Sleeswij k-Holstein weer naar stembus Koning Fahd waakt over huwelijk van onderdanen Schokkend relaas jongeren Zuidafrika over marteling Verwachting na aftreden Barschel Aandacht Brazilië voor lot van straatkinderen SSjaar WE Wehkamp ZATERDAG 26 SEPTEMBER 198? PAGINA 5 BONN (GPD) - De 2,5 miljoen inwoners van de noordelijke Westduitse deelstaat Slee- swijk-Holstein moeten hoogstwaarschijnlijk opnieuw naar de stembus. Dat is het gevolg van het toch nog verrassende aftreden van de CDU-minister-president Uwe Barschel. CDU en FDP, die samen een coali- tegenwoordiger van de Deense tie willen vormen, beschikken over minderheid. Meyer hééft steeds 37 zetels, de oppositionele SPD verklaard op de zittende minister- heeft er 36. Eén zetel wordt ingeno- president te zullen stemmen, maar door Karl-Otto Meyer, de hij weigert een andere CDU-kandi- daat te steunen. De SPD heeft intussen opnieuw aan de liberalen gevraagd om sa- i coalitie te Voor hen ligt de verantwoordelijk heid bij de CDU in Sleeswijk-Hol- stein. De partijvoorzitter in deze deelstaat is Kohls minister van fi nanciën Stoltenberg. die vanwege de crisis voortijdig de jaarvergade ring van het IMF en de Wereldbank in de VS zal verlaten. BRASILIA (Rtr) - De door de tele visie uitgezonden begrafenis van zes vermoorde jongelui heeft in Br azilië de aandacht gevestigd op het lot van de miljoenen straatkinde ren in het land, van wie er velen zijn veroordeeld tot een leven van wan hoop en geweld. Kijkers in heel Brazilië zagen on langs de begrafenis van de zes slachtoffers van moord in de leef tijd tussen 12 en 16 jaar. Een aantal van hen was doodgestoken en an deren waren doodgeschoten door een nachtwaker in een gemeen schapscentrum in Sao Paulo waar ze onderdak en bescherming zoch ten. De slachtoffers zijn een sym bool geworden van het geweld dat de levens van veel Braziliaanse kin deren en jongelui beheerst. Enkele dagen eerder werd in een sombere industriewijk van Sao Paulo een jonge man door de poli tie doodgeschoten die een voor vechter was van de genegeerde kinderen in de sloppenwijken van Brazilië. De 20-jarige Fernando Ra mos da Silva werd gedood bij een schietpartij met de politie nadat hij met een jonge medeplichtige trachtte te vluchten na een misluk te overval. Ramos da Silva speelde de titelrol van het straat-wijze boef je in „Pixote", een veelgeprezen film uit 1981 waarin het leven van de straatkinderen werd afgebeeld. De massamoord op de zes jonge lui geeft het beeld van een „maat schappij die zijn niet verdedigde jeugd niet beschermt tegen geweld maar haar liever onderdrukt", ver klaarde Arnaldo Beuthami, een priester van de Braziliaanse bis schoppenconferentie. De bis schoppenconferentie heeft voor zijn bewustwordingscampagne in 1988 besloten het lot van de Brazili aanse straatkinderen in de schijn werper te zetten. De bisschoppen zamelden duizenden handtekenin gen in om te lobbyen voor het op nemen van de rechten van jonge ren in de nieuwe nationale grond wet, die in Brasilia wordt voorbe reid. „Het probleem van het verla ten kind is een probleem dat niet door individuen moet worden aan gepakt maar door iedereen, door de hele maatschappij omdat het een sociaal probleem is", verklaarde monsigneur Luciano Mendes de Almeida bij de presentatie van de petitie. Volgens officiële statistieken zijn rond 50 procent van de 135 mil joen inwoners van Brazilië mensen onder de 20 jaar. Tussen 32 en 36 miljoen van hen stammen uit zeer arme gezinnen, is een schatting van bronnen in de katholieke kerk. Ongeveer acht miljoen van hen leven in de sloppenwijken van de grote steden, waar ze een enorm le ger van straatkinderen vormen - een leven waaraan „Pixote" tijdens zijn acteerperiode voor korte tijd wist te ontsnappen. In Sao Paulo en voorsteden al leen al schatten