Dreig*
;ement
VS richting
Nicaragua
Successtory van Wilfried Martens lijkt ten einde
Logboek van rampschip zoek
Leger Israël botst
weer met Palestijnen
Inzaken Sovjet-wapens
Weer steun
Kohl voor
Waldheim
Aanslag op
beeld Lenin
in Bukarest
MAANDAG 14 DECEMBER 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
WASHINGTON (AFP/AP/Rtr/UPI) - De Verenigde Staten
hebben gisteren gewaarschuwd tegen de eventuele statio
nering van moderne Sovjet-wapens in Nicaragua. Met na
me de levering van Mig-gevechtsvliegtuigen zou door Was
hington worden beschouwd als een „directe bedreiging"
van de veiligheid in Midden-Amerika.
MADRID (GPD/ANP) - Aan alle
verwarring rond de ramp met het
Panamese vrachtschip Cason, dat
vorige week met een uiterst giftige
en explosieve lading op de klippen
van Kaap Finisterre liep, is dit
weekeinde nog een opmerkelijk
element toegevoegd.
Tot ieders verbazing bleek het
logboek van de Cason spoorloos te
zijn verdwenen. Aan het mysterie
rond de lading van het schip werd
zaterdag, precies een week nadat
zich aan boord van de Cason de eer
ste explosie had voorgedaan, even
wel een eind gemaakt door de pu-
blikatie van de officiële vrachtlijst.
De 250 vaten met twee van de
meest gevaarlijke stoffen, die vori
ge week van boord werden ge
haald, (otocresol en formaldehy
de), hebben dit weekeinde hun met
incidenten omgeven zwerftocht
door Galicie voortgezet. Na uren
lang oponthoud vanwege de barri
cades op straat, bereikte de gevaar
lijke lading de aluminiumfabriek
van San Ciprian.
Nederlandse bergers blussen brand
Maar de werknemers van het be
drijf hadden uit voorzorg de toe
gang van de fabriek met vaten en
containers geblokkeerd. De boze
arbeiders dreigden de fabriek te
sluiten, indien het aanvankelijke
plan om de 250 vaten in de haven
van de aluminiumfabriek in te
schepen naar Nederland, tot uit
voering zou worden gebracht. Uit
eindelijk besloten de autoriteiten
het konvooi naar het kleine haven
plaatsje Moras te transporteren.
Na de chaotische evacuatie en de
massale vlucht van meer dan 5000
inwoners van de dorpjes Finister
re, Cee en Corcubion, in de nacht
van donderdag op vrijdag, begint
de situatie in het getroffen gebied
zich een beetje te normaliseren. Dit
weekeinde keerde het grootste
deel van de inwoners naar huis te
rug. Veel ouders lieten hun kinde
ren evenwel bij familie of kennis
sen achter, ver van het rampge
bied. Desondanks besloten de au
toriteiten, dat vandaag de scholen
weer gewoon open gaan.
Nu de storm van de afgelopen
dagen weer een beetje geluwd is,
zal vanaf vandaag opnieuw gepro
beerd worden de rest van de lading
van de Cason te lossen. De grootste
zorg op dit moment is echter de
vervuiling en vergiftiging van het
„Dit zou niet in het belang zijn van
de Sovjet-Amerikaanse betrekkin
gen noch in het belang van de vol
keren van Centraal-Amerika. Wij
zouden de introductie van ultra
moderne Sovjet-wapens in dit ge
bied beschouwen als een ernstige
zaak", verklaarde generaal Colin
Powell, president Reagans natio-
nale-veiligheidsadviseur. In een
gesprek voor de Amerikaanse tele
visie weigerde Powell te zeggen of
de VS militair zullen ingrijpen als
er Mig's worden gestationeerd in
Nicaragua.
Enkele dagen geleden verklaar
de de Nicaraguaanse minister van
defensie, generaal Humberto Orte
ga, dat Nicaragua zijn strijdkrach
ten wil uitbreiden van 250.000 tot
600.000 man en ze wil uitrusten met
Mig's.
