trifpel
Aanhoudend
wisselvallig
herfstweer
n
DONDERDAG 8 OKTOBER 1987
PAGINA 25
NICO SCHEEPMAKER
Himmelhochjauchzendzum
Todebetrübt," zong Klaerchenin
Goethes 'Egmont'.
Dat weten we gelukkigdaar
hoeven we n iet meer naar te speu
ren, zoals naar' ze dronken een
glas, ze deden een plas', - maar
die speurtocht schorten we een
dagje op om ons te verdiepen in
'De man met de gouden helm', de
trots van de Gemalde Gallerie in
Berlijn-Dahlem. Toen alweer ja
ren geleden 'Rembrandt - zijn le
ven, zijn werk, zijn tijd' van B.
Haak verscheen (het boek ont
beert een datum van verschij
ning, maar die moet in elk geval
na 1669 worden gezocht), zal de
directeur van de Gemaldegalle-
rie de tekst bij zijn pronkjuweel
'himmelhochjauchzend' hebben
gelezen. Haak spreekt immers
over 'een bijna boven natuurlijke
glans' van het goudkleurige me
taal, en meldt dat het door Rem
brandt gebruikte model tussen
1650 en 1654 verschillende malen
in diens werk voorkomt en door
sommigen voor Rembrandts ou
dere broer Adriaen wordt aange-
Maar toen verscheen in 1984
'Rembrandt, zijn leven, zijn
schilderijen' van Gary Schwartz,
die 'De man met de gouden helm'
nog wel klein afdrukte, maar er
verder geen woorden aan vuil
maakte. De man met de gouden
helm was verdacht geworden.
Maar pas toen Christiaii Tümpel
in 1986 met Rembrandt' kwam,
moet het Berlijnse museum 'zum
Tode betriibt' zijn geraakt, want
Tümpel weigerde zelfs maar een
zwart-wit-plaatje van 'De man
met de gouden helm' achter in
zijn boek af te drukken. Terecht,
want ook de Commissie voor de
Ontmaskering van Valse Rem
brandts heeft zo'n anderhalf jaar
geleden 'De man met de gouden
helm' tot een niet-Rembrandt ver
klaard.
Maar zie, een artikel over drie
pagina's in het Franse dagblad
Liberation van afgelopen maan
dag moet de Berlijnse Gemalde-
galerie weer van 'zum Tode be-
trüt' tot 'himmelhochjauchzend'
hebben umgewandelt, want
daarin wordt gemeld dat de Ca
nadese kunsthistoricus Rolph
Medgessy, die zich in Francisco
de Goya heeft gespecialiseerd, tot
de conclusie is gekomen dat 'De
man met de gouden helm' door
Goya is geschilderd. Een geduch
te opwaardering, vergeleken met
de veronderstelling tot nu toe dat
de goudgehelmde van een van
Rembrandts leerlingen zal zijn
geweest. Goya staat immers tot
Rembrandt als Gullit tot Ma-
radona: niet de allerbeste, wel
een hele beste.
Nu zou zo'n toeschrijving van
een vermeende Rembrandt aan
Goya al sensationeel genoeg zijn,
maar de argumenten die Med
gessy ervoor aanvoert zijn nog
veel sensationeler. Hij heeft mi-
crosignatuurtjes van Goya ont
dekt m de schildering microsco
pisch kleine rondjes met F Goya
erin. En niet alleen op 'De man
met de gouden helm', maar ook
op 'Paus Innocentius X' en 'Ve
nus in de spiegel' van Velasquez
(met een twaalftal van die signa-
tuurtjes), op 'De madonna van de
grot' van Leonardo da Vinei, op
'Testavirileurlante' van Miche
langelo en veel van diens teke
ningen, en behalve op 'De man
met de gouden helm' ook op Rem
brandts 'De Poolse Ruiter'. En
zelfs op enkele van diens tekenin
gen, zoals 'Hendrickje slapend'
(dat bij Haak 'slapende vrouw'
heet), waarop Medgessy blijkens
de afbeelding in Liberation een
vijftiental van die microsigna-
tuurtjes heeft ontdekt. Goya ver
stopte deze signatuurtjes, zoals
in Raphaels 'Drie gratiën', in
mondhoeken, lippen, billen en ok
sels, maar ook (op een kop van
Michelangelo) in het gekrulde
haar,in de wenkbrauwen, in een
ooghoek, onder het oor, op de kin
en bij de neus.
