TAD LEIDEN
'Het is de laatste 20 jaar zeker vrijer geworden'
LEIDSCH m DAGBLAD
In de rij voor de aUesknippende schaar
OOH ontslaat medewerkers
Leidse houtschool na
verbouwing heropend
s
MAANDAG 21 SEPTEMBER 1987
Rector Pleij van jubilerend Bonaventuracollege:
LEIDEN - Het Bonaventuracol
lege werd 60 jaar geleden door
paters Franciscanen gesticht en
begonnen met 20 leerlingen in
een bijgebouwtje van de voorma
lige Zeevaartschool aan het Gal
gewater. Nu wordt de scholenge
meenschap bevolkt door 1700
jongens en meisjes, verdeeld
over de twee vestigingen aan de
Mariënpoelstraat en Burggra-
venlaan. Ter gelegenheid van het
jubileum begint op woensdag 23
september een groot aantal festi
viteiten.
Rector Th. A. Pleij zegt dat
scholen vaak de ontwikkelingen
in de samenleving op de voet vol
gen. Volgens hem is dat erg dui
delijk te zien aan de geschiedenis
van 'Bona', zoals de school door
leerlingen wordt genoemd. Die
geschiedenis heeft hijzelf kun
nen meemaken als leerling en
daarna als leraar lichamelijke op
voeding. Sinds 1980 is hij hoofd
van de school.
"Bonaventura werd gesticht in
een tijd waarin de katholieke
volksbeweging zich wilde eman
ciperen. In Leiden was er nog
geen katholiek voortgezet onder
wijs en dus stichtten paters Fran
ciscanen de eerste R.K. Hoogere
Burgerschool. Er waren toen nog
wel problemen op gebied van de
financiën. Als aanvulling op de
bijdragen van de gemeente
moesten de pastoors voor de
school collecteren. Daar heb ik
nog niet zolang geleden afreke
ningen in het archief gevonden",
aldus Pleij.
Een andere fase voor de school
brak aan bij het betrekken van
het nieuwe gebouw aan de Ma
riënpoelstraat in 1931. Daaraan
vast zat een klooster waar de pa
ters onderdak vonden die les ga
ven aan de school. Die paters
stelden overigens niet alleen be
lang in het onderwijs. Bij de op
richting riepen de paters de ou
ders op om samen met de school
leiding te werken in het belang
van de 'strenge tucht'. Een hou
ding die volgens Pleij totaal niet
meer strookt met de huidige on
derwijskundige opvattingen.
door
Meindert van der Kaaij
Lady-kant
Tijdens de oorlog werd het
schoolgebouw aan de Mariën
poelstraat door de Duitsers ge
vorderd. Desondanks gingen de
lessen gewoon door. Door de
gastvrijheid van het dichtbij ge
legen christelijk lyceum Visser 't
Hooft konden de paters door
gaan met lesgeven. Dat beteken
de dat het gebouw van 's ochtend
vroeg tot 's avonds laat gebruikt
werd. Het eerste deel van de dag
de ene school en daarna de ande-
Tot aan de oorlog was het Bo
naventura alleen toegankelijk
voor jongens. Zoals de emanci
patie van de katholieken pas in
het begin van de eeuw tot stand
kwam, zo komt in Nederland pas
na de oorlog enige vorm van
vrouwen-emancipatie op gang
en zelfs dan met mondjesmaat.
De komst van het eerste meisje
op de school Vlak na de oorlog
was dan ook een hele gebeurte
nis. "Het is leuk om nu te lezen
met welk een zorg dat werd om
kleed. Zo dienden de meisjes in
het eerste jaar hun lunch te ge
bruiken in een aparte kantine.
Voor de naam van deze kantine
werd door de paters een wed
strijd uitgeschreven. Winnaar
werd de jongen die de naam 'La
dy-kant' had bedacht". Pleij ver
moedt dat het de paters is ont
gaan dat aan deze naam wel eens
een ondeugende kant kan heb
ben. "Een toespeling op een ledi
kant was in die tijd toch wel pi
kant".
