Loonmatiging
beste remedie
in dollarcrisis'
Minder oogst door slecht weer
sa«ssfliMe stays metss
Import van Japan in
oktober naar record
Bij Philips Hilversum
170 banen op de tocht
BELLEN MET UW
KLEINZOON IN AMERIKA IS
GOEDKOPER DAN U DENKT.
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
Economie kort
ptt telecommunicatie|
DEN HAAG (GPD/ANP) - Loonmatiging is voor de indus
trie de beste manier om de dollarcrisis te lijf te gaan. Door
de sterk gedaalde dollarkoers staan de winsten van (vooral
exporterende) bedrijven onder druk, waardoor negatieve
gevolgen dreigen voor economische groei en werkgelegen
heid.
Deze waarschuwende woorden
heeft voorzitter Van Lede van het overnemen, komen de Nederland-
Verbond van Nederlandse Onder- se exporteurs als het ware meer op
nemingen (VNO) gisteren laten ho- de eerste rang te zitten, want het
ren na de maandelijkse bestuurs- centrum van de economische'groei
vergadering van het VNO. Van Le- verplaatst zich naar nabije mark-
de deed een klemmend beroep op ten, aldus Rom. De bankier wees
werkgevers en werknemers om on
der dit ongunstige economische
gesternte maximale aandacht te
geven aan gematigde loonontwik- wereld
keling en flexibiliteit in de bedrij
ven. "Het is een raadsel dat men op
dit moment het lef heeft in de Am
sterdamse haven te gaan staken
vanwege roostervrije dagen", zei
het VNO-opperhoofd.
De sterke waardedaling van de
dollar heeft volgens Van Lede de
discussie in de T\veede Kamer over
het behoud van koopkracht inmid
dels achterhaald. Eén van de be
langrijkste effecten van de interna
tionale beurskrach
verder op twee sterke elementen
de Nederlandse economie: één
de laagste inflatiecijfers in de
flexibele ondernemers.
Ruding is niet
tegen vijandige
overnemingen
DEN HAAG (ANP) - Minister Ru-
ding (financiën) is niet principieel
tegen 'onvriendelijke overnemin-
hV"£w gen' van bedrijven of concerns. Er
de (TolLïrkoers' is'ëen stfrker? z«n 6oede argumenten voor wat
het Nederlands Centrum voor Di-
récteuren (NCD) in Den Haag. Zon-
ïen verwees Ru-
ding naar de mislukte poging die
Elsevier afgelopen zomer heeft on
dernomen om het Kluwer-concern
tegen zijn zin over te nemen.
Als een onderneming een wat
grotere kans loopt overgenomen te
worden, is er een extra prikkel voor
het betreffende management om
goede resultaten te halen en die te
tonen, aldus Ruding. Een hogere
overnemingsactiviteit kan de effi
ciëntie in het bedrijfsleven positief
beïnvloeden, zei de bewindsman,
al is dat in de praktijk niet altijd het
geval.
Een zekere mate van bescher
mingsconstructies blijft volgens
hem daarom gewenst. Een markt
onlangs nog voorspelde). Koop
krachtherstel of -behoud door
loonsverhogingen is volgens de Jal1!1
VNO-topman daarom overbodig.
Ruding
Minister Ruding (financiën)
heeft gisteren op een bijeenkomst
van het Nederlands Centrum voor
Directeuren (NCD) de vrees gesust
voor een economische recessie. De
crisissituatie van enkele weken ge
leden aan de effectenbeurzen loopt
volgens hem niet uit op een ernsti
ge teruggang. Maar: "het is daar
voor wel nodig is dat de internatio
nale monetaire autoriteiten hun be
leid beter coördineren".
