LDM wil maatregelen op korte termijn
Levendig plein in
Leiden: nu of nooit
EHD blijft wellicht bij brandweer
Zienswijze van waterbedrijf krijgt brede steun
In kasteel
Endegeest
geen museum
psychiatrie
Bonden optimistisch na gesprek met wethouders
Leidenaar
breekt been
op Kanaalweg
Galerie in De Burcht
wellicht naar Stelling
Handtas
gestolen uit
fietsmandje
Opinie
(Vervolg van pagina 1)
LEIDEN - De Leidsche Duinwa
termaatschappij (LDM) weet zich
in haar strijd om meer produktie-
capaciteit inmiddels gesteund
door de Vewin, de vereniging van
Nederlandse drinkwaterbedrijven.
De Vewin is na een onderzoek tot
de conclusie gekomen dat de ge
vreesde tekorten alleen kunnen
worden vermeden als het bedrijf
snel toestemming krijgt voor een
uitbreiding van de winmiddelen
met drie miljoen kubieke meter
per jaar.
Alle andere maatregelen, zoals
de bouw van een voorzuiveringsin
stallatie en diepte-infiltratie - ver
gen te veel tijd. Ze zouden pas soe
laas bieden als de 'piek' in de vraag,
die in het voorjaar wordt verwacht,
al lang weer achter de rug is, aldus
de Vewin. Het standpunt van de or
ganisatie wordt onderschreven
door alle aangesloten waterleiding
bedrijven, ook het Haagse.
Hoewel het rapport is gemaakt in
opdracht van het provincie, is die
nauwelijks onder de indruk hier
van. De provincie laat in een brief
aan de Vewin weten dat zij twijfelt
aan de cijfers die de LDM heeft ge
presenteerd over het verwachte
.jaarverbruik. Ook een woordvoer
der van de Stichting Duinbehoud,
die bezwaar maakt tegen een ver
dere uitbreiding van waterwinning
in de duinen, zegt dat de LDM de
het verbruik volgend jaar veel te
hoog heeft ingeschat. Het waterlei
dingbedrijf zou volgens de stich
ting ook slechts in de problemen
komen wanneer er volgend jaar
sprake zou zijn van een wel zeer
uitzonderlijk droge zomer.
Bezorgd
De regionale inspectie voor de
volksgezondheid neemt het Ve-
win-rapport echter wel serieus.
Vooral de conclusie van de Vewin
dat geen van de omliggende water
leidingbedrijven een garantie kan
geven dat steunleveringen te allen
tijde kunnen worden gegaran
deerd, zit de inspectie dwars. Ze is
dan ook zeer bezorgd over de vei
ligstelling van de drinkwatervoor
ziening in deze regio gedurende de
komende jaren.
Hoewel de inspectie twijfelt of
de provincie snel maatregelen kan
treffen, is ze wel bereid voorstellen
af te wachten. Komen die voorstel
len echter niet, dan wil de inspectie
terugvallen op de aanbevelingen
uit het Vewin-rapport. Daarin
staat, zoals gezegd, dat drinkwater
voorziening in dit gebied alleen
kan worden veiliggesteld als de
LDM toestemming krijgt om haar
capaciteit met drie miljoen kubie
ke meter per jaar kan worden uit
gebreid.
Overigens is de LDM ook dan
nog niet volledig uit de brand. Uit
het Vewin-rapport blijkt dat de te
korten na 1988 nog verder zullen
oplopen. Uiteindelijk zou zelfs een
uitbreiding met zes tot zeven mil
joen kubieke meter noodzakelijk
zijn.
Als er tekorten optreden, zou de
LDM in het uiterste geval genood
zaakt zijn om de druk op het water
leidingnet fors te verlagen. Dat zou
vervelende consequenties kunnen
hebben voor de industrie - waar
machines veelal op de huidige
druk zijn afgestemd - en voor be
woners van de bovenste verdiepin
gen van flats. Die zouden bij onvol
doende druk verstoken kunnen ra
ken van water.
