mmsM.
Surinaams leger
vermoordt burgers
Kapitaalmarkt
renterekening
Mitterrand probeert positie Chirac te ondermijnen
Rapport Amnesty International
Eden Pastora keert
terug naar Nicaragua
Reagan doet nogmaals
dringend beroep op Iran
Aquino: op Filipijnen
geen staat van beleg
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (GPD) - Het Surinaamse regeringsleger heeft in zijn klopjacht op het Jungle
commando ten minste 35 ongewapende burgers standrechtelijk gedood. De meeste doden
zijn eind november gevallen, zo meldt Amnesty International in een vandaag verschenen
rapport.
MEXICO (GPD/AP) - Eden Pasto-
ra, de vroegere Sandinistische held
die tot vorig jaar zijn vroegere ka
meraden met de wapens bestreed,
gelooft dat Nicaragua afstevent op
een ware democratie. Volgens hem
betekent de heropening van de op-
positie-krant 'La Prensa' dat de
Sandinisten ernst maken met de in
Guatemala gesloten Middenameri-
kaanse vredesakkoorden.
In Managua wordt koortsachtig
gewerkt om nog deze week de per
sen van 'La Prensa' draaiende te
krijgen. Violeta Chamorro, de eige
naresse van de krant, beweert dat
het opheffen van het publicatie
verbod als een complete verrassing
is gekomen.
'La Prensa' stond sinds 1982 on
der een stringente censuur vooraf
en werd vorig jaar juni gesloten na
dat het Amerikaanse Congres 100
miljoen dollar voor de Contra's had
goedgekeurd. De Sandinisten heb
ben beloofd dat de oppositie-krant
nu niet meer zal worden gecensu
reerd. De laatste echte hoofdredac
teur van 'La Prensa', Pedro Joa-
quim Chamorro, maakt tegen
woordig deel uit van het 'Directo-
rio' van de Contra's, de leiding van
de door Washington gesponsorde
contra-revolutionairen.
Eden Pastora, de dissidente San
dinistische held, liet na het ophef
fen van het publikatie-verbod op
'La Prensa' weten dat hij waar
schijnlijk op korte termijn naar Ni
caragua zal terugkeren. Pastora ge
niet momenteel politiek aciel in
Costa Rica en wijdt zich daar, sa
men met een aantal vroegere strijd
makkers, aan de visserij.
„Ik wil in mijn land op het poli
tieke vlak vechten voor een terug
keer naar het originele projekt van
de Sandinistische revolutie", aldus
Pastora. Volgens hem vormt de
huidige oppositie in Nicaragua
geen bedreiging voor de Sandinis
ten bij vrije verkiezingen en zijn
ook de Contra's impopulair omdat
ze in de eerste plaats de Verenigde
Staten vertegenwoordigen. De
vroegere 'Comandante Zero' wil
proberen dat gat op te vullen.
In het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden hebben 115 Demo
craten president Reagan gisteren
beschuldigd v
vredesplan voor Midden-Amerika"
door te blijven aandringen op nieu
we Amerikaanse steun voor de
Contra's.
Volgens de Congresleden heeft
Reagan sinds het plan op 7 augus
tus tot stand kwam niets nagelaten
om het onder vuur te nemen er te
pleiten voor meer steun aan de
Contra's en de „voortzetting van
hun niet effectieve oorlog tegen de
Nicaraguaanse regering".
De brief waarin de Democraten
hun gram uiten op Reagan vormt
een onderdeel van een heftige lob
by van voor- en tegenstanders van
steun aan de Contra's met het oog
op de rede die de belangrijkste ini
tiatiefnemer van het Middenameri-
kaanse vredesplan, de Costaricaan-
se president Arias, binnenkort in
het Congres zal houden. Een groep
Republikeinen die onlangs een
rondreis door Middenamerika
maakte betoogde dat het vre
desplan „onvermijdelijk" zal falen.
Amnesty geeft in het rapport gede
tailleerde verslagen en getuigen
verklaringen van standrechtelijke
executies. Onder de slachtoffers
van de militairen waren volgens
Amnesty ook baby's en zwangere
In het 17 pagina's tellende rap
port dringt Amnesty er bij de Suri
naamse autoriteiten op aan een on
afhankelijk onderzoek in te stellen
naar deze schendingen van de
mensenrechten, de verantwoorde
lijken voor de rechter te brengen
en onschuldig gedetineerden vrij
te laten. De organisatie deed een
dergelijk verzoek in februari al
eens, maar legerleider Bouterse re
ageerde niet op een telex,, waarin
Amnesty zijn bezorgdheid over de
mensenrechten in Suriname ver
woordde.