Ruding wees erop dat het huidi
ge koersniveau op de Amsterdam
se beurs te vergelijken is met dat
uit begin 1985 en nog altijd
dan het dubbele van dat van 1982, di? behept is met overdreven be-
toen de periode van forse koersstij- schermingsconstructies maakt
gingen begon. "Het is gewettigd de ficn echter onaantrekkelijk voor
vraag te stellen of vooral de buiten- beleggers.
landse beurzen zich niet als een
oververhitte markt hebben gedra
gen die zichzelf heeft gecorrigeerd.
Tijdens de bijeenkomst reikte de
bewindsman de NCD-prijs 1987 uit
aan ir. ing. H. de Boon, directeur
van de Bloemenveiling Westland,
wegens zijn 'leiderschapskwalitei
ten en het juist ondernemerschap'.
NMB-bankier Scherpenhuijsen
Rom waarschuwde op dezelfde bij
eenkomst de Nederlandse expor
teurs zich niet bang te laten maken
door de huidige daling van de dol
lar. "Angst is een slechte raadge
ver. De dollar is natuurlijk een be
langrijke munt en de VS zijn welis
waar een grote economische
macht, maar geen beide zjjn direct
overheersend voor onze export.
Slechts 16 procent van de Neder
landse uitvoer wordt in dollars af
gerekend, terwijl 70 procent van de
export binnen het EG-gebied
blijft", aldus Rom.
Omdat Europa en Japan volgend
jaar vermoedelijk de locomotief
Faillissementen
Het aantal uitgesproken faillisse
menten is in oktober met een vijfde
gedaald in vergelijking met dezelf
de maand vorig jaar. Vorig jaar ok
tober waren het er 379, in de afgelo
pen maand 305. In januari tot en
met oktober daalde het aantal fail
lissementen met 15 procent tot
3.182 in vergelijking met de eerste
tien maanden van 1986.
Graan
De Sovjetunie koopt 400.000 ton
sojabonen en 150.000 ton sojabo-
nenmeel van de Verenigde Staten,
zo heeft het Amerikaanse ministe
rie van landbouw dinsdag bekend
gemaakt. Het is de eerste grote
transactie in deze produkten in het
op 1 oktober begonnen handels-
jaar. Moskou heeft in het lopende
handelsjaar wel reeds 1,6 miljoen
mais en 65.000 ton tarwe afgeno-
Heidemij
De Heidemij (cultuurtechnische
werken) en de vakbonden hebben
gisteren in beginsel overeenstem
ming bereikt over een nieuwe 2-ja-
rige cao voor de 1.500 werknemers
die onder deze arbeidsovereen
komst vallen. Het akkoord voorziet
in een loonsverhoging van 1 pro
cent op 1 januari 1988 en een een
malige uitkering van 0,5 procent
medio volgend jaar. De leeftijd
voor vervroegde uittreding gaat
dan in navolging van de agrarische
bedrijfstak blijvend naar 59 jaar.
Benzine
Vanaf 1 januari zal in West-Duits-
land geen normale, loodhoudende
benzine meer verkrijgbaar zijn.
Dan kan men-alleen nog normale
en super loodvrije, alsmede lood
houdende superbenzine tanken.
Luxemburg is van plan vanaf 1 juli
1988 loodhoudende benzine te ver
bieden.
DEN HAAG - Minister Ruding
(rechts) van financiën overhandig
de gisteren in Den Haag de NCD-
prijs 1987 aan directeur De Boon
van bloemenveiling Westland. De
tweejaarlijkse prijs van het Neder
lands Centrum van Directeuren en
Commissarissen kwam bij De Boon
terecht vanwege zijn 'persoonlijke
inzet, creativiteit en moed' bij het
werk op de bloemenveiling West
land. (foto ANP»
VS en Sovjetunie
samen in bedrijf
MOSKOU (Rtr) - Het concern Com
bustion Engineering heeft gisteren
als eerste Amerikaans bedrijf een
contract ondertekend voor het op
zetten van een gezamenlijke onder
neming met de Sovjetunie. De Sov
jet-regering opende vorig jaar de
mogelijkheid voor dergelijke joint
ventures, maar westerse bedrijven
hebben daar tot nu toe in het alge
meen terughoudend op gerea
geerd. Zij wachten af hoe de erva
ringen van enkele pioniers uit Fin
land en West-Duitsland uitvallen.
