TAD LEIDEN
Steeds
Opruimen vervuilde grond
Langegracht kost 25 miljoen
B en W voor twee extra kampjes
LEIDSCH DAGBLAD
B en W Idezen duurste oplossing
Bewoners Trekvaartplein houden vast aan groot kamp
Eis van 18
maanden cel
voor heler
s
LEIDEN - De drie basisscholen aan het Valkenpad in de Merenwijk vieren deze week het 15-jarig bestaan. Het
is in die tijd een beetje armoedig begonnen. Leerlingetjes vonden aanvankelijk onderdak in flatwoningen. De
drie scholen hebben elk een eigen feestprogramma, maar vandaag vierden zij het derde lustrum samen. Daartoe
werd vanmorgen een lange keten van leerlingen, ouders en leerkrachten gevormd tussen de flats in de Slaagh-
wijk en de scholen aan het Valkenpad. Dat verbeeldde de band van de scholen met de flats waar het ruim 15 jaar
geleden allemaal was begonnen. Bovendien kregen ouderen in de wijk bloemen aangeboden. (foto Jan Holvast)
LEIDEN - De vervuilde
grond op de terreinen van
de voormalige gasfabriek
aan de Langegracht en de
Maresingel moet geheel
worden afgegraven. Er mag
niets achterblijven dat
volksgezondheid en milieu
nog in gevaar kan brengen.
Burgemeester en wethou
ders van Leiden kiezen
daarmee voor de duurste
oplossing, een klus die bijna
25 miljoen gulden kost.
Het is niet alleen de duurste moge
lijkheid om de vuile terreinen nabij
EBR, stadsbouwhuis, Huigpark,
Koningstraat en het Zwarte Pad
schoon te maken, maar ook de
meest grondige. Met deze groot
schalige aanpak zou de gemeente
namelijk in één jaar en vier maan
den tijd van de vervuiling aan de
Langegracht verlost zijn. Of dat
lukt en wanneer het karwei kan
worden aangepakt," is afhankelijk
van medewerking en geldsteun
van de rijksoverheid. En dat kan
volgens wethouder Peters weieens
een zaak van lange adem worden.
Het college had de keus uit vier
mogelijkheden die zijn opgesteld
door de projectgroep 'Lange
gracht'. Een onderzoeksbureau
heeft de plannen bekeken. In de
projectgroep hebben behalve amb
tenaren ook buurtbewoners en
werknemers van EBR, provincie
Zuid-Holland en Inspectie Milieu
hygiëne zitting. Deze partijen de
len de voorkeur van B en W om de
vervuilde grond zoveel mogelijk te
verwijderen.
Of dat ook zal gebeuren? Nog los
van de vraag of gemeenteraad en
later Gedeputeerde Staten met de
ze keus instemmen, moet overleg
worden gevoerd met het ministerie
van volkshuisvesting, ruimtelijke
ordening en milieu (VROM). De
minister moet een bedrag van een
slordige 22 miljoen gulden op tafel
leggen. Het liefst ziet Leiden dat
VROM alle kosten (24,7 miljoen)
betaalt. Het is weliswaar gebruike
lijk dat gemeenten zelf zo'n tien
procent in de kosten bijdragen,
maar Leiden zou graag van die ver
plichting worden ontheven omdat
de stad armlastig - een zogenaamde
artikel-12-gemeente - is.
Geen cent
De gemeente heeft in elk geval
nog geen cent gereserveerd voor
het opruimen van de vervuilde
grond, zei wethouder J. Peters
(ruimtelijke ordening) gisteren in
een toelichting op de voorkeur van
het college. Hij vermoedt dat het
een zaak van lange adem wordt al
vorens er algehele overeenstem
ming over het hoe en wanneer van
de sanering is bereikt. "We weten
nog niet wanneer met de sanering
wordt begonnen. We dringen bij de
provincie aan op een snel begin,
maar op volgend jaar hoeven we al
zeker niet te rekenen".