Directeur Haijkens maakte giste
ren duidelijk dat zijn bedrijf er al
les aan zal doen om de schade
het milieu in de duinen zo beperkt
mogelijk te houden. De LDM
maakt bij de uitbreiding die nu op
stapel staat bijvoorbeeld gebruik
van een nieuwe techniek, waarbij
drainagebuizen niet meer worden
ingegraven maar onder het duin
terrein worden doorgeboord. De
schade blijft zo beperkt tot de aan
leg van enkele boorputten. Met de
ze techniek kan, zo wordt ver
wacht, leidingen worden geboord
over een afstand van ongeveer 70
meter.
LEIDEN/OEGSTGEEST - Er
komt na de restauratie van kasteel
Endegeest geen psychiatrisch mu
seum in dat pand. Wethouder Kuij-
ers zei dat op een voorstel van D66-
raadslid Hoeksema. De democraat
leek het een aardig idee om het kas
teel een 'publieksfunctie' te geven
zodra dat is opgeknapt. Hij stelde
voor om de veranderde behande
lingswijzen van psychiatrische pa
tiënt door de jaren heen te laten
Wethouder Kuijers wees dat plan
van de hand omdat hij geen moge
lijkheden ziet om zoiets te financie
ren. Daarvoor is volgens hem een
jaarlijks terugkerende subsidie
van het ministerie nodig en dat zit
er voorlopig niet in. Endegeest zelf
heeft daarvoor helemaal geen geld
want, zo zei hij, "die heeft al moeite
genoeg om binnen het huidige
budget te doen wat het moet
doen". Bovendien blijkt het psy-'
chiatrisch ziekenhuis Sint Bavo in
Noordwijkerhout al over een der
gelijk museum te beschikken.
Een woordvoerster van de pro
vincie noemt de vrees van de LDM
voor tekorten 'oud nieuws'. "Al
kort na de 'zuiveringsaffaire' bij de
LDM vorig jaar, was duidelijk ge
worden dat het bedrijf met tekor
ten zou kampen. We hebben toen
gezegd dat de LDM dan maar water
moest afnemen van Den Haag.
Daarmee kan volgens de provincie
zelfs het verbhiik op 'piekdagen'
worden opgevangen.
De LDM wilde daar niet aan, om
dat dat te duur zou zijn. Maar wij
vinden dat die uitbreiding in de
duinen een te grote aantasting van
de natuur betekent. En de provin
cie moet ook de belangen van het
milieu in de gaten houden".
De woordvoerster erkent dat er
gevallen kunnen zijn waarin de
produktie van de LDM in de pro
blemen kan komen. "Maar die zijn
werkelijk zeer zeldzaam. Het zou
misschien op één dag in de tien jaar
kunnen voorkomen. Om daarvoor
een aanslag te plegen op de duinen,
dat gaat de provincie te ver".
De argumenten van de Vewin en
de inspectie voor de volksgezond
heid zullen, aldus de voorlichtster,
'technisch wel kloppen'. "Maar het
belang van het natuurgebied weegt
voor de provincie op dit moment
toch zwaarder".
De LDM belegde gisteren een speciale persconferentie om de problemen aan te kaarten. Op de foto (vlnr) de Leid-
se wethouder Fasetevens president-commissaris van de LDMdirecteur Haijkens van de LDM en Th. G. Martijn,
LEIDEN - De bonden achten de overgedaan aan het particuliere
kans groot dat de Eerste Hulp- ambulancebedrijf Gebr. De Jong.
dienst (EHD) toch bij de brand- Woordvoerder K. Voormeulen
weer kan blijven en niet wordt komt tot deze conclusie na een ge-
Een personenauto met een 48-ja-
rige Rotterdammer aan het stuur
reed op de Kanaalweg in de rich
ting van de Hoge Rijndijk. Ter
hoogte van de voormalige dekenfa-
briek van Van Wijk, wilde hij links
af het terrein op rijden. Daarbij zag
hij de Leidenaar, die met zijn
brommer op het fietspad in de zelf
de richting reed, niet aankomen.
De bromfietser knalde bovenop de
auto.
De Leidenaar is met de EHD
voor behandeling naar het Diaco-
nessenziekenhuis overgebracht.
