vaar- en vissimulator Computergestuurde Jongen (21) komt om bij ongeval Rijnsaterwoude Provincie fel tegen omspuiten grasland 'Splitsing GAB-bollenstreek onaanvaardbaar' Studie bollenlab9 naar kwaliteit snijhyacinten Bloembak Voor 30 mille aan sieraden ontvreemd PAGINA 8 W III REGIO MAANDAG 30 NOVEMBER 1987 KATWIJK - De Katwijkse School voor de Zeevisvaart neemt in december een informati- cacentrum in gebruik. Het belangrijkste onderdeel van dit centrum vormt een vissimula tor, waarmee alle handelingen die op de brug van een vissersschip worden verricht kunnen worden nagebootst. Verder omvat de inrichting van het informaticacentrum een groot aantal computersets en een telefax. Met de aanschaf van deze appara tuur is een bedrag van meer dan een half miljoen gulden gemoeid. Het geld is beschikbaar gesteld door het ministerie van onderwijs. Het informaticacentrum zal wor den gebruikt bij de praktijklessen die op de School voor de Zeevis vaart worden gegeven, maar wordt ook aangewend voor de bijscho ling van vissers die al op de vloot werkzaam zijn. "In de periode dat de schepen gedwongen voor de kant liggen, kunnen de vissers bij ons terecht", aldus schooldekaan A. van Duijn. Met de nieuwe apparatuur is de Katwijkse School voor de Zeevis vaart volgens Van Duijn nog beter in staat om de leerlingen op te lei den tot de 'all-roud vakman' waar de vissersvloot om vraagt. "Vooral de afgelopen jaren is de technische ontwikkeling op de schepen in een stroomversnelling geraakt. Als vis serij-opleiding moetje dan ook be schikken over de meest moderne apparatuur om de leerlingen op een loopbaan binnen deze bedrijfs tak voor te bereiden", zegt Van Duijn. Beroepsopleiding Over de werkgelegenheid in de visserij is Van Duijn optimistisch. "De huidige problemen binnen de visserij hoeven niet per se te leiden tot een verlies van werkgelegen heid. Als de schepen teruggaan in motorvermogen maar niet in aan tal, leidt dat niet tot minder be manningsleden per schip. Verder gaat het bedrijfseconomisch ge zien helemaal niet slecht met de visserij". In de praktijk bbjkt volgens de schooldekaan overigens steeds va ker dat de opleiding aan de visse- rijschool ook uitstekende perspec tieven biedt voor een baan aan de wal. "Het feit dat het bedrijfsleven onze leerlingen graag in huis haalt, is voor ons het bewijs dat we een gedegen beroepsopleiding geven", meent Van Duijn. Behalve informatica en electro- techniek krijgen de leerlingen bij de praktijklessen op de School voor de Zeevisvaart onder meer te maken met motorenonderwijs, me- taalbewerken, vaktekenen en las technieken. Verder wordt aan dacht besteed aan de bewerking van vis en het vervaardigen en re pareren van net- en touwwerk. Van Duijn: "Ook in deze onderdelen van de praktijklessen is dit jaar geïnvesteerd. Zo is de inrichting van het visfileerlokaal volledig ver nieuwd, is het lokaal voor motor techniek verder gemoderniseerd en is de modernste lasapparatuur aangeschaf'. Omstandigheden De trots van de School voor de Zeevisvaart is de vissimulator die momenteel door de leraren in de avonduren wordt opgebouwd. De apparatuur is ontworpen in Enge land en als alles volledig is geïn stalleerd ontstaat in een van de lo kalen van de school de brug van een moderne kotter. Behalve met een complete stuurinrichting is de 'brug' voorzien van een sonar, echolood, een netsonde, een radar en een navigatie-computer. Het enige onderdeel van de simulator dat niet op de brug van een schip is te vinden, is de kleurenmonitor die in het instrumentenpaneel is on dergebracht. Daarop kan de leer ling zien welke uitwerking zijn handelingen