Overlevenden beschrijven in het
Amnesty-rapport hoe 35 inwoners
van Mooiwana in november 1986
door regeringssoldaten werden af
geslacht. Onder de slachtoffers be
vonden zich volgens getuigenver
klaringen 19 baby's en kleine kin
deren. Ook drie zwangere vrouwen
werden gedood. Bouterse verklaar
de destijds dat de omgekomen bur
gers de dood vonden tijdens een le-
ger-offensief.tegen het Junglecom
mando. Van te voren was de dorpe-
Geen visa voor
Nederlandse
journalisten
DEN HAAG/PARAMARIBO
(ANP) - De Surinaamse regering
heeft besloten geen visa te ver
strekken aan Nederlandse journa
listen die de verkiezingen van 25
november in Suriname willen ver
slaan. Dat heeft het officiële Suri
naamse persbureau SNA gisteren
gemeld. Vorige week maakte de
ambassade van Suriname in Den
Haag al bekend dat alle visumaan-
vragen van Nederlandse journalis
ten die verslag wilden doen van het
referendum op 30 september, wa
ren afgewezen.
Legerleider Desi Bouterse zei
zondag op een bijeenkomst van
zijri Nationale Democratische Par
tij (NDP) dat Nederlandse journa
listen in het verleden geen bijdrage
hebben geleverd aan een verbete
ring van de gespannen verhouding
tussen Suriname en Nederland.
„Wij zijn vaak teleurgesteld door
het werk van Nederlandse journa
listen en wij vertrouwen er niet op
dat zij het nu beter zullen doen", zo
haalde SNA de legerleider aan.
Verslaggevers uit andere landen
dan Nederland zijn wel welkom in
Paramaribo. Een woordvoerster
van het ministerie van buitenland
se zaken in Den Haag zei gisteren
dat Nederland langs diplomatieke
weg zal proberen "beweging in de
ze zaak te krijgen".
Meldplicht aids
Zwitserse artsen moeten vanaf 1
december alle aidspatiënten én
aidsdragers melden bij de autori
teiten. De anonimiteit van de des
betreffende personen zal worden
verzekerd, hebben regeringsfunc
tionarissen verklaard. Zwitserland
gaat met de maatregelen voor Eu
ropese begrippen ver. Meestal
moeten alleen lijders aan de dode
lijke immuunziekte worden aange
meld en niet de seropositieven die
drager van het aidsvirus zijn. On
duidelijk is nog of de Zwitserse au
toriteiten een verplichte aidstest
willen.
Ambassade
De VS zijn van plan zeker vijf
verdiepingen van de nieuwe Ame
rikaanse ambassade in Moskou te
slopen en opnieuw te bouwen. Dat
heeft de New York Times gemeld.
De operatie zou 92 miljoen dollar
gaan kosten. Bij een veiligheidson
derzoek bleek het nieuwe gebouw
aan alle kanten volgestopt met af
luister- en andere spionage-appara-
tuur. President Reagan heeft ge
zegd dat het gebouw pas in ge
bruik zal worden genomen als de
veiligheid is gegarandeerd.
Molestatie
Een groep gemaskerde mannen
heeft een vooraanstaande Pale
stijnse hoogleraar afgetuigd, ken
nelijk uit vergelding voor een on
derhoud dat hij had gehad met een
lid van het in Israël regerende Li-
kud-blok. De 37-jarige Sari Nussei-
beh werd aangevallen toen hij op
weg was naar de Bir Zeit universi
teit waar hij filosofie doceert. Hij
liep een gebroken arm op, snijwon-
den en een hoofdwond. Het slacht
offer is de zoon van een voormalige
Jordaanse minister van defensie
en een aanhanger van F^atah, de be
langrijkste door Yasser Arafat aan
gevoerde groepering binnen de Pa
lestijnse beweging PLO.
lingen sterk aangeraden het gebied
te verlaten. In het rapport getuigen
overlevenden dat er op het mo
ment van de schietpartij geen le
den van het Junglecommando in
het dorp waren. Er zou ook niet op
de regeringssoldaten zijn gescho
ten.
Een 24-jarige vrouw vertelde
Amnesty een regeringssoldaat ge
zien te hebben die de loop van zijn
geweer in de mond van een zeven
maanden oude baby stak. Het jon
getje werd in de armen van zijn
moeder doodgeschoten. Een ande
re vluchteling was ooggetuige van
de moord op een driejarig kind in
Morakondre. Ook dit slachtoffer
rustte in de armen van zijn moeder
toen een soldaat zijn wapen leegde.
