'Zware misdaad
neemt sterk toe'
MIUOENENNOTA
Van den Broek ziet lichtpuntjes
Groei Defensie opnieuw te laag
Van Dijk wil meer
loon naar prestatie
Korthals Altes is weinig optimistisch
Hoeveelheid misdaad
bepaalt sterkte korps
Bukman: ruimte voor
'jonge democratieën'
Kortingen op rechtshulp
'Optreden Gorbatsjov biedt mogelijkheden'
DEN HAAG (GPD/ANP) - De
mate van criminaliteit moet een
belangrijke rol gaan spelen bij
het vaststellen van de grootte
van de politiekorpsen. Tot nu be
paalden het aantal inwoners en
het aantal huizen de politiesterk
te. Maar, aldus de ministers Van
Dijk (binnenlandse zaken) en
Korthals Altes (justitie), de cri
minaliteit bepaalt voor een be
langrijk deel de werkdruk voor
de politie.
Welke verdeelsleutel beide be
windslieden willen gaan hante
ren is nog niet bekend. De afgelo
pen tijd is in 21 gemeenten on
derzoek naar de werkdruk ge
daan, en bij de rijkspolitie staat
er dit jaar een op stapel. Vooruit
lopend op dit laatste onderzoek
wil Van Dijk nog dit jaar een
nieuwe verdeelsleutel gaan in-
Van Dijk en Korthals Altes
willen verder de minimumleef
tijd voor politiemensen verlagen
van 19 naar 18 jaar. Zo'n verla
ging sluit beter aan op de wer
ving van nieuw personeel onder
schoolverlaters. Ze verwachten
dat zowel meer als betere men
sen kunnen worden aangetrok
ken.
Het politiewerk komt meer
dan ooit in het teken van doelma
tigheid te staan. Omdat er maar
3,5 miljard beschikbaar is, moe
ten er 'enige duizenden' agenten
weg en is het onvermijdelijk dat
de nadruk meer komt te liggen
op het materieel dan op de mens.
Volgens Korthals Altes gaat het
daarbij niet om botte bezuinigin
gen. "Er is een terechte roep om
meer geld voor automatisering,
materieel en verbindingen. Daar
voldoen we aan, maar dat gaat
dan wel ten koste van andere za
ken. Ik heb begrip voor de weer
stand bij de korpsen, maar deze
maatregelen zijn nodig anders
blijft de politie in een moeilijke
situatie verkeren".
DEN HAAG (GPD/ANP) - Minister Korthals Altes (justi
tie) maakt zich ernstig zorgen over de groei van de georga
niseerde misdaad in ons land. Vooral de organisatiegraad
en het 'vakmanschap' zijn de laatste jaren sterk verbeterd.
"Onze sombere voorspelling van twee jaar geleden over de
zware misdaad is helaas bewaarheid geworden", aldus de
bewindsman. Hij heeft daarom ook besloten niet te bezui
nigen op de criminaliteitsbestrijding.
Justitie
De georganiseerde misdaad lijkt
voor niets en niemand terug te
deinzen: ingewikkelde fraudecon
structies, afpersing, dreiging met
geweld en onderlinge afrekenin
gen komen steeds vaker voor. Ook
vallen er steeds meer doden bij het
(eveneens toenemende) aantal
overvallen op banken, postkanto
ren en geldtransporten.
Daarnaast maakt Korthals Altes
zich ongerust over brandstichtin
gen uit politieke motieven, zoals
bij de Makro. Hoewel van finan
cieel winstbejag geen sprake is, re
kent de bewindsman dit soort ter
roristische misdrijven met politiek
activisme als beweerde drijfveer
tot de zeer ernstige vormen van ge
organiseerde misdaad.
In mei 1985 publiceerde de min
ster zijn beleidsplan 'Samenleving
en Criminaliteit'. Nu, op ongeveer
de helft van de looptijd van vijf
jaar, is Korthals Altes 'verre van
optimistisch' gestemd. "Er zijn een
paar vorderingen gemaakt. De veel
voorkomende criminaliteit is niet
verder gegroeid en het aantal se
pots (afzien van vervolging door
het Openbaar Ministerie, red.) is
aanmerkelijk gedaald. Daarnaast
zijn nieuwe experimenten gestart,
die ongetwijfeld bijdragen aan de
bestrijding van de criminaliteit.
Maar daar staat tegenover dat de
zware misdaad en de ergerlijke
vormen van veel voorkomende cri
minaliteit zijn toegenomen".
