'Meneer, eigenlijk ben ik toch een gevoelige duif Liza Minnelli: terugkeer van een diva Heere Heeresma hoeft nog steeds niet zingend langs de deuren 'Candida': tijdloze liefde Bernard Shaw WOENSDAG 11 NOVEMBER 1987 KUNST PAGINA 23 Black Sabbath op zwarte lijst TILBURG (ANP) - Een optreden van de Engelse hardrockgroep Black Sabbath op 22 december in Tilburg gaat niet door. De groep staat op de culturele zwarte lijst van de Verenigde Naties omdat zij in juli in Zuidafrika opgetreden heeft. Volgens een woordvoerder van het Tilburgse theater Noorderligt ging al enige weken het gerucht dat de groep in Zuidafrika had ge speeld. Maandag kreeg het theater door de Verenigde Naties in New York en door de Britse anti-apart heidsbeweging in Londen officieel bevestigd dat het optreden inder daad had plaatsgevonden. Vanuit Londen worden alle Europese anti- apartheidsorganisaties daarover volgende week per telex geïnfor meerd. Het optreden dat op 22 december in Noorderligt zou plaatshebben zou het enige in Nederland zijn ge weest in het kader van een Europe se tournee van de groep. In september werd in theater Noorderligt een anti-apartheids LP ten doop gehouden, waaraan was meegewerkt door diverse Neder landse artiesten. „Black Sabbath laten spelen zou eten van twee wal letjes betekenen en dat kan natuur lijk niet", aldus de woordvoerder. Vrijdagavond op galaconcert in Amsterdam Liza Minnelli tijdens haar recente optredens. DUSSELDORF (GPD) - Wedden dat Liza Minnelli vrijdag zal schit teren op een speciaal galaconcert in het Rai Congrescentrum? De 41- jarige showbusiness-diva steekt op het ogenblik in een bloedvorm, maar haar optreden zal eens te grootser zijn omdat ze zich tot een veel warmbloediger persoonlijk heid heeft ontwikkeld dan bij haar laatste optreden op een Europees podium, nu negen jaar geleden, het geval was. Lee Towers heeft inmiddels zo vaak New York, New York gezon gen dat menige fan van de voorma lige onderhoudsmonteur Sinatra's versie maar over het hoofd ziet. Maar eigenlijk zingt maar één ster dit volkslied van The Big Apple met de juiste, robuuste instelling, en dat is Liza. New York, New York is Liza's onvreembaar eigendom sinds ze naast Robert de Niro in 1977 de hoofdrol speelde in de gelijknami ge film van Martin Scorcese. Net zoals de rol van Sally Bowles haar op het lijf geschreven bleek toen ze daarvoor vier jaar eerder een Oscar won in de verfilming van de musi cal Cabaret. Grootse performers zoals Min nelli worden gekenmerkt door der gelijke hoogtepunten - zo was het al met haar moeder, de betreurde Judy Garland (Somewhere over the Rainbow), zo zal het nieuwko mers in dit speciale glitter-milieu van Broadway en Hollywood ook vergaan. Bij dergelijke toppen ho ren ook dalen en geen gelijkmatig heid: slechts zelden lukt het Min nelli om ook gelijkmatig te preste- De afgelopen jaren is Liza ten prooi aan de roddelpers gevallen; de thema's: drank, mannen, spil zucht, etcetera. Haar artistieke pro- duktie is misschien daardoor wat ondermaats, maar in elk geval on derbelicht gebleven, al was die er wel degelijk: tv-shows met filmster Goldie Hawn en danser Mikhail Baryshnikov, de musical The Rink (naast Chita Rivera), een dramati sche hoofdrol in de tv-film 'A Time to Live'. 