Geldgebrek nekt
hartpatiënten
PvdA ziet ook wel wat in
de 'zorgzame samenleving'
eöege
Budget op, operatie moet worden uitgesteld
Lawine doodt ldimmers
op Nepalese berg Jannu
Egypte besluit tot koop
Nederlandse mijnenjagers
Unifil-reiinie: herkenning en emotie
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
MAANDAG 19 OKTOBER 1987
UTRECHT (GPD) - De Utrechtse
bergbeklimmer Rudolf de Koning
(37) en Ger Friele (30) uit Amster
dam zijn vorige week op de hellin
gen van de 7710 meter hoge Jannu
in Nepal verongelukt. De Koning
en Friele hadden de top van de
berg al bereikt en waren aan de afd
aling bezig, toen ze het slachtoffer
werden van een lawine. De licha
men van de twee zijn gevonden
door hun teamgenoot Ferry van
Wilgenburg en ter plekke door
hem begraven.
Bij directeur Slee van de gelijk
namige in Utrecht gevestigde bui
tensport-zaak en de achterblijvers
in Nederland is het bericht over de
dood van De Koning en Friele hard
aangekomen. Slee is een van de
sponsors van de tocht; Friele was
NIEUWEGEIN (ANP) - In het Anthoniusziekenhuis in Nieuwegein is een conflict on- dn^'slee:8"Wat^r na is gebeurd?s
staan tussen de cardioloog Van Hemel en de ziekenhuisdirectie. De cardioloog heeft bij de niet te wijten aan technisch falen,
inspectie van de volksgezondheid in Utrecht aan de bel getrokken omdat een ernstig zieke Lawines zijn altijd gevaarlijk; die
hartpatiënt een zogeheten dotterbehandeling niet kan ondergaan omdat de directie wei- duizend keer°gaatShet goedmaar
gert om het daarvoor benodigde materiaal - een catheter van 2200 gulden - te kopen omdat die ene keer niet. Dit kun je toe-
dan het budget zou worden overschreden.
Van Hemel vindt de houding van
de directie 'absurd en onaanvaard
baar', maar de werkelijke boosdoe
ner is volgens hem het ministerie
van WVC dat destijds de artsen en
de ziekenhuizen in ons land heeft
opgezadeld met een strak budget
systeem. Dat wordt volgens hem
veel te strikt toegepast leidt in tal
van ziekenhuizen aan de lopende
band tot problemen en tot brokken
leidt.
De cardioloog zegt dat het inci
dent niet op zich staat, maar dat het
langzamerhand in ons land sche
ring en inslag is dat ziekenhuizen
vanwege puur geldgebrek 'nee'
moeten verkopen en patiënten
broodnodige behandeling moeten
onthouden, hartoperaties incluis.
Alleen al in het Anthonius zie
kenhuis in Nieuwegein zijn vorig
jaar 34 hartpatiënten die op een
operatie-wachtlijst stonden overle
den. Volgens Van Hemel is een
groot deel van hen in feite het
slachtoffer geworden van geldge
brek. "De kwaliteit van de gezond
heidszorg wordt meer en meer aan
getast. Of een patiënt de noodzake
lijke behandeling kan krijgen
wordt steeds meer afhankelijk van
de vraag of er voor die behandeling
toevallig geld in huis is of niet. Als
het geld op is heeft de patiënt pech
gehad. Artsen en ook ziekenhuizen
komen op die manier in een onmo
gelijke positie. WVC heeft de geld
kraan botweg dichtgedraaid en wij
en onze patiënten zitten met de
brokken", aldus de hartspecialist.
