Dollarkoers
kan stroppen
veroorzaken
Financiële crisis weet van geen wijken
Zuidafrikaans concern biedt
zwarte werlmemers aandelen
Vendex:werkgarantie
voor 700 Molukkers
Homburg keert terug op beurs
EG blijft bij
margarinetax'
ZATERDAG 28 NOVEMBER 19Ö7
Ramingen gebaseerd op 2,00
DEN HAAG (GPD) - De ministers Ruding (financiën) en
De Korte (economische zaken) verwachten bij een aanhou
dend lage dollarkoers forse extra tegenvallers voor toe
komstige begrotingen. Bij een dollarkoers van f 1,90
brengt alleen het aardgas al een half miljard gulden per jaar
minder in het laatje.
JOHANNESBURG (ANP) - Anglo
American, het grootste mijnbouw-
en industrieconcern van Zuidafri-
ka, heeft het plan bekendgemaakt
aandelen aan zijn ruim 250.000
overwegend zwarte werknemers
aan te bieden. In de eerste fase van
dit vijfjarenprogramma kunnen
begin volgend jaar 2.600 werkne
mers op het hoofdkantoor, die ten
minste twee jaar bij Anglo in
dienst zijn, vijf nieuw uit te geven
aandelen kopen.
Indien zij het aanbod accepteren
worden aan alle werknemers van
de dochterondernemingen van
Anglo aandelen aangeboden. De
afzonderlijke ondernemingen kun
nen zelf bepalen hoeveel aandelen
aan de werknemers worden afge
geven. De aandelen worden in be
heer gegeven van een fonds. Na
vier jaar mogen de werknemers
kiezen of zij hun aandelen daarin
laten of dat ze de stukken zelf in
bezit willen hebben of willen ver
kopen.
Een aandeel Anglo American is
op dit moment iets meer dan zestig
rand (ongeveer vijftig gulden)
waard. Het concern heeft ongeveer
230 miljoen aandelen uitstaan. Aan
het eind van de vijfjarige periode
kan het fonds naar schatting 7,5
miljoen aandelen voor de werkne
mers in beheer hebben. Dit is een
belang van ruim drie procent in
Anglo.
Anglo-topman Gavin Relly zei in
een toelichting dat Zuidafrika, met
zijn onrechtvaardigheden en diep
gewortelde historische problemen,
dit „verbeeldingsvol en met veel ri
sico's gepaard gaande program
ma" nodig heeft. Het is geen oplos
sing voor de problemen van het
land, maar is „het begin van een
proces", zo zei hij. Eerder dit jaar
had hy verklaard te overwegen de
werknemers een direct belang in
het bedrijf te geven als onderdeel
van een pragmatisch alternatief
tussen „gecentraliseerd socialisme
enerzijds en keihard kapitalisme
anderzijds".
Relly voegde er aan toe dat de
toekomst van zijn .concern nauw
verbonden is met het welzijn van
de Zuidafrikaanse bevolking tegen
de achtergrond van een „vrije en
eerlijke economie en samenle
ving".
De eerste reactie van één
van 's lands grootste vakbonden op
het aandelenplan was uiterst kri
tisch. „Het stinkt", aldus Cyril Ra-
maphosa. leider van de vakbond
van zwarte mijnwerkers. Rama-
phosa wees er op dat Anglo zich
meedogenloos heeft opgesteld in
de recente mijnstaking die drie we
ken heeft geduurd. „Ze weigerden
de loonsverhogingen toe te staan
die een eind hadden kunnen ma
ken aan de staking en nu komen ze
door de achterdeur binnen en bie
den aandelen aan. Waar het de
werknemers om gaat is geen rijk
dom in de toekomst, maar lonen
nu", aldus de vakbondsman.
De prijs van geexporteerd Neder
lands aardgas is gekoppeld aan de
olieprijs. Dus wanneer ook de olie
prijzen in de wereld zakken wat
de ministers heel goed mogelijk
achten betekent dat opnieuw
een derving voor de schatkist van
een half miljard wanneer een vat
olie een dollar goedkoper wordt.
