Surinamers
boos over
remigratie
Nieuw:
napna
De natuurlijke
suikersmaak
maar dan zonder
suiker-kalorieën.
maakt het
zoete leven
lichter.
Fosfaatverbod wasmiddelen schijnsucces
Brabants
Museum
in geldnood
Chemisch bedrijf ligt na
incidenten voorlopig stil
Haarlemse
politie doet
omvangrijke
wapenvondst
ZATERDAG 5 DECEMBER 1987
BINNENLAND
PAGINA 3
DEN HAAG (GPD) - In de Surinaamse gemeenschap in
ons land is grote boosheid ontstaan over het voornemen
van minister Van den Broek (buitenlandse zaken) om de
5000 Surinamers - die voor het regime-Bouterse naar Ne
derland zijn uitgeweken - massaal de deur te wijzen, zodra
de situatie in Suriname is genormaliseerd. De Surinaamse
welzijnsorganisaties noemen het schrijnend dat Van den
Broek alle Surinaamse vluchtelingen over één kam wil
scheren.
DEN BOSCH (ANP) - Wanneer de
provincie Noord-Brabant niet
meer geld beschikbaar stelt voor
de exploitatie gaat het Noordbra
bants Museum rnet ingang van 1 fe
bruari twee dagen in de week
dicht. Penningmeester J.Scholten
heeft dit gisteren meegedeeld. Het
museum heeft volgens hem vol
gend jaar op een begroting van 2,6
miljoen gulden een tekort van min
stens 170.000 gulden.
De Brabantse gedeputeerde
J.Baartmans-van den Bogaart
vindt dat het museum niet moet
zeuren. "Het museum krijgt vol
gend jaar al 475.000 gulden extra
subsidie. Dat is een ongelooflijk
gebaar in een tijd waarin op alle an
dere fronten moet worden bezui
nigd", aldus de gedeputeerde.
Het Noordbrabants Museum is
sinds 2 november ondergebracht
in het speciaal daarvoor gereno
veerde gouvernementspaleis, dat
geruime tijd dienst heeft gedaan
als ambtswoning van de commis
saris van de koningin. Bovendien
werden er enkele nieuwe vleugels
aangebouwd. Dat alles vergde een
investering van ruim 21 miljoen
gulden. De nieuwe behuizing van
het museum is vier maal zo groot
als de ruimte waarover het muse
um aanvankelijk beschikte. Daar
door zijn de exploitatiekosten aan
zienlijk gestegen.
Van de noodzakelijke 2,6 miljoen
gulden per jaar zou de provincie
2,12 miljoen moeten bijdragen,
vindt het museumbestuur. De rest
komt van de gemeente Den Bosch
en uit eigen inkomsten. Het Colle
ge van GS van Noord-Brabant wil
echter niet meer op tafel leggen
dan 1,95 miljoen, dat is al 475.000
gulden meer dan vorig jaar. Het
college wil door een onafhankelijk
bureau een onderzoek laten instel
len in hoeverre de exploitatie voor
het beschikbare bedrag mogelijk
is.
Volgens penningmeester Schol
ten is de begroting van het muse
um uiterst bescheiden en is het ab
soluut onmogelijk om te schrap
pen zonder het functioneren van
het museum als professionele in
stelling in gevaar te brengen. "Het
beloningsniveau van directie en
staf ligt al op een onevenredig laag
peil, terwijl de werkdruk langza
merhand onverantwoord hoog is.
Vandaar dat wij geen enkele ruim
te zien om verder te bezuinigen",
aldus Scholten.
De openingstentoonstelling in
het Noordbrabants Museum "Van
Gogh in Brabant" trekt een record
aantal bezoekers, een kleine 10.000
per week. Dat is voor het museum
een ongekend hoog aantal. In het
verleden bezochten jaarlijks nooit
meer dan 50.000 mensen het
Noordbrabants Museum.
De laatste jaren zijn ongeveer 5000
Surinamers tot Nederland toegela
ten vanwege de onzekere politieke
situatie in hun land. Ze verblijven
veelal bij familie en vallen onder
een speciale gedoogregeling. Van
den Broek vindt dat deze groep
huiswaarts dient te keren zodra Su
riname weer een democratie is. Op
dat moment zijn ze immers geen
vluchteling meer. Alleen de Suri
namers die gegronde vrees hebben
voor vervolging in eigen land ko
men in aanmerking voor asiel.
Het Surinaamse Inspraakorgaan
denkt dat een grootscheepse remi
gratie destreuze gevolgen zal heb
ben voor Suriname. Woordvoerder
Rambokus: "Stel je eens voor dat
5000 mensen in één week of één
maand in Suriname aankomen.