Onaanvaardbaar
De patiënt in kwestie was van
wege een dreigend hartinfarct door
een cardioloog in het zuiden van
het land naar Nieuwegein gestuurd
omdat men daar gespecialiseerd is
in de dotterbehandeling. Die komt
er op neer dat men een gedeeltelijk
dichtgeslibde kransslagader weer
doorlaatbaar maakt door de ver
nauwing op te rekken via een
catheter (een soort buisje). Zonder
dat een veel kostbaarder operatie
nodig is kan op die manier een
hartinfarct - waarbij de slagader
helemaal dichtslibt - worden voor-
Verkrachting
Een psychiater van het psychia
trisch ziekenhuis Zon en Schild in
Amersfoort wordt verdacht van
'ontoelaatbare seksuele handelin
gen' met patiënten. Volgens een
woordvoerder deden sinds eind vo
rig jaar geruchten over de zaak de
ronde. In januari diende een pa
tiënte een officiële klacht in, waar
na de psychiater met ziekteverlof
ging. Justitie stelt een onderzoek
Heroïne
De politie van Haarlemmermeer
heeft vrijdag 5 kilo heroirte in be
slag genomen met een handels
waarde van zeker een half miljoen
gulden. De politie onderschepte de
partij tijdens de overdracht in een
Haarlemmermeers hotel. Een 52-
jarige man en een 40-jarige vrouw
uit India zijn gearresteerd op ver
denking van de smokkel. Ook een
35-jarige Hoofddorper en een 36-ja-
rige Amsterdammer zijn aange
houden. De politie maakte de
vangst vanmorgen bekend.
Heijn
De familie Heijn blijft de Neder
landse pers vragen om terughou
dendheid. Zij reageert daarmee op
de berichten van de afgelopen da
gen, dat de onderhandelingen tus
sen de ontvoerders en de familie in
een beslissende fase verkeren. De
woordvoerster van de familie wilde
dit weekeinde niet inhoudelijk
hierop ingaan. Dat geldt ook voor
de politie, die zich blijft houden
aan de reeds na een week door de
familie gevraagde informatiestop.
Tickets
Een Almelose huisarts wordt
verdacht van het vervalsen van 'ba
bytickets' voor vluchten binnen en
buiten Europa. De Haarlemse offi
cier van justitie Slits heeft huiszoe
king laten doen. De prijs van een
babyticket bedraagt een tiende van
die van een normaal ticket. De arts
wijzigde de codes op de tickets in
minstens 14 gevallen. De verval-
sting werd ontdekt door een oplet
tende KLM-medewerker.
Dekens
Van 200.000 elektrische dekens
die door Martex Holland tot 1985
zijn verkocht, heeft een onbekend
aantal een ondeugdelijke -aanslui
ting van het elektriciteitssnoer op
de deken de types MS 21 en MS 23.
De eigenaars kunnsn bij de ver
kooppunten een controle laten uit
voeren. zo maakte Martex gisteren
bekend voor de VARA-tv. Een half
jaar geleden drong de stichting
Consument en Veiligheid naar aan
leiding van klachten al op onder
zoek aan.
komen. Door de weigering van de
directie om geld op tafel te leggen
voor een catheter en ander beno
digd materiaal omdat het budget
voor oktober al op is, kan de pa
tiënt pas in november worden ge
holpen. Dan worden de benodigde
spullen alsnog aangeschaft en kan
de ingreep plaats vinden.
Ziekenhuisdirecteur De Jong
zegt dat hij zich de verontwaardi
ging van de cardioloog best kan
voorstellen ('als ik in zijn schoenen
stond was ik ook boos') maar hij
maakt tevens duidelijk dat de di
rectie niet van plan is om op de be
slissing terug te komen. "De car
diologen zijn verantwoordelijk
voor een beperkte groepen patiën
ten. Wij dragen de zorg voor alle pa
tiënten in het ziekenhuis. Als in de
ene categorie patiënten het budget
wordt overschreden en een andere
categorie patiënten daarvoor op
draait is dat evenzeer onaanvaard
baar. Het moet uit de lengte of uit
de breedte. Het geld is eens op, hoe
vervelend dat ook is".
De Jong zegt dat hij de cardiolo
gen al maanden vergeefs heeft ge
waarschuwd dat de kosten die voor
dotterbehandelingen waren be
groot (4,5 miljoen op jaarbasis voor
750 patiënten) uit de hand liepen.
In augustus werd voor de rest van
het jaar een maandbudget inge
steld. Vorige maand kon men nog
teren op oude voorraden maar in
oktober liep de zaak definitief
spaak en was het geld op.