Inbraak
Vorig jaar werden in totaal bijna porten.
996.000 misdrijven gepleegd. In
braak is volgens de minister de
meest irritante vorm. In het afgelo
pen jaar is het aantal inbraken met
50.000 gestegen tot meer dan
400.000. Daarom is het volgens de
minister verheugend dat het zoge
naamde driehoeksoverleg (burge
meester. commissaris en officier
van justitie) steeds beter functio
neert. Dat overleg is een van de re
sultaten uit het beleidsplan.
Er lopen in het land zo'n 70 pro
jecten ter bestrijding van de (klei
ne) veel voorkomende criminali
teit. Ze variëren van fietsregistra-
tie, preventie van winkeldiefstal
tot slachtofferhulp en meer toe
zicht in winkelcentra en woonwij
ken. In ieder geval zal het aantal al
ternatieve straffen voor jongeren
toenemen. Vorig jaar werden 1500
van dit soort straffen, meestal
dienstverlening, opgelegd en de re
sultaten zijn bemoedigend genoeg
om door te gaan. Voorts wordt
overwogen om een landelijke regi
stratie van vermiste en verloren
voorwerpen aan te leggen, zoals nu
al bij rijwielen gebeurt.
Voor de strijd tegen de zware
misdaad zijn projecten opgezet
voor een regionale misdaadbestrij
ding en verdere samenwerking bij
de politie. Daarbij wordt gewerkt
aan de opbouw van informatiesys
temen voor de recherche, de op
richting van criminele inlichtin
gendiensten op regionaal en lande
lijk niveau, ontwikkeling van de
misdaadanalyse en verbetering
van opsporingstechnieken. Er is
bovendien een werkgroep van
overheid en banken gevormd, die
is belast met de analyse van over
vallen op geldinstituten en -trans-
DEN HAAG (GPD/ANP) - Minister Bukman (ontwikke
lingssamenwerking) is er in geslaagd zijn begroting gro
tendeels buiten de bezuinigingen te houden. Ook in 1988
mag hij 1,5 procent van het netto nationaal inkomen beste
den. Dat komt neer op 5,272 miljard gulden, waarvan onge
veer 4,2 miljard naar de ontwikkelingslanden gaat.
Ontwikkelings
samenwerking
Het belangrijkste nieuwe element
in ontwikkelingssamenwerking is
de eerder dit jaar gelanceerde keu
ze voor 'jonge democratieën', met
name die in Midden-Amerika.
Voor Costa Rica. Guatemala, Hon
duras. Nicaragua en El Salvador is
40 miljoen gulden uitgetrokken.
Het totale bedrag aan hulp moet tot
1990 uitgroeien tot 90 a 100 miljoen
gulden. Over de besteding van die
gelden wil Bukman dit najaar ge
sprekken voeren als hij Midden-
Amerika bezoekt.
DEN HAAG (ANP/GPD) - Neder
land geeft veel minder uit aan de
fensie dan in het regeerakkoord
was gepland. Defensie mag het ko
mende jaar 13,7 miljard uitgeven,
een rëele stijging van een half pro-
Defensie
DEN HAAG (ANP) - Mensen met
een inkomen boven modaal (onge
veer 40.000 gulden) krijgen met in
gang van volgend jaar geen rijks
bijdrage meer in de kosten van
rechtshulp. Het ministerie van jus
titie denkt op deze manier circa 9,5
miljoen gulden te besparen. Ook
op de Kinderbescherming wordt
gekort voor een bedrag van 6 mil
joen gulden.
De uitbreiding van de gevange
nissen loopt ondanks wat tech
nisch vertragingen redelijk op
schema. Eind volgend jaar moeten
er 6163 cellen zijn tegen 5391 nu. De
gevangenissen in Stevensbeek,
Haarlem, Scheveningen en 's Her
togenbosch worden uitgebreid,
terwijl aan het eind van het jaar de
nieuwbouw in Leeuwarden gereed
komt. De beveiligingsmaatregelen
bij alle inrichtingen zullen worden
verscherpt met het oog op toegeno
men pogingen om te ontsnappen.
Het ministerie voorziet een ver
scherping van het penitentiair
drugsbeleid, dat zal leiden tot ver
plichte urinecontroles op verdo
vende middelen en vergroting van
het aantal drugvrije afdelingen.
cent. In het regeerakkoord was
twee procent afgesproken, en in
NAVO-verband is ooit beloofd dat
deze stijging drie procent zou be
dragen. Maar dat percentage wordt
al jaren niet meer gehaald.