LEIDEN - Een 18-jarige Leide
naar heeft gisteren zijn onderbeen
gebroken, toen hij met zijn brom
fiets op de Kanaalweg werd aange
reden.
Kuijers is positief
LEIDEN - Wethouder Kuijers heeft op het verzoek van kunstenaarscol
lectief Stelling om de galerie-ruimte van De Burcht te mogen exploiteren,
positief gereageerd. De kunstenaars kunnen niet meer de huur van hun
huidige onderkomen aan de Lange Mare opbrengen. Daarom hebben ze
contact gezocht met de curator van de Stichting Burcht om het galerie-ge
deelte over te nemen. Die stichting verkeert in financiële moeilijkheden
waardoor de activiteiten van de galerie helemaal stilliggen.
De huurprijs voor de nieuwe ruimte blijft voor Stelling echter nog wel
een probleem. Wellicht dat het collectief in aanmerking kan komen voor
subsidie in het kader van het beeldende kunstbeleid. Dan moet Stelling
wel voldoen aan de voorwaarde dat het uit de kunst een inkomen ver
werft. Als Stelling van de Lange Mare vertrekt wil de gemeente, die eige
naar is van dat pand, het onderkomen verhuren aan een commerciële in
stelling.
sprek gisteren met de wethouders
Bordewijk en Kuijers.
Het college heeft het voornemen
om de EHD over te doen aan De
Jong. De gemeente denkt op deze
manier ongeveer twee ton op de
dienst te kunnen besparen. De
bonden hebben nu uitgerekend dat
de gemeente 50.000 gulden extra
kan besparen wanneer de EHD bij
de brandweer kan worden onder
gebracht. Met de laatste oplossing
zou tegemoet worden gekomen
aan de wensen van de meerderheid
van het personeel. De medewer
kers van de EHD zijn ambtenaar en
voelen er weinig voor om te werk te
worden gesteld bij een particulier
bedrijf.
Het college burgemeester en
wethouders heeft al eerder laten
doorschemeren dat de 'privatise
ring' van de EHD wat hen betreft
niet hoeft door te gaan wanneer an
dere oplossingen goedkoper zijn
voor de gemeente. Voormeulen
vindt nu dat het plan van de bon
den gisteren serieus is behandeld
door Bordewijk en Kuijers. "Ze
hebben het weliswaar niet goedge
keurd, maar ze hebben het ook niet
niet afgewezen of 'lek geschoten'.
Volgens ons zou dat laatste ook
niet mogelijk zijn, want we vinden
dat we een goed doordachte begro
ting hebben ingeleverd", aldus
Voormeulen.
De bonden hebben ook voorge
steld dat. wanneer het college twij
felt aan de cijfers uit de begroting,
zij deze moeten laten narekenen
door een accountant. Volgens
Voormeulen zijn Kuijers en Borde
wijk niet op deze suggestie inge
gaan. Ze hebben slechts 'techni
sche' vragen gesteld tijdens het ge
sprek. De bonden hebben deze vra
gen gisteren al mondeling beant-
LEIDEN - De gemeente Leiden heeft een nieuw plan om de Vijf Meilaan en de aansluitende kruising met de
Churchilllaan veiliger te maken. Al jarenlang probeert de gemeente te komen tot verbetering van deze gevaarlij
ke verkeerssituatie.
Zo werd in 1981 een plan gemaakt voor ondertunneling van de kruising en het maken van vrijliggende fietspa
den langs de Vijf Meilaan. Dat liep spaak omdat het ministerie van verkeer en waterstaat weigerde een financië
le bijdrage te leveren. Ook vorig jaar nog weigerde de minister geld te geven voor de aanpak van de verkeerson
veiligheid.
De hoge kosten (ruim 7 miljoen gulden) heeft de gemeente nu doen besluiten af te zien van het tunnelplan en de.
voorkeur te geven aan een eenvoudiger plan. Dit nieuwe plan behelst de reconstructie van het kruispunt VijfMei-
laanlChurchilllaan, verbetering van de verkeerslichteninstallatie ter plaatse en de aanleg van fietsstroken op het
gedeelte tussen de Churchilllaan en Rooseveltstraat en op het gedeelte tussen die laatste straat en de VijfMeibrug.