De eerste meisjes van Bona-
ballvereniging Bona Stars, die la
ter uitgroeide tot een van de top
clubs van Nederland. Om ver
warring met een merk boter te
vermijden, werd de naam veran
derd in BS Leiden die later is ge
sponsord door Parker en Elmex.
Een andere bloeiende club zijn
de zeeverkenners geworden. De
Paulusgroep heeft nu nog de
vloot achter de school aan de Ma
riënpoelstraat liggen.
Een andere ontwikeling in de
samenleving die door de school
is gevolgd betreft de verhouding
docent-leerling. Dat is in de
laatste twintig jaar onmisken
baar vrijer geworden, zoals men
in het dagelijks leven ook steeds
minder plechtstatig met elkaar
omgaat. "Strenge tucht heeft
plaats gemaakt voor een indivi
duele benadering. Docenten pro
beren leuk met leerlingen om te
gaan. In de hogere klassen kie
zen de leerlingen nu zelf hun ei
gen mentor. Dat is iemand met
wie ze goed contact hebben en
waarbij ze te rade kunnen gaan
als er moeilijkheden zijn".
Haaks op de individualisering
staat de schaalvergroting die na
invoering van de Mammoetwet
in 1968 de scholen tot kolossen
van scholengemeenschappen
heeft doen uitgroeien. Bonaven
tura fuseerde met de Kijcken-
burg-mavo waardoor er een nij
pende lokalennood ontstond.
"Daardoor ontstonden taferelen
die door de leerlingen in hoge
mate werden gewaardeerd. Er
werd les gegeven in particuliere
huizen aan de Rijnsburgerweg
en zelfs heeft de UVS-kantine als
lokaal dienst gedaan. Leerlingen
vonden dat gezellig, maar de
schoolleiding dacht daar toch an
ders over. Uitkomst bracht het
gebouw aan de Burggravenlaan,
die door de verhuizing van Rem
brandt Scholengemeenschap in
1979 vrij kwam".
Futuristisch
Nu biedt elke vestiging onder-'
dak aan 850 leerlingen en zijn alle
afdelingen (mavo, havo, athene
um en gymnasium) daarin verte
genwoordigd. "Zo ontstonden er
twee overzichtelijke leefgemeen
schappen onder één schoollei
ding. Zo hopen we de massaliteit
die een scholengemeenschap
heeft enigszins te verminderen".
Met de afscheid van Van Vliet
in 1982 verdween de laatste pa
ter. Die hadden door de jaren
heen steeds meer plaats moeten
maken voor leken. Dat betekent
volgens Pleij niet dat de school
haar katholieke identiteit verloo
chent. "We beleiden dat niet al
leen met de mond. Catechisatie
staat nog steeds op het lesroos
ter. Er is in de loop der jaren al
leen een grotere openheid geko
men. De school staat open voor
alle opvattingen binnen de
Rooms-Katholieke kerk, van
progressief tot conservatief. Alle
richtingen moeten zich op onze
school thuis kunnen voelen",
verklaart Pleij.
De feestweek bevat de gebrui
kelijke elementen zoals een re
ünie voor oud-leerlingen, sport
dag en culturele avond. Een pro
bleem leverde de opening op,
want "waar kan die worden ge
houden zonder de andere depen
dances voor het hoofd te stoten",
zo vroeg Pleij zich af. De oplos
sing werd gevonden door burge
meester Goekoop in een hete
luchtballon van het Stadhuis
plein te laten opstijgen met twee
leerlingen die de beide depen
dances vertegenwoordigen.
Daarnaast ontspringt van beide
vestigingen een laserstraal, die
elkaar ter hoogte van de Harte-
brugkerk aan de Haarlem
merstraat zullen raken. "Dat
moet een futuristisch schouw
spel opleveren. Dat is het teken
dat Bonaventura klaar is voor het
tijdperk dat komen gaat", zegt
Pleij.
ventura moeten volgens Pleij
een bijzondere schooltijd heb
ben gehad. Zo verscheen het al
lereerste meisje Gerda van der
Werf op het schoolplein zonder
tas. Die werd namelijk gedragen
door een jongen. "Een leraar
heeft eens in een verhaal daar
over opgemerkt dat het jammer
is dat deze gewoonte in onbruik
is geraakt", zegt Pleij lachend.
