Branden en
moorden in
arm Haïti
Droogte treft hongerend Ethiopië opnieuw
Reportage
Duitse Groenen ten
onder aan 'oorlog'
van partij-ideologen
In aanloop verkiezingen
Interkerkelijk Vredesberaad weer met flink tekort
PAGINA 2
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1987
DEN HAAG - Hulporganisaties dringen
aan op grootscheepse en snelle actie voor
Etiopië. Liefst even succesvol als de actie
'Één voor Afrika'. De beelden van het Afri
kaanse land nu lijken minder onthutsend
dan die van drie jaar geleden. "Maar toen
waren we eigenlijk te laat", zegt Christiaan
Kornevall van het Internationale Rode
Kruis zachtjes. En hard: "Nu kunnen we op
tijd zijn. Nu moeten we een ramp voorko-
Zes miljoen Etiopiërs hebben weinig te
eten. Hun land is uitgedroogd, de oogst zal
miniem zijn, de matsvoorraad slinkt. Rode
Kruis medewerkers ter plekke verwachten
de eerste slachtoffers al binnen enkele we
ken.
door
Anita Baars
Langzaam beginnen de Etiopiërs in het
noorden van het land hun dorpen te verla
ten, op zoek naar voedsel in andere streken.
Daaruit maken internationale hulporgani
saties op, dat de situatie urgent is.
"In '84 had je bomvolle kampen. Het
voedselgebrek had een hoogtepunt bereikt
en de vluchtelingen waren uitgeput van het
wekenlange lopen. Verpleegers en artsen
selecteerden; wie er nog geholpen kon wor
den en wie er zo erg aan toe was dat hulp
niet meer zou baten. Om dat laatste nu te
voorkomen, is breedvertakte voedselhulp
het enige middel. Want tegen mensen die
lang honger hebben, hoef je niet te zeggen
dat ze beter op hun plaats kunnen blijven,
die gaan op zoek", waarschuwt Kornevall.
Een groot obstakel voor een efficiënte
voedselhulp is de oorlog die in Etiopië
woedt. Pas nog staken Eritrese opstande
lingen voedseltransporten van het Rode
Kruis in brand, omdat er volgens de opstan
delingen niet alleen voedsel en medicamen
ten maar ook wapens werden vervoerd.
Daar komt nog bij dat de Etiopische bu
reaucratie voor de nodige vertraging zorgt.
Zo moet een transport lang van te voren
toestemming aanvragen om een stad te mo
gen verlaten, zonder deze komt niemand
door de blokkades die op de grote door
gaanswegen opgeworpen zijn.
Kornevall: "We zijn onafhankelijk en
neutraal, dat is ons handelsmerk en dat wil
len we zo houden. We willen dus geen mili
tair konvooi om ons te beschermen tegen
rebellen. Dan zou men ons kunnen be
schuldigen van partijdigheid. De Etiopi
sche overheid heeft beloofd onze voed
seltransporten niet in de weg te staan. We
hopen dat ze in het vervolg wat sneller toe
stemming zal verlenen om in het land roncj
te reizen. Ook de Eritrese rebellen hebben
inmiddels toegezegd het Rode Kruis niet
meer aan te vallen".
Als bewijs laat hij een brief zien. Via
REST, de enige hulporganisatie die in het
noorden van het land getolereerd wordt,
zeggen de opstandelingen overtuigd te zijn
van het nut van de Rode Kruis-voed-
seltransporten. Even verderop beloven ze
'safe passage', veilige doorgang, in de ge
bieden die zij in handen hebben. "Daar
moeten we op vertrouwen", zegt Korne
vall", want geprobeerd hebben we het nog
niet. We kunnen niets meer doen, dus we
moeten het risico nemen".
