'Teveel geld
verdwijnt
over grens'
Moordende concurrentie bij jacht op supergeleiders
NUMBER ONE
ONZE EERSTE AANBIEDING
IN HONDERD JAAR.
Banken luiden noodklok
KLM gaat in op eisen
van vliegtuigbeladers
EVEN KEUREN
Boetes voor Urker vissers
'Ondanks groei stijging
Westduitse werkloosheid'
YAMAHA TIJDELIJK MET JUBILEUMTOEGIFT £10.
Pieterskerkchoorsteeg 11
Leiden, tel. 122184
DINSDAG 3 NOVEMBER 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
UTRECHT (ANP) - Om een enorme kapitaalvlucht over
de grenzen te beperken moet de rentevrijstelling drastisch
omhoog en op zijn minst worden verdubbeld. Zeker 3 mil
jard gulden aan spaargeld zal jaarlijks verdwijnen naar
buitenlandse rekeningen, als minister Ruding (financiën)
niet wat royaler over de brug komt.
SCHIPHOL (ANP) - De KLM heeft
ingestemd met de eis van haar
vliegtuigbeladers 50 extra mede
werkers in vaste dienst aan te stel
len. Dit heeft de woordvoerder van
de Vervoersbond FNV gistermid
dag meegedeeld.
Tevens hebben de partijen vaste
afspraken gemaakt over een door
stromingsregeling waarbij nu alle
personeelsleden van de afdeling
Vliegtuigbelading, waartoe ook de
tankdienst en de postdienst beho
ren, in hogere functies kunnen ko
men, aldus de woordvoerder van
de FNV.
De vliegtuigbeladers van de
KLM besloten vrijdagmiddag tot
een actie nadat zij een eerder die
dag bereikte overeenkomst tussen
de KLM en de bonden hadden af
gewezen. In die overeenkomst was
de KLM bereid 30 extra vliegtuig-
beladers aan te stellen en de door-
stroming naar hogere functies voor
70 personeelsleden van de maat
schappij mogelijk te maken. De
modelacties zorgden zaterdag voor
vertragingen die opliepen tot een
half uur.
Vrijdagavond en zaterdag zaten
de KLM en de bonden opnieuw
rond de tafel om over de eisen van
de beladers te praten. Nadat de
overeenstemming was bereikt
schortten de beladers zaterdag-
De KLM heeft verder toegezegd
dat de dienstroosters van de bela
ders alleen zullen worden inge
voerd als een meerderheid van de
betrokkenen er mee instemt. Te
vens zijn afspraken gemaakt over
een nieuwe verlofregeling. In de
overeenkomst van vrijdag had de
•KLM al toegezegd de faciliteiten
op de werkplek van de beladers te
zullen verbeteren en dat de stijl van
leidinggeven zou worden herzien.
De beladers hebben gesteld een
sterke controle op de naleving van
de overeenkomst te willen. „Zou
de invoering van de gemaakte af
spraken worden opgehouden dan
zullen de beladers onmiddellijk tot
actie overgaan," aldtis een onder
handelaar van de Vervoersbond
FNV.
De actie van de beladers van af
gelopen zaterdag werd onder
steund door de KLM-personeelsle-
den die in de bagagekelder wer
ken. Ook zij behoren met de in to
taal 500 beladers tot de afdeling
vliegtuigafhandeling. Ook over
hun positie is met de KLM gespro
ken, waarbij is toegezegd dat de 30
medewerkers die nu extra bij dit
bedrijfsonderdeel werken, daaraan
vast zullen worden toegevoegd.
Financiën: niets
aan de hand met
1000 gulden voor alleenstaan- (fllldeil VIIM 1937
2000 eulden
Dit stelt secretaris A. Cremers van
de VKBV, een beroepsorganisatie
in het bank- en verzekeringswezen.
Ruding wil dat de belasting inzage
krijgt in het spaargeld dat op ban
ken is uitgezet. Om het leed voor de
spaarder te verzachten wil de mi
nister de grenzen voor Fiscale ren
tevrijstelling verhogen
gilden voor al
den en van 1400 naar 2000 gulden
voor samenwonenden.
Volgens Cremers moet die grens
ministens worden verdubbeld. Al
leen dan kan de schade nog enigs
zins worden beperkt, zo zei hij gis
teren op een congres van de VKBV
in Utrecht. Cremers waarschuwde
dat een voortgaande kapitaal-
vlucht ernstige gevolgen kan heb
ben voor het Nederlandse bankwe
zen, temeer daar voor een groot
aantal banken verdere versterking
van de vermogenspositie dringend
noodzakelijk is. Het opgaan van de
Nederlandse Credietbank (NCB) in
de Credit Lyonnais Bank (waarbij
volgens de VKBV 1000 banen op
de tocht staan) is een teken aan de
wand.