De rector heeft zelf als leerling
de verandering van het schoolle
ven meegemaakt. Rond de jaren
vijftig kwam er een ontwikkeling
waarbij de leerlingen door aller
lei activiteiten bij de school wer
den betrokken. Voor die tijd
dachten de paters alleen aan on
derwijs. Pleij noemt een moder
ne docent (die inmiddels is ge-
pensioneeerd) die een 'disco
club' oprichtte. "In die tijd was
geluidsapparatuur natuurlijk
een grote luxe. We luisterden na
schooltijd in een klaslokaal naar
grammofoonplaten. Dat ook mo
derne platen werden gedraaid
werd door de andere leraren wel
als gewaagd beschouwd", zegt
Pleij.
Het was volgens hem de aanzet
tot cabaret, toneel en muziek. Nu
spelen op schoolfeesten twee
leerlingenbands en een docen
tenband die is gesierd met de
naam Bona Blue Band. Pleij is zo
trots als een pauw op de basket
Rector Th.A. Pleij"De toespeling in 'Lady-kant' moet de paters destijds zijn ontgaan". (foto wim Dijkman)
Huishoudbeurs Leidato ook dit jaar weer succes
LEIDEN - Rijtjes voor de kassa,
hier en daar voetje voor voetje
vooruit en bijna subtropische tem
peraturen; tot op de laatste dag blij
ven mensen, benieuwd naar de
nieuwste huishoudelijke snufjes,
in groten getale toestromen naar de
26ste aflevering van de Leidato in
de Groenoordhallen. Waar morgen
weer koeien staan, lopen zondag
nog duizenden mensen de schier
eindeloze rij stands langs. Laten
zich informeren over de nieuwe al-
lessnijder, de allesknippende
schaar en het zuinige koffiefilter;
nemen als ze het durven prinsheer
lijk plaats op een waterbed, laten
zich onder handen nemen door een
visagiste en trakteren zichzelf op
Oudhollands snoep of knakworst.
Plezier voor het hele gezin, mag
de Leidato-organisatie graag zeg
gen. Hoewel sommigen daar an
ders over denken: er blijkt hier en
daar van een lichte vorm van 'ge-
zinsterreur' sprake te zijn. Op de
Leidato is dit jaar voor het eerst een
klaagmuur ingericht, waar, zoals
het woord al zegt, mensen klachten
over alles wat ze maar'willen kun
nen deponeren. En op die manier
klaagt iemand erover dat hij al lang
is uitgekeken, maar zijn moeder en
zus niet (en hij dus het onderspit
heeft gedolven). Zes briefjes verder
moppert een mevrouw dat het haar
zoveel moeite koste om haar man
mee te krijgen.
Denneboom
Een leuk initiatief, die muur. Be
halve dooddoeners als 'Ik klaag dat
ik niets te klagen heb' (veel aanwe
zig) zijn er ook originelere klach
ten. Een meisje beklaagt zich over
een kapster 'die vies staat te kau
wen'. Een ander dat zijn of haar
fiets half uit elkaar ligt door alle ga
ten en hobbels in de straten in bin
nenstad. "Ik klaag omdat mijn ko
nijn (Pluis) bijt", meldt een derde.
En echt beklagenswaardig zijn de
meisjes die een baas hebben die el
ke dag heel hard 'Oh denneboom'
in hun oor zingt.
Verder zijn er veel klachten over:
vroeg opstaan, naar school moeten,
allerhande bezuinigingen en, op
vallend, over de proef met het af
sluiten van de Breestraat, en dan
vooral de afsluiting voor fietsers.
Per dag kwamen de vijf leukste
klachten in aanmerking voor een
prijs.
Secretaris Jan van Zijp van de
Leidato-organsatie kijkt zondag
middag terug op een 'hele goede
Leidato'. Ongeveer 60.000 betalen
de bezoekers passeerden de kassa,
een aantal dat gelijk ligt met dat
van vorig jaar en de organisatie tot
tevredenheid stemt. "Het aantal
bezoekers stabiliseert zich sinds
enkele jaren gelukkig; het is wel
eens wat minder geweest". De
standhouders hebben naar Van
Zijp heeft gehoord over het alge
meen zeer goede zaken gedaan,
vooral degenen die wat duurdere
produkten aan de man brengen.