Maar als dat waar is, zult u
zeggen, dan was die Goya toch
een hele rareIn ieder geval was
hij een man die graag raadsel-
tje$ opgaf, denk aan zijn dubbel
portret van de geklede en de
naakte Maja. Trouwens, ook op
Goya's eigen schilderijen heeft
Medgessy die microsignatuurtjes
aangetroffen, bijvoorbeeld een
achttal op het hoofd van de naak
te Maja, en een vijftal op een zelf
portret. Medgessy is op het spoor
van die signatuurtjes gekomen
toen hij Raphaels 'Drie gratiën'
nader bestudeerde, omdat dit
schilderij precies overeenkomt
met een fresco in Huize Vettii in
Pompeji, dat pas tweehonderd
jaar na Raphaels dood, in 1748.
werd opgegraven. In Chantilly
vond hij een kopie van dat fresco
die aan Goya werd toegeschre
ven. De theorie is nu, dat Goya al
die vervalsingen (stijloefenin
gen?) maakte in de vijf jaar
(1766-1771) dat hij als 20- tot 25-
jarige in Rome woonde, een pe
riode waaruit nauwelijks werk
van zijn eigen hand bekend is. Ik
hoop maar dat het allemaal
waar is. En dat niet straks blijkt
dat Rolph Medgessy tijdens het
bestuderen van al die doeken in
onbewaakte ogenblikken met een
ballpoint micro-Goya-signatuur-
tjes in baard haren en huidplooi
en heeft getekend om in een klap
wereldberoemd te kunnen wor
den als de ontdekker van dertig
nieuwe Goya's. Maar zo speels
zijn Canadezen met Hongaarse
toch nooit?
Horizontaal: 1. dik touw; 5. wa
terkering; 7. land in Azië; 8. niet
helder; 9. dwaas; 10. voor (Latijn);
12. struisvogelachtige loopvogel;
16. vaatwerk; 17. keurig; 18. hoe
wel; 20. teken van de dierenriem;
22. muzieknoot; 23. insekt; 25.
boom; 27. geestelijke; 30. zoogdier;
31. hoofddeksel; 33. kikvorsachtig
dier; 34. smekend verzoek; 35. li
chamelijk lijden; 36. vogel.
Verticaal: 1. deel van de onder
kaak; 2. rijstbrandewijn; 3. grote
houten loods; 4. voegwoord; 5. ste
kel; 6. gereed; 8. spoedig; 10. meta
len stiftje met platte kop; 11.
bloem; 13. plaaggeest; 14. Europe
aan; 15. uitgestrekte vlakte; 19. ou
de lap; 21. voorzetsel; 24. geweld
dadig heerser; 26. specerij; 28. ge
lofte: 29. toespraak; 32. korte tijds
duur; 33. kledingstuk v.e. monnik;
34. dieregeluid.
Oplossing 7/10:
1. bolero; 2. Eskimo; 3. indien; 4.
mortel; 5. tomaat; 6. anemie; 7.
kleine; 8. Italië; 9. leider.
(4 personen)
Dit hoofdgerecht is, wanneer u het bijvoorbeeld combineert met een fris
se salade, binnen een kwartier te bereiden. In plaats van spaghetti kunt u
natuurlijk elke andere deegsoort gebruiken, maar voor alle Italiaanse
deegsoorten geldt: kook ze beetgaar en vooral niet te slap!
Stukje boter, 1 teentje knoflook, 2,5 dl slagroom, 0,5 dl volle melk, 250 g gor
gonzolaversgemalen peper.
Smelt het stukje boter in een pan met dikke bodem, pel het teentje knof
look en fruit dit enkele minuten in zijn geheel in de boter. Laat de boter
hierbij echter niet donker kleuren.
Schenk de slagroom en melk bij het teentje knoflook en laat de knoflook
een minuut of drie in het room-melkmengsel trekken. Verbrokkel onder
tussen de gorgonzola.
Neem het teentje knoflook uit de room en voeg de stukjes kaas toe. Laat
de stukjes kaas op laag vuur al roerend smelten. Bestrooi de saus met
versgemalen peper en serveer de gorgonzola roomsaus bij de vers ge
kookte spaghetti.
JANNY VAN DER LEE
-0- axw)
rmsl
19 temperaturen
luchtdruk m millibaren
ersi. Opklaringen
nagel
w w warmtefront
H
hoge-drukgetxed
bewolking
«fQ» sneeuw
•V—r kou-'remt
L
iage-drukget>ed
'Cqen
55 onweer
windrchting
ver ptaatsmgsnchtrig
Een storing boven de Noordzee,
die vandaag buien bracht, trekt
naar het noorden weg. Een rand-
storing ervan komt snel dichter
bij en veroorzaakt vrijdag veel
bewolking en regen. Zaterdag
behoudt deze depressie haar
greep op het weer. Dan valt de
neerslag vooral uit buien.
