Het Nederlands past niet bij mijn stem'
Opzwepende dans
uit Azerbeidzjan
#*>25r.
vroomlp dreesmann
rAL*lNA 19
Woody Allen
wil boycot
Zuidafrika
NEW YORK(AP) - De Amerikaan
se filmmaker en -schrijver Woody
Allen heeft samen met een aantal
collega's de Amerikaanse regering
opgeroepen een culturele boycot
in te stellen tegen Zuidafrika uit
protest tegen de apartheid.
De filmmakers, verenigd in de
Filmmakers United Against Apart
heid, hebben de steun van presi
dent Reagan gevraagd om de film
industrie zover te krijgen geen
films meer te distribueren in Zuid
afrika.
De groep telt 100 leden en heeft
een brief gstuurd aan Reagan die
naast Allen was ondertekend door
Jonathan Demme, Spike Lee, Mar
tin scorcese en Susan Seidelman.
Studiocomplex
voor theater
UTRECHT (ANP) - Theatermakers
willen hun produkties liever nooit
op tv, omdat dat meestal flutbe
werkingen worden. De Sterrenbos
Studio's in Utrecht moeten daar
verandering in brengen, vindt di
recteur Bous de Jong.
In het enorme complex, dat gis
teren is geopend, kunnen theater-
produkties bewerkt en opgenomen
worden voor uitzending op televi
sie. De Stichting Sterrenbos Stu
dio's verhuurt delen van het ge
bouw aan bedrijfjes die iets met
podiumkunst te maken hebben.
De bedoeling isdat vanuit het
pand radio- en tv-produkties ge
maakt worden, zonder dat daar in
stanties van buiten af aan te pas
komen. Voordeel is dat theaterge
zelschappen daardoor lang kunnen
werken aan de voorbereiding van
een tv-bewerking.
V rouwenboeken-
week in Leiden
LEIDEN De vrouwenboeken
week, die vrouwenboekhandel
Gaia organiseert, wordt gehouden
in de week van 14 tot en met 20
november. De week begint op za
terdag 14 november met de prijs-
uitrijking van de fotowedstrijd
(14.00 uur) in de boekhandel Gaia
aan de Pieterskerkchoorsteeg 1.
Daarna is er een tweedehands-
vrouwenboekenmarkt met muziek
van vrouwengroep Ames.
Op de zondag is er in het Leidse
Volkshuis een filmfestival waar de
films 'Anne Trister' (15.00 uur), 'Ju
lia' (20.00 uur) en 'Una giornata
particolare' (22.15 uur) te zien zijn.
Maandag daarna is er in het vrou
wencentrum een schrijfworkshop
(20.00 uur) en kunnen mensen die
uit eigen werk durven voorlezen
dat doen. Op woensdag is er in het
LVC aan de Breestraat een literaire
avond met Hannie Hansson (20.00
uur). Zij signeert tevens haar nieu
we roman. Op vrijdag 20 november
(21.30 uur) treedt schrijfster/per-
formster Carla Bogaards op in De
Waag. Daarna is er een disco (23.00
uur).
LEIDEN- Veel toneel, een beetje
dans en een vleugje jazz. De Leid
se theaters prijzen dit alles in
hun agenda's in wervende vol
zinnen aan. Hieronder een over
zicht van de komende voorstellin
gen,
Elvire Jouvet
De Haagse Comedie komt
woensdagavond met 'Elvire Jou
vet 40' naar de Leidse Schouw
burg. In dit stuk van Brigitte Ja-
ques gaat het blijkens een al eer
der in deze kolommen gepubli
ceerde recensie om een boeiende
toneelles. Het betreft een lang en
intens zoeken van acteurs en re
gisseurs naar een zo sterk moge
lijke verbeelding van een stuk. In
dit geval wordt stap voor stap de
ontwikkeling gevolgd van de jon
ge, aankomende actrice Claudia,
die zich de rol van Elvire in 'Don
Juan' van Molière wil eigen ma
ken. Gevoelens van weerstand,
wanhoop en voldoening worden
opgeroepen in een poging de
angst voor onmacht en misluk
king te overwinnen en grenzen in
zichzelf te overschrijden. In dit
stuk wordt derhalve een tipje op
gelicht van de sluier die gewoon
lijk alles bedekt wat aan toneel
spelen te pas komt.