Ruding en De Korte antwoord
den gisteren schriftelijk op vragen
van de kamerleden Kok (PvdA) en
Engwirda (D66) over de gevolgen
van de problemen op de aandelen-
en valutamarkten voor de Neder
landse economie. Zoals minister
De Korte van economische zaken
woensdag in de Tweede Kamer al
meedeelde, is de conclusie van de
beide bewindslieden dat de gevol
gen van beurscrisis en dollardaling
per saldo negatief zijn, „maar bij
adequate internationale en natio
nale beleidsinspanningen kunnen
worden opgelost".
Speciale problemen voor de
schatkist kunnen zich wel voor
doen. In de meeijarencijfers is re
kening gehouden met een dollar
koers van f 2,00. Een dubbeltje ver
schil geeft al een extra tegenvaller
van 500 miljoen gulden. Hetzelfde
geldt voor een dollar lagere olie
prijs. Voor het geval de internatio
nale ontwikkelingen een remmen
de invloed hebben op de economi
sche groei, betekent een half pro
cent minder groei opnieuw een ex
tra tegenvaller van een half miljard
aan belastingopbrengsten.
Ook een eventuele „onverhoop
te" overschrijding van het niveau
van 500.000 werldozen in 1990 le
vert een tegenvaller op van 100 mil
joen gulden per 10.000 personen.
De rentelasten kunnen ook nega
tief beïnvloed worden wanneer de
rente in 1990 niet naar 5 procent is
gedaald, maar zich stabiliseert op
het huidige niveau van 6,25 pro
cent. Dat zou opnieuw een extra te
genvaller van tussen een kwart en
een half miljard betekenen. Ten
slotte wijzen Ruding en De Korte
op mogelijke gevolgen voor de Ne
derlandse bijdrage aan de EG.
Door de vertraagde doorbereke
ning van bijvoorbeeld olieprijzen
en dollarkoersen in de gasprijs
voor kleinverbruikers zullen de ge
schetste effecten in 1988 slechts ge
deeltelijk, maar eventueel geheel
Economie kort
Autogas goedkoper
De prijs van autogas gaat met in
gang van dinsdag 1 december met
2 cent omlaag. De meest voorko
mende prijzen aan de zelftank-
pomp wordt dan 49,9 cent per liter.
Een en ander is het gevolg van de
prijsverlagingen op de internatio
nale produktenmarkt.
Energieprijs
De Dow Chemical Energieprijs
is toegekend aan dr.ir. D.G. Klaren,
algemeen directeur ESKLA uit
Halfweg, en dr.ir.J.Veenman, di
recteur Alpha Engineering uit Be
verwijk. Beiden ontvingen de prijs
voor hun bijdragen aan de indus
triële energiebesparing. De prijs is
gisteren uitgereikt door het Twee
de-Kamerlid Wallaga, voorzitter
van de vaste commissie voor het
wetenschapsbeleid.
Frico/Domo
In de consumptiemelksector van
het zuivelbedrijf Frico/Domo staan
350 van 700 arbeidsplaatsen op de
tocht. De directie van het zuivel
concern heeft de Voedingsbond
FNV laten weten het aantal mede
werkers bij de vestigingen in Em-
men, Groningen en Warga met 350
te willen verminderen. In de con
sumptiemelksector wordt volgens
de directie een verlies van vier tot
acht miljoen gulden geleden.
Pratt Whitney
De Amerikaanse fabrikant van
vliegtuigmotoren Pratt Whitney
is in een vergevorderd stadium van
onderhandelingen mét Interturbi-
ne over de vestiging van een grote
motorenwerkplaats voor het on
derhoud van vliegtuigmotoren in
Limburg. In de nieuwe vestiging
zou onder andere het onderhoud
aan de motoren van de F15 en F16-
vliegtuigen verricht moeten wor
den.
Mijnenjagers
De marine-afdeling van scheeps
werf Van der Giessen-De Noord
(GN) uit Alblasserdam is met enige
buitenlandse werven in een con
currentieslag verwikkeld om de
bouw van acht mijnenjagers voor
Saudiarabië, een order waarmee
honderden miljoenen guldens zijn
gemoeid. Het gaat om het type mij-
nenjager waarvan GN er al dertien
voor de Koninklijke Marine heeft
gebouwd en nog twee aan het bou
wen is.
in de jaren daarna doorwerken.
Evenals door De Korte eerder in de
Tweede Kamer meedeelde, wordt
in de brief van vrijdag „een aan
houdende en zelfs versterkte loon
matiging" voor de komende jaren
centraal gesteld. „Een verdere aan
tasting van het winstinkomen zou
betekenen dat een van de voor
waarden voor economisch herstel
wordt aangetast", aldus de minis
ters. „Cruciaal is dat het vertrou
wen in de economie behouden
blijft".
