'Onzekerheid wekt onrust ONTWERP ALPHENS HOTEL StiverboV bepleit betere samenwerking bollenvak Historisch archief van Woubrugge blijft chaos Kabelkrant in Casper- gemeenten PAGINA 14 W III REGIO DINSDAG 24 NOVEMBER 1987 Directeur St. Bavo verwijt rijk vertragingstactiek bij verhuizing NOORDWIJKERHOUT "De onzekerheid rond de ver huizing is slecht voor zowel de patiënten als de werkne mers van de Bavo. Niemand weet meer waar hij aan toe is. Het rijk denkt te bezuinigen door een vertragingstactiek toe te passen, maar uiteindelijk vallen de kosten hierdoor hoger uit. Het was beter geweest het psychiatrisch deel van de Bavo in één keer te verhuizen in plaats van elke keer een mootje". Voor mr.J.C. Koenen, directeur directie en maken gezamenlijk ge- van de Stichting Centrum Sint bruik van één medische admini- Bavo in Noordwijkerhout, gaat de stratie en administratieve hulp- geplande verhuizing chiatrische patiënten van Noord wijkerhout naar Rotterdam, veel te dienst. Komend jaar staat de verhuizing 48 geronto-psychiatrische pa- traag. "We zijn sinds 1978 hiermee tiënten (ouderen) bezig en hebben zegge en schrijven de Binnenweg in Rotterdam personen overgeplaatst". Wat op het programma. Bovendien cynisch voegt hij daaraan toe: "We moet er in Rotterdam een multi- schieten dus lekker op. Er hoeven functioneel centrum worden ge- nog slechts 600 patiënten te opend. In dat centrum worden naast een polikliniek, ook een dag kliniek met 32 stoelen en een 'ge wone' kliniek met 26 bedden on- worden verhuisd". Op het terrein van de Bavo wo nen ruim 600 psychiatrische pa tiënten en 100 zwakzinnigen. Hoe- dergebracht. wel binnen de gezondheidszorg De hoofdvestiging steeds meer stemmen opgaan voor het niet binnen één instelling on derbrengen van deze twee groe- van de 'Bavo nieuwe stijl' komt in Kappelle aan de IJssel. Koenen hoopt hier in 1990 een psychiatrisch ziekenhuis pen, is dat volgens Koenen niet de voor 94 patiënten te kunnen ope nen. In de jaren erna moeten er nog vier buitenpaviljoens, nog een mul tifunctioneel centrum verhui- belangrijkste reden zing. "De meeste psychiatrische pa- tienten van de Bavo zijn afkomstig kliniek bijkomen. "Hopelijk 1995 de hele operatie afgerond. oo_ Daar valt echter weinig over te zeg- zondheidszorg dichter naar de gen. We zijn wat dat betreft vol- toebrengen en uit dat oog- strekt afhankelijk van de overheid gezond- punt is een verhuizing naar Rotter dam gewenst. Bovendien zijn er in de Rijn- en bollenstreek in verhou ding te veel psychiatrische bed den". Het is volgens Koenen de bedoe ling in het nieuwe verzorgingsge bied van de Bavo, Rotterdam ten noorden van de Maas, Kappelle aan de IJssel en Krimpen aan de IJssel, tien kleinere instelling in te richten. Alle tien vallen onder één de beslissingen heidszorg worden meestal ontzet tend traag genomen". Niet alle psychiatrische patiën ten verlaten Noordwijkerhout. Vijf jaar geleden is de wijk Beschut Wo nen geopend. In de wijk wonen 176 patiënten in normale huizen die een nagenoeg 'normaal' leven lei den. De wijk met bewoners blijft ook na 1995 in Noordwijkerhout. Ook de therapeutische leefge meenschappen De Spiegelberg en Patiënten De onrust onder de bewoners en het verplegend personeel is groot, zo blijkt uit de woorden van Koe nen. "Ik word geregeld aange klampt door bewoners die vragen of ze hun spullen al moeten gaan pakken. Ook is duidelijk de angst om alleen gelaten te worden, te be speuren. Voor de bewoners is de onzekerheid eigenlijk het ergst". Het verplegend personeel weet evenmin welke beslissingen op langere termijn nog kunnen wor den genomen. "Ze weten niet wan neer hun afdeling wordt verhuisd. In de huiselijke sfeer kan dat wel eens problemen geven. Niemand leeft