Hij waarschuwde de Amerika
nen dat Nicaragua niet hetzelfde is
als Grenada, het Caribisch land dat
in 1983 werd binnengevallen door
Amerikaanse mariniers. Volgens
de minister kunnen de Amerika
nen maar niet verkroppen dat zij
een belangrijke reactionaire „sec
tor" hebben verloren met de ver
drijving van de voormalige dictator
Somoza in juni 1979.
Minister Ortega zei ook dat het. dinaal 1
mobiliseren van een leger van
600.000 man zou Nicaragua zich
niet kunnen veroorloven", zei hij.
Hij voegde er aan toe dat Nicaragua
slechts over een bescheiden leger
zal beschikken zodra de vijande
lijkheden tussen Sandinisten en
Contra's achter de rug zijn.
De tweede onderhandelingsron
de tussen het linkse Sandinistische
bewind in Nicaragua en de door
Amerika gesteunde Contra's over
een bestand, die vandaag in de Do
minicaanse Republiek zou begin
nen, is uitgesteld. Dit is vandaag
uit kerkelijke en diplomatieke
bronnen in Managua vernomen.
Het ziet ernaar uit dat de bijeen
komst nu woensdag of donderdag
zal plaatshebben en twee dagen zal
duren. De eerste indirecte bespre
kingen werden op 4 december zon
der resultaat afgesloten.
Gisteravond had de Nicaragu
aanse kardinaal Obando y Bravo,
die bemiddelt tussen de partijen,
nog gezegd dat hij vandaag naar de
Dominicaanse Republiek zou vlie
gen en dat hij hoopte dat nog voor
Kerstmis een bestand zou worden
gesloten. Bij de eerste gesprekken
hadden de Nicaraguaanse macht
hebbers de voorstellen van de kar-
i Kerstbestand i
worpen.
De onderhandelingen, die voort
vloeien uit een regionaal vredesak
koord, zijn volgens de bronnen op
het laatste moment uitgesteld om
dat de regering meer tijd heeft ge
vraagd om een ploeg „technische
deskundigen" voor te bereiden.
Het is de bedoeling dat in deze
tweede gespreksronde deskundi
gen van beide partijen tegenover
elkaar aan tafel komen te zitten.
Tot nu toe zijn er alleen indirecte
contacten geweest.
Bemanning van supertanker Cyprus gered
AL-MANAM AH - Een torpedoja
ger van de Amerikaanse marine en
een door persmensen gehuurde heli
kopter hebben zaterdag 40 perso
nenonder wie een zwangere
o, gered van de Cyprische su-
Vier sleepboten slaagden er onge
ler vijf uur later in de brand te
blussen. De bemanning kon door de
pertanker Pivot. Het 230.000 ton hitteontwikkeling en de vlammen
metende schip was 's morgens door niet voldoende dicht bij de brand
Iraanse kanonneerboten in het zui- komen om die zelf te blussen. De
leger de beschikking krijgt over
jachtvliegtuigen en andere wapens
zonder dit toe te lichten.
President Daniel Ortega, een
broer van de minister, zwakte de
uitlatingen gisteren wat af. "Het
BONN (GPD) - De wegens zijn
oorlogsverleden omstreden Oos
tenrijkse president Kurt Waldheim
heeft het afgelopen weekeinde
steun uit Westduitland gekregen.
Kanselier Helmut Kohl zei naar
aanleiding van de aanvallen op
Waldheim voor de Oostenrijkse tv
onder meer: „Wat nu tegenover
Oostenrijk gebeurt is een ten he
mel schreiende onrechtvaardig
heid".
De kanselier baarde een jaar ge
leden al enig opzien toen hij stelde
dat hij Waldheim zou kiezen als hij
stemrecht in Oostenrijk zou heb
ben.
Ondanks deze, ongetwijfeld zeer
welkome, steun, neemt de druk op
Waldheim om af te treden steeds
meer toe. In de hoofdstad Wenen
circuleren draaiboeken over de
manier waarop de Alpenrepubliek
met het onverwerkte bruine verle
den deze man kwijt kan raken. Er
zou sprake zijn van een monster
verbond tussen de regeringspartij
en SPO van kanselier Franz Vra-
nitzky en de OVP van minister van
buitenlandse zaken Alois Mock. In
dien de OVP Waldheim zou laten
vallen, zou de SPO zich niet verzet
ten tegen een nieuwe kandidaat
van christelijke huize.