kerkelijke functio- :t van de 16 miljoen in- s, 600.000 kinderen op straat leven van verkoop, schoenenpoet sen en bewaken van auto's, of van bedelarij en kleine criminaliteit. In Rio de Janeiro, een stad met 8 mil joen inwoners, leven zo'n kwart miljoen straatkinderen in de slop penwijken. Een op de drie van hen is al eens voorgeleid voor kleine overtredingen of criminele daden. De Commissie voor onderzoek naar de Jongere, die ook werkt voor het vastleggen van de grond wettelijke rechten van jongeren, stelt dat de „riool-generatie" is op gegroeid als direct gevolg van de dramatische economische onge lijkheid in Brazilië. Het uiteenval len van de familie kan ertoe leiden dat kinderen op straat terecht ko men. maar de belangrijkste oor zaak is een fundamentele nood zaak om te overleven, aldus een studie van de commissie. De mees te straatkinderen die werden on dervraagd, verklaarden huis en haard te hebben verlaten om het le ven voor hun families te verlichten of om wat extra geld binnen te brengen. De meerderheid van hen keert echter nimmer terug naar huis. Veertienjarige jongen moordt familie uit ELKLAND (Rtr) - Een veertienjari ge jongen heeft gisteren zijn ou ders, drie broertjes en een tante doodgeschoten, alvorens hij zelf dodelijk werd getroffen door een kogel. Dit heeft de politie van Elk- land, in de Amerikaanse staat Mis souri, bekendgemaakt. Bij de schietpartij liep een oom van de jongen verwondingen op. Volgens de politie is niet duidelijk of de jongen door zy n oom is dood geschoten, of dat hij zelf een einde aan zijn leven heeft gemaakt. De jongen, Kirk Buckner, leefde met zijn ouders en broers op een boerderij niet ver van de stad Springfield. De sheriff van Webster County verklaarde dat naar het zich laat aanzien de jongen eerst zijn vader, moeder en drie jongere broers - in de leeftijd van 15 maan den tot tien jaar - heeft doodge schoten. Daarna begaf hij zich naar de nabijgelegen woning van fami lieleden, waar hij zijn tante dood schoot. VS-marine brengt Iraanse mijnenlegger tot zinken WASHINGTON (Rtr) - Het Iraanse schip Iran Ajr is in internationale wateren in de Perzische' Golf tot zinken gebracht. "Besloten is het vaartuig te vernietigen om te voor komen dat het nog eens zou wor den gebruikt voor illegale activitei ten", aldus het Pentagon. De Iran Ajr werd maandagnacht door Amerikaanse helikopters be trapt bij het leggen van mijnen in de Golf en vervolgens in brand ge schoten. Drie Iraanse zeelieden kwamen bij de beschieting om het leven, twee worden nog vermist. De 26 overlevenden en de drie lij ken zullen naar verwachting dit weekeinde worden overgedragen aan de Rode Halve Maan (de isla mitische versie van het Rode Kruis) van Oman. De Amerikaanse minister van defensie, Caspar Weinberger, brengt op het moment een bezoek aan de Golf. Hij zei aan boord van het marineschip Hawes dat alle mijnenleggende apparatuur die in de toekomst in de Golf wordt aan getroffen eveneens zal worden ver nietigd. Hij zei ook er op te vertrou wen dat de mijnen die de Iran Ajr al had gelegd voordat het betrapt en beschoten werd onschadelijk zul len worden gemaakt. Buitenland kort Waldheim De in het Italiaanse tijdschrift Epoca gepubliceerde documenten, die een nieuwe belastering zouden betekenen voor de Oostenrijkse president Waldheim, zijn al in 1986 afgedrukt in het Westduitse blad Der Spiegel. Dat heeft een woord voerder van het joods documenta tiecentrum in Wenen verklaard. De documenten betreffen een brief wisseling binnen de Duitse Wehr- macht waaruit zou blijken dat Waldheim als Duitse officier op de Balkan wist dat krijgsgevangenen werden vermoord. de FDP heeft dit aanbod opnieuw van de hand gewezen. Daardoor is er een patstelling ontstaan in Slee- swijk-Holstein en lijken alleen nieuwe verkiezingen