wmmw Afwijzing eenzijdig bestand Nicaragua Golfoorlog na zeven jaar volledig in impasse FDP neemt afstand van omstreden CDU-premier Door Reagan en Contra's Westduitse regering wil meer kinderen 'Weigeren visa zwaktebod' WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1987 BUITENLAND PAGINA 5 MEXICO De Nicaraguaanse contra-revolutionairen hebben afwijzend gereageerd op de aankondiging van de Sandinistische president Daniël Ortega dat er over een paar dagen een eenzijdig staakt-het-vuren zal worden afgekondigd. Ook in Washington werd het nieuws weinig enthousiast ontvangen. Contra-leider Aristides Sanchez noemde de aankondiging van de Sandinistische wapenstilstand een „publiciteitsstunt van de dicta tuur". Volgens Sanchez proberen de revolutionaire leiders van Nica ragua de wereld voor de gek te hou den en zullen ze, zodra ze hun doel hebben bereikt (het uitschakelen van de contra-revolutionairen), hun 'communistische tirannie' her stellen. door Rob Sprenkels In Washington riep een woord voerder van het Witte Huis de San dinisten op om alsnog met de Con tra's rond de tafel te gaan zitten om Senaat wijst besnoeiing op Star Wars af WASHINGTON (AP) - De Ameri kaanse vice-president George Bush heeft gisteren de beslissende stem uitgebracht bij de verwerping door de Senaat van een voorgestel de besnoeiing op het door presi dent Ronald Reagan verdedigde Star Wars-programma. Eerder staakten de stemmen in de Senaat met 50-50, zodat Bush gedwongen werd een beslissing te forceren. De motie waarover werd gestemd, betrof een voorstel om voor het fiscale jaar dat begint op 1 oktober ruim 7,4 miljard gulden uit te trekken voor het Strategische Defensie Initiatief of Star Wars- programma. De huidige begroting voor Star Wars bedraagt ongeveer 7 miljard gulden. Reagan verzocht voor het komende fiscale jaar 11,4 miljard gulden. De commissie strijdkrach ten van de Senaat sprak zich uit voor 9 miljard gulden. De stem ming van gisteren betrof een voor stel om nog onder de 9 miljard te gaan. Bush hanteerde tijdens de stem ming in de Senaat de voorzittersha mer. Verleden jaar vond een soort gelijke stemming plaats over het SDI-programma en werd met 50-49 een ingrijpende vermindering af gewezen. De Senaat stemde een week gele den met 58-38 voor beperking van Star Wars-proeven onder het uit 1972 daterende ABM-verdrag. Buitenland kort Turkije Bij een nachtelijke overval door, naar wordt aangenomen, Koerdi sche rebellen op een dorp in het zuidoosten van Turkije zijn 11 bur gers gedood. De rebellen bestook ten de huizen in het dorpje Guney- ce in de provincie Sirnak, vlakbij de grens met Iraq, met raketten en machinegeweren. Onder de slacht offers waren zes kinderen en drie Inenting In het door burgeroorlog ver scheurde Libanon is een groot scheepse vaccinatiecampagne be gonnen om 350.000 kinderen te be schermen tegen difterie, kink hoest, tetanus, mazelen, polio en tuberculose. De campagne is op touw gezet door twee takken van de Verenigde Naties, het kinder fonds Unicef en de in Rome geves tigde Wereldgezondheidsorganisa tie, de WHO. Uitwijzing De Sudanese regering heeft ten minste 16 buitenlandse hulporga nisaties gelast het land binnen twee weken te verlaten. Het gaat hierbij in alle gevallen om Ameri kaanse en Europese organisaties, die veelal een christelijke signa tuur hebben. De Sudanese minis ter van justitie kondigde in juli al ac-n dat de regering meer dan 20 hulporganisaties het werk zou ver bieden, omdat zij zouden hebben samengewerkt met de rebellen in het zuiden van het land. De rebel len behoren tot de christelijke ver zetsorganisatie SPLA, die sinds 1983 de islamitische regering