graag met de vraag waar hij of zij over een paar jaar werkt en woont". De directeur is ervan overtuigd dat de hele verhuisoperatie uitein delijk gunstig uitwerkt voor de pa tiënten. In Rotterdam kan er veel nauwer worden samengewerkt met andere instellingen zoals de Regionale Instituten voor Ambu lante Geestelijke Gezondheiszorg (Riaggs) en de beschermde woon- Koenen: "De overgang van de ene instelling naar de andere zal vloeiender zijn. Voor een patiënt maakt dat het makkelijker om bij voorbeeld van de kliniek naar de dagbehandeling over te stappen, en dat is een duidelijk voordeel". Ook het opdelen in kleinere in stituten heeft volgens Koenen gro te voordelen: "De tehuizen worden iets minder massaal. Dat geeft een wat persoonlijker sfeer". Hij ver wacht niet dat de stigmatisering van de patiënten (het drukken van een stempel) er minder door zal worden. "Helaas denken nog heel veel mensen dat psychiatrische pa tiënten abnormaal zijn. Dat is na tuurlijk niet zo. De meeste patiën ten verlaten na verloop van tijd ge heel genezen de instellingen weer. Desondanks ziet het merendeel van de Nederlanders psychiatrie nog als iets engs". Sancta De wijk Beschut Wonen en de twee therapeutische leefgemeen schappen tellen in totaal 230 bewo ners. Dit aantal is volgens Koenen eigenlijk te klein om goed zelfstan dig te kunnen draaien. Het psychi atrisch ziekenhuis Sancta Maria in Noordwijkerhout zit met hetzelfde probleem. Koenen: "Beide instel lingen lopen over een tijdje kreu pel met één stok. Twee krukken loopt veel beter, dus gaan Sancta en Bavo samenwerken". Het is volgens de directeur nog niet te zeggen op welke manier bei de instellingen zullen samenwer ken. Ook hier is het wachten op een besluit van het ministerie: "De mi nister moet eerst akkoord gaan met vestigen van een deel van de Bavo in Rotterdam en moet het Rijnge bied tot werkgebied van Sancta Maria benoemen. Pas op dat mo ment zijn beide instellingen ook of ficieel te klein om helemaal zelf standig door te gaan". Niet alleen over de samenwer kingsvorm, ook over het gebruik van de vrijkomende terreinen en gebouwen, gaan Sancta en Bavo overleg voeren. Een belangrijk deel van de monumentale panden op het Bavo-terrein zijn na de ver huizing niet meer nodig. Hoewel er door menigeen wordt gespecu leerd over de toekomstige bestem ming ervan, heeft Koenen nog geen idee wat er met de panden moet gebeuren. "Sancta en Bavo moeten eerst uitrekenen hoeveel ruimte we nodig hebben. Dan pas valt er een plan te maken. Omdat Den Haag erg traag is, kan dit ech ter nog wel even duren". alphen a/d rijn ALPHEN AAN DEN RIJN - Een impressie van het hotel dat wellicht verrijst bij de rotonde van de Al pheuse Prins Bernhardlaan. Het hotel, dat zelfs kan worden uitge breid met een theater annex confe rentiezaal, is direct aan de rotonde gelegen. Volgens de nog prille plan nen krijgt het hotelgebouw vijf ver diepingen. De tekeningen zijn gistermiddag gepresenteerd. Het ontwerp van het Rotterdams architectenbureau Nierop en Van der Hoeven voorziet in een accommodatie voor zestig hotelkamers (rechts), een lange lage flat (midden) met circa zestig ser vicewoningen en (uiterst links) een kantoor. De panden zijn alle ge- "De veredelaars, vermeerderaars en de bedrijven die zich bezig houden met het ziektevrij maken van bollen, moeten intensiever gaan samenwerken. In de bollen teelt is al te lang op amateuristisch niveau geopereerd. Het is nu tijd om de krachten te bundelen en samen de problemen van de bollensector op te lossen". De Voorhouter J.H. Oostdam, voorzitter van de vereniging van bollentelers Stiverbol, is ervan overtuigd dat de kwaliteit van de bollen pas echt kan verbeteren als er nauwer wordt samenge werkt in zijn sector