De Jong is het met de boze car
dioloog hartgrondig eens dat de
kwaliteit van de gezondheidszorg
in het geding is en dat op de keper
beschouwd staatssecretaris Dees
met zijn budgettering de grote
boosdoener is. "Wij als ziekenhuis
directie staan met de rug tegen de
muur. De politiek heeft de gezond
heidszorg uitverkozen als de ci
troen die zonodig moet worden uit
geknepen om 's lands financie
ringstekort naar beneden te bren
gen. Ik hoop dat langzamerhand
eindelijk tot de politici doordringt
wat dat voor gevolgen heeft".
schrijven aan dat soort stomme
gelukken. Technisch klopt alles, de
top is bereikt, ze zijn in redelijke
conditie, de sfeer in de ploeg is
goed, maar dan dit".
Informatie over wat er is ge
beurd komt slechts mondjesmaat
beschikbaar. Wel is zeker dat de
beide klimmers de top van de Jan
nu hadden bereikt, klimmend in al
pine-stijl. Het betekent dat er geen
keten van kampen werd neergezet
op weg naar de top, en dat er ge
klommen werd zonder kunstmati
ge zuurstof. Nadat ze de top had
den bereikt is er verschillende ma
len walkie-talkie-contact met het
basiskamp geweest. De leden van
dat basiskamp hebben hun team
genoten via verrekijkers zien afda
len, en gewaarschuwd voor de iets
afwijkende koers die zij volgden.
De beide klimmers hebben hun
koers in de richting van eerder vast
uitgezette touwen gecorrigeerd.
Daarna is niets meer van hen ver
nomen. Ferry van Wilgenburg, die
als gevolg van de hoogteziekte
waarvan hij last kreeg niet mee
naar de top ging, heeft zijn veron
gelukte ploeggenoten uiteindelijk
gevonden.
De in september uit Nederland
vertrokken Jannu-expeditie be
stond uit zes man. Expeditieleider
Gerard van Sprang uit Nijmegen is
inmiddels al naar Nederland ver
voerd; hij ligt met bevriezingsver
schijnselen in het brandwonden
centrum in Beverwijk. Edmond
Offner uit Sassenheim is eveneens
terug. De andere leden van de ex
peditie, Van Wilgenburg uit Am
sterdam en Ingo Doornenbal uit
Leiden, komen wellicht vandaag -
maandag - op Schiphol aan.
Slee legt er de nadruk op dat De
Koning en Friele de expeditie zeer
serieus hebben aangepakt. "Ze wa
ren zich ten volle bewust van de ri
sico's. Ze hadden de zaken goed
voorbereid, ook voor 't geval ze niet
terug zouden komen. Geen wilde
jongens waren het, maar verant
woordelijke klimmers".
Rudolf de Koning beklom in
1986 de Rakaposhi in Pakistan. Hij
schreef daarover toen onder meer:
"Het moet toegegeven: het risico
boven 7000 meter is oneindig
groot. De gevaren zijn niet juist in
te schatten en zijn onderhevig aan
factoren, die je niet in de hand
hebt. Een op de veertien expeditie
leden blijft voorgoed achter in het
hooggebergte".
Waarom dan toch klimmen in de
ze zone? Slee: "Daar zijn geen rede
lijke argumenten aan te dragen.
Mijn ervaring is, dat van hoogte
een zekere aantrekkingskracht uit
gaat. Het is juist de hoogte die fas
cineert. De strijd om de hoogte
trekt de expeditieklimmer aan.
Maar ook de idee steeds hoger te
gaan naar stillere hoogten. Om die
leegte die daar heerst te bereiken.
De klimmer is geneigd daarvoor
een hoge tol te betalen".
ALEXANDRIA (Rtr/ANP)
Egypte gaat Amerikaanse en Ne
derlandse mijnenjagers kopen om
de Rode zee en het Suez-kanaal vrij
van mijnen te houden. De opperbe
velhebber van de Egyptische mari
ne, generaal-majoor Sharif Al-Sa-
dek, heeft gisteren gezegd dat de
contracten zijn getekend. Sadek,
die afgelopen donderdag werd be
noemd, gaf geen bijzonderheden
over de aantallen schepen die
Egypte wil kopen, de typen of leve
ringsdata.
Directeur Van Dort van scheeps
werf Van der Giessen-de Noord
wilde gisteravond het nieuws niet
bevestigen. Wel gaf hij toe al langer
met Egypte wordt gesproken over
de verkoop van mijnenjagers. Eer
dere onderhandelingen liepen stuk
omdat Egypte de aankoop niet kon
financieren.
