Mosselen te vaak dood
of beschadigd in de zak
Fraudebestrijding in
EG 'stelt niets voor'
Universiteiten van Zuidafrika
verwachten botsing met regering
EG-normen voor radio
activiteit veel te hoog
Gratis voedingdsadvies
CONSUMENT
De Groenteman
Deetman zoekt
oplossing voor
hbo-studenten
Indiase troepen pakken
veertig Tamil-tijgers op
DINSDAG 3 NOVEMBER 1987
PAGINA 9
Met mosselen moetje gewoon geluk hebben.
De rol die bloemkool gespeeld
heeft in de ontwikkeling van het
Nederlandse Veilingswezen is
aanzienlijk: de man die ter
plekke het systeem van opbod
en afslag bedacht, nu 100 jaar
geleden, was immers
bloemkoolteler. Dat hiermee de
grondslag voor een economisch
zeer belangrijk en in de wereld
uniek systeem werd gelegd is de
groente in kwestie alleen ten
goede gekomen: gemiddeld eten
wij (per persoon) zeker vier - hele
- bloemkolen per jaar.
Vermenigvuldigd met 14 miljoen
geeft dat een enorme berg.
De bloemkool is dus geliefd.
Dat komt ook omdat ze
makkelijk is schoon te maken,
snel en op diverse manieren kan
worden bereid, goed is te
bewaren, en bovendien nog
goedkoop en gezond is. Wat kan
de kieskeurige consument zich
nog meer wensen?
Over kwaliteit en
verkrijgbaarheid heeft men zich
hier nooit zorgen behoeven
maken. Telers waken streng over
de goede gang van zaken.
Daarom zijn Hollandse
bloemkooltjes ook ver over de
grens bekend om hun mooie
blanke hart en frisse groene
kraag.
Wie van bloemkool houdt,
houdt vrijwel zeker ook van
broccoli, het kleine broertje.
Afgaande op de naam zou men
kunnen denken dat die groene
ietwat exo'tisch aandoende
stronkjes uit het zonige Italië zijn
komen overwaaien. In feite zijn
het de Amerikanen geweest die
hel oorspronkelijke gewas vlak
na de Tweede Wereldoorlog
veredelden.
Hoewel fijner en iets pittiger
van smaak en geur dan
bloemkool komen de twee
groenten in grote lijnen met
"Een eenheid van tien mensen zal
nooit in staat zijn op te roeien tegen
weerstanden die er - zowel bij de
commissiediensten zelf als bij de
EG-lidstaten - bestaan tegen een
actieve fraudebestrijding".
In oktober kondigde de EG-
Commissie in Brussel aan dat ze
een speciale "anti-fraude-eenheid"
in het leven ging roepen die recht
streeks onder commissie-president
Delors aan het werk zal gaan. Be
gin dit jaar heeft EG-begrotings-
commissaris Christophersen ech
ter verklaard dat hij voor een goede
fraudebestrijding een "vliegende
brigade nodig zal hebben die min
stens zeventig tot tachtig man zou
moeten omvatten".
Fraude vormt binnen de Europe
se Gemeenschap een groot pro
bleem. "Fraude komt voor. Maar er
is geen enkele duidelijke bron die
waarmaakt dat ze een omvang van
tien procent (van het Europese
budget) bereikt", aldus een nog
niet in de openbaarheid gebracht
rapport van de EG-commissie. Een
commissie-woordvoerder zei on
langs dat er in de periode 1972-1986
voor een totale omvang van onge
veer 350 miljoen gulden aan fraud
es in de landbouwsector ter kennis
van de Commissie is gebracht.
Dat fraudebestrijding een nood
zaak is, zeker gezien de huidige be
roerde financiële omstandigheden
waarin de Gemeenschap verkeert.
