Mensen beveiligen tegen
ontvoering kan niet echt
Commentaar
Tips zieners leiden
zelden tot ontlmoping
Westeuropese vredesbeweging beschuldigt Israël
„Dat is dan toch een voordeel, als
je het vergelijkt met de zaak-Heiin.
Als hij een alarmknop in een me
daillon of horloge ingebouwd had
gehad, zou hij alarm kunnen slaan
Dat kan heel simpel, en zonder dat
de ontvoerders het in de gaten heb
ben. Dat signaal, met een zender-
bereik dat technisch uit te breiden
valt tot het hele Nederlandse
grondgebied, maakt duidelijk dat
er iets aan de hand is. Zelfs is het
mogelijk om aan te geven in welke
omgeving de zender zich bevindt,
zodat de buurt afgegrendeld kan
worden", vertelt de technische
man Zomer. „Het is zelfs uitvoer
baar om dergelijke apparaatjes on
der de huid aan te brengen". Een
wat futuristische optie, die voor
zover bekend in Nederland niet is
toegepast.
Aan de andere kant: zo'n alarm
zendertje moet gebruik maken van
een zeer kleine energiebron, dus
gaat het om een heel zwak signaal.
..Je moet er rekening mee houden
dal je er in een kelder met dikke
wanden niets aan hebt". Er zijn
dus nog enkele haken en ogen aan
zo'n draagbaar alarm. Er moet dan
een landelijk park aan ontvangsta
tions worden opgebouwd. Fijnma
zig. om die noodsignalen goed te
AERDENHOUT - Het is
heel moeilijk om personen
afdoende te beveiligen te
gen ontvoering. Alleen een
brandkast is als tijdelijke
verblijfplaats min of meer
safe. Een somber toekomst
beeld voor de captains of in
dustry, die er niet op zitten
de wachten met hun - even
eens in de gevarenzone be
vindende - familieleden 24
uur per dag in een bunker te
bivakkeren, eventueel on
der het toeziend oog van
meerdere bodyguards.
door Piet Arp
Het aantal ontvoeringen in Neder
land is nog niet zo hoog dat het lo
nend is om de gezinsleden van rij
ke of invloedrijke families afzon
derlijk door veiligheidsmensen te
laten beschermen. „Een kennis
van mij", vertelt directeur H. van
der Leelie van NVD Beveiligingen
(de Nachtveiligheidsdienst) in Aer-
denhout, "is naar Argentinië" ver
huisd. Zijn kinderen gaan daar
naar school, bewaakt door twee
man te paard. En die blijven gedu
rende de lessen ook bij de school
wachten".
Het Asrdenhoutse bedrijf is in
tien jaar tijd groot geworden als
meldkamer voor stil alarm van in
braaksignaleringssystemen. Met
aansluitingen verspreid over heel
Nederland en een deel van België
en Duitsland. Van der Leelie ver
telt liefst zo weinig mogelijk over
zijn werkzaamheden, want "onze
klanten willen het in het algemeen
niet weten dat zij klant bij ons zijn.
Wij zijn slechts de man op de ach
tergrond". De woning van Albert
Heijn is van een inbraaksignale
ring voorzien. Die van broer Gerrit-
Jan beschikt over een eenvoudiger
alarmsysteem.
Maar personen beveiligen? Dat
kun je bijna wel vergeten. "Strikt
genomen kun je je zelfs niet meer
voor het raam in je eigen huis ver
tonen als men het op je gemunt
heeft. Bodyguards helpen wel,
maar zorgen voor een enorme in
breuk op je privé-leven. Je moet
het wel willen, de hele dag een paar
van die beschermers om je heen. Ik
ken wel enkele mensen met bewa
kers, maar je voelt je toch heel on
gemakkelijk. Je moet ermee leren
leven, want ze komen echt alles
van je te weten. Ze zitten namelijk
overal bij".