Het gisteren getekende vijfjarige
contract voorziet in de bouw van
een fabriek voor de produktie van
apparatuur voor de olie-industrie.
De Sovjetunie neemt daarin over
eenkomstig de regels voor joint
ventures een belang van 51 procent
en Combustion Engineering 49
procent. Er komen 200 tot 300 men
sen te werken, voornamelijk van
Russische nationaliteit. Een Russi
sche algemeen-directeur krijgt de
supervisie over de financiën.
TOKYO (UCN/Rtr) - Het overschot
op de handelsbalans van Japan is
in oktober met 997 miljoen dollar
gedaald ten opzichte van dezelfde
maand van vorig jaar tot 6,81 mil
jard dollar, zo heeft het ministerie
van financiën gisteren bekendge
maakt. Het is de zesde achtereen
volgende maand dat het Japanse
handelsoverschot een daling ver
toonde. Ook ten opzichte van het
overschot van 7,43 miljard dollar in
september was er sprake van een
afneming.
Japan exporteerde vorige maand
voor een bedrag van 20,62 miljard
dollar. De import bedroeg 13,81
miljard dollar. De export bereikte
een recordhoogte, vooral als gevolg
van de verscheping van grote aan
tallen auto's naar andere Aziati
sche landen en de Europese Ge
meenschap. Het vorige record
werd in juli geboekt, toen Japan
voor 20,4 miljard dollar uitvoerde.
De import kwam echter eveneens
op een recordniveau. Het vorige re
cord van dertien miljard dollar in
december 1981 werd ruim over
schreden.
Volgens functionarissen van het
ministerie van financiën lijkt het
erop dat een halt is toegeroepen
aan de exportdaling van de afgelo
pen maanden. Aan de andere kant
blijft de import gestaag toenemen.
Het surplus van Japan m zijn
handel met de Verenigde Staten
bedroeg in oktober 4,99 miljard
dollar, het op één na grootste over
schot uit de geschiedenis. Het re
cord dateert van april dit jaar, toen
een overschot van 5,14 miljard dol
lar in de handel met de VS werd ge
boekt. In oktober vorig jaar be
droeg het Japanse handelsover
schot met de VS overigens 4,98 mil
jard dollar.
De export naar de Europese Ge
meenschap nam met 18,7 procent
toe tot 3,1 miljard dollar. Dat was
grotendeels toe te schrijven aan de
levering van telecommunicatie-ap-
paratuur, kantoorbenodigdheden
en auto's. De import uit de gemeen
schap daalde met zestien procent
tot 1,53 miljard dollar.
MACINTOSH - Macintosh (con
fectie, Superconfex, Kwantum
hallen) verwacht dat de nettowinst
over 1987 ongeveer eenderde min
der zal zijn dan de winst van 1986.
In 1986 maakte Macintosh een
winst van 40,8 miljoen gulden. De
oorzaak is de tegenvallende kle-
dingmarkt en een blijvende druk
op de verkopen en marges door de
lage koers van een aantal valuta's.
Opslag van oud papier.
HAARLEM (ANP) - Ook in 1986
heeft de Nederlandse papier- en
kartonindustrie met een produktie
van ruim 2 miljoen ton een record
behaald in de verwerking van ruim
1,2 mihoen ton oud papier tot
nieuw papier en karton. Daarmee
is Nederland aan de top gebleven
van de wereldranglijst van het ge
bruik van oud papier. Dit staat in
het jaaroverzicht van de Vereni-,
ging van Nederlandse Papier- en'
Kartonfabrieken VNP.