COLOMBO (AP) - De op Sri Lanka
gestationeerde Indiase troepen
hebben dit weekeinde 40 Tamil-
Bevrijdingstijgers gevangen geno
men die probeerden uit een hin
doetempel bij Jaffna te ontkomen
door zich voor te doen als vluchte
lingen. Indiase militairen hielden
de Nallur Kandaswamy-tempel
omsingeld om iedereen die naar
buiten kwam te kunnen controle
ren. Sinds het Indiase offensief te
gen Jaffna op 10 oktober van start
ging hebben ruim 40.000 Tamils
een veilig heenkomen in deze tem
pel gezocht.
Volgens Tamils die inmiddels
Jaffna zijn ontvlucht, bevinden
zich momenteel nog ongeveer 5000
elkaar overeen. Sommigen
wijzen broccoli iets
asperge-achtigs toe. maar dat is
een hoogstpersoonlijke
zienswijze.
Stevig
Van broccoli behoort de kleur
diepgroen, en de structuur stevig
te zijn. Omdat de groente snel
slap wordt kan het maar
hoogstens enkele dagen in de
koelkast worden bewaard, bij
voorkeur in de groetela, zonder
verpakking. Schoonmaken
gebeurt door de blaadjes, roosjes
en stengels goed af te wassen, en
van het laatste eventueel de
onderkant te schillen. Bij dikke
exemplaren is het beter de
stengels in stukken gesneden
eerst in de pan te doen, en na drie
minuten pas de roosjes erbij.
Alles is dan tegelijk klaar. Een
geperst teentje knoflook in het
kookwater benadrukt op
prettige wijze de fijne smaak.
Bloemkool en broccoli zijn beide
(natuurlijk ieder voor zich!) goed
te combineren met ei- of
eiergerechten, kaas, vlees, vis en
gevogelte.
Er bestaan maar weinig sauzen
specifiek bedoeld voor groenten.
De meest bekende is wel de
béchamel- of meelsaus, lekker
maar onopwindend. Vandaar
een kleine variatie:
bechamel-madras: roer door de
saus een gesnipperd, gefruit uitje
en 1 a 2 theelepels kerrie.
Béchemel-Italienne: voeg 1 of 2
eetlepels tomatenpuree, iets
peper, paprikapoeder, een paar
druppels tobasco en
worcestersaus aan het
meel-mengsel.
Voor diegenen met veel
vegetarische kennissen:
bloemkool èn broccoli behoeven
geen vlees. Ze geven op zich al
zoveel voldoening!
wordt in het rapport duidelijk on
derstreept. Er gaat niet alleen geld
door verloren. Fraude zorgt ook
voor concurrentievervalsing en
voor het verleggen van handels
stromen.
De EG-lidstaten hebben de
plicht om elk half jaar aan de EG-
commissie te melden wat ze onder
nemen om fraude te bestrijden.
"Die meldingen verschillen van de
ene tot de andere lidstaat enorm in
kwaliteit", zo meldt het commissie
rapport. "Maar bovendien geven ze
niet meer dan een statistische ana
lyse van controle-activiteiten. Op
die manier zijn ze onbruikbaar
voor het bestrijden van individuele
fraudezaken".
EG-lidstaten hebben er geen fun
damenteel belang bij streng op te
treden tegen oneigenlijk gebruik
van EG-gelden, aldus hoge ambte
naren bij de commissie in Brussel.
Dat oneigenlijk gebruik komt na
melijk vaak hun eigen economie
ten goede. Goede voorbeelden
daarvan zijn de uitvoersubsidies
die worden gegeven voor exporten
naar de wereldmarkt. "De handel
trekt automatisch naar die landen
waar de export soepel wordt ge
controleerd. Zo'n soepelheid trekt
ook weer meer import aan. De
drukte in de havens wordt groter
waarmee de economie van een be
paalde EG-lidstaat gediend is".
Toegegeven wordt dat de contro-
vluchtelingen in de tempel. Het In
diase leger is ervan overtuigd dat
zich bovendien Bevrijdingstijgers
in de tempel ophouden en dat daar
mogelijk ook 18 vermiste Indiase
soldaten wel of niet levend worden
vastgehouden.