Sarakreek sluit
hypotheek af van
45 miljoen dollar
AMSTERDAM (ANP) - Sarakreek,
een maatschappij die belegt in
vastgoed in de Verenigde Staten,
heeft een hypotheek afgesloten
van 45 miljoen dollar op één van
haar bezittingen, een kantoorge
bouw op Broadway, New York.
Met deze hypothecaire lening
worden kleinere hypotheken en
kortlopende leningen afgelost. Het
resterende bedrag zal worden ge
bruikt ter versterking van de liqui
diteit van de onderneming. Hier
mee en dankzij de goede financiële
positie zal het mogelijk zijn nieuwe
aankopen te doen als zich gunstige
mogelijkheden voordoen, aldus de
directie.
Weer visvangsten
in beslag genomen
DEN HAAG (ANP) - De algemene
inspectiedienst AID van Land
bouw en Visserij heeft gisteren in
totaal 24.700 ton vis in beslag geno
men die niet aan land gebracht had
mogen worden. Een woordvoer
ster van het ministerie heeft dit
meegedeeld. De AID is opgetreden
in de havens van Harlingen, Den
Helder, IJmuiden, Stellendam en
Scheveningen.
Verreweg de meeste 'verboden'
vis is in Harlingen in beslag geno
men. Van zes vissers is daar 17.600
ton schol, 1.380 ton wijting en 5.700
ton kabeljauw verbeurd verklaard.
In de vier andere havens werden
dertien vissers geverbaliseerd. Zij
hadden ruim 31 ton wijting, kabel
jauw en schol aan land gebracht. In
Scheveningen heeft de AID bij één
visser de besomming (opbrengst)
van 7.200 gulden gevorderd.
ONGEWENSTE FUSIES - Bij een
mogelijke nieuwe fusiegolf in Ne
derland zullen de partijen, indien
er sprake is van onvriendelijke
overnemingspogingen, steeds va
ker een beroep doen op de rechter.
Dit zei het Eerste Kamerlid mr.
J.R. Glasz tijdens de studiedag
Onvriendelijke Overnemingen en
Beschermingsconstructies' in Am
sterdam. In EEG-verband lijkt een
scherper fusietoezicht in aantocht,
dat ook in ons land effect zal krij
gen. Er is een ontwerp-richtlijn ge
publiceerd die de aanval opent op
het plaatsen van aandelen bij der
den.
DEN HAAG (ANP) - Minister Van
Dijk (binnenlandse zaken) en zijn
collega De Koning van sociale za
ken hebben gisteren in Den Haag
een contract met twee bedrijven
getekend voor scholing plus werk-
garantie voor 700 Molukkers. Een
van de ondertekenaars was prof.
dr. drs. A. Dreesman van het Ven-
dex-concern. Het rijk reserveerde
zelf al eerder 300 arbeidsplaatsten
voor Molukkers.
Samen met het Ivio, een oplei
dingsinstituut in Lelystad, heeft
Vendex zich verplicht 700 Moluk
kers vóór 1 januari 1989 reëel uit
zicht te geven op een baan. De be
drijven zullen de Molukkers ge-
Yoedingsbranche
wil vernieuwen
DEN HAAG (GPD) - Uitbreiding
van het aanbod en verbetering van
de kwalite.t zijn de toverwoorden
waarmee de voedingsindustrie de
jaren negentig moet bestormen.
Behalve 'vers en kwaliteit' zullen
'exotisch en creatief de schappen
in de supermarkten gaan vullen.
Dit bleek op een congres van de
Nationale Investerings Bank (NIB)
over 'koplopers en achterblijvers
in de voedingssector' in Den Haag,
waar de toekomst van de voedings
industrie centraal stond.
Volgens A. van der Zwan, direk-
teur van de NIB, is het voor de voe
dingsindustrie 'bittere noodzaak'
haar produkten te verbeteren en te
vernieuwen. Bovendien zouden er
nieuwe markten aangeboord moe
ten worden. „We moeten af van het
imago dat voedsel goedkoop is, dat
op voeding bezuinigd kan worden.