Volgens de wethouder scoren de
gasfabriekterreinen (in het meerja
renprogramma bodemsanering)
niet al te hoog. Evenmin is duide
lijk waar de afgegraven grond naar
toe moet. De tijdelijke opslagplaats
voor vervuilde grond in Roomburg
ligt volgens Peters niet in de lijn
der verwachting omdat dat een tij
delijk depot betreft. Bovendien
hangt het af van welke methode
van schoonmaken wordt gekozen.
Volgens ambtenaar A.A. van den
Berg van de gemeentelijke directie
milieu is de kans het grootst dat de
grond naar het provinciaal depot in
Moerdijk zal worden afgevoerd.
Polycyclische aromatische kool
waterstoffen (PAK, een verzame
ling chemische stoffen) en cyanide
vormen de hoofdmoot van de ver
vuiling, zo hebben onderzoeken
uitgewezen. Sommige PAK-stof-
fen zijn kankerverwekkend, maar
er bestaat volgens Van den Berg
geen gevaar voor de volksgezond
heid omdat de meeste delen van
het vervuilde gebied na ontdek
king van de verontreiniging een
schone bovenlaag hebben gekre
gen.
Vrijwel het hele terrein van het
EBR is met PAK en cyanide ver
ontreinigd, met zeer hoge concen
traties in oude teerputten (vermoe
delijk zit er tot op enkele meters
diepte koolteer) en gashouders.
Hoge concentraties doen zich on
der meer voor achter het stads
bouwhuis en tussen het stads
bouwhuis en de flats, waar vroeger
een haventje is geweest. Ook het
grondwater van het EBR-terrein is
tot een diepte van 12 tot 13 meter
vervuild met aromaten boven de
zogenoemde c-waarde (de concen
tratie waarbij sanering van de
grond op korter mijp niet direct
noodzakelijk, maar wel wenselijk
is) en met PAK tot een diepte van
zes tot zeven meter.
Het gebied tussen de Maresingel
en het stadsbouwhuis kent drie
plekken waar de concentratie PAK
en cyanide boven de c-waarde ligt,
waar dus sprake is van ernstige
vervuiling. Voor de rest van het ter
rein geldt voor de aangetroffen ver
vuiling een b-waarde, waarbij geen
direct gevaar voor volksgezond
heid en milieu bestaat. Aangeno
men wordt dat onder een deel van
het stadsbouwhuis ook verontrei
nigde grond zit.
Het terrein tussen het slachthuis
en de Koningstraat is vooral in het
zuiden verontreinigd. De concen
tratie gif ligt tussen b- en c-waarde,
met uitzondering van twee plek
ken waar een c-waarde geldt. Over
het algemeen zijn de aangetroffen
gehaltes in dit gebied lager dan die
op het EBR-terrein. De verwach
ting is wel dat de verontreiniging
zich in de toekomst richting woon
huizen verspreidt. Vooralsnog be
perkt het gif zich in de Koning
straat tot onbewoond gebied.
Leidingen
De gekozen, dure oplossing van
het college stuit op een praktisch
probleem. Het terrein van het
Energiebedrijf Rijnland kan heel
moeilijk worden schoongemaakt.
Volgens ambtenaar Van den Berg
is het terrein namelijk vergeven
van de leidingen en is het onont
koombaar dat gedeelten van het
terrein buiten de schoonmaak
beurt worden gehouden.
Maar de andere drie mogelijkhe
den die door de werkgroep zijn be
studeerd, houden volgens het col
lege meer nadelen in zich. Twee
van die plannen houden in alleen
de bovenste laag van de grond af te
graven en dieper de meest vervuil
de grond te verwijderen. Daartoe is
het dan noodzakelijk dat een drai
nagesysteem wordt aangelegd om
weer te voorkomen dat het vervuil
de grondwater in de schone grond
terecht komt. Dat is wel goedko
per, maar er blijft vuile grond ach
ter die later wellicht weer voor pro
blemen kan zorgen.