De reconstructie van het aansluitende wegdeel tot aan de spoorwegovergang bij de Herenstraat zal pas aan de
orde komen als een gedeelte van het HCG-terrein een andere bestemming krijgt. Voorlopig wordt volstaan met en
kele eenvoudige verbeteringen en aanpassingen.
De kosten van het voorgestelde plan worden geraamd op ruim 2,1 miljoen gulden. Op korte termijn worden om
wonenden en belanghebbenden over het plan van de gemeente geïnformeerd. (foto Jan Holvast)
woord. Ze hebben toegezegd de
antwoorden ook nog op schrift te
zetten. Bordewijk en Kuijers heb
ben op hun beurt toegezegd dat het
college voor Kerstmis een princi
pe-besluit neemt in deze zaak. Be
gin januari zou de gemeenteraad
vervolgens een beslissing moeten
Wethouder Kuijers verklaarde
gisteren na afloop van de vergade
ring van de raadscommissie voor
cultuur, volksgezondheid en
groenzaken dat het college enigs
zins in tijdnood is gekomen door
dat het rapport van de bonden an
derhalve week later is ingediend
dat beloofd. Het voorstel van de
bonden zal daardoor ook nog niet
aan de orde kunnen komen tijdens
het georganiseerd overleg - het ge
regelde overleg tussen bonden en
college - dat maandag plaats heeft.
Kuijers wilde gisteren nog geen
mening geven over het plan van de
bonden.
Wethouder Bordewijk was van
morgen niet bereikbaar voor com
mentaar.
LEIDEN - Een 43-jarige Leidse is
gisteren slachtoffer geworden van
tasjesdieven. Zij fietste omstreeks
half zes gistermiddag op de Kore-
vaarstraat in de richting van de
Lammenschansweg. Voorop haar
fiets had zij een mandje met daarin
haar handtas.
Op een gegeven moment werd zij
ingehaald door een bromfiets,
waarop twee jongens zaten. In het
voorbijgaan slaagde de duopassa
gier erin om de tas uit haar mand te
graaien. In de tas zat een polstasje
met autopapieren, een rijbewijs en
portemonnee met 300 gulden.
Burgerlijke Stand
LEIDEN - Geboren: Johanna Marine
Antonia dv. J.W.M. van Rijn en
A.A.E.M. Pijpers, Monique dv. C. hoek
en A. Oudshoorn, Christine Willemine
dv. F.L.M. Kappé en A. Burgers, Johan
nes Cornelis zv. C.J, de Lange en J.G.
Dijkhuizen, Rogier zv. P. de Vries en
A.A.M. Hendriks, Judith Josine Louise
Eugenie dv. L. van Rees en T.K. Swart,
Katelijn Anna Elisabeth dv. I.L.K.F.
Plochg en B.L. van Zanten, Edwin zv.
H.F. Simonis en M.C Kaag, Hendrik Ja
cobus zv. H.J. Blikman en E.M. Blok,
Floris Ewout zv. G.H.J. Bonke en L.
Spit, Jessica dv. M.C. van den Haak en
C. Gort, Alexander zv. T. Jordaan en
U.G.M. Merckelbach, Susan Ahda dv.
C.P.C. van der Salm en P.M.M. van Wie-
ringen, Renée Jacoba dv. C.P.C. van der
Salm en P.M.M. van Wieringen, Ester
Gabriella dv. J. op 't Land en P.A.J.C.
Vorst, Davy zv. W.H.J. van den Berg en
J.C.A.M. Zonneveld, Dennis Paulus An-
tonius zv. A. Oudshoorn en M.P.W.H.
van Hirtum, Didi dv. F.J. Scheffer en C.
van Laarhoven, Carl Peter zv. R.T. Meij
er en H.M.E. Kielhorn, Marheke Linda
Anna dv. P.J Weima en A.J. Weima, Ju
dith Willeke dv. E.H.A. Timmermans en
M. J. Coorn, Martijn Anthonius Maria zv.
C.W.G.M. Lowik en M.J.J. Gruijters, Mi
chael zv L.G. van den Bent en M C.