Egypte vroeg in juli 1984 hulp
Nederland, de VS, Frankrijk
en Groot-Brittannië nadat zich
mysterieuze ontploffingen voorde
den in het Suez-kanaal. Cairo stel
de Libië ervoor verantwoordelijk
mijnen te hebben gelegd in de vita
le waterweg. Bij de uitgebreide
mijnenveeg-operaties van de diver
se marines werd toentertijd slechts
een oude mijn aangetroffen, waar
van de herkomst onduidelijk was.
Volgens een woordvoerster van
het ministerie van buitenlandse za
ken is wel bekend dat de werf Van
der Giessen-de Noord met Egypte
onderhandelt over de levering van
mijnenjagers, maar is nog geen ex
portvergunning aangevraagd door
het bedrijf. Nederland heeft vijf
tien mijnenjagers laten bouwen
van de Alkmaar-klasse, die met
Frankrijk en België is ontwikkeld.
De laatste twee schepen worden
volgend voorjaar en najaar opgele
verd. Of Egypte mijnenjagers zal
betrekken uit de voorraad van de
Nederlandse marine, of de nog af te
bouwen schepen zal aanschaffen is
niet bekend. De mijnenjagers be
horen tot de modernste ter wereld,
zijn gemaakt van polyester en kos
ten rond 80 miljoen gulden per
stuk.
Bij de Adolf van Nassaukazeme werd zaterdag ook een monument onthuld ter nagedachtenis aan de negen
gekomen Unifillers. De emotie bij de herdenkingsplechtigheid werd sommigen te machtig. (foto a
ZUIDLAREN (GPD) - Binnen is
het lawaaierig, druk en benauwd.
Zelfs de in harde commando's ge
schoolde militaire tongval komt
nauwelijks boven flarden muziek
en de permanente achtergrondher-
rie uit. Beroepsmilitairen en oud
strijders lopen gewichtigdoenerig
rond met walkietalkies. Ze vallen
in het niet bj de duizenden ex-
dienstplichtigen in 'burger'. Hier
en daar een verdwaalde blauwe ba-
den en dan zo'n toch simpele re
ünie, want wat gebeurt hier nu ei
genlijk?"
Nederland heeft zich altijd een
vals beeld gevormd van de Unifil-
militairen, vindt Raaymaakers.
"Wat er naar Libanon ging, was een
heel gewone doorsnee van ons
volk. Geen Rambo-figuren. Die
kwamen niet door de selectie. En
avontuur, wat heet? Het militaire
leven is eentonig en dat was daar
net zo. Libanon heeft op veel jon
gens wel een diepe indruk ge
maakt. Zij hebben gezien dat de
werkelijkheid veel minder simpel
is dan in de Nederlandse discussie
over vrede wordt voorgesteld. Een
gewapende vredesmacht, dat past
niet in het straatje van de vredesbe
weging. We hebben daar geen ein
de kunnen maken aan de oorlog.
BENTVELT - Vroeger, herinnert
PvdA-kamerlid Wallage zich, zon
gen uitgerekend de socialisten 'De
staat verdrukt, de wet is loochen'.
Maar met de opbouw van de ver
zorgingsstaat is die strofe uit de In
ternationale in de vergetelheid ge
raakt. Hij bedoelt maar te zeggen:
wat hem betreft kunnen de Haagse
departementen 'tot een kwart van
hun huidige grootte' worden terug
gebracht en is veel van de kritiek
op de bureaucratie en bedilzucht
van de overheid terecht.
door
Peter de Vries
Het gaat hem alleen iets te ver
om de oplossing van alle proble
men te verwachten van de door het
CDA gepropageerde zorgzame sa
menleving. want, zo meent Walla
ge, er gaapt een diepe kloof tussen
die fraaie ideologische formule en
de 'platvloerse werkelijkheid van
alledag'. Onder het mom van zorg
zaamheid wordt de maatschappe
lijke ongelijkheid slechts groter.
In het dorpje Bentveld, nabij
Zandvoort, vond zaterdag een re
delijk unieke bijeenkomst plaats.