De voornaamste oorzaken voor
de geringere stijging zijn het ont-,
slag van enige duizenden burger
personeelsleden, het niet doorbe
rekenen van prijsstijgingen en het
aandeel van Defensie in de ombui
gingsoperatie. Minister Van Eeke-
len (defensie) wil de tegenvallers
vooral opvangen door minder te in
vesteren. Zo blijft de F-16 straalja
ger langer in de lucht en de aan
koop van nieuwe pantserwagens
wordt uitgesteld. In de begroting
1988 zijn dan ook weinig nieuwe
materieelprojecten opgenomen,
hoewel nog altijd meer dan 30 pro
cent van het budget aan investerin
gen wordt besteed. Eén daarvan is
de aanschaf van anti-tankhelikop
ters, waarmee 2,5 miljard is ge
moeid.
Meer geld voor personeelsbeleid,
automatisering en meer efficiëncy
kosten ongeveer 200 miljoen gul
den. De bezuinigingen en beleids
wijzigingen samen zorgen er voor
dat binnen de begroting voor in to
taal 400 miljoen gulden moet wor
den geschoven.
Van Eekelen stelt onomwonden
dat een akkoord over de middel
lange afstandswapens (INF) 'geen
eindstation' mag zijn en moet wor
den aangevuld met akkoorden
over conventionele bewapening en
de strategische kernwapens.
Het verdwijnen van de kernwa
pens voor de middellange afstand
benmoeilijkt de uitvoering van de
NAVO-strategie van het aangepas
te antwoord. De NAVO gaat na wat
moet worden gedaan om met de
overblijvende kernwapens deze
strategie geloofwaardig te houden.
De nu nog in Europa aanwezige
slagveld-kernwapens worden
'enigszins verbeterd' en onder
zocht wordt hoe de in Engeland ge
stationeerde Amerikaanse F-lll
atoombommenwerpers kunnen
worden gemoderniseerd.
Volgens minister Van Eekelen is
het echter niet de bedoeling om op
die manier een INF-akkoord te om
zeilen
Voor de Andeslanden Bolivia.
Colombia en Peru is in 1988 35 mil
joen vrijgemaakt. In het hulpbe
drag de Nederlandse Antillen en
Aruba komt weinig verandering: in
totaal is 264 miljoen gulden be
schikbaar. Voor Suriname veran
dert er eveneens weinig. In de be
groting is voor de voormalige kolo
nie wederom een bedrag van 100
miljoen gulden opgenomen, maar
dat geld wordt vastgehouden tot
dat de democratie in Suriname is
hersteld. Wel blijft Nederland hu
manitaire hulp bieden.
De bijdragen aan het Kinder
fonds van de Verenigde Naties
(UNICEF) en het Fonds van de VN
voor Bevolkingsactiviteiten (UN-
FPA) zullen beide met 5 miljoen
gulden worden verhoogd tot res
pectievelijk 30 en 46,2 miljoen gul
den. Dat onderstreept de groeiende
aandacht voor bevolkingspolitiek.
De in vele ontwikkelingslanden
excessief hoge bevolkingsgroei
remt dc economische vooruitgang
aanzienlijk.
Bukman wil nadrukkelijk de Ne
derlandse bevolking bij de proble
matiek betrekken. Volgend jaar
komt er een intensieve voorlich
tingscampagne, waarbij de Natio
nale Commissie Voorlichting en
Bewustwording Ontwikkelingssa
menwerking (NCO) een belangrij
ke rol moet spelen. Het NCO-bud-
get is daarom met 2 miljoen opge
trokken tot 16 miljoen gulden. Dat
is opmerkelijk, omdat de WD al
jaren probeert de NCO op te hef
fen.
Tekort aan beroepsmilitairen
DEN HAAG (GPD) - Defensie ziet nauwelijks kans om aan voldoende
beroepspersoneel te komen. Terwijl er de komende jaren ruim 3600 man
nen en vrouwen van het burgerpersoneel moeten verdwijnen, doet het
departement alle moeite militair personeel aan te trekken.
Volgens staatssecretaris Van Houwelingen heeft Defensie nog altijd
2000 'beroeps' tekort en de werving van nieuw personeel is daarom een
belangrijk onderdeel van de plannen voor volgend jaar. Inmiddels wordt
geprobeerd meer vrouwen, ouderen en schoolverlaters te interesseren
voor een baan bij Defensie.