in Khartoum bestrijdt. Engeland De dochter van Cecil Parkinson, een favoriet minister van de Britse premier Margaret Thatcher, is gis teren voorgeleid wegens bezit van cocaïne en de weigering in te gaan op een verschijningsbevel van de politie. Cecil Parkinson is in juni als minister van energie terugge keerd in het kabinet, vier jaar nadat hij had moeten aftreden omdat hij een buitenechtelijke verhouding met zijn secretaresse had en zij een kind van hem verwachtte. over een wederzijds staakt-het-vu- ren te onderhandelen. President Ronald Reagan had zijn Costari- caanse collega Oscar Arias, de initi atiefnemer van de begin augustus in Guatemala ondertekende Mid- denamerikaanse vredesakkoor den, eerder op de dag al laten we ten dat een eenzijdig staakt-het-vu- ren in Nicaragua „niet voldoende" zou zijn. Volgens de Sandinisten is een dialoog met de Contra's echter overbodig. De bazen van het circus zitten in Washington, zo luidt hun stelregel. Maar dat is niet alles. Ze wijzen erop dat de in Guatemala gemaakte vredesafspraken niet verplichten tot politieke onderhan delingen vooraf. De wapenstil stand is daarom volgens hen vooral bedoeld om de Contra's in de gele genheid te stellen gebruik te ma ken van de amnestie. Volgens de aankondigingen van Ortega zal het staakt-het-vuren over een paar dagen geleidelijk, per zone worden ingevoerd. De Sandinistische troepen zullen af zien van offensieve acties en zij zul len zich terugtrekken van het slag veld. Tegelijkertijd gaan speciale 'vredescommissies' proberen om de Contra-strijders over te halen een beroep te doen op de amnestie. El Salvador Het gewapende verzet van El Sal vador lijkt bereid om in te gaan op de uitnodiging van president Duarte om zondag 4 oktober, over anderhalve week dus, rond de tafel te gaan zitten. Woordvoerders van de rebellen in Mexico toonden zich echter niet al te optimistisch over de mogelijke resultaten. Eigenlijk had de vredesdialoog in El Salvador al op 15 september jongstleden moeten beginnen. Maar toen gooide Duarte roet in het eten door te eisen dat de guerrille- ros vooraf de wapens zouden af maakte vredesafspraken steunen, is Duarte alsnog bereid om met ze te praten. BONN (DPA) - Het vervult politici, ambtenaren en wetenschapsmen sen in Bonn met zorg dat het aantal inwoners van de Duitse Bondsre publiek alsmaar daalt en dat tege lijk het percentage jongeren af neemt. Prominente medewerkers van universiteiten luiden de nood klok omdat het dalende ge boortetal het hele sociale systeem van de moderne samenleving be dreigt. De regering-Kohl probeert, met een kindvriendelijke politiek deze gevaarlijke trend om te bui gen. Los van hun politieke kleur zijn deskundigen het er over eens dat het daar de hoogste tijd voor is: sinds het begin van de jaren '70 is het aantal Westduitsers met 2,5 miljoen gedaald. Anno 1987 wonen in de Bondsrepubliek en West-Ber- lijn samen bijna 57 miljoen Duit sers en 4,3 miljoen buitenlanders. Volgens een voorspelling van het ministerie van binnenlandse zaken in Bonn daalt het aantal Westduit sers tot het jaar 2030 naar 42,6 mil joen. Daarbij stijgt de leeftijds groep van mensen boven de 60 jaar van 21 naar bijna 40 procent. Een dergelijke vergrijzing houdt ernstige risico's in voor elementai re sectoren van de Bondsrepu bliek: het systeem van pensioen en ziektekostenverzekering dreigt ineen te storten, het vermogen tot militaire verdediging neemt af en de modernisering van de economie komt in de knel te zitten. Deze is immers vooral aangewezen op de dynamiek van jongeren. Een belangrijke oorzaak van de vergrijzing vormt een drastische daling van het aantal baby's. Deze trend