Brigitte Jaques bewerkte voor
dit stuk de geregistreerde toneel
lessen, die Louis Jouvet (1887-
1951) voor de Tweede Wereldoor
log gaf. Het stuk is bij de Haagse
Comedie geregisseerd door Eddy
Habbema. De rol van Jouvet
wordt gespeeld door Ton Lutz,
die van de actrice Claudia door
Rick Nicolet.
Petit Ballet
De schouwburg agenda ver
meldt voorts een optreden op
vrijdagavond van een dansgezel
schap dat gelet de naam uit de
hoofdstad van ons land afkom-
Rick Nicolet en Ton Lutz (recht op de voorgrond) in 'Elvire Jouvet
40'.
stig is. Die naam is Petit Ballet
Theatre Amsterdam. Op het pro
gramma staan vier choreogra
fieën, waarvan twee van de ar
tistiek leidster van het gezel
schap, Gwendolyn Heley. Het
derde choreografische werkstuk
is van Rob van Woerkom en de
vierde van Agnus Losin, directri
ce van het Ballet Philipines. Uit
gangspunt van het kleine gezel
schap is de klassieke dans.
Greetje Kauffeld
Greetje Kauffeld zit al dertig
jaar in het vak en dat moet ge
vierd. Dat wordt ook gevierd,
met een jubileumconcert nog wel.
Het eerste concert is zaterdag
avond in de Leidse Schouwburg,
drie decennia nadat Greetje
haar muzikale loopbaan bij The
Skymasters begon. Uitgegroeid
tot een vocaliste die graag wordt
gehoord op het North Sea Jazz
Festival is Greetje Kauffeld ook
buiten ons land bekend, vooral in
Duitsland kent men haar goed.
Kauffeld betitelt haar muziek als
'kamerjazz'. Wat zij daaronder
verstaat en wat haar program
ma met als romantische titel 'The
song is you' inhoudt, elders op de
ze pagina leest men er uitvoerig
Candida
Even over het komende week
einde heen kijkend, ziet men in
het schouwburgblad voor dins
dagavond 10 november een voor
stelling van Bernhard Shaws
Candidaaangekondigd. Een
voorstelling die ongetwijfeld veel
publiek zal trekken, want de be
langrijkste rollen in deze klassie
ke komedie worden vertolkt door
twee 'supersterren' van het va
derlandse televisie-amusement.
Sjoukje Hooymaayer en Manfred
de Graaf dus. tegenwoordig beter
bekend als dokter Lidy en dokter
Landsbergen. Andere bekende
namen zijn die van Pieter Lutz
en Teuntje de Klerk, die ook mee
doen. Deze door André v.d. Heu
vel geregisseerde (vrije) produk-
tie is tijdens de première door
vrijwel alle toneelrecensenten
niet al te vriendelijk ontvangen,
dat zal de echte fans van 'Zeg 'ns
AAA' misschien wel een zorg
zijn.
Tuin der Lusten
De Spaanse schrijver Fernan
do Arrabal zat in de jaren zestig
enkele weken in de cel, beschul
digd van blasfemie. In die tijd
voelde hij zich sterk verbonden
met het lot van zijn vader, die in
1936 wegens linkse activiteiten
werd veroordeeld tot dertig jaar
gevangenisstraf Hij werd zich
scherp bewust van het onrecht,
dat het Franco-regime, de rooms-
katholieke kerk en zijn moeder
hem en zijn vader hadden aange
daan. De confrontatie met zijn
verleden beleefde Arrabal als een
gruwelijke wedergeboorte. Kort
daarna schreef hij 'Tuin der Lus
ten' als een persoonlijke aan
klacht tegen allen, die hem on
rechtvaardig hadden behandeld.
De theatergroep Carroussel
heeft van dit stuk, dat woensdag
avond in het LAK is te zien, een
heel andere versie gemaakt. Meer
dan de helft van de tekst is ge
schrapt en nergens zijn Arrabals
uitvoerige aanwijzingen opge
volgd. Het resultaat is volgens
een recensie in een andere krant
een kleine groteske. En regisseur
Han Römer noemt de voorstelling
in de Amsterdamse Uit-krant 'in
alle opzichten een experiment'
Een voorstelling, waarin twee
speelstijlen worden gecombi
neerd: toneel en mime, en iets wat
de richting uitgaat van muziek
theater
Samuel Beckett
Voorts staat deze week in het
LAK-theater Samuel Beckett cen
traal. Zo brengt F Act donder
dagavond het drieluik Niet ik.