Wat gaat er gebeuren in Nederland? Mi
nister Bukman (ontwikkelingssamenwer
king) maakte een begin door 18 miljoen ex
tra toe wijzen aan Etiopië. Met de inzame
lingsactie 'Etiopië Nu!' die de komende
week van start gaat, hopen de hulporgani
saties meer geld los te krijgen. De actie
wordt opgezet door het Rode Kruis, de
stichting Oecumenische Hulp, stichting
Mensen in Nood en de NOVIB. Met z'n vie
ren hebben ze vrijdag een brief geschreven
aan de omroepen, met de vraag of die mee
willen werken aan en zendtijd willen af
staan voor een avondvullend programma
over Etiopië. Over de mogelijkheid en in
vulling van zo'n uitzending wordt vandaag
vergaderd.
De persvoorlichter van het Rode Kruis
heeft er geen idee van, hoe de uitzending
eruit moet zien. Wel denkt hij gebruik te
mogen maken van de opnamen die Bob
Geldof binnenkort in Etiopië gaat maken.
Voor een Britse televisiemaatschappij gaat
de popmuzikant een reportage maken over
de getroffen gebieden in Afrika. Drie jaar
geleden was Geldof de drijvende kracht
achter het popevenement tijdens de actie
'Één voor Afrika'. Of Geldof zich opnieuw
zal inzetten voor fondswerving is niet be
kend.
BONN - Nederlagen bij regionale
verkiezingen en een groeiende
interne verdeeldheid hebben de
Westduitse milieupartij van de
Groenen aan de rand van de af
grond gebracht. 'Fundi's' en 'rea
lo's' schieten met scherp op el
kaar. De Groene basis komt in
opstand en de jeugd loopt weg.
"De enige groei die de Groe
nen nog kunnen boeken, is in de
bejaardenhuizen", schreef een
verkiezingsanalist enige tijd ge
leden. Begin december willen de
Groenen achter gesloten deuren,
proberen de kloven te dichten,
maar de kans op succes is erg
klein.
door
Hans Hoogendijk
Zeven jaar na de oprichting
dreigen de Groenen uiteen te val
len. "Bezet door de basis", stond
er vorige week op een bord aan
de deur van de Groene fractieka
mer in Bonn. Binnen spandoe
ken: '44 parlementariërs vernie
len het werk van 30.000 leden',
'Tretet zurück, oder wir treten
zurück' (treedt af, of wij trappen
jullie er af).
Enkele tientallen Groenen wa
ren naar Bonn gekomen om de
politieke toppers in het parle
ment duidelijk te maken dat zij
het zat zijn. "Wij verrichten sinds
jaren groen opbouwwerk, jullie
maken het door jullie geruzie en
jullie zucht naar profilering ka
pot".
De Groene 'promi's', zoals de
parlementariërs en partijbe
stuurders door de basis worden
genoemd, zijn ernstig verdeeld.
De symptomen van de jongste
crisis en ook de pogingen deze te
bezweren mogen uiterlijk nog
wel op de rituelen van vroeger lij
ken, maar dat is slechts schijn.
De omgangstoon is keihard en
onverzoenlijk, de kloof is dieper
dan ooit.
Maar vooral de opties voor een
groen perspectief zijn drastisch
verminderd en niemand weet
hoe het verder moet. Het experi
ment van de pragmatische Groe
nen. de 'realo's' om samen met
de SPD een blok links van het
midden te vormen, is mislukt.
Alleen in de deelstaat Hessen
hield een rood-groen huwelijk
twee jaar stand. Begin dit jaar de
maakte CDU-winst daar een eind
Het samenwerkingsmodel
Hessen heeft afgedaan. Maar ook
de fundamentalisten, die afkom
stig zijn uit de vredesbeweging
en niets willen weten van een sa
menwerking met andere politie
ke partijen, hebben weinig toe
komst nu de supermachten pra
ten over wapenbeheersing. De
milieu-socialisten kunnen min
der bieden, nu de traditionele
partijen dankzij hun werk, het
milieu hebben ontdekt. En dus
strijden de Groenen onderling.