hebben op het schip en het net. "De vissimulator is zo gepro grammeerd dat hij net zo reageert als een echt schip", zegt R.I.M. Wit ten, leraar nautische vakken van de School voor de Zeevisvaart. "Ook de omstandigheden waaron der wordt gevaren kunnen op alle mogelijke manieren worden bëin- vloed. Zo kunnen we de invloed van de windkracht op het schip re gelen, de stroming en de bodemge steldheid van de zee, maar ook de grootte van het schip en het aantal RIJNSATERWOUDE - De 21-jari- ge Martinus Hijman uit Rijnsater woude is zaterdagnacht om het le ven gekomen bij een ongeval op de provinciale weg 7 in zijn woon plaats. De jongen is die nacht met zijn auto in een slip geraakt en in de rechterberm beland. Waar schijnlijk is hij vervolgens over de kop geslagen en in het water naast de weg terechtgekomen. De auto werd pas gistermiddag om vier uur ontdekt door voorbij gangers die de politie waarschuw den. De Alphense brandweer heeft de wagen met zeil overdekt uit net water gehaald. Duikers van de brandweer hebben nog enige tijd gedoken naar een vrouw die ook in de auto zou hebben gezeten. Deze bleek echter al thuis te zijn. Het slachtoffer had de auto ge leend van een 18-jarige vriend uit Alphen. Deze werd gisteren aange houden omdat hij bezig was een brievenbus aan de Aalhorst te ver nielen. Hij liet toen al weten dat hij zijn auto had uitgeleend aan een vriend, maar dat deze nog niet was teruggekomen. Kort nadat de jon gen het politiebureau had verlaten, werd vanuit Rijnsaterwoude de vermissing van twee personen ge meld. BOLLENSTREEK/DEN HAAG - Wanneer gemeenten in de bollenstreek nog langer toestaan dat grasland met een landschappelijke waarde wordt omgespoten tot bollengrond, wil het provinciaal bestuur van Zuid-Hol land naar middelen zoeken daar alsnog een stokje voor te steken. Dat bleek tijdens een vergadering van de provinciale commissie voor recreatie, natuur- en agrarische zaken, ruimtelijke ordening en volkshuis vesting. Alvorens tot 'harde maatregelen' over te gaan, nemen gedepu teerde staten contact op met de betrokken gemeenten over het aanpassen van hun bestemmingsplannen, waarin het omspuiten van grasland ver der aan banden kan worden gelegd. Het zal daarbij niet blijven bij het schrijven van brieven. Op advies van een aantal commissieleden worden de gemeenten persoonlijk door GS benaderd. De mogelijkheden die GS, het dagelijks bestuur van de provincie, mo menteel hebben om gemeenten te dwingen het omspuiten te verbieden zijn nog beperkt. In samenspraak met hun collega's uit Noord-Holland willen GS van Zuid-Holland bekijken in hoeverre de Ontgrondingswet daartoe mogelijkheden biedt. Zonodig zal een proefproces worden uitge lokt. J. Steegh (PPR/CPN/PSP) stelde voor om alvast tot een omspuitver- ordening te komen. Gedeputeerde E. van Heemst zegde toe die mogelijk heid nader te bestuderen, maar twijfelde intussen wel aan de juridische haalbaarheid. C.A.L van der Zalm (PvdA) merkte tijdens de discussie op dat GS zo snel mogelijk actie moet ondernemen. "Ik krijg de kriebels als ik al die zandzuigers zie". Het statenlid nodigde de commissieleden uit om met hem eens een reisje te maken langs alle graslanden die op het punt staan te worden omgespoten tot bollengrond. Met name de gemeente Sassenheim kreeg van Van der Zalm een veeg uit de pan. Hij verweet de gemeenteraadsleden veel te snel akkoord te zijn gegaan met het omspuiten van de Klinckenbergerpolder. De socialist verweet de gemeentebestuurders van het bollendorp 'huichelachtig ge praat' en een 'dubbele moraal', omdat zij enerzijds wijzen op het belang om over meer bollengrond te