Het aandeel van oud papier als
grondstof voor papier en karton
bedroeg in 1960 nog maar 20 pro
cent. Inmiddels is dat gestegen tot
65 procent. In de Nederlandse oud
papierhandel werken meer dan
Hergebruik
oud papier
naar record
5000 mensen in 250 lokale onderne
mingen en 100 groothandelsbedrij-
Het verbruik van oud papier zal
in de komende jaren nog aanzien
lijk stijgen als gevolg van grote in
vesteringen in verwerkingsappara-
tuur door de Nederlandse industrie
en door de bouw van nieuwe ma
chines in Roermond, Renkum,
Nieuweschans en Oude Pekela.
Het verbruik van oud papier zal in
1988/89 een niveau van circa 1,5 tot
1,6 miljoen ton bereiken, dit wil
zeggen een groei vertonen van 20
tot 25 procent ten opzichte van
1986.
Deze groei zal tot gevolg hebben
dat in 1988 de inzameling van oud
papier in Nederland tot circa 1,25
miljoen ton zou kunnen toenemen
of met circa 75.000 ton. Een en an
der betekent dat de inzameling van
oud papier moet worden voortge
zet, zo mogelijk met ondersteuning
door de gemeenten, die daardoor
een volumevermindering van het
afval stimuleren, aldus de VNP.
Oproep VNO-bons Van Lede:
EINDHOVEN (ANP) - Philips Te
lecommunicatie en Data Systemen
Nederland (PTDSN) gaat de mon
tage-activiteiten in Hilversum sa
neren. Als gevolg daarvan zullen
op de montage-afdeling ongeveer
170 van de 300 arbeidsplaatsen ko
men te vervallen. Bovendien gaan
enkele tientallen arbeidsplaatsen
verloren in de centrale hulp- en
stafafdelingen in Hilversum.
De maatregelen houden verband
met het feit dat van sommige oude
re produkten die niet tot de kernac
tiviteiten behoren, het einde van de
levenscyclus in zicht is, aldus een
bekendmaking van Philips.
In de loop van dit jaar heeft Phi
lips al het verdwijnen van ongeveer
1400 arbeidsplaatsen bij vestigin-
Toestemming voor
fusie in de
Britse luchtvaart
LONDEN (VWD/ANP) - De Britse
regering heeft gisteren haar goed
keuring gegeven aan de voorgeno
men fusie van de luchtvaartmaat
schappijen British Airways (BA)
en British Caledonian (BCal). Wel
zijn aan de fusie een aantal voor
waarden gesteld, zo is gisteren be
kendgemaakt in Londen.
BA en BCal, tot voor kort aartsri
valen, verrasten de luchtvaartwe
reld half juli met de aankondiging
dat BA de veel kleinere BCal wilde
overnemen voor 237 miljoen pond
sterling (790 miljoen gulden). De
Britse regering besloot daarop de
plannen voor te leggen aan de mo
nopoliecommissie.
BCal dreigde in dat geval af te
zien van een fusie, omdat een on
derzoek van de commissie te veel
tijd zou kosten en de tcoh al moei
lijke financiële positie van de maat
schappij daardoor verder zou ver
slechteren. Omdat het onderzoek
slechts drie maanden zou duren in
plaats van de gebruikelijke zes
maanden werd van uitvoering van
het dreigement afgezien.
Om tegemoet te komen aan de
scherpe protesten van kleine onaf
hankelijke Britse maatschappijen,
zoals British Midland en Air Euro
pe, heeft de regering bepaald dat
BCal niet meer mag vliegen op bin
nenlandse trajecten in Groot-Brit-
tannië, inclusief die naar de Ka
naal-eilanden. Ook moet de maat
schappij de diensten vanaf het
Londense vliegveld Gatwick naar
Parijs, Brussel, Nice en Athene op
geven.
BA heeft gisteren de cijfers over
het tweede kwartaal van het op 1
april begonnen boekjaar bekend
gemaakt. De bruto-winst bedroeg
142 miljoen pond (475 miljoen gul
den) tegen 110 miljoen pond in de
zelfde periode van het voorgaande
boekjaar. De omzet steeg van 934
miljoen pond tot 1,060 miljard
pond (3,35 miljard gulden). BCal
leed over 1986 een verlies van 19,3
miljoen pond (65 miljoen gulden).
