Nordmarka: 2.500 km loipes
Even warm draaien
in Duitse Willingen
Ook in de
wintersport
meer vraag
naar luxe
appartement
DONDERDAG 1 OKTOBER 1987
PAGINA 11
WINTERSPORT
Lange rijen bij de lift op de Hoppernkopf in het Westduitse Willingen.
Een ideale stek voor even warmlopen. (foto gpdi
De Belg waarmee ik een ankertje
deel in de sleeplift is aan het
warm draaien. Hij gaat
binnenkort een paar weken
wintersporten in Zwitserland en
is nu een weekendje naar
Willingen gekomen om zich voor
te bereiden op die vakantie. Even
het gevoel weer te pakken
krijgen en de spieren alvast laten
wennen aan de conditieslag die
hen te wachten staat, zo vertelt
hij in sappig Vlaams.
Ook een Nederlands echtpaar dat
met langlauflatten in de hand
geamuseerd staat toe te kijken
bij de oefenweide waar de
beginnende alpineskiërs onzeker
hun eerste afdaling maken, is er
een paar dagen tussenuit
gebroken om zich te vermaken in
de sneeuw.
door
Mirjam van Kassei
Dit drietal maakt deel uit van de
grote groep Nederlanders en Bel
gen die, zodra er sneeuw ligt, even
de grens over wipt om een week
einde, of zelfs maar één dagje, in
het Duitse Sauerland te gaan
skiën. En dat kan ook makkelijk,
want de pistes en loipes van Willin
gen zijn vanuit het hartje van Ne
derland met de auto in een paar
uur te bereiken. Zo'n kort uitstapje
is overigens niet alleen voor auto
bezitters weggelegd, want ook de
NS kan de skiliefhebber afzetten in
het centrum van dat dorp.
Hoe belangrijk het toerisme is
voor Willingen, blijkt uit het enor
me aantal hotels en pensions. De
prijzen die zij hun gasten in reke
ning brengen, zijn alleszins rede
lijk. Voor vier a vijf tientjes kom je
er heel aardig onder dak in een
middenklasse hotel, terwijl de
overnachtingsprijs in een pension
rond de vijfentwintig gulden
schommelt. Eetgelegenheden hoef
je er evenmin met een lantaarntje
te zoeken, maar uitgaansmogelijk
heden zijn minder dik gezaaid.
Voorts biedt Willingen zijn winter-
gasten, naast de skipistes en loipes,
faciliteiten voor onder meer zwem
men, tennis, schaatsen en paardrij
den.
En dan het skigebied. Willingen
(Upland) is gelegen op 580 meter
hoogte. De top van de hoogte berg,
de Ettelsberg. reikt achthonderd
meter boven de zeespiegel. Lang
laufers kunnen in de beboste om
geving op dertig kilometer loipe
uit de voeten. De skigebieden rond
het dorp tellen een stoeltjeslift. ze
ven sleepliften en twee oefenliften.
Voor een wintersportgebied zo
dicht bij huis, zijn deze mogelijk
heden lang niet slecht. Er zit echter
een addertje onder het gras.
Sauerland ideaal voor
een kort ski-uitstapje
Dertig kilometer loipes dicht in de buurt. In de bossen rondom Willingen. (foto gpdi
D,e skimogelijkheden concentre
ren zich niet in een aaneengesloten
gebied, maar op drie verschillende
bergen, die het de gemiddelde
skiër niet al te lastig maken. Het
dichtst bij het dorp zijn de tien af
dalingskilometers, ontsloten door
een stoeltjeslift en vijf sleepliften,
van de Ettelsberg te vinden.
Als de zon schijnt, profiteren de
skiërs op de Ettelsberg daar het
meest van, maar dat heeft ook een
nadeel. Sauerland is geen Oosten
rijk of Zwitserland waar je, als je 's
winters maar hoog genoeg gaat, al
tijd wel een flinke laag sneeuw
vindt. Een paar dagen zon kunnen
het besneeuwde jasje van de Et
telsberg zo aantasten, dat de ski
pret behoorlijk gereduceerd wordt.
In dat geval heb je de mogelijk
heid uit te wijken naar de piste op
de Hoppernkopf of naar die van
Ritzhagen, onderling verbonden
via een mooie skiroute door het
bos. Deze gebiedjes, die vanaf de
Ettelsberg niet op ski's te bereiken
zijn. vangen wat minder zon en dus
houdt de sneeuw het er langer uit.