Inmiddels is bekend geworden
dat een Singalese minister en zijn
gezin zondag ternauwernood aan
de dood zijn ontsnapt toen een
bom vlak voor hun huis explodeer
de. Het incident vond plaats in de
buurt van Kandy en wordt door de
politie toegeschreven aan het
Volksbevrijdingsfront, een extre
mistische Singalese organisatie die
de regering verwijt te veel conces
sies te hebben gedaan aan de Ta
mils.
Het overkoepelend bureau van
de Europese consumentenor
ganisaties (BEUC) heeft in
Brussel felle kritiek geleverd
op de nieuwe normen die de
EG-commissie wil vaststellen
voor de radio-activiteit in voed
sel. Over die normen moet de
EG-ministerraad zich binnen
kort uitspreken. De normen
liggen volgens de BEUC zo'n
100 tot 200 maal hoger dan de
aanbevelingen die de Interna
tionale Commissie voor Be
scherming tegen Straling
(ICRP) daarvoor doet.
Samenstelling
Raymond Peil
De kritiek werd gespuid tijdens
een persconferentie die de BEUC
hield samen met vertegenwoordi
gers van het Europees Milieu Bu
reau (EEB), van de 'Westduitse Al
ternatieve Bestralingscommissie'
en van de Europese sectie van 'Art
sen ter Voorkoming van een Kern
oorlog'.
De voorgestelde nieuwe grens
waarden voor radioactiviteit in
voedingswaren dienen meer ter be
scherming van economische be
langen dan van de bevolking, zo
werd gezegd, zo vinden beide be-
le vaak ook moeilijk is. "Ga er maar
eens aan staan om bijvoorbeeld het
suikergehalte (waarop subsidie
wordt verstrekt) van een voor ex
port bestemde partij perziken op
sap te controleren", zo zeggen com
missie-ambtenaren. Verder wordt
er op gewezen dat handelslanden
zoals bijvoorbeeld Nederland en de
Bondsrepubliek Duitsland doua
nediensten hebben die "traditio
neel meer kijken naar de import
dan naar de uitvoer".
Al bij al wordt vastgesteld "dat
de lidstaten, zelfs als ze fraudes
ontdekken, de neiging hebben om
Brussel darover niets mee te de
len". Melden kan de handels
stroom nadelig beïnvloeden, maar
het kost de lidstaten ook geld.
Want ten onrechte uitbetaalde uit
voersubsidies moeten worden te
ruggestort.
JOHANNESBURG (IPS) - De li
berale universiteiten in Zuidafri
ka bereiden zich voor op een bot
sing met de regering. Die lijkt on
vermijdelijk na de gebeurtenis
sen van afgelopen week, zeggen
universiteitsbestuurders. Zij
houden er ernstig rekening mee
dat hun inkomsten worden ge
kort.
Vorige week waarschuwde de
minister van nationaal onderwijs
De Klerk dat de regering nog 'an
dere middelen' ter beschikking
stonden. Dat was een verwijzing
naar de eerder afgekondigde or
demaatregelen. In zijn verkla
ring maakte hij een duidelijke
toespeling op de financiën. "Bin
nen het kader van de wet genie
ten universiteiten de volledige
vrijheid en autonomie. Maar men
kan niet verwachten dat zij ge
subsidieerd worden ongeacht
wat de staf en studenten doen"
De overheidssubsidies maken
ongeveer tachtig procent van de
inkomsten van de meeste Zuid-
afrikaanse universiteiten uit.
Met name de liberale universitei-
langengroeperingen. "De post-
Tsjernobyl discussie over toelaat
bare hoeveelheden radioactiviteit
in voedingswaren in de EG is ver
worden tot een louter politiek de
bat".