zette halverwege de jaren '60 in en bereikte rond 1975 een diepte punt. Sindsdien worden er jaarlijks ongeveer 600.000 kinderen gebo ren. Het inwonertal daalt jaar op jaar met 150.000 a 200.000, omdat er meer mensen overlijden dan er ge boren worden. Het vergrijzingseffect wordt ver sterkt doordat de levensverwach ting van de Westduitsers sinds 1950 continu gestegen is -- van 64,6 naar 71,2 jaar bij mannen en van 68,5 naar 77,8 jaar bij vrouwen. Op 100 Westduitsers die premie voor de oudedagsvoorziening betalen, zijn er vandaag de dag 48 die een staats pensioen ontvangen. In 2030 moe ten 100 'actieven' premie betalen voor 112 gepensioneerden, wat tot een drastische verhoging van de premie zal leiden. Hervorming van het stelsel van sociale verzekeringen, uitbreiding van de gezinspolitiek en verster king van het beginsel dat de men sen onderling voor elkaar verant woordelijk zijn, behoren in de ko mendejaren tot belangrijke doelen van de regering van bondskanse lier Helmut Kohl. In 1986 gaf de re gering in Bonn ongeveer 25 miljard mark aan premies en belastingver lichting uit om de Westduitsers te stimuleren tot het krijgen van meer kinderen. Zwangere vrouwen en moeders van kleine kinderen genieten spe ciale bescherming op de arbeids markt. De kort geleden opgerichte overheidsinstantie „Moeder en kind" heeft als opdracht aanstaan de moeders met geld en advies te helpen, om hun kind geboren te la ten worden. Pogingen om de (ove rigens beperkte) mogelijkheden tot abortus verder in te dammen, zijn gedoemd schipbreuk te lijden op het verzet van de meeregerende liberalen. Deze maatregelen hebben hun eerste uitwerking niet gemist: in 1986 telde de burgerlijke stand 624.000 baby's, een stijging met 40.000 vergeleken met het jaar er voor. Deskundigen hebben geen afdoende verklaring voor het feit dat het geboortetal in de Bondsre publiek sterker gedaald is dan in vergelijkbare industrielanden. Dat het nu toch nog tot gesprek ken zal komen tussen de Salva doraanse regering en het verzet is vooral te danken aan de bemidde ling van de Costaricaanse presi dent Oscar Arias. Nadat hij een brief van de rebel len heeft ontvangen waarin zij „in principe" de in Guatemala ge- MOSKOU - Ook in Rusland zijn problemen met jeugd geen onbekend verschijnsel. Volgens het Russische persbureau Tass verzamelen motorlief hebbers zich 's avonds met hun voertuigen in de buurt van een sportcom plex in Moskou. Ze vertrekken hier vandaan om urenlang op maximum snelheid door de verlaten straten van de Russische hoofdstad te scheuren. Ze negeren daarbij stoplichten. Bovendien weigeren ze een rijbewijs te ha len omdat datzonde van de tijd is'. Het levert de politie de nodige proble men op om ze tot de orde te roepen. Volgens Tass komen de jongeren rond vijf uur weer bij elkaar voor een laatste kop koffie in één van de weinige openbare dag-en-nacht-gelegenheden om daarna nog even hun bed in te duiken alvorens weer naar school of werk te gaan. (foto anp> BONN (AP/GPD) - De liberalen (FDP) in de Westduitse deelstaat Slees wij k-Holstein hebben giste ren duidelijk afstand genomen van de christen-democratische minis ter-president Uwe Barschel, die is verwikkeld in een schandaal rond de SPD-politicus Engholm. Bar schel wordt er door zijn vroegere medewerker Pfeiffer onder meer van beschuldigd opdracht te heb ben gegeven Engholm te bespione- FDP-voorman Zumpfort ver klaarde niet meer samen met Bar schel op de televisie te willen ver schijnen. Hij eiste dat de CDU eerst maar eens schoon schip maakt, waarbij niet alleen aan de basis koppen dienen te rollen. Elk ge- meenschapppelijk optreden met Barschel maakt de politiek onge