Politie krijgt
minder mensen
Jeugdcriminaliteit
'gaat vanzelf over'
stoutenbeeh
CDA wil geld zoeken voor
onderwij s voorrangsbeleid
Ministerie liet nota-Post over
kostenmanipulatie in la liggen
jMaHIl'Mi'in'ü
Parlementair
onderzoek
bouwfraude
Inkomen specialisten
ten onrechte verlaagd'
GERARD VAN DEN BERG BIJ STOUTENBEEK
)87D1NSDAG 3 NOVEMBER 1987
PAGINA 3
Gerard van den Berg. Nededands bekendste exponent van de nieuwe lichting vormgevers is natuudi|k nadrukkelijk aanwezig
bij Stoutenbeek. Met zijn Butterfly bijvoorbeeld. Een oogstrelende schepping in leder ol stof. Gedragen door een geëpoxeerd buis-
frame in zwart, rood of wit Ruimtelijk en uiterst comfortabel. Jong en toch nu al duidelijk tijdloos.
NET'N TIKKELTJE EIGENZINNIGER
Beverwijk; Parallelweg 10, tel: 02510 - 2 90 33. Leiderdorp: Meubelplein 1, tel: 071 - 89 93 23. Donderdag koopavond. Maandagochtend gesloten.
Artifort Auping Banz Bord Besouw Castle furniture Cor de Sede Durfet Fischbacher Gelderland Hülsta Interlübke
J.A.B. Kendix Koekoek Leolux Miller Montis Musteiring M.I.D. Parade Pastoe Ploeg Rohé RolfBenz Saporiti
'Politie moet minder hulp verlenen'
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet houdt met steun van CDA en WD vast.aan zijn voorne
men om het politiebeleid te wijzigen zonder extra geld. Dat betekent dat investeringen in
betere apparatuur ten koste gaan van geld voor de politiemensen, aldus minister Van Dijk
j(binnenlandse zaken) gisteren tijdens de voortzetting van het debat in de Tweede Kamer
over de politiebegroting.
UTRECHT (ANP) - Minister De
Koning (sociale zaken) heeft een
klein halfjaar geleden ten onrechte
besloten het norminkomen van de
medisch specialisten drastisch te
verlagen. De minister is bij deze be
slissing uitgegaan van de verkeer
de onderzoeken. Dat stelt de ad
viescommissie Inkomens Vrije Be
roepsbeoefenaren, waarin onder
meer oud-minister Van Aardenne
zitting heeft, in een nog niet gepu
bliceerd advies.
De Koning en de Landelijke Spe
cialistenvereniging (LSV) ruziën al
lang over de juiste hoogte van het
norminkomen. Het norminkomen
is niet het werkelijke inkomen van
de vrij gevestigde specialisten,
maar een rekeneenheid om de spe
cialistentarieven te berekenen op
basis van een (denkbeeldige)
normpraktijk.
In mei liet de bewindsman de
specialisten weten dat hij van plan
was het norm inkomen terug te
brengen van de huidige 181.000
gulden per jaar tot 148.000 gulden.
Hij baseerde zich hierbij niet alleen
op een functiewaarderingsonder-
zoek dat, na uitgebreid onderhan
delen met de LSV, speciaal voor dit
doel gehouden was. Tot woede van
de LSV betrok de minister ook
twee andere rapporten bij zijn be
slissing. Rapporten die er volgens
de LSV met de haren bijgesleept
waren. De minister legde alle on
derzoeksgegevens bovendien ver
keerd uit, zo meenden de specialis
ten.
De Koning legde het menings
verschil met de LSV afgelopen zo
mer aan de adviescommissie voor
en die stellen de specialisten in het
gelijk: De Koning had bij zijn be
slissing over het norminkomen
moeten uitgaan van het functie-
waarderingsonderzoek, omdat hij
het over de opzet van dit onderzoek
met de LSV eens was.