Roest. Maha Manna dv. M.T. van der
Plas en A.M.H. Kruijer, Brian zv. A. van
der Linden en W. Cambier, Sabrina dv.
J Monster en D. Kuijt, Wendy dv. A.C.
van der Kwaak en T. Aandewiel, Manel-
le dv. J.P. Klinkenberg en D.J. Zwaan,
Krystle dv. W. Driebergen en V.C.M. de
Mooij, Pascal Sebastiaan zv. P.J.A. Hen-
drikse en K.C.M. van Britsum, Simone
Cornelia dv. C. van Rossum en E.M. de
Mooy, Stijn Arnoldus Gerardus zv. M.A-
.M.E. Vermeulen en A.J.M. Brouwer,
Leonardus Eduardus Gerrit zv. L.M.C.
van den Heuvel en M.A. Brouwer.
LEIDEN - Gehuwd: J.W. Verheij en
P.C. 't Hooft, F. Kroesemeijer en C.J.W.
van den Hoed. R. Ates en N.Y. Bruggen,
B W. van de Weerdt en S. Blikman. W.J.
Botermans en J.P Wesselius.
Leiden heeft alle kenmerken van
een historische binnenstad:
straatjes en steegjes, grachten,
bruggen, markten en vele hon
derden monumenten. Alles kris
kras door elkaar. Maar, waaraan
het ontbreekt is een levendig
plein in het hart van de stad. Een
plein waar mensen samentrek
ken en waar het bruist van activi
teiten.
door
Jan Rijsdam
Het Vrouwenkerkplein werd
enkele jaren terug voor meer dan
een miljoen gulden opgeknapt
om die functie van stadsplein te
gaan vervullen. Het is uitgelopen
op de grootste blunder van de
Leidse stadsvernieuwing. Het
plein functioneert slecht omdat
het geen relatie heeft met de
Haarlemmerstraat, de pleinwan-
den bestaan uit lelijke achterge
vels van panden aan de Haarlem
merstraat of uit verkrotte wonin
gen en pakhuizen, het (toekom
stig) museum Boerhaave en het
Kijkhuis nauwelijks zichtbaar
zijn en omdat de opgemetselde
restanten van de Vrouwenkerk
een obstakel vormen voor ge
bruik van het plein.
Sinds de voormalige wethou
der Waal in 1981 de restauratie
van pleintje door de gemeente
raad drukte, ligt het er nagenoeg
ongebruikt bij. Feitelijk functio
neert het alleen als hondenuit-
laatplaats en zijn de gerestau
reerde restanten van de vroegere
Vrouwenkerk een dankbaar ob
ject voor graffiti-artiesten.
Hoe kan dit mislukte plein
nieuw leven ingeblazen worden?
Dat is de vraag waarvoor de ge
meente zich thans gesteld ziet.
Anders gezegd, hoe kan het
Vrouwenkerkplein gaan functio
neren als de nu nog ontbrekende
link in de binnenstad? De weg
waarvoor de gemeente gekozen
heeft is om ontwikkelaars plan
nen te laten maken met als uit
gangspunt dat ze de gemeente
weinig of niets mogen kosten. En
de belangrijkste reden om uitein
delijk met Dynamic Real Estate
in zee te gaan is gelegen in het
feit dat deze ontwikkelaar al
twee panden aan de Haarlem
merstraat in bezit heeft. Boven
dien brengt Dynamic een geïnte
resseerde huurder (Mexx) mee
voor de winkelruimte die het
plan bevat.
Architect Vollmer van Dyna
mic presenteerde deze week een
uitwerking van het eerder inge
diende grondplan voor een ge
deeltelijk bebouwing van hel
plein. Zeventien woningen, een
restaurant en 600 vierkante me
ter winkelruimte passen er in hel
ontwerp van Vollmer. De nieuw
bouw op het plein wordt tegen
de achterzijde van de panden aan
de Haarlemmerstraat gebouwd
zodat een driehoekig pleintje
overschiet.