loofwaardiger, zei hij. "Inhoudelijk schieten we bij de coalitiebesprekingen weliswaar op, maar we merken dat we ge bruikt worden om de schone schijn op te houden, terwijl het aantal te genstrijdige verklaringen zich op stapelt" aldus Zumpfort. De liberalen in deze deelstaat voeren coalitiebesprekingen met de CDU over de vorming van een nieuwe deelstaatregering. De christendemocraten verloren bij de laatste deelstaatverkiezingen hun absolute meerderheid waar door een coalitie met de FDP nood zakelijk is om verder te regeren. Zumpfort uitte ook twijfels aan een verklaring die Barschel vrijdag op een grote persconferentie had gegeven. De minister-president verscheen daar zonder zijn eerste Uwe Barschel. woordvoerder. Deze had volgens de CDU-politicus elders verplich tingen. De liberalen was echter ter ore gekomen, dat Barschel de man er niet bij wilde hebben. De woord voerder werd gisteren vijf uur lang verhoord door de officieren van justitie. Naar bekend werd, had de 'ont huller' van de affaire, Reiner Pfeif fer, de eerste woordvoerder op de hoogte gesteld van het feit dat Bar schel een afluisterapparaat wilde hebben om de sociaal-democraat Engholm te belasteren. Pfeiffer was ook op bezoek geweest op het hoofdbureau van politie'om te pro- NEW YORK (ANP) - De Neder landse regering heeft Suriname of ficieel, via de gebruikelijke diplo matieke kanalen, laten weten dat zij het besluit om ruim twintig Ne derlandse journalisten geen visum te geven om de volksstemming over de nieuwe grondwet te ver slaan, ten zeerste betreurt. Dit heeft minister Van den Broek in New York verklaard waar hij de Al gemene Vergadering van de Vere nigde Naties bijwoont. Eerder was bekend geworden dat de Nederlandse regering de Su rinaamse autoriteiten had ge vraagd alsnog visa af te geven aan Nederlandse journalisten. Het verzoek werd gedaan via de tijdelijk zaakgelastigde van Suri name in Den Haag, R. Antonius, die gisteren op het ministerie van buitenlandse zaken werd ontbo den. Vorige week werd bekend dat alle visumaanvragen van journalis ten die voor het referendum naar Suriname wilden, waren afgewe- Volgens Van den Broek zou het eerder een teken van kracht zijn ge weest als de journalisten wel waren toegelaten. „Maar Nederland kan de Surinaamse regering nu een maal niet dwingen buitenlandse journalisten toe te laten". Verder wil Nederland met Brazi lië in gesprek blijven, omdat dit land, getuige het recente bezoek van legerleider Desi Bouterse aan Brasilia, geregeld contact met Suri name onderhoudt. De Braziliaanse regering, aldus minister Van den Broek, is verheugd dat Nederland in zijn betrekkingen met Suriname zo sterk de nadruk legt op herstel van de democratie en de rechts staat. Brazilië is bereid waarnemers te zenden naar de verkiezingen in Su riname, maar alleen als onderdeel van een missie van de Organisatie van Amerikaanse Staten OAS, al dus de Nederlandse bewindsman. De levering van Braziliaanse wa pens aan Paramaribo is niet aan de orde geweest. PARIJS r- De eerste vondsten uit het in 1912 vergane schip Titanic zijn gisteren in Parijs getoond. Conservator Jacques Montlucon, de handen gestoken in plastic handschoenen om beschadigingen te voorkomen, houdt een bronzen plaquette vast die werd gebruikt om gebraden wild en gevogelte op te dienen. Een eerste Franse expeditie naar de Titanic, die ergens bij Spitsbergen op de zeebodem ligt, leverde zo'n 800 voorwerpen op. (foto anp> De FDP wil nu snel duidelijk heid, maar decoalitiebesprekingen met de CDU wil ze nog niet afbre ken. Ook wees de partij een nieuw appèl van de sociaal-democraten om met hen een regering te vormen van de hand. In