De andere onderzoeken mogen
volgens de adviescommissie geen
gewicht in de schaal leggen. Ze zijn
in de onderhandelingen met de
LSV nauwelijks aan de orde ge
weest en bovendien zijn de cijfers
uit deze rapporten niet geschikt
voor het bepalen van het inkomen
van de vrije specialisten, aldus de
adviescommissie.
De ministeries van sociale zaken
en WVC wilden niet op de conclu
sies van de adviescommissie reage
ren. "We moeten het stuk nog be
studeren en de minister zal het
toch allereerst zelf moeten lezen",
aldus een woordvoerder van Socia
le Zaken. WVC liet weten te willen
wachten tot het kabinet zich een
oordeel heeft gevormd. "We gaan
niet voor onze beurt praten", aldus
een woordvoerder. De Landelijke
Specialistenvereniging had even
min commentaar.
Van Dijk en zijn collega Korthals
Altes (justitie) wonden er geen
doekjes om dat de operatie pijnlijk
zal zijn. "We kunnen niet op de ou
de voet verder, dat zou wanbeleid
zijn. Er zijn problemen bij de poli
tie door de criminaliteit en de ver
anderde maatschappelijke verhou
dingen. De politie moet worden ge
moderniseerd. Automatisering en
betere verbindingen zijn daarvoor
essentieel", aldus Van Dijk.
Korthals Altes haalde zich de
woede op de hals van de kamerle
den Lankhorst (PPR) en Van Es
(PSP) toen hij opmerkte dat de po
litie minder hulp zal moeten verle
nen en deze taak meer moet overla
ten aan andere maatschappelijke
'Di instellingen. "Van die hulpverle
ning komt alleen iets terecht als het
er^ kabinet die maatschappelijke in-
:n? stellingen ook de ruimte geeft om
ize hun werk te doen," aldus Lank-
de horst onder verwijzing naar de be-
'ol| zuiniging op het sociaal-cultureel
iet werk.
n". Ook ACP-voorzitter Koffeman
hekelde na afloop van de vergade-
be- ring de 'schaamteloze manier waar-
er- op de minister de taak van de poli-
d!> tie versmalt tot repressie'. Korthals
Altes vond dat het kabinet wel de
in' gelijk zijn verantwoordelijkheid
sre kent door onder meer projecten
lijf voor discriminatiebestrijding en
en slachtofferhulp te subsidiëren,
di-j
aai Personeel
ïwl Volgens de bewindslieden kun-
*e- nen de problemen bij de politie
°1- niet worden opgelost door het aan-
'n trekken van extra personeel. De
aal| sterkte van de politie is sinds 1982
de met ruim tien procent gegroeid,
in- "Dat heeft niet bijgedragen tot op-
al- lossingen voor de problemen. Ook
al zouden we over voldoende geld
Nicaragua
Namens ruim 250 gemeente
raadsleden heeft de PvdA-fractie-
leider in de Haagse raad Noorda-
nus gisteren op de Amerikaanse
ambassade een petitie aangebo
den. Daarin worden de VS opge
roepen de hulp aan de contra's in
Nicaragua te stoppen. Midden-
Amerika moet volgens hen de kans
krijgen op eigen kracht vrede te
sluiten. Ook vrezen de raadsleden,
vooral afkomstig uit gemeenten
die een stedeband met een Nicara
guaanse gemeente onderhouden,
voor de veiligheid van de Neder-
I landse vrijwilligers in Nicaragua.
Dierproeven
Ondanks het grote maatschappe
lijk verzet blijft het aantal dierproe
ven stijgen. Vorig jaar steeg het
'l' aantal met 2,8 procent tot ruim 1,2
n miljoen. Er werden vooral meer vo-
r" gels en vissen gebruikt. De toene-
:0 ming van het gebruik van vogels is
s' 1 toe te schrijven aan de ontwikke-
n ling van nieuwe vaccins tegen
v' pluimveeziekten. De vissen wor-
n den gebruikt voor onderzoek naar
n schadelijke stoffen in het drinkwa
ter.