en er gelijk tijdig meer wordt gespeciali seerd. Oostdam: "Het heeft wei nig zin een nieuw tulperas te ont wikkelen als het vervolgens twintig jaar duurt voordat die tulp op de markt kan worden ge bracht. Evenmin is het nuttig een gewas ziektevrij te maken als die eigenschap bij de vermeerdering niet kan worden behouden". Vermeerderen van gewassen die niet resistent (ongevoelig) zijn tegen de meestvoorkomen- de ziekten of van bollen die ande re belangrijke eigenschappen missen, is volgens Oostdam dan ook verloren tijd. "We moeten streven naar een snelle vermeer dering van goede rassen die zo mogelijk resistent en virusvrij zijn". De vereniging Stiverbol (STi- mulering VERmeerdering bloemBOLlen) is twee jaar gele den opgericht door oud-leerlin gen van de Lissese middelbare tuinbouwschool. De belangrijk ste reden voor de oprichting van de vereniging was de constate ring van de initiatiefnemers dat de kwaliteit van de bollen veel te wensen over liet en laat. Oost dam: "Eigenlijk is dat een open deur. Tien jaar geleden werd er al geklaagd over de kwaliteit. Er komen veel ziekten voor, de houdbaarheid laat te wensen over en het aantal resistenties neemt nauwelijks toe". Volgens de inititatiefnemers is verbetering van de kwaliteit praktisch alleen mogelijk als de bollensector de beschikking krijgt over betere veredelings- en vermeerderingstechnieken. Oostdam voert aan dat de ver edeling van bollen van oudsher op de bollenbedrijven zelf wordt uitgevoerd. Veel bollentelers voeren min of meer als hobby kruisingen uit. Er is slechts een zeer klein aantal bedrijven dat zich heeft gespecialiseerd in de veredeling van bollengewassen. "Dat betekent dat er nauwe lijks nieuwe rassen worden ge vonden die op het gebied van ziekteresistentie en houdbaar heid voldoen aan alle eisen. Bo vendien kunnen kruisingen waarbij een technische kunst greep noodzakelijk is, op kleine bollenbedrijven nooit worden uitgevoerd. Een en ander leidt er toe dat de bollensector te weinig nieuwe rassen, cultivars en varië teiten tot haar beschikking heeft". Stiverbol streeft eriiaar de ver edeling van bollengewassen uit te besteden aan gespecialiseerde bedrijven: "De bollentelers zou den hieraan moeten meebetalen. Alleen door specialisten met de veredelingsproblemen van tul pen, narcissen en andere bolge wassen te laten stoeien, kunnen de barrières die er nu zijn, wor den genomen". Een gespecialiseerde en sterk verbeterde verdeling van de bol gewassen is volgens Oostdam nog geen garantie voor een bete re kwaliteit van de bollen die ge bruikt worden door telers en par ticulieren. Ook aan het ziektevrij maken moet de nodige aandacht worden besteed. Het Laboratori um voor Bloembollen Onder zoek (LBO) in Lisse verricht het nodige onderzoek op dit vlak. De voorzitter: "Maar we zijn er nog lang niet. De meeste bollen zijn nog niet virusvrij. Virussen zijn niet te bestrijden en zeer besmet telijk. Uit een door virus aange taste bol groeien gestreepte bla deren en bonte, misvormde bloe men die onverkoopbaar zijn. Voor de bollensector is virusvrij uitgangsmateriaal dus van het grootste belang". Niet alleen de virussen, ook schimmelziekten zoals Fusarium bij de tulp kunnen veel schade veroorzaken. Voorzitter Oost dam denkt dat veredeling op re- J. Oostdam: "Grotere samenwerking en verdere specialisatie van de bollenbedrijven zijn noodzakelijk jm de kwaliteit van de bollen te kunnen verbeteren". (foto wim Dijkman) sistenties en het ziektevrij ma ken van bestaande rassen nu be langrijker is dan ooit: "Allerlei chemische bestrijdingsmiddelen worden verboden. Bovendien wordt het land steeds intensiever gebruikt waardoor de ziektedruk verder toeneemt". Veredeling en ziektevrij ma ken is één ding, het vermeerde