Nachtgezicht werd nachtmerrie
Twee regio-koren samen op een kerstplaat
'Lief-tijd'
VAN MARION ...bezielend...
De grammofoonplaat v
het Rijnlands christelijk man
nenkoor 'Vox Humana' (Leiden)
en de christelijke oratoriumvere-
niging 'Exultate Deo' Voorscho
tendeze weken op de muzikale
kerstmarkt verschijnen, kan zon
der overdrijving 'sterk' worden
genoemd.
Om te beginnen heeft het man
nenkoor er ditmaal van afgezien
met een eigen plaat te komen.
Daarmee zal het de liefhebbers
van deze exclusieve koorzang
wellicht teleurstellen, maar een
plaat moet ook nog goed ver
kocht kunnen worden, en - ge
zien de steeds hogere kosten -
liefst in opgaande lijn. Zoals een
mannenkoor zelf al zijn beper
kingen heeft, zo is ook het pu
bliek dat daar warm voor loopt
begrensd. En dus wint zo'n plaat
aan verkoopkracht als je het eens
over een andere boeg gooit.
De twee koren kennen elkaar
al een tijd, geven jaarlijks samen
een kerstconcert in Voorschoten
en hebben beide Sander van Ma
rion als dirigent. 'Zo te zien' staat
dan niets het maken van een ge
zamenlijke kerstplaat nog in de
weg. En wie deze produktie thuis
al heeft beluisterd, zal dit allicht
beamen.
De nogal pretentieuze titel
'Kom ga met ons' is kennelijk
ontleend aan psalm 122, waar het
ganse volk wordt opgeroepen
voor een pelgrimstocht naar de
schone Godsstad Jeruzalem.
'Vox' en 'Exultate' mikken op
een breed publiek.
Beheerst
Een tweede sterke kant is, dat
voor de inhoud is geput uit een
weliswaar traditioneel, maar niet
algemeen bekend repertoire. De
koper hoeft niet bang te zijn hel
zoveelste 'Stille Nacht' of 'Ere zij
God' in huis te halen.
De plaat opent met een Neder
lands lied en geeft verderop nog
twee nummers in de moedertaal,
maar de rest is Frans, Duits en
Engels van uiteenlopend gehalte
en zelfs een paar regels Latijn,
wees gerust: steeds met verta
ling.
Twee liederen heeft het man
nenkoor al eerder (in 1979) op
een kerstplaat gezet: 'Cantique
de Noël' en 'Dansen wil mijn hart
en springen'. Maar nu met het
Voorschotense koor erbij kan
dat nauwelijks een doublure he
ten, waarbij nog komt dat ook de
instrumentale partij opnieuw
werd bewerkt. Slechts enkele
nummers van de veertien in to
taal neemt het mannenkoor voor
zijn rekening, waarvan één ('Gè-
su Bambino') nog samen met de
jongenssopraan Jeroen de Vaal.
Bij samenvoeging van een
groot mannenkoor met een ge
mengd koor bestaat het gevaar
dat de mannen de totale klank
gaan overstemmen. Die 'over
hand' heeft Van Marion - die zelf
voor zes bewerkingen zorgde -
kunnen voorkomen. Bijna overal
klinkt de zang beheerst en even
wichtig, behalve als de dirigent -
geheel naar zijn eigen muzikale
stijl - de koren aanvuurt tot een
triomfale climax ('Christians
awake'). Maar wat wil je, als ook
het oorspronkelijke verhaal een
'grote hemelse legermacht' op
voert om God te loven.
Al geeft de plaat niets van het
overbekende kerstaanbod, ze is
wel traditioneel in dien zin dat
Kerst hier op een bepaalde ma
nier wordt verwoord en ver
klankt. Tekst en muziek van déze
tijd komen er niet aan te pas, uit
genomen een verrassende toon
zetting van 'O kindeke klein'
door Julius Röntgen. Ook nieu
were accenten in hedendaagse
kerstpreken hebben op het ver
trouwde platenrepertoire nau
welijks invloed. Dat biedt wat
'men' vraagt. Waar is de creativi
teit om Kerst in woord en toon
aansprekend te vertolken voor
mensen van nu? Die creativiteit
is er, maar je moet er dan wel ge
bruik van willen maken.
Het 'sfeervolle' kerstlied (re
clame op de hoes) hoeft niet te
worden bijgezet. Maar Kerst zélf
geeft méér te horen. Misschien
dat je bij een iets andere opzet
zo'n plaat ook eens met pasen of
zomaar middenin je doorde
weekse beslommeringen uit de
koffer haalt.