)p Woensdrecht
>1-1 Ondanks het komende INF-ak-
o- koord gaat de maandelijkse blok-
ift kade-actie op 'sirenemaandag' in
k- Woensdrecht gewoon door. Zeven-
s-1 tig activisten blokkeerden de giste-
ïn ren de vliegbasis, van wie de politie
rsj er 30 aanhield. Allen werden na
verhoor en het opmaken van pro
ces-verbaal weer op vrije voeten
gesteld.
Deze blokkade onderscheidde
zich volgens de politie van de eer
dere omdat de actievoerders zich
nu na verloop van tijd verplaatsten
naar het Amerikaanse deel van de
basis.
Ammoniak
Nederland 'exporteert' 4,5 keer
zoveel ammoniak (voornamelijk
afkomstig van de veehouderij) dan
er van over de grens ons land bin
nenkomt. Sinds 1870 is de hoeveel
heid ammoniak in de Nederlandse
atmosfeer vervijfvoudigd, terwijl
die in heel Europa slechts is ver
dubbeld. Jaarlijks stoot Nederland
170 miljoen kilo ammoniak uit. On
geveer 70 procent daarvan is af
komstig van rundvee. De rest
wordt in hoofdzaak veroorzaakt
door de mest van varkens en
pluimvee.
Incest
De rechtbank in Den Bosch
heeft een 36-jarige man uit het Bra
bantse dorp Zeeland en zijn 55-jari-
ge stiefvader veroordeeld tot res
pectievelijk vijftien maanden cel
straf, waarvan vijf voorwaardelijk,
en tien maanden onvoorwaarde
lijk. De mannen hebben vanaf be
gin 1985 tot juli dit jaar het nu 13-ja-
rige dochtertje van de 36-jarige
man regelmatig seksueel mis
bruikt. De psychiater omschrijft
"beide mannen als zwakbegaafd.
beschikken, dan kiezen we toch
voor betere materiële voorzienin
gen en niet voor extra personeel".
Het kabinet meent dat de kwali
teit van de politie met minder per
soneel en meer investeringen aan
zienlijk kan worden verbeterd.
Minder personeel - gesproken
wordt over een verlies van 6400 ar
beidsplaatsen - is mogelijk door au
tomatisering en 'afstoting van onei
genlijke taken aan onder meer par
ticuliere beveiligingsorganisaties.
De bewindslieden ontkenden ove
rigens dat er zoveel ontslagen zou
den moeten vallen. De korpsen
kunnen volgens hen zelf kiezen of
ze efficiëncymaatregelen nemen of
mensen op straat zetten.
De politie moet weer de straat op
en het bureauwerk kan door bur
gers worden gedaan, luidt de filo
sofie van het kabinet. De voorge
stelde maatregelen, die in totaal
400 miljoen gulden ten behoeve
van de investeringen moeten ople
veren, zullen overigens pas in de
loop van 1988 worden uitgevoerd.
De bewindslieden zullen de maat
regelen bespreken met
Een van de maatregelen is een
nieuwe ongemakkentoeslag, die
niet meer dan 270 miljoen gulden
mag kosten. De huidige regeling,
die door beide partijen als onwerk
baar wordt beschouwd, kost ruim
310 miljoen gulden. De bonden
vrezen een achteruitgang voor hun
leden en eisen een inkomensgaran
tie. Het kabinet is alleen bereid
meer geld voor een nieuwe rege
ling uit te trekken, als dat door be
zuiniging op-andere personeels-
posten kan worden opgebracht.
Volgende week praten de bewind
slieden verder met de bonden.
Het debat over de politiebegro
ting wordt morgenavond voortge
zet.