Het komt immers slechts bij hoge
uitzondering voor dat een grote
partij de politieke retoriek even
laat voor wat ze is en moeite doet
de opvattingen van de tegenstan
der aan een nauwgezet onderzoek
te onderwerpen. Daartoe aange
spoord door de Arbeiders Gemeen
schap der Woodbrookers, een reli
gieus-socialistische vereniging
binnen de PvdA, debatteerden -
vooraanstaande PvdA-leden en
CDA-leden zaterdag over de PvdA
en de zorgzame samenleving.
Het werd ten overstaan van circa
40 geïnteresseerden een beschaafd,
wat onwennig, maar vooral enigs
zins curieus debat. Want waar me
nig woordvoerder der opppositie
zijn sympathie voor de theorie der
verantwoordelijke samenleving
niet onder stoelen of banken stak,
moesten uitgerekend de vertegen
woordigers van de grootste rege
ringspartij het antwoord schuldig
blijven op de vraag hoe dit maat
schappij-ideaal realiteit wordt.
Achterdocht
Achterdocht overheerste binnen
de PvdA, toen de christendemocra
ten in 1983 de zorgzame samenle
ving lanceerden, zegt voorzitter
Harry de Lange van het 'Trefpunt
levensoertuiging in de PvdA'. Het
begrip kon immers makkelijk ge
bruikt worden als een 'vijgeblad
om bezuinigingen door te voeren'.
Daarnaast was er ook ontsteltenis
over het gemak waarmee het CDA
over het 'grote goed van de sociale
rechtstaat', die ze zelf mee had op
gebouwd, ging spreken.
Nadere bestudering van de rap
porten had De Lange echter ge
leerd dat het het CDA niet zozeer
ging om een kille ontmanteling van
de overheid, maar om een aanval
op de 'Ik-cultuur'. Dat sprak hem
wel aan. Onder socialisten immers
'heeft altijd een heimwee bestaan
naar menselijke gemeenschap, ver
taald in woorden als solidariteit en
kameraadschap.
Achter het hele concept verant
woordelijke samenleving, zo be
toogden CDA-kamerlid Biesheu
vel en VU-hoogleraar Kuiper later,
gaat bezorgdheid schuil over het
verdwijnen van het maatschappe
lijk midden: de kerken, gemeentes,
dorpen, scholen en vakbonden. Al
die warme instituten die 'vroeger
samenhang brachten', hebben de
laatste decennia aan belang inge
boet. Fijngemalen tussen het mon
diger wordende individu en de uit
dijende staatsbureaucratie. De ge
volgen varieren van financierings
tekort tot zedenverwildering.
Schaker
Aan Paul Scheffer, het aanstor
mend talent van de wetenschappe
lijke denk-tank van de PvdA, de
Wiardi Beekman Stichting, is de
taak deze restauratie van de kna-
penvereniging te bestuderen. Tot
nu toe is de partij teveel 'een scha
ker die niet geïnteresseerd is in de
zetten van de tegenspeler', en heeft
ze zich 'op sleeptouw laten nemen
door de norm van de tweedeling
van het politieke krachtenveld'.
In binnenkort verschijnende
PvdA-rapporten zal met die stel
ling van de politieke tweedeling
tussen links en rechts worden afge
rekend. Want, zegt Scheffer, het
CDA blijkt hecht verankerd te zijn
in het centrum, en de CDA-traditie
is daarom van groot belang. Dat be
tekent overigens nog niet dat nu
ook de PvdA de koers moet zetten
naar een zorgzame samenleving.
Aan dat begrip zitten namelijk
nogal wat haken en ogen. Hoe kan
men de hoop vestigen op een her
rijzenis van het maatschappelijk
midden wanneer dat al op sterven
na dood is? Op een spontane ople
ving van de hulp anderzijds over
heidsdwang door CDA en WD
ideologisch in de ban is gedaan.
"Het gevaar dreigt dat de terug
tredende overheid niet leidt tot een
zorgzamere, maar juist een hardere
samenleving", meent Scheffer.
Wat de afstand tussen woord en
daad betreft: de bloei van de ver
antwoordelijke samenleving gaat
met vallen en opstaan, en wanneer
de kabinetsplannen het CDA te
genstaan, worden ze aangepast,
zegt Kuiper. Biesheuvel schiet te
hulp: een typisch voorbeeld waarin
het CDA-denken concreet is ge
worden is de 'Bert-norm'. Deze
leerstelling, vorige week gelan
ceerd door fractievoorzitter Bert de
Vries, houdt in dat de collectieve
sector niet verder terug hoeft dan
tot 60% van het nationale inkomen.