Een groter deel van het huishoud
budget zou naar voedsel moeten
gaan".
richt opleiden en daarna passend
werk voor hen zoeken bij de lagere
overheid of in de gesubsidieerde
sector (welzijnswerk, gezondheids
zorg). Als de bedrijven daar niet in
slagen moeten zij een boete' van
15.000 gulden per niet-geplaatste
Molukker betalen. Het project kost
de overheid rond de 18 miljoen gul
den.
Het scholings- en werkplan
maakt deel uit van het zogenoem
de 1000 banen-plan dat de regering
precies een jaar geleden met de
Molukse organisatie Badan Persa-
tuan overeenkwam: de overheid
nam daarbij de .inspanningsver
plichting' op zich om 1000 Molukse
jongeren aan een baan te helpen.
Driehonderd van hen zullen recht
streeks bij de rijksoverheid ge
plaatst worden, de overigen komen
bij de gemeente, provincie, semi-
overheidsbedrijven of de gesubsi
dieerde sector terecht.
Het onderwijs zal zich vooral
richten op automatisering, de ge
zondheidszorg, het vervoer en ad
ministratief werk. Mochten er niet
voldoende Molukkers te vinden
zijn voor het project, dan vallen de
banen toe aan leden van andere
minderheden.
AMRO BOOS - De Amrobank
voelt zich ten onrechte in een
kwaad daglicht gesteld door de be
windvoerders van Breevast. De
bank stelt in een gisteren uitgege
ven verklaring naar eigen overtui
ging volstrekt oirbaar te hebben
gehandeld en iedere suggestie in
een andere richting verre van zich
te werpen. De bank reageert hier
mee op uitlatingen van bewind
voerder mr. F. Keulen, die dinsdag
in een aandeelhoudersvergadering
van Breevast (Bredero Vast Goed)
stelde dat de Amro Bank door aan
spraak te maken op een bedrag van
60 miljoen gulden een faillisse
ment van de met Breevast gelieer
de onderneming Bredero Grund-
besitz onafwendbaar maakt.
ESSEN - Deze super-motorfiets
werd gisteren getoond bij de ope
ning van een autobeurs in het West-
duitse Essen. Het vehikel wordt
aangedreven door vier motoren
met een gezamenlijk vermogen van
zo'n 180 pk. Het voertuig is drie me
ter lang en zal begin volgend jaar
z'n krachten meten met een super
snelle Porsche auto. De makers er
van zijn reeds overtuigd van een
zege, vandaar de naam van de mo
tor: The Red Porsche Killer. <foto api
CDAenVVD:
rentevrij stelling
sneller invoeren
DEN HAAG (ANP) - De rege
ringsfracties CDA en WD hebben
er bij staatssecretaris Koning (fi
nanciën) nadrukkelijk voor gepleit
de verruiming van de rentevrijstel
ling in de inkomstenbelasting tot
tweeduizend gulden een jaar te
vervroegen. Koning heeft voorge
steld ontvangen rente vrij te stellen
tot twee mille vanaf 1 januari 1988,
waaraan de verplichting voor ban
ken om de rente die zij aan cliënten
vergoeden op te geven aan de be
lastingdienst wordt gekoppeld.
Ongeveer zestig procent van de
mensen die rente ontvangen ver
zwijgt dat voor de fiscus. Het gaat
om kleine spaarders die goed zijn
voor slechts 25 procent van de in
totaal uitgekeerde rente, zo signa
leert de CD A-fractie. Onder die
kleine spaarders zullen er vele zijn
die meer rente betalen dan zij ont
vangen, zo verwacht het CDA. Het
maakt derhalve voor de fiscus niet
veel uit of die categorie al over het
lopende jaar wordt vrijgesteld van
belastingheffing op rente-inkom
sten door de verruiming van die
vrijstelling. Want zij verzwijgen de
ontvangen rente toch en over 1987
kan de fiscus daarover nog geen ge
gevens opvragen bij de banken om
ze te betrappen.
CNV wil kwestie
gewetensbezwaren
wettelijk regelen
DEN HAAG (GPD) - Nu werkge-
vers definitief weigeren om in cao-
verband een regeling te treffen
voor gewetensbezwaarden moet
minister De Koning (sociale zaken)
een wettelijk kader scheppen, al
dus het Christelijk Nationaal Vak
verbond. Tot nu toe heeft De Ko
ning steeds de verantwoordelijk
heid bij de werkgevers en werkne
mers gelegd.