De belangstelling voor de behandeling van de politiebegroting in de Kamer was gisteren groot. (foto
AMSTERDAM (ANP) - Binnen enkele uren na zijn spectaculaire ont
snapping uit de Bijlmerbajes met een speedboot is een 34-jarige gedeti
neerde gistermiddag snel achterhaald. Omstreeks twee uur werd op de
bmnenplaats waar de gevangene aan het sporten was, een dik touw werd
over de muur gegooid. Nadat de man een bewaker met een scherp voor
werp, waarschijnlijk een mes, had bedreigd, klom hij over de muur. Bui
ten de gevangenis zette hij koers naar de Weespertrekvaart, waar zijn 37-
jarige helper, die eerder het touw over de muur had gegooid, wachtte met
een raceboot.
Van de Weespertrekvaart ging het duo met de boot de Amstel op. Via een
aantal grachten in Amsterdam-Zuid kwamen de twee op de Bernard
Zweerskade terecht, waar zij aanlegden en aan wal stapten. Niet ver van
de aanlegplaats werden zij echter door de inmiddels gealarmeerde politie
in de kraag gevat. Op de foto maken politiemensen het bootje los van de
Bernard Zweerskade om het 'corpus delicti' vervolgens naar het politiebu
reau te slepen. (foto anp>
ROTTERDAM (GPD) - Het CDA
wil voorkomen dat het onderwijs
voorrangsbeleid, dat bedoeld is om
kinderen in achterstandssituaties
extra te helpen, verloren gaat. De
fractie bekijkt of ze de 14 miljoen
gulden die hiervoor nodig zijn,
toch kan vinden op de begroting
van het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur. Mi
nister Brinkman (WVC) wil dat
geld niet meer beschikbaar stellen.
CDA-kamerlid Van de Camp
maakte gisteravond in Rotterdam
bekend dat zijn fractie naar moge
lijkheden zoekt om het onderwijs
voorrangsbeleid te behouden. Van
de Camp hoopt daarbij op steun
van de PvdA, dat deze bezuiniging
al eerder heeft afgewezen. Hij kon
digde een serie amendementen aan
op de begroting van WVC. Het
CDA bereidt een aantal varianten
voor om de PvdA over de streep te
kunnen trekken. Van de Camp
taxeert de kans dat zijn fractie erin
slaagt met alternatieve bezuinigin
gen te komen op 70 procent.
De kans dat CDA en regerings
partner WD het eens worden over
de bezuinigingsplannen is nihil, al
dus Van de Camp. De WD stemt
in met de bezuinigingen op het on
derwijsvoorrangsbeleid. Maar het
WD-kamerlid Franssen voorzag
dat er ten minste 5 miljoen gulden
nodig is om de afspraken na te ko
men die over het onderwijs voor-
rangsbeleid gemaakt zijn met een
aantal grote steden. "We moeten
contractbreuk voorkomen, zei hij.
Meer geld wil de WD niet uittrek
ken voor het zogenaamde welzijns-
gedeelte van het onderwijsvoor
rangsbeleid dat al met al ruim 60
miljoen gulden kost. Onderwijs
neemt het leeuwedeel van deze
kosten voor zijn rekening en Deet-
man is bereid dat geld beschikbaar
te blijven stellen.
Als we er niet in slagen het on
derwijsvoorrangsbeleid in zijn hui
dige vorm tot 1990 te redden, moe
ten we in elk geval zorgen dat er
voor volgend jaar geld is. Dan heb
ben we een jaar de tijd om naar an
dere oplossingen te zoeken, aldus
Van de Camp.
De gemeente Amsterdam plaatst
de komende weken aan het Rokin
een 7,5 meter hoge 'Mirakelkolom'.
Dit monument herinnert aan het
Mirakel van Amsterdam in het jaar
1345. Duizenden mensen lopen nog
altijd mee in de jaarlijkse Stille
Omgang naar aanleiding van dit
'wonder' waarbij een stervende
man een hostie kreeg toegediend,
die hij later uitbraakte. Het braak-
sel werd in het vuur geworpen,
maar de hostie bleek de volgende
dag onbeschadigd.