Eenheid
Voluit 'beluisterenswaardig'
zijn de instrumentale begelei
ding en de bijdrage van de jon
genssopraan Jeroen de Vaal. De
harpiste Anke Anderson, de ge
broeders Brouwer met hun trom
petten, Addie de Jong aan het or
gel, de hoboïst Han Kapaan en de
ue.ek ,>\l faal. mel&iveel feestdacjevi.
Dominee van Woubrugge: straks te veel kerkdiensten.
De Groninger studentenpredi
kant A. de Leeuw (50) kreeg op het
toilet van een restaurant eens dit
geschreven advies: "Geloof in God,
maar zet je fiets op slot!" Hij moest
tot zijn ontsteltenis ervaren, dat in
elk geval dit laatste geen garantie
is voor het behoud van het vervoer
middel. En dat nog wel na een kerk
dienst.
"In de zojuist afgelopen kerk
dienst waren het tweede en derde
nachtgezicht, van de profeet Za-
charja aan de orde geweest. Beide
visioenen beginnen met de woor
den "...en ik hief mijn ogen op, en
zie..." Buiten gekomen kostte het
mij weinig moeite de eerste woor
den van de profeet na te volgen.
Ook ik hief mijn ogen op..., maar
het vervolg verschilde hemels
breed van de profeet; ik zag niets,
althans niet iets dat op mijn fiets
leek! Op de plek waar hij gestaan
had lag alleen nog de ketting waar
mee ik hem een paar uur tevoren
had vastgeklonken aan de stoep
van de muziekschool. Doorgeknipt
met een betonschaar
Een stuk of wat gedichten, is
dat genoeg voor de rechtvaardi
ging van een bestaan? Dat vroeg
de dichter Jacques Bloem zich
af, toen hij in een wat melancho
lieke bui eens terugkeek op zijn
kleine poëtische produktie gedu
rende een aantal jaren. Bloem
wist natuurlijk wel, dat het bij
poëzie niet gaat om kwantiteit
maar om kwaliteit. Hij kon die
vraag dan ook rustig met 'ja' be
antwoorden.
Ronald da Costa (Oegstgeest)
heeft al heel wat geschreven. In
1984 publiceerde hij zijn poëzie
debuut 'Gedeeld verhes' en twee
jaar later lag de bundel 'Aan het
licht gebracht' in de winkel. On
langs verscheen zijn derde boek
je 'Lief-tijd', wederom gedich
ten. Hoewel, echte poëzie, die te
gen meermalen lezen bestand is,
schrijft Da Costa niet. Alleen de
titel al. Aardige woordspeling
hoor, dat 'Lief-tijd', maar wel een
"Het nachtgezicht", verhaalt De
Leeuw in de Groninger Kerkbode,
"was veranderd in een nachtmer
rie, en daarmee is dan meteen dui
delijk dat ik beslist niet behoor tot
de profeten. "Ik ben maar een heel
gewone studentendominee, die de
ze ervaring deel met gemeentele
den die ten minste eenmaal in hun
studietijd hun fiets kwijtraken. Er
rijden in onze stad 's nachts zelfs
busjes rond, waarin fietsen met
ketting en al worden ingeladen om
elders op een rustig plekje ge
kraakt te worden. Kunt u zich voor
stellen, dat er studenten zijn die,
nadat ze voor de derde keer van
hun fiets zijn afgeholpen, reageren
met: "ik pak gewoon een fiets te
rug"?
Er is na zo'n ervaring altijd wel
iemand die wil weten watje precies
zei toen je de diefstal ontdekte. Ds.
De Leeuw laat wat dat betreft niet
het achterste van zijn tong zien.
"Het antwoord kan kort zijn: géén
halleluja".
Gefopt
Een diaken vertelt in het Oegst-
beetje kinderlijk.
In dertig verzen wordt verslag
gedaan van een huwelijk dat op
de klippen loopt. Maar... het ver
trouwen van de man en vrouw op
God werpt vruchten af. Alles
komt later toch nog goed terecht.
Op zich een thema waarvoor
men de neus niet hoeft op te trek
ken. Bovendien kan zo'n ge
schiedenis een zekere lijn bren
gen in de gedichten, ze een een
heid geven, waarvan de verschil
lende delen dan weer op elkaar
afstralen. Dat gebeurt ook wel.
De slechte gedichten krijgen een
beetje glans mee van de aardige.
Maar al met al blijft deze bundel
toch het produkt van iemand die
aan poëzie niet zulke hoge eisen
stelt.
geester Kerkblad hoe hij zich voelde
toen hij zich telefonisch had laten
oplichten.