Maar dergelijke levensverzeke
ringen helpen ook niet tegen elke
ontvoeringspoging, want in ons
land mogen bodyguards geen wa
pens dragen. „De chauffeur van de
gepantserde auto zou cursussen
kunnen volgen, bij voorbeeld over
hoe je uit de situatie dat je klem
wordt gereden kunt ontkomen".
Maar het blijft in de beschermende
sfeer vooral bij dit soort defensieve
maatregelen. En ontvoerders-in-
spé zoeken altijd naar de zwakke
plek in de verdediging.
De afgelopen dagen hebben zo
wel Van der Leelie als zijn collega
Zomer zitten piekeren over de
vraag wat mensen die het risico lo
pen te worden ontvoerd dan wél
kunnen doen. Net als bij beveili
ging van de woning kan eigenlijk
alleen een signaal worden gegeven
dat er iets mis is. Met een draag
baar overval- en paniekalarm.
Albert Heijn (links) en
presentatie van het Ahold jaarverslag i
Weerbarstig
Het kabinet Lubbers II heeft dit na
jaar nog onverwacht de wind in de
zeilen gekregen. De meevallende
economische groei, hogere belas
tingontvangsten en een redelijk
stabiel peil van de dollar en de olie
prijzen, het zijn de factoren die sa
men de financiële problemen voor
het rijk verlichten.
Maar het kabinet is bepaald niet
van plan de voordelen daarvan
royaal door te sluizen naar de bur
gers. Natuurlijk is er voor het eerst
sinds jaren weer sprake van een
bescheiden verlaging van de loon-
en inkomstenbelasting en ook gaan
het vakantiegeld en de kinderbij
slag omhoog.
Op die manier ontstaan, macro-
economisch gezien, koopkracht
plaatjes die voor de verschillende
inkomensgroepen in de plus blij
ven. En bij dit kabinet is die plus
opvallend royaler naarmate de indi
viduele koopkracht al groter was.
Maar tegelijk staan er ook tal van
maatregelen op stapel, die die licht
toegenomen koopkracht weer on
dergraven.
Om de overheidsfinanciën, en
dan met name de subdisies, binnen
de perken te kunnen houden, en zo
mogelijk ook terug te dringen, moe-
ten de burgers straks voor tahvan
zaken dieper in de buidel tasten. In
de volksgezondheid, het onderwijs
en de volkshuisvesting wordt op
nieuw her en der fors gesneden.
Wie op enigerlei wijze in deze sec
toren mocht genieten van over
heidssubsidies, zal het komende
jaar al snel ondervinden dat die ho
gere kinderbijslag en die lagere
loon- en inkomstenbelasting bitter
noodzakelijk zijn om financieel het
hoofd boven water te houden.
Wat derhalve met de ene hand
wordt gegeven, wordt in veel geval
len met de andere hand weer te
ruggenomen. En die operatie wordt
uitgevoerd, omdat het op orde
brengen van de overheidsfinanciën
een moeizame en bijna onmogelij
ke zaak lijkt te worden. Ondanks de
miljardenbezuinigingen van de
laatste jaren, met alle schrik en pijn
vandien, heeft minister Ruding tot
zijn leedwezen opnieuw te kampen
met tal van overschrijdingen op de
begrotingen van de departemen
ten. Het kabinet wil die begrotings
discipline nu eindelijk eens echt
aanpakken, maar alle ministers,
ook die van financiën, stuiten hier
op een weerbarstige werkelijkheid.
Hetzelfde geldt op het hoofdpunt
van de strijd tegen de massale
werkloosheid. Het kabinet ziet, te
recht, weinig in de goedbedoelde
luchtfietserij van grootscheepse
banenplannen. Maar de weg die nu
gekozen wordt is ook lang, pijnlijk
en moeizaam. Het kabinet kiest in
de allereerste plaats voor algeme
ne stimulerende maatregelen ge
richt op economische groei, en ver
der moet de oplossing komen van
meer en betere scholing. Maar dat
is typisch een lange termijn oplos
sing die nog vele jaren zal vergen.