Niek Pancras, Michiel Weidner
'Becket I'.
Theater II, Adem en komt op za
terdagavond De Salon met Bec
kett 1
In de voorstelling van F Act
laat regisseur Albert Hoex het
publiek in drie stukken van Sa
muel Beckett kennismaken met
diens kale, alles relativerende
wereld, dat het werk van Beckett
vele kanten heeft wil De Salon in
een aantal voorstellingen, waar
van Beckett I, geregisseerd door
Annemarie Prins er één is, aan-
Poppenkast
De zondagmiddagvoorstelling
in het LAK wordt verzorgd door
theater Poppenkeet, die als nieu
we produktie 'Pommer en Kwel'
heeft uigebracht. In deze voorstel
ling worden alle rollen door drie
spelers vertolkt en er doen naast
hen ook poppen mee. De avontu
ren van een padvindersduo
staan in het stuk centraal. De
voorstelling is speciaal bedoeld
voor kinderen van zes tot twaalf
jaar.
Greetje Kauffeld viert jubileum in Leidse Schouwburg
'Even mijn vlees uitdraaien', zegt Greetje Kauffeld
als zij de telefoon opneemt. Billy Holiday zou zich een
tweede Bourbon hebben ingeschonken. Zo niet onze
Greetje. Later in het gesprek zal ze verklaren, dat het
met dat woeste leven dat jazzmusici zouden leiden
allemaal nogal meevalt.
LEIDEN - Greetje Kauffeld.
Haar naam roept herinneringen
op aan de jaren vijftig, toen moe
ders wil nog wet was en de Mexi
caanse hond nog meezong op de
radio. Greetje ook, niet Greet:
wij verkleinen wat ons lief is.
door
Cees van Hoore
De carrière van Kauffeld is
echter zeker niet klein. Zij begon
bij de Skymasters. De leider van
deze band zocht in 1957 een zan
geres en na een auditie werd
Greetje uitgekozen. Vanaf dat
moment is zij niet meer van de
podia verdwenen, al zorgde de
stormachtige opkomst van de
popmuziek ervoor dat zij haar
werkterrein vooral in Duitsland
moest zoeken.
Nu, dertig jaar na haar debuut,
is 'die Kauffeld' weer terug op
Nederlandse bodem. Op 7 no
vember viert zij in de Leidse
Schouwburg haar jubileum als
zangeres met een programma dat
prachtige songs zal bevatten van
grote componisten zoals Jerome
Kern, George Gershwin, Irving
Berlin en Cole Porter. Ze zal
daarbij muzikaal worden bijge
staan door de gitarist Peter Nieu-
werf en de tenorsaxofonist Ruud
Brink. Centraal in dit evenement
staat de 'song', het lied dus,
waarvan de tekst niet alleen
maar een 'vulmiddel' is, maar
een verhaal dat de luisteraar
dwingt tot enige intellectuele in
spanning. Waarvoor die luiste
raar dan ontroering terugkrijgt.
Een van de zaken waaraan
Kauffeld bij haar optredens gro
te aandacht besteedt, is de uit
spraak van de Engelse teksten.
Kauffeld:'De uitspraak van het
Engels is bij teksten zoals die
van Cole Porter uiterst belang
rijk. Eén verkeerde klemtoon en
de melancholiekste tekst wordt
een lachertje. Je ziet dat wel bij
Aznavour. Hij is een zeer goede
zanger, maar zodra hij Engels be
gint te zingen, dan word ik niet
goed.'
Hoewel Kauffeld ook Neder
lands heeft gezongen - onder an
dere op het songfestival van 1961
in Cannes met het liedje 'Wat een
dag!' - houdt ze zich nu uitslui
tend bij Engelse teksten. 'Het
Nederlands past niet bij mijn
stem. De klankkleur van die taal
vloekt ermee. Vooral aan de e's
heb ik een hekel. Daarom zing ik
Engels. En Duits. Dat kan gek
genoeg weer wel. De enige die in
staat is om een jazzy liedje in het
Hollands te zingen is Edwin Rut
ten'.