ren een ander, zo blijkt uit de woorden van Oostdam. De ver meerdering van bolgewassen ge beurt veelal nog op traditionele wijze. Tulpen en narcissen wor den vermeerderd door de kleine bolletjes (klisters) die aan de zij kant van de 'moederbol' groeien, te verwijderen en apart te poten. Het grote nadeel van deze wijze van vermeerderen, is dat het erg lang duurt voordat er van een klein aantal goedé bollen, een fikse partij voor praktijkgebruik is gemaakt. Oostdam: "Er kan wel twintig jaar liggen tussen het vinden van een goed bolgewas en het op de markt brengen. In die lange pe riode is de kans op herbesmet ting met de een of andere ziekte of genetische teruggang van het materiaal natuurlijk levensgroot. Veredelen en ziektevrij maken heeft dan ook pas echt resultaat als we de beschikking hebben over snellere vermeerderingsme thoden". De eerste stappen naar een snellere vermeerdering van de narcis zijn al gezet. Verschillen de bedrijven maken gebruik van de zogeheten 'parteermethode'. Een narcisbol wordt in 12 of 16 stuKjes gesneden en in een cel bij een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid weggezet. Op de stukjes groeien nieuwe bol len. De vermeerdering van de narcis gaat door toepassing van deze methode vijf keer zo snel. Hoewel Oostdam de voordelen van parteren onderkent, een me thode die overigens bij lang niet alle bolgewassen kan worden toegepast, ziet hij toepassing van weefselkweek als enig juiste op lossing. Bij weefselkweek, ook wel meristeemcultuur genoemd, wordt in één laboratorium uit een klein groepje cellen, een nieuwe plant gekweekt. De op deze manier vermenigvuldigde planten of bollen hebben alle maal exact dezelfde erfelijke ei genschappen. Omdat de ver meerdering onder laboratorium- omstandigheden gechiedt, is ziekte- en virusvrij houden van het uitgangsmateriaal redelijk eenvoudig. De techniek van de weefsel kweek is nog niet zó geavanceerd dat elk willekeurig gewas op de ze manier kan worden vermeer derd. Het LBO zal, daarvan is Oostdam overtuigd, komend jaar in staat zijn narcissen met weef selkweek te vermeerderen. Ver meerdering van tulpen door mid del van meristeemcultuur lijkt vooralsnog toekomstmij^iek. De rijksuniversiteit in Leiden heeft hiernaar twee jaar onderzoek ge daan, maar moest dit helaas op geven. "De bollentelers zouden echt gebaat zijn bij vermeerdering door middel van weefselkweek. Stiverbol behartigt de belangen van de bollentelers en is dus op zoek gegaan naar een mogelijk heid het onderzoek naar weefsel kweek bij tulpen voor te zetten. Enkele Rabobanken in Noord en Zuid-Holland hebben ons een geldelijke bijdrage toegezegd. Het onderzoek op de Leidse uni versiteit kan dus weer worden opgepakt". Stiverbol bestaat pas twee jaar. Oostdam is niet tevreden over hetgeen zijn vereniging in die korte tijd heeft weten te realise ren. "Steeds meer vakgenoten raken overtuigd van de nood zaak het onderzoek naar kwali teitsverbetering te intensiveren. Het bollenvak wordt met veel problemen geconfronteerd. Door specialisatie van de bedrij ven en een intensievere samen werking kan een aantal daarvan zeker worden opgelost". MONICA WESSELING pland op het huidige ijsbaanter- rein aan de Europasingel. Aan de achterzijde komt een ruim parkeer terrein. De bouw van serviceflats en een theater naast een hotel is een be proefde combinatie. In de gemeente Oosterhout bestaan dergelijke aan leunwoningen reeds langer. Tevens zijn in hetzelfde complex een biblio theek en een schouwburg gevestigd. De aannemer van dat bouwwerk, Van Eijkelenburg uit Rosmalen, is ook bij het Alpheuse project betrok ken. Het kantoorgedeelte is voorals nog niet meer dan een suggestie. t D<* haalbaarheid van de voor het Alpheuse nieuwe