MEUBELEN - De detailhandel
woninginrichting kijkt met tevre
denheid terug op het derde kwar
taal van dit jaar. Ten opzichte van
hetzelfde kwartaal van 1986 stegen
de omzetten met 4,9 procent. Om
dat het derde kwartaal twee vakan
tiemaanden bevat, blijkt dat de va
kantiebestedingen niet ten koste
van de bestedinger aan woningin
richtingsartikelen zijn gegaan, zo
constateert het Centraal Bureau
voor Woninginrichtings- en Meubi-
leringsbedrijven
gen door het hele land aangekon
digd. In Tilburg zullen volgend jaar
als gevolg van een ingrijpende re
organisatie 470 van de 1580 banen
verloren gaan en ook daarna zal de
werkgelegenheid verder vermin
deren. Eind september werkten er
bij Philips in Nederland 70.100
mensen; dat waren er 1200 minder
dan een jaar tevoren.
Landelijk bestuurder J.
Toxopeus van de Industrie- en
Voedingsbond CNV plaatst het
schrappen van 170 arbeidsplaatsen
in Hilversum in het kader van het
strategische beleid van het Philips-
concern. "Alles wat niet rendeert
en niet voldoet aan de beleidslij
nen, wordt weggesneden. Er is
sprake van een duidelijke ver
schuiving van lager personeel naar
mensen met een middelbare of ho
gere beroepsopleiding", zei hij. De
CNV-bond zal in elk geval eisen dat
de reorganisatie zonder gedwon
gen ontslagen zal verlopen.
De Industriebond FNV heeft eer
der dit jaar de vrees geuit dat er de
komende jaren bij Philips 15.000
werknemers met een lagere oplei
ding zullen afvloeien, waarvoor
10.000 werknemers met een hogere
opleiding in de plaats zouden ko
men. Deze bond verwijt het con
cern gebrek aan openheid; in hoog
tempo wordt de ene na de andere
reorganisatie aangekondigd zon
der dat de bonden duidelijkheid
krijgen over het te voeren beleid.
Toxopeus signaleert in alle lagen
van het Philips-personeel 'moede
loosheid en apathie'. "De zeker
heid die een baan bij Philips vroe
ger bood, is fors uitgehold. Wij als
bonden missen de informatie en de
mankracht om echt greep op de
toestand te krijgen. In feite kunnen
we alleen voor brandweerman spe-
lep", merkte hij op.
Werkloosheid
iets gedaald
DEN HAAG (ANP) - Het aantal
werklozen is in de maand oktober
met 4.000 gedaald tot 683.100 men
sen. De daling deed zich zowel bij
mannen (met 1.700) als bij vrouwen
(2.300) voor. Eind oktober vorig
jaar stonden er bij de arbeidsbu
reaus 696.000 mensen als werkloos
ingeschreven.
Na correctie voor de invloeden
van het seizoen is de werkloosheid
in oktober gestegen met 1.900 men
sen tot 683.300. Deze stijging komt
grotendeels door de ontwikkeling
bij vrouwen (plus 1.600, ofwel plus
1 procent).
Het verschil in ontwikkeling tus
sen mannen en vrouwen komt voor
een deel door een grotere stijging
van de werkloosheid van vrouwen
bij beroepsgroepen zoals kantoor
personeel, onderwijzend personeel
en sociaal en geneeskundig perso
neel, en voor een deel door een da
ling van het aantal werkloze bouw
vakarbeiders bij mannen. Naar
leeftijd bezien daalt de voor sei
zoen gecorrigeerde werkloosheid
van jongeren onder de 23 jaar. Bij
de overige leeftijdsgroepen doet
zich een stijging voor.