1987 moet het jaar van Minnelli's come-back worden. Dit najaar ver schijnt ze op het witte doek in Rent a Cop, een komische thriller waar in ze de call-girl Delia belichaamt met de kranige 'politieman Burt Reynolds als tegenspeler. Maar ook live zwiert Minnelli weer met haar alles reinigende kracht over de planken. Op de magnifieke dub- belelpee Three Weeks at Carnegie Hall is te horen waarom ze die heili ge tempel drie weken lang kon doen uitverkopen. Die show is in Europa, met uit zondering van het Londense Palla dium, niet te zien. Dat zou een te omvangrijk orkest en derhalve te veel pecunia hebben vereist, en de toegangskaarten in Amsterdam nog boven de huidige top van 300 gulden hebben gebracht. Onder leiding van Bill LaVorgna, dezelf de grijzende drummer-orkestlei der die Judy Garland al in de maat hield, ademt het programma echter wel dezelfde levenslust als de Car- negie-show. Werk van de grote musicalcom ponisten Kurt Weill, George Gershwin, Stephen Sondheim, Ir ving Berlin komt dan ook wel aan bod, maar in een meer gecompri meerde vorm - teruggebracht in twee sets van elk drie kwartier, en na de pauze bovendien onderbro ken door een overigens knap duet met de jonge, wat gladde Ameri- It AMSTERDAM - Het afscheid moet nog komen. De twee wer ken waarmee hij de literaire wereld voorgoed vaarwel zegt liggen klaar. Maar waar? In Amsterdam, in Parijs, in Na pels, ergens in de Schotse Hooglanden? Niemand die het weet. Ook zijn uitgevers niet, die in stille afwachting zijn van 'Kaddish voor een buurt' en 'Zingend langs de deuren'. Manuscripten waar met span ning naar wordt uitgezien: de voleinding van een loopbaan van een auteur die door velen als ongemakkelijk en onvoor spelbaar wordt gekenschetst. 'Meneer, ze zijn gereed en het zal het laatste zijn dat onder mijn ei gen naam uitkomt. Maar ik wil mij zelf niet beconcurreren en rnjj vro mer voordoen dan de paus. Mijn andere boeken lopen dermate dat het niet meer in aantallen maar al leen nog in wagonladingen valt uit te drukken. Wie ben Ik om in mijn eigen portemonnee te spugen? Ik leef op grote voet'. door Peter Huysman Heere Heeresma heeft zijn Ci- troën BX-GTI voor hét Amster damse Hiltonhotel geparkeerd. Wijzend op zijn bolide, zegt hij: 'Hiermee scheur ik over de high ways van Europa en Amerika, waar ik mijn avonturen in zompige pompstations beleef. Soms heb ik compassie met mijn collega's die zich vermoeid per fiets door de bin nenstad bewegen, de lullen...' In wandelpas begeeft de schrij ver zich naar het sjieke, nabijgele gen restaurant 'De Kersentuin'. Het bedienend personeel begroet hem met geestdrift. Een levensgenieter, een aimabel mens, deze Heeresma. Terwijl hij toch vooral vermaard is om vol strekt andere karaktereigenschap-, pen en zijn lezers liefst meesleurt in diepe dalen van ellende en ver driet. 'Ach, meneer, ik ben een ge- luksmens. Ik heb veertig boeken geschreven. Er zijn zo'n 500 druk ken en herdrukken van mijn werk gemaakt. Ze worden gek van me! Ik ben in twaalf talen vertaald. Tot in het Japans en Fins toe'. Heeresma's gretig aftrek vinden de pornoparodieën, die hij al in de jaren zestig concipieerde, vormen een belangrijke bron van inkom sten. Geen zichzelf respecterende boekenzaak mist tegenwoordig 'Geschoren schaamte', 'De hete ijs- salon' en 'Gezellige paren'. Vaak nog verpakt in plastic, zo haastig verloopt in veel gevallen de be voorrading. 'Prima, dan kan zo'n werk ook niet beduimeld worden. En hoe vindt u de omslag? Smoeze lig, hè? En toch ook om te lachen. Stempeltje erop: safe sex! Prachtig toch! Hoe lang is het geleden dat ze nog onder de toonbank werden verkocht....' Heeresma vindt zelf dat hij geen letterkunde bedrijft. Hij 'schrijft', over élles. Daarom misstaan zijn pornoschrifturen temidden van zijn andere literaire werk absoluut niet, zo is zijn oordeel. De literaire kritiek heeft dit soort 'uitstapjes'- van Heeresma stelsel matig gemeden. 