kunnen beschikken en anderzijds op kost bare bollengrond woningen neerzetten. beschikbare pk's kunnen Ook kunnen verschillende havens en kaden worden ingeprogram- meerd, zodat de leerling ook het uitvaren kan oefe- Fouten Dat de vissimulator met zijn ge dragingen volledig aansluit op de praktijk, blijkt volgens Witten uit reacties van schippers die inmid dels achter het instrumentenpa neel hebben plaatsgenomen. "Ver der heb ik zelf bijvoorbeeld het re cente ongeluk met een kotter uit Tholen op de simulator nage speeld. Dat schip kapseisde door een fout tijdens het vissen. Onder exact dezelfde omstandigheden sloeg ook het schip om dat wij met de simulator bedienden", aldus Witten. LISSE - Een tweedeling van de Tijdens het gebruik van de vissi- duin- en bollenstreek in de nieuwe mulator door leerlingen van de onlangs voorgestelde verdeling school registreert de computer on- van werkgebieden van arbeidsbu- der meer de navigatiefouten die reaus is onaanvaardbaar. Hille- worden gemaakt en welke schade gom, Lisse en wellicht nog andere is toegebracht aan het schip of de gemeenten in de regio mogen niet netten. Witten: "Het is voor ons de worden overgeheveld naar het ge- perfecte manier om de leerlingen westelijk arbeidsbureau in Haar- binnen de school praktijkervaring lem, maar moeten bij Leiden blij- op te laten doen". ven. Dat vindt directeur C.A.J. van Het informaticacentrum van de der Zwet van het arbeidsbureau in School voor de Zeevisvaart wordt Lisse. op 17 december officieel geopend Volgens de inschatting van Van door burgemeester C.A. Bos van der Zwet zal de Tweede Kamer Katwijk. binnen twee maanden de nieuwe M. Witten met twee leerlingen achter de vis-simulator: "Ook aanmeren e HILLEGOM/SASSENHEIM - Bij een inbraak in een woning aan de Haarlemmerstraat in Hillegom is afgelopen zaterdag voor 30.000 gul den aan sieraden ontvreemd. Er wordt tevens een videorecorder vermist. Omdat er geen braakspo ren in de woning werden aange troffen, vermoedt de politie dat de inbrekers via de voordeur de wo ning zijn binnengedrongen. In Sassenheim is het afgelopen weekeinde in twee woningen inge broken. In een woning aan de Ka- gerweide werden een videorecor der en sieraden ter waarde van 15.000 gulden weggenomen. In de woning aan de Ter Leedelaan werd eveneens een videorecorder ont vreemd. TEGEL - Een 18-jarige Valkenbur ger heeft in de nacht van zaterdag op zondag geprobeerd een tegel door een ruit van het Noordwijkse politiebureau te gooien. Het kogel vrije glas van de meldkamer werd beschadigd, maar brak niet. Wet op de arbeidsvoorziening vast stellen. De overheid trekt daarna grotendeels haar handen af van de arbeidsbureaus, inclusief activitei ten als om- en bijscholing van werklozen. Begin volgend jaar zal een landelijke bestuur met af gevaardigden van de overheid, werkgevers en werknemers de hoofdlijnen van het beleid uitzet ten. Daarnaast komen er regionale besturen, die een vrij grote zelf standigheid krijgen. De bestrijding van de werkloosheid in Groningen, Rotterdam of de bollenstreek vraagt een totaal verschillende aanpak. Onder ieder regionaal be stuur zullen één of meer geweste- 'Lisse' bedient zes gemeenten in de bollenstreek, terwijl 'Leiden' ook de omliggende gemeenten en Kat- lijke arbeidsbureaus vallen. Een wijk onder zijn hoede heeft. "Dat werkgroep van vertegenwoordi- systeem werkt prima. In ons kleine gers van het ministerie van sociale moderne gebouw met 20 medewer- zaken, de werkgevers en werkne- kers, zitten we dicht bij de r heeft een verdeling van de 65 en de bestuurders. Ik kan wel zeg- GAB's gemaakt. Overigens zonder gen dat