Zij tellen echter slechts twee lange
re en een korte sleeplift en dat
leidt, met name in de weekenden,
vaak tot lange rijen. De knipkaart
die gekocht werd op de Ettelsberg,
is voor deze liften niet te gebrui
ken.
De afstand van de twee laatstge
noemde liften naar het dorp is wel
te voet te overbruggen, maar ver
moeid na een dag skiën is die tip
pel van dik tien minuten, met ski's
over je schouder en skischoenen
aan. minder aangenaam. Hoewel
Willingen helemaal ingesteld is op
wintersportgasten, heeft het dorp
geen busje dat voor skiërs een pen
deldienst tussen de verschillende
hotels en de liften onderhoudt. Als
je het treft, is de hotelier bereid dit
gemis te compenseren.
Ski's en schoenen kunnen in het
dorp en bij de Ritzhagenlift wor
den gehuurd. Wie over eigen spul
len beschikt, doet er goed aan die
mee te nemen. Het huren is niet
echt goedkoop (ongeveer 22 gul
den voor een complete set per dag)
en de zorgvuldigheid bij het afstel
len en de kwaliteit van het mate
riaal laat nog wel eens wat te wen
sen over.
Er zijn dus nog wel enkele zaken
voor verbetering vatbaar, maar
daar staan vele positieve zaken te
genover, waarvan de ligging ten
opzichte van Nederland wel de be
langrijkste is. Die paar minpuntjes
hoeven geen enkele wintersport-
liefhebber er van te weerhouden
om voor een kort ski-uitstapje af te
reizen naar Willingen.
KIRCHBERG - Het appartement
in Kirchberg is ■ruim. maar voor
al warm aangekleed. Aan de
royale entrée. waaraan een an
tieke dekenkist fleur geeft, gren
zen de badkamer met douche en
ligbad, twee slaapkamers en de
met antiek aangeklede woon-eet-
kamer.
Tegenover de beschilderde ou
de hoerenkast, staat de zitbank,
waarvan twee bedden kunnen
worden gemaakt. Er is vanuit het
kamerraam een mooie doorkijk
op de besneeuwde Alpenweiden
van het Tiroolse Kirchberg.
door
Wim Breedveld
Middenin de woonkamer staat
de grote Tiroolse kamin (de twee
meter hoge en bont betegelde ka
chel/oven), die in feite de schei
ding vormt met de goed geoutil
leerde keuken/eethoek.
De slaapkamers overtreffen de
verwachtingen. Er staat echt een
hemelbed in. En vanaf het donker
beschilderde baldakijn kijken
twee schalkse roze engeltjes neer
op de rustende skiërs.
En dan besef je, dat als je in
een royale bui ooit je gelieven
naar zo'n onderkomen hebt ge
voerd, er moeilijk een weg terug
is naar de kille pensionkamer of
de onpersoonlijke hotelruimte.
Temeer als na een week de balans
wordt opgemaakt en de hogere
woonkosten kunnen worden weg-
geschrapt tegen de lagere ver
blijfskosten.
Het (luxe) appartement in de
wintersport is in opmars. Hotels
en de eenvoudige kamer inprivë-
pensions verliezen terrein. Her
man Fercher, VVV directeur in
Kirchberg: "Van de 8500 bedden,
die Kirchberg in de winter heeft
te bieden, staan er nu al bijna
3000 in de betere appartementen.
Vooral Nederlanders tonen daar
voor grote belangstelling.
Comfort
Inter home-directeur Ruud van
Dijk bevestigt de groeiende
markt, die hij mede verklaart uit
een toenemende behoefte aan
comfort.
"Het liefst zouden de mensen
hun eigen comfortabele huishou
den naar hun wintersportplaats
willen verhuizen. Ze nemen geen
genoegen meer met de eenvoudi
ge kamer van de privé-verhuur-
der. Dat komt ook, omdat winter
sport veelal in familieverband of
met vriendenclubs wordt bedre
ven. De mensen willen gezellig en
als het kan ook comfortabel bij el
kaar zitten."
Interhome is de Zwitserse orga
nisatie. die in 1963 vanuit Zurich
begon met de verhuur van de
vaak luxueuze tweede huisjes
van landgenoten aan derden.
Verhuur van met spaargeld ge
bouwde tweede huisjes is altijd
in zwang geweest. Het was de
manier om wat terug te verdie
nen van de in het luxueuze vrije-
tijds-object gestoken Zwitserse
franken.