De Westduitse arts en biochemi
cus prof. Roland Scholz (van 'Art
sen ter Voorkoming van een Kern
oorlog') meent dat als de door de
EG-Commissie voorgestelde
grenswaarden worden geaccep
teerd, na een eventuele nieuwe
kernramp 1 kind op 50 en 1 volwas
sene op 190 aan kanker zal sterven
na het eten van radioactief besmet
voedsel. Een vertegenwoordiger
van de BEUC concludeert mede
nar aanleiding hiervan dat "als de
EG deze normen aanvaardt, be
staat er in feite geen bescherming
meer tegen nucleaire bestraling
van voedingswaarde".
De organisaties hebben een geza
menlijk beroep op het Europese
Parlement gedaan om tegen de
nieuwe normen in het geweer te
komen. Zij hebben alle parle
mentsleden persoonlijk een brief
over deze zaak geschreven. Ze wil
len ook dat de EG een voedselvoor
raad opzet waaruit, bij een even
tuele nieuwe kernramp ten minste
kleine kinderen, zwangere vrou
wen en zogende moeders onbe-
straald voedsel kunnen krijgen
Het overleg binnen de EG-minis-
terraad over de normen voor radio
activiteit hebben overigens vorige
week nog tot niets geleid.
ten van Witwatersrand, Natal,
Kaapstad en de Westkaap voelen
zich aangesproken. De gekozen
vice-kanselier van de universi
teit van Witwatersrand dreigde
afgelopen week zich terug te
trekken als de regering zou be
sluiten om op de instelling te be
zuinigen.
In de vorige week bekend ge
worden maatregelen heeft de re
gering zich reeds de mogelijk
heid gegeven om te korten op de
subsidies. Volgens de nieuwe re
geling moet de universiteitsraad
optreden bij illegale bijeenkom
sten, boycot van colleges en exa
mens en 'ieder ander onordelijk
gedrag'. De raad moet ervoor zor
gen dat het onderwijs en onder
zoek ongestoord kan worden
voortgezet en 'disciplinaire
maatregelen' nemen tegen stu
denten of stafleden die zich
schuldig maken aan intimidatie
of meedoen aan boycotacties of
de eerder genoemde illegale bij
eenkomsten.
Als zoiets gebeurt moet de uni
versiteitsraad binnen drie weken
De kwaliteit van de mossel
laat flink te wensen over. In
40 procent van de bij een
onderzoek betrokken porties
zaten te veel dode en/of
beschadigde mosselen. Dit
zegt Konsumenten Kontakt
na een uitvoerige analyse van
de omstandigheden rondom
dit steeds populairder
wordende schelpdier. Er zijn
nauwelijks regels die de
consument hier kunnen
beschermen.
In Amerika is een nieuw
blikje voor frisdranken ont
wikkeld, met een deksel dat
luchtdicht kan worden geslo
ten als het blikje nog niet
leeg is. Reynolds Metal Com
pany presenteerde deze vori
ge week op een tentoonstel
ling in Chicago. Anders dan
de plastic drankflesjes is dit
blikje geschikt voor herge
bruik, terwijl het plastic dek
sel milieuvriendelijk af
breekbaar is. (foto API
PIJLERWEG
de regering op de hoogte stellen
én tegelijkertijd maatregelen
suggeren. De regering beoor
deelt dan op haar beurt of de uni
versiteit overeenkomstig het
nieuwe ordereglement is opge
treden. De onderwijsinstelling
die dat niet doet, kan worden ge
straft met een korting op de sub
sidies.
Demonstraties
De nieuwe maatregelen lokten
vorige week massale demonstra
ties uit. In Johannesburg voerde
de politie charges uit en verjoeg
studenten met traangas. De Afri
kaner universiteiten hebben zich
achter de regeling geschaard. "Ik
kan ermee leven", zei de rector
van de universiteit van Stellen-
bosch. Volgens hem betreft het
niets nieuws. De maatregelen ko
men overeen met het huidige be
leid van zijn universiteit.