Een ander voorbeeld is de hele
discussie over overdracht van de
sociale zekerheid van de overheid
naar vakbonden en werkgevers,
meent Biesheuvel. De aanwezige
PvdA-politici verstoren het beleef
de debat niet met de opmerking
dat die discussie, tot hun genoegen
overigens, al bijna is doodgebloed.
Want tussen de droom van de ver
antwoordelijke samenleving en de
daden van praktische politiek
staan wetten in de weg.
Het grootste deel van de 4000 re-
üniegangers in de Prins Bernard-
hoeve van Zuidlaren is niet te on
derscheiden van een willekeurige
staatsburger tussen de 20 en 30
jaar. Vluchtige ontmoetingen met
oud-collega's. En steeds 'de vrouw'
binnen handbereik. Dat belem
mert een snelle teruggang in de
tijd. De sfeer van ruige stompen
onder elkaar komt pas los als de
maten compagniesgewijs op de
groepsfoto moeten. De periode Li
banon leeft bij de 8000 Nederlan
ders die er tussen 1978 en 1985 deel
hebben uitgemaakt van de VN-vre-
desmacht. Hoe krijg je anders de
helft daarvan uit alle hoeken van
het land en zelfs daarbuiten bij el
kaar?
Met enige verwondering stelt Maar we hebben er ondanks aller- een ruimere inzetbaarheid 1
ook aalmoezenier P. H. Raaymaak- lei beperkingen wel voor kunnen betrokken SHB'ers te bevorderen
r gedacht kunnen worden a
Strengere regels
voor verstrekken
belastinggegevens
DEN HAAG (ANP) - Staatssecre
taris Koning (financiën) gaat de re
gels voor verstrekking van belas
tinggegevens aanscherpen. De be
windsman stuurt daarover volgen
de week een brief naar de belas
tingdienst. Die zal voortaan de tele
foonnummers van bellers moeten
checken alvorens antwoord te ge
ven op vragen om informatie. Ook
moeten de gegevens voortaan bij
voorkeur schriftelijk worden ver
strekt, aldus Koning.
De aanleiding tot het sturen van
deze aanschrijving ligt in het feit
dat het weekblad Nieuwe Revu on
langs bleek te beschikken over be
lastinggegevens van premier Lub
bers. Ook zou het volgens de stich
ting Waakzaamheid Persoonsregi
stratie voor onbevoegden betrek
kelijk makkelijk zijn telefonisch
aan belastinggegevens te komen.
Koning: "Er is al met al reden ge
noeg de belastingdienst weer eens
met de neus op de feiten te druk
ken. Belastingambtenaren hebben
een geheimhoudingsplicht en daar
moeten zij zich onder alle omstan
digheden aan houden."
FNV tegen ontslag
47 havenwerkers
ROTTERDAM (ANP) - De Ver-
voersbond FNV wil dat de directie
van de Rotterdamse havenpool
SHB het collectief ontslag voor 47
graanwerkers intrekkt. Met deze
eis gaat de Vervoersbond FNV
morgen het overleg in met de vere
niging van havenwerkgevers SVZ.
Het ontslag voor de graanwer
kers gaat op 1 september volgend
jaar in, omdat de Graanelevator
Maatschappij - het grootste graan-
overslagbedrijf in Rotterdam - zich
op die datum terugtrekt uit de ha
venpool. Volgens FNV-bestuurder
Rosenmöller moeten dë gesprek
ken over het functioneren van de
SHB een breder terrein beslaan
dan het nu aangekondigde ontslag
voor de 47 personeelsleden.
Uit een ledenvergadering giste
ren is de bondsbestuurders geble
ken dat er voldoende ander werk is
waarbij de betrokken groep regel
matig wordt ingezet. Volgens Ro
senmöller bestaat er bovendien
een toenemende neiging bij de
Rotterdamse havenbedrijven om
hun garantie voor afname van
SHB-personeel te verminderen en
bij onverwachte pieken van elders
extra mensen aan te trekken. Om
omscholing, aldus Rosenmöller.
ADVERTENTIE