'Mijn pornopersif lages, menéér, er is nooit met één woord in de pers over gerept, ter wijl ze even perfect geschreven zijn als mijn andere boeken. Recensen ten: ik verwijt hen gebrek aan inte griteit en onbenulligheid, 't Is min- piepel'. Volksmoordenaar Heeresma acht literatuur geen vak. 'Wat is literatuur? Tachtig pro cent is geschreven om therapeuti sche redenen. Dus: ziek zijn, probe ren beter te worden. Nou kun je daar reuze aardige resultaten mee bereiken. Ik heb eens een tentoon stelling gezien van schilderijen van schizofrenen. Nou, ik moet zeggen dat daar een paar aardige doekjes bij hingen. Dat heb je in de litera tuur óók. Alleen, ik ben niet ziek! Dan blijft er nog 'n twintig procent over: dat zijn de ménsen die zich een gestalte zoeken, ijdel zijn of ambitieus. Maar meneer, de jaren des onderscheids heb ik beréikt. IJdelheid is me wezensvreemd'. 'Ik schrijf omdat ik lééf. Bij die anderen is het andersom. Ik ben maar een agrariër die op van die grote groene laarzen een drassig spoor nalaat op het land. Dat zijn mijn boeken. Die verlies ik. Ik leef om heel andere redenen en vanuit andere uitgangspunten. Taal boeit me, maar het is niet het einde van het leven'. De pen binnen afzienbare tijd in het spek steken is geen schande. 'Mijn uitgangspunt is dat je in het leven deuren moet open schoppen maar tijdens je leven ook nog ach ter je dicht moet trappen. De dood moet je niet overvallen. Het moet allemaal in de jat worden gehou den'. 'Ik ben zo nuchter... Ik ben een Fries. Ik stam van vaderszijde af van de volksmoordenaar J.P. Coen, en van moederszijde regel recht van Grutte Pier wiens helm in een Fries museum nog wordt be waard en die achttien kilo aardap pelen kan bevatten!!' Alweer een triomfantelijke ge zicht: half verborgen, lachende ogen achter donkere brilleglazen ('mijn handelsmerk'). Over zijn ver blijf in Frankrijk. Of hij daar wer kelijk de commercie met harts tocht bedrijft, eertijds een 'show a peep' en een wasseretteketen ex ploiteerde? 'Menéér, zegt u nou 'ns eerlijk: krijgt u van mij het idee dat Heere Heeresma: '...ik blijf natuurlijk een gevoelige duif. ik een dweper, een zót of een idioot ben? Ik heb maar één grote behoef te. Ik wil kunnen zeggen: nu stérf ik van het lachen! De manier waar op ik zaken doe: just for fun! Wat kan ik er aan doen dat ik met zoveel talenten gezegend ben. Ik ben wie ik ben. Dus die vragen of iets waar is of niet, leg ik terzijde....' Goed, ofschoon hij privézaken liever achter het brandscherm laat. wil hij wel kwijt dat hij in Frankrijk woonachtig is maar nu in Napels verkeert. 'Maar ik denk dat ik bin nenkort naar de Schotse Hooglan den vertrek. Ooooooohh...weet u dat daar meren zijn? Vorige week was ik nog even in Glasgow. Hoor ik unverfroren doedelzakmuziek. Ik erop af natuurlijk. Voor zo'n soort Hema-achtige business staat - ik benader hem op de rug - de flier efluiter, met zo'n muts op, en zo'n rok aan. Ik denk, die zal ik een di me geven. Is het een Pakistaan!! Nou vraag ik u...dat is....dat is toch...' Het geproest in 'De Kersentuin' is niet van de lucht. De 'meest gele zen, vertaalde en verfilmde schrij ver van ons land' verhaalt kenne lijk graag over buitenlanders. 