"Met gebogen hoofd verliet ik
het politiebureau. Nog nét had ik
kunnen voorkomen dat ik met
naam en toenaam genoemd zou
worden in de plaatselijke pers, als
de stakker die zich telefonisch had
laten foppen, die geld - notabene
van de diakonie - had gegeven aan
het hulpje van een telefonische til
ler".
Wekenlang heeft hij met de ge
dachte rondgelopen zijn functie ter
beschikking te stellen. "Wie heeft
er nog vertrouwen in een voorzitter
die zich laat beetnemen? Uit angst
voor meewarige blikken liet ik mij
zondags niet in de gemeente zien.
Na hoon van mijn huisgenoten
wachtte mij hoon van gemeentele
den. En wat te doen als straks de di-
akonale collecten zouden dalen?"
Totdat de beproefde ambtsdra
ger hoorde, dat ook een andere di
akonie op precies dezelfde manier
was beetgenomen, binnen 24 uur,
Neem de manier waarop de
dichter zijn gedicht 'Lof op de
liefde' laat eindigen: 'Liefde:/be-
hoeden/geloven/hopen/volhar-
den'. Het is ongetwijfeld met de
beste bedoelingen opgeschre
ven, maar wat blijft hier over van
de spankracht die goede poëzie
eigen is? Is het niet gewoon een
'herderlijke' kreet?
Een van de verzen die wel een
beetje in de geur van poëzie heb
ben gelegen is het vers 'Wanho
pig'. Een redelijk geslaagd ge
dicht, ondanks de opzichtige alli
teratie in de eerste versregel. Van
dit soort verzen staan er te wei
nig in 'Lief-tijd'. Misschien moet
Da Costa eens een jaartje wach
ten met publiceren.
CEES VAN HOORE
('Lief-tijd', gedichten, door Ro
nald da Costa, uitgeverij Callen-
bach, Nijkerk).
voor hetzelfde bedrag. "Dat gaf mij
de moed om door te gaan. Boven
dien zijn er al vacatures genoeg. Nu
was het bedrag ook weer niet zo
hoog, niet méér dan de collecte-op
brengst van een matig bezochte
kerkdienst. En ons diakonale werk
zal er niet onder lijden, als u daar
misschien bang voor zou zijn. Maar
ik had er wel een heel andere be
stemming voor kunnen beden
ken".
Overigens gaat de gefopte di
aken 5 december niet zonder vrees
tegemoet, want zijn directe omge
ving ziet er helaas stof genoeg in
om zijn gulle telefoon-diakonaat
krachtig op de hak te nemen. "Gul
en sul rijmen te gemakkelijk op el
kaar. En dan blijven ze nog in het
nette..."
Taal
Dat kerkelijke publikaties door
hun - vaak totaal onnodig - inge
wikkelde en vreemde taal voor 'ge
wone' mensen vrijwel onleesbaar
zijn, is allang een bekend feit. Er
ger is, als functionarissen geen en
kele moeite doen daaraan iets te
veranderen door alleen maar ver
staanbaar Nederlands te gebrui
ken. Een voorbeeld van deze week:
"Naast het christendom hebben
zich andere levensbeschouwelijke
stromingen uitgekristalliseerd, zo
wel van godsdienstige als seculiere
aard. Zij concentreren zich in met
kerken vergelijkbare verbanden,
maar ook in ideologische stromin
gen en politieke partijen. Het chris
tendom moet zich profileren in een
pluriform veld van ideeën en vra
gen, verbanden en organisaties".
"Dit pluriforme karakter van het
publieke leven heeft een proces
van maatschappelijke marginalise
ring van de traditionele godsdienst
in gang gezet, dat met trefwoorden
als secularisatie, ontzuiling en de
confessionalisering in zijn hoofd
kenmerken is gekarakteriseerd. De
identiteit van christenen is in veler
lei opzicht een aangeslagen identi
teit. Opmerkelijk daarbij is de wer
king van een assimilatieproces,
waarin christelijke waarden en
normen vervagen in het licht van
seculiere normen- en waardenpa
tronen".
"De identiteit van gelovigen is te
situeren in een ambivalent span
ningsveld. Sommigen voelen hun
godsdienstige identiteit met spijt
uit hun handen glippen onder druk
van een dominante cultuur, die
weinig positieve impulsen tot ver
ankering en uitbouw daarvan
geeft. Anderzijds leidt de herbezin
ning op de eigenheid als christen
ook tot opmerkelijke tendenzen
om zich in een kerkelijk isolement
en een fundamèntalistische onder
bouwing daarvan af te sluiten voor
invloeden van de moderne samen
leving en cultuur".