Cremers vroeg zich overigens af
waarom de Nederlandse regering
niet net als de Belgische overheid
de moed kon opbrengen om een
"generaal pardon" te geven voor
niet opgegeven spaargelden en een
streep te trekken door het verle
den. Voor een dergelijk gebaar is
DEN HAAG (GPD) - Het ministe
rie van financiën ontkent dat er iets
mis is met de dit jaar geslagen gul
dens. „De gulden wordt met speci
ficaties gemaakt zoals we dat als
zes jaar lang doen, sinds de nieuwe
vormgeving van de gulden", aldus
woordvoerder J. Weeda. Volgens
hem is er voorlopig geen enkele re
den om de gulden 1987 uit de roula
tie te nemen. „De gulden 1987 is de
zelfde als die van 1986 en voorgaan
de jaren".
Volgens de VIDA, de vereniging
van handelaren, fabrikanten en ge
bruikers van geldautomaten, wei
geren de automaten de dit jaar ge
slagen guldens. De VIDA vindt dat
de gulden 1987 maar uit de roulatie
moet worden genomen.
Woordvoerder Weeda van Finan
ciën is het daar niet mee eens. „We
hebben zelf een onderzoek inge
steld en daaruit blijkt dat guldens
die in 1987 zijn geslagen door zeer
veel automaten geaccepteerd wor
den. Het weigeren van geld docr
automaten heeft waarschijnlijk
niets te maken met de gulden. Ik
heb de indruk dat het probleem
eerder moet worden gezocht in de
afstelling van sommige automa
ten".
VIDA-woordvoerder Van
Reeuwijk betwijfelt dat. „De auto
maten waar we problemen hebben,
staan al enige jaren op de markt.
Het zijn met name automaten waar
moderne systemen in zitten die
nauwkeurig de munten kunnen af
tasten". Begin december komen
vertegenwoordigers van 's Rijks
Munt en de VIDA bij elkaar om
over deze kwestie te praten.
Diplomaten van
Italië gaan
massaal staken
ROME (DPA) - De Italiaanse di
plomaten hebben gisteren be
kendgemaakt dat het corps
over de gehele wereld op 30 no
vember in staking gaat. Met de
ze actie, die op het ministerie in
Rome en alle consulaten en am
bassades zal plaatsvinden, wil
len de diplomaten protesteren
tegen een hervorming van de
diplomatieke dienst. Dat zal
volgens hen tot onbillijkheden
bij promoties leiden.
Benzine
De prijs van een liter benzine
gaat morgen met twee cent omlaag.
Aan de zelftankpomp gaat een liter
superbenzine 158 cent per liter kos
ten. Normaal ongelode benzine en
Euro loodvrij gaan 153 cent per li
ter kosten. De prijs van een liter
dieselolie gaat 1,6 cent omlaag tot
88,80 cent aan de zelftankpomp.
Binnenvaart
De Nederlandse binnenvaartor-
ganisaties vinden dat er volgend
jaar 70 miljoen gulden extra moet
worden uitgetrokken door het Mi
nisterie van Verkeer en Waterstaat
voor het instandhouden van een
aantal voor de binnenvaart vitale
sluiscomplexen. Anders vrezen de
organisaties op middellange ter
mijn stremmingen bij de sluiscom
plexen en als gevolg daarvan ver
tragingen in het transport.
Maxwell
Maxwell Communication gaat
de Amerikaanse drukkerij Alco
Gravure overnemen, zo is gisteren
bekendgemaakt. De aankoop ge
schiedt door Maxwells Amerikaan
se dochteronderneming Maxwell
Communication Corp. Inc. Het be
drijf, dat eigendom is van de Britse
krantenmagnaat Robert Maxwell,
koopt Alco voor contant geld,
maart een bedrag werd niet ge
noemd.
Vredestein
Vredestein heeft een principe
overeenkomst gesloten met de Ier
se laarzenfabriek Wear Well Foot
wear in Cork over het nemen van
een belang in deze onderneming
van 51 procent. Wear Well heeft on
geveer tien mensen in dienst en
produceert veiligheidslaarzen en
werklaarzen voor de Engelse en
Ierse markt. Volgens financieel-di-
recteur J. van Eeghen van Vredes
tein hoopt de onderneming hier
mee haar positie in Europa te ver
sterken en wil zij de sector buiten
de bandenproduktie verstevigen.