De docenten en studenten van
de liberale universiteiten veroor
deelden tijdens bijeenkomsten
de maatregelen. Deze week ver
gadert de commissie van univer-
De consumentenorganisatie denkt
dat onderzoeken naar vis steeds
weer tot dezelfde conclusie leiden:
de kwaliteit is onvoldoende. KK
wijst daarbij op de afgelopen jaren
gehouden onderzoeken naar gar
nalen, haring en paling. Voor mos
selen is het niet anders. Mosselen
kopen is een kwestie van vertrou
wen. Soms gaat het goed, soms
fout. Een verpakkingsdatum staat
er meestal niet op. De aanduiding
van de grootte is verwarrend.
Verschillen
De zakken verschillen sterk in
gewicht en de groothandel houdt
deze verwarrende toestand over
eind. Men zou overal duidelijke,
overal geldende normen moeten
hanteren. KK kocht bij 25 vishan
delaren 'gewone' mosselen in zak
ken van twee kilo. In 40 procent
van de porties kwamen veel te veel
slechte (dood of beschadigd) mos
selen voor. Eén partij was door te
veel zand oneetbaar.
De consument kan niet weten of
zo'n partij dan al of niet aanvaard
baar is. Wanneer kun je ermee te
rug? Ook de prijs is geen goede
graadmeter. Duurdere mosselen
zijn zeker niet per se beter dan
goedkope. De prijzen verschillen
sterk per handelaar. Positief is dat
de mosselen niet verontreinigd zijn
met colibacteriën en verwaarloos
baar weinig cadmium bevatten. De
meeste viswinkels koelen hun pro-
dukt goed.
Intrek
KK gaat nu het ministerie van
landbouw en visserij vragen de
consumenten meer duidelijkheid
over de mosselen te geven. Het on-
siteitsbestuurders in Pretoria.
De nieuwe maatregelen vormen
daar onderwerp van de discussie
die naar verwachting hoog zal
oplopen omdat alle politieke
richtingen m de commissie zijn
vertegenwoordigd.
De leiding van verschillende li
berale universiteiten overwegen
om de maatregelen in de wind te
slaan en ze voor de rechter aan te
vechten. In de vorige week ge
houden toespraken figureert
veelvuldig de autonomie van de
onderwijsinstellingen, waaraan
de regering volgens de critici niet
mag komen. Wetenschappelijke
integriteit wordt afgezet tegen
staatsideologie. De universiteit
is een 'ideologisch en repressief
verlengstuk' van de regering, al
dus formuleerde docent Philip
Tobias van de Witwatersrand
universiteit zijn angstbeeld.
Sommige bestuurders hopen
dat het het nieuwe reglement net
zo vergaat als de nieuwe wet op
derzoek werd ook uitgevoerd, om
dat mosselen in ons land steeds
meer in trek komen. Werd in het
seizoen 1979-1970 nog 8,3 miljoen
kilo verse mosselen gegeten, zes
jaar later was dat al 11,2 miljoen ki
lo. De lekkernij gaat in zakken van
twee kilo over de toonbank. Maar
er zijn flinke verschillen.
Tussen de zwaarste en de lichtste
bij het onderzoek betrokken zak
zat een verschil van liefst 430 gram.
Twintig procent van de zakken
woog 200 gram of meer te weinig.
Het wordt tijd dat hiervoor vaste
regels gaan gelden, meent KK.
De consumentenorganisatie be
taalde voor de onderzochte mosse
len tussen de 5,95 en 9,50 per zak
'Dure' vishandelaren leverden
meestal geen betere mosselen dan
'goedkope'. Prijs en kwaliteit zijn
niet duidelijk gekoppeld, consta
teert KK.
De hoeveelheid mosselvlees ver
schilt ook sterk per zak. Het komt
zelfs wel voor dat in de ene zak bij
na twee keer zoveel mosselvlees zit
als in de anderen. Volgens het Mos
selkantoor moet een mossel uit
tenminste 25 procent vlees be
staan. Bij het onderzoek van KK
bleken vijf handelaars (20 procent)
mosselen te verkopen die gemid
deld onder de norm bleven. Boven
dien staat er bijna nooit een ver
pakkingsdatum op de zaak, zodat
de groothandel de afspraken die
twee jaar geleden met de Consu
mentenbond werden gemaakt aan
haar laars lapt, aldus KK.