duidelijkheid te kunnen brengen. Barschel maakte zijn aftreden gistermiddag bekend. „Ik zal mijn ambt als minister-president van Sleeswijk-Holstein neerleggen". Met deze woorden opende Bar schel de persconferentie. Hij trok daarmee de consequenties uit het handelen van zijn vroegere per smedewerker Reiner Pfeiffer. Pfeiffer heeft Barschel ervan be schuldigd hem opdrachten te heb ben gegeven om op alle mogelijke manieren zijn sociaal-democrati sche tegenstander Björn Engholm in diskrediet te brengen. Barschel, die formeel op 2 okto ber aftreedt, ontkende opnieuw al le aantijgingen. „Maar het feit blijft, dat de daden van Pfeiffer vanuit mijn voorlichtingsbureau zijn uitgevoerd. Ik neem de politie ke verantwoording, hoewel deze daden zonder mijn medewerking en buiten mijn medeweten zijn be gaan. Er moet een nieuwe minister president worden gekozen of nieu we verkiezingen worden gehou den",aldus Barschel. Hij zei verder dat hij al diverse malen zijn ontslag had aangebo den, maar dat zijn partij en fractie hadden geweigerd dit te aanvaar den. De aftredende minister-presi dent haalde ook fel uit naar zijn aanstaande coalitiepartner, de FDP. Hij noemde het feit dat de li berale voorman Zumpfort niet meer met hem op de tv wilde ver schijnen, of zelfs met hem op een foto wilde staan, een 'voor-veroor deling'. Vplgens Barschel was het door de houding van Zumpfort on mogelijk om een regering op een vertrouwensbasis te vormen. Zumpfort reageerde verontwaar digd op deze beschuldiging: „Wij beiden hebben gemeenschappelijk besloten dat na coalitieronden al leen nog maar schriftelijke com muniqués worden verspreid. Zo staan de zaken en daarom is de ver klaring van Barschel niet juist",. Zumpfort herhaalde zijn wil om met de christen-democraten een regering te vormen. Hij begroette het aftreden van Barschel als een teken van politieke geloofwaardig heid. SPD-leider Björn Engholm be oordeelde het aftreden als een reeds lang noodzakelijke stap. Hij eiste echter dat de CDU binnen de partij en de regering schoon schip maakt. Engholm appelleerde, net als SPD-voorzitter Vogel, opnieuw aan de liberalen om met zijn partij een regering te vormen. CDÜ-voorzitter, bondskanselier Kohl, weigerde evenals de CSU- voozitter Strauss een stellingname. Gladys Kinnock, echtgenote van de Britse Labourleider Neïl Kinnock, spreekt op het congres in Zimbabwe met de 13-jarige Zuidafrikaanse Themhisa Malasa die de rest van haar leven in een rolstoel moet slijten na dat zij door een politieman in haar rug was geschoten. (foto api JOHANNESBURG'HARARE - „Mijn handen werden vastgebon den en daarna werd mij een soort rubberen pak aangetrokken. Ver volgens kreeg ik elektrische schok ken toegediend. In mijn mond had den ze een prop gestopt, zodat ik niet kon schreeuwen. Toen deze marteling 30 minuten had ge duurd, werd ik naakt in een ijskast geduwd. Na een half uur kreeg ik weer dat rubberen pak aan en be gonnen de elektrische schokken opnieuw". Aldus getuigde gisteren Buras Nhalabathi voor de ruim 400 gedelegeerden uit alle delen van de wereld, die zich in de Zimbabwe- aanSe hoofdstad Harare hebben verzameld voor een conferentie over de behandeling van kinderen in de Zuidafrikaanse gevangenis- Een andere spreker op de confe rentie, die donderdag werd ge opend door de premier van Zimba bwe, Robert Mugabe, was de SAN FRANCISCO (AFP) - De Sovjetunie zal de eerste zijn die mensen naar de planeet Mars stuurt, waarschijnlijk nog vóór het einde van deze eeuw. Dit heeft de directeur van het Ameri kaanse bureau voor ruimtevaart, James Fletcher, in een interview met het blad San Francisco Chronicle verklaard. Fletcher strooide hiermee zout in de wonden van veel Ameri kaanse ruimtevaartexperts, die het nog steeds niet kunnen ver kroppen dat de Russen de Vere nigde Staten