeren.
Consumenten
Staatssecretaris Evenhuis (eco
nomische zaken) heeft 1,2 miljoen
gulden beschikbaar gesteld voor
projecten van de Consumenten
bond en Konsumenten Kontakt
(KK). De organisaties moeten in
overleg met het bedrijfsleven tot
afspraken komen over produkten,
voorwaarden waar die produkten
aan moeten voldoen en een even
tuele klachtenregeling.
Belasting VS.
Het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden en de Senaat hebben
een voorlopig akkoord bereikt
voor verhoging van de belastingen.
Deze belastingmaatregelen moe
ten de komende twee jaar 23 mil
jard dollar (ruim 40 miljard gulden)
opleveren voor het terugdringen
van het begrotingstekort.
Bod
Barker and Dobson, een Britse
banketbakkerij met een jaaromzet
van 131 miljoen pond sterling,
heeft een overnemingsbod ter
waarde van twee miljard pond ster
ling (6,7 miljard gulden) uitge
bracht op de supermarktketen Dee
Corporation. Barker biedt 1,25 mil
jard pond in contanten en de rest
in aandelen.
zetting toch zou zijn gestorven,
moeten nu het geschatte voordeel
aan de Staat terugbetalen. Het gaat
om bedragen van 2500 tot 14.000
gulden. Bovendien legde het hof
de vissers symbolische boetes op
van 200 tot 700 gulden.
De bijgevangen kabeljauw moet,
ongeacht de gevolgen, toch over
boord worden gezet, zo oordeelde
het hof. Want als per ongeluk ge
vangen vis toch op de markt kan
worden gebracht, wordt het aan
trekkelijk gemaakt om vaker op
die manier over de schreef te gaan.
Daardoor komt de visstand uitein
delijk toch in gevaar.
De president van de rechtbank
in Den Haag, mr. M. Wijnholt, heeft
gisteren kleine scholvissers geen
schadevergoeding van de staat toe
gekend. Als de vissers een schade
vergoeding van de Staat willen om
dat ze hun persoonlijke contingen
ten niet hebben kunnen opvissen,
moeten ze die maar zien te krijgen
door middel van een zogenaamde
bodem-procedure, zo luidde de uit
spraak van dit kort geding.
De kleine scholvissers hadden al
eerder een kort geding tegen de
Staat aangespannen. Mr. Wijnholt
verplichtte de Staat toen om met
de eisers te overleggen. Dat overleg
heeft plaatsgehad, maar niets opge
leverd.
Er mag ook in de toekomst niet
worden gevist met een trechtervor
mig sleepnet dat langer is dan
twaalf meter. Dat heeft de presi
dent Wijnholt van de rechtbank
gisteren bepaald. Een aantal vis
sers dat gebruik maakt van een
dergelijke 'boomkor', had een kort
geding aangespannen om met een
langer net te mogen vissen.
Ze vinden het verbod om een
langer net te gebruiken, dat werd
opgelegd als één van de maatrege
len om de vangstcapaciteit van de
Nederlandse vissers te beperken,
niet eerlijk. De vissers voelen zich
ten onrechte gediscrimineerd, al
dus Wijnholt. Dat andere landen
minder streng op de lengte van
boomkorren zijn, is in feite hun
zaak.
Verder zijn de kosten om de
werktuigen aan te passen relatief
gering, aldus de president, en kan
worden aangenomen dat de vissers
"welbewust hun vangstcapaciteit
hebben opgevoerd toen al in brede
kring bekend was dat de overbe-
vissing van de zeeën moest worden
teruggedrongen".
Miiieubussen
doen het goed
UTRECHT (ANP) - De twee
zogenaamde milieubussen
waarme het Twentse busbe
drijf TET sinds een jaar op
proef rijdt, voldoen goed. Op
buslijnen met veel stoplichten
en haltes, zoals in steden, be
spaart het energiezuinige sys
teem op de bussen zo'n 30 pro
cent brandstof.