Op veel kortere termijn moeten de
verlaging van de minimum-jeugdlo
nen en het extra oproepen van
dienstplichtigen enig soelaas bie
den. Maar die laatste maatregelen
zijn tekenend voor de behandeling
van een generatie jongere werklo
zen die al bijna is afgeschreven.
In een toelichting op troonrede
en miljoenennota sprak minister
president Lubbers over het karwei
dat zijn kabinet in zijn tweede rit wil
afmaken. De premier had naar zijn
zeggen duidelijk geen trek in een
'nieüw lied of een nieuwe retoriek'.
Dat klinkt nuchter en zakelijk, het
kabinet gaat stug door op de eerder
ingeslagen weg. Van een inspire
rende nieuwe visie is echter geen
sprake, het blijft bezuinigen en sa
neren wat de klok slaat. Vooral in
dat opzicht toont dit CDA-VVD-ka-
binet zijn grootste kracht en zijn
eenheid.
kunnen ontvangen. Het is maar de
vraag wie deze kostbare investe
ring wil betalen. De PTT zal er niet
om staan springen.
Van Gerrit Jan Heijn is - inmid
dels - bekend dat hij weinig op
heeft met het beveiligingscircus.
Zijn woning in Bloemendaal is
eenvoudig te benaderen en be
schikt over een heel eenvoudig in
braakalarm. „Het zou voor de poli
tie veel eerder duidelijk zijn ge
weest of er sprake is van ontvoe
ring of niet als Heijn zo'n draag
baar persoonlijk alarm zou hebben
gebruikt".
Naast allerlei andere beveili-
gingstaken, zoals portiersdiensten
en bewakingsdiensten, heeft de
laatste jaren vooral de elektroni
sche beveiliging een grote vljacht
genomen. Voor bedrijfspanden en
woningen is dat tegenwoordig
technisch vrij eenvoudig. „Denk
erom, de systemen houden de in
brekers niet buiten. Er gaat alleen
een waarschuwing uit naar onze
meldkamer, wij seinen dan de
plaatselijke politie in. Die moet tijd
krijgen om te reageren, dus hoog
uit werkt de beveiliging vertra
gend".
Niet alleen wegens inbraak, ook
bij overvallen, brand en storingen
kan het alarm volkomen automa-
tisch afgaan. „Het systeem moet
echter geheel toegesneden zijn op
de gebruiker, anders is het een dui
delijke inbreuk op de privacy,
word je slaaf van het apparaat", al
dus Van der Leelie. En dat wil hij
juist voorkomen. Bij bedrijven is
het betrekkelijk eenvoudig om de
zaak goed te laten functioneren,
maar in een woning moet rekening
worden gehouden met de aanwe
zigheid van huisdieren en kleine
kinderen, om maar wat te noemen.
De oude radarsystemen en de
moderne ultrasoon- en passief in-
fraroodinstallaties kunnen nog wel
eens op de onverwachtste dingen
reageren. Een op een bepaalde
toonhoogte rinkelende telefoon
bijvoorbeeld, of op een muis die
dagelijks van de detector gebruik
maakt om bij wat voedsel te kun
nen komen
De nu zwaarbewaakte villa van Ahold-directeur Albert Heijn in Aerdenhout. Beveiliging, voor zover al mogelijk, gaat ten koste van de privacy.
(foto ANI i
kantoor met een boog boven de
ingang. Achter de fabriek be
vindt zich een groot grijs ge
bouw. waarschijnlijk los van de
fabriek".
Dat beeld klopt redelijk met de
feitelijke situatie in het Amster
damse havengebied De Heining,
waar Heineken en Doderer op 30
november 1983 werden aange
troffen. Maar, zo moet de politie
tijdens het onderzoek hebben ge
dacht, waar staat het gebouw
dan wel precies? Dat kon de hel
derziende niet vertellen, het
voortdurende dilemma waar de
politie in de zaak Heineken,
maar ook nu weer in de zaak Ger
rit Jan Heijn voor staat.