stadscentrum zo beeldbepalende nieuwbouw wordt getoetst aan een marktonderzoek. De gemeente Alphen studeert op de mogelijkheden voor een theater voorziening. Dit mede omdat het nu zeker is geworden dat op het park Rijnstroom een theater komt voor driehonderd bezoekers. Over enkele maanden hopen de initia tiefnemers voor het meer dan tien miljoen gulden kostende centrum project duidelijkheid te hebben. Te gen die tijd worden ook eventuele beleggers benaderd, (foto t. Spadont Geen geld voor ordening eeuwenoude stukken WOUBRUGGE - De archiefstuk ken van Woubrugge uit de periode van de zeventiende eeuw tot onge veer 1960 worden nog niet geïnven tariseerd. De gemeenteraad is het met het college oneens om 42.000 gulden te betalen voor de rang schikking van de documenten door deskundigen. Alle fracties in de gemeenteraad vinden het jammer dat er geen har dere afspraken zijn gemaakt over de invulling en besteding van het geld. De raadscommissie voor fi nanciën was in een eerder stadium al akkoord, mits alle werkzaamhe den ook inderdaad voor het bedrag zouden wprden zouden worden uitgevoerd. De ongeveer zeventig meter ar chiefruimte moet nodig worden ge ïnventariseerd, omdat men op het gemeentehuis geregeld wordt ge confronteerd met de vraag of in de archieven een onderzoek mag wor den gehouden. Er ontstaan dan problemen in verband met de ge brekkige ordening, beschrijving en inventarisatie van het beschikbare materiaal. Intussen heeft gemeentesecreta ris T. Meester een uitgebreid ge sprek gehad met de stichting Ar chiefverzorging. Daaruit is vast ko men te staan dat men eerst gaat on- ALKEMADE - Het kabelnet van Casper (Centraal Antennesysteem Plassengebied en Rijnstreek) wordt binnenkort uitgebreid met een kabelkrant. Hiertoe heeft het algemeen bestuur van Casper gis teravond besloten. Casema, de ex ploitant van het Caspernet is gem achtigd over de invoering van een kabelkrant overleg te openen met de stichting Infokab uit Bentveld. Deze instantie verzorgt in Alphen en naaste omgeving sinds begin dit jaar al een televisiekrant. Wanneer de kabelkrant in de bij Casper ondergebrachte gemeenten op de buis is te zien, is nog niet be kend. Dat wordt nader bepaald in overleg tussen de dagelijks bestu ren van Casper en Casema. De verspreiding van de kabel krant heeft geen kostenverhoging voor de kijkers tot gevolg, ook al wordt een apart kanaal ingericht. Deze op zich kostbare aangelegen heid wordt betaald met de op brengsten uit reclame. derzoeken welk materiaal precies aanwezig is om aan de hand daar van een stapsgewijs werkplan op te stellen. De stichting verwacht het kre diet niet te hoeven overschrijden, gezien eerderè ervaringen. Boven dien zal de gemeente nauwlettend het contract op uurbasis in de ga ten houden. "Het is voor ons alle maal in Woubrugge van belang dat dit historisch archief op orde komt en toegankelijk wordt voor de mensen", aldus de secretaris. V oor schoterweg bewoners willen ook kabel-tv VALKENBURG - "Wij worden behandeld als tweederangs bur gers omdat de gemeente weigert subsidie te verlenen voor de aanleg van kabeltelevisie. Nu wij volgend jaar wel op het riool worden aange sloten, kan de kabeltelevisie tege lijk ook de grond in". Dat bepleiten 41 bewoners van de Voorschoter- weg in een brief aan de gemeente raad van Valkenburg. Omdat de 31 huizen en 10 woonboten buiten het centrum liggen, vond de gemeente in 1984 de kosten voor aanleg van kabeltelevisie te hoog. De Valkenburgers in het cen trum van hét dorp ontvangen de te levisiebeelden via het Katwijkse kabelnet. De .woningen aan de Voorschoterweg konden worden aangesloten op het Leidse net. Lei den was in 1984 bezig de kabel door te trekken tot de gemeentegrens bij het viaduct in de