De twee Twentse bussen zijn
uitgerust met het 'cumulosys-
teem'. Dit zorgt er voor dat de
energie die vrijkomt bij het
remmen niet verloren gaat,
maar gebruikt wordt bij het op
trekken. De bussen gebruiken
dus minder brandstof, ze ma
ken minder lawaai en boven
dien blijft de stinkende zwarte
rookwolk bij het optrekken
achterwege.
Het cumulosysteem kost dik
40.000 gulden per bus. De snel
heid waarmee het busbedrijf
die investering terugverdient
hangt af van de dieselprijzen,
maar momenteel bedraagt de
besparing vijf- tot achtduizend
gulden per jaar. Volgend jaar
komt een geheel herzien sys
teem beschikbaar. De TET
hoopt dat dit minder onder
houd zal vragen, want dit is een
van de zwakke punten van het
huidige systeem.
UTRECHT (ANP) - De premies
voor de particuliere ziektekosten
verzekering gaan op 1 januari over
het algemeen forser omhoog dan
een jaar geleden, zo blijkt uit een
rondvraag onder de verzekeraars.
Toen was er sprake van verhogin
gen van nul tot zes procent, nu zijn
er ook verhogingen bij van 15 en 20
procent, terwijl bij een enkele ver
zekeraar ook de bedragen van de
eigen risico's omhoog gaan.
Bij de grootste, Zilveren Kruis
(750.000 individueel verzekerden),
stijgt de premie op 1 januari gemid
deld met 3,95 procent en worden de
eigen risico's verhoogd met 100
gulden. Ohra (400.000 verzekerden)
meldt een premieverhoging van 3
procent en bij VGNN in Groningen
(315.000) varieert de premiestijging
van 3 tot 5 procent. VGZ in Nijme
gen (400.000) past de premies even
tueel pas op 1 april aan. Maar vol
gens een woordvoerster zal er dan
sprake zijn van ofwel handhaving
van de bestaande premies en eigen
risico's öf een slechts geringe ver
hoging.
Aegon (60.000) past een 'waaier'
van verhogingen toe, zoals een
woordvoerder het uitdrukte. Ze lo
pen uiteen van 0 tot 7 procent en
verder gaan de bedragen van de ei
gen risico's met 50 gulden omhoog.
De stijging is het grootst (7 pro
cent) voor klasseverzekerden.
Dat is ook het geval bij Enzico
(80.000) waar mensen die tweede
klas verzekerd zijn na 1 januari 20
procent meer gaan betalen en groe
pen derde klas verzekerden 15 pro
cent. Voor het grootste deel van de
meest gangbare polissen gaan de
premies op 1 mei 1988 met gemid
deld 5 procent omhoog.
Volgens directeur P. Mulder van
Enzico is er sprake van een zekere
'inhaal', terwijl bovendien de kos
ten sterk zijn gestegen door hogere
verpleegtarieven van ziekenhui
zen. Als het aantal verpleegdagen
daalt en het ziekenhuisbudget het
zelfde blijft stijgt het jaar daarop
het tarief per verpleegdag. "Dat
komt nu als een sprinkhanenplaag
op ons af', aldus Mulder. In het An-
tonius Ziekenhuis in Nieuwegein
kost een verpleegdag in klasse 2A
nu volgens hem bij voorbeeld al
1000 gulden en in het AMC in Am
sterdam en het Westeinde Zieken
huis in Den Haag zo'n 900 gulden.
Enkele kleine maatschappijen,
waaronder NVS in Amsterdam,
verhogen hun premies op 1 januari
niet. Voor de particuliere ziekte
kostenverzekeringen gold in 1986
een prijsmaatregel die inhield dat
de premies met niet meer dan 3
procent omhoog mochten. Die
maatregel is daarna niet verlengd.
STRAATSBURG (ANP) - De Europese Commissie heeft de afgelopen
jaren vijf miljard gulden, gereserveerd voor sociale projecten die nooit
van de grond komen, opgepot. Het Europees Sociaal Fonds, waarin dit
geld is opgespaard, blijkt helemaal niet te kampen met tekorten, zoals
eerder door de Commissie was beweerd.