Emissie
Het beleggingsfonds OAMF
heeft haar claimemissie uitgesteld
tot nader order, zo heeft het fonds
(voorheen Oreo Australian Mortga
ge Fund) gisterochtend laten we
ten. Orco openbaarde half oktober
het plan op 3,5 miljoen participa
ties uit te geven. Op 20 oktober, de
tweede dag van de grote beursval, EINDHOVEN (ANP) - In de inter-
kondigde OAMF aan de emissie nationale jacht op supergeleidende
twee weken uit te stellen. materialen bij hogere temperatu-
Conflict ren is PhiliPs een stapje verder ge-
komen. Drie onderzoekers van het
Om uit de impasse in het al we- philips-laboratorium in Briarcliff
ken slepende conflict inde binnen- jyianor bij New York bereikten in
^aar^ ^pme,n heeft minister een bepaald soort keramisch mate-
Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) rjaaj SUpergeleiding bij een tempe-
BONN (GPD) - Een verdere groei
van het aantal werklozen, een prijs
stijging van 0,5 procent tot twee
procent en meer staatsschulden bij
een economische groei van twee
procent. Dat zijn de kernpunten uit
lijk gunstig zijn, ondanks minder
goede voortekens. De wereldwijde
turbulentie op de financiële mark
ten, toont volgens hen wel nieuwe
risico's aan, maar 'ze zullen noch de
voorbodes noch de veroorzakers
HEDEL - Deze paardenhande
laar wil eerst het paard, dat hij op
het oog heeft, wel eens even in de
bek kijken voor hij tot zaken over
gaat. De paardenkoper was een
van de bijna 40.000 bezoekers van
de paardenmarkt die gisteren in
het Gelderse dorpje Hedel werd ge
houden. In totaal werden hier 1480
dieren aangevoerd, die in de loop
van de ochtend van eigenaar ver
wisselden. (foto ANP)
ZWOLLE (ANP) - De economische
politierechter in Zwolle, mr. J. van
Aerde, heeft gisteren 16 Urker vis
sers in totaal 57.700 gulden boete
opgelegd. Voor het merendeel had-
den dè i issers in hun logboekfor
mulieren opgegeven in het Deense
gebied Sont en Belt (3b) te hebben
gevist, terwijl zij daar niet zijn ge
weest. Zij hadden het versturen
van de verplichte telex vanuit dat
gebied naar de Algemene Inpectie
Dienst van het ministerie van land
bouw en visserij achterwege gela
ten. Hiervoor werd per reis een
boete van 1.000 gulden opgelegd,
conform de eis van de officier van
justitie, mr. S. van Gend.
Volgens Van Aerde geven de vis
sers dat gebied op omdat die vang
sten niet van hun contingent af
gaan. Technisch is het echter vrij
wel onmogelijk dat de vissers in zo
grote getale in het vaak met ijs be
dekte gebied hebben gevist.
In de andere zaken ging het om
de visvangsten in het Skagerrak
(3a), waar werd gevist in de geslo
ten periode. Voor deze zaken wilde
de officier een boete opgelegd zien
die de helft van de opbrengst be
droeg, maar Van Aerde hield het op
ongeveer 15 procent. Als reden
voor zijn eis gaf Van Gend op dat
de vis daar niet gevangen had mo
gen worden en nu een rol heeft ge
speeld bij de beslissing van de EG
dat met ingang van heden niemand
meer op schol mag vissen.
De Nederlandse Vissersbond,
één van de visserijorganisaties,
heeft minister Braks (landbouw en
visserij) gisteren verantwoordelijk
gesteld voor de schade die vissers
oplopen door het sluiten van de
scholvisserij. De bond verwijt de
bewindsman in een brief in het ver
leden nalatig te zijn geweest in het
voorkomen dat welwillende vis
sers onder kwaadwillende colle
ga's lijden. Ondanks tal van toezeg
gingen in de afgelopen jaren heeft
de bewindsman niets gedaan aan
het beschermen van de individuele
en groeps-vangstquota.
In de huidige omstandigheden
noemt de bond een massaal optre
den van justitie tegen vissers die
het vangstverbod negeren onaan
vaardbaar. Hij waarschuwt de mi
nister dat dit tot niet in de hand te
houden emoties en acties zal lei
den.
Het merendeel van de vloot is
gisteren normaal uitgevaren, on
danks dat de belangrijke vissoor
ten kabeljauw en schol niet meer
mogen worden aangevoerd en het
quotum voor wijting ook al bijna
vol is. De richtlijn is dat vissers die
'verboden' vis aanvoeren een pro
ces-verbaal krijgen aangezegd
door de Algemene Inspectiedienst.