Bepalend voor het slagen van de- MADRID - Tussen de 200.000 en 300.000 mensen hebben gisteren in Zaragoza geprotesteerd tegen de aanslag
ze paleisrevolutie is de uitkomst vrijdagmorgen op een woonkazerne van de Guardia Civil, die aan 12 kinderen, vrouwen en leden van de Gu-
van het onderzoek van een interna- ardia Civil het leven kostte. De verontwaardiging na de bloedige aanslag is symptomatisch voor de kentering
tionale onderzoekscommissie van van de sfeer rond het vredesproces en de voorzichtige contacten met de ETA. De regering heeft alle informele ge-
geschiedkundigen. Begin februari sprekken met ET A-vertegenwoordigers afgebroken. (Foto and
Griekse kapitein van het schip en
drie andere bemanningsleden ble
ven gedurende de reddingsoperatie
en de bluswerkzaamheden aan
boord. De aanval was kennelijk een
vergeldingsactie voor Iraakse aan
vallen op schepen die Iraanse olie
vervoeren.
Bewijzen rol
leger Haïti
bij aanslagen
WASHINGTON (UPI) - De Vere
nigde Staten beschikken over be
wijzen dat een hoge Haïtiaanse le
gerofficier het geweld heeft geor
ganiseerd dat twee weken geleden
leidde tot de afgelasting op Haïti
van de eerste vrije verkiezingen in
dertig jaar. De officier heeft ban
den met de afgezette dictator Jean-
Claude Duvalier.
Een functionaris van het Ameri
kaanse ministerie van buitenland
se zaken heeft verklaard dat er bij
het State Department „talrijke" be
richten zijn binnengekomen waar
in gewag wordt gemaakt van de
„centrale rol" van kolonel Jean-
Claude Paul, bij de gewelddadig
heden van 29 november. De kolo
nel is bevelhebber van het grootste
bataljon van het Haïtiaanse leger.
De verklaring van de Ameri
kaanse functionaris vormt de eer
ste aanwijzing dat Haïtiaanse top-
militairen wellicht de hand hebben
gehad in de aanslagen die aan 34
het leven kostten.
zeewater in de verre omtrek van de
Cason. Als preventieve maatregel
is tot nader order een visverbod tot
in de wijde omgeving van Kaap Fi
nisterre afgekondigd. De talloze
vissers uit deze streek hadden al
vanaf vorige week woensdag hun
bootjes aan de ketting gehouden
uit protest tegen het risico van het
transport van gevaarlijke stoffen
vlak onder de kust van Finisterre.
De Nederlandse bergingsbedrij
ven Smit Tak uit Rotterdam en Wij
smuller uit IJmuiden hebben giste
ren de brand aan boord van de
Cason weten te blussen. Een
woordvoerder heeft dat gisteren
beide bedrijven bevestigd.
Aanvankelijk trachtte een
Spaans bergingsbedrijf de lading
van de Cason te bergen, maar door
een gebrek aan ervaring en materi
aal lukte dat niet. Nadat het Spaan
se bedrijf vrijdag zijn opdracht te
ruggaf. vroegen de Spaanse autori
teiten Smit en Wijsmuller de klus
te klaren.
De twee Nederlandse bergings
bedrijven hebben inmiddels op
aandrang van de Spaanse autoritei
ten extra materiaal vrijgemaakt om
de Cason leeg te halen en vervol
gens te bergen.
Aanvankelijk waren de twee ber
gingsbedrijven van plan het werk
uit te voeren met behulp van twee
geavanceerde sleepboten en een
ponton. De Spaanse autoriteiten
hebben echter haast om de plaatse
lijke bevolking zo vlug mogelijk uit
de onzekerheid te halen.
Smit heeft nu besloten één van
zijn grootste drijvende hijskranen,
de Taklift-4 die in de Oosterschelde
aan het werk was, en nog twee
pontons naar Spanje te sturen.