DEN HAAG - In kleine gemeen
schappen leven de mensen in een
hechter verband en is de sociale
controle groter. Jongeren kijken
daar wel uit voor ze iets doen wat
niet mag". Zo verklaart de sociolo
ge dr.J. Junger-Tas het verschil in
criminaliteit tussen de grote stad
en het platteland. "En in steden is
ook meer gelegenheid. Er zijn meer
grote warenhuizen en grote disco's.
De kans dat je daar betrapt wordt
bij diefstal is veel kleiner dan in
een klein winkeltje in een dorp".
door
Theo Haerkens
Op het platteland maken jonge
ren tussen 12 en 18 jaar zich minder
schuldig aan crimineel gedrag dan
hun leeftijdgenoten in de Rand
stad, zo bieek uit een gisteren ge
presenteerd onderzoek van het We
tenschappelijk Onderzoeks- en Do
cumentatie Centrum (WODC) van
het ministerie van justitie. Dr. Jun
ger-Tas is leidster van het onder
zoek.
Uit het onderzoek van Junger-
Tas blijkt dat de helft van de jonge
ren tussen 12 en 18 jaar zich vorig
jaar schuldig gemaakt heeft aan
crimineel gedrag. Dat kan een win
keldiefstal zijn, maar ook geweld,
brandstichting of vernieling.
Slechts in één op de 25 gevallen
komt de politie er aan te pas.
Elf procent van de jongeren
heeft wel eens een fiets gestolen en
zeven procent kocht wel eens ge
stolen goed. "Daar keek ik wel van
op", erkent de onderzoekster. Toch
ziet ze de toekomst niet al te som
ber. "De top van het crimineel ge
drag ligt bij vijftien jaar. Daarna
vermindert het vanzelf. Bij onge
veer tachtig procent gaat het over
als ze zeventien of achttien jaar
worden". De misdrijven passen bij
die levensfase. Onbezonnen ge
drag en risico's nemen zijn dan po
pulair. "Wat is er spannender dan
dingen doen die de pers halen en
de televisie"?
"Maar als ze een vriendinnetje
krijgen of een baantje vinden,
wordt de prijs te hoog die ze moe
ten betalen als ze betrapt worden".
Op die leeftijd komt er spontaan
een eind aan wat Junger 'statuscri-
minaliteit' noemt. Bovendien geldt
dat met het toenemen van de leef
tijd ook de betrokkenheid met de
maatschappij groter wordt. Vernie
lingen zijn dan niet meer aan de or-
de. aldus Junger.
Meisjes zijn minder crimineel
dan jongens. De verhouding is 39
tegen 55 procent. Bij meisjes gaat
het meestal om diefstal. Het mees
te geweld komt voor rekening van
jongens. Junger denkt dat de ver
schillen voortkomen uit de opvoe
ding: "Op meisjes wordt nog altijd
veel meer gelet". Jongens moeten
er op uit om geld te verdienen en
status te verwerven. Bij meisjes is
de opvoeding meer gericht op suc
ces in relaties en gezin.
Geen verrassing
Voor de Nijmeegse criminoloog
dr. J. Fiselier. verbonden aan het
criminologisch instituut van de
Katholieke Universiteit, houdt het
onderzoek geen echte verrassing
in. Hoewel hij het rapport van het
ministerie van justitie niet kent.
merkt hij op dat de uitkomst wel
erg hard klinkt. "Dat de helft van
de jongeren crimineel is, zegt niets
zonder nadere gegevens. Het
maakt wel wat uit of er een roof
overval wordt gepleegd of een win
keldiefstal". Bovendien moet er
onderscheid worden gemaakt tus
sen jongelui die één keer iets pik
ken en degenen die daar een ge
woonte van maken.