Dat is onmogelijk". Ook de
Utrechtse advocaat Mr. Hamied
Ahmed Ali vreest dat het econo
misch uitgebeende Suriname door
een massale terugkeer van 5000
landgenoten nog verder zal afglij
den.
Bovendien worden de uitlatin
gen van Van den Broek als voorba
rig beschouwd. Rambokus: "We
hebben net verkiezingen gehad.
Van wezenlijke veranderingen is
nog geen sprake". Ook Henk Chin,
voormalig economisch directeur
van het Surinaams Planburo is die
mening toegedaan. "Er is nog geen
enkele garantie dat het leger zich
werkelijk terugtrekt in de kazerne.
Om over garanties dat de mensen
rechten gerespecteerd zullen wor
den nog maar te zwijgen".
Ronduit treurig vinden de wel
zijnsorganisaties het dat Van den
Broek alle Surinaamse vluchtelin
gen op één hoop gooit. Mr. Hamied
Ahmad Ali wijst op de groep oude
re vluchtelingen die veelal afscheid
van hun land hebben genomen we
gens een gebrek aan medische
voorzieningen. Hamied: "Die kun
je niet terugsturen. Juist in deze
groep, die nu door familie wordt
verzorgd, zullen zich heel pijnlijke
situaties gaan voordoen".
ARNHEM (ANP) - Een groot deel
van de produktie van het chemi
sche bedrijf Polysar Nederland in
Arnhem blijft voorlopig stilliggen.
Dit heeft een woordvoerder van de
provincie Gelderland gisteren
meegedeeld. Bij Polysar deden
zich in een week tijd twee bedrijfs
ongevallen voor waarbij grote hoe
veelheden explosieve en in één ge
val kankerverwekkende stoffen
vrijkwamen.
Afgelopen dinsdag kwam een
hoeveelheid explosieve en schade
lijke stoffen vrij na een storing in
een reactorvat waarin synthetische
rubber wordt geproduceerd. Vori
ge week dinsdag deed zich even
eens een bedrijfsongeval voor
waarbij 600 kilo van het kankerver
wekkende vinielchloride vrij
kwam. Momenteel is een technisch
bureau bezig met een onderzoek
naar de oorzaken van de storing
van vorige week.
Inmiddels hebben de Arnhemse
gemeenteraadsfracties van PvdA.
D66, PSP en SP (een meerderheid
in de Arnhemse gemeenteraad)
aangedrongen op een volledige
stillegging van Polysar Nederland.
Binnenland kort
In de kou
De 29 bemanningsleden van het
Egyptische vrachtschip Al Kahe-
rah in de Rotterdamse Waalhaven
gaan vermoedelijk een koud week
end tegemoet. De bemanning wei
gert nu al drie weken het schip te
verlaten, terwijl de hoeveelheid
voedsel aan boord van het schip
sterk is teruggelopen en de verwar
ming als gevolg van het opraken
van de dieselolie niet meer werkt.
Oorzaak van deze situatie is de vor
dering van 35.000 dollar achterstal
lig loon die de bemanningsleden
nog op hun werkgever, een Egypti
sche reder, hebben.
Kinderdorpen
Een groot transport van SOS-
kinderdorpen met voedsel, medi
cijnen en dekens vertrekt vandaag
naar ondervoede kinderen in
Ethiopië. De hulpgoederen gaan
direct naar door de SOS-kinder-
dorpen-organisatie opgezette hulp
posten. In samenwerking met de
lokale autoriteiten krijgen op elke
hulppost dagelijks zo'n duizend
kinderen maaltijden, kleding en
medische zorg.
Flevoland
De provincie Flevoland kampt
nog steeds met het probleem dat
vele inwoners korte tijd nadat ze in
de groeikernen Lelystad en Almere
zijn neergestreken, weer weg wil
len. Het aantal huishoudens dat in
de komende jaren uit Flevoland
wil vertrekken overtreft zelfs verre
dat van het aantal dat zich in Flevo
land wil vestigen.
Ravage
Een in slaap gevallen stuurman
van een binnenvaartschip heeft in
Willemstad een enorme ravage
aangericht aan schepen en haven
werken. Wonderwel deden zich
geen persoonlijke ongelukken
voor. Een ruim 108 meter lang bin
nenschip voer met een snelheid
van twintig kilometer per uur over
het Hollands Diep richting Vol-
keraksluizen. De stuurman viel
achter het stuurwiel in slaap. Zijn
schip boorde zich in een andere
boot die dwars op het water lag.