rijksweg Am sterdam-Wassenaar. Stadskabei Leiden was voor 50.000 gulden be reid de kabel ook naar de Valken- burgse woningen aan de Voorscho terweg te leggen. De gemeenteraad weigerde het bedrag op tafel te leg gen. "Inmiddels hebben we een ande re burgemeester, C. Sinke, die niet op het standpunt staat dat het dorp eindigt bij de verkeerslichten. Op een mondeling verzoek hebben we nooit wat gehoord. Vandaar de brief', verduidelijkt bewoonster G.H. Toorenburg. Samen met F.E.J. Bouricius is zij de actie be gonnen. Alle benaderde bewoners hebben hun handtekening gezet onder de brief, die vanmorgen aan het college en de gemeenteraad is aangeboden. "De direkte aanleiding voor de brief was het bericht dat deze wo ningen volgend jaar eindelijk een aansluiting op het riool krijgen. Als de weg dan toch open ligt, is het veel goedkoper om meteen ook ka beltelevisie aan te leggen", brengt Bouricius als argument naar voren. DINSDAG 24 NOV. Leiden ruil- en contactavond van de Leidsche Vereniging van Postze gelverzamelaars. aanvang 20.00 de Oud-Katholieke kerk aan de Zoeterwoudse singel, van 19.00 tot 19.30 uur. speelfilm: 'A handfull of Paradi se'. aanvang 20.15 uur in de Ka pelzaal van K&O aan de Oude film: 'Het feest en de grote leu gen'. een film over jongeren en seksualiteit, aanvang 19.30 uur in het Meidencafé aan de Breestraat schrijfavond door Amnesty In ternational. om 19.30 uur in de Be vrijdingskerk en om 20.00 uur in de Vredeskerk. Oegstgeest dia-lezing over de Mount Ever est Expeditie, organisatie K&O. aanvang 20.15 uur in het Ge meentecentrum aan de lijtweg. WOENSDAG 25 NOV. Leiden spreekuur verkeersveiligheid, van 10.30 tot 1*2.00 uur in het Stadsbouwhuis aan de Lange- gracht. schoolzwemwedstrijden waar aan wordt deelgenomen door 17 scholen, aanvang 13.00 uur in Zwembad De Zijl aan de Parama- ribostraat. kindervoorstelling 'De komst van Mooie Babbel' door Amstelto- neel, aanvang 14.30 uur in de Leidse Schouwburg aan de Oude optreden van Saskia Boon. cel lo, en Lodewijk Collette, piano, aanvang 20.15 uur in de Kapel zaal van K&O aan de Oude Vest concert door het Locke Con sort. Oude Muziek in Oudheden, muziek uit de 17e eeuw van o.a. Purcell en Locke, aanvang 20.15 uur in de Taffehzaal van het Rijks museum van Oudheden, Papen gracht 29. Oegstgeest grote Sint Nicolaas-bazar met eigengemaakte handwerken in bejaardencentrum Hofwijck aan Voorschoten aankomst Sinterklaas, tussen 13.00 en 13.30 uur aan de Molen laan, daarna tocht via Voorstraat naar Treubplein. DONDERDAG 26 NOV. Leiden lunchconcert door Ingrid Ranftl, piano, van 12.45 tot 13.30 uur in de Kapelzaal van K&O, Oude feestelijke slotavond van het Turkije-festival met de film The country loved by the sun', tevens buikdansdemonstratie door Maai ke Prüst, aanvang 20.15 uur in de Kapelzaal van K&O aan de Oude Vest. lezing over het onderwerp 'Ru zie en Energie' door Riekje Bos wijk-Hummel, aanvang 20.00 uur in Centrum Ex '85 aan de Koppen- hinksteeg 15. schrijfavond door Amnesty In- voorlichtingsbijeenkomst voeding voor ouderen, aanvat 10.00 uur in Dienstencentrum ouderen, aanvang 10.00 uur m Dienstencentrum Noord aan de Van Hogendorp- straat. handwerkbazar in clubhuis Ma- tilo aan de Zaanstraat, aanvang 14.00 uur. swingavond mmv Leidse pop formatie Trick 13, aanvang 20.00 uur in het recreatiegebouw Ende geest. Leiderdorp thema-avond CDA-Vrouwen- beraad over kleine criminaliteit, lezing over de cultuur in India, organisatie NVvH, aanvang 14.00 uur in De Muzenhof aan de Cor Gordijnsingel. klaverjassen bij de buurtvereni ging De Buitengewonen, aanvang vang 20.30 uur in De Muzerihof. Voorschoten gemeenteraadsvergadering, aanvang 20.00 uur in het raad-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 14