De campagnes lijken succes af te werpen. Zo hebben meer vrouwen
dan verwacht gereageerd op een oproep voor een opleiding tot militair die
in november begint. Meer dan 500 dienstplichtigen hebben daarnaast al
laten weten bereid te zijn langer te dienen in hun huidige, veelal techni
sche, functie. De STER-spotjes van de marine blijken ook aan te slaan. De
staatssecretaris zei dat sinds vorig jaar het aantal aanvragen voor informa
tie verdubbeld is. Vooral de film Topgun, waarmee Defensie overigens
niets van doen had, zorgde voor een stormloop op de luchtmacht. Maar.
aldus Van Eekelen, 'de kwaliteit was niet altijd geschikt'.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De
vooruitzichten voor vrede en vei
ligheid in de wereld zijn het afgelo
pen jaar stukken beter geworden.
Vraagtekens zijn er nog genoeg,
maar minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken) ziet met name in
het optreden van de Russische par
tijleider Gorbatsjov 'mogelijkhe
den waarop Nederland wil inspe
len'.
De vraag is echter hoe ver de par
tijleider wil en kan gaan. Terug
trekking van Sovjet-troepen uit Af
ghanistan is voorde bewindsman
een 'toetssteen' voor de richting
van het Sovjetbeleid en voor de
mogelijkheden van een fundamen
tele verbetering van de Oost-West
verhoudingen. Met de mensen
rechten ('essentieel voor het stre
ven naar betere Oost-West betrek
kingen') ziet de minister 'helaas
minder voortgang' dan op ontwa
peningsterrein. Hij- zal zich overi
gens verzetten tegen elke poging
om te korten op de mensenrech
teprogramma's van de Verenigde
Naties.
Met een akkoord over de middel-
lange-afstandsraketten in zicht
herhaalt Van den Broek nog eens
dat de kritiek op het NAVO-dub-
belbesluit en het Nederlandse
plaatsingsbesluit voor 48 kruisra
ketten onterecht was. "Onze stand
vastigheid begint vruchten af te
werpen". Het gaat er nu om de kan
sen ook te benutten. strubbelingen en tegenslagen die
de besluitvorming in Brussel nu
Over de Europese samenwer- eenmaal kenmerken. Maar dit is
king wordt een juichtoon aangesla- slechts een deel van de werkelijk-
gen die jaren .niet is gehoord. De heid. Wanneer wij de balans opma-
EG 'staat er beter voor dan toen vijf ken van de afgelopen dertig jaar is
jaar geleden het 25-jarig bestaan het saldo toch overwegend posi-
werd herdacht, er is thans duidelij- hef
ke vooruitgang'. De berichten over
wat er in de EG gebeurt 'worden
sterk gekleurd door de dagelijkse
Holland Promotion
DEN HAAG (GPD) - Met affi
ches, films, boeken en tentoon
stellingen wil het ministerie
van buitenlandse zaken probe
ren het imago van Nederland in
het buitenland wat op te vijze
len. Het is de regering een
doorn in het oog dat Nederland
in het buitenland regelmatig
wordt afgeschilderd als een
poel des verderfs, vooral als het
om de drugsproblematiek gaat.
Het Amerikaanse weekblad
Time wijdde nog onlangs een
omslagartikel aan Nederland,
waarin de tolerante houding
van de overheid op tal van ter
reinen aan de kaak wordt ge
steld. Overigens concludeerde
Time dat (ook) veel Nederlan
ders een hardere aanpak van
drugs, porno en criminaliteit
willen.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De
ambtenarenbonden krijgen nog dit
jaar van minister Van Dijk (binnen
landse zaken) voorstellen om het
systeem van periodieken voor
ambtenaren af te schaffen. Hij wil
extra periodieken afhankelijk stel
len van inzet, en hij wil meer geld
voor 'schaarse' ambtenaren. Van
Dijk strijkt daarmee de meeste
ambtenarenbonden tegen de haren
in, die juist een algemene loonron-
de willen.
De minister geeft voorrang aan
werkgelegenheid door de vut-leef-
tijd in 1988 te verlagen tot 60 jaar.
Zijn onderwijscollega Deetman
mag in aanvulling daarop nog eens
met ideeën voor werkgelegenheid
in het onderwijs komen. Die mo
gen ook worden betaald uit de be
perking van de reservering van
vut-gelden. Nu worden de kosten
van de vervroegde uittreding voor
de komende tien jaar afgedekt. Dat
wordt teruggebracht tot zeven jaar.