Volgens de getuige was de actie be
doeld om andere dorpelingen zoda
nig te intimideren dat zij informa
tie over Brunswijks Junglecom
mando loslieten.
De officiële versie van het ge
beurde was dat het kind werd ge
dood tijdens een schotenwisseling
tussen het regeringsleger en het
Junglecommando. Maar meerdere
getuigen verklaarden dat het Jung
lecommando op die dag niet in Mo
rakondre was. Er was ook niet door
anderen op de soldaten geschoten,
aldus de getuigenverklaringen.
Amnesty heeft ook berichten
ontvangen over willekeurige arres
taties door leger of militaire politie.
Jonge mannen, verdacht van sym
pathieën voor de groep-Brunswijk,
worden meegenomen voor onder
vraging. Gedetineerden worden
vastgehouden zonder aanklacht of
uitzicht op een gerechtelijke proce
dure.
Leo Brunswijk, de 19-jarige
broer van de leider van het Jungle
commando, wordt door Amnesty
nog steeds in Fort Zeelandia ver
moed. Hij wordt kennelijk zonder
aanklacht of gerechtelijk proces
sinds juli 1986 gevangen gehouden.
WEST-BERLIJN - Een slopersfirma is gisteren begonnen met het afbreken van de Spandaugevangenis, het uit
de vorige eeuw daterende complex in West-Berlijn waarin Rudolf Hess, de vroegere plaatsvervanger van Adolf
Hitler, gevangen zat tot hij op 17 augustus zelfmoord pleegde.
De vier geallieerden uit de Tweede Wereldoorlog, de Sovjetunie, Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde
Staten, hadden al jaren geleden besloten het gebouw na Hess' dood af te breken om te vermijden dat het een bede-
vaartsplek voor neo-nazi's zou worden.
Om jagers op souvenirs geen kans te geven hebben Britse soldaten de wacht betrokken rond het gebouw, dat in
1882 is gebouwd en 600 gevangenen kon herbergen. De afgelopen 21 jaar was Hess de enige gevangene. Op de vrij
komende plaats komt een winkel- en amusementscentrum voor de Britse militairen en hun familieleden in West-
Berlijn. (foto ANP)
N'DJAMENA - Dat sommige landen kinderen betrekken bij het oorlogs
geweld is een bekend verschijnsel. Ook Libië deinst daar niet voor terug
zoals onlangs bleek toen het leger van Tchad een aantal Libische soldaten
krijgsgevangene maakte. Op de voorgrond één van de gevangen genomen
strijders, een 11 -jarige jongen. (foto ap)
NEW YORK (GPD) - De Ameri
kaanse president Reagan heeft gis
teren in een rede voor de Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties Iran dringend opgeroepen een
wapenstilstand in de Golf-oorlog te
aanvaarden.
Als dat niet gebeurt, zo waar
schuwde Reagan, dan heeft de Vei
ligheidsraad van de VN geen ande
re keus dan haar resolutie 598,
waarin een staakt-het-vuren wordt
geëist, door maatregelen te laten
volgen. Daarmee doelde hij op een
wapenembargo.
De woorden van president
Reagan waren in het bijzonder ge
richt tot de Iraanse president Kha
menei, die vandaag de VN zal toe
spreken. Dat is op zichzelf een his
torische gebeurtenis: het is voor
het eerst sinds de val van de sjah
dat zo'n hoge Iraanse functionaris
naar Amerika is afgereisd.
Sprekend over de Golfoorlog,
veroordeelde Reagan de Sovjetu
nie omdat dit land de VS vals be
schuldigd heeft van het opvoeren
van de spanning in de Golf. „Dat is
de aandacht afleiden van de uitda
ging die ons allen bezighoudt: een
rechtvaardig einde aan de oorlog",
aldus Reagan.
Bij nog een tweede gelegenheid
kreeg de Sovjetunie van de Ameri
kaanse president een veeg uit de
pan, toen hij, de voortdurende Rus
sische bezetting van Afghanistan"
aan de orde bracht.
„Na bijna acht jaar worden we
geconfronteerd met een miljoen
slachtoffers, bijna vier miljoen
mensen die verbannen zijn, en in
tensievere gevechten dan ooit. Het
wordt tijd dat de Sovjetunie ver
trekt", zo zei de Amerikaanse presi
dent.
Afgezien van deze twee stekelig
heden was de rede van Reagan - ze
ker in vergelijking met die van vo
rige jaren - opvallend mild ten aan
zien van de Sovjetunie.
„Reagan stelde vast dat de
laatste tijd veel wordt vernomen
over de pogingen de Russische
maatschappij opener te krijgen.
„Wij zijn intens geïnteresseerd in
deze glasnost, deze openheid", al
dus Reagan.