Onbetrouwbaar
Achteraf blijken sommige tips
weliswaar de waarheid dicht te
benaderen, maar tijdens het on
derzoek zijn het niet meer dan
vage tips. Moet je er dan toch
veel tijd en mankracht in steken?
In de zaak Heineken kon men
niet veel doen met alle tips. zo
werd achteraf gesteld. Een lid
van het rechercheteam conclu
deerde achteraf dat de paranor
male tips te 'onbetrouwbare
hulpmiddellen waren om uit
oogpunt van rendementsoverwe
gingen zonder meer te hanteren
in een zo omvangrijke zaak'.
Waar of niet, de tips waren te
vaag- om er al te veel tijd aan te
spenderen.
Ook in de zaak Gerrit Jan
Heijn heeft zich inmiddels een
aantal helderzienden aange
diend, zo verklaarde politie
woordvoerder Geelof onlangs.
Hoewel in dit stadium geen ge
detailleerde informatie wordt
verstrekt, wil Geelof wel kwijt
dat een aantal tips is nagetrok
ken en op onjuistheid berust.
„Maar 'We nemen elke tip se
rieus", zegt Geelof. „Ook de tips
uit paranormale hoek worden
pas terzijde geschoven als ze zijn
nagetrokken en onjuist blijken te
zijn".
HAARLEM - De politie krijgt tij
dens ontvoeringszaken vaak tips
van mensen, die zeggen paranor
maal begaafd te zijn. De zaak
Heineken, die duurde van 9 tot
en met 30 november 1983, lever
de bijvoorbeeld in totaal 109 van
dergelijke tips op, waarvan elf
uit het buitenland. Het gebeurt
echter sporadisch dat zo'n tip
leidt tot de feitelijke opsporing,
zeggen politiemensen.
Hoogstens blijkt achteraf dat
de beelden van deze of gene zie
ner opmerkelijk veel overeen
komsten vertoont met. de waar
heid. Tijdens de Heineken-ont-
voering meldt een paragnost bij
voorbeeld zeker te weten dat de
ontvoerders als losprijs 32 mil
joen gulden zouden vragen en
dat het geld 'ergens op een snel
weg moet worden afgegeven en
dat dan een slachtoffer wordt
losgelaten'. Dat komt aardig
overeen met de waarheid, aange
zien achteraf is gebleken dat de
gevraagde losprijs tussen de 32
en 35 miljoen gulden hoog was
en dal het geld inderdaad op een
snelweg moest worden afgege-
Speedboot
En dan de tip van een parag
nost, die beweert dat een van de
daders een paardenliefhebber is
en dat hij de ontvoerders in een
snelle speedboot ziet varen. Ver
der krijgt hij een visioen dat de
ontvoerders zich bevinden bij
Rijssenhout aan de Ringvaart.
De feiten wijzen achteraf uit dat
een van de daders inderdaad een
of meer eigen paarden liet
koersen op renbanen en dat tij
dens een publieke verkoping van
een van zijn paarden ook een lu
xueuze speedboot werd ver
kocht.
Los hiervan merkte de Amster
damse recherche na de ontkno
ping op dat er aanwijzingen wa
ren dat een of meer ontvoerders
mogelijk betrokken waren bij
De loods waarin in 1983 Alfred Heineken ivas opgesloten tijdens zijn
ontvoering. Beschrijvingen van paragnosten bleken achteraf welis
waar redelijk juist, maar waren voor de recherche te vaag om iets
mee te kunnen doen. (archieffoto)
een overval in Aalsmeer. De
overvallers ontvluchtten toen
met een speedboot en stapten in
Rijssenhout over in een Merce
des. die als vluchtauto werd ge
bruikt. In de parapsychologie
wordt in zo'n geval gesproken
van een vermenging van beel
den.