De strijd is des te heviger,
doordat beide vleugels weten,
dat zij alleen samen sterk genoeg
zijn om bij verkiezingen de
drempel van vijf procent te ha
len. Het is geen strijd aan de ba-"
Otto Schily: realissimo (foto ap>
sis maar aan de top. Daar vallen
de woorden splitsing en scheu
ring bijna dagelijks. Hoofdrol
spelers zijn de fundamentalist
Thomas Ebermann, een ex-com
munist, die zich ook nu nog zon
der commentaar zo laat noemen,
en de advocaat Otto Schily, een
pragmaticus die zich zelf het
liefst omschrijft als 'realissimo'.
Schily wordt regelmatig hard
aangevalen vanwege zijn 'prima-
donna-allures', maar aan de an
der kant is de partij hem veel
dank verschuldigd. Per slot van
rekening was hij het die kanse
lier Kohl en diens hele partij aan
het transpireren bracht door de
kanselier aan te klagen wegens
diens vermeende rol in het Flick-
omkoopschandaal.
Schily heeft nu meer dan ge
noeg van de aanvallen van de
fundis. Hij kondigde aan dat het
uur van de waarheid was gesla
gen: "Ik weet niet of dit nog wel
mijn partij is".
Zelfmoord
Fractie-secretaris Kleinert,
een realo, sprak de veelzeggende
woorden: "Als Otto gaat, gaat hij
rfiet alleen". Na afloop consta
teerden gematigde Groenen, die
graag een bemiddelende rol wil
len spelen, dat hier blijkbaar
stromingen aan het werk zijn die
de Groenen tot politieke zelf
moord willen brengen.
Een voorproefje van deze fun
damentele strijd beleefden de
Groenen in de deelstaat Hessen,
waar de twee fronten elkaar bij
na op leven en dood bestreden.
Aan de ene kant de fundi's onder
de strijdbare leiding van Jutta
Ditfurth. Aan de andere kant de
realo's aangevoerd door de enige
minister die de Groenen tot nu
toe hebben voorgebracht, de rea
lo en vroegere 'sponti' Joschka
Fischer.
Ditfurth heeft net zo min als
Fischer ooit van haar hart een
moordkuil gemaakt. Zij kwam
enige tijd vooral in opspraak
door haar opmerking dat 'deze
staat blijkbaar naar niets zo hun
kert als naar terreur'. Weliswaar
doelde zij daarmee op het geweld
tegen het milieu, de asielzoekers,
de Derde Wereld, de werkelozen,
de armen en andere minderhe
den, maar het kwaad was ge
schied. Zeker na de moord op
twee politiemannen bij 'Start
baan West' in Frankfurt, is Jutta
Ditfurth persona non grata.
Joschka Fischer heeft inmid
dels zijn realistische bewind in
Hessen gevestigd en de fundi's
rond Ditfurth buitenspel gezet.
Fischer wil die lijn ook in Bonn
door zetten: "Partijbestuur en
fundamentalisten volgen een
koers terug naar de marxistisch-
leninistische sekten uit de jaren
70. Hebben we zulke mensen no
dig? Ze leven als de vlooien in de
pels van mijn hond Dagobert".
Hoog spel
Fischer en Schily en hun aan
hang spelen hoog spel met hun
poging de fundi's uit te rangeren,
maar ze weten zich gesteund
door de brede basis en de meeste
kiezers. De fundi's beschuldigen
hen er van de eenheid van de be
weging op het spel te zetten.
Ebermann: "Wij worden net zo
lang afgeschilderd als het kwaad,
als de oorzaak voor verkiezing
snederlagen, tot die bewering
nog lijkt te kloppen ook. En dan
kunnen de realos zich als de red
ders opwerpen en de alleenheer
schappij overnemen".
De fundis verzetten zich dan
ook met alle middelen. Tijd voor
problemen buiten de eigen partij
hebben de Groenen niet meer.
Begin december willen ze nog
een keer over de eigen proble
men praten, maar daarbij gaat
het al lang niet meer om het be
reiken compromissen. Er woedt
een pure machtsstrijd. Zeven
jaar nadat de Groenen nieuw
elan brachten in het vastgeroeste
politieke wereldje van Bonn,
lijkt hun rol al weer uitgespeeld.
