'Ze vergokken zó twee, drie meier'
Van eiiendige jeugd
naar 'Glory Days'
In de greep van de bandiet zonder armen
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1987
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-144941, toestel 242
PAGINA VOOR JONGEREN
Bruce Springsteen
Boek over Bruce Springsteen
Het enorme succes van de elpee
'Born in the USA' is voor de
Amerikaanse popjournalist Da
ve Marsh de reden geweest om
een tweede boek aan Bruce
Springsteen te wijden, getiteld
'Glory Days'. Deze biografie is
een vervolg op het in 1979 van
zijn hand verschenen [Born to
Run: The Bruce Springsteen
Story'.
De jaren 1985 en 1986 waren
echte topjaren voor Bruce
Springsteen. Voor die tijd werd
'the Boss' al wel erkend als een
groot talent, maar zijn muziek
was bij 'de massa' nog niet echt
populair.
Het verschijnen van de elpee
'Born in the USA', in 1984, bracht
daar verandering in. Er ontstond
een ware 'Bruce-manie'. De
'Born in the USA'-toernee duur
de meer dan een jaar: het totale
toeschouwersaantal bedroeg zes
miljoen, de opbrengst van de
kaartverkoop was ongeveer hon
derd miljoen dollar. De gelijkna
mige elpee stond 53 weken in de
Amerikaanse top vijf. Over de
hele wereld werden meer dan
twaalf miljoen exemplaren van
de plaat verkocht.
Dagdromer
Wié was Bruce Springsteen in
de maanden en jaren voor hij
zo n opvallend succesvol mens
werd? Dat is de-vraag die Dave
Marsh aan het begin van zijn
boek stelt.
Als zoon van Douglas en Adèle
Springsteen werd hij geboren in
het onbetekenende plaatsje
Freehold in Noord-Amerika. Hij
groeide op in een niet echt arm
arbeidersgezin: Bruce en zijn
twee zusjes kregen wat ze nodig
hadden maar kenden geen echte
-luxe. Marsh noemt evenwel de
jeugd van Bruce Springsteen 'el
lendig en buitenissig'. Waarom
precies is mij niet helemaal dui
delijk.
Bruce was nou niet echt wal je
noemt een populaire jongen. Hij
zat veel op zijn kamer gitaar te
spelen en stond bekend als een
enorme dagdromer.
Na het afbreken van zijn
schoolopleiding besloot Bruce
muzikant te worden. ("Ik ben
gaan Spelen omdat ik erbij wilde
horen") Samen met zijn boezem
vriend Miami Steve van Zandt
(later bekend als Little Steven)
richtte hij in 1975 de E Street
Band op.
Rock 'n roll was (en is) voor
Bruce Springsteen een uiterst se
rieuze zaak. 'Geloof in jezelf en
de wereld zal er beter van vvor-
den' is zijn motto. 'De inhoud
van muziek is het belangrijkst,
de vorm waarin die gegoten
wordt niet'. Deze opvatting ty
peert het verschil tussen hem en
andere rocksterren. Vergeleken
met iemand als Mick Jagger is
Bruce Springsteen eigenlijk vrij
behoudend. Muziek maken is ge
woon zijn werk en dat wil hij zo
goed mogelijk doen.
Verkiezingscampag
ne
'Glory Days' gaat ook vooral
over de muziek van Bruce
Springsteen. Zeer uitvoerig doet
Dave Marsh uit de doeken hoe de
elpee 'Born in the USA' werd ge
maakt en hoe de concerten van
zijn wereldtoernee verliepen. De
zeer gedetailleerde beschrijving
hiervan maakt deze dikke pil op
veel plaatsen nogal langdradig.
De stukken die gaan over de
jeugd, de politieke idealen en het
privéleven van Bruce zijn veel
aardiger om te lezen, maar vor
men de minderheid van het
boek. Bijvoorbeeld het verhaal
over president Reagan die de
hulp van Bruce Springsteen wil
inroepen bij zijn (her)verkie-
zingscampagne, om zo meer
stemmen van jeugdige kiezers te
krijgen. Het plan mislukt, als re
actie levert Bruce tijdens concer
ten juist kritiek op het beleid van
Reagan.
Meer van dit soort verhalen
hadden 'Glory Days' veel interes
santer gemaakt. Van dit boek.
dat maar liefst 438 pagina's telt.
had verder best wat af gekund
Het schrappen van een heleboel
gegevens over elpee en toernee
zou 'Glory Days' een stuk lees
baarder hebben gemaakt.