'In Frankrijk woon ik tussen de Hu genoten, dat scheelt een slok op een borrel. Want die Fransen zijn natuurlijk een afschuwelijk volk. Net zo erg als Duitsers. Hoewel de Polen alles slaan. Wat gelükkig toch dat we geen gastarbeiders uil Polen hebben, maar van die schat-, ten van Turken en van die lievelin gen van Marokkanen die mij ko men zeggen: mieneer, die Neder landse regiering ies gek, iek krijg aldoor geld!' Onder het spetterénde gegrinnik arriveert juist de ober die ook van mediterrane komaf is. Hij zet de koffie op tafel. 'Hartstikke be dankt, hoor', zegt Heeresma warm. 'Ziet u hoe menselijk ik met be dienden omga, welk een eenvoud ik uitstraal!' De ober kijkt om, en lacht. Heeresma is hier geliefd. Heeresma heeft het gevoel met de nek door literair Nederland be keken te worden. En dat bevalt hem goed. Een onafhankelijke po sitie heeft hij altijd nagejaagd, niet alleen in de schrijverij maar in het hele leven. Het is de hoofdreden - daar is hij van overtuigd - waarom hij nooit een literaire prijs heeft ge kregen. En zijn gedartel in het nietsverhullende erosgenre heeft daar zeker extra toe bijgedragen. 'Wat ik presteer in de pornografie is Stormloop op heropvoering Cats-musical AMSTERDAM (ANP) - De storm loop op toegangskaartjes voor de heropvoering van de musical Cats in het Amsterdamse theater Carré is al op gang gekomen, hoewel de eerste voorstellingen pas in augus tus 1988 zullen worden gegeven. Bij de aankondiging van de her opvoering van deze eigen produk- tie van het 100-jarig theater aan de Amstel in een landelijk dagblad was ook een bon afgedrukt, waarop men bestellingen kon doen voor kaartjes voor de komende voorstel lingen. Duizenden van deze bon nen met aanvragen zijn nu al bin nen, aldus Carré-directeur B. van der Linden en adjunct-directeur H. Atjak. De aanvragen zijn overigens niet alleen afkomstig van mensen die de boot hebben gemist bij de voor stellingen die van 21 juli tot en met 1 november in Carré voor het voet licht zijn gebracht, maar ook van mensen die toen wel een voorstel ling hebben bijgewoond maar dat nog eens willen beleven. Veel mensen moesten tijdens de afgelopen reeks voorstellingen Bij het Amsterdamse theater Carré blijven de aanvragen voor Cats- kaartjes binnenstromen. (fotoANP) worden teleurgesteld. Op een paar matinees in het begin van de op voering na, waren alle andere voor stellingen ruim drie maanden lang avond aan avond uitverkocht. Twee maanden voor de laatste voorstelling was er al geen enkel kaarlje meer te krijgen. In totaal waren er volgens de directie onge veer 190.000 Cats-bezoekers. Al met al was er reden genoeg de mu sical volgend jaar nog eens 3 tot 3,5 maand voor het voetlicht te bren gen. De viering van het honderdjarig bestaan van theater Carré is overi gens nog niet afgelopen. Dinsdag 10 november begint de revue 'Hon derd jaar Carré' met André van Duin, Frans van Dusschoten, Hans Otjens en Simone Kleinsma. Voorstelling: Candida van Bernard Shaw. Vertaling: Gerard Rekers. Re gie: André v/d Heuvel. Dekor en kos tuums: Herman van Elteren. Met o.a. Manfred de Graaf, Sjoukje Hooy- maayer, Teuntje de Klerk en Pieter Lutz. Gezien op 10 november in de Leidse Schouwburg. LEIDEN - Bernard Shaw (1856- 1950) heeft de naam een oubollig toneelschrijver te zijn en er wordt in Nederland eigenlijk nauwelijks iets van hem ge speeld in het professionele cir cuit. Ten onrechte want hij schrijft razendknappe stukken die ook nog iets te melden heb ben. Het nuttige verenigt hij al tijd met het aangename. Zijn 'Candida' uit 1895 bijvoorbeeld is het verhaal van dominee James Mavor Morell (gespeeld door Manfred de Graaf) en zijn vrouw Candida (Sjoukje Hooymaayer) die tijdens hun ogenschijnlijk goede huwelijk geconfronteerd worden met een ontluikende ver liefdheid van de jonge en