Deze citaten - mengsel van aller
lei soorten vakjargon - zijn niet uit
een of ander proefschrift, maar zo
maar opgepakt uit slechts 2 van
een 24 bladzijden tellend advies
van een commissie. Die moet voor
stellen doen om het katholieke ka
rakter van organisaties te verdui
delijken en gelovigen te inspireren
voor hun samenwerken in de maat
schappij.
Dat advies is nu als brochure be
schikbaar, getiteld: 'Katholiek in
de Nederlandse samenleving'.
Kosten f3. Misschien mag het
f 1,50 zijn omdat de helft toch niet
wordt begrepen. Of het dubbele
van f3. Van het saldo kan dan een
leesbaar boekje komen. De maker
daarvan zal het moeilijker hebben
dan de schrijvers van deze brochu-
Oververzadiging
Van 24 december tot en met 3
januari moeten volgens het gere
formeerde kerkrooster in Wou
brugge, net als in tal van andere ge
meenten, maar liefst 10 kerkdien
sten worden gehouden. Dominee
M. J. Aalbers vindt dat wel wat te
veel van het goede. Hij maakte er
een punt van op de laatste kerke-
raadsvergadering, niet zozeer om
dat hij zelf de dupe zou worden van
deze opeenhoping, maar omdat de
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1987
fluitist Dieks Visser dragen in
hoge mate bij tot een in muzikaal
opzicht opmerkelijk resultaat. i
Dat de stem van Jeroen bij deze
regionale koren zo helder en 1
sterk is vastgelegd, maakt de
plaat ook voor later - als de jon
gen een toontje lager moet zin-
gen - waardevol. Een leuke her
innering.
De kwaliteiten van Van Ma-
rion ten slotte zijn bekend. Kun
dig, doorwrocht, strak en toch
zwierig, bezielend met soms een
neiging tot effect, gevoelig ook.
Het niveau waarnaar hij ama
teurs weet op te tillen en de ma
nier waarop hij ze, samen met be
roepsmusici, tot een eenheid
smeedt, verdienen bewondering.
Dat alles bij elkaar maakt deze
'sfeerplaat' - opgenomen in de
lutherse kerk in Den Haag (or
gel!) - voor een ontvankelijk ge
hoor tot een mooi bezit.
(Ze kost f20 en is o.a. verkrijgbaar
bij de firma Verhoog, Voorstraat 17
Voorschoten, en H. P. Weijma, Wil
lem de Zwijgerlaan 55 Leiderdorp.
En natuurlijk bij de komende uit
voeringen).
S. J. DE GROOT
(Uit 'Lachen in de kerk'»
kerkmensen lang niet naar alle
diensten gaan. Uit zijn kerkbode-
bericht:
"De gemeente leeft rondom
kerst zeer verbrokkeld. En in de
eerste weken van januari ligt het
kerkbezoek beduidend lager dan
gemiddeld. Er is sprake van over
verzadiging".
De kerkeraad kwam er niet uit,
"hoewel er niemand was die 10
diensten in 10 dagen niet erg veel
vond". "Meer diensten samen met
de hervormden zitten er niet in, ge
zien het hervormde beleid ten aan
zien van 'Samen op weg'. En het la
ten vervallen van de nieuwjaars-
dienst riep emotionele bezwaren
op". Je moet het jaar toch met God
beginnen.
Voor de Woubrugse kerkeraad
zat er niets anders op dan het kerk
bezoek straks nauwkeurig te pei
len en de kwestie over een poosje
aan de gemeentevergadering voor
té leggen. Maar dan is het alweer
mei. En volgend jaar valt Kerst op
zondag en maandag. Dat scheelt.
(Secretarissen van kerken en gemeen
ten verzoeken wij hun diensten en bij
eenkomsten voor de hele maand de
cember zo snel mogelijk toe te zenden.
Bij voorbaat dank. Redactie geestelijk
leven Leidsch Dagblad/Alphens Dag
blad).
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10
ds. Eekhof, 11.45 studentenekklesia;
Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds. Wüllschle-
ger. Den Haag; Maranathak. (L. Mors-
weg) 10 ds. Koolstra, ha; Oecumenische
geloofsgemeenschap De Regenboog
(Merenwijk) 9.30 en 11.15 pastores H.
van Casteren en J. van Well; Bethlehem-
kerk (Driftstr.) zie Petrakerk; Bevrij-
dingsk. (Montgomerystr.) 10 ds. Jansen,
ha. 5 ds. Koolstra. ha; Vredesk. (Burg-
gravenl.) 10 ds. Schouten, ha; Waalse
kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs. Wijk 'Ste-
venshof zie na geref. kerk. Acad. Zie
kenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds. Boven
berg. Diakonessenhuis elke zat. 10.30
rk. dienst, morgen 10.30 ds. v. Achter
berg. Endegeest zie Oegstgeest. Geref.