Greetje Kauffeld, geflankeerd door de
Een van Kauffelds lievelings
nummers is 'Straight up and fly
right' van Nat King Cole. En
'Bill' van Jerome Kern, een sfeer
vol lied dat alleen nog is te be
luisteren op van die oude schel
lakplaten, die kraken als een
grintpad onder de zolen van een
doodgraver. Commercieel gezien
is zoiets gewaagd. Maar dat is
voor Kauffeld juist een aanbeve
ling om het te zingen. 'Ik wil
mijn smaak niet aanpassen aan
het grote publiek. In die vervlak
king heb ik geen trek. Ik zing
voor mijn plezier en dat houdt in
dat ik de liedjes kies die ik mooi
vind. Dan voel ik mij gelukkig.
Aan optreden met een geluids
band heb ik een bloedhekel. Ik
krijg een kick als een lied telkens
weer éven anders klinkt. Eén an
dere stembuiging en een tekstre
gel krijgt een totaal andere 'la
ding'. Ga maar eens na op hoe
veel manieren je: 'Ik kan je niet
meer zien' kunt zeggen. Bij zo'n
live optreden moet je improvise
ren, je aan de tempi aanpassen.
Ik leef me dan helemaal in in
zo'n tekst. Dan word ik een willig
instrument dat door de jazz
wordt bespeeld. Als een nummer
ten einde is, moet ik weer even
op de aarde terugkomen. Even
'rewinden', terugspoelen. Ik kan
dan ook niet. zoals veel artiesten
doen, drie, vier keer op een
avond optreden. Daarvoor geef
ik mij te veel.'
Stormachtige plannen voor de
toekomst heeft Kauffeld niet.
Het enige dat zij wil is gewoon
doorgaan met zingen, met nog
meer gevoel, nog meer inlevings
vermogen. Sterallures zijn haar
vreemd. Zij heeft een hekel aan
het soort verplichtingen dat het
'stardom' met zich meebrengt.
'Als je naar Rita Reys kijkt, dat is
iemand die veel in de schijnwer
pers staat, die in wat wij noemen
de Nederlandse 'high society'
verkeert. Ik vind dat soort par
ties altijd erg vervelend. Ik heb
er niets te zoeken. Het beste voel
ik mij op mijn gemak met musi
ci, op het podium. Dat is mijn
thuis.'
Het publiek? Is dat Greetje in
die dertig jaren trouw gebleven?
En zijn er ook nog jonge mensen
bij gekomen? Kauffeld: 'Mijn pu
bliek is in de loop der tijd niet
veel veranderd. Het is met mij
meegegroeid. Ik krijg nog steeds
veel warme reacties van ze. Na
tuurlijk zullen er wel mensen bij
zijn die uit nieuwsgierigheid ko
men, die bij zichzelf zullen den
ken: Toch eens zien hoe die
Kauffeld er nu uitziet".
Kauffeld betitelt haar muziek
als 'kameijazz'. Het genre dat zij
brengt is 'verstaanbaar', gene
reert weemoed. Over het alge
meen zingt zij de zogenaamde
standards', al is er daarnaast ook
plaats voor mooi maar vrijwel
onbekend materiaal. Kauffeld is
benieuwd wat voor publiek zij in
de Leidse Schouwburg zal trek
ken met haar programma 'The
song is you'. Gelet op haar suc
ces tijdens het vorige North Sea
Jazzfestival zou dit optreden, zo
meldt men in de programmafol
der, wel eens een definitieve
doorbraak kunnen betekenen.
Wie weet. De instelling waarmee
Kauffeld haar vak uitoefent zou
zo'n doorbraak zeker rechtvaar
digen.
Het jubileumconcert van Greetje
Kauffeld heeft plaats op zaterdag 7
november in de Leidse Schouwburg.
Naast Greetje en haar musici zal
daar ook optreden de Ellen H. Band
van fluitiste Ellen Helmus met Ro-
bert-Jan Vermeulen, piano, Frans
Tunderman, bas, en Arnoud Gerrit-
Het Staatsdansenscmblc van Azer
beidzjan. Gezien in de Leidse
Schouwburg op 2 november.