Op verzoek van de Tweede Ka
mer had minister De Koning in
september van dit jaar aan de
Stichting van de Arbeid verzocht
de mogelijkheden van een regeling
'gewetensbezwaarden' te onder
zoeken. Het overleg is nu definitief
mislukt door de afwijzende hou-
AMSTERDAM - Het vleesbedrijf
Homburg keert terug naar de
beurs. Er is op de parallelmarkt no
tering aangevraagd voor bijna drie
miljoen certificaten van aandeel.
Twaalf jaar geleden verdween
Homburg uit de notering nadat het
bedrijf was overgenomen door het
Britse bedrijf Lyons.
Homburg dat inmiddels weer op
eigen benen staat, gaat naar de
beurs in verband met plannen van
het bedrijf in binnen en buitenland
verder te groeien via overnemin
gen. Volgens de voorzitter van het
bestuur drs P. van Loosbroek boe
zemt een bedrijf dat aan de beurs
genoteerd is meer vertrouwen in
bij potentiële overnamekandida
ten. Overigens gaat er een beschei
den aandelenpakket naar de beurs.
ding van de werkgevers.
Het CNV bepleit de oprichting
van toetsingscommissies, bestaan
de uit mensen die niet alleen de ge
wetensbezwaarde goed kennen,
maar ook op de hoogte zijn van de
opbouw van het bedrijf. Deze com
missie kan dan beoordelen of een
werknemer met recht werk wei
gert. Als er dan geen ander werk
voorhanden is en de werknemer
ontslagen wordt, moet hij boven
dien een uitkering ontvangen. Op
dit moment ontvangt een werkwei-
geraar geen uitkering.
Gewetensbezwaren bij het ver
richten van werk kunnen in diver
se bedrijfstakken voorkomen. In
ziekenhuizen bijvoorbeeld kan het
verplegend personeel bezwaar ma
ken tegen abortus en euthanasie,
drukkers kunnen weigeren porno
te drukken en bankpersoneel kan
moeite hebben met het verstrek
ken van kredieten aan totalitaire
staten.
Er kan tot en met 8 december wor
den ingeschreven op 600.000 certi
ficaten van 10 gulden nominaal te
gen de prijs van F 7,50
De bestuursleden blijven voor
alsnog met een belang van 53,5 pro
cent de grootste aandeelhouders.
Dat belang zal geleidelijk afnemen.
DOLLAR LAGER - De Ameri
kaanse dollar is gisteren opnieuw
onder zware druk gekomen en ge
daald tot onder de 1,87 gulden.
Vooral op de wisselmarkten in het
Verre Oosten was het vertrouwen
in de 'greenback' ver te zoeken. On
danks interventies van de Japanse
centrale bank zakte de dollar weg
in de richting van het enige weken
geleden bereikte dieptepunt.
Miljoen ton graan
met EG-subsidie
naar Sovjetunie
BRUSSEL (GPD) - De Europese
Commissie gaat subsidie geven
voor de levering van bijna een mil
joen ton graan uit de EG-over-
schotten aan de Sovjetunie. Het
graan komt geheel uit de voorra
den in West-Duitsland.
De Europese Commissie, het da
gelijks EG-bestuur, geeft een sub
sidie van bijna 42 gulden per ton
graan. Daardoor gaan de Sovjets
voor een ton graan ongeveer 160
gulden betalen. Voor de hele partij
van 975.000 ton dus 157 miljoen
gulden.
Het is het derde achtereenvol
gende jaar dat de EG grote hoe
veelheden graan aan de Sovjetunie
levert. In het landbouwjaar 1985-
1986 werd 4,7 miljoen ton graan ge
leverd, en in het jaar 1986-1987
ruim 5,9 miljoen ton. De Europese
Gemeenschap is met deze nieuwe
levering de belangrijkste graanle-
verancier van de Sovjetunie ge
worden. In de opslagloodsen in de
EG ligt nu nog een overschot van
ruim 10 miljoen ton graan- en
graanprodukten. Voorts bevinden
zich in de koelhuizen nog ruim een
miljoen ton boter, 700.000 ton ma
gere melkpoeder. 725.000 ton rund
vlees en 287.000 ton olijfolie
Japanse premier
belooft liberaler
importbeleid
TOKYO (Rtr) - De nieuwe premier
van Japan, Noboru Takeshita,
heeft gisteren in een toespraak
voor het parlement gezegd dat de
Japanse markt verder moet wor
den geopend voor buitenlandse
goederen in een poging de enorme
handelstekorten van andere lan
den terug te dringen. Hij noemde
de groeiende handelsspanningen
in de wereld één van de grootste
problemen voor Japan.