Branden, betogingen, aanslagen en moorden. De omstan
digheden waarin de verkiezingen van zondag aanstaande
in Haïti worden voorbereid zijn niet opwekkend. De tol die
de bevolking moet betalen om voor het eerst na dertig jaar
vrije verkiezingen te houden is hoog. Sinds de vlucht van
dictator Jean-Claude (Baby Doc) Duvalier in februari 1986
naar Frankrijk is Haïti nog niet tot rust gekomen. De na de
val van Duvalier aangetreden interim-regering onder lei
ding van luitenant-generaal Henri Namphy, heeft het ge
weld niet kunnen indammen. Armoede en werkloosheid
zijn slechts toegenomen.
Het afgelopen weekeinde moest de
zender van het protestantse radio
station „Lumière" er aan geloven
Vier gewapende mannen bliezen
de middengolfzender van het sta
tion op. Radio Lumière had geadvi
seerd zondag 29 november vooral
te gaan stemmen. Tevoren was het
gebouw van de Kiesraad, die de
verkiezingen moet voorbereiden,
al in vlammen opgegaan, werden
twee presidents-kandidaten op
klaarlichte dag vermoord en waren
tal van andere politieke leiders
doelwit van gewelddadige aansla
gen.
door
Rajendre Khargi, ANP
Maar ondanks deze terreur zien
diplomaten in de hoofdstad Port-
au-Prince lichtpuntjes, er wordt
gesproken van een „voorzichtig
optimisme". Vooral de toenade
ring in de afgelopen week tussen
de regering Namphy en de Kies
raad geeft hoop dat de verkiezin
gen toch nog goed zullen verlopen.
Dieptepunt
De relatie tussen regering en
Kiesraad bereikte afgelopen zomer
een dieptepunt toen generaal.
Namphy per decreet de gehele or
ganisatie van de verkiezingen naar
zich toe poogde te trekken. Het de
creet was in strijd met de nieuwe
grondwet die in maart van dit jaar
tijdens een referendum door de be
volking was goedgekeurd. Na mas
sale stakingen en felle betogingen
zag Namphy zich genoodzaakt het
decreet in te trekken
Intussen waren er bij het neer
slaan van de betogingen en stakin
gen tientallen doden gevallen en
werden de voorbereidingen voor
de verkiezingen gestaakt. De regi
stratie van kiezers is op dit moment
nog steeds niet voltooid. De ge
welddadigheden hadden een zoda
nige afschrikkende werking ge
had, dat er niet genoeg kandidaten
waren voor de burgemeestersver
kiezingen van 15 november. Die
verkiezingen zijn daarom verscho
ven naar februari volgend jaar.
De pogingen van Namphy om de
organisatie van de verkiezingen
aan zich te trekken, hebben twijfel
doen ontstaan aan zijn belofte de
macht na de verkiezingen te zullen
overdragen. Plechtige woorden
van de generaal ten spijt dat hij
geen politieke ambities heeft.
Het bewind Namphy werd en
wordt er door tegenstanders van
beschuldigd nog teveel aanhan
gers van Duvalier in zijn gelederen
te hebben. „De knechten van het
oude regime, de Duvalieristen, wil
len de verkiezingen met alle mid
delen voorkomen", was het com
mentaar van het dagblad „Haiti
Observateur". Het maandblad
South, sprak van Duvalierisme
zonder Duvalier. De resten van het
bewind Duvalier, vooral ex-leden
van zijn gevreesde prive-leger de
„Tontons Macoutes" worden aan
Generaal Namphy probeerde tevergeefs de organisatie van de verkiezingen naar zich toe te trekken. «oto ap>
sprakelijk gesteld voor de terreur
die nu gaande is.
Nauwe banden
De verkiezingen van zondag aan
staande moeten zowel een nieuw
parlement als een nieuwe presi
dent opleveren. Voor het parle
ment, dat uit twee Kamers zal be
staan, moeten 27 senatoren en 77
afgevaardigden worden gekozen.
Het oude parlement bestond uit
één Kamer en werd volledig gedo
mineerd door de partij van Baby
Doe, de Nationale Raad van Actie.