De fracties verwijzen in hun stand
punt naar een groot aantal inciden
ten dat zich de afgelopen jaren bij
Polysar heeft voorgedaan. De pro
vincie Gelderland liet woensdag
weten zeer ongerust te zijn over de
veiligheid van het bedrijf. De pro
vincie benadrukte dat in het afge
lopen half jaar tenminste zes inci
denten bij Polysar zijn geweest.
Een rechercheur toont de omvangrijke wapen- en munitievondst in een
aantal Haarlemse woningen. (foto anp)
HAARLEM (ANP) - In een aantal
woningen in Haarlem heeft de poli
tie beslag gelegd op verzamelingen
vuurwapens en munitie. In ver
band met deze zaak zijn acht Haar
lemmers aangehouden. Onder de
in beslag genomen wapens bevin
den zich een aantal levensgevaarlij
ke op scherp staande brisantgrana-
ten, handgranaten en patronen.
De politie kwam de wapenverza
melingen op het spoor na tips van
omwonenden, waarna zij overging
tot aanhouding van een 21-jarige
man. Bij de huiszoeking werd na
een groot aantal patronen tevens
een brisantgranaat aangetroffen.
Na verhoor van de eerste verdachte
werd op dezelfde dag een 16-jarige
Haarlemmer aangehouden, die ook
zo'n granaat in zijn bezit had. De
jongen had de bom opgegraven in
de buurt van Haarlem en in een
rugzak mee naar huis genomen.
Op 28 november volgde de aan
houding van een 22-jarige man. In
zijn woning werden onder meer zes
handgranaten en vier op scherp
staande patronen voor het starten
van vliegtuigen aangetroffen. Ver
volgens werden vijf andere Haar
lemmers aangehouden, in leeftijd
variërend van 15 tot 39 jaar, die ook
verzamelingen van vuurwapens,
kruit en munitie in het bezit had
den.
Ook werd een 19-jarige man aan
gehouden, die bekende zes maal te
hebben ingebroken in NS-trein-
stellen en daarbij 24 knalseinen te
hebben ontvreemd, waarmee de
NS in uiterste nood treinen tot stil
stand kan brengen.
DEN HAAG - De afspraak tussen
minister Nijpels (milieubeheer) en
de fabrikanten van wasmiddelen
over de terugdringing van fosfaat
houdend zeeppoeder is niet bij ie
dereen in goede aarde gevallen. De
Stichting Natuur en Milieu, die
zich samen met andere milieugroe
peringen en de consumentenorga
nisaties sterk had gemaakt voor
een totaal verbod op fosfaten in
wasmiddelen, juicht het besluit als
een enorme stap voorwaarts toe.
Maar deskundigen van TNO en
rijkswaterstaat spreken van een
schijnsucces.
door
Jeichien de Graaff
en Gert van Wijland/ANP
Onlangs liet waarnemend direc
teur van de directie Noordzee van
rijkswaterstaat in Goes, dr. H.
Saeys, al weten dat het terugdrin
gen van fosfaten in wasmiddelen
geen oplossing is om de vervuiling
van het oppervlaktewater tegen te
gaan. Volgens hem zijn de wasmid
delen slechts verantwoordelijk
voor ongeveer 10 procent van de
fosfatenvervuiling en is de land
bouw verreweg de grootste boos
doener. Hij ziet meer in het nader
hand zuiveren van het fosfaathou-
dende water dan in een verbod op
het gebruik van fosfaat in waspoe-
der.
Ook drs. M.J. Terpstra van TNO
in Delft toonde zich deze week
bang dat de nu gemaakte afspra
ken slechts een politiek succes van
Nijpels zijn. Terpstra is hoofd van
de afdeling 'huishoudelijke reini
gingstechnieken' van TNO. Uit
hoofde van die functie heeft hij ge
regeld met fosfaten en de proble
men daaromtrent te maken. Van
een daadwerkelijke verbetering
van het milieu is volgens hem nau
welijks sprake.
Schadelijk
Over de vervangende middelen
is nog zo weinig bekend dat de ef
fecten hiervan op langere termijn
zeer onzeker zijn. Wèl zeker is het
volgens Terpstra dat de meeste
vervangers moeilijk afbreekbaar
zijn en bij grote concentraties scha
delijk zijn voor het milieu.
Met de wasmiddelenfabrikantên
is Terpstra van mening dat fosfaat
in feite een ideaal middel is in het
zeeppoeder: het heeft precies de ei
genschappen die nodig zijn om te
veel schuim tegen te gaan en om
het wasgoed plus de wasmachine-
trommel te ontkalken. Verder is
het niet giftig en goed afbreekbaar
door de natuur zelf.