Daardoor kan de pensioenbijdrage
(waaruit ook de vut wordt betaald)
van het Rijk aan het ABP worden
verlaagd.
Een deel van de opbrengst van
deze 'horizonering' van de vut mag
Deetman ook nog eens gebruiken
om de omvangrijke overschrijdin
gen van de incidentele loonontwik
keling in de onderwijssector op te
vangen. Van Dijk denkt ook extra
geld voor de onderhandelingen te
halen door jongere ambtenaren
minder te betalen. Nu krijgen amb
tenaren vanaf hun 22ste het mini
mumloon. Van Dijk wil dat met
een jaar optrekken. Ook wil hij jon
geren tot 25 jaar die tegelijkertijd
werken en een opleiding volgen,
korten. In plaats van echte salaris
sen te betalen denkt Van Dijk aan
het invoeren van een zakgeldrege
ling.
Die extra gelden wil de bewinds
man besteden voor een aantal niet-
algemene maatregelen in de inko
menssfeer. Daarmee moet de ach
terstand van met name middelbare
en hogere ambtenaren hebben op
hun 'marktcollega's' worden aan
gepakt, zoals Van Dijk en de
CMHA reeds overeenkwamen.
Van Dijk kondigt voor begin vol
gend jaar een voorstel aan voor een
meer gelijkwaardig overlegstelsel
tussen minister en ambtenaren-
centrales. Daarbij kijkt hij naar het
overlegmodel van de werknemers
in de gezondheidszorg, openbaar
vervoer e d (trendvolgers). Daar
wordt eerste de ruimte vastgesteld,
waarna decentraal over de invul
ling wordt onderhandeld.
Discriminatiewet
snel in de Kamer
DEN HAAG (ANP) - Begin vol-
gend jaar. een half jaar later dan in
het regeerakkoord was overeenge
komen, wil minister Van Dijk (bin
nenlandse zaken) een anti-discri-
minatiewet indienen bij de Tweede
Kamer. Het kabinetsvoorstel, dat is
gericht op bescherming tegen dis
criminatie op grond van gods
dienst, levensovertuiging, politie
ke gezindheid, ras, geslacht, bur
gerlijke staat en seksuele geaard
heid, gaat binnenkort voor advies
naar de Raad van State. De PvdA
diende onlangs een eigen wet op
dit gebied in omdat het kabinet in
gebreke bleef. Het hete hangijzer
was of een christelijke school een
leerkracht mag weigeren of ont
slaan op grond van zijn of haar ho
moseksuele geaardheid.
Zuid-Afrika
Over het Nederlandse beleid ten
aanzien van Zuid-Afrika merkt
Van den broek op dat hij in de Eu
ropese Politieke Samenwerking
der EG-landen het initiatief heeft
genomen voor een gemeenschap
pelijke beginselverklaring over
Zuid-Afrika. Op basis van deze ver
klaring zou een politiek actiepro
gramma kunnen worden opgezet
om een gesprek met werkelijke
vertegenwoordigers van de zwarte
meerderheid te bevorderen. Eisen
dat een einde komt aan de apart
heid, 'verplicht in zekere zin tot
meedenken over de bepaald niet
gemakkelijke vraag wat er daarna
moet komen', aldus minister Van
den Broek. Als andere EG-landen
deze verklaring blijven blokkeren,
Hervatting van de Ontwikke
lingshulp aan Suriname hangt af
van het verloopt van het door Bou-
terse aangekondigde het referen
dum over de grondwet, de daarop
volgende parlementsverkiezingen,
de verkiezing van een president en
de samenstelling van een regering.
Van den Broek zegt niets over het
uitwisselen van ambassadeurs.
Den Haag heeft Paramaribo laten
weten dat het opnieuw een ambas
sadeur wil benoemen, en de uitge
wezen ambassadeur Van Houten
voorgesteld. Hoewel legerleider
Bouterse in het openbaar heeft ver
klaard dat Van Houten 'niet door
de voordeur, niet door de achter
deur, en niet via de regenpijp' naar
Suriname zal terugkeren, stelt Ne-
zal Nederland volgens hem steeds derland zich op het standpunt dat
y elementen naar buiten bren
lHP.e MlME AKTI-PI$CR|MIMAT1É WÉTGfcVitlG
WORGT UiTPAGthD
HETCRQfiu IK HöMQfifcl
GfctfAG YAH DOCEHTfK
NIÉT TttGiSTAAN