De Amerikaanse president zei
verder blij te zijn met het akkoord
met de Sovjets dat een einde zal
maken aan alle middellange en
korte afstandswapens. Intensief
zal nu worden geprobeerd een ver
mindering van 50 procent in het
aantal lange afstandswapens te
krijgen, zo beloofde hij.
Maar Reagan maakte ook voor
het forum van de VN duidelijk, dat
zijn Strategisch Defensie Initiatief
(SDI), beter bekend als Star Wars,
daarvan niet het slachtoffer zal mo
gen worden.
„Met SDI proberen we de vrede
te behouden door op defensie - in
plaats van offensie - te vertrouwen,
en uiteindelijk alle ballistische ra
ketten overbodig te maken. SDI
heeft de vooruitzichten op werke
lijke ontwapening zeer verbeterd",
aldus de Amerikaanse president.
MANILA (GPD/AP/UPI) - De Fili-
pijnse president Aquino heeft
krachtig ontkend dat zij van plan is
om de noodtoestand af te kondi
gen. Berichten over het invoeren
van een staat van beleg circuleer
den in het weekeind na massale
linkse betogingen in Manila en an
dere steden en acties van commu
nistische rebellen in het zuiden van
Luzon. Wel voerde ze gisteren op
nieuw wijzigingen door in de leger
top.
Aanleiding tot de betogingen
was de moord in het weekeind op
Lean Alejandro, een vooraanstaan
de linkse leider. De Nieuwe Pa
triottische Alliantie maakte giste
ren bekend te breken met de rege-
ring-Aquino wegens de moord op
Alejandro. De verwarring werd
groter nadat communistische re
bellen zondag spoorbruggen tus
sen Manila en het zuiden van Lu-
zon hadden opgeblazen, waardoor
er geen treinen meer konden rijden
tussen de hoofdstad en Luzon. De
communisten zouden ook twee po
litieposten hebben aangevallen,
waarbij twee soldaten, vijf politie
mannen en een burger werden ge
dood. Aquino zei na afloop van een
ontmoeting met de top van de
strijdkrachten, dat zij 'absoluut
geen plannen' had om de staat van
beleg in te
Wel worden uit het leger 17 offi
cieren ontslagen die betrokken wa
ren bij de poging tot staatsgreep
van 28 augustus. Onder hen is kolo
nel Honasan. De president heeft de
legerleiding opgedragen 'zo spoe
dig mogelijk een eind te maken aan
vormen van terrorisme' en met hen
overlegd over de middelen daartoe.
Later maakte stafchef Ramos be
kend dat brigade-generaal Monta-
no benoemd was tot verantwoorde
lijke man de veiligheid van Manila
en zijn voorsteden coördineert. Hij
was dat al eerder, tot hij in januari
van zijn taken werd ontheven om
dat militairen zeker 12 betogers ge
dood hadden tijdens een demon
stratie voor landhervormingen. Hij
speelde tevens een voorname rol
bij de recente staatsgreeppoging,
toen hij wist te voorkomen dat de
muiters belangrijke installaties in
het legerkamp Aguinaldo in han
den kregen.
Politie dwingt
vrijlating van
Iraniër af
FRANKFURT (AFP) - Iraanse
veiligheidsagenten hebben giste
ren een Iraniër belet een vliegtuig
van Iran-Air te verlaten waarmee
hij uit Teheran in Frankfurt was ge
arriveerd. Volgens de agenten had
de man zich aan een in zijn land
strafbaar feit schuldig gemaakt en
moest hij worden teruggebracht.
De Westduitse politie nam daar
echter geen genoegen mee en ge
lastte dat de passagier aan haar zou
worden overgedragen. Het vlieg
tuig mocht intussen niet vertrek
ken.
De veiligheidsagenten lieten de
man tenslotte gaan en het toestel
kon, met een vertraging van vijf
uur, vertrekken. De Iraniër om wie
het allemaal ging bleek in de
Bondsrepubliek te studeren en
over een geldige verblijfsvergun
ning te beschikken.
Een spaarrekening waarbij het tarief is gekop
peld aan de rente op de kapitaalmarkt.
Dit tarief wordt maandelijks vastgesteld. Het
tegoed is dagelijks opvraagbaar met 2% retour
rente. Het minimumsaldo bedraagt f1.000,-.
Het rentepercentage voor
de maand oktober is
De Nutsspaarbank doet A
meer voor spaarders.
PARIJS - President Mitterrand
heeft in een weekblad-interview
bijtende kritiek geleverd op de
staatscommissie die controle uit
oefent op het functioneren van de
Franse televisie. In 'le Point' van
gisteren merkt de president op dat
deze commissie 'tot nog toe niets
heeft gedaan dat eerbied afdwingt'.