Een andere paragnost, een
Amerikaan, geeft de politie in
diezelfde novembermaand een
tip over de lokatie waar Heine
ken en zijn chauffeur Doderer
zich zouden bevinden. Hij heeft
het over een 'verlaten houtver
werkingsbedrijf. Verder zegt hij:
..Voor de fabriek staat een klein
Paul Oestreicher
SCHIPHOL (ANP) - „In de door
Israël bezette gebieden worden
Palestijnse jongeren op grote
schaal gemarteld. In de gevange
nissen ondergaan zij de klassieke
behandeling van bezette gebie
den."
Dit zei de leider van een dele
gatie van de Westeuropese vre
desbeweging. de anglicaanse ka
nunnik Paul Oestreicher, giste
ren bij terugkeer op Schiphol.
De delegatie heeft de afgelopen
twee weken Israël, Jordanië en
Syrië bezocht, terwijl twee dele
gatieleden (Oestreicher en Pax
Christi-secretaris Jan ter Laak)
daaraan voorafgaande PLO-lei-
der Yasir Arafat in diens woning
in Tunis hebben gesproken.
Oestreicher erkende dat zij in
landen waren geweest („polities
taten") waar de bevolking in veel
opzichten slechter wordt behan
deld dan de Palestijnen op de
door Israël bezette westelijke
Jordaanoever. Dat de delegatie
desondanks veel tijd en aan
dacht aan de schending van de
mensenrechten door Israël heeft
besteed, moest volgens hem niet
als eenzijdigheid worden opge
vat, maar hangt samen met de
„culturele verschillen" tussen Is
raël en zijn buurlanden. Israël
beweert een westerse democra
tie te zijn. terwijl de Arabische
landen van zichzelf dit nooit heb
ben gezegd.
Overigens had de delegatie van
bijna alle Palestijnen de indruk
gekregen dat zij liever onder Is
raëlische bezetting verkeren dan
dat zij onder het beheer van een
Arabisch land zouden leven
Behalve Oestreicher en Ter
Laak maakten Wim Bartels. se
cretaris buitenland van het IKV-
,de Amerikaanse Sandra Ball,
stafmedewerkster van Pax
Christi Nederland, en drie leden
van de Westduitse vredesbewe
ging deel uit van de delegatie.
In een reactie op het verwijt
van martelingen op de Westelij
ke Jordaanoever zegt Ronny
Naftaniël, directeur van het Cen
trum Informatie en Documenta
tie Israël (CIDI), dat bij dergelij
ke beweringen vraagtekens zijn
te plaatsen. In dit verband ver
wijst hij naar de bevindingen van
een Israëlisch journalist die een
bepaald geval, aangedragen door
de Palestijnse mensenrechtenor
ganisatie, onderzocht en tot de
conclusie kwam dat de beschul
digingen op leugens berustten.
Naftaniël sluit niet uit dat mis
handelingen voorkomen, maar
de Israëlische autoriteiten stel
len altijd een onderzoek in, aldus
Naftaniël.
De vredesbeweging heeft
voorts Arafat toegezegd te zullen
ijveren voor een bezoek van de
PLO-leider aan west-Europa.
"Het zou goed zijn als Engeland,
West-Duitsland en Nederland
Arafat zouden uitnodigen", zei
Jan ter Laak. Arafat zou een der
gelijk initiatief toejuichen.
Raad van Advies. Het Vredes-
overleg Kerk en Samenleving
(VOKS) zal tijdens een landelijke
bijeenkomst zaterdag in Bussum
eëh raad van advies en beleid in
stellen. Deze raad zal het bestuur
nauw bijstaan bij zijn werkzaam
heden
Leden van de raad zijn jonk
heer W.H. de Savornin Lohman.
luitenant-generaal b.d., dr. A.
van Doom, emeritus-hoogleraar
economie aan de Vrije Universi
teit Amsterdam, drs. R. Jobse.
beleidsmedewerker bij TNO. H
Annen en mr. P.J. Teunissen, bij
zonder hoogleraar sociologie van
de internationale betrekkingen
aan de Rijkuniversiteit Gronin
gen.