Nadeel is dat een teveel aan fos
faat in het water een overvloed aan
algen oplevert. Deze ontnemen zo
veel licht en zuurstof aan het water
dat het milieu hierdoor ernstig ver
stoord wordt. Reden om het fos
faatgehalte terug te dringen, maar
evenals rijkswaterstaat constateert
Terpstra dat verreweg de meeste
fosfaten niet via het wasmiddel
maar door overbemesting in het
water terecht komen.
Volgens Terpstra zitten er aan
veel toegepaste fosfaatvervangers
nadelen. Met name het vaak ge
bruikte NTA is bij te grote concen
traties schadelijk. Dit middel
werkt namelijk zö goed, dat het al
eerder in de rivierbodem neerge
slagen zware metalen als cadmium
en lood opnieuw oplost en dus
weer in het milieu terug brengt.
Verder is het produkt niet goed af
breekbaar in water.
Twijfels
Ook de overheid onderkent de
gevaren. Volgens een woordvoer
der van het ministerie van milieu
beheer is NTA inderdaad pas scha
delijk als er teveel van komt. De lo
zingen aan NTA mogen per jaar
van het ministerie niet boven de
6500 ton uitkomen. Momenteel be
draagt de fosfaatlozing ongeveer
8000 ton per jaar.
Volgens het ministerie is de kans
dat het NTA de kritische grens van
6500 ton zal overschrijden klein.
"Niet alle fabrikanten zullen zullen
deze stof gaan gebruiken. Er wor
den ook andeTe middelen toege
past". Het ministerie zal de maxi
male concentraties dan ook niet
dwingend voorschrijven.
Maar ook het gebruik van andere
vervangers als bij voorbeeld po-
lyzuren is niet vrij van kritiek. De
giftigheid is weliswaar laag, maar
alle betrokken woordvoerders heb
ben zo hun "twijfels" over de biolo
gische afbreekbaarheid. Terpstra:
"Het probleem is dat we gewoon te
weinig van de polyzuren afweten.
En dan zeg ik: niet iets gebruiken
waarvan je nog niets weet".
Een uitzondering is het alom be
kende soda. Dat is volgens fabri
kanten, ministerie en TNO milieu
vriendelijk. Maar om de goede wer
king van fosfaten te behalen kan
soda eigenlijk alleen in combinatie
met andere middelen gebruikt
worden, een probleem dat voor alle
fosfaatvervangers speelt.
Ondanks alle kritiek op de af
spraken is de Stichting Natuur en
Milieu wel tevreden over de actie
van Nijpels. "Het fosfaat moet er
waar mogelijk uit", aldus een
woordvoerster. Uiteraard moet
ook de belasting door overbemes
ting worden aangepakt, maar als
alle Rijnstaten een verbod op fos
faat in waspoeder zouden afkondi
gen zou het fosfaatgehalte in de Ne
derlandse wateren al met 30 tot 40
procent dalen, zo rekent de stich
ting voor. In Zwitserland is fosfaat
vrij wassen al lang verplicht, in
Duitsland wordt er hard aan een
verbod gewerkt.
De nadelen van de vervangers
wegen volgens de woordvoerster
niet op tegen de voordelen van
minder fosfaat. De concentraties
zullen niet zo hoog worden dat er
schade optreedt, zo verwacht Na
tuur en Milieu. Een maximum stel
len aan de te gebruiken hoeveelhe
den vervangers vindt de stichting
dan ook niet nodig.
Het convenant tussen fabrikan
ten en overheid mag echter geen
reden zijn om de kwestie verder
maar te laten rusten. "Een oplos
sing is het nog lang niet, maar het is
een enorme stap voorwaarts. We
vinden nog steeds dat het fosfaat er
via zuiveringsinstallaties uitge
haald moet worden", zo liet de
woordvoerster weten.
fB,
Het geheim van de natuurlijke
suikersmaak
Natrena "Kristalpoeder" ziet eruit
als natuurlijke suiker, smaakt na
tuurlijk zoet als suiker, maar heeft
absoluut géén suiker-kalorieën.
Unieke ontdekkingopvoedselge-
bied. Natuurlijke bestanddelen
die in vers fruit voorkomen zijn
precies dezelfde als die gebruikt
worden bij de bereiding van één
van de belangrijkste ingrediënten
van Natrena "Kristalpoeder".
Past perfekt bij de gezonde ma
nier van eten, om slank te blijven
of slanker te worden.
Kortom, u kunt geen vervanger
van suiker kopen die natuurlijker
smaakt dan nieuwe Natrena -
de natuurlijke keuze.
Ook aanfosfaatvervangers in wasmiddelen zitten nadelen voor het milieu.
(foto Holvast)