Kiel, de hoofdstad van Sleeswijk-Holstein. circuleer den geruchten dat Barschel toch zal vallen en dat zijn voorganger, de huidige minister van financien in Bonn, Stoltenberg, weer minis ter-president wordt. Stoltenberg ontkende. Pfeiffer is inmiddels met zijn vriendin en getuige Schro der op vakantie gegaan. Belediging van Sowjetstaat niet strafbaar WASHINGTON (AP) - Sovjet-auto riteiten hebben de Verenigde Sta ten laten weten dat zij van plan zijn een wetsbepaling, die belediging van het Russische staatssysteem strafbaar stelt, op te heffen. Dat heeft een hoge functionaris van het Amerikaanse ministerie van defen sie bekendgemaakt. Ambassadeur Richard Schifter, de Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken voor men senrechten, verklaarde van Joeri Resjevtov, adjunct-directeur van het Sovjet-ministerie van buiten landse zaken, vernomen te hebben dat alle gevangenen die vastzitten wegens belediging van de staat gratie zullen krijgen of zullen wor den vrijgelaten. De maximumstraf krachtens de strafwet is drie jaar gevangenisstraf. Een aanverwant artikel in de strafwet, op grond waarvan een gevangenisstraf van maximaal zeven jaar plus vijf jaar interne ballingschap opgelegd kan worden wegens anti-Sovjet-propa- ganda en opruiing blijft onverkort van kracht, zo zei Schifter. Schifter zei dat de Sovjet-autori teiten ook van plan zijn enkele arti kelen uit de strafwet te verwijde ren die de godsdienstvrijheid be perken. Personen die krachtens deze bepalingen gevangen zitten zullen worden vrijgelaten. Deze toezeggingen werden gedaan tij dens besprekingen over de men senrechten die gevoerd werden rond de ontmoeting tussen de Amerikaanse en Sovjet-ministers van buitenlandse za'ken Shultz en Sjevardnadze, vorige week in Was hington. De Russen drongen er van hun kant bij de VS op aan dat de doodstraf wordt afgeschaft voor misdrijven die mensen op minder jarige leeftijd begaan hebben. m DEN HAAG - Het salvo een Amerikaanse helikopter dins dagochtend een Iraans schip in brand schoot, lijkt een nieuwe fase in de Golfoorlog in te luiden. Het was de eerste keer dat een Iraans doelwit door Amerikanen onder vuur werd genomen. En afgaande op de dreigementen van president Khamenei en parlementsvoorzitter Rafsanjani moet nu rekening wor den gehouden met een uitslaande brand. door Peter van Nuijsenburg Het incident is de voorlopige cli max van een oorlog die deze week zeven jaar oud is, meer dan een mil joen mensen het leven heeft gekost en waarvan het einde nog niet in zicht is. Hoewel er in de Verenigde Na ties druk gepalaverd wordt over de instelling van een 'onafhankelijke commissie' die de agressor in deze oorlog moet aanwijzen, is er nie mand die aan de identiteit van de aanvaller twijfelt. Op 22 september 1980 trok het Iraakse leger de grensrivier Shatt al Arab over om de Islamitische Republiek van im am Khomeini in een bliksemoorlog te vernietigen. De inval is achteraf één van die historische vergissingen gebleken, waarbij het beoogde doel niet, maar het tegendeel met al zijn dra matische consequenties wel is be reikt. De revolutie, die aan haar in terne tegenstellingen ten onder dreigde te gaan, werd door de inva sie van die ondergang gered. Iraq's sterke man, Saddam Hussayn, die de onderwerping van Iran zag als de eerste stap naar de hegemonie in het Midden-Oosten, moet nu zijn hand ophouden bij de conservatie ve vorsten voor wie hij al een plaats op de mestvaalt van de geschiede nis had gereserveerd. Het verloop van de oorlog heeft vrijwel alle prognoses van betrok kenen en buitenstaanders gelogen straft. Iran werd niet in een vloek en een zucht onder de voet gelo