onze aanpak zeer succesvol dat ruggespraak is gehouden. Het is. Door de samenwerking met Lei- voorstel heeft inmiddels de nodige den valt de hele duin- en bollen- stof doen opwaaien. In de huidige situatie valt het ar beidsbureau in Lisse onder het ge westelijke arbeidsbureau Leiden. streek onder één GAB", benadrukt Van der Zwet verwijzend naar de al bestaande gemeenschappelijke regelingen tussen de gemeenten in de streek. De meeste hyacinten worden opgepot als bol verkocht zodat de consument ze zelf thuis kan trekken. Hyacin ten kunnen echter ook als snijbloemen worden verhan deld. Hoewel de totale omzet van de snijhyacint lang niet zo groot is als de op bol verkochte soort, wordt er op het Laboratorium voor Bloembollen Onderzoek (LBO) in Lisse, toch naarstig onderzoek gedaan naar de kwali teit van de gesneden hyacint. Het ontbreekt bij deze snijbloem nog wel eens aan sierwaarae, weet F. de Greef, gewasspecialist broeierij van het LBO te vertel len. "De bloemen groeien niet goed uit, gaan slap hangen en verslijmen. Een slaphangende bos is natuurlijk niet echt mooi om te zien". Na herhaalde ver zoeken van de kwekers om naar de oorzaken van deze mindere kwaliteit onderzoek te doen, heeft het LBO de hyacint in het programma opgenomen. Snijhyacinten worden vrijwel op dezelfde manier geteeld als de hyacint die als bol in een pot wordt verkocht. De bol wordt in juli gerooid en vervolgens bij 25 graden Celsius weggezet. De ho ge temperatuur zorgt ervoor dat de bol een bloem aanlegt en voorkomt bovendien dat de bol gaat uitlopen. Na enige tijd wordt de temperatuur verlaagd tot 17 graden en weer een maand later wordt de hyacint buiten uit- geplant. De kou zorgt ervoor dat de rust van de bol (een plant groeit in de winter immers niet) wordt doorbroken. Na ongeveer 14 weken wordt de bol gerooid en in de kas uitgeplant. De behandeling die een bol krijgt, heeft grote invloed op de uiteindelijke kwaliteit van de snijbloem. De Greef: "Als een bol in de wintermaanden te veel kou krijgt, groeit de bol te snel uit op het moment dat deze in de kas wordt opgeplant. Die snelle groei veroorzaakt slappe sten gels die makkelijk omkiepen". De gewasspecialist voegt eraan toe dat kwaliteit ook een culti- var-gebonden eigenschap is. De soort Jan Bos hangt sneller slap dan de Anna Marie. Noch de hoeveelheid kou, noch de cultivarkeuze kan een afdoende verklaring geven voor de soms tegenvallende kwaliteit van de hyacint. Het LBO zette daarom het onderzoek voort en ontdekte dat ook de manier van oogsten van de snijhyacint het zogeheten vaasleven danig beïn vloedt. Bij het oogsten van hyacinten die bedoeld zijn om op bos te worden verkocht, wordt de bloem met stengel en bol ge rooid. Vervolgens wordt met een mes de onderste helft van de bol afgesneden en wordt de stengel uit de bovenste helft getrokken. De Greef: "We gingen er van uit dat de houdbaarheid van de bloem minder groot zou zijn als er bij de oogst een stukje van de bolbodem aan de stengel zou blijven zitten. De wateropname zou hierdoor immers kunnen worden belemmerd. Tot verba zing van alles en iedereen bleek het omgekeerde het geval te zijn. Proeven wijzen uit dat de aanwe zigheid van een deel van de bol bodem de houdbaarheid juist vergroot". Het kwaliteitsverschil tussen bloemen waarbij van de stengel de bolbodem geheel is verwij derd en die van bloemen waarbij de bolbodem wel deels intact is gelaten, is enorm. De 'bodem- bloemen' staan na een aantal da gen nog fier overeind terwijl de geheel geschoonde exemplaren allang het loodje hebben gelegd. Een afdoende verklaring voor het verschil is volgens De Greef