Het verschil in de ontwikkeling
van de werkloosheid tussen man
nen en vrouwen is vooral te zien in
de leeftijdsgroep tussen de 25 en 50
jaar. Het aantal werkloze mannen
tussen de 25 en 40 jaar daalt, terwijl
meer vrouwen in deze leeftijds
groep werkloos worden.
In de vier westelijke provincies,
Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Hol
land en Zeeland steeg de voor sei
zoen gecorrigeerde werkloosheid
in oktober.
Verenigde Staten ca.f 3.95 per minuut.
DEN HAAG (ANP) - Het slechte
weer van afgelopen zomer en na
jaar heeft, zoals al werd verwacht,
diepe sporen nagelaten bij de Ne
derlandse akkerbouwers. Vrijwel
over de gehele linie behaalden zij
per hectare een gemiddeld lagere
opbrengst dan vorig jaar. Voor een
aantal produkten lag de opbrengst
zelfs lager dan de gemiddelde op
brengst per hectare over de afgelo
pen vijf jaar.
Alleen de aardappelen vormden
een uitzondering. Per hectare werd
gemiddeld 10 procent meer dan vo
rig jaar gerooid, zo blijkt uit de defi
nitieve oogstraming akkerbouwge
wassen van het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
Van een aantal produkten was
bovendien de kwaliteit beduidend
minder, waardoor de boeren nog
eens minder geld kregen. Boven
dien hebben veel boeren soms ex
tra kosten moeten maken om de
produkten van het land te krijgen
en te drogen. Overigens is er wel
sprake van grote regionale ver
schillen in opbrengsten.
De gemiddelde tarweoogst per
hectare (zomer- en wintertarwe) is
6.900 kilogram tegen 8.000 vorig
jaar. Dat is 6 procent minder dan
het gemiddelde over de afgelopen
vijfjaar. Van één hectare kwam dit
jaar gemiddeld 5.200 kilo gerst (zo
mer en winter) tegen 6.500 vorig
Ijaar (95 procent van het vijf-jaarge
middelde). De rogge- en haverop-
brengst lagen beide 14 procent la
ger dan vorig jaar maar weken niet
of nauwelijks van het gemiddelde
over de laatste vijfjaar af.
De opbrengsten van de peul
vruchten (groene erwten, schok
kers, kapucijners, grauwe bonen
en bruine bonen) lag in vergelij
king met vorig jaar gemiddeld 30
tot 40 lager per hectare. In vergelij
king met de voorgaande vijf jaar
lag de opbrengst gemiddeld vijf
tien tot 38 procent lager.
Van de handelsgewassen kool-,
karwij en blauwmaanzaad en vlas
lagen de gemiddelde opbrengsten
respectievelijk acht, 64 en 73 pro
cent lager en twee procent hoger.
Over de afgelopen vijf jaar lag de
gemiddelde opbrengst van kool
zaad en vlas een fractie hoger. Die
van karwijzaad en blauwmaanzaad
bleef achtereenvolgens 52 en 20
procent achter bij de laatste vijf
jaar.
De gemiddelde opbrengst van
consumptie-, voer- en pootaardap-
pelen was 45.000 kilo per hectare
tegen 41.000 vorig jaar. De op
brengst is zelfs vijftien procent ho
ger dan het gemiddelde over de af
gelopen vijf jaar. De suikerbieten-
opbrengst lag met gemiddeld
54.000 ton iets lager maar nog wel
drie procent boven het vijf-jaarge
middelde. Daar staat tegenover dat
het gemiddeld suikergehalte lager
lag. De oogst van voederbieten was
in vergelijking met beide periodes
een fractie hoger.
De slechte graanopbrengst heeft
tot gevolg dat er gemiddeld per
hectare ook minder stro is binnen
gehaald. Het gaat, afhankelijk van
de soort om dalingen van twee tot
elf procent in vergelijking met vo
rig jaar en twee tot dertien procent
in vergelijking met het gemiddelde
over de voorgaande vijf jaar.