Ook zondag kan er een bui val
len, maar het weer steekt gunstig
af tegen dat van de omliggende
dagen. Vanuit het zuiden en uit
het westen komen dan echter de
pressies dichterbij. In de eerste
helft van de komende week lig
gen beide dicht bij ons land. Een
blijvende weersverbetering zit er
dan ook niet in.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, medege
deeld door het KNMI, geldig
voor vrijdag en zaterdag:
Zuid-Scandinavië: Half tot
zwaar bewolkt en perioden met
regen. Middagtemperatuur 10-15
graden.
Britse Eilanden: Wisselvallig
en perioden met regen of buien.
Middagtemperatuur ongeveer 14
graden.
Benelux: Onbestendig en vrij
koel. Middagtemperatuur onge
veer 14 graden.
Frankrijk: Half tot zwaar be
wolkt en enkele buien. Middag
temperatuur van 14 graden in
Normandië tot 22 graden langs
de kust van de Middellandse zee.
Spanje, Portugal: Half tot
zwaar bewolkt en enkele buien.
Middagtemperatuur van 20 tot 25
Max.
Min.
'slag
Amsterdam
zwaar bew
14
12
8
De Bilt
14
12
12
Deelen
regenbui
13
12
14
Eelde
regenbui
14
11
10
Eindhoven
14
13
8
Den Helder
regenbui
13
12
11
Rotterdam
13
12
13
Twente
regenbui
14
12
4
Vlissingen
14
12
11
Zd. Limburg
regenbui
11
4
Aberdeen
half bew.
11
7
23
Athene
23
16
0
Barcelona
zwaar bew.
27
18
0
16
9
0.9
Budapest
24
13
0
Bordeaux
regenbui
20
13
10
Brussel
14
12
18
Dublin
regenbui
15
6
6
Frankfurt
15
Genève
regenbui
19
12
Helsinki
13
8
Innsbruck
17
8
0
Klagenfurt
motregen
17
9
0.4
Lissabon
onbewolkt
21
17
Locarno
18
14
15
Londen
licht bew.
16
9
16
Luxemburg
13
10
25
Madrid
half bew.
13
0
Malaga
half bew.
27
18
Malta
26
20
10
Moskou
onbewolkt
12
0
München
16
0
Nice
15
1
Oslo
13
8
6
Parijs
regenbui
14
11
9
Praag
18
0
Rome
licht bew.
16
0
Split
regen
23
17
10
Stockholm
half bew
14
6
0.7
Warschau
onbewolkt
19
0
Wenen
onbewolkt
19
11
0
10
Casablanca
half bew
16
0
Cyprus
onbewolkt
26
15
0
Istanbul
onbewolkt
20
9
0
Las Palmas
half bew.
0
Tel-Aviv
onbewolkt
27
16
0
Tunis
half bew.
22
17
6
graden, maar zaterdag
iet
noordwesten aanzienlijk koeler.
Alpengebied: Half
tot
zw
aar
bewolkt en vooral zaterdag
buien. Middagtemperatuur rond
17 graden.
Italië: Half tot zwaar bewolkt
en zaterdag vooral in het noor
den enkele buien. Middagtempe
ratuur van 20 graden in het noor
den tot 25 graden in het zuiden.
Kust van Joegoslavië en Grie
kenland: Wolkenvelden, ook af
en toe zon en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur rond
24 graden.
Duitsland: Veel bewolking en
perioden met regen. Middagtem
peratuur rond 15 graden, maar
zaterdag in het zuiden enkele
graden hoger.
Leiden
LUXOR (121239): 'Robocop', dag.
19.00 en 21.15 uur, za„ zo. en wo. ook
14.30 uur, 12 jr.
LIDO 1, 2, 3. 4 en STUDIO
(124130/133210): 'The Living Day
lights', dag. 14.30, 18.45 en 21 15 uur.
al.
'The untouchables', 16 jr.
'Beverly Hills cop II', al.
'Secret of my success', dag. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, al.
'Een maand later', dag. 19.00 en 21.15
uur, al.
'Who's that girl", dag. 14.30 uur, al.
TRIANON (123875): 'Working girls',
dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
REX (125414): 'Playpen', dag. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: 'Wellustig en on
verzadigbaar', vr. en za. 23.30 uur, 18
jr-
Bioscopen
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1, 2, 3, 4: 'Een maand later',
dag. 18.45 en 21.15 uur, za.. zo. en woe.