Kerk Vredeskerk zie herv. gem.; Petrak.
(Surinamestr.) 10 ds. v.d. Velden; Oude
Vest 10 ds. Rietveld, ha; Maranathak. zie
herv. gem.; Bevrijdingsk. zie herv. ge
meente; bejaardenhuis Groenhoven 10
hr. N. v. Leeuwen; Merenwijk zie herv.
gemeente. Wijk Stevenshof. gebouwtje
'Dijkhof (Rijndijk) 10 ds. Kramer. Ge
ref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 en 5 ds. Hout
man. Chr. Geref. K. (Steenschuur) 10 en
5 ds. Den Hertog. Geref. Gem. (N. Rijn)
10 en 4.30 leesdienst. Geref. Gem. in
Ned. (Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30 en
5.30. Evang.-Luth. Gem. (Hoogl.
Kerkgr.) 10.15 ds. Mostert. Doopsgez.-
Remonstr. Gem. (Lokhorstk. Pieters-
kerkstr.) 10.30 ds. Chr. Duhoux-Rueb.
Baptistengem. (O. Rijn 3) 10 ds. Agte-
reek. Evang. Gemeenschap (Middel-
stegr. 3) 9 en 10.30 evang. W. Smit. Evan-
geliecentrum-Pinksterbew. (Bethle-
hemskerk Lammermarkt) 10 evang.
Zijlstra, wo. 8 gebedsienst, vr. 8 jeugd
dienst. Pinkstergem. (O. Vest 13) 10 hr.
J. Eikerbout. Leger des Heils (hoek Ves-
testrVGroenesteeg) 10 en 5. Nieuw-
Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30 en 4, wo.
8. Zevendedag-adventisten ('De Ont
moeting', Noordhofland V.schoten) elke
zat. 10 bijbelstudie, 11 predikdienst.
Christelijke Wetenschap (Steensch. 6)
10.30. Leidse Soefi-stichting 11 univer
sele eredienst, mevr. A. J. Maurer-Molt
over 'Loutering' (zaal Pieterskerk).
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.) 9.30,10.30 en 11.20. Oud-
Kath. K. (Zoeterw.singel) zo. 10. Rooms-
Kath. K. Haagweg zat. 7, zo. 10.30; He
rensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11; Rijndijk
(Leiden-Stevenshof) zat. 7, zo. 10; Steen-
schuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30. 6 en 7
(lof); Boshüizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9 en 10.30;
Haarl.straat zat. 7, zo. 10.45 en 12.15; Me
renwijk zie herv. gem.; H. Rijndijk (zie
Zoeterwöude).
ABBENES: Heiv. Gem. 9.30 ds. Ver-
seput, O.geest, 7 hr. Hoffenaar, zang-
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Driel, ha, 7 ds. Ten Voorde, N.-
Vennep. Geref. Kerk 10 ds. Ribberink,
Rijnsburg, 6.30 ds. v. Wijngaarden. Chr.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Adventskerk 10 ds. Keuning,
Noordwijk, ha, 5 ds. Jonkman, ha;
Kruiskerk 10 dr. M. J. G. v.d. Velden,
Utrecht; Opstandingskerk 10 ds. Jonk
man, 6.30 drs. J. Broeijer-Bogers,
Utrecht; G. Herderkerk 10 ds. Hoogen-
dijk, 5 ds. Moll, opendeurdienst; De
Bron 9.15 ds. Taselaar, 10.30 ds. Moll,
6.30 ds. Nieuwenhuis; Ashram (Mars
diep) 10 ds. Nieuwenhuis; Oudshoornse
kerk 10 ds. Ter Bals; Sionskerk (Me
teoorlaan) 9.30 ds. Jorissen, Beekber
gen, 6.30 ds. Ouwendijk. Geref. Kerk
Mar.kerk 10 ds. Boer, 6.30 ds. Ribbe
rink, Rijnsburg; Salv.kerk 10 ds. Wijn
gaarden, 6.30 ds. Boer Geref. K. Vrijg.
(aula school Bospark) 9.30 en 5 ds.
Room. Ned. Geref. Kerk (school Wil-
lemstr.) 9.30 br. B. Blok, 4.30 ds. Mudde,
Breukelen. Chr. Geref. Kerk (Grijpen-
steinstr.) 9.30 en 4.30 en 2 dec. 7.30 ds.
v.d. Meij. Oud-Geref. Gem. (Hooftstr.