De vierde mogelijkheid voorziet
in het zo gering mogelijk afgraven
van de gasfabriekterreinen. Maar
dat betekent volgens wethouder
Peters dat dan de vervuiling
slechts 'beheersbaar' wordt ge
maakt. De werkzaamheden op het
EBR-terrein Zijn weliswaar makke
lijker uit te voeren, maar er staan
grote nadelen tegenover. Het risico
bestaat dat tijdens graafwerkzaam
heden toch weer rommel boven
komt. Voorts is er bij deze oplos
sing een permanent drainage-sys
teem nodig. Het grondwater moet
gedurende 20 jaar worden gezui
verd. Er bestaat risico dat het drai-
nage-syteem faalt en de vervuiling
alsnog onbeheersbaar wordt, aldus
Peters: "Bovendien blijf je zitten
met grote delen grond die onbruik
baar zijn om iets mee te doen, bij
voorbeeld woningbouw".
LEIDEN - Het college van B en W
heeft besloten om nog twee woon
wagenkampen met 15 plaatsen in
Leiden aan te leggen. De grootte
van het kamp aan het Trekvaart-
plein wordt dan teruggebracht van
78 naar 40 plaatsen. Waar deze twee
kleinere kampen komen, is nog
niet bekend. Voor de hand ligt dat
de in totaal 30 plaatsen worden
aangelegd in de Stevenshof en de
Roomburgerpolder.
De bewoners van het Trekvaart
plein zijn het overigens niet eens
met de plannen om het aantal
plaatsen in het kamp tot 40 te ver
minderen. Zij willen dat de huidige
grootte van het kamp wordt ge
handhaafd. Wethouder De la Mar
(die woonwagenzaken in zijn por
tefeuille heeft) probeerde de bewo
ners gisteravond tevergeefs te
overtuigen dat 40 plaatsen aan het
Trekvaartplein en 30 elders in Lei
den, het hoogst haalbare is.
Indien de plannen van de regering
worden uitgevoerd, dan verdwijnt
het kamp aan het Trekvaartplein.
In Leiden komen dan twee of drie
kleinere kampen met in totaal 41
plaatsen. Wethouder De la Mar en
het provinciaal bestuur zijn het in
tussen eens geworden over hand
having van 40 plaatsen aan het
Trekvaartplein. Het is niet duide
lijk of het in stand houden van het
grote kamp aanvaardbaar is voor
staatsecretaris Heerma (volkshuis
vesting).
De la Mar wees de bewoners van
het Trekvaartplein er gisteren op
dat het strategisch het beste is om
met het voorstel '40 plus 30' ak
koord te gaan. "Het aanleggen van
30 plaatsen in de stad is een sterk
argument om het Trekvaartplein te
handhaven. Door te pleiten voor
handhaving van het kamp, laden
wij de verdenking op ons liever
een groot kamp te hebben dan drie
kleintjes. Door toch 30 plaatsen in
Leiden te realiseren, maakt de ge
meente duidelijk dat het ons daar
niet om is te doen. Ik wil de strijd
ook aan met de bewoners in de
stad om twee extra kampen aan te
leggen".
De wethouder stelde verder dat het
onverstandig is van de bewoners
om vast te houden aan de grootte
van het huidige kamp. "Dan zet de
staatssecretaris de plannen door en
er wordt per 1 januari geen subsi
die meer gegeven. Alle kosten ko
men dan voor rekening van het re
gionale Woonwagenschap. Dat is
misschien voor de gemeente Lei
den nog wel acceptabel, maar voor
de 17 andere gemeenten die in het
Woonwagenschap zitting hebben,
niet. Die trekken aan de bel bij de
provincie en die besluit dan het
kamp op te heffen".
De bewoners lieten zich door de ar
gumenten van De la Mar niet ver
murwen. Zij kunnen niet begrijpen
waarom tegen de zin van de bewo
ners het kamp moet worden ver
kleind. "Wij zijn niemand tot last,
niemand is ons tot last. Wij willen
hier per se met z'n allen blijven wo
nen", klonk het herhaaldelijk van
de zijde van de bewoners. Ook de
dreiging van het dichtdraaien van
de subsidiekraan, maakte geen in
druk. "M'n schuurtje knap ik dan
wel van m'n spaargeld op", zei een
van de bewoners.