ERNA STRAATSJVIA
'Glory Days', do geautoriseerde bio
grafie van Bruce Sprongsteen, door
Dave Marsh. Vertaling: Bert Coltol
Uitgever: Luitingh. Utrecht. Prijs I
34.90.
De fruitautomaat mag
zich verheugen in een toe
nemende populariteit van
de jeugd. Het apparaat
werd vroeger wel de een
armige bandiet werd ge
noemd, omdat het toen
nog mechanisch was en
daarom een grote handle
aan de zijkant had. Hoe
wel dat is veranderd, is de
jackpot nog steeds een
bandiet. Hij maakt je snel
een stuk armer. Tegen
woordig is het eerder een
'bandiet zonder armen', je
hoeft immers alleen maar
een knop in te drukken.
door
Lucas van der Erve
Het speelautomatenbesluit van 1
december 1986 staat toe dat je
met fruitautomaten geld mag
winnen. Voor die tijd werd ook
wel uitbetaald, maar dan onder
de toonbank, illegaal dus. De be
doeling van de wetswijziging
was meer zicht te krijgen op de
winsten die de verhurende ex
ploitant en de hurende midden
stander met een dergelijk appa
raat maken. Een 'bijkomstig'
voordeel was de hoeveelheid
geld die daarmee in de vorm van
kansspelbelasting in de schat
kist van de overheid vloeit.
De aantrekkingskracht van de
gokmachine is er niet kleiner op
geworden. In bijna elke snack
bar. café of koffiehuis vind je
fruitmachines. En of je nu acht
bent of achtentachtig, iedereen
mag op zo'n apparaat spelen. Al
leen in de zogenaamde amuse
mentshallen, volgezet met video-
flipper- en gokspelletjes, mag
dat niet. Wil je daar achter de
fruitmachine staan, dan moet je
minstens zestien zijn. Voor de in
voering van het speelautomaten-
besluit was de minimumleeftijd
voor gokkasten achttien jaar.
Amusementshal
Aan de toegangseis van een
speelhal wordt niet altijd zo
streng de hand gehouden, zo
blijkt uit de aanwezigheid van
vier jongens achter een gokauto
maat in een Noordwijkse amuse
mentshal. Tenminste één is de
zestien nog niet gepasseerd.
Rob (19) is de oudste van de
groep en zichtbaar de leider. Hij
speelt, de anderen kijken toe. "Ik
speel alleen in het weekeinde",
zegt Rob. De rest van de week zit
hij in dienst. "Op zo'n dag speel
ik drie uur. Niet achter elkaar,
want tussendoor ga ik bijvoor
beeld even naar de snackbar. Ik
neem honderd gulden mee. Ik
denk dat ik veertig procent winst
maak en zestig procent verlies".
Het meeste dat Rob in eén keer
ooit gewonnen heeft is 150 gul
den. Vandaag heeft hij 75 gulden
verloren. Toch blijft hij doorgaan
met spelen. "Ik ben verslaafd aan
gokka^i", lacht hij. "Hel gaat óm
Ak «jaar ben (e...Z(W ie me
willen helpen mei- hef kloppet?
van fe kleden dat is fc zwaar
voofflie en in hebHttfi...
Jeugdige gokker over spelen met fruitmachines: 'Het gaat om de kick veel geld te kunnen verdienen'.
de kick een hoop geld te kunnen
verdienen".
Harry (15) denkt dat hij onge
veer tien procent winst maakt.
"Mijn moeder heeft het geld dat
ik heb verdiend op de bank ge
zet", klaagt hij. "Anders stond ik
hier wel te spelen" Aan de gok-
machines geeft hij niet zo veel
geld uit, "want ik krijg niet zo
veel zakgeld".
Patrick is 15 jaar oud en zit in
derde klas van het Leeuwen
horst College in Noordwijk.
"Vandaag heb ik 75 gulden ge
weer kwijt". Na schooltijd ver
dient hij wat bij in een restau
rant. "Ik verdien daar 160 gulden
per weck. Daarvan hou ik twee
gelen (50 gulden, red.) apart, om
op zaterdagavond uit te kunnen
gaan. Aan gokken geef ik onge
veer 75 gulden per week uit".
Piet (14). een mavo-leerling uit
Noordwijk: "Ik ging vandaag
met vijf gulden van huis en won
310 gulden. Jammer genoeg was
ik dat geld wel zo weer kwijt
Maar ik geef niet veel geld uit aan
gokken, hoor. Eén of twee keer
per week speel ik en dan vergok
ik nog geen tien gulden".