De appartementen zijn echter
niet louter gebouwd op de waar
devastheid van dë Zwitserse
frank. Ook de Nederlandse gul
den en de Duitse mark bleken
goed te zijn als fundament voor
een luxe-onderk.nmen in de ber
gen
Des te verder de eigenaren ech
ter van hun vakantiehuis woon
den, des te moeilijker bleek het
beheer, onderhoud en toezicht.
Doorgaans werd daarvoor een
plaatselijke tussenpersoon in de
arm genomen, die zorgde voor de
schoonmaak, het wasgoed, de
sleutel en het toezicht.
Interhome is in feite de profes
sionalisering van de toevallige
beheerder ter plaatse. Deze naam
was echter in 1963 nog niet aan
de orde, want de toen nog lande
lijke organisatie werkte onder de
naam Swiss Chalets.
Zuinigheid
Die chalets waren doorgaans
ook te vinden in de mooiere delen
van de Alpen-dorpen, veelal vlak
bij bos of alpenweide. En op de
inrichting hadden de eigenaren
doorgaans geen sporen van zui
nigheid achter gelaten.
Vanaf 1966 werd gewerkt on
der de naam Interhome om daar
mee tevens het internationale ka
rakter van de organisatie aan te
geven. De verkoopkantoren wa
ren in Londen. Frankfurt. Parijs
en Brussel en in ons land in Am
stelveen.
Ruud van Dijk: "Jarenlang
hebben wij de kar getrokken van
uit Amstelveen. Tot 1979 waren
we de grootste Interhome-vesti-
ging in het buitenland. Pas toen
zijn de andere landen met de gro
tere afzetgebieden ons voorbij ge
gaan."
Inmiddels beschikt Interhome
over 17.000 appartement-eenhe
den voor de zomer en 10.000 een
heden voor in de winter, wanneer
per week 50.000 mensen aan een
goed en betaalbaar onderdak ge
holpen worden.
- Voor iedereen betaalbaar
Ruud van Dijk: "Dat is altijd
zo moeilijk te zeggen. Wij zouden
het betere publiek aantrekken.
We zijn prijzig, maar dat is aan
de kwaliteit van de huizen ook
wel af te zien, hoor je veel zeggen.
Ik denk, dat de mensen gewoon
rekenen. Iets meer betalen voor
de verblijfsruimte betekent door
gaans dat je een stuk goedkoper
uit bent in de bijkomende kosten
van eten en drinken. Wie op een
klein kamertje zit en daar geen
contact kan onderhouden met
tochtgenoten, zal meer de bar of
het restaurant opzoeken. De aan
wezigheid van kookgelegenheid
en eigen keuken maakt het ap
partement net zo betaalbaar als
de pensionkamer, die elke avond
noopt om uit eten te gaan".
Onafhankelijkheid
Volgens de VVV-directeur in
Kirchberg, het Tiroolse dorp
waar zoveel Nederlanders een
appartement hebben gekocht in
de tijd, dat dit nog mogelijk was.
heeft de verschuiving niet louter
een materiële achtergrond: "Er
valt een steeds grotere hang naar
vrijheid en onafhankelijkheid te
constateren onder de wintergas-
ten. Geen opgelegde etenstijden,
geen aanpassing aan hotelge-
bruiken. Je bent met de groep, of
dat nu familie is. een koppel be
vriende echtparen of een groep
jongeren, helemaal op jezelf
Voor die vrijheid en zelfstandig
heid hebben veel mensen een
paar centen meer over. We zien
ook steeds meer, dat kamerver
huurders enkele kamers bij el
kaar trekken en die als apparte
ment gaan verhuren".
Ook Ruud van Dijk denkt dat
de behoefte aan individualiteit
een grote rol speelt bij de groeien
de keuze voor appartementen.
Naast Interhome opereert ook de
organisatie Vrij Uit op deze
markt, maar die heeft zich toch
meer toegelegd op de verhuur
van appartementen en bunga
lowparken, die door institutione
le beleggers zijn gefinancierd.
Die hebben vaak ook ter plekke
een eigen man in het park. Het
toezicht is geconcentreerd. Inter
home heeft ook mensen in de ge
bieden, die zorgen voor toezicht
en de contacten over de verspreid
liggende huizen. Hun toezichts-
kosten liggen daarom ook hoger.
Interhome heeft zich helemaal
gespecialiseerd in de privé-hui-
zen, verdeeld in top- en vip-klas
se, waarmee vorig jaar een omzet
werd gehaald van 201 miljoen
Zwitserse franken door 506.690
gasten gemiddeld elf nachten on
der te brengen. Frankrijk (45%)
en Zwitserland (25%) herbergen
de meeste gasten, gevolgd door
Spanje (15%), Italië (11%) en
Oostenrijk (4%) voor zomer en
winter.