Dit geldt ook voor de bijvangst. In
overleg met het Openbaar Ministe
rie kan de besomming van de
vangst in beslag worden genomen
en, in het uiterste geval, het schip
van de visser die in overtreding is
aan de ketting worden gelegd. Het
laatste is dit jaar eenmaal gebeurd,
maar op last van de rechter moest
deze maatregel na enkele dagen
worden teruggedraaid.
ADVERTENTIE
de prognose voor 1988 die de vijf van een wereldwijde recessie zijn'.
leidende economische onder
zoeksbureaus in de Bondsrepu
bliek gisteren in Bonn presenteer
den.
In hun najaarsrapport over de in
ternationale en de Westduitse con
junctuur komen de 'vijf wijzen', zo
als de bureaus worden genoemd,
tot de conclusie dat de vooruitzich
ten ook voor volgend jaar nog rede-
DEN BOSCH - Deze twee stratenmakers nemen er tijdens de lunchpauze
even hun gemakje van. Op de achtergrond de Sint Jan van 's-Hertogen-
bosch. (foto NF)
De opstellers van het rapport
achten het veel waarschijnlijker
dat een aanhoudende vertrouwen
scrisis kan worden vermeden en
dat 'een voortgang van de positieve
ontwikkeling in een gematigd tem
po' te verwachten is. Zij houden
zich echter gezien de gebeurtenis
sen van de laatste weken aan de
voorzichtige kant.
In hun rapport wordt op ver
schillende plaatsen gewezen op het
weer opleven van de inflatie, niet
alleen in de VS, maar ook in de
Bondsrepubliek.
Indien de VS inderdaad serieus
tot bezuinigen overgaan, achten de
economische experts het onver
mijdelijk dat landen met een groot
overschot, zoals Japan en de
Bondsrepubliek hun eigen groei
moeten versterken om het inzak
ken van de wereldconjunctuur te
vermijden. De Westduitse regering
heeft in een reactie op het rapport
al laten weten daar weinig voor te
voelen. Minister van economische
zaken Bangemann zei dat de rege
ring ondanks de recente paniek op
de beurzen, bij haar groeiprognose
van twee tot 2,5 procent voor 1988
blijft. En ze ziet geen aanleiding om
buitengewone maatregelen te ne
men.
De minister voelt er ook niets
voor de geplande belastinghervor
ming eerder door te voeren om de
binnenlandse vraag te stimuleren.
Ook wil hij geen maatregelen ne
men om de dollar te steunen.
De CDU-CSU-fractie stelde dat
er gezien de ontwikkeling in de
Bondsrepubliek geen enkele aan
leiding voor bezorgdheid is: 'De
conjunctuur is beter als de stem
ming aan de beurs'. De SPD en de
vakbeweging eisen daarentegen
concrete stimuleringsmaatregelen
van de regering-Kohl. SPD-woord-
voeder Roth zei dat de Bondsrepu
bliek als dominerende economi
sche macht in Europa de plicht
heeft de leiding bij een expansieve
economische politiek op zich te ne
men.
Doorgaans zijn wij niet zo kwistig met
korting. Maar we bestaan 100 jaar. En dan mag je
wel een keer een toegift geven. Daarom: t/m 30
november 1987 f 100,- korting op onze Compact
Disc spelers (op de Yamaha 900 en 1100 zelfs
f200,-). En een gratis compact disc t.w.v. f55,-.
Zodat u meteen kunt horen dat Yamaha precies
klinkt zoals het is bedoeld. O YAMAHA
Bthe hifi studio
hifi-apparatuur in elke prijsklasse. Tel. 071-131512
Gangetje 14,
LEIDEN
DIGITAL AUDIO
159 Keivin. Dat is 114
graden Celsius onder nul. Het
maandag de schippersvakbonden rat,llir
ONS en ASV alsmede de verlader- gracjen vtloluo
sorganisatie EVO uitgenodigd corcj me^ dit materiaal, yttriumba-
voor besprekingen. Het conflict in riumk0peroxide genaamd, stond
de binnenvaart is ontstaan doordat tot nu toe op 95 Kelvin (min 178
verladers op de schippersbeurzen gracjen Celsius). Supergeleiding
treedt °P- als elektrische stroom in
tnriopo min or stof geen enkele weerstand
waardoor de schippers minder
werk hebben.
ECT
De onderhandelingen tussen Eu
rope Container Terminus (ECT) in
Rotterdam en haar grootste client
de Amerikaanse rederij Sea-Land
over een nieuw contract verkeren
ondervindt.