ook al voor waren met succesrijke lanceringen in de periode tussen 1957 en 1961: de eerste Spoetnik en de eerste bemande ruimtevlucht van Joeri Gagarin. Vanuit kringen van de Amerikaanse ruimtevaart wordt stevige druk op de regering uit geoefend om de financiële kraan wijder open te draaien voor het nog steeds door de ramp met de Challenger in januari 1986 aange slagen ruimtevaartprogramma. De exploratie van Mars door mensen ter plaatse is volgens de NASA technisch en economisch 'Russen zullen als eersten op Mars landen' zeer wel mogelijk. De rode pla neet beschrijft een elliptische baan om de Zon en bevindt zich elke 15 jaar (1971,1986,2001, etc.) op 'slechts' 56 miljoen kilometer van de Aarde. Een expeditie naar Mars zal naar de mening van Amerikaanse experts twee tot drie jaar in beslag nemen. De kosten worden geraamd op circa 60 tot 80 miljard gulden. Het Apollo-programma, dat in 1969 werd bekroond met de landing op de Maan van de Amerikaanse astronaut Neil Armstrong slokte ongeveer 50 miljard gulden op. Voor twee problemen moeten volgens de experts nog oplossin gen worden gevonden: langdu rig verblijf in een toestand van gewichtsloosheid en de gevaren die verbonden zijn aan de stralin gen die worden veroorzaakt door erupties van de zon. Toekomsti ge kolonisten van Mars zullen in ondergrondse schuilplaatsen be schutting moeten zoeken. De wegens zijn kleur 'rode pla neet' genoemd lijkt de Sovjets te fascineren. De methodiek waar mee zij informatie over Mars ver zamelen wijst eerder op een 'aan val' op de planeet dan op nor maal sterrekundig onderzoek. In weerwil van een beweerde technologische achterstand is de Sovjetunie volgens vele experts intussen wel bezig de Amerika nen op het gebied van de ruimte vaart achter zich te laten. De Russen testten in mei van dit jaar hun nieuwe enorme draagraket Energia, die in staat is 100 ton naar een baan om de Aarde te transporteren, terwijl kosmo nauten records breken door steeds langer in de ruimte te ver toeven. Een bemand Amerikaans ruimteschip zal niet eerder dan aan het begin van de 21ste eeuw op Mars arriveren, waar de Ame rikanen dan 10 jaar later een be woonde basis willen inrichten. blank-Zuidafrikaanse arts Wendv Orr. Zij was de eerste arts, die openlijk getuigenis aflegde over martelingen door de Zuidafrikaan se politie in gevangenissen. Orr haalde wereldwijd de pers, toen zij in 1985 voor een rechtbank bewij zen overlegde van een groot aantal martelingen; bewijzen, die ze had verzameld als arts, verbonden aan de gevangenis van Port Elizabeth. Volgens Orr moeten Zuidafri kaanse artsen gedwongen worden alle gevallen van martelingen in ge vangenissen en politiestations te melden aan een onafhankelijke or ganisatie. Ze vroeg zich tevens af waarom zo weinig Zuidafrikaanse artsen bereid waren het stilzwijgen te verbreken. Ook eiste ze verdere druk van internationale medische organsiaties om sancties tegen Zuidafrika af te kondigen. De Zuidafrikaanse minister van wet en orde, Adriaan Vlok, weiger de gisteren in te gaan op de be schuldigingen, zoals die in Harare tegen zijn politie zijn geuit. Vlok zei woensdag in een verklaring, dat de meeste gevallen van beweerde martelingen vals bleken te zijn. Baras Nhalabathi was 16 jaar toen hij vorig jaar oktober op deze manier door de Zuidafrikanse poli tie werd mishandeld. Hij was eer der samen met 12 anderen in de zwarte woonwijk Tembisa gearres teerd, omdat hij actief was betrok ken bij een studentenorganisatie. Volgens Nhalabathi had hij ook ge durende vele dagen in een helver lichte kamer moeten staan, waarbij de lampen op zijn ogen gericht wa ren geweest: „Mijn gezichtsvermo gen is hierdoor dermate bescha digd, dat ik nog altijd amper kan le zen", aldus de student, die verder verklaarde herhaaldelijk geslagen en