Klachten?
- Hoe staat het met de klachten?
Ruud van Dijk: "In de winter
hebben we echt 0,0 klachten Ken
nelijk is de wintervakantiegan
ger een ander type. Die is tevre
den als hij zich sportief kan uitle
ven. Het ligt anders in de zomer,
wanneer het weer slecht is. We
krijgen nog wel eens een klacht
vanuit Bretagne. Daar hebben
we mooie, rustige huizen, die wat
afgelegen liggen. Dat is heerlijk,
als je je overdag in het mooie
weer kunt vermaken. Maar als
het regent en je bent dan aange
wezen op dat rustiek gelegen
boerderijtje met het weinige com
fort waaraan de Fransman ge
wend is, dan kan dat wel eens te
genvallen."
Een zorgvuldige keuring van
het appartement vooraf moet er
voor zorgen, dat er geen klachten
komen in de winter. Daarvoor
zorgen de inkopers.
De verhuurders vangen na
tuurlijk veel meer, wanneer ze
rechtstreeks hun klanten benade-
'Dat doen ze niet over het alge
meen. Alleen in Oostenrijk wil
dat nog wel eens gebeuren. Ze
klagen over het percentage, dat
wij voor onze bemiddeling vra
gen en dat een normaal percenta
ge is, dat ook grote reisorganisa
ties voor hun bemiddeling vra
gen. De eigenaren sluiten met ons
contracten af voor 1,2 of 3 jaar.
De meeste contracten lopen over
twee jaar en worden geregeld
verlengd. De mensen zijn van een
hoop rompslomp af en profiteren
van een wijd vertakt verkoopnet.
Ze bepalen zelf de huurprijs die
ze willen ontvangen en daar bo
venop komt ons percentage"
Skiën voor Noren manier van leven
OSLO (GPD) - Dc
Holmenkollen in Noorwegen
heeft voor skiliefhebbers iets
bijzonders: het is een soort
bedevaartsplaats. Alsof het
daar allemaal is begonnen.
Misschien komt het wel door
het kleine skimuseumpje dat
jarenlang in de befaamde
skischans was gehuisvest en
waar je steeds weer
binnenloopt als je toevallig
toch in Oslo bent.
door
Gerard Dielessen
In 1983 werd een nieuw museum
geopend, gebouwd in een rots
naast de schans, met een dak van
glas waardoor de top van de be
sneeuwde schans zich scherp afte
kent tegen de blauwe hemel. Het
nieuwe museum is een geschenk
van de stad aan de toen honderdja
rige skivereniging. Voor het mu
seum waakt het standbeeld van de
Noorse poolreiziger Fridtjof Nan-
sen over de Holmenkollen.
Bovenop de schans heb je een in
drukwekkend uitzicht over de
hoofdstad van Noorwegen, een
paar honderd meter lager. Als skiër
richt je je blik toch liever naar het
noorden: besneeuwde toppen en
witte bossen. Daar beneden skiede
Sondre Norheim in 1868 van Mor-
gedal naar Christiania (Oslo) om er
mee te doen aan een skiwedstrijd.
Met nieuw ontwikkelde bindingen
- behalve een band om zijn voet
bond Norheim er ook een om zijn
hak - versloeg hij iedereen. Ook
zijn ski's waren nieuw: in het mid
den had hij zijn latten smaller ge
maakt dan aan de uiteinden. Deze
techniek wordt nog steeds toege
past. Verbaasde mensen zagen
hem destijds de hellingen afsuizen.
Het 'moderne skitijdperk' was be
gonnen.
Daarboven heb je ook uitzicht op
de Nordmarka, Oslo's unieke lang-
laufgebied. Elk jaar zet de skiver
eniging meer dan 2.500 kilometer
gemarkeerde routes uit door het
gebied, waarvan meer dan 200 kilo
meter 's avonds is verlicht. Het ge
bied telt tientallen hutten, waar je
kan overnachten, een warme kop
chocolademelk kan drinken of ge
woon even wat op krachten kan
komen na een flinke afstand te
hebben afgelegd. De hutten zijn zo
gebouwd datje nooit meer dan vijf
kilometer van zo'n hut verwijderd
bent.