nog niet te geven. De onderzoe ker: "Vermoedelijk speelt het groeibevorderend hormoon gib- beraline een rol. Het is echter ook denkbaar dat de bacterie- groei van invloed is. Een bolbo dem raakt minder snel verstopt dan een bloemstengel omdat er in de bodem meer cellen aanwe zig zijn. De watertoevoer door de bodem is daardoor beter dan die door een stengel. Voordat we F. de Greef: "De aanwezigheid t kwaliteit van de hyacint". hierover definitieve uitspraken kunnen doen, moet er echter nog het nodige worden onderzocht". Vaststaat in elk geval dat de aanwezigheid van een stukje van de bolbodem de kwaliteit van de bloem verbetert. Er is inmiddels een machine ontwikkeld waar mee de bloemen op de juiste ma nier kunnen worden afgesneden. De kwekers zitten echter nog wel met het probleem van het ver schil in lengte tussen de verschil lende cultivars. Hyacinten wor den altijd in bosjes van vijf tot ze ven stuks van verschillende kleur aangevoerd. De cultivars (kleuren) zijn niet allemaal even- lang. De Greef: "De kwekers moe ten er door een juiste cultivar keuze en koudebehandeling van de bol voor zorgen dat de bloe men allemaal ongéveer evenlan- ge stengels hebben. Het is im mers niet mogelijk de stengel op lengte te snijden wanneer tegelij kertijd een deel van de bolbodem behouden moet blijven". ue onaerzoexer zegt nadruk kelijk dat lang niet alle hyacinten met bolbodem worden aange voerd. De ontdekking is vrij re cent gedaan en het duurt enige tijd voor alle kwekers via de voorlichting ervan op de hoogte zijn gesteld en de nieuwigheid hebben geaccepteerd. Gelukig is het, zo brengt De Greef naar voren, voor de consu ment makkelijk te zien of de bol bodem wel of niet aanwezig is. De stengel van de bloemen die mét bodem worden aangevoerd is aan de onderkant duidelijk af wijkend van structuur. De bo- x een deel van de bolbodem veroorzaakt e dem mag er niet worden afge haald. Na aankoop moeten de bloemen zó op water worden ge zet. Voor droogvervoerde hya cinten gaat dat niet op. De stem gel hiervan is aan de onderkant enigszins ingedroogd. Net als de meeste snijbloemen moeten de ze hyacinten daarom worden bij gesneden voor ze op water wor den gezet. Hoe belangrijk de ontdekking ook mag zijn, voor De Greef is het onderzoek naar de kwaliteit van ijstulpen op dit moment het meest urgent. IJstulpen kunnen door een vriesbehandeling van de bol, het hele jaar door worden aangevoerd. De Greef: "Met na me Amerikanen zijn dol op tul pen. IJstulpen gaan het helemaal maken. De kwaliteit ervan laat echter nog wel eens te wensen over Juist omdat de kwekers op grote schaal ijstulpen poten, is het belangrijk dat de oorzaken van deze achterblijvende kwali teit snel worden achterhaald". Het grote probleem bij de ijstulp is volgens De' Greef de snelle groei op het moment dat de bol na tien maanden in het ijs te hebben gelegen, in de kas wordt uitgeplant. De plant groeit zichzelf als het ware voorbij. Er ontstaan lange slappe stengels die bij het minste of geringste omkiepen. De Greef: "Het valt te verwachten dat ook de Nederlan ders binnenkort het hele jaar door tulpen willen hebben. Dat is natuurlijk een prettige ontwik keling, maar dan moeten we er wel voor zorgen dat het aange voerde materiaal van prima kwa- 27i aanzienlijke verbetering van de (foto Wim Dijkman) liteit ig. Het onderzoek naar ijstulpen verdient dan ook veel aandacht". Ook in de wintermaanden is het mogelijk het balkon op te fleuren met bloeiende planten. Er zijn vrij veel plantesoorten die in de komende maanden bloeien en die het goed doen in potten of balkonbakken. De bekendste is de winter- of