Tijdens schijn verkiezingen in 1984
veroverde deze partij alle 59 zetels.
Voor het presidentschap hadden
zich aanvankelijk 35 kandidaten
aangemeld. Twaalf van hen wer
den door de Kiesraad van deelna
me uitgesloten omdat zij te nauwe
banden hadden met het bewind
Duvalier of de hoogste funkties be
kleedden tijdens de dictatuur. De
grondwet, die in maart werd aange
nomen, bepaalt namelijk dat diege
nen die nauwe banden met het
vroegere regime onderhielden, de
komende tien jaar niet verkiesbaar
zijn. Een dag na de beslissing van
de Kiesraad om Duvalier-aanhan-
gers af te wijzen, werd in het kan
toor van de Kiesraad brand ge
sticht. Evenals in een drukkerij, die
was ingeschakeld bij het drukken
van stembiljetten
Hét veld van presidentskandida
ten en politieke partijen in Haïti is
vrij onoverzichtelijk. Na de val van
Duvalier schoten de partijen als
paddestoelen uit de grond en het
krachtenveld is nog steeds niet uil-
gekristalliseerd. Wat niet zo ver
wonderlijk is in een land waar het
de afgelopen dertig jaar onmoge
lijk was vrijelijk te spreken of te
vergaderen. De nieuwe president
moet overigens in de eerste ronde
51 procent van de stemmen halen
wil hij meteen gekozen worden.
Haalt niemand deze 51 procent,
dan wordt op 20 december een
tweede ronde gehouden waarin de
twee kandidaten met de meeste
stemmen uit de eerste ronde tegen
elkaar uitkomen. De president zal
op 7 februari 1988 zijn ambt aan
vaarden, precies twee jaar na de val
van Baby Doe.
Opiniepeiling
Een in Haïti gehouden opiniepei
ling begin deze maand gaf aan dat
de christendemocraat Sylvio Clau
de een lichte voorsprong zou heb
ben op de overige kandidaten. 24
Procent van de ondervraagden zei
op Claude te zullen stemmen. 20
Procent zou zijn stem geven aan
Gerard Gourge (Nationaal Vere
nigd Front) en 19 procent zei te zul
len kiezen voor Mare Bazin (Bewe
ging voor herstel Democratie). Bo
vendien sprak eveneens 19 procent
zich uit voor Louis Dejoie (Natio
nale Partij voor Landbouw en In
dustne).
Deskundigen zetten echter
•vraagtekens bij de opiniepeiling.
Haïti kent geen traditie van verkie
zingen en peilingen. Onbekend is
ook de waarde van een dergelijke
meting in een land dat 80 procent
analfabeten kent en dat voortdu
rend onder spanning staat van. ge
weld en intimidatie. Anderen stel
len daarentegen dat het politieke
bewustzijn nu bij de bevolking zeer
groot is. In kerkelijke kring ver
luidt dat de Haïtianen „zeer goed
weten wat op het spel staat".
Wie de verkiezingen ook wint,
een oplossing van de problemen
waar het land zich voor geplaatst
ziet, vereist haast bovenmenselijke
inspanningen. Haiti is het armste
land op het westelijk halfrond. Het
inkomen per hoofd van de bevol
king was in 1985 rond de 385 dollar.
85 Procent van de bevolking heeft
echter een jaarinkomen van circa
125 dollar. De helft van de beroeps
bevolking van 2,6 miljoen is werk
loos. Van de 1,3 miljoen werkenden
is bijna driekwart werkzaam in de
landbouw. Het is vooral deze sector
die grote problemen ondervindt,
vooral door de bodemerosie die in
Haïti catastrofale vormen heeft
aangenomen. In 1930 was nog 60
procent van het gehele land bebost.
Nu nog maar twee procent.
Het Interkerkelijk Vredesbe
raad (IKV) dreigt dit jaar af te
sluiten met een tekort van ruim
f 100.000. Daarom is de 18.000 do
nateurs en sympathisanten op
nieuw een extra bijdrage ge
vraagd.