TEL AVIV (GPD/AP) - Grote groe
pen Palestijnen in de Gazastrook
en op de westelijke Jordaanoever
zijn gisteren voor de vijfde achter
eenvolgende dag slaags geraakt
met Israëlische troepen. In de Ga
zastrook raakten volgens de Pales
tijnse persdienst 27 Palestijnen ge
wond, van wie 12 kinderen. Min
stens 16 slachtoffers liepen schot
wonden op. Volgens de Israëlische
legerwoordvoerder raakten in de
Gazastrook twee soldaten en vier
Palestijnen gewond, en in Hebron
drie Israëlische soldaten en een Pa
lestijn.
De spanning was gisteren het
grootst in de Gazastrook, waar de
monstranten autobanden in brand
staken, wegversperringen opwier
pen, Palesfijnse vlaggen hesen en
nationalistische slogans riepen. Is
raëlische troepen gebruikten tr-
aangasbommen en schoten op de
monstranten toen ze door de me-
BUKAREST (AP) - Roemeense
activisten hebben verleden week
geprobeerd om het standbeeld van
Lenin in de hoofdstad Bukarest te
beschadigen. Ook zouden er in ver
schillende steden studentenpro
testen zijn geweest tegen de ver
slechtering van de leefomstandig
heden in Roemenië.
De protesten houden volgens
Westerse diplomaten duidelijk ver
band met de opening vandaag van
het congres van de Roemeense
Communistische Partij. De berich
ten over nieuwe onlusten volgen
op protesten vorige maand, waar
bij minstens 10.000 werknemers in
de stad Brasov betrokken waren.
Dat was de grootste politieke beto
ging sinds de communistische
machtsovername in 1947.
In Bukarest legden de activisten
in benzine gedrenkte autobanden
rond het standbeeld van Lenin en
staken de banden in brand. Het
monument raakte daardoor zwart
geblakerd. Volgens zegslieden
hadden de activisten op het beeld
leuzen geschreven in de geest van
'geef ons ons land terug.
Openlijke ontevredenheid of kri
tiek op de met harde hand regeren
de Roemeense leider Ceausescu
kwamen tot dusverre praktisch
niet voor. De bevolking heeft ech
ter te lijden onder steeds schrijnen
der voedsel- en energietekorten.
Sinds lang zijn vlees, koffie, bloem,
suiker, boter en andere artikelen
voor het gewone volk slechts op de
bon verkrijgbaar. De verwachting
is dat het driedaagse partijcongres
gewijd zal zijn aan economische
vraagstukken en dat de werkne
mers wellicht antwoord zullen krij
gen op hun eisen.
nigte met stenen en lege flessen
werden bekogeld.
In de loop van de nacht werden
de mannen in de vluchtelingen
kampen verzameld voor ondervra
ging. Tientallen werden gearres
teerd. De meeste winkels en scho
len in de Gazastrook bleven geslo
ten en Palestijnen gingen niet naar
hun werk in Israëlische bedrijven.
Ook in Nabloes op de westelijke
Jordaanoever bleef de spanning
groot. In het Balata-vluchtelingen
kamp, waar het afgelopen week
einde hevige onlusten waren, werd
het uitgaansverbod voor enkele
uren opgeheven. Een geplande
persconferentie in de An N^jah-
universiteit in Nabloes moest wor
den afgezegd toen Israëlische sol
daten de toegang tot de universiteit
blokkeerden. Volgens Palestijnse
bronnen verhinderden Israëlische
soldaten ook familieleden van de
slachtoffers in het Balatakamp het
Ittihad-ziekenhuis in Nabloes te
bereiken.
De Israëlische regering pleegde
gisteren, tijdens haar wekelijkse
zitting, uitgebreid overleg over de
recente gespannen situatie in bezet
gebied. Politieke en legerkringen
spraken berichten in de Israëlische
pers over het begin van een volks
opstand heftig tegen. De pers zou
volgens deze kringen de gebeurte
nissen zwaar hebben overdreven.
Volgens premier Shamir is alles
onder controle. Vier kleine linkse
politieke partijen hebben gisteren
moties van wantrouwen ingediend
vanwege de situatie in de bezette
gebieden.