Dat is gebleken bij een rigoureuze doorlichting van het fonds door Eu
ropees Commissaris Manuel Marin. Een woordvoerder van de Commissie
bevestigde gisteren dat Marin op deze manier bijna vijf miljard gulden
bijeen heeft geschraapt. Dat is bijna net zoveel jaarlijks voor het fonds
wordt uitgetrokken.
De Nederlandse Europarlementariër Hedy d'Ancona (PvdA) noemde
het donderdag een schandaal dat de lidstaten zo slecht gebruik maken
van de Europese fondsen. Tal van projecten blijken helemaal niet te wor
den aangemeld, voldoen niet aan de criteria of komen om andere redenen
niet van de grond.
"Het door de noordelijke lidstaten vaak geuite verwijt dat de zuidelijke
landen slordig omspringen met het geld voor de Europese structuurfond
sen blijkt ook op henzelf te slaan". Volgens d'Ancona laten de noordelijke
landen het net zo hard afweten. Ook Nederland heeft op die manier mil-
joenensubsidiews niet benut.
De uitkomst van de operatie werpt een schril licht op de wens van de ar
mere EG-landen en de Europese Commissie om de uitgaven voor de
structuurfondsen in de komende vijf jaar te verdubbelen. De Europese
top in Kopenhagen is onder meer mislukt omdat de noordelijke EG-lan-
den deze eis afwijzen.
EERSTE
VOOR
EUROPA
STERLING
HEIGHTS - De
eerste Chrysler
voor Europa komt
hier van de lopen
de band in een au
to/a b riek in de
stad Sterling
Heights in Michi
gan. Deze Dodge
Lancer 1988 komt
in Europa op de
markt als Chrys
ler GTS. (foto AP)
Bureau racismebestrijding vindt overheidmaatregelen onvoldoende
UTRECHT - "Sollicitatiebrieven
van buitenlanders gaan onderop de
stapel. Ook als ze aan de kwalifica
ties voldoen". Zo duidelijk als deze
bedrijfsleider van een garagebe
drijf zeggen de meeste werkgevers
het niet. Maar een voorkeur voor
Nederlandse werknemers bestaat
bij zeer veel bedrijven en perso
neelsfunctionarissen.
door
Nel van Bemmel
Mensen uit etnische minder
heidsgroepen komen dan ooi aan
zienlijk moeilijker aan werk dan
Nederlanders. Een paar cijfers: de
werkloosheid is onder buitenlan
ders (in beleidsstukken allochto
nen genoemd) drie keer zo hoog als
onder Nederlanders. In de afgelo
pen vier jaar daalde de werkloos
heid onder Nederlandse jongeren
met 37 procent. Die onder allochto
ne jongeren steeg met 17 procent.
Discriminatie is niet de enige
oorzaak van de hoge werkloosheid
onder buitenlanders. In een advies
aan de regering dat de Sociaal Eco
nomische Raad (SER) vandaag
vaststelde wordt als belangrijkste
oorzaak de geringe scholing van
minderheden genoemd. De SER,
waarin vertegenwoordigers van
werkgevers, van werknemers en
enkele onafhankelijke kroonleden
zitten, doet dan ook diverse aanbe
velingen voor de verbetering van
de scholing.
Onder meer wil de SER onder
zocht zien hoe het onderwijs zelf
beter voor deze groepen kan func
tioneren. Er zouden voorzieningen
moeten komen waar buitenlanders
beter taal en rekenen kunnen le
ren. De overheid zou arbeids/leer-
plaatsen in de marktsector kunnen
'kopen' waar allochtonen met be
houd van uitkering een beroepsop
leiding kunnen volgen. Bovendien
moeten voor minderheden een
aantal scholingsplaatsen binnen
banenplannen worden gereser
veerd.