vooijaarsheide (Eri ca carnea), waarvan de vroegste in november en de laatste in fe bruari in een maandenlange bloei komt. Als 'groene noot' tus sen deze bloeiende plantjes kun nen een Buxus, de bontbladige Elaeagnus, Euonymus fortunei met z'n zilver- of goudkleurige blaadjes of klimop worden ge plant. De Hebesoorten redden het alleen als de temperatuur niet al te lage waarden bereikt. Als 'balkonpotplant' kan on der meer de dwergconifeer wor den gebruikt. Er bestaan bolvor mige exemplaren (Abies balsa- mea 'Nana'), spreidende (Junipe- rus chinensis 'Pfitzeriana'), of bossige (Pinus mugo mughus). Smal en hoog is de Taxus bacca- ta 'Fastigiata', terwijl de Junipe- rus horizontalis 'Glauca' een hangende groeiwijze laat zien. In de bakken kan gewone pot grond worden gebruikt. Een goe de drainage (gebakken kleikor- rels en afvoergaten) zijn nu nog belangrijker dan in de zomer. By aanhoudende droogte moet re gelmatig water worden gegeven mits de temperatuur niet bene den 0 graden is. Katwijkse School voor de Zeevisvaart bootst brug na MAANDAG 30 NOV. Leiden concert door Johannes Leer touwer, viool en Julian Reynolds, piano, aanvang 20.15 uur in de Kapelzaal van K&O aan de Oude Vest. Leiderdorp thema-avond Leiderdorps Vrouwenoverleg over "De econo mische waarde van de huishoude lijke arbeid', aanvang 20.00 uur (zaal open om 19.30 uur) in de Menswordingkerk. DINSDAG 1 DEC. Leiden informatieve bijeenkomst voor mensen die problemen hebben met het alcoholgebruik van ande ren in hun omgeving bij het Con sultatiebureau voor Alcohol en Drugs, Lange Mare 45, inlichtin gen en opgave, tel: 143641. Leidse Schouwburg, "Agnes van God', laatste voorstelling, met Linda van Dijk, en Henni Orri, aan vang 20.15 uur. oecumenisch avondgebed, Oud Katholieke Kerk, Zoeter- woudse Singel, van 19.00 tot 19.30 uur. Leiderdorp Sinterklaas contactavond met klaverjassen en sjoelen, wijkcen trum Zijlkwartier, van der Marck- straat, aanvang 20.00 uur. Voorschoten Hofflantshuys, Noord Hofland, WOENSDAG 2 DEC. Lelden lezing over computers e i naliteit, door F. de Graaf, Mathe matisch Instituut, Niels Bohrweg, aanvang 15.45 uur. lezing over creativiteit en intelli gentie door Prof. dr. G.A.M. Kem pen en dr. Sundholm, Centraal Voorzieningengebouw aan de cle- veringaplaats, aanvang 20.00 uur. jazz-serie, het Cees Slinger Trio. Kapelzaal K&O gebouw, aanvang 20.15 uur. Lak-Theater, Art Pro met 'Hitchcocks' Driesprong, aanvang 20.30 uur. Kapelzaal K&O, Kindervoor Leiderdorp Sinterklaas contactavond met klaverjassen en sjoelen, wijkcen trum Zijlkwartier, van der Marck- straat, aanvang 20.00 uur. Voorschoten Hofflantshuys, Noord Hofland, concert Barokensemble, aanvang 20.00 uur. WOENSDAG 2 DEC. Leiden lezing over computers en crimi- aanvang 15.45 i gentie door Prof. dr. G.A.M. Kem pen en dr. Sundholm, Centraal Voorzieningengebouw aan de cle- veringaplaats, aanvang 20.00 uur. het Cees Slinger Trio, Kapelzaal K&O gebouw, aanvang 20.15 uur. Lak-Theater, Art Pro met 'Hit chcocks' Driesprong, aanvang 20.30 uur. Kapelzaal K&O, Kindervoor stelling 'Richard de Koning' door Jeugdtheater DWARF, aanvang 14.30 uur. Stadsgehoorzaal, studenten- muziekgezelschap Sempre Cres cendo, aanvang 20.15 uur. Zoeterwoude bezoek Sinterklaas, Biblio theek Schenkelweg, van 14.30 tot DONDERDAG 3 DEC. Lelden Leidse Schouwburg, RO Thea ter met 'Master Class', aanvang Leiderdorp klaverjassen buurtvereniging de Buitengewonen, Muzenhof, Gordijnsingel 1, aanvang 20.00 klaverjas en sjoelavond, mu- ziekver. Con Bravura, Beuken schans, aanvang 20.00 uur. 110.00 tot 12.00 u

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 8