Dat er geen dode of beschadigde
mosselen in een zak mogen zitten
wordt onderschreven door des
kundigen van TNO in IJmuiden.
ZOETERMEER (GPD) - Studen
ten die volgend jaar zes jaar inge
schreven zijn in het hoger onder
wijs hoeven hun studie niet halver
wege af te breken. Minister Deet
man (onderwijs) heeft gisteravond
een werkgroepje in het leven ge
roepen dat een oplossing zoekt
voor studenten die in de proble
men dreigen te komen door beper
king van de inschrijvingstermijn
met ingang van het komend jaar.
Vooral studenten die eerst een
hogere beroepsopleiding gevolgd
hebben en daarna aan de universi
teit zijn gaan studeren, dreigen
daardoor in de problemen te ko
men. Deetman wilde voor deze
groep slechts een jaar extra toe
staan. Daarna zou ook voor hen de
studiefinanciering vervallen en het
collegegeld verdubbelen.
Op aandrang van de universitei
ten en hogescholen, wordt nu naar
een oplossing gezocht. De hbo-
raad, de vereniging van hogescho
len, en de vereniging van Samen
werkende Nederlandse Universi
teiten zullen samen met ambtena
ren van het ministerie van onder
wijs zitting nemen in het werk
groepje.
het universitair onderwijs uit
1959. Daarin werd rassenschei
ding bij de hogere onderwijsin
stellingen voorgeschreven. Toen
gingen studenten en docenten
ook massaal de straat op. Blanke
universiteiten mochten toen
zwarte studenten toelaten, zij het
met voorafgaande toestemming
van de overheid. Een paar jaar
geleden wilde de regering een
quotum voor zwarte studenten
invoeren. De wet werd goedge
keurd maar bleef een stuk pa
pier, omdat de minister van on
derwijs geen maxima per univer
siteit heeft vastgesteld.
Wie van bloemkool houdt, zal ook broccoli niet versmaden, (foto gpd»
BRUSSEL (ANP) - De tien man sterke speciale "anti-fraude-eenheid" die binnen de EG-
commissie wordt opgericht stelt niets voor. "Een papieren tijger die alleen maar gecreëerd
is om het Europees parlement de indruk te geven dat de commissie de fraudebestrijding
met grote voortvarendheid aanpakt", zo zeggen topambtenaren bij de diensten van de
commissie in Brussel.
OOSTERSCHELDE - Na de Pijlerdam zelf is nu ook de weg over de dam, Rijksweg 57, klaar voor gebruik. Hoewel
prinses Juliana donderdag de weg officieel zal openen, reden gisteren de eerste wagens reeds over de nieuwe oe
ververbinding. (foto ANPl
Het levensmiddelenbedrijf Albert Heijn, de margarinefabrikant Van den
Bergh en Jurgens en het Voorlichtingsbureau voor de Voeding gaan per
soonlijke voedingsadviezen uitdelen. Iedereen kan tot 1 december zo'n
advies aanvragen met behulp van een formulier in het gratis recepten
blad Allerhande van Albert Heijn.
Het advies kost niets, alleen de postzegels die nodig zijn om het formu
lier op te sturen. De deelnemers moeten er wel wat tijd en moeite in
investeren, door een week lang alles wat ze eten en drinken te noteren
Op basis hiervan en op grond van nog enkele persoonlijke gegevens stelt
de computer een gedetailleerd voedingsadvies vast. Dat advies besteedt
aandacht aan onder meer vet-, cholesterol-, vezel- en vitaminegebruik.
Bij een proef, begin deze zomer in de stad Groningen, is gebleken dat
vooral vrouwen belangstelling hebben voor een voedingsadvies. Zij
stuurden driekwart van de 500 aanvragen in. Vooral het vetgebruik lijkt
aan aanpassing toe te zijn: van de deelnemers aan de proef kreeg ruim de
helft het advies minder vet te eten.