LEIDEN - De volksdanskunst
kent in Azerbeidzjan een eeuwen
oude traditie. In prehistorische
rotsschilderingen kunnen we al het
prototype aanschouwen van de
zeer populaire reidans. Onder de
meer dan vijftig professionele
volksdansgroepen in deze repu
bliek neemt het (nu tien jaar oude)
staatsdansensemble de eerste
plaats in.
In de ogen van ons westerlingen
lijkt de ene Sovjet-republiek op de
andere, maar bij het ondergaan van
de klanken en de kleuren van de
gisteravond uitgevoerde dans
kunst besef je opeens, dat dit oos
terse tradities zijn, gelijkend op
beelden uit 'duizend-en-een
nacht'.
Zeker waar het de verschijning
der vrouwen betreft komen wel
haast sprookjes tot leven. Met klei
ne, onzichtbare trippelpasjes
zweefden ze voorbij in een werve
ling van gekleurde, flonkerend be-
sterde gewaden. Hun rol is Vooral:
sierlijkheid uitbeelden in gracieu
ze houdingen en met soepele en
fijnzinnige handgebaren. Waar het
manvolk zich uit in krachtige, felle
bewegingen en grote sprongen,
daar houden de meisjes zich in en
draaien om hun as en in trage krin
gen om elkaar. Tegenover de op
zwepende mannen-trommeldans
zien we de vrouwen opkomen met
vingerhoedjes-getik op schoteltjes
en rinkelende glaasjes; middelen
om hun behendigheid en soepele
gratie te vertonen. De mannen heb
ben een vechtlustig voorkomen,
hoge voorhoofden boven edele
haakneuzen. Ze dansen met van
opwinding schitterende, lachende
ogen. De ogen der vrouwen zijn
donker en (ver)groot. Sommigen
hebben werkelijk het uiterlijk van
prinsessen.
In de toelichting mag dan heel ly
risch gesproken worden over het
wezen van het volksleven, in het
programma staat droogweg aange
kondigd, dat nu zal zingen: de "ver
dienstelijke artiest" Islam Rzajew
en even verderop wordt zelfs aan
gekondigd: de "volksartieste" Ze-
jnab Chanlarowa. De laatste is een
zeer gevierd en op handen gedra
gen zangeres die - in zilver gekleed
- een geweldige entree maakt. Op
ADVERTENTIE
hoge hakken-stelten beweegt zij
zich over het toneel en spoort de
zaal aan tot ritmisch meeklappen.
Maar het publiek wordt een beetje
overdonderd door het groepje in
smetteloos wit geklede heren van
het orkest, dat gezeten op het podi
um zich al meer en meer door de
muziek laat meeslepen en hoe lan
ger hoe wilder gaat spelen.
Enkele prozaïsche opmerkingen
bij deze warmbloedige voorstel
ling: het begin van de avond werd
voor een deel van het publiek even
vergald door de schijnwerpers van
een filmer die ons letterlijk ver
blindde. Bovendien werd er afge
weken van het aangekondigde pro
gramma, want wat we ook te horen
kregen, daarbij waren géén walsen
van Chopin (u leest het goed).
Het ensemble zal nog tot en met
14 november op verschillende
plaatsen in ons land te zien zijn.
MONICA SCHIKS
De poppenkast kan beginnen
Geef thuis je eigen poppenkastvoorstelling.
V&D heeft er alles voor nniiirffl
in huis. Een echte
ouderwetse poppenkast
met decor.
Doos met 5 bekende
poppenkastfiguren
waaronder natuurlijk
Jan Klaassen en
Katrijn.
i8*14.-
Tekening Van Dijck
bij Sotheby geveild
10 0 JAAR
ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON
AMSTERDAM (ANP) - Een teke
ning van Anthonie van Dyck(1599-
1641) bracht op een veiling van te
keningen van oude meesters bij So
theby ruim 276.000 gulden op. De
richtprijs van de tekening, drie stu
dies van vossekoppen in inkt, pen
en gewassen krijt, was 35.000 gul
den. De totale veiling bracht 1-
145.240 gulden op.