Lohman is oud-voorzitter van
het Hervormd Beraad Vredes
vraagstukken (HBV). Annen en
Jobse zijn oud-ICTO-bestuursle
den. Teunissen was driejaar lang
vice-voorzitter van Pax Christi.
Verklaring over Zuidafrika.
De Wereldraad van Kerken be
schouwt de Zuidafrikaanse rege
ring theologisch gezien als „on
rechtmatig". Regeringen worden
door God ingesteld om het goede
te doen en zich voor de .onder
drukten en armen in te spannen,
zo vat de secretaris-generaal van
de Wereldraad, dr. Emiiio Castro,
in een verklaring de opvatting
van zijn organisatie samen. De
verklaring is gisteren in Genève
gepubliceerd.
Omdat de zwarte meerderheid
in Zuidafrika en Namibia de be
vrijdingsbewegingen in hun land
als „authentieke" vertegenwoor
digers van het streven naar zelf
beschikking beschouwt, zijn ker
ken en regeringen overal in de
wereld verplicht deze bevrij
dingsbewegingen als representa
lief voor de meerderheid van de
Zuidafrikanen te beschouwen,
zo staat in de verklaring.
Volgens Castro wordt de be
vrijdingsbewegingen en de Zuid-
afrikanen onrecht gedaan als
men ze als gewelddadig be
schouwt. „Het gebruik van ge
weld is een pijnlijke, maar onder
geschikte uiting van hun verzet",
aldus Castro.
De Wereldraad houdt in princi
pe wel vast aan zijn overtuiging
dat het apartheidsregime met ge
weldloze methoden kan worden
Zeewoldc wil niet. Het college
van B en W van Zeewolde heeft
de gemeenteraad unaniem voor
gesteld niet mee te werken aan
de vestiging van een christelijk
themapark in de gemeente. Dat
heeft burgemeester mr.H.J.E.
Bruins Slot desgevraagd beves
tigd. Het themapark, waarvoor
de plannen eerder dit jaar in Zee
wolde werden gepresenteerd,
zou een onderdeel worden van
de Rainbow stichting van de
vroegere EO-directeur drs. L.P.
Dorenbos.
Het college van B en W is be
vreesd dat de recente acties van
Dorenbos tegen onder meer de
pornografie en euthanasie ook
vorm en inhoud zouden krijgen
in het themapark. Dat zou vol
gens het gemeentebestuur nade
lig zijn voor het „imago" van de
gemeente. Het risico dat con
troverses over het themapark het
dorp zouden gaan domineren
acht het college te groot
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Zwolle (toezeg
ging): S. H. Smits te Driel.
Aangenomen naar Hoender-
loo: W. F. van Kouwenhoven.
kandidaat te Arnhem.
Bedankt voor Hoogeveen: W
Dekker te Delfshaven:
Bedankt voor Woerden: B.
Gijsbertsen te 's-Gravendeel.
Gereformeerde Kerken
Beroepbaarstelling: mevr. St.
Reeders, Balistraat 42/hs. 1094
JC Amsterdam.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt
Beroepen te Emmen: A. de Ja
ger te Neerlandia (Canada).
Nederlandse Gereformeerde
Kerken
Benoemd per 1 oktober a.s. tot
medewerker part-time bij l'Abri
•Nederland: G. V. van Eek, wo
nende te Apeldoorn, die deze be
noeming heeft aangenomen.
Gereformeerde Gemeenten
Tweetal te 's-Gravenhage-
Zuid: R. Boogaard te Leiden en
D. Rietdijk te Moerkapelle.
Beroepen te Rotterdam-Cen
trum: L. Blok te Nunspeet.