Vorig jaar had het IKV een ver
lies van f38.000. Dat het toen be
trekkelijk gering was, kwam
door de actie 'Schep erop', die
f 135.000 opbracht. Dit jaar was
het tekort begroot op f 10.000. De
uitgaven zijn iets hoger uitgeval
len dan men dacht, ongeveer
f 15.000. De inkomsten zijn sterk
achtergebleven.
Zo is de kerken gevraagd om
een garantie van f257.000, maar
dat is in ieder geval voor dit jaar
niet reëel gebleken. Dat komt
vooral door de lage opbrengsten
voor de IKV-campagne in de
Rooms-Katholieke Kerk en de
Gereformeerde Kerken. In de
Rooms-Katholieke Kerk is de
helft van de opbrengst van de
Vredesweek-collecte voor het
IKV. Deze was tot nu toe elk jaar
onvoldoende om de begrote bij
drage voor het secretariaat en de
campagne te halen. In de Gere
formeerde Kerken is de bijdrage
v.an f 29.000 voor het secretariaat
gegarandeerd, maar worden
slechts enkele duizenden gul
dens voor de campagne opge
bracht.
Naast de bijdragen van de ker
ken blijven ook die van sympa
thisanten en donateurs onder de
begroting. Die waren eind sep
tember dit jaar ongeveer f 55.000
lager dan vorig jaar.
De reserves van het IKV, die in
de jaren 1982 tot 1984 van
f550.000 tot f75.000 waren ge
daald, stegen in 1985 weer tot bo
ven de f 400.000, niet alleen
dankzij financiële acties, maar
ook door bezuinigingen en een
betere manier van werken.
Synode
De Hervormde Kerk en de
Gereformeerde Kerken gaan sa
men studeren op de ethische
kanten van ontwikkelingen in de
genetische wetenschap. De gere
formeerde synode - deze week in
Lunteren bijeen - besloot giste
ren tot deelneming aan een geza
menlijke studiecommissie. Aan
hervormde kant is de Raad voor
de zaken van Kerk en Theologie
hiermee al bezig geweest; rijn
werk zal nu in de gezamenlijke
studiecommissie worden inge
bracht.
Er bestaat over deze zaak in de
kerken een duidelijke verontrus
ting. Uit het gereformeerde voor
stel: "De versnelde ontwikkelin
gen inzake het erfelijkheidsmo
lecuul DNA zullen in de nabije
toekomst kunnen leiden tot ge
netische manipulatie. Ze vormen
een bedreiging voor de zwakke
ren in de samenleving".
De gezamenlijke studiecom
missie zal verder gebruik maken
van een onderzoek dat het Cen
trum voor Kerk en Samenleving,
in opdracht van de Raad van
Kerken, hierover uitvoert. De
hervormde en gereformeerde
kerken hebben op het ogenblik
ook het vraagstuk 'euthanasie bij
ernstig gehandicapte pasgebore
nen' in onderzoek én de vraag
hoe een kerkelijke studie inzake
'zelfdoding' inhoud kan krijgen.
- De synode sprak gisteren ook
over het onderwerp 'evangelisa
tie'. Het evangelisatiecentrum
kreeg te horen, dat het te veel na
druk legt op maatschappelijke
betrokkenheid en te weinig aan
dacht heeft voor geloofsvragen.
Ds. A. Borman uit Assen wilde
per motie de synode hierover een
uitspraak ontlokken, maar hij
trok die motie in toen de synode
commissie voor gemeente-op
bouw een gesprek met de sectie
'evangelisatie' in het vooruitzicht
stelde.
Voorzitter ds. P. Sillevis Smitt
(Rotterdam) van deze sectie zei,
dat plaatselijke evangelisatie
commissies in hun contacten
met niet-kerkelijken merken dat
de 'Godsvraag' in de bevolking is
weggeëbd. "De kerk zal het ver
trouwen daar pas herwinnen als
zij opkomt voor bestrijding van
maatschappelijk onrecht. Vra
gen als 'wie is God' en 'hoe is Hij
aanwezig in mijn leven' komen
pas veel later aan de orde".