GREENWAY: '9'/: weeks',
21.15 uur, 16 jr.
'Opera do Malandro', do. en zo. 21.15
uur, 16 jr.
'Children of a lesser God', do. t/m zo.
19.00 uur, zo. ook 15.45 uur, ma. t/m
woe. 20.15 uur.
'De feestelijke revue van tekenfilm-
Kindervoorstelling- 'Troetelbeertjes
II', v
15.45 uur, al.
13.30, zo. ook 16.00 u
12
jr.
KIJKHUIS (142895):
t/m woe. 19.30 uur.
'A midsummer night's
'Werther', do.
'Beverly Hills cop II', dag. 18.45 en
21.30 uur, za., zo. en woe. ook 13.45
uur, zo. ook 16.00 uur, al.
Kindervoorstelling: 'Avontuur met
een staartje', za., zo. en woe. 14.00 uur,
zo. ook 16.15 uur, al.
Nachtvoorstelling: 'Beverly Hills Cop
II', za. 24.00 uur, 18 jr.
'Een schot in de roos', za. 24.00 uur, 18
'My beautiful Laundrette', r
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
City 1: 'Predator, do. t/m zo. en woe.
14.45, 19.00 en 21.15 uur, ma. en di.
19.00 en 21.15 uur.
City 2: 'The living daylights', do., vr.
en za. 21.15 uur.
City 2: 'Children of a lesser God', do.
en vr. 14.45 en 19.00 uur, za. 19.00 uur,
zo. 14.45,19.00 en 21.15 uur, ma., di. en
woe. 19.00 en 21.15 uur.
Kindervoorstelling: 'Overvallers in
de dierentuin', za. en woe. 14.45 uur.
Noordwijk
(voor reserveringen 01719-12800)
Geen opgave ontvangen!
8 oktober 1987
- Voor de arrondissements-
bank-rechtsbank te 's-Hage stond
gisteren een visscher terecht uit
Leiden, die onder de gemeente
Oegstgeest getracht had, in veree
nig ing met één of meer personen,
eene vastgemeerd liggende visch-
kaar, 250 pond paling bevatten
de, van hare ligplaats los te ma
ken en mede te voeren. Op heeter-
daad betrapt door den eigenaar
van den kaar en twee zijner
knechts liet hij den buit en zijne
roeiboot achter, waardoor het
natuurlijk makkelijker werd den
dader te vinden. Verschillende
getuigen herkenden hem als den
persoon, die zich in de roeiboot
had bevonden en dien zij ver
schillende uren - juist de tijdstip
pen, waartusschen de diefstal
plaats had - in de stad Leiden
hadden aangetroffen. Een van
hen, een soldaat op post, die hem
om halfelf des avonds in het
plantsoen had gezien, verklaar
de bovendien nog dat beklaagde
hem later had trachten om te koo-
pen om eene andere verklaring
voor de rechtbank af te leggen,
dan hij voor den rechter van in
structie had gegeven. Tegenover
al deze pertinente verklaringen
stelde beklaagde eene even hard
nekkige ontkentenis. Mr. baron
De Vos Van Steenwijk, subst.-of-
ficier van justitie, achtte be-
klaagdes schuld wettig en over
tuigend bewezen en vorderde -
vooral met het oog op het ongun
stig verleden van den beklaagde,
die reeds verschillende vonnissen
(o.a. voor stroopen 9-maal) ach
ter den rug heeft - eene gevange
nisstraf van zes maanden. De
uitspraak is bepaald op a.s. Don
derdag.
- Het aardige boekwinkeltje
van Plantijn op het 17de-eeuw-
sche marktplein te Amsterdam is
door een bewoner van Oosterbeek
aangekocht om in den tuin van
zijne buitenplaats te prijken.
Vijftig jaar geleden:
- V/ARMOND.
INBRAAK IN 'T GROOT.
- Des nachts is in deze gemeente
op niet minder dan 7 plaatsen in
gebroken. De dieven hebben eerst
een bezoek gebracht aan een vier
tal aan de meren gelegen wonin
gen in het dorp. Bij een ingesteld
onderzoek is gebleken, dat behal
ve een bedrag aan geld ook gou
den en zilveren voorwerpen wor
den vermist. Een uitgebreid poli
tieonderzoek wordt ingesteld.
LEIDSCH DAGBLAD - ALPHENS fö DAGBLAD-
HOOFDKANTOOR
Singel 1. Leiden 071-144£
teur: G Koopman.