roman tische dichter Eugene March- banks op Candida. Morell neemt die verliefdheid aanvankelijk niet serieus, maar hij voelt zich wel degelijk bedreigd als zijn vrouw niet ongecharmeerd blijkt van deze aanbidder. Uiteindelijk moet ze van de beide heren een keus maken en ze kiest voor de 'zwakste' van de twee: haar eens zo vol zelfvertrouwen en zeker heid zijnde man voor wie ze al tijd vrouw, moeder en zuster is geweest, maar nooit een minna- Shaw siert dit klassieke gege- ven op met allerlei subplots en woordgrappen, die 'Candida' uit tillen boven het niveau van een eenvoudige klucht met een ge lukkig slot. Voor een regisseur en een acteur een uitdaging om mee aan de slag te gaan, lijkt me. André v/d Heuvel heeft echter een hoop kansen onbenut gela ten. Zo heeft hij de tekst inte graal opgenomen waardoor het hier en daar iets te gedateerd klinkt. In onze dagelijkse ge sprekken zullen we het niet zo snel over 'het koninkrijk der he melen' meer hebben. Maar dit is een kleinigheid. Wat werkelijk jammer is is dat hij niet veel meer gedaan heeft dan het 'sec' enscèneren van de tekst. Aan enige visie of interpretatie is v/d Heuvel niet toegekomen (of hij heeft het niet gewild). Het heeft net geen Schwung of spranke- ling. Wat dat betreft heeft hij het geluk dat 'Candida' de tand des tijds goed heeft doorstaan en de thematiek ook van onze tijd is. Het verhaal blijft overeind en al en le eer komt Shaw toe: de tekst is de leuk en spannend tot op het laat- ns ste moment. INGRID VAN FRANKENHUYZEN kaanse zanger Michael Feinstein. Hoogtepunten zijn er evengoed in overvloed: in de Finale vormt een schitterende pot-pourri van de grootste successen uit haar, door tekstdichter Fred Ebb geschreven, musicals. Minnelli vertolkt haar rol als sprookjesprinses met verve. Ze stort zich met bloedstollende verve in haar rol als wraakgodin in If you hadn't but you did, en met sublie me eenvoud in het eveneens door Jule Styne geschreven Some Peop le. Arrangeur Bill Lavorgna kiest daarbij afwisselend voor spekta- kel-geschetter door de knap frase rende blazers in zijn orkest, of voor een enkele, eenzame en ijle klari net. Effectbejag waarvan je toch kippevel oploopt. Er is eigenlijk maar één maar als je terugblikt op dit concert dat ik in Düsseldorf voor 5000 begeesterde Duitsers voorbij zag trekken. Min nelli moet teveel teruggrijpen op relatief oud materiaal. Ebb schreef zijn vlijmscherpe musicalteksten vooral tussen 1965 en 1978, andere topnummers zoals Ellington's slapstick Ring them Bells dateren van 1930 of in de hoogtijdagen van Broadway, de jaren vijftig. De prachtige ballad Someone out the re to watch over Me, die Mann Weil in 1986 voor de tekenfilm An American Tail schreven, is één van de weinige recente stukken. Bij een volgende tournee kan Li za onmogelijk zozeer alleen maar terugblikken naar haar grootste rollen, dierbare moeder en nog dierbaarder vader, de vorig jaar overleden filmproducent Vincente Minnelli. Ach, bedenk je dan: ze blikt tenminste vol warmte terug. En trouwens: laat die volgende tournee maar snel tot stand komen. Weer negen jaar zonder Liza is een volstrekt uniek. In mijn eentje en met mijn oeuvre heb ik een wereld opgebouwd waarmee ik aan hon derdduizenden, nee, miljoenen mensen een onderdak biedt. Ik heb met deze boeken zowel de notaris als de kastelein van dat gezellige café aan de haven bereikt. Dat is de échte doodklap richting literaire wereld geweest'. Een wereld die volgens het be scheiden oordeel van Heeresma niet eens bestaat. Bijna fluisterend: 'Lucht, meneer. Een kwaadaardige samenleving waarin men elkaar het liefst met emoties bespat maar elkaar inmiddels wél wurgend bij de keel grijpt. Bovenal wordt er handel gedreven in de kleren van de keizer. Ik heb het éérlijk gepro beerd, maar ik blééf de blote kon ten zien. Te nuchter, hè?' 