Boodschap
De la Mar werd dan ook met de
boodschap naar huis gestuurd, dat
hij moest blijven streven naar het
handhaven van het Trekvaartplein
op 78 plaatsen. "U zegt wel steeds
dat het het beste is om akkoord te
gaan met '40 plus 30', maar dat is
niet goed. U geeft veel te snel toe",
vond een bewoner. Hij dacht ook
dat er toch wel juridische moge
lijkheden moesten zijn om de plan
nen tot sluiting van het Trekvaart-
plein tegen te houden. De la Mar
sprak dat tegen. "Elders in het hele
land is die strijd al gevoerd tot bij
de hoogste rechtscolleges. Steeds
is die verloren". De la Mar zei wel
dat onbegrijpelijk te vinden. "Wan
neer een 'burger' uit z'n huis wordt
gezet, houdt de rechter het tegen.
Maar in dit geval kunnen gedwon
gen verplaatsingen blijkbaar wel"..
De woonwagenbewoners besloten
na afloop van de soms heftig op
laaiende discussies een peiling te
houden in het kamp. De vraag die
iedere bewoner wordt voorgelegd
is of zij willen blijven strijden voor
handhaving van het kamp op 78
plaatsen met het risico dat het
Trekvaartplein in het geheel ver
dwijnt.
Wethouder De la Mar is intussen in
een lastige positie terecht geko
men. Hij heeft altijd onvoorwaar
delijk de zijde van de bewoners ge
kozen. "Ik sta verdomme aan jullie
kant", zei hij ook gisteravond nog
tydens de woordenwisselingen
met de bewoners.
Toch moet hij volgende week tij
dens de raadscommissie voor so
ciale zaken en maatschappelijke
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1987
aangelegenheden het voorstel '40
plus 30' verdedigen, terwijl de be
woners die oplossing niet willen.
Volgens De la Mar is het uitgeslo
ten dat de gemeenteraad handha
ving van het kamp op 78 plaatsen
steunt. "Dat is politiek onhaal
baar", meent de wethouder.
Intussen hoopt hij toch dat de be
woners van het Trekvaartplein met
het collegebesluit akkoord gaan.
"Ik had wel gehoopt dat de bewo
ners vanavond met mijn voorstel
akkoord zouden gaan. Verbaasd
over het feit dat dit niet is gebeurd,
ben ik echter ook niet. Het is nogal
wat om mensen tegen hun zin uit
hun woonomgeving te halen. Het
is daarom logisch dat de bewoners
van het Trekvaartplein er niet mee
akkoord gaan om de helft van de
mensen een plaats elders in Leiden
te geven".
DEN HAAG/LEIDEN - De advo
caat van de van heling verdachte
Leidenaar (42) noemde de eis van
18 maanden (waarvan zes voor
waardelijk en met aftrek van voor
arrest) "extreem hoog". De terecht
staande Leidenaar wordt ervan
verdacht op grote schaal goederen
te hebben gekocht die van diefstal
afkomstig waren. Hij verkocht ze
op zwarte markten in het land.
De Leidenaar erkende de feiten
in de aanklacht. Hij gaf toe van
twee twee Leidse inbrekers vele
goederen te hebben overgenomen,
zoals elektrisch gereedschap, vi
deorecorders, een aanhangwagen,
een kopieerapparaat en 90 paar
sokken. Een deel van de spullen
was gestolen in het Academisch
Ziekenhuis in Leiden en bij Wo
ningbouwvereniging Ons Doel.
Voor de spullen had hij 8000 gul
den betaald aan de twee inbrekers,
die volgens officier van justitie mr.
Klopper-Gerretsen voor de nodige
onrust hadden gezorgd in de eerste
helft van het jaar in Leiden. Een
van hen had in de eerste zes maan
den 45 inbraken gepleegd.