Fiselier is het eens met de verkla
ring die Junger geeft voor het ver
schil in criminaliteit op het platte
land en in de stad. Hij meent dat er
geen enkele reden is om te denken
dat de jeugd slechter is dan vroe
ger. "Hoeveel volwassenen rijden
niet door het rode licht terwijl ze ei
genlijk nog wel konden stoppen?
En wie heeft er nog nooit gesjoe
meld met de belasting, een uitke
ring of een onkostendeclaratie?"
Ook hij constateert dat crimineel
gedrag spontaan verdwijnt. "Offi
cieren van justitie en rechters zien
het gros van de jongeren niet meer
terug als ze de wilde haren zijn
kwijtgeraakt of verkering krijgen.
Ik geloof niet dat de jeugd van nu
opgroeit voor galg en rad. Als dat
zo was, konden we de samenleving
wel sluiten".
DEN HAAG (ANP) - Het ministerie
van volkshuisvesting heeft in 1982
niets ondernomen na de waarschu
wing van ambtenaar Post over ge-
manipuleer met subsidie-aanvra
gen, omdat de subsidieregeling
voor beleggerswoningen twee jaar
daarvoor al was gewijzigd. Weer
een verandering in de regeling,
daar houden de betrokkenen (de
bouw) niet van. Dit bracht plaats
vervangend directeur-generaal
Steensma gisteren naar voren als
één van de overwegingen op grond
waarvan werd besloten de nota-
Post te laten voor wat zij was.
Steensma, die voor de derde
maal voor de enquêtecommissie
moest verschijnen, zei dat staatsse
cretaris Brokx bovendien zo'n
druk op het ambtelijk apparaat had
gelegd met zijn plannen ter bevor
dering van het eigen-woningbezit,
dat de verscheidene afdelingen van
Volkshuisvesting aan vrijwel niets
anders meer toekwamen.
Toen één van die afdelingen uit
eindelijk in 1985 adviseerde om
"de fraudelijn naar de beleggers te
dichten", werd in 1986 een accoun
tantsverklaring ingevoerd. Dat wil
zeggen dat de beleggers de door
hen opgegeven bouwkosten moes
ten laten controleren door particu
liere accountants.
Steensma zei dat het ministerie
momenteel een aantal ontwerpen
gereed heeft voor een nieuwe sub
sidieregeling voor premiehuurwo-
Getuige Steensma (foto anp>
ningen, die fraude of gesjoemel
met stichtingskosten moet uitslui
ten. Een keuze is volgens hem nog
niet gemaakt.
Staatssecretaris Heerma, die een
jaar geleden het roer van Brokx
overnam, heeft in januari een tijde
lijke wijziging in de subsidierege
ling uit 1975 ingevoerd, volgens
welke de bouwplannen van beleg
gers nu globaal worden gecontro
leerd. Een nieuwe regeling die
Brokx inderhaast nog had ge
maakt, heeft Heerma in de prulle-
bak gegopid.
Steensma liet de commissie ver
der weten dat de voormalige Am
sterdamse wethouder Schaefer, nu
PvdA-kamerlid, volgens hem de
hoofdstedelijke woningbouwvere
nigingen in 1982 heeft opgezadeld
met een onverantwoord financieel
risico. Schaefer en het ABP waren
overeengekomen 3.000 woningen
te bouwen, waarvan de woning
bouwverenigingen alle kosten
voor onderhoud en andere exploi
tatielasten (risico van leegstand)
moesten dragen. Het ABP zou ei
genaar blijven.
Als deskundig topambtenaar
had Steensma daar destijds ernsti
ge bedenkingen tegen, maar de
toenmalige minister (Nypels, D66)
vond het goed op voorwaarde dat
de woningbouwverenigingen de
eventuele kosten niet uit hun reser
ves zouden betalen. Commissielid
Weijers constateerde dat "het ABP
dus op langere termijn de lachende
derde is". "Inderdaad", aldus
Steensma.