Adjunct-directeur N Quakerna,
REGIOKANTOREN
nastraat 19, 2405 CG
Alphen a/d Rijn. 01720-93961
POSTADRESSEN
Postbus 54. 2300 AB Leiden
Postbus 83. 2400 AB Alphen a/d Ri|n
TELEFAX
eiden 071-143480
Alphen 01720-73933
ABONNEESERVICE
iwe abonnementen, wijzigingen, t
ADVERTENTIES
(behalve Sleuteltjes) ma
i. 01729-9383
Stad: H G van der Post, 071-893252
Regio Leiden: M de Graafl, 071-414797.
Duin- en bollenstreek:
H I J. Veldhuizen. 01720-43360
Alphen. J P A Preenen. 071-893819
Bin /Buitenl./Econ.: W. Fortuyn
Sport A. van Kaam. 071-313083
Features/Extra: W. Schrama
Foto-red. W Dijkman. 01720-20&18
Kunst, radio, t v.: P C.Rosier
Geestelijk leven: S.J. de Groot
ABONNEMENTEN
per maand, aan huis bezorgd 23,25
per post (binnenland)33,65
(maandabonnement alleen mogelijk
200,00
262,40
386,90
per post (buitenland)
per halt jaar, aan huls bezorgd
per post (binnenland)
per jaar. aan huis bezorgd
per post (binnenland)
losse nummers (alle dagen)
Prijzen incl. 0% b.t.w.
len bij v
-. Damiate Holding BV te Haarlem.
Gemiddelde oplage per dag 50.200 ex.
KABELKRANT
Redactie 071-144941
Advertenties 071-121942. ot 071-144941
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis
behalve van dinsdag 13.00 tot
woensdag 13.00 uur (Diaconesse-
huis) en van vrijdag 13.00 tot zater
dag 13.00 uur (Elisabeth Zieken
huis)
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en 18.30-
19.30 uur. Afdeling intensieve zorg
10.30-11 00 uur en 19 00-19 30 uur en
na overleg
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en
na overleg
Jongerenafdeling 16.00-17 00 uur
Ziekenhuizen
St Elisabeth Ziekenhuis (tel 071
899250): volwassenen 14.00-14.45
uur en 18.30 19.30 uur. Klasse afd
11.15-12.00 uur. 14.00-14.45 uur
18.30-19 30 uur
Kraamafdeling. gynaecologie
15.00-15.45 uur en 18.30-19.30 uur.
alleen voor vaders bovendien van
19.30-21.00 i
i 18.30-19 30 L
Afdeling
14 00-^4
Intensie'
uur en 19 00-19 30
Sportblessures maandag
20.30 uur
CCU(hartbewaking)
en 19 00 19 30 uur
erpleging 14 00-14 30
Academisch ziekenhuis: (tel 071 -
269111alle patiënten (behalve kin
deren): 14.15-15 00 uur en 18 30-
19.30 uur
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde: 18.00-19 00 uur
Prematurenafdeling: in overleg
doorlopend be2oek mogelijk
Ernstige patiënten wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale Kaarten woraen ver
strekt
Kinderafdelingen voor ouders van
opgenomen kinderen is er een rui
me bezoek mogelijkheid in overleg
met de hoofdverpleegkundige
Voor andere bezoekers gelden de
volgende tijden Keel-, neus- en oor
heelkunde en neurologie 1'4.15-
15.00 uur en 18.30-19 30 uur. oog
heelkunde en heelkunde 14.15-
15.00 uur en 18.30-19.00 uur
Kinderkliniek zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen: 15.15-
17 00 uur; babyzaal en boxenafde
ling volgens afspraak met de
hoofdverpleegkundige
Rijnoórd (tel. 01720-92244): 14.30-
15.15 uur en 18.30-19.00 uur. Extra
voor bezoek hartbewaking; 11.00-
11-30 uur.
Extra bezoek vaders op kraamafde
ling: 19.30-20.30 uur
Kinderafdeling: 14.30-15.30 uur, al
leen voor ouders 14.30-18.30 uur
het personeel van de
arbeidsbureaus is in
staking sesaan,
excellentie
M KE5 itormFÉ MAAK 6E-
•SPEELt? MEI" PE <SePA?HTÊ
PATlAlKA W£ öMTgöuW
ZOi\ ZVN,
i$AA£r
maarzin PIE ea/EN -
PIEN IM V/eKWACHTlNÖ
1$ VANeeu KiNf...
O