pen. Integendeel, binnen twee jaar was de oorlog verplaatst naar Iraaks grondgebied. Deskundigen voorzagen via de rebellie van shi'i- tische minderheden de export van Khomeini's revolutie naar de Golf staten. In Saudiarabië braken in 1979 en 1981 inderdaad opstanden uit, maar die bleken eerder ingege ven door de gerechtvaardigde soci ale grieven van het shi'itische pro letariaat. Nadat de Saudi's een ein de hadden gemaakt aan de ernstig ste misstanden, keerde de rust te rug. Ook in de andere Golfstaten, Kuwayt en de Verenigde Arabi sche Emiraten, bleken de shi'iten niet in staat en/of bereid die regi mes blijvend te ontwrichten. In Iraq kwam het failliet van deze voorspelling nog het duidelijkst aan het licht. Ruim de helft van de bevolking is shi'itisch, de belang rijkste heilige steden van de shia liggen in Iraq, maar de Iraakse shi'iten 'verbraken hun ketenen' niet. Nationalisme en Saddams ter reur waren sterker dan Khomeini's lokroep. Hersenschim Libanon is het enige voorbeeld waar de islamitische revolutie eni ge voet aan de grond heeft gekre gen. Toch is er' geen sprake van een doorslaand succes. Ondanks de formidabele steun uit Teheran aan de Hezbollah, de partij van God, is de Islamitische Republiek Liba non nog steeds een hersenschim. Sterker nog, juist door die steun aan de Hezbollah is een confronta tie met Irans enige bondgenoot, Syrië, dat orde op zaken wil stellen in het Libanese gekkenhuis, niet op voorhand uitgesloten. Voorzover ze te land wordt wordt uitgevochten, lijkt de oorlog nog het meest op de slijtageslag uit de Eerste Wereldoorlog. De groot scheepse offensieven van Iran zijn vastgelopen in de loopgraven rond Basra. Militaire experts verbazen zich nog steeds over het tactisch en strategisch onbenul aan beide kan ten, waardoor de oorlog in een per manente impasse is beland. Iran is niet in staat het overwicht aan mankracht uit te buiten; Iraq trekt niet het volle profijt van zijn supe rioriteit in oorlogsmaterieel. Het verzoek van Kuwayt, met Saudiarabië de belangrijkste geld schieter van Iraq, om haar tankers te laten varen onder Amerikaanse vlag en geëscorteerd door de Ame rikaanse marine, betekende de tot nog toe belangrijkste ontwikkeling in de oorlog. Over het belangrijkste motief achter dit verzoek is men het nu wel eens: de Saudi's en Kuwayti's wilden een einde maken aan de oorlog door de Verenigde' Staten erin te betrekken. De toe- vallige(?) aanval door, nota bene, Iraq op de kruiser Stark was de aanleiding voor de Amerikanen om de campagne tegen Iran te begin- Over de wijsheid van het Ameri kaans besluit zijn harde noten ge kraakt. Om de olietoevoer veilig te stellen - Europa is voor 20, Japan voor 56 procent afhankelijk van olie uit de Golf -, was de operatie niet nodig. De enorme olievoorra den in het westen konden het ver lies van een enkele tankerlading makkelijk opvangen. De operatie dreigt nu 'contra-produktief te worden: de toevoer wordt bedreigd in plaats van veilig gesteld. Een Amerikaanse oliedeskundige ver geleek zijn regering derhalve met een 'narrenschip'. Er zijn via de Verenigde Naties verschillende pogingen onderno men om een einde te maken aan de oorlog. Die pogingen zijn voorlopig afgestuit op de houding van Iran. De belangrijkste reden van Iran's onverzoenlijkheid is Khomeini. Zijn haat tegen Iraq en de Verenig de Saten laat geen bestand toe Vrede sluiten met Saddam Hus sayn, dat wil zeggen afzien van de overwinning, is gezien de enorme offers die de bevolking heeft ge bracht ook nauwelijks te verkopen. De Amerikaanse aanval zal Iran's onverzettelijkheid alleen maar ver sterken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5