Iets minder ging het dit jaar met
het snoep.
De Leidato is en blijft een huis
houdbeurs en aan de succesvol ge
bleken formule wordt derhalve
nooit veel gesleuteld. Enkele nieu
we onderdelen waren er dit jaar
wel. Behalve de al genoemde
klaagmuur waren dat onder meer
een playback- en een pannekoe-
kenbakwedstrijd en een aan de hal
gebouwde tent voor modeshows
en dergelijke. Voorts mochten kin
deren tussen 11.00 en 12.00 uur op
zondagen gratis mee naar binnen.
Bejaarden hadden iedere middag
behalve op de zondagen vrij toe
gang.
De uitkomst van twee oude ge
trouwe activiteiten: de 50.000ste
bezoeker, die altijd in het zonnetje
wordt gezet, diende zich zaterdag
aan in de persoon van mevrouw Y.
Hellemink-Gussenhoven uit Lei
den. Geen enkele Leidse wist een
van de drie eerste plaatsen te bem
achtigen bij de Miss Rijnland-ver-
kiezingen. Eerste werd Amanda
Rogaar uit Ter Aar, tweede de Kat-
wijkse Jolanda Waasdorp en derde
Wilma Ouwehand, eveneens uit
Katwiik.
Leerlingen van de Leidse Houtschool stormen hun opgeknapte onderko
men binnen. Het gebouw werd na een grondige verbouwing zaterdag offi
cieel heropend. (foto Henk Bouwman)
Mensen met pistolen bedreigd
LEIDEN - De school voor christe
lijk basisonderwijs Leidse Hout
school aan de Adriaan Pauwstraat
is na een grondige verbouwing za
terdag officieel heropend. De ope
ning was een feit nadat de leerlin
gen Katja Laan en Bob Meutstege
uit respectievelijk groep één en ze
ven door een voor de echte ingang
gemaakte papieren deur renden.
Waarna de kinderen ballonnen op
lieten en met leerkrachten en ou
ders een lied over de verbouwing
aanhieven. Aansluitend konden
kinderen en ouders zich vermaken
met onder meer spelletjes, een
Gestolen cheques
LEIDEN - Een 27-jarige man is za
terdagavond in koffiehuis 'Happy'
aan het Noordeinde aangehouden
toen hij trachtte gestolen euroche
ques te verkopen. De man heeft be
kend de in het totaal negen che
ques eerder in Leiden gestolen te
hebben. De politie was gewaar
schuwd door een voorbijganger die
de handel had waargenomen.
koopjesmarkt, tentoonstellingen
en terras.
De belangrijkste veranderingen
bestaan uit het vergroten van twee
lokalen en de komst van een speel
lokaal voor de onderbouw, het aan
passen van een ingang waardoor
kinderwagens en rolstoelen ge
makkelijker de school in kunnen.
Bovendien zijn er nu in de gangen
werkhoeken en een speelplein
voor de kleuters aangelegd.
Het ministerie van onderwijs en
wetenschappen heeft voor de ver
bouwing twee ton beschikbaar ge
steld. Dat was niet voldoende,
waarna ouders een deel van de
werkzaamheden zelf ter hand heb
ben genomen.
Met de verbouwing is de feitelij
ke integratie van kleuter- en lagere
school nu ook op de Leidse Hout
school een feit. De kleuters waren
voorheen gevestigd in de oude
Prinses Marijkeschool aan de An-
tonie Duycklaan. Daar heeft de
nieuwe openbare basisschool Wou
tertje Pieterse haar intrek geno-
LEIDEN - Een 37-jarige medewer
ker van café 'Jamboree' aan de Ou
de Vest is zaterdagnacht met een
pistool bedreigd. De man weigerde
even na sluitingstijd de toegang
aan drie mannen en een vrouw.