„Ik geloof dat Japan actief moet
werken aan verbetering van de toe
gang tot zijn markt, liberalisering
van zijn financiële markten, her
structurering van zijn economie en
alle andere veranderingen die no
dig zijn", aldus Takeshita. Hij wees
op de mogelijkheid dat de Japanse
bevolking hiervoor offers zal moe
ten brengen. „Japan is één van de
landen die het meest hebben ge
profiteerd van vrije handel, ik
hoop dat de mensen zullen begrij
pen dat deze hervormingen nodig
zijn om de Japanse economie in
overeenstemming te brengen met
de andere economieën in de we
reld".
De Japanse premier riep op tot
grotere samenwerking tussen de
industrielanden om de financiële
markten te stabiliseren. Hij beloof
de dat zijn regering zich zal inzet
ten voor de verlichting van het
schuldenprobleem van de Derde
Wereld.
BRUSSEL (ANP) - Ondanks forse
bezwaren van de handelspartners
en de dreiging van een handelsoor
log met de Verenigde Staten houdt
de Europese Commissie vast aan
haar plannen voor een heffing op
plantaardige oliën en vetten en vi-
solie, beter bekend als de margari
netax. Dat heeft een woordvoerder
van de Commissie gisteren ver
klaard. Hij zei dat uit een onder
zoek in vier grote lidstaten is geble
ken dat de heffing, van bijna 800
gulden per ton, nauwelijks invloed
zal hebben op de vraag naar marga
rine of tafelolie, zoals wordt ge
vreesd door de verwerkende in
dustrie. Het prijsverschil met boter
is daarvoor te groot, aldus de com
missie.
AMSTERDAM - Voor het interna
tionale effectenbeurswezen ont
wikkelde deze week zich bijzonder
teleurstellend. Van alle kanten
werden pogingen ondernomen om
akkoorden te bereiken en werden
er gunstige economische g
aangedragen om de financiële
sis te verdrijven. Maar dit alles liep
steeds weer stuk. De belangrijkste
inzet daarbij was opnieuw de Ame
rikaanse dollar waar de gehele we
reld naar uitzag, maar die ook dit
maal niet omhoog wilde. Geen en
kele valutamarkt in de vrije wereld
was in staat de dollarwaarde blij
vend op hoger niveau te brengen.
In Amsterdam bleef de Ameri
kaanse munt beneden de 1,90 gul
den.
door
C. Wagenaar
Toch is wat er wordt gedaan om
de nood op de financiële markten
te lenigen niet gering. Zo bereikten
eind vorige week na vier weken
van moeizame onderhandelingen
president Reagan en afgevaardig
den van het Congres een akkoord
over een versnelde afbouw van het
begrotingstekort, dat dit jaar 160
miljard dollar zal bedragen. Voor
volgend jaar moet dat met 30 mil
jard dollar worden teruggebracht
en in 1989 als een nieuwe Ameri
kaanse regering het roer over
neemt met nog eens 47 miljard dol
lar.
Om de terugdringing van dit te
kort werd in alle toonaarden en uit
alle hoeken van de wereld geroe
pen. Maar als het dan zover is,
wordt het resultaat meestal te ma
ger bevonden. Zo ook ditmaal. Alle
effectenbeurzen en valutamarkten
zetten de nieuwe week nogal weife
lend in. Vooral de eerste aanzet van
30 miljard dollar aan de bezuinigin
gen op het totale tekort van 160 mil
jard dollar wordt veel te gering ge
acht. De dollar die er aanvankelijk
iets door opliep zakte dan ook snel
naar het slot van vorige week.
Een nieuwe renteverlagingspo
ging, die daarna werd onderno
men, hielp niet. Andermaal nam
Europa daarbij het voortouw waar
ditmaal in de Bondsrepubliek het
eerste signaal werd gegeven. Daar
verlaagde de centrale bank enkele
rentetarieven met een kwart pro
cent, gevolgd door de centrale ban
ken van ons land, Frankrijk en Bel-
gie. De Nederlandsche Bank was
daarbij opnieuw het meest gedeci
deerd door binnen drie weken het
officiële disconto opnieuw met een
kwart procent omlaag te brengen.