Tot voor kort kon supergeleiding
uitsluitend worden opgewekt in
enkele metaallegeringen beneden
de zeer lage temperatuur van onge
veer 255 graden onder nul. Het on
derzoek naar supergeleiding kwam
in een beslissend stadium: ECT, begin dit jaar in een stroomver-
het grootste containeroverslagbe- snelling door de ontdekking van
drijf ter wereld, wil Sea-Land bin- de Zwitserse natuurkundigen J.
nen enkele weken een 'eindbod' Bednorz en K. Muller dat superge-
voorleggen. leiding zich in keramisch materiaal
bij veel hogere temperaturen voor
doet. Zij kregen hiervoor de Nobel
prijs voor natuurkunde.
De wereldwijde 'koudkoorts'
heeft dit jaar al tal van 'records' op
geleverd, maar deze worden lang
niet allemaal wetenschappelijk er
kend. Onlangs meldden onderzoe
kers van de Universiteit van Hous
ton bewijzen te hebben dat bepaal
de materialen hun elektrische
weerstand zelfs verliezen bij een
temperatuur van 47 graden onder
nul.
Besparing
- Overal ter wereld 'koken' en
'bakken' specialisten in hun labo
ratoria allerlei nieuwe keramische
materialen, waarvan zij hopen dat
supergeleiding optreedt bij steeds
hogere temperaturen. Het uitein
delijk streven is kamertempera
tuur, omdat het materiaal dan niet
meer gekoeld hoeft te worden om
elektrische weerstand uit te ban-
De koortsachtige activiteiten van
deze onderzoekers worden opge
roepen door de besparing van vele
miljarden guldens die in het voor
uitzicht ligt, als men erin slaagt su
pergeleiding in de praktijk bruik
baar te maken. Een van de moei
lijkheden bij keramisch materiaal
is dat het bros is en daardoor onge
schikt voor elektrische leidingen.
Onlangs slaagden onderzoekers en
technici van het Energieonderzoek
Centrum Nederland in Petten er
echter in voor het eerst bruikbare
vormstukken te vervaardigen uit
keramisch materiaal, dat bij 170
graden onder nul en mogelijk ho
gere temperaturen supergeleidend
Bij de huidige hoogspanningslei
dingen gaat 15 procent energie ver
loren als elektriciteit over 200 kilo
meter wordt getransporteerd. Over
een afstand van duizend kilometer
verliest men 40 procent van de ge
produceerde energie. Computers
werken langzamer door de weer
stand die elektrische impulsen on
dervinden. Behalve energiebespa
ring zijn er tal van nieuwe toepas
singen mogelijk, als supergelei
ding in de dagelijkse praktijk haal
baar wordt.
Goedkoop
Het verschijnsel van de superge
leiding werd m 1911 ontdekt door
de Nederlandse natuurkundige
Heike Kamerlingh Onnes. Bij 4
Kelvin, dat is 269 graden Celsius
onder nul, verdween in een kwik
draad alle elektrische weerstand.
Deze lage temperatuur kan alleen
met behulp van het kostbare he-
Dat was voor de onderzoekers erg
belangrijk, omdat zij voor de koe
ling van het materiaal nu stikstof
konden gaan gebruiken. Dit is der-
lium bereikt worden. Daarna bleef tig keer zo goedkoop als helium.
zoeken naar metalen en lege
ringen die bij een hogere tempera
tuur supergeleidend worden, maar
hoger dan 23 Kelvin (=250 graden
onder nul) kwam men niet.
In de jaren zeventig kwam daar
verandering in, toen men ontdekte
dat in keramische materialen su
pergeleiding bij veel hogere tem
peraturen bereikt kon worden. De
Zwitserse natuurkundigen slaag
den erin supergeleiding te verkrij
gen bij een temperatuur van 35
Kelvin (min 238 graden). Het on
derzoek kwam in een stroomver
snelling terecht. Korte tijd later be
reikte men supergeleiding bij 77
Kelvin (196 graden onder nul).
Stikstof is in grote hoeveelheden
beschikbaar. Bovendien kan men
daarmee veel makkelijker werken
De concurrentie is thans moor
dend. In snel tempo worden aller
lei onderzoekprogramma's opge
zet. Amerika heeft dit jaar meer
dan honderd miljoen dollar in het
supergeleidingsonderzoek gesto
ken. Japan wil volgend jaar dertig
miljoen gulden uittrekken voor
particuliere ondernemingen die
zich met supergeleiding bezig hou
den. In Nederland zijn de krachten
tussen de universiteiten, onderzoe
kinstituten en bedrijfsleven enkele
maanden geleden gebundeld.