240) 9.30 en 4. Bapt.gem. (Molenwerfstr.
1) 10 en 6.30 (mmv P. Kits en J. van
Campen) ds. Koekkoek. Bapt.gem.
Noord (school Kalkovenw. 62) 10 hr. J.
v. Barneveld, 6.30 ds. A. v.d. Berg. Volle-
evang.gem. ('De Ark', Pr. Hendrikstr.
54) 10 hr. H. Hoefnagel. Pinkstergem.
(school Batestein 16) 10. Christenge
meente 'De Hoeksteen' (geb. 'Bethel',
hoek Emmalaan) 10. Leger des H. (Zon
neweg 3) 10 en 5. Rk Kerk: Bonifaciusk.
zat. 7, zo. 9.45 en 11.30; Piusk. zat. 7, zo. 9
en 10.30; De Bron zat. 7. zo. 9 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Boer, 6 ds. Muller, Sluipwijk. Geref./
Herv. Gem. (dorpshuis 'De Tas') 10.30
ds. Pettinga, Zoetermeer. Geref. Gem.
9.30 en 6 ds. v. Aalst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Wieman, 6.30 ds. v.d. Hoef;
Salv.kerk 10 ds. Terlouw, evang.dienst,
6.30 ds. Wieman; Bethl.kerk (Nieuwer-
brug) 10 hulppred. v. Dijk, Opheusden,
6.30 ds. Terlouw. Geref. Kerk 10 ds. Te
Winkel, Leusden, 6.30 ds. v.d. Berg. Ge-
ref. K. Vrijg. (Ichthusk.) 9.30 leesdienst,
4.30 ds. Smebk. Geref. Gem. (Stations
weg 17) 10 en 6.30 ds. Bac. Evang.-Luth.
Gem. 9 ds. v. Beek.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk
9.30 ds. v.d. Pol, 6.30 ds. Vlasblom; De
Stek 9.30 ds. v. 't Hoff. Geref. Kerk 9.30
ds. De Jong, 5 ds. v. 't Hoff. Chr. Geref.
Gereformeerd-vrijgemaakte kerk in Katwijk.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30
n 6.30 ds. De Graaf, ha. Geref. Kerk 10
n 5 ds. Huisman. Rk Kerk: dorp zat. 7,
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. v.d.
Mey, Noordw.hout, 7 ds. Rothfusz,
evang.dienst. Geref. Kerk ('Hoeksteen')
10 ds. Hofland. Chr. Geref. Kerk 11 ds.
Aamoudse, 7 gez. evang.dienst in herv.
kerk. Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. Wag-
ter; Ontm.kerk 10 ds. Sloof, 6.30 prof. dr.
v.d. Beek. Herv. Gem. 'De Rank' (P.
Groen-college) zie Katwijk aan Zee. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. v. Breevoort, 5 ds.
Kersten. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Schuurman. 6 ds. De Jong;
O. Kerk 10 ds. Visser, 6 ds. Driebergen;
Ichthusk. 10 ds. Vroegindeweij, 5 ds.
1; Pnielk. 9.30 ds. Driebergen, 6
ds. Visser; Maranathakerk (Rijnsoever)
ds. De Jong, 6 ds. Schuurman. 'De
Hoeksteen' (Burgersdijkstr.) 19 doven-
dienst, hr. B. R. Steenbergen. Overduin
2.15 ds. v.d. Beid. Herv. Gem. 'De Rank'
(aula P. Groen-college Pr. Frederikdreef
15) 10 ds. Westera-Franke. Geref. Kerk
Vr.kerk 10 ds. Kersten, 5 ds. Koster,
zangdienst; Triumfatork. 10 ds. Koster,
5 zie Vredeskerk. Geref. K. Vrijg. 9.30
leesdienst, 3.30 ds. Grutter. Ned. Geref.
K. (aula Bestevaer-mavo) 9.30 en 7 kand.
A. Boshuizen. Chr. Geref. K. 10 en 5 ds.
Slagboom. Vrije Chr. Geref. Gem. (Uni-
zaal) 10 en 5 ds. v.d. Belt. Geref. Gem.
(Remisestr.) 10 en 5 leesdienst, di. 1 dec.
7.30 ds. F. Harinck. Geref. Gem. in Ned.
(Louwestr.) 10 en 5. Volle-evang.gem.
(Voorstr. 48) 9.45. Onafh. baptistengem.
(Ambachtsweg 2) zo. 10 en ma. 8.15 ds.