Militaire kringen lieten tijdens
een achtergrondgesprek met Israë
lische journalisten weten dat het le
ger bereid is te vertrekken uit de
Palestijnse vluchtelingenkampen
op voorwaarde dat de bevolking
daar bereid is de orde te bewaren.
Vandaag praten ook de Verenig
de Naties weer over de onlusten,
die al sinds woensdag woeden.
Vrijdag verdaagden de VN een
spoedzitting die door de PLO was
aangevraagd wegens de 'massa
moord' in de bezette gebieden. Vol
gens PLO-leider Arafat zijn al 22
Palestijnen gedood en 196 gewond
geraakt bij de onlusten. De Israëli's
houden het op 5 doden.
Amnestie DDR
OOST-BERLIJN (REUTER) - De
DDR heeft de afgelopen maanden
meer dan 25.000 gevangenen vrij
gelaten, zo meldt het officiële Oost-
duitse persbureau ADN. Het gaat
volgens het persbureau om de om
vangrijkste amnestie in de geschie
denis van het-land.
Meer dan 25.000 personen zijn
sinds juli uit de gevangenis ontsla
gen. Bovendien hoeven nog eens
ruim 2700 gevangenen niet hun he
le straf uit te zitten. Meer dan 300
tot levenslang veroordeelden za
gen hun straf verminderd tot vijf
tien jaar cel.
verklaard dat hij in de oorlog op de
hoogte was van represailles die de
nazi's tegen Joegoslavische parti
zanen ondernamen, rnaar hij ont
kent er zelf aan te hebben meege
daan, zoals hem in de schoenen
wordt geschoven.
Buitenland kort
Evacuatie
In de Amerikaanse staat Texas
zijn het afgelopen weekeinde 5000
mensen geëvacueerd na de ontspo
ring van een trein die onder meer
propaangas vervoerde. Er is geen
melding gemaakt van gewonden.
De 88 wagons omvattende trein
vervoerde behalve propaan ook het
giftige vinylchloride. Er braken
verschillende branden uit die door
de enormé hitte aanvankelijk niet
konden worden geblust.
Chaos en geweld
Chaotisce toestanden, plaatselij
ke uitbarstingen van geweld en ge
knoei met stembiljetten en kie
zerslijsten kenmerkten gisteren de
plaatselijke verkiezingen in Nige
ria, die de eerste stap hadden moe
ten zijn op weg naar een herstel van
de democratie. Functionarissen
van de Kiesraad beloofden een on
derzoek naar de onregelmatighe
den en zeiden dat in verscheidene
delen van het land vermoedelijk
nieuwe verkiezingen gehouden
moeten worden.
De successtory van Wilfried Mar
tens lijkt ten einde. De politieke si
tuatie die de Belgische kiezers gis
teren hebben geschapen, biedt
voor de verpersoonlijking van de
Vlaamse christendemocratie geen
zekerheid voor een achtste kabinet
met zijn naam.
door
Hans de Bruijn
Zelf leed hij een zware neder
laag, omdat 'zijn' CVP zes zetels
verloor, het zwakste resultaat sinds
1945. Maar bovendien is het voor
Martens niet zo aantrekkelijk meer
om te gaan regeren met een nieuw
rooms-liberaal kabinet, dat slechts
een meerderheid van vier zetels
heeft.
En niet om dat kleine verschil al
leen. Voor 1985 regeerde Martens
ook met een krappe meerderheid.
Maar zo'n kabinet zou dan uit de
zelfde partijen moeten bestaan die
getoond hebben het niet meer bij
elkaar uit te houden. Dat is niet erg
geloofwaardig.
Het gebrek aan stabiliteit en sa
menhang dat het zevende kabinet-
Mariens daardoor uitstraalde, is
bovendien door het verlies van de
coalitie natuurlijk niet minder ge
worden. Integendeel, met de krap
pe meerderheid zal zo'n wankel ka
binet van het ene (taal)incident in
het andere rollen.
Maar de vraag wat er dan wel
moet gebeuren is ook niet snel be
antwoord. De socialisten staan te
trappelen om mee te regeren, zeker
na de vijf zetels winst van de Waal
se PS. De Vlaamse en Waalse socia
listen samen zijn nu op het nipertje
- en voor het eerst sinds 1935 - de
grootste politieke 'familie' van het
land geworden.