Twee jongens achter een fruit
automaat in een snackbar in de
Stationsstraat in Leiden spelen
naar hun zeggen niet zo vaak.
"We gooien er wel eens een paar
kwartjes in om effe wat knopjes
in te drukken". Toch kennen ze
ook jongens die meergeld beste
den aan de gokkasten. "In de tijd
dat ze in de snackbar zitten be
stellen ze misschien voor vijftien
gulden aan snacks, maar ze ver
gokken wel twee, drie meier. Als
ze dan eindelijk een flink aantal
punten hebben gehaald, vergok
ken ze die meteen weer". Zelf
hebben ze nooit meer dan vijftig
gulden gewonnen. "De machine
wint altijd van jou, daar is hij op
ingesteld".
De kasten worden zo ingesteld
door het IJkwezen (een over
heidsinstantie die de kasten
keurt voor ze toegelaten worden
op de Nederlandse markt) dat
zestig procent van wat er aan
geld in gaat, er als prijs uitkomt
Een speler mag daarbij volgens
de wet niet meer dan vijftig gul
den per uur verlies lijden. De
maximale prijs die je kunt win
nen, bedraagt tweehonderd maal
de inzet.
Verslaving
Volgens een onderzoek aan de
rijksuniversiteit van Groningen
('Jongeren in de amusements
hal') leidt regelmatig gokken
vaak tot slechte schoolprestaties
Ook een echte verslaving en
daaruit voortvloeiende criminele
activiteiten kunnen het gevolg
zijn.
Geschat wordt dat er in Neder
land honderduizend gokver
slaafden zijn. Vooral in de leef
tijdscategorie 18 tot en met 24
jaar wordt veel gegokt. Opval
lend is dat het onder meisjes nau
welijks wordt gedaan.
Nog geen twee jaar geleden
werden gokverslaafden die hulp
zochten bij een consultatiebu
reau voor alcohol en drugs, door
verwezen naar de RIAGG. Dit
omdat mensen die problemen
hadden met gokken, niet gezien
werden als verslaafden. Onder
zoek heeft echter aangetoond dat
iemand die stopt met een gokge-
woonte daar lichamelijke ont
wenningsverschijnselen van on
dervindt en dat gokverslaving
ook verder veel gelijkenis ver
toont met alcohol- of drugsver
slaving. Een jaar geleden werd
daarom in Utrecht een bijeen
komst gehouden van alle consul
tatiebureaus in Nederland om te
praten over een behandeling
voor gokverslaafden.
Het aantal gokverslaafde jon
geren in Leiden is niet zó groot.
Paul van Kampen van het Psy
chologisch Bureau voor Jonge
ren zegt dat de categorie die hier
voor hulp zoekt bij het bureau
klein is. "Als die mensen bij ons
komen, is dat vaak met een ander
probleem. Ze zijn werkloos, van
huis weggelopen, hebben schul
den. Achteraf blijkt dan dat het
probleem gokverslaving is. Het
jongste 'geval' wat wij hier had
den was 15 jaar oud". Ook het
consultatiebureau voor alcohol
en drugs in Leiden komt slechts
"zeer incidenteel" in aanraking
met gokverslaafde jongeren.
De faculteit sociale weten
schappen van de rijksuniversi
teit van Utrecht onderzoekt op
dit moment de gokgewoonten
sinds de invoering van het speel
automatenbesluit in 1986. De
universiteit doet dit in opdracht
van de Raad van Casinospelers.
Het ministerie van Landbouw en
Visserij staat op Werelddieren
dag (4 oktober) stil bij het hou
den van huisdieren. Een actie
met de titel 'Bezint eer ge begint'
moet (toekomstige) huisdiereige
naren er op wijzen dat er bij het
verzorgen van dieren meer komt
kijken dan je wel zou denken.
Een speciale jeugdkrant is in
middels verschenen waarin veel
informatie staat over het gedrag
van verschillende (huis)diersoor-
ten en hoe je ze moet verzorgen
Het houden van dieren is m
Nederland een geliefde hobby.
Ons landje telt maar liefst 1,5 mil
joen honden en 2 miljoen katten.
Daar komen nog eens 6 miljoen
vissen en 8 miljoen vogels bij. Tel
alles bij elkaar op en je komt aan
een totaalaantal van 17,5 miljoen
huisdieren.
Niet altijd leiden deze huisdie
ren een prettig leventje. Grote
bouviers zitten soms alleen in
een te kleine flat of katten wor
den als speeltjes gebruikt. Feit is
Zorg voor dier
valt vaak tegen
dat veel mensen niet beseffen
waar ze aan beginnen als ze een
huisdier nemen. Als je besluit
een hond te kopen dan moet je
beseffen daar zeker de komende
tien a vijftien jaar voor te moeten
zorgen.