Sillevis Smitt wil dóér bijstand
verlenen waar de nood het
grootst is. "Daarom gebeurt 45
procent van het werk van de staf
van het evangelisatiecentrum in
de grote steden".
Euthanasie-pil
Het hoofdbestuur van 'Hu-
manitas' vindt het niet haalbaar
en niet aanvaardbaar om op gro
te schaal aan de bevolking van
ons land een euthanasie-pil te
verstrekken voor eventueel ge
bruik bij eventuele kernrampen.
Daarmee wees het hoofdbestuur
een voorstel van de afdeling
Eemland af.
Het hoofdbestuur heeft zich
voor dit standpunt laten leiden
door het advies van een studie
groep uit het Humanistisch Stu
diecentrum Nederland. Volgens
deze studiegroep zijn er zeker
ethische argumenten vóór ver
strekking van de bedoelde pil.
Daarbij kan worden gedacht aan
het zelfbeschikkingsrecht en de
verantwoordelijkheid van ieder
mens voor zijn of haar leven en
aan het recht en de plicht van ie
dereen om keuzes in het leven te
maken.
Maar de studiegroep acht de
argumenten tégen een pil ster
ker. Daarbij gaat het niet alleen
om praktische bezwaren - ieder
een zou altyd zo'n pil bij zich
moeten dragen maar ook om
het gevaar van verkeerd gebruik
of zelfs misbruik.
Zwammerdam. De kerk
voogdij van de hervormde ge
meente in Zwammerdam heeft
een boekje van 68 pagina's uitge
geven ter gelegenheid van het
400-jarig bestaan van deze ge
meente (waarover wij vorige
maand al uitvoerig schreven).
Het boekje (mooi glanzend pa
pier) heet 'Een vaste burcht' en
bevat in woord en beeld grepen
uit de geschiedenis van 1587 tot
Samenstellers zijn A. M. den
Boer uit Nieuwerkerk aan den
IJssel en C. M. Langeveld uit Bo
degraven, beiden sterk geïnte
resseerd in plaatselijke kerkge
schiedenis. Ook de nog in leven
zijnde Zwammerdamse predr-
kanten leverden een bijdrage. De
titel van het boekje - dat tegen 31
oktober van dit jaar verscheen -
is ontleend aan het Lutherlied,
maar verwijst ook naar het plaat
selijke kerkzegel: 'Deüs Arx No
stra' (God is onze Burcht).
Wie het gedenkboekje wil heb
ben, kan f 16 storten op giro
364177 ten name van kerkvoog
dij hervormde gemeente Zwam
merdam.
Hervormde Kerk; beroepen
te Nijkerk H. Talsma Rijssen;
aangenomen de benoeming tot
predikant voor buitengewone
werkzaamheden (vormingswerk
binnenlandse zending) H. de
Leede Emmeloord.
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Zwijndrecht en Groote
Lindt Sj. P. Zwaan Waalwijk-
Heusden; aangenomen naar Ca-
stricum, voor jeugd- en jongeren
werk, samen met hervormde ge
meente, kandidaat mevrouw E.
Visser Amsterdam.
Onderscheiding
Adolf Sj^jevitsj, opperrab
bijn van de synagoge in Moskou,
is gisteren in het Kremlin onder
scheiden met de staatsorde van
vriendschap onder de volkeren.
De opperrabbijn is lid van de
vredesraad die het standpunt
huldigt van de Sovjet-regering
inzake kernontwapening en an
dere vraagstukken van vrede en
veiligheid.
Geweld. In een gisteren uit
gegeven verklaring van de Angli
caanse Kerk van Zuidelijk Afri
ka wordt begrip getoond voor ge
weld als een van de middelen om
een eind te maken aan blanke
overheersing. Wel blijft de kerk
zich inzetten voor vreedzame
veranderingen.
Naar Rome. Een delegatie
van de Tsjechoslowaakse rege
ring gaat waarschijnlijk volgen
de maand naar Rome om met het
Vaticaan te spreken over de rela
tie tussen kerk en staat in het
land.