Kathedraal
Het plan Vollmer bevat onge
twijfeld aardige elementen, maar
spectaculair is het niet. Van het
oorspronkelijke idee een glazen
kathedraal te bouwen is niets
meer overgebleven. Niet dat een
dergelijke symboliek noodzake
lijk is, maar het had wel een ele
ment in zich om het Vrouwen-
kerkplein een eigen gezicht te
geven. De bebouwing die Voll
mer nu voor ogen staat is niet ty
pisch die voor een binnenstads
plein. Het zou overal kunnen
staan en steekt ook niet uit bo
ven het gemiddelde dat al overal
staat.
Intussen hebben ook weer
twee andere architecten(combi-
naties) hun licht over het Vrou
wenkerkplein laten schijnen en
hun ontwerpplannen bij de ge
meente gedeponeerd. Plannen
die ook aardige elementen bevat
ten. Onduidelijk is wat er met de
ze plannen gaat gebeuren. De
kans dat ze serieus meetellen
lijkt niet groot.
Onduidelijk is ook wat er ver
der met de gerestaureerde muur-
resten van de voormalige Vrou
wenkerk gaat gebeuren. Het zou
niet verstandig zijn deze elemen
ten te handhaven omdat ze in be
langrijke mate hebben bijgedra
gen tot het huidige fiasco. Ze
zouden weieens een blok aan het
been kunnen blijken als monu
mentenzorg zich op het stand
punt stelt dat ze gehandhaafd
moeten blijven.
Duidelijkheid bestaat ook al
niet over de mogelijke verwer
ving van het pand op de hoek van
de Vrouwenkerksteeg (de groen
teboer). Dit pand moet aange
kocht worden en gesloopt om de
entree naar het plein groter te
maken en om een visuele verbin
ding tussen de Haarlem
merstraat en de entree van het
museum Boerhaave en het Kijk
huis te bewerkstelligen.
Met geen woord is door de ge
meente nog gesproken over de
horecamogelijkheden. Wil het
Vrouwenkerkplein een attractief
plein worden dan moeten behal
ve winkels ook de ontwikkeling
van restaurants en cafés met ter
rassen de ruimte krijgen. Geen
aandacht is tot dusver besteed
aan de verkeersbewegingen in
het gebied, aan de sociale veilig
heid.
Samenhang?
En wat moet er gebeuren met
de verpauperde noordgevel van
het plein, met de verdere inrich
ting (sierbestrating, straatmeubi-
lair) en het kostenaspect dat
daaraan vast zit? Verwacht
wordt blijkbaar dat Dynamics
medeverantwoordelijkheid
neemt voor de kwaliteit en het
goed functioneren van het plein.
Dat is een nieuwe aanpak. Het
betekent dat de kwaliteit van de
omgeving nu ook al beschouwd
wordt als een te verkopen pro-
dukt.
Eigenlijk draait de hele discus
sie over het Vrouwenkerkplein
om een bouwplan waarvan de
gemeente denkt: als het ons
maar niets kost, dan komt het
wel goed. De hele planvorming
vertoont een opvallend gebrek
aan samenhang. De laatste tijd is
vaker te zien dat belangrijke ont
wikkelingen in het stadscentrum
(neem de Breestraat) niet langer
worden geplaatst in een bredere
context. Eerder is het zo dat
steeds meer zaken ad-hoc, los
van andere daarmee verband
houdende zaken, worden beke
ken.
Wethouder Peters lijkt zich
vooral te willen profileren door
de blunders van zijn voorganger
Waal zo snel mogelijk om te zet
ten in successen. De gemeente
raad toont zich daarentegen ui
terst passief. Een visie ontbreekt
en lijkt te worden overgelaten
aan investeerders, architecten,
stedebouwers en beroepspoliti-
Of het intussen ooit nog wat
wórdt met het Vrouwenkerk
plein valt nauwelijks te voorspel
len. Eigenlijk is maar éen ding
duidelijk: dat het doodzonde.is
als de kans op een levendig Leids
plein in het hart van stad nu niet
ten volle wordt benut. Want als
het nu niet lukt, lukt het nooit