De Leidenaar was al eerder voor
heling veroordeeld, maar had nog
nooit in de gevangenis gezeten. Hij
had gratie gevraagd en gekregen.
Bovendien is hij arbeidsonge
schikt vanwege een handicap aan
zijn been. Volgens de advocaat van
de Leidenaar, mr. Anema, had hij
zich op het criminele pad begeven
om voor "vol te worden aange
zien". Maar officier mr. Klopper
zag daarin geen verzachtende om
standigheid en eiste 18 maanden
waarvan zes voorwaardelijk en met
aftrek van voorarrest.
Raadsman Anema noemde die
straf extreem hoog omdat zijn cli
ënt nog nooit in de gevangenis had
gezeten en omdat de waarde van de
geheelde goederen niet zo groot
was. Hij voerde bovendien de han
dicap als verzachtende omstandig
heid aan en vroeg de rechtbank
dan ook om zijn cliënt ten hoogste
tien maanden gevangenisstraf,
waarvan zes voorwaardelijk op te
leggen.
De rechtbank doet over twee we
ken uitspraak.
Redactie: Simone vart Driel en Meindert van der Ki
telefoon 144941, toestel 217 of 222.
Schroot
Beeldend kunstenaar Ed Vijsma
zat met een probleem. Het wer
ken met staal had zijn hart gesto
len, maar hij beheerste niet de
technieken om dat materiaal te
bewerken. Dat wil zeggén dat hij
wel ontwerpen maakte voor
kunstobjecten, maar vervolgens
de uitvoering aan anderen moest
overlaten. "Dat is een kwalijke
zaak. Als kunstenaar moet je tij
dens het vormingsproces kun
nen ingrijpen. Vaak heb je datje
tijdens het vervaardigen nog wilt
afwijken van het aanvankelijke
ontwerp. Dat kan niet als je het
door anderen laat doen. Boven
dien is het veel duurder", aldus
Vijsma.
De oplossing lag voor de hand.
Leidenaar Vijsma meldde zich
vorig jaar aan bij het Centrum
Vakopleiding Volwassenen
(CW) aan de Rooseveltstraat.
Normaal gesproken komen daar
mensen om zich te laten bij- of
omscholen op gebieden als met
selen, metaalbewerking en tim
meren. Vijsma koos voor de cur
sus constructiebankwerker/las
ser en is inmiddels redelijk in
staat met staal om te gaan.
Dat mag althans worden afge
leid uit het kunstwerk dat sinds
begin september aan de voor
kant van de CW staat. Het is
door de wethouders Van Dongen
en Fase tijdens een open dag van
de school officieel onthuld. Het
begon aanvankelijk als een gein
tje. "Toen de leiding van de
school opperde dat ik een kunst
werk voor de school moest ma
ken, grapte ik terug dat ze dan
wel met pegels over de brug
moesten komen. Uiteindelijk
werd voorgesteld om de kennis
die ik bij het lassen had opge
daan toe te passen in een beeld.
Ik maakte gebruik van hun faci
liteiten en zij kregen voor niets
een beeld".
Dat viel nog niet mee, want er
wordt op het C W een strak les
programma aangehouden. "Wat
dat betreft zijn ze erg streng. Wie
vaak te laat komt kan oprotten.
Wie zijn best niet doet moet ook
maar afnokken. Er bestaat name
lijk veel animo voor deze oplei
ding". Uit het schroot, de werk
stukken van de cursisten die nor
maal worden weggegooid, werd
door Vijsma op het grasveldje
achter het CW een kunstwerk
opgetrokken.
Schroot (2)
Volgens Vijsma is de grondge
dachte van het beeld dat vanuit
het ongeordende en chaos iets
gaafs kan ontstaan. "Al dat
schroot heeft geen waarde. Het
beeld geeft de indruk dat er een
magneet boven is gehouden. De
voet van het beeld bestaat dan
ook uit de eerste probeerselen
van cursisten. Daaruit komen
drie peilers die schuin in de lucht
steken. De peilers worden lang
zamerhand steeds gladder en
hebben minder roest. De boven
ste gedeelte glanst en heeft een
doorzichtig perspex punt".