De beleningsrente volgde daarbij
tot 4,7 procent. Verwacht wordt dat
nu ook in West-Duitsland het offi
ciële disconto zal volgen. Hoewel
nog even moet worden gewacht tot
volgende week donderdag als de
Bankraad weer bijeen komt.
Al deze rentebesluiten waren be
doeld om een steentje bij te dragen
in het verlichten van de druk op de
dollar en wat soelaas te brengen in
de crisis op de financiële markten.
Hoewel de dollar in eerste reactie
wat opveerde liet de Amerikaanse
munt snel weer het hoofd hangen.
Kennelijk is het besef dat er in we
zen maar weinig is verbeterd in
Amerika's financieel bestel in bre
de kring doorgedrongen.
Een journalist van het bekende
Amerikaanse beursblad The Wall
Street Journal schreef dit jaar een
boek waarin hij zijn landgenoten
voorhoudt op veel te hoge voet te
leven, veel te weinig te sparen, als
land grote schulden te maken in
binnen en buitenland en daaronder
uiteindelijk te zullen bezwijken.
Toch begonnen de meeste effec
tenbeurzen waaronder Wall Street
deze week positief. Tokio was
maandag weliswaar gesloten maar
opende dinsdag eveneens hoger
met zelfs een grotere stijging op
woensdag. Toen hadden de meeste
andere grote effectenbeurzen ech
ter de moed weer verloren. Voor
Wall Street betekende dat. een in
breuk op een al meer dan 20 jaar
durende traditie de dag voor
Thanksgiving Day met een stijging
af te sluiten. Donderdag was om
die reden de beurs in Wall Street
gesloten na woensdag met een da
ling van 16 punten te zijn geëin
digd.
Ook in Amsterdam kwam op
woensdag de opmars tot staan, me
de onder invloed van een nasleep
van de beurskrach van oktober.
Die blijkt de aandelenportefeuille
van ons grootste verzekeringscon
cern Nationale Nederlanden een
slag van bijna 2 miljard gulden te
hebben toegebracht of ruim 20 pro
cent van het totaal, welk verlies
moet worden afgeboekt. Het be
drag werd echter in voorgaande ja
ren tijdens de hausse als winst bin
nengehaald.
Desalniettemin reageerde de
Amsterdamse beurs geschokt en
de index 'verzekeringen' liep 30
punten terug of met ruim 7 pro
cent. Dit sleepte de rest van de
beurs mee. Ook donderdag was
daardoor de stemming gedukt zo
dat er van de 8,5 punt die maandag
en dinsdag aan stijging voor de in
ternationals was geboekt maar vier
punten over was. Van de 6,5 punt
winst die het algemene beurscij-
fers op de eerste twee dagen van
deze week boekte ging er meteen
weer 4,5 punt verloren.
De verdere renteverlaging kon
verhoeden dat onze obligatiemarkt
te veel werd meegesleurd met de
flauwe stemmingen op de New
Yorkse markten voor het over-
heidspapier. Maar de aanvankelij
ke rijzing ging ook hier later geheel
verloren waardoor zelfs het positie
ve effect van de nieuwe renteverla
ging verdween.
Verdwenen was bovendien ook
de aanvankelijke koerswinst van
de lokale markt want na vier dagen
handel kwam de index daarvan op
het niveau van vorige week vrijdag
terecht. De balans begon daardoor
weer uiterst triest naar de negatie
ve kant door te slaan. Vele au..,Bu-
kelijk veelbelovende koerswinsten
werden vrijwel teniet gedaan. We
gener hield echter een stijging van
tien procent over en KNP,
Borsumij Wehry en Tulip Compu
ters vijf procent. Daarentegen
moest Bols vijf procent inleveren.
Ook voor de Europese optie-
beurs was de koek op. De wekelijk
se omzet loopt al geruime tijd terug
en kwam ditmaal niet verder dan
slechts 131.000 contracten tegen
168.500 in de voorafgaande werk
periode. Er was nog de meeste be
langstelling voor Unilever, gevolgd
door de olies en op sommige dagen
ook veel voor de dollar-guldens
contracten. Daar overheersten
evenwel de puts. Ook de indexop
ties kwamen tot redelijke omzet
ten.