'De dood', zegt Heeresma terwijl hij met smaak zijn verrukkelijke vruchtendrank drinkt, 'is de groot ste vijand. De eenzaamheid is inhe rent aan het bestaan. In je leven ga je zó veel verliezen, waarvan je houdt. Veel brengt pijn en verdriet. Want ik blijf natuurlijk een gevoeli ge duif, hoewel ik langzamerhand enigszins in beton gegoten ben. De meest dramatische dingen heb ik meegemaakt, waar ik maar niet over praat omdat het toch niet ge loofd wordt. Ik ben door de diepste dalen gegaan en heb de hoogste toppen bestegen. Kom d'reens om! Wat is er erger dan dat er aan het eind van de rit tegen je gezegd wordt: weet je wat er met jóu ge beurd is....Nïksü' Brandtheater schrapt twee voorstellingen LEIDEN - Twee van de drie voor stellingen die het Brandtheater van plan was deze week in het LAK "te geven gaan niet door. Het gaat om de opvoeringen van twee eenakters van Sam Shepard op donderdag en vrijdagavond. Als reden wordt ziekte van één van de spelers opge geven. De voorstelling op zaterdag avond gaat vooralsnog wel door. 5) Faith - George Michael 1) Pump up the volume Marrs 3) I need love LL Coolj 2) Never gonna give you up - Rick Astley 6) Maybe tomorrow - Ub 40 9) here I go again - White- snake 4) Some People Cliff Ri chard 7) You win again (fade) - Bee Gees i (19) Dance little sister - Te rence Trent d'Arby I (ll) Little lies - Fleetwood Mac (21) How can we hang on to a dream Tim Hardin (10) The night you murdered love - ABC I (31) Whenever you need so mebody Ricfc Astley I 8) Wonderful life Black i (15) In the dutch mountains - The Nits i (23) Full metal jacket - Abi gail Mead (12) It's over - Level 42 t (18) What a night - Dolly Dots I (28) Crazy - Icehouse 1 (24) Walk the dinosaur Was' (14) Dance little lady - Tin a Charles 1 (17) When you gonna Rick and Lisa (27) The real thing - Jelly bean f (32) Can't we try - Dan Hill with Vonda Shepard (38) A new tomorrow - Piet Veerman (26) Come on let's go - Los Lobos I (13) Bad Michal Jackson (20) Love changes (every thing) - ClimielFisher Jack le Freak CJiic System of survival Earth, Wind and Fire I Love in the first degree - Bananarama I So emotional Whitney Houston I Casanova Levert I (25) I dont' want to be a hero - Johnny hates jazz (16) Causing a commotion - Madonna Rent - Pet Shop Boys 7 We'll be together - Sting Got my mind set on you - George Harrison (33) Wipeout - Fat Boys and the Beach Boys (37) Samenzijn - WillekeAl- berti RPF wil onderzoek stuk Fassbinder DEN HAAG (ANP) - Het RPF-Tweede-Kamerlid Leerling wil onderzocht zien of het theaterstuk 'Het vuil, de stad en de dood' van de Duitse cineast Fassbinder antisemitische trekken heeft. Minister Korthals Altes (justi tie) zal op grond van zo'n onderzoek eventueel moeten besluiten de pre mière van het stuk volgende week in Rotterdam te verbieden. De bedoe ling is da het stuk op 4 en 5 december in Leiden (LAK-theater) wordt op gevoerd. Leerling wijst de minister er m kamervragen op dat het toneelstuk eni ge Ujd geleden niet is opgevoerd in Frankfurt, omdat er bezwaren waren gerezen in de joodse gemeenschap. Het Amsterdamse theater Frascati heeft er volgens Leerling om dezelfde reden vanaf gezien het stuk op de planken te brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 23