Volgens Vijsma is dat te verge
lijken met het onderwijs hier op
school. "Als je hier komt kun je
bijna niks. Langzamerhand ech
ter leer je steeds beter en verfijn
der met staal om te springen.
Door ordening en selectie kom je
op deze school tot een hoogwaar
dig iets. Je beheerst dan een
vak". Vijsma wil het ook vergelij
ken met een boom van staal die
uit het niets groeit.
Dat zijn nog eens hoogdraven
de theorieën.
Vijsma: "Ja, maar daar ben ik
kunstenaar voor. Ik moet over
drijven om iets duidelijk te ma
ken. Als ik er geen extra dimen
sie aan geef, kijkt er niemand
naar. Anderen kunnen dit onzin
vinden. Ik vond het in ieder ge
val leuk om op deze manier mijn
geleerde technieken in de prak
tijk te brengen."
Het beeld is nog overigens nog
niet helemaal af. Vlak onder de
top van een van de peilers komt
een lampje, zodat het licht uit
straalt. "Zo wordt het beeld 's
Ed Vijsma bij zij 'gigantische schemerlamp' die hij tijdens de lesuren heeft gemaakt. (foto wim Dijkman)
avonds beter gezien. Is het net
een gigantische schemerlamp",
zegt Vijsma lachend.
Onkruid
In steeds meer straten steekt tus
sen de straatstenen onkruid de
kop op en dat vinden veel men
sen een armoedig gezicht. Hoe
wel er plantenliefnebers zijn die
kwaad kunnen worden om dat
woord, want volgens hen be
hoort ook het zogenaamde on
kruid tot de planten en moet dus
als zodanig behandeld moet wor
den. Bestrijding is uit den boze
bij de mensen die deze mening
zijn toegedaan. Maar velen zien
liever een straat zonder die rom
mel.
Nu is de gemeentelijke reini
ging verantwoordelijk voor het
schoon en dus onkruidvrij hou
den van de straten. Waarom
wordt dat niet meer gedaan? Vol
gens hoofd van de reiniging Log-
tenberg heeft hij daar de man
schappen niet meer voor. "In
1978 is er een raadsbesluit ge
weest over het verbod van ge
bruik van chemische bestrij
dingsmiddelen. We moesten het
onkruid voortaan met de hand
en het mes tussen de stenen van
daan peuteren. Dat is vreselijk
arbeidsintensief werk. Op dit
ogenblik heb ik mijn mannen op
andere plaatsen veel harder no
dig", aldus Logtenberg.
Niet zo lang geleden is de ge
meente op sommige plaatsen in
de stad overgegaan op mini-con
tainers met het doel zo manuren
uit te sparen. "Ik moet iedereen
inzetten bij de ophaaldienst. In
1987 haalden we 3.000 ton meer
huisvuil op dan het jaar daar
voor. Dat betekent een stijging
van tien procent. Ik ben blij als ik
eens de veegwagens kan beman
nen, want die moeten nu vaak in
de garage blijven staan. Dus de
mensen die door gebruik van de
mini-containers vrijkomen, kan
ik wel ergens anders gebruiken
dan bij de onkruidbestrijding".
Volgens Logtenberg gebeurt
het wel eens dat samen met stu
denten in een actie een straat of
plein van ongewenste begroeiing
wordt ontdaan. Zo is op plaatsen
waar veel gelopen wordt, zoals
het Stadhuisplein, geen onkruid
te bekennen. Ook wordt in sa
menwerking met buurtvereni
gingen een milieuvriendelijk
groeimiddel gebruikt. "Daarmee
groeit het onkruid zich als het
ware kapot". Logtenberg vindt
het heel jammer dat het onkruid
overal blijft groeien. "Het is na
tuurlijk fijn als de straten hele
maal schoon zijn".
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN' STAD LEIDEN