Maar de verkiezingen hebben ge
leerd dat niet meer in dergelijke
termen gesproken kan worden. De
Vlaamse christendemocraten
staan mijlenver van hun Waalse
geestverwanten, die het vorige ka
binet lieten vallen over de affaire-
Happart. En hetzelfde geldt voor
de andere families.
De Vlaamse en Waalse socialis
ten ruiken nu wel aan de macht,
maar zijn net zo verdeeld over de
Belgische taalproblemen als de an
dere partijen. Dat is ook de verkla
ring voor het feit dat in de verkie
zingsuitslag van gisteren geen en
kele logica valt te ontdekken.
De Vlaamse christendemocraten
verliezen zwaar, de Waalse blijven
gelijk. De Waalse socialisten win
nen fors, de Vlaamse blijven op
hun huidige zeteltal steken. De
Vlaamse liberalen winnen, maar de
Waalse liberale partij verliest.
Vlaanderen en Wallonië hebben
politiek nog maar weinig gemeen.
Het blijkt dat de partijen die zich
in Vlaanderen het meest hebben
geprofileerd in de zaak-H. het
meest hebben verloren. De CVP,
die Happart het felst op de huid
heeft gezeten, voorop. Maar het is
ook opmerkelijk dat de Vlaams-na
tionalistische Volksunie niets
heeft gewonnen.
Aan Waalse kant deden de be
schermers van Happart het echter
veel beter. De taalkwestie in Voe
ren speelde in de verkiezingscam
pagne in Wallonië ook een veel gro
tere rol dan in Vlaanderen, waar
het thema toch vooral het econo
misch beleid was, dat 'verdergezet'
(christen-democraten en liberalen)
dan wel 'stopgezet' (socialisten)
moest worden.
De keuze daartussen zal nog
even op zich laten wachten. Ko
ning Boudewijn zal naar verwach
ting later deze week een informa
teur aanwijzen, die orde in de cha
os moet zien te scheppen. De socia
listen menen dat zij die moeten le
veren, omdat zij hebben gewonnen
en de grootste groep van het land
zijn. Maar omdat - zoals hierboven
uiteengezet - het familieleven niet
veel meer voorstelt, ligt een infor
mateur uit de CVP, de partij van
Martens, voor de hand.
Die kan naar beide kanten kijken
en zowel de voortzetting van de
rooms-blauwe als een rooms-rode
coalitie onderzoeken. Ook zijn -
voor het eerst - asymmetrische ka
binetten niet uitgesloten, waarbij
wel de Waalse maar niet de Vlaam
se socialisten, of wel de Vlaamse,
maar niet de Waalse liberalen mee
doen.
Indien de socialisten de
Wetstraat - het Belgische Binnen
hof - betrekken, zal Wilfried Mar
tens zeker niet meer meedoen. Hij
zei gisteravond eerlijk zich zo ge
bonden te voelen aan het econo
misch beleid dat hij de afgelopen
zes jaar met de liberalen heeft ge
voerd, dat regeren met de socialis
ten hem ongeloofwaardig zou ma
ken.
Hij vreest dat met de socialisten
zijn herstelbeleid te grabbel wordt
gegooid. De Waalse christendemo
craten worden daarbij hartelijk be
dankt. „Zij hebben de socialisten
deze overwinning cadeau gedaan",
zei CVP-minister van sociale zaken
Jean-Luc Dehaene gisteravond
wrang.
Het is diezelfde Dehaene die
wordt getipt als opvolger voor Mar
tens. De rondborstige ex-vak-
bondsman Dehaene is geen socia
listenvreter als de premier, en
wordt gezien als iemand die de ro
de en de roomse families bij elkaar
zou kunnen brengen.
Maar welke regering er ook
komt, zij zal eerst een definitieve
oplossing moeten vinden voor de
taalproblemen die dit land al zo
lang verscheuren. Een federalise
ring, waarbij Vlaanderen en Wallo
nië nog grotere zelfstandigheid
krijgen, is daartoe de enige weg.