geschopt te zijn. Nhalabathi was een van de jon geren, die gisteren over zijn erva ringen in de Zuidafrikaanse gevan genissen vertelde. De nu 22-jarige Nodia Moitse was 19 jaar oud toen hij in zijn woonwijk Alexandra in Johannesburg werd opgepakt. Hij was in het beruchte politiebureau John Vorster Square gedurende vele dagen onder handen geno men. Een vap de politieagenten had hem ook naar een raam op de tiende verdieping gebracht en ge dreigd hem eruit te gooien, als hij de 'waarheid' niet zou vertellen. William Sessions. William Sessions nieuwe chef FBI WASHINGTON (AP) - De Ameri kaanse Senaat is gisteren akkoord gegaan met de benoeming van Wil liam Sessions, een federale rechter uit de staat Texas, tot hoofd van de federale recherche FBI voor een periode van tien jaar. Sessions was door president Reagan voorgedragen als opvolger voor William Webster, die in mei werd benoemd tot hoofd van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. ADVERTENTIE Abortus in Rusland belangrijkste middel geboortebeperking MOSKOU (DPA) - Over de e omvang waarmee in de Sovjetunie abortus wordt gepleegd, en de ge varen die aan deze massale prak tijk kleven, is gisteren in het Sov- jetweek blad „Nedelja" een onge woon kritisch artikel verschenen. de ratie (verreweg de grootste repu bliek in de Sovjetunie) wonen, heeft al eens abortus laten uitvoe ren, schrijft het weekblad. Gemid deld worden Russische vrouwen twee tot vier maal in hun leven gea borteerd. Naar het aantal zwanger schapsonderbrekingen gerekend, neemt de Sovjetunie de eerste plaats ter wereld in, staat in het ar tikel. In de Russische Federatie (142 miljoen inwoners) bedroeg het aantal abortussen in 1985 123 per 1000 Wegens een tekort aan voorbe hoedmiddelen is abortus provoca- tus in de Sovjetunie „het belang rijkste middel voor geboortebeper king". Het blad riep op dit vraag stuk eindelijk te verwijderen van de lijst „taboe-thema's". Het pro bleem heeft immers betrekking op miljoenen mensen, waarbij het blad nog opmerkt dat abortus in tachtig procent van de gevallen volgt op het gebruik van niet effec tieve traditionele manieren van an ticonceptie. FEESTPOST-ONTVANGERÏ OPGELET: zo'n jubileum is éénmalig zo'n aktie ook... post uw jubileumbon vóór S oktober! AL-MANAMAH (AP) - De Saudi- sche koning Fahd heeft zich on langs gedwongen gevoeld persoon lijk in te grijpen in enkele minder gewenste trends rond het instituut huwelijk in zijn land. Saudische mannen kunnen het zich namelijk in steeds mindere mate veroorlo ven vrouwen van Saudische komaf te huwen, omdat de bruidsschatten die door hun aspirant-schoonva ders worden geeist, immer om vangrijker worden. Dit heeft tot ge volg dat trouwlustige mannen in het koninkrijk in toenemende ma te minder dure buitenlandse vrou wen aanzoeken doen. De bruidsschat, in het Arabisch „mahr", bestaat uit geld dat een bruidegom aan zijn aanstaande schoonvader geeft. De laatste be steedt de som gewoonlijk voor de aanschaf van meubilair voor het paar en de financiering van de niet geringe uitgaven die worden ge daan voor de huwelijksplechtig heid en het daaropvolgende feest. De afgelopen jaren is sprake van een trend om de vraagprijs voor een vrouw op te jagen. Het ver schijnsel is niet beperkt tot Saudia- rabië, maar geldt voor de gehele Arabische wereld. Volgens rege ringsfunctionarissen in de landen rond de Perzische Golf heeft de trend tal van vervelende conse quenties. Een daarvan is dat het aantal ongehuwde vrouwen in de Golfstaten ontoelaatbaar stijgt. Ook de leiders van de andere Golfstaten voelen zich gedwongen op te komen voor het lot van hun vrouwelijke landgenoten en trach ten oplossingen voor het probleem te vinden. Zo zijn de Verenigde Arabische Emiraten en Kuwayt van plan om leningen voor bruids schatten te verstrekken