In de praktijk valt voor veel
mensen de zorg voor een dier
vaak tegen. Honden en katten
kunnen ziek worden, krijgen 's
zomers vlooien, gaan verharen,
moeten op tijd eten en drinken
krijgen, de kattebak moet ver
schoond worden en ga zo maar
door.
Breekt de vakantieperiode aan
dan is dat elk jaar voor een hele
boel mensen weer een reden om
hun hond of kat ergens uit de au
to te zetten. Die 'gedumpte' die
ren komen dan uiteindelijk in
het asiel terecht. Daar wordt dan
weer geprobeerd de dieren bij
andere mensen onder te bren
gen.
Het kan ook gebeuren datje al
lergisch bent voor een bepaalde
diersoort. Meestal wordt dat dan
pas ontdekt als het dier al ge
kocht is.
In de brochure en de jeugd
krant over de actie 'Bezint eer ge
begint' staat veel informatie over
het karakter en het gedrag van
huisdieren. Je kunt ze bestellen
bij het ministerie van landbouw
en visserij. Postbus 20401. 2500
EK Den Haag.
Televisie voor dieren
De VPRO zendt op 4 oktober
een televisieprogramma uit dat
speciaal voor huisdieren is ge
maakt. De gedachte hierachter is
dat dieren evenals mensen ook
graag naar mooie dingen kijken.
Het programma begint op zon
dagochtend om 9.00 uur en duurt
tot 11.00 uur.
Duizenden jongens en meisjes
die dit jaar zijn begonnen met
een studie aan universiteit of ho
geschool, zijn er inmiddels hard
handig achtergekomen: de stu
diefinanciering is een puinhoop
Platzak zitten ze nu al tijden te
vergeefs te wachten op hun
beurs. De belangrijkste reden is
dat de computers van Onderwijs
hun werk niet goed doen. Vorig
jaar besloot minister Deetman
tot een heel nieuw stelsel van
studiefinanciering.
Daarvoor moesten de compu
terprogramma's worden aange
past. Omdat nieuwe program
ma's vaak nogal wat kinderziek
ten hebben, kreeg Deetman het
advies om eerst een tijdje proef
te draaien om de fouten eruit te
halen. Maar Deetman negeerde
die adviezen, omdat hij het nieu
we stelsel snel wilde invoeren
En dat kon alleen met het nieuwe
computerprogramma. Ook toen
bij het uitproberen bleek dat het
programma helemaal niet goed
werkte, hield de minister zijn
poot stijf.
De gevolgen zijn bekend: een
gigantische puinhoop, en dui
zenden studenten die meer
beurs- dan studieproblemen
hebben. Deetman bleef lot op het
laatste moment doen alsof er
niets aan de hand is. maar kort
geleden ging hij toch door de
bocht. Er zijn in het land nu 21
'steunpunten' ingericht voor stu
denten met beursprotflemen.
Wie nu meer dan 1000 gulden
'achter ligt' met de uitbetaling
kan een voorschot krijgen. Maar
ook daarbij zijn inmiddels al gro
te vertragingen, omdat de steun
punten het aantal aanvragen niet
kan verwerken Daarvoor zijn
het er veel te veel
Daarmee is de kous nog niet af.
Niet alleen zijn de beurzen veel
lager geworden en is de uitbeta
ling een puinhoop, Deetman wil
nu ook studenten meer laten be
talen naarmate ze langer over
hun studie doen. En dat liegt er
niet om: wie langer dan 6 jaar
over een studie doet. krijgt geen
studiebeurs meer en moet meer
collegeld betalen. In het zevende
en achtste jaar het dubbele (3000
gulden), in het negende en tiende
5000 gulden en na het tiende jaar
zelfs 10.000 gulden per jaar
Hard werken en snel afstude
ren is dus het motto voor de stu
dent van 1987. En hopen dat het
in orde komt met die computers
natuurlijk.
SJAAK SMAKMAN
(OMóer jij hebt
iwi fi'm kdoen eto3tó/e.
nu opstaat (eau je je m mooi
Nutficr naken voor je wden
voor die raar 2 to WErK
en de auto eoen wasse/)..
zeb jullie joppie heeft Mimiek
■k doen zou ik 'n> ew kun/en
Lenen want decider moet
Aw/rant H7£>r de winteren-
Klaar
kleden klo...
wiel mee?.,moe?.
maan je hebt de heledatr
niets -te doen todi