J. A. Visser.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem. 10 ds. Oort, R.dam, 7 ds. v.d.
Lugt, oecum. adventsdienst. Geref.
Kerk 10 ds. v.d. Lugt.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Ge
ref. Kerk Dorpsk. 10 en 6.30 ds. Does
burg; Hoofdstr. 10 ds. Knorth; Schep-
pingsk. 9 en 10.30 ds. Stegeman. Ley-
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schilt, ha. Geref. Kerk 9.30 ds. Boswijk,
Lisse, 7 dr. v.d. Kooi. Rk Kerk zat. 7, zo.
9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds.
De Gelder, 7 ds. 't Hooft; Pauluskerk 10
ds. 't Hooft. Geref. Kerk 10 dr. v.d. Kooi,
Leimuiden, 5 ds. Boswijk. Geref. K.
Vrijg. 9.30 ds. Heida. 4.30 ds. D. Vreug-
denhil. Ned. Geref. Kerk (Salvatori) 10
en 7 ds. Vos. Chr. Geref. Kerk 10 en 7 ds.
v. Dijken. Geref. Gem. 10 en 4 lees
dienst, wo. 2 dec. 7.30 ds. Den Boer.
Evangeliegemeente (Heereweg 52a) 9.45
hr. N. Asbergen. Rk Kerk: Agathakerk
zat. 7, zo. 10 en 11.30; Poelpolder zat. 7,
zo. 10.30; Mariakerk zat. 7. zo. 9 en 10.30;
Engelbew. zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Wegerif, 6.30 ds. De Graaff. Geref. Kerk
9.30 hr. P. J. Aartsen. A.dam, 5 avondge
bed. Chr. Geref. Kerk 9.30 leesdienst, 7
ds. Boiten, Schiedam. Remonstr. Gem.
10 ds. Went-v.d. Vring. Evang. gem.
(Kruispunt, Kennedylaan 33) 9.30. Rk
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
De Graaff, 6.30 ds. Wegerif. Geref. Kerk
9.30 ds. Baane, 7 ds. Biewenga, Kame-
rik, ha. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30
kandidaat Lagendijk, Leiden, 7 ds.
Bouw, Oud-Loosdrecht. Geref. Kerk
9.30 ds. Wijngaarden, 4.30 ds. Rang. Chr
Geref. Kerk 9.30 en 4.30 kand. G. Huis
man. Rk Kerk zat. 7, zo. 10
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Geuze. Geref. Kerk (W. Verlaat) 10 hr. P.
Drijver, V.schoten, 7 hr. M. Schreuder.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of
St. Jeroensk. (Binnen) 10 ds. Ruiten-
burg, 5 ds. v. Kooten, Zeist, 7 ds. v.d.
Lee; Hoofdstr. (Zee) 10 ds. v.d. Lee; De-
Rank (Golfbaan) 10 ds. Guijt, Lunteren.
Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr.) 10
ds. Elgersma, 5 ds. Kuiper; Vinkenl.
(Binnen) 10 ds. Kuiper. Stichtingskerk
11 hr. Th. de Bock. Sole Mio 9 ds. v.d.
Lee. Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.)
10.30 dr. Verheus, A.dam. Rk Kerk Zee
zat. 7, zo. 10.30; Binnen zat. 7, zo. 9.30 en
dienst. Rk Kerk Victork. zat. 7,
11; Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30; De Zilk
zat. 7, zo. 10.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene
of Will.kerk 10 ds. Kooman; Pauluskerk
10 ds. H. J. Visch; Gemeentecentrum
(Lijtw.) 10.30 dr. Meijering, 7 ds. Vegter,
vesper. Geref. Kerk 10 ds. Plomp. Geref.
Kerk Vrijg. (aula Dr, Schilderschool)
9.30 leesdienst, 3 ds. Borgdorff, R.dam.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum) 8.45
kand. C. Kleingeld, 4 ds. Kiezebrink,
Baarn. Van Wijckerslooth 4 ds. I. H.
Enklaar. Endegeest 10 pater Boshou
wers. Volle-evangeliegem. (Gem.cen-,
trum) 4. Rk Kerk Will.kerk zat. 7, zo. 9
en 10.30.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 9.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. Magree, O.geest. Ge
ref. K. 9.30 ds. Zijl, 5 ds. Aalders. Rk
Kerk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11; Petrus-B.
zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem.
9.30 ds. Vlasblom, Boskoop, 7 kand. A.