Daarop werd hij geslagen en be
dreigd. In verband hiermee wer
den tien minuten later twee man
nen (25 en 19 jaar) en een vrouw (20)
op de Kooilaan aangehouden. Het
drietal heeft inmiddels bekend. De
derde man is nog niet aangehou
den. Ook het pistool is nog niet ge
vonden.
Een 15-jarig meisje is gistermid
dag op de Toussaintkade met een
pistool bedreigd nadat zij met twee
voorbijgangers ruzie kreeg over
haar hond. Een van de mannen zet
te tijdens de woordenwisseling een
pistool op haar rug. Volgens het
meisje waren de twee mannen cir
ca 20 jaar oud. Beiden zijn spoor
loos.
LEIDEN - Twee personeelsleden
van de stichting Ouders op Herha
ling (OOH) worden per 1 oktober
ontslagen. De stichting kan de
mensen niet meer in dienst houden
omdat een verzoek om een extra
subsidie van 70.000 gulden tot 1989
door de gemeenteraad is afgewe
zen. Volgens de nieuwe normen
voor basiseducatie moet Ouders op
Herhaling het personeel hogere lo
nen betalen en dat is met de huidi
ge hoogte van de subsidie, 210.000
gulden, niet mogelijk.
OOH is tegen het besluit van de
gemeenteraad een AROB-zaak be
gonnen, omdat zonder de extra
subsidie ook het cursussenpakket
moet worden uitgekleed. De peri
kelen zijn een gevolg van het feit
dat OOH niet direct wilde deelne
men aan de fusie met zes andere in
stellingen voor volwassenenoner-
wijs in de stad, die heeft geresul
teerd in de stichting Basiseducatie
Leiden.
Ouders op Herhaling kan tot 1 ja
nuari 1989 als zelfstandige organi
satie voor volwassenonderwijs
subsidie krijgen. Om van subsidie
verzekerd te zijn, moest wel een
nieuwe stichting (stichting Basise
ducatie Leiden-noord) in het leven
worden geroepen. Naar die stich
ting, die zich zuiver met basisedu
catie bezighoudt, zijn de twee an
dere personeelsleden van OOH
overgegaan. Ouders op Herhaling
'oude stijl' werkt met deze stich
ting samen, alsmede met de stich
ting Eigen Wijs. Volgens een
woordvoerster van OOH bieden ze
gedrieën een zeer breed scala van
cursussen en is de belangstelling
College biedt
Cliilenen
onderdak
LEIDEN - Het college van B en W
is bereid een aantal Chilenen op te
enorm. "Er hebben zich tot nu toe
325 tot 350 deelnemers gemeld. Ze
komen bij ons omdat ze hebben ge
hoord van de problemen rond de
fusie en voor ons 'kiezen', een aan
tal weet dat bij Ouders op Herha
ling individuele lessen mogelijk
zijn en weer anderen komen voor
de speciaal op maat gesneden cur-
nemen in Leiden wanneer deze in
Nederland politiek asiel krijgen.
Veertien Chilenen zijn in eigen
land ter dood veroordeeld. Een
aantal gemeentebesturen in Neder
land heeft minister Van den Broek
(buitenlandse zaken) gevraagd te
bewerkstelligen dat het vonnis niet
ten uitvoer wordt gebracht. De mi
nister is gevraagd de Chilenen poli
tiek asiel aan te bieden.
Man vernielt ramen trein
LEIDEN - Medewerken van de ingesloten in het Leidse politiebu-
spoorwegen hebben in de nacht reau. Toen hij in de loop van de
van zaterdag op zondag op het zondag werd vrijgelaten, raakte de
Leidse station een 17-jarige Vlaar- Vlaardinger buiten zinnen. De
dinger opgepakt nadat deze vijf ra- GGD heeft hem daarop naar het
men van een trein en de toegangs- psychiatrisch ziekenhuis St. Joris
deuren had vernield. De man werd in Delft gebracht.
De Leidato kreeg zaterdag de 50.000ste bezoeker binnen. Mevrouw Y. Hellemink-Gussenhoven uit Leiden ont
ving bloemen uit handen van Leidato-secretaris J. van Zijp. (foto Henk Bouwman»
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