Ook 'ontbreekt het de commissie
aan gezag'.
door
Rudolph Bakker
De kritiek van de socialistische
president Mitterrand past in een re
cente reeks van schermutselingen
tussen hem en de conservatieve re
gering van premier Chirac. Deze
nieuwe politieke activiteit wordt
vanzelfsprekend gezien in het licht
van de presidentsverkiezingen vol
gend jaar. President Mitterrand
heeft nog steeds niet laten weten of
hij opnieuw kandidaat zal zijn. Hij
zal zich daar uiterlijk eind februari
over moeten uitspreken.
Het weekbladinterview werd af
gelopen vrijdag gehouden, meteen
na afloop van Mitterrand's optre
den voor het door de regering-Chir-
ac kersvers geprivatiseerde eerste
televisienet. De president had zich
altijd tegen privatisering van een
der staatsnetten verzet, al was hij
tijdens de socialistische regerings
periode de initiatiefnemer geweest
van het nieuwe vierde, het vijfde en
het zesde net, die vanuit de zaken
wereld dienden te worden gediri
geerd.
Omdat de programma's van pri-
vé-televisienetten worden onder
broken door reclameboodschap
pen, moest afgelopen vrijdag het
betoog van de Franse president
ook enige malen het veld ruimen
voor de publiciteit en dat is Fran
cois Mitterrand in het verkeerde
keelgat geschoten. Ook de eerbied
waardige president van de Acade
mie Francaise, de letterkundige
Maurice Druon, heeft er met zoveel
woorden zijn afkeuring over uitge
sproken, dat een president ten of
fer diende te vallen aan de reclame.
Ook tegen de reclame op de door
President Mitterrand. (foto ap)
de socialisten opgerichte privé-net-
ten was indertijd heftige tegen
stand ontstaan voorzover die met
name speelfilms zou gaan onder
breken. Filmregisseurs van naam
kwamen tegen de te verwachten si
tuatie in verzet, maar de tegen
stand mocht niet baten.
De kritiek van president Mitter
rand op de staatscommissie voor
de tv wordt in linkse kringen en in
bladen als het links-onafhankelijke
'Libération' gedeeld. Met name is
er bezwaar tegen de manier, waar
de staatscommissie niets onder
neemt om de 'veroveringszucht' in
de ether van de rechtse kranten
magnaat Hersant te beteugelen, die
sinds kort de meeste aandelen in
het vijfde tv-net bezit. In dit ver
band wordt dan onvermijdelijk ge
sproken van 'rechtse vriendjespoli
tiek' .terwijl de conservatieve re
geerders er op wijzen dat president
Mitterrand indertijd liet beleid
over het vierde, vijfde en zesde net
ook aan zijn eigen 'vriendjes' had
gegund.
De kleurrijke minister van bin
nenlandse zaken Pasqua merkte
zondag in een radio-interview op,
dat nog nooit in Frankrijk een rege
ring tevreden was geweest over de
gang van zaken bij radio en tv en
dat Mitterrand zich met zijn op
merking dan ook 'een conservatief
had getoond. Pasqua voegde er
nog venijnig aan toe: 'Kennelijk
verveelt de president zich'.
Mitterrand verveelt zich echter
in het geheel niet. Hij is druk doen
de de presidentsverkiezingen van
volgend jaar langzaam maar zeker
in te luiden. Na zich het afgelopen
jaar eerder te hebben gepresen
teerd als de 'president aller Fran
sen', neigt hij er met de dag meer
toe er duidelijk voor uit te komen
dat hij een 'socialistische presi
dent' is. Francois Mitterrand be
geeft zich daarmee echter op het
slappe koord. Zijn populariteit, die
toenam naarmate hij zich verder
van zijn eigen partij opstelde, zou
ook wel weer eens kunnen afne
men naarmate hij duidelijker zijn
oude politieke kleur aanneemt.
De schermutselingen van de
laatste weken, voorzover ze door
Mitterrand zijn uitgëlokt, hebben
veel meer ten doel om presidents
kandidaat en premier Chirac in een
kwaad daglicht te stellen. Tegelij
kertijd hoopt Mitterrand ook nog
de kloof tussen Chirac en oud-pre
mier Barre, de andere presidents-
kandidaat van rechts, te vergroten.
Terwijl de laatste weken de aan
vankelijk stagnerende populariteit
van de actieve Chirac stijgende is,
zijn waarschijnlijk vanuit het presi
dentieel paleis nieuwe steken on
der water te verwachten.