onder aan trekkelijke voorwaarden. De som men die op deze wijze ter beschik king worden gesteld, variëren van 8.000 tot 30.000 gulden. Een bijkomende, maar niet on belangrijke factor is dat zich mo menteel een groot aantal „goedko pe" buitenlandse vrouwen in de Arabische wereld ophoudt. Koning Fahd heeft zich in het openbaar afkeurend uitgelaten over Saudische mannen die bui tenlandse vrouwen prefereren en tegelijkertijd gepleit voor een vroeg huwelijk. Saudiarabië, met een grondgebied dat groter is dan West-Europa, heeft een bevolking van ruim 7 miljoen. Daarnaast ver blijven er ongeveer vier miljoen buitenlanders. De Saudische leiders voeren aan dat Saudische mannen door hun huwelijk met een buitenlandse vrouw banden ontwikkelen met de Koning Fahd. familie van hun vrouw in plaats van met Saudische landgenoten. Dit verschijnsel ondermijnt het principe van „asabiyeh", oftewel „geest van verwantschap". Erfgoed Velen in de Golfstaten zouden graag zien dat van hogerhand een einde wordt gemaakt aan het dure ritueel. De traditie van een uitge breide trouwpartij is echter sterk verankerd in het Arabisch erfgoed. De hoogte van de bruidsschat geeft een indicatie van de hoogte waarop men is gestegen op de maatschap pelijke ladder. Status en prestige spelen binnen de Arabische cul tuur een niet minder belangrijke rol dan binnen andere culturen. De Saudische monarch verklaar de recent tijdens een informele ont moeting. dat „God een hekel heeft aan uitspattingen". Hij verwees daarbij naar een vers in de Koran waarin extravagante mensen wor den vergeleken met duivels. De koning onderhield verder studenten in Jidda over de merk waardige en duidelijk minder prij zenswaardige voorkeur van welge stelde Arabieren voor westerse vrouwen. Zijn betoog luidde als volgt: „Saudische meisjes hebben geen problemen met hun moraal en hun deugden; zij zijn niet min der aantrekkelijk dan vrouwen el ders op de wereld; maar schoon heid is niet alles. Dus waarom zou je voor een vrouw in het buitenland zoeken?" Op zijn verzoek hebben stam hoofden in het zuiden van Saudia rabië recent de bruidsschat be perkt tot 40.000 rialen (een kleine 22.000 gulden) voor een maagd en 30.000 rialen (ruim 16.000 gulden) den i weduwe of een geschei- De hoogste autoriteit in de pro vincie Asir, prins Faisal Bin Ban dar, verordende bij decreet dat een bruidsschat niet de symbolische som van 1.000 rialen (circa 450 gul den) te boven mag gaan. Fahd heeft daarnaast zijn minis ter van gemeentelijke zaken op dracht gegeven de bouw van „hu welijkszalen" te bespoedigen, die gratis ter beschikking moeten wor den gesteld. Hij verordende verder dat huwelijksplechtigheden kort moeten duren en „onder geen be ding mogen doorgaan tot in het derde deel van de nacht", aldus het Saudische persbureau. De koning heeft het nemen van foto's bij huwelijkssluitingen ver boden. Hij bestempelde deze prak tijk tot „uiterst onaanvaardbaar" en keurde haar af „onverschillig of de fotograaf manlijk dan wel vrouwlijk is". Het maken van afbeeldingen van levende wezens wordt in het'theo cratische Saudiarabië opgevat als anti-islamitisch. Het Bijbelse twee de gebod komt ook in de Koran voor en wordt in sommige staten strikt nageleefd. Ook de beeld houwkunst wordt in Sauiiarabië afgedaan als een pre-islamitische, heidense praktijk. Het dagblad Arab News meldde dat een commissie van eminente islamitische geleerden is gevormd onder voorzitterschap van de voor naamste Saudische schriftgeleer de, sjeik Abdel-Aziz ibn Baz, om giften te verzamelen voor een „hu welijks-steunfonds". Het is de bedoeling dat iedere Saudische man die een Saudische vrouw wil huwen, maar dit niet kan bekostigen, 25.000 rialen (ruim 13.500 gulden) uit dit fonds krijgt toebedeeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5