Manier van leven
Wanda Wideroe van de 'Forenin-
gen til ski-idrettens fremme' is best
trots op de faciliteiten van haar
vereniging: een imposant skige
bied, speciale wedstrijdtrajecten,
een museum, een springschans,
skihutten (met sauna en douches),
routes voor blinden, hellingen en
liften voor afdalingskiërs, 1400 vrij
willigers etc. En dat allemaal gesi
tueerd in een mooie natuur heel
dicht bij een grote stad.
"Skiën is voor ons een manier
van leven", zegt ze. ,,Je wordt hier.
bij wijze van spreken, met ski's aan
geboren. Als Noren vakantie heb
ben of gewoon vrij zijn gaan ze bij
na altijd de bergen in. 's Winters op
In Nordmarka 2.500 km loipes met wegwijzers: 'Je kunt er beter de weg vinden dan in Oslo'.
de nieuwe afdalingen en liften over
een jaar of twee klaar zijn kun je
toch een behoorlijk rondje skiën"
Jaarlijks bezoeken meer dan honderdduizend personen het kleine ski
museum naast de Holmenkollen springschans. Met daarin een speciale
afdeling gewijd aan de ski-activiteiten van het Noors koningshuis. Ko
ning Olav neemt er zijn bezoekers geregeld mee naar toe. Onder meer om
ski's te zien uit het jaar 600. En latten van niet minder dan 3.74 meter, de
langste ski's ter wereld. (foto gpdi
de ski's natuurlijk. Het unieke van
Oslo is dat we dichtbij de stad een
heel groot natuurgebied hebben
waar je uitstekend kan skiën. Van
uit het centrum van de stad ben je
met de tram in nog geen half uur
bij het skicentrum Skistua waar al
le routes beginnen"
De meest geliefde route gaat
naar Kikut, op ongeveer vijftien ki
lometer van Skistua. Er zijn heel
veel mogelijkheden om deze druk-
tste hut in de Nordmarka te berei
ken. Omdat wij vroeg op pad gaan
nemen we het meest voor de hand
liggende traject. Door bossen, over
bergen en door dalen ski ik samen
met mijn gids Per Brodal van de
VW Oslo naar Kikut. Overal in het
bos staan rode en blauwe richting
bordjes met het aantal nog af te
leggen kilometers naar een bepaal
de plaats. Een kaart is niet nodig.
"Soms denk ik weieens dat de je in
de Nordmarka beter de weg kan
vinden dan in Oslo zelf', zegt Bro
dal.
Onderweg vertelt Brodal dat de
gemeente Oslo in samenwerking
met de skivereniging het afda
lingsskiën populairder wil maken
door een aantal heuvels via liften
met elkaar verbinden.
"De afdalingen zijn, door
de bergen die niet hoger zijn dan
zo'n zeshonderd meter, natuurlijk
niet te vergelijken met de midden-
europese berggebieden. Maar als
Enthousiast
Afdalingsskiërs kunnen toch
maar beter niet naar Oslo gaan. Of
ze moeten eens kennis willen ma
ken met een pure sport. Want van
'Langren', zoals het daar wordt ge
noemd, in de Nordmarka wordt
zelfs een alpineskiër enthousiast.
"Langlauf is genieten van de na
tuur. Hier kun je de gezondheid
ruiken", roept Brodal enthousiast
tijdens een korte, maar hevige af
daling door de bossen.
Na twee uur skiën bereiken we
Kikut. Simpel vertaald: Kijk-uit
Een toepasselijke naam voor een
ontmoetingsplaats waar je veel be
kenden tegenkomt. Dampende
chocolade, een broodje, een droog
shirt en nog een kopje koffie. Te
rug nemen we een andere route.
Langs de Normannskapel. Een
klein kerkje midden in het bos
waar op zondag diensten worden
gehouden voor mensen die graag
willen skiën, maar toch ook naar
de kerk willen.
Het is maar goed dat we zo vroeg
op pad zijn gegaan. Want de
stroom skiërs richting Kikut groeit
met de minuut.
"Van eind januari tpt april is het
lekker weer. Voor die tijd is het te
koud. Veel mensen nemen vanuit
Oslo de trein naar het plaatsje Stry-
ken, ongeveer zestig kilometer
naar het noorden. Dan ski je met
de zon in je gezicht moeiteloos
naar het zuiden. Er zijn mensen die
dat in één dag doen. Maar je kan
ook overnachten in Kikut", zegt
Brodal.
Vooral in de weekeinden is de
Nordmarka vol. Het is zelfs niet
uitgesloten Koning Olav tegen te
komen. Geregeld bindt hij de ski's
onder. Ooit deed hij mee aan
schansspringenwedstrijden, maar
daaraan waagt de oude koning zich
niet meer.