C. Verweij, A.dam. Chr. Geref. K. 9.30
leesdienst, 2.15 ds. Hoefnagel, Nieuw-
RIJNSBURG: Herv. Gem. Lauren-
tiuskerk 9.30 en 5 ds. v. Niel; Bethelkerk
9.30 ds. Wagter. Geref. Kerk Petrakerk
9.30 ds. Snel, 5 ds. Cziria; Imm.kerk 8.45
en 10.30 (jeugddienst) ds. Cziria, 5 ds.
Hassefras, Maasdijk; Mar.kerk 9.30 prof
mr. Reugebrink, Leiderdorp, 5 ds. Snel.
Geref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. Grutter.
Chr. Geref. K. 9.30 (ha) en 5 ds. v. Sorge.
Evang. Christengem. (aula mavo) 10 br.
J. Frinsel. Rk Kerk zo. 10.30.
Geref. Kerk 10 ds. Baas. Chr. Geref. K.
9.45 en 5 ds. Aarnoudse. Rk Kerk zat. 7,
zo. 9.30 en 11.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem.
Dorpskerk 10 ds. Blanken, 7 zie Moeder
Godskerk; De Oijtmoeting (Noordhof
land) 10 ds. De Zeeuw. Hulp en Heil
(Schakenbosch) 10 ds. Honig. Herv.
evang. op geref. grondslag (kerkgeb.
'Rehoboth', A. van Leeuwenhoekkade)
9.30 kand. H. J. Donken, 4.30 ds. v.d.
Velden, Woerden. Geref. Kerk 10 ds. De
Zwart. Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 9.30
ds. H. Mosterd, 4.30 ds. Heida. Aulage
meenschap Noordhofland 10 agapè-vie-
ring. Rk Kerk-Laur.kerk zat. 7, zo. 11; M.
Godskerk. zat. 7, zo. 9.30, 7 nam. oecum.
advents-zangdienst. Kerk van Engeland
(British school in The Netherlands, J. v.
Hooflaan 3) 10.15 anglicaanse dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem.
Brugk. 9.30 en 5 ds. Kunz, ha; Hoek
steen 9.30 en 6.30 ds. Schipaanboord,
ha; Bethelk. 9.30 en 5 ds. Goossen, ha;
Rehobothschool 9.30 ds. J. v.d. Meijden,
Bleiswijk; Imm.kerk 10 en 5 ds. v. Hou-
welingen. Geref. Kerk Kruisk. 10.30 en 5
ds. Weerstra, Berkel; Ontm.kerk 10 ds.
De Moor. Geref. K. Vrijg. (Kruiskerk)
8.30 ds. D. Vreugdenhil, Berkel, 2.30 ds.
Gunnink, Krimpen a.d. IJssel. Chr. Af-
gesch. Gem. 9.30 en 5 ds. v.d. Want.
Oud-Geref. Gem. (Mercuriusweg 29) 10
en 6.30 leesdienst.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk.
10 ds. Steenstra, 4.30 kand. v. Dis; Kie-
vietk. ('Samen op weg') 10 ds. Janse de
Jonge; Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wüllschleger,
Den Haag. Geref. Kerk Zijllaan 10 en 7
ds. v.d. Woude, ha. Ned. Prot. Bond
(Kerkdam) 10.30 prof. dr. Sperna Wei
land, R.dam.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 hr.
J. Goedhart, 6.30 ds. Koelewijn, Krim
pen a.d. IJssel. Geref. Kerk 9.30 ds. Aal
ders, 6.30 ds. Zijl. Ned. Prot. Bond (De
Wijk) 10.30 ds. Koek, Leiden. Rk Kerk
zat. 7, zo. 10.
ds. Stam. Geref. Kerk 9.30 ds. Mulder,
Alphen, 6.30 ds. Bruin, Gouda. Rk Kerk
Aardam zat. 7, zo. 9 en 12; kerk Lange-
raar zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 dr.
Vermeulen, 6.30 hr. H. Binnendijk,
jeugddienst. Geref. Kerk 10 ds. Wame-
link, Noordwijk, 6.30 ds. Veenstra, Lei
den. Geref. K. Vrijg. 9.30 leesdienst, 3
ds. A. Geelhoed.
VOORHOUT: Herv./Geref. Kerkge
meenschap 10 ds. C. J. de Jong. Rk
Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 hr.
J. de Haan, 7 zie geref. kerk. Geref. Kerk
9.30 hr. M. Schreuder, 7 hr. J. de Haan.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds.
Wolthaus, jongerendienst, 5 adventsves-
per in St. Jan. Rk Kerk St. Jan zat. 7.30,
zo. 9.30 hoogmis, 5 adventsvesper; Chr.
Dienaark. zat. 7, zo. 10; Meerburgkerk
H. Rijndijk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