Over wat het bedrijfsleven zelf
moet doen om meer buitenlanders
aan werk te helpen, blijft het SER-
advies aanzienlijk vager. Het wijst
onder meer op de mogelijkheid
van een gedragsregel om discrimi
natie tegen te gaan. Verder stelt de
SER dat werkgevers en werkne
mers een 'inspanningsverplich
ting' moeten aangaan om ervoor te
zorgen dat meer mensen uit etni
sche minderheden een baan krij
gen.
Drs. C.E.S Choenni, medewer
ker van het Landelijk Bureau Ra
cismebestrijding (LBR), zegt in een
eerste reactie op het advies dan ook
te vrezen dat de voorgestelde maat
regelen volstrekt niet in verhou
ding staan tot de omvang van de
problemen. Hij hamert erop dat de
overheid het minderhedenbeleid
niet aan de sociale partners, werk
gevers en werknemers, mag overla
ten.
Het LBR bepleit bij herhaling de
vaststelling van streefcijfers van in
dienst te nemen buitenlanders. Dat
zou bij voorbeeld uitgewerkt kun
nen worden met een systeem dat
het LBR 'contract compliance'
noemt en dat vooral in de Verenig
de Staten en Engeland goede resul
taten heeft.
Het werkt als volgt: de overheid
stelt aan een bedrijf of instelling
aan wie zij opdrachten of subsidies
verleent, de voorwaarde dat er niet
wordt gediscrimineerd. Dat bete
kent tevens dat de betreffende in
stelling of onderneming een be
paald percentage buitenlanders in
dienst moet hebben, evenredig ver
deeld over hoge en lage functies.
Heeft een bedrijf te weinig min
derheden onder zijn werknemers,
dan hoeft het niet meer aan te klop
pen voor eventuele volgende or
ders. Zelfs kan een lopend contract
worden ontbonden en tot strafver
volging van het betreffende bedrijf
worden overgegaan. In de Verenig
de Staten zorgde dit systeem er
voor dat het aantal buitenlandse
werknemers bij bedrijven die aan
de 'contract compliance' meede
den in de periode van 1974 tot 1980
met 20 procent toenam.
Na aanvankelijk tegensputteren,
doen veel Amerikaanse bedrijven
nu zonder problemen aan het sys
teem mee. Vooral nadat bleek dat
de positieve actie voor buitenlan
ders geen negatieve gevolgen heeft
voorde produktiecijfers en het ren
dement van de ondernemingen
Het ministerie van sociale zaken
en werkgelegenheid gaat, nu het
SER-advies is uitgebracht, een
werkgelegenheidsplan voor min
derheden uitwerken. Het LBR
vindt het absoluut noodzakelijk
dat in dat plan een landelijk streef
cijfer voor buitenlandse werkne
mers wordt opgenomen. Waarna
werkgevers en werknemers onder
ling wel kunnen uitmaken hoe de
verschillen per bedrijf, per be
drijfstak en per regio'moeten uit
vallen. In de grote steden wonen
bij voorbeeld veel meer buitenlan
ders dan in de rest van het land.
Kersttreinen
NS tjokvol
UTRECHT (ANP) - De
kerstuittocht zorgt dit jaar bij
de spoorwegen voor een re-
corddrukte. Vandaag en mor
gen brengen de spoorwegen in
clusief de dagtremen ruim 7000
reizigers naar hun kerstbestem
ming, zo deelde NS donderdag
mee.
Vanavond brengen vijf speci
ale Bergland vakantietreinen
2350 wintersporters naar hun
bestemming. Een week later
vertrekken er nog eens drie
Bergland Expressen waarvoor
zich inmiddels al 1400 klanten
hebben gemeld, aldus NS.
De belangstelling voor de
Bergland Express is deze keer
boven verwachting. Nog voor
de eerste verse sneeuw in Mid
den-Europa was gevallen wa
ren er al 5000 boekingen meer
dan in het hele vorige winters
eizoen toen er in totaal 21.592
klanten werden geboekt. De
overige reizigers nemen de trei
nen van de gewone dienstrege